Choroba parkinsona

1. ZOFIA WOJCIECHOWSKAZOFIA WOJCIECHOWSKA
PŁOCKPŁOCK
CHOROBACHOROBA
PARKINSONAPARKINSONA
Nazwa pochodzi od nazwiska lekarzaNazwa pochodzi od nazwiska lekarza
angielskiego JAMESAangielskiego JAMESA
PARKINSONA,który w 1817 opublikowałPARKINSONA,który w 1817 opublikował
"Esej o drżączce porażnej""Esej o drżączce porażnej"

2.  Choroba ma podstępny i powolny przebieg aChoroba ma podstępny i powolny przebieg a
etiologia jest trudna do ustalenia.etiologia jest trudna do ustalenia.
 Wyróżniamy fazę przedkliniczną choroby i fazęWyróżniamy fazę przedkliniczną choroby i fazę
klinicznąkliniczną
 Komórki nerwowe w istocie czarnej mózguKomórki nerwowe w istocie czarnej mózgu
zaczynają obumierać dużo wcześniej niżzaczynają obumierać dużo wcześniej niż
wystąpią pierwsze objawy choroby. Ten okreswystąpią pierwsze objawy choroby. Ten okres
nazywamy fazą przedkliniczną jeśli zniszczeniunazywamy fazą przedkliniczną jeśli zniszczeniu
ulegnie ok.. 50% neuronów istoty czarnej toulegnie ok.. 50% neuronów istoty czarnej to
stężeniestężenie dopaminydopaminy spadnie o 20-30% , wtedyspadnie o 20-30% , wtedy
proces chorobowy może już trwać 5 do 7 lat.proces chorobowy może już trwać 5 do 7 lat.

3.  Choroba Parkinsona –j.t.choroba dotycząca układuChoroba Parkinsona –j.t.choroba dotycząca układu
pozapiramidowego mózgupozapiramidowego mózgu
 Istotę choroby stanowi zwyrodnienie neuronów istotyIstotę choroby stanowi zwyrodnienie neuronów istoty
czarnej mózgu w efekcie czego dochodzi doczarnej mózgu w efekcie czego dochodzi do
upośledzenia produkcji i transportu DOPAMINY , któraupośledzenia produkcji i transportu DOPAMINY , która
jest odpowiedzialna za transport impulsów mózgowychjest odpowiedzialna za transport impulsów mózgowych
–(neuroprzekażników ), w zakresie przewodzenia–(neuroprzekażników ), w zakresie przewodzenia
korowo- rdzeniowego.korowo- rdzeniowego.
 W Polsce żyje ok. 50-60 tyś ludzi chorych zW Polsce żyje ok. 50-60 tyś ludzi chorych z
parkinsonizmemparkinsonizmem

4.  TRIADA OBJAWÓW CHOROBY PARKINSONATRIADA OBJAWÓW CHOROBY PARKINSONA
 Drżenie spoczynkoweDrżenie spoczynkowe
 Sztywność mięśniowaSztywność mięśniowa
 Spowolnienie ruchoweSpowolnienie ruchowe
 DRŻENIADRŻENIA
 Są to niezamierzone skurcze mięśni poprzecznie prążkowanych-Są to niezamierzone skurcze mięśni poprzecznie prążkowanych-
charakterystyczne drżenia spoczynkowe (gdy ręce są podparte).charakterystyczne drżenia spoczynkowe (gdy ręce są podparte).
 Drżenie kciuka przy oparciu rąk na kolanach lub stole-postrzeganeDrżenie kciuka przy oparciu rąk na kolanach lub stole-postrzegane
jako objaw liczenia pieniędzy lub kręcenie pigułek ,objaw tenjako objaw liczenia pieniędzy lub kręcenie pigułek ,objaw ten
pojawia się początkowo jednostronnie. Drżenie może też dotyczyćpojawia się początkowo jednostronnie. Drżenie może też dotyczyć
kończyn dolnych, warg i językakończyn dolnych, warg i języka
 Drżenie nie występuje podczas snu a nasila się w stanie emocji lubDrżenie nie występuje podczas snu a nasila się w stanie emocji lub
zmęczeniazmęczenia
 Drżenie nasila się z czasem i zaczyna dotyczyć większych grupDrżenie nasila się z czasem i zaczyna dotyczyć większych grup
mięśniowych oraz odległych organów ciała. U 70% chorych drżeniemięśniowych oraz odległych organów ciała. U 70% chorych drżenie
jest pierwszym objawem choroby.jest pierwszym objawem choroby.
 Wykonaj u pacjenta próbę palec -nosWykonaj u pacjenta próbę palec -nos

