Prezentacja zawiera podstawowe zasady dbania o higienę układu nerwowego i zdrowie psychiczne człowieka, a także omawia podstawowe choroby neurologiczne i psychiczne.

1. CHOROBY I HIGIENA
Układu nerwowego
Kamil Sobieszek

2. SEN
Wydawać by się mogło, że mózg w trakcie snu jest w stanie spoczynku. Jednakże to
właśnie wtedy jest nieprawdopodobnie aktywny. John Medina (neurobiolog) w swojej
książce „12 sposobów na supermózg” opisuje to tak:
„Legiony neuronów, terkocząc, przekazują sobie nawzajem elektryczne polecenia zgodnie z
Nieustanie zmieniającym się schematem – tym samym wykazując większą aktywność
rytmiczną w czasie snu niż w stanie przebudzenia”
Zdarza się mimo wszystko, że ludzie twierdzą, że nawet bez wystarczająco długiego czasu
trwania snu są w stanie myśleć trzeźwo i funkcjonować normalnie. Jest to prawda mierzalna.
W naszym mózgu znajduje się coś w rodzaju „czasomierza” i jest to jądro
nadskrzyżowaniowe części podwzgórza. Ile snu potrzebujemy? Tak naprawdę naukowcy tego
nie wiedzą, a uogólnienia niekoniecznie się sprawdzają.
Badacze uważają, że nasz rytm snu i czuwania zależy od genetycznej złożoności mózgu.

3. Większość ludzi doświadcza popołudniowego zmęczenia, tzw. chwilowej senności,
„strefy drzemki”. Niektórzy ludzie odczuwają potrzebę drzemki silniej niż inni. Badania
NASA wykazały, że 26-minutowa drzemka poprawia wyniki pilotów o ponad 34 procent.
Hipokamp znajdujący się w mózgu odpowiada za pamięć. Jest to tzw. magazyn
informacji. Jego ważną rolą jest przenoszenie informacji z pamięci krótkotrwałej do
pamięci długotrwałej. Sen jest czasem w którym hipokamp przekazuje informacje do
kory mózgowej. Hipokamp „uczy się szybko, ale na krótko”, a kora mózgowa „uczy się”
dłużej, ale także dłużej przechowuje informacje. Proces uczenia się kory mózgowej
zachodzi w fazie głębokiego snu.
Zapotrzebowanie na sen zmienia się wraz z wiekiem. Dzieci w wieku dojrzewania
przejawiają tendencję do dłuższego spania, a zwłaszcza porannego. Niektórzy naukowcy
twierdzą, że drzemki w szkołach/miejscach pracy powinny być honorowane tak samo jak
np. przerwy na posiłek i wypady do łazienki – czyli ukłony w stronę potrzeb biologicznych
człowieka.
Hipokamp

4. STRES
Stres jest w stanie spowodować, że proces uczenia się zostanie wyłączony. Potwierdziła to
seria doświadczeń rozpoczętych pod koniec lat 60-tych przez Martina Seligmana dotycząca
Wyuczonej bezradności. Jednakże nie każdy stres źle wpływa na uczenie się. Niektóre jego
odmiany poprawiają zdolności poznawcze.
Bardzo trudno było zdefiniować czym jest stres. Pobudzenie fizjologiczne towarzyszące
stresowi jest też charakterystyczne dla odczuwania przyjemności, dlatego badacze
wysunęli trójczłonową definicję stresu:
PO PIERWSZE PO DRUGIE PO TRZECIE:
Stres musi wywoływać
gwałtowną reakcję
fizjologiczną mierzalną dla
osób trzecich
Czynnik stresujący (nazywany
stresorem) musi wywoływać
awersję. Doskonale tłumaczy
to pytanie: „Czy gdybyś miał
możliwość osłabienia lub
uniknięcia tego doświadczenia,
to byś to zrobił?”
Osoba będąca w stresie nie
potrafi zapanować nad
stresorem. Im większa
utrata kontroli, tym
silniejsze odczucie stresu.