5.  SPOWOLNIENIE RUCHOWESPOWOLNIENIE RUCHOWE
 Spowolnienie ruchów dowolnych (wolny chód , powolne wstawanie zSpowolnienie ruchów dowolnych (wolny chód , powolne wstawanie z
krzesła, powolne ubieranie się)krzesła, powolne ubieranie się)
 Ograniczenie ruchów automatycznych-mruganie,połykanieOgraniczenie ruchów automatycznych-mruganie,połykanie
śliny,gestykulacja rąk,mimika twarzy, balansowanie kończynami górnymiśliny,gestykulacja rąk,mimika twarzy, balansowanie kończynami górnymi
podczas chodzenia.podczas chodzenia.
 Twarz maskowata hipomimiczna ,"twarz pokerzysty".Twarz maskowata hipomimiczna ,"twarz pokerzysty".
 Pochylenie tułowia do przodu,ugięcie w stawach kończynPochylenie tułowia do przodu,ugięcie w stawach kończyn
 Objaw naoliwienia skóry-powstaje w wyniku zaburzeń wegetatywnychObjaw naoliwienia skóry-powstaje w wyniku zaburzeń wegetatywnych
powodujących nadmierne wydzielanie gruczołów łojowych.powodujących nadmierne wydzielanie gruczołów łojowych.
 W wyniku rzadkiego połykania śliny dochodzi do samoistnego jej wyciekuW wyniku rzadkiego połykania śliny dochodzi do samoistnego jej wycieku
kącikiem ust.kącikiem ust.
 wykonaj u pacjenta test bradykinezji -(szybkiego otwierania i zamykaniawykonaj u pacjenta test bradykinezji -(szybkiego otwierania i zamykania
dłoni lub kolejnego dotykania pozostałymi palcami do kciuka lubdłoni lub kolejnego dotykania pozostałymi palcami do kciuka lub
naprzemiennego podnoszenia nóg do góry)naprzemiennego podnoszenia nóg do góry)

6.  WZMOŻONE NAPIĘCIE MIĘŚNIOWEWZMOŻONE NAPIĘCIE MIĘŚNIOWE
 Podczas wykonywania ruchów biernych napotyka się opór naPodczas wykonywania ruchów biernych napotyka się opór na
początku i na końcu ruchu (sztywność mięśniowa)początku i na końcu ruchu (sztywność mięśniowa)
 Może być utrudnione prostowanie kończyn a ruch odbywa się wMoże być utrudnione prostowanie kończyn a ruch odbywa się w
formie ruchu koła zębatego (skokowo)formie ruchu koła zębatego (skokowo)
 Zwiększone napięcie mięśniowe pojawia się jako sztywność rękiZwiększone napięcie mięśniowe pojawia się jako sztywność ręki
lub nogi, (pociąganie kończyny dolnej lub trudność utrzymanialub nogi, (pociąganie kończyny dolnej lub trudność utrzymania
przed sobą wyprostowanych rąk na jednakowym poziomieprzed sobą wyprostowanych rąk na jednakowym poziomie
wysokości).wysokości).
 [wykonaj u pacjenta próbę wyciągnięcia przed siebie obu ramion –[wykonaj u pacjenta próbę wyciągnięcia przed siebie obu ramion –
po stronie chorej niesymetryczność lub brak całkowitegopo stronie chorej niesymetryczność lub brak całkowitego
wyprostu].wyprostu].
 Choroba we wczesnym stadium objawia się nadmiernymChoroba we wczesnym stadium objawia się nadmiernym
zmęczeniem, znużeniem a nawet bólem.zmęczeniem, znużeniem a nawet bólem.
 Sztywność mięśni karku i szyi –może objawiać się bólem głowySztywność mięśni karku i szyi –może objawiać się bólem głowy
 Sztywność mięśni klatki piersiowej może sugerować bóleSztywność mięśni klatki piersiowej może sugerować bóle
wieńcowewieńcowe

7.  DODATKOWE OBJAWYDODATKOWE OBJAWY
 Mikrografia- zmiany w charakterze pisma. Litery stają się corazMikrografia- zmiany w charakterze pisma. Litery stają się coraz
bardziej nieczytelne, zmniejszają się zwłaszcza pod koniec zdaniabardziej nieczytelne, zmniejszają się zwłaszcza pod koniec zdania
(czynniki emocjonalne nasilają to zaburzenie).(czynniki emocjonalne nasilają to zaburzenie).
 Zaburzenia postawy ciała- tułów pochylony do przodu, nogi lekkoZaburzenia postawy ciała- tułów pochylony do przodu, nogi lekko
ugięte w kolanach, ręce przylegają do tułowia i są lekko zgięte wugięte w kolanach, ręce przylegają do tułowia i są lekko zgięte w
stawach łokciowych.stawach łokciowych.
 Zaburzenia chodu- zmiany nasilają się wraz z postępem choroby,Zaburzenia chodu- zmiany nasilają się wraz z postępem choroby,
początkowo chory pociąga jedną nogą i słabiej balansuje jednąpoczątkowo chory pociąga jedną nogą i słabiej balansuje jedną
ręką po tej samej stronie. Stopniowo chód staje się wolniejszy,ręką po tej samej stronie. Stopniowo chód staje się wolniejszy,
kroki krótsze, pojawia się szuranie butami. Pochylenie tułowia dokroki krótsze, pojawia się szuranie butami. Pochylenie tułowia do
przodu utrudnia zatrzymywanie się w miejscu, zwrotyprzodu utrudnia zatrzymywanie się w miejscu, zwroty
wykonywane są posągowo.wykonywane są posągowo.

8.  Zaburzenia odruchów postawnych- pojawiają się po 4-8 latachZaburzenia odruchów postawnych- pojawiają się po 4-8 latach
choroby. Test polega na propozycji postawienia pacjenta pionowochoroby. Test polega na propozycji postawienia pacjenta pionowo
z zamkniętymi oczami i wyciągniętymi rękoma do przodu- w tejz zamkniętymi oczami i wyciągniętymi rękoma do przodu- w tej
sytuacji należy pacjenta pociągnąć mocno do tyłu. Zdrowa osobasytuacji należy pacjenta pociągnąć mocno do tyłu. Zdrowa osoba
robi jeden krok do tyłu i zatrzymuje się , osoba chora musirobi jeden krok do tyłu i zatrzymuje się , osoba chora musi
wykonać kilka kroków lub przewraca się do tyłu (koniecznawykonać kilka kroków lub przewraca się do tyłu (konieczna
asekuracja)asekuracja)
 ObjawObjaw propulsjipropulsji chory idąc do przodu nie może się zatrzymaćchory idąc do przodu nie może się zatrzymać
ponieważ nogi nie nadążają za coraz bardziej pochylonymponieważ nogi nie nadążają za coraz bardziej pochylonym
tułowiem do przodu.tułowiem do przodu.
 Zaburzenia mowy i połykania- mowa staje się cicha, monotonna,Zaburzenia mowy i połykania- mowa staje się cicha, monotonna,
traci melodię są trudności w komunikacji.traci melodię są trudności w komunikacji.
 Zaburzenia połykania- chory rzadziej i wolniej przełyka, ruchyZaburzenia połykania- chory rzadziej i wolniej przełyka, ruchy
języka staja się wolniejsze, wydłuża się czas spożywaniajęzyka staja się wolniejsze, wydłuża się czas spożywania
pokarmów. Gromadzenie śliny powoduje jej wyciek.pokarmów. Gromadzenie śliny powoduje jej wyciek.

9.  Zaburzenia wegetatywnego układu nerwowego- występują uZaburzenia wegetatywnego układu nerwowego- występują u
ok.80% chorychok.80% chorych
 Zaburzenia w oddawaniu moczu i stolca –zaparcia- przyczyny:Zaburzenia w oddawaniu moczu i stolca –zaparcia- przyczyny:
mała aktywność ruchowa,mała aktywność ruchowa,
nieprawidłowe i niedostateczne odżywianienieprawidłowe i niedostateczne odżywianie
mała podaż płynów,mała podaż płynów,
osłabienie mięśni tłoczni brzusznej,osłabienie mięśni tłoczni brzusznej,
gorsza i wolniejsza perystaltyka jelit,gorsza i wolniejsza perystaltyka jelit,
działanie niektórych leków ( antycholinergiczne )działanie niektórych leków ( antycholinergiczne )
Zaburzenia oddawania moczu:Zaburzenia oddawania moczu:
parcie na mocz,parcie na mocz,
uczucie nagłej potrzeby oddania moczuuczucie nagłej potrzeby oddania moczu
nietrzymanie moczu.nietrzymanie moczu.