5. Można łatwo poczuć, kiedy nasz organizm reaguje na stres: bije gwałtowanie nasze serce,
rośnie ciśnienie, czujemy ogromny przepływ energii. Powoduje to hormon adrenalina.
Pobudza ją do działania podwzgórze mózgu. Gdy układ sensoryczny wyczuje stres reaguje
podwzgórze i wysyła sygnał do nadnerczy leżących na dachu nerek. Gruczoły zaś uwalniają
do krwiobiegu mnóstwo adrenaliny.
Działa tutaj też kortyzol. Jest to druga fala obronnej reakcji na działanie stresorów (w
niewielkich dawkach zmiata najbardziej nieprzyjemne objawy stresu i przywraca normalny
stan organizmu). Mózg jest najbardziej wymyślnym narządem przetrwania na świecie.
BEZ ELASTYCZNEJ, DOSTĘPNEJ NATYCHMIAST I ŚCIŚLE REGULOWANEJ REAKCJI NA STRES
CZEKAŁABY NAS ŚMIERĆ!

6. Dzisiaj stresów nie mierzymy tak jak dawniej w chwilach spędzonych oko w oko z pumą,
lecz w godzinach, dniach, a nawet miesiącach spędzonych w np. dynamicznych miejscach
pracy. Nasze organizmy nie są do tego przystosowane. Kiedy niewielkie ilości hormonów
skumulują się zaczynają być całkiem szkodliwe.
Hipokamp jest naszpikowany receptorami kortyzolu. Jest więc bardzo podatny ba bodźce
stresowe. Jeżeli stres nie jest zbyt silny, to mózg radzi sobie lepiej. Jednakże zbyt silny lub
długotrwały stres zaczyna przeszkadzać procesowi przyswajania wiedzy. Jego wpływ może
Być niszczycielski. Ludzie w stresie nie radzą sobie z matematyką i nie przetwarzają wydajnie
Informacji językowych. Nie potrafią też dobrze adaptować starych kawałków informacji do
nowych sytuacji.
Hormony stresu mogą uwrażliwić komórki hipokampa na inne stresy. Mogą rozdzielać
Sieci neuronowe, strukturę komórek mózgowych. Są w stanie także przeszkodzić hipokampowi
W tworzeniu nowych neuronów. W szczególnych warunkach hormony stresu są w stanie
Nawet zabijać komórki hipokampa.

7. STRES
Pozytywny (krótkotrwały)
Negatywny (długotrwały,
silny)
Podwzgórze
pobudza nadnercza
do wydzielania
adrenaliny.
Stres krótkotrwały
pobudza nas do
działania i jesteśmy
zdolni do większego
wysiłku.
Jest szkodliwy dla
organizmu. Czujemy się
przytłoczeni i niezdolni do
działania.
STRESOR
Powoduje:
przyspieszone bicie
serca i wzrost
ciśnienia.
Długotrwały stres

8. CHOROBY UKŁADU NERWOWEGO:
1. NERWICE – tym terminem możemy nazwać ogólnie wszystkie „zaburzenia
nerwicowe”. Podstawowym czynnikiem je wywołującym jest zbyt silny wpływ stresu.
Objawami zaburzeń nerwicowych mogą
być objawy somatyczne, zaburzenia funkcji
Poznawczych (natrętne myślenie, natręctwa
Ruchowe), zaburzenia emocji (fobie, apatia).

9. Zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne
Zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne są związane z obsesjami (irracjonalne
myśli i zachowania). Często myśli dążą do utrzymywania ściśle określonego
porządku i symetrii – występuje wtedy nieustanne myślenie o tym czy plan
został wykonany w stu procentach dokładnie/czy wszystko jest dopięte na
ostatni guzik, np. kilkakrotne wracanie do domu, aby sprawdzić czy zamknęło
się drzwi pomimo ich zamknięcia lub nieustanne mycie rąk.
LECZENIE:
• Farmakoterapia, np. TLPD
• Psychoterapia

10. 2. DEPRESJE – tak nazywane są zaburzenia nastroju (zaburzenia afektywne).
Epizody depresyjne mogą towarzyszyć wielu innym chorobom. Najczęściej depresje mają
podłoże endogenne i charakteryzują się obniżeniem nastroju, i przygnębieniem (niekiedy
tuszowanym przed innymi), niezdolnością do przeżywania wzlotów i przyjemności,
zaburzeniami rytmu snu i czuwania, i obniżeniem napędu psychoruchowego.
Zaburzenia depresyjne
Epizod depresyjny (krócej niż 2
lata, wyraźny początek)
Zaburzenia depresyjne
powracające
• Depresja endogenna –
uwarunkowana biologicznie
• Egzogenna – jest poprzedzona
stresującym zdarzeniem
Dystymia Depresja poschizofreniczna
Po epizodzie psychozy schizofrenicznej