10.  Zaburzenia funkcji seksualnych- osłabienie popędu płciowego,Zaburzenia funkcji seksualnych- osłabienie popędu płciowego,
zaburzenia erekcji u mężczyzn (często w wyniku działaniazaburzenia erekcji u mężczyzn (często w wyniku działania
niektórych leków)niektórych leków)
 Zaburzenia termoregulacji- chorzy źle tolerują zarówno niską jak iZaburzenia termoregulacji- chorzy źle tolerują zarówno niską jak i
wysoką temperaturę. Może wystąpić stan hipertermii- podwysoką temperaturę. Może wystąpić stan hipertermii- pod
wpływem długotrwałego leczenia ( preparaty Lewodopa)wpływem długotrwałego leczenia ( preparaty Lewodopa)
 Niedociśnienie ortostatyczne -obniżenie ciśnienia przy nagłejNiedociśnienie ortostatyczne -obniżenie ciśnienia przy nagłej
zmianie pozycji ciała powoduje zawroty głowy i omdlenia.zmianie pozycji ciała powoduje zawroty głowy i omdlenia.
 Zaburzenia czucia- uczucie zimna lub gorąca w ręce lub nodze poZaburzenia czucia- uczucie zimna lub gorąca w ręce lub nodze po
stronie dotkniętej chorobą, uczucie pieczenia, mrowienia itp.stronie dotkniętej chorobą, uczucie pieczenia, mrowienia itp.
 Bóle mięśni- powstają w wyniku nadmiernego napięciaBóle mięśni- powstają w wyniku nadmiernego napięcia
mięśniowego, pojawiają się bóle krzyża, głowy , karku itp.mięśniowego, pojawiają się bóle krzyża, głowy , karku itp.

11.  Zaburzenia snu- są to: trudności z zaśnięciem i kontynuacją snu,Zaburzenia snu- są to: trudności z zaśnięciem i kontynuacją snu,
sen przerywany lub koszmary nocne. Następstwem tych zaburzeńsen przerywany lub koszmary nocne. Następstwem tych zaburzeń
jest zmęczenie, senność w ciągu dnia, drażliwość, niepokój,jest zmęczenie, senność w ciągu dnia, drażliwość, niepokój,
gorsza sprawność.gorsza sprawność.
Przyczyny:Przyczyny:
stany depresyjne,stany depresyjne,
bezsenność polekowa,bezsenność polekowa,
sztywność mięśniowa i spowolnienie ruchowe powodują trudności zesztywność mięśniowa i spowolnienie ruchowe powodują trudności ze
zmianą pozycji w łóżkuzmianą pozycji w łóżku
konieczność oddawania moczu w nocy,konieczność oddawania moczu w nocy,
bezsenność idiopatycznabezsenność idiopatyczna
złe warunki do spaniazłe warunki do spania

12.  Zaburzenia depresyjne- depresja może być naturalnąZaburzenia depresyjne- depresja może być naturalną
reakcją na wiadomość o chorobie. Depresja może byćreakcją na wiadomość o chorobie. Depresja może być
zaburzeniem endogennym wywołanym niedoboremzaburzeniem endogennym wywołanym niedoborem
dopaminydopaminy lub innych neuroprzekaźnikow jaklub innych neuroprzekaźnikow jak
serotoniny i noradrenaliny.serotoniny i noradrenaliny.
 Zaburzenia czynności poznawczych, pogorszenieZaburzenia czynności poznawczych, pogorszenie
sprawności intelektualnej objawia się zaburzeniamisprawności intelektualnej objawia się zaburzeniami
pamięci, utratą zainteresowań, trudnościami w uczeniupamięci, utratą zainteresowań, trudnościami w uczeniu
się w koncentracji i podzielności uwagi planowaniu isię w koncentracji i podzielności uwagi planowaniu i
wykonywaniu prostych czynności.wykonywaniu prostych czynności.
 Zaburzenia psychotyczne- w zaawansowanychZaburzenia psychotyczne- w zaawansowanych
stadiach choroby mogą pojawiać się zaburzeniastadiach choroby mogą pojawiać się zaburzenia
psychiczne w postaci omamów wzrokowych ipsychiczne w postaci omamów wzrokowych i
słuchowych oraz urojenia.słuchowych oraz urojenia.

13. ZESPOŁY PARKINSONOWSKIE O ZNANEJ ETIOLOGIIZESPOŁY PARKINSONOWSKIE O ZNANEJ ETIOLOGII
 Parkinsonizm pozapalny- w przeszłości łączono występowanie tejParkinsonizm pozapalny- w przeszłości łączono występowanie tej
choroby po przebyciu wirusowego zapalenia mózgu ( w Europiechoroby po przebyciu wirusowego zapalenia mózgu ( w Europie
epidemia wirusowego zapalenia mózgu panowała w latach 1915-epidemia wirusowego zapalenia mózgu panowała w latach 1915-
1925)1925)
 Parkinsonizm toksyczny- badając chorego należy zwrócić uwagęParkinsonizm toksyczny- badając chorego należy zwrócić uwagę
czy nie był narażony na długotrwały kontakt z czynnikamiczy nie był narażony na długotrwały kontakt z czynnikami
toksycznymi np..toksycznymi np.. manganmangan ( spawacze , garbarze), początkowo( spawacze , garbarze), początkowo
obserwuje się zmiany w zachowaniu , potem zaburzeniaobserwuje się zmiany w zachowaniu , potem zaburzenia
psychiczne a następnie ruchowe tj. sztywność mięśniowa,psychiczne a następnie ruchowe tj. sztywność mięśniowa,
spowolnienie ruchowe oraz tzw. koguci chód nie występująspowolnienie ruchowe oraz tzw. koguci chód nie występują
drżenia. Inne czynniki toksyczne to :drżenia. Inne czynniki toksyczne to : tlenek węgla , dwusiarczektlenek węgla , dwusiarczek
węgla, metanol i cyjanki,węgla, metanol i cyjanki, w tych zatruciach rozwijają się objawyw tych zatruciach rozwijają się objawy
uszkodzenia struktur mózguuszkodzenia struktur mózgu
 Parkinsonizm polekowy- najczęściej spotyka się u osób zParkinsonizm polekowy- najczęściej spotyka się u osób z
zaburzeniami psychicznymi, które przez wiele lat muszązaburzeniami psychicznymi, które przez wiele lat muszą
przyjmować leki z grupy neuroleptyków. Początek choroby jestprzyjmować leki z grupy neuroleptyków. Początek choroby jest
szybki, objawy pojawiają się symetrycznie a drżenie ma charakterszybki, objawy pojawiają się symetrycznie a drżenie ma charakter
spoczynkowy i wysiłkowy.spoczynkowy i wysiłkowy.

14.  STADIA COROBY PARKINSONASTADIA COROBY PARKINSONA
 0-nie występują żadne symptomy choroby-ok..5lat0-nie występują żadne symptomy choroby-ok..5lat
 1-jednostronna symptomatologia [zaburzenia z zakresu triady1-jednostronna symptomatologia [zaburzenia z zakresu triady
objawów] ,oraz zaburzenia osi ciałaobjawów] ,oraz zaburzenia osi ciała
 2-dwustronna symptomatologia bez zakłóceń równowagi2-dwustronna symptomatologia bez zakłóceń równowagi
 2,5-lekka dwustronna symptomatologia,pacjent poddany testowi2,5-lekka dwustronna symptomatologia,pacjent poddany testowi
pchnięcia odzyskuje rówowagępchnięcia odzyskuje rówowagę
 3-lekka do średniej symptomatologia,lekka niepewność podczas3-lekka do średniej symptomatologia,lekka niepewność podczas
stania zachowania samodzielnościstania zachowania samodzielności
 4-ciężka symptomatologia,pacjent jeszcze potrafi samodzielnie4-ciężka symptomatologia,pacjent jeszcze potrafi samodzielnie
stać i chodzićstać i chodzić
 5-pacjent porusza się w wózku inwalidzkim lub nie opuszcza łóżka5-pacjent porusza się w wózku inwalidzkim lub nie opuszcza łóżka