11. Formy leczenia depresji są różne. Najczęściej jest to farmakoterapia połączona z
psychoterapią. Jednakże elektrowstrząsy i fototerapia także należą do metod leczenia
zaburzeń depresyjnych.
Nieleczona depresja może doprowadzić do śmierci. Chory nie widząc sensu życia jest w
stanie popełnić samobójstwo. Zamożne osoby spełnione zawodowo prowadzą z pozoru
szczęśliwe życie, jednakże u osób ze świata showbiznesu bardzo często dochodzi do
pojawienia się zaburzeń depresyjnych.

12. 3. UDAR MÓZGU – jeżeli krew dopływa do mózgu w zbyt małej ilości, dochodzi do udaru
mózgu, czyli zaburzenia jego funkcjonowania. Człowiek odczuwa wtedy bóle głowy, ma
kłopoty ze wzrokiem i słuchem, może występować u niego paraliż. Jeżeli krew nie
dopływa do mózgu przez dłuższy czas to udar może zakończyć się nawet śmiercią.
Udar może spowodować również przerwanie naczyń krwionośnych mózgu – dochodzi
wtedy do niszczącego neurony wylewu. Jesteśmy w stanie zapobiec udarowi mózgu
ograniczając ilość spożywanych tłuszczów zwierzęcych dbając w ten sposób o stan
naszego serca i naczyń krwionośnych.
4. CHOROBA ALZHEIMERA – występuje u ludzi w podeszłym wieku. Pojawiają się wtedy u
nich zakłócenia w przewodzeniu impulsów nerwowych, ale również dochodzi do
obumierania komórek nerwowych. Jest to powodem zaników pamięci i problemów z
przyswajaniem nowych informacji.
5. PADACZKA – człowiek ze zdiagnozowaną padaczką co pewien czas traci kontrolę nad
swoim organizmem (przewraca się i ma silne drgawki, jego mięśnie się napinają i może
wówczas zrobić sobie krzywdę).

13. 6. AUTYZM
Spektrum autystyczne obejmuje różne typy osób, które posiadają cechy autystyczne, czyli:
zaburzenia interakcji społecznych i komunikacji, ograniczone zainteresowania, powtarzalne
zachowanie. Choroby spektrum autystyczne to między innymi: autyzm dziecięcy, zespół Aspergera
i autyzm atypowy.
Przyczyny:
- genetyczne,
- Wrodzona toksoplazmoza
- Wiek ojca 40+
- Urazy okołoporodowe
- Uszkodzenia centralnego układu nerwowego
- Dziecięce porażenie mózgowe
Autyzm jest chorobą nieuleczalną. Skutki choroby można złagodzić stosując terapię
psychologiczną w której bardzo ważny jest proces sozjalizacji.

14. 7. STWARDNIENIE ROZSIANE – prowadzi do uszkodzenia istoty białej mózgu i rdzenia
kręgowego. Rozpoczyna się zwykle między 20 a 40 rokiem życia, a jednym z pierwszych jej
objawów jest zapalenie nerwu wzrokowego, które doprowadza do pogorszenia ostrości
wzroku. Pojawiają się też mrowienia, drętwienia i niedowład kończyć oraz zaburzenia
równowagi.
8. ZAPALENIE OPON MÓZGOWY/ZAPALENIE MÓZGU – nieleczone może doprowadzić do
trwałego uszkodzenia mózgu. Pierwsze objawy tych chorób są podobne do grypy, ale z
czasem pojawiają się uporczywe bóle głowy. Schorzenia te mogą powodować trudności w
poruszaniu się, a także utratę przytomności.
*wirusy zapalenia mózgu przenoszą kleszcze

15. Źródła:
warto-nie-warto.pl
http://luszczyca-blog.pl/
reframepositive.com
i.abczdrowie.pl
zdrowie.wp.pl
wp.pl
Wikipedia
Prozdrowie.pl