15.  DIAGNOZADIAGNOZA
 Często od chwili pojawienia się pierwszych objawówCzęsto od chwili pojawienia się pierwszych objawów
do postawienia diagnozy mija kilka latdo postawienia diagnozy mija kilka lat
 Trudności diagnostyczne:Trudności diagnostyczne:
 -- mało typowe objawy w początkowych stadiachmało typowe objawy w początkowych stadiach
chorobychoroby
 - brak swoistych testów do wykrywania choroby- brak swoistych testów do wykrywania choroby
Parkinsona,Parkinsona,
 - budowanie diagnozy na podstawie badania- budowanie diagnozy na podstawie badania
klinicznego po rozpoznaniu dwóch z trzechklinicznego po rozpoznaniu dwóch z trzech
istniejących objawów po wykluczeniu innychistniejących objawów po wykluczeniu innych
chorób,chorób,

16.  LECZENIELECZENIE
 Ponieważ nieznana jest etiologia choroby niemożliwePonieważ nieznana jest etiologia choroby niemożliwe
jest leczenie przyczynowe.jest leczenie przyczynowe.
 Leczenie objawowe powinno uwzględniać:Leczenie objawowe powinno uwzględniać:
1. złagodzenie lub usuniecie aktualnie istniejących1. złagodzenie lub usuniecie aktualnie istniejących
objawówobjawów
2. zapobieganie występowania po kilku latach leczenia2. zapobieganie występowania po kilku latach leczenia
niepożądanych objawów w OUN.niepożądanych objawów w OUN.
3. zahamowanie lub zwolnienie tempa rozwoju choroby3. zahamowanie lub zwolnienie tempa rozwoju choroby
Głównym celem jest stała poprawa jakości życia chorego.Głównym celem jest stała poprawa jakości życia chorego.
Obowiązuje indywidualizacja leczenia.Obowiązuje indywidualizacja leczenia.

17.  METODY LECZENIAMETODY LECZENIA
 -leczenie farmakologiczne,-leczenie farmakologiczne,
 - leczenie operacyjne,- leczenie operacyjne,
 - leczenie niefarmakologiczne.- leczenie niefarmakologiczne.
 Kwalifikacja do leczenia farmakologicznego powinnaKwalifikacja do leczenia farmakologicznego powinna
uwzględniać:uwzględniać:
1. postać i nasilenie objawów,1. postać i nasilenie objawów,
2. wiek chorego,2. wiek chorego,
3.stan psychiczny,3.stan psychiczny,
4. sprawność intelektualną (zaburzenia funkcji poznawczych),4. sprawność intelektualną (zaburzenia funkcji poznawczych),
5. choroby współistniejące,5. choroby współistniejące,
6. aktywność zawodową i społeczną,6. aktywność zawodową i społeczną,
7. oczekiwania pacjenta i jego rodziny.7. oczekiwania pacjenta i jego rodziny.

18.  Leczenie neurochirurgiczneLeczenie neurochirurgiczne
 1946r.1946r. Spiegel i WycisSpiegel i Wycis operacje stereotaktyczne-operacje stereotaktyczne-
polegały na wprowadzeniu do struktur mózgowych igłypolegały na wprowadzeniu do struktur mózgowych igły
lub elektrody w celu przerwania drogi nieprawidłowychlub elektrody w celu przerwania drogi nieprawidłowych
impulsów nerwowych.impulsów nerwowych.
 CooperCooper opracował nową metodę,opracował nową metodę, chemopalidotomię,chemopalidotomię,
która polegała na przecięciu tętnicy dochodzącej doktóra polegała na przecięciu tętnicy dochodzącej do
gałki bladej i wzgórza co miało wpływ na zmniejszeniegałki bladej i wzgórza co miało wpływ na zmniejszenie
sztywności i drżenia. Póżniej stosował do uszkadzaniasztywności i drżenia. Póżniej stosował do uszkadzania
gałki bladej ciekły azot (od-40 do -60*C), ta metoda togałki bladej ciekły azot (od-40 do -60*C), ta metoda to
kryopalidotomiakryopalidotomia

19.  Nowoczesne metody leczenia neurochrurgicznegoNowoczesne metody leczenia neurochrurgicznego
 Głęboka stymulacja mózguGłęboka stymulacja mózgu
Zabieg polega na wprowadzeniu na stałe do strukturyZabieg polega na wprowadzeniu na stałe do struktury
mózgu elektrody i drażnieniu jej prądem elektrycznym,mózgu elektrody i drażnieniu jej prądem elektrycznym,
metoda ta jest bezpieczniejsza od ww. i jestmetoda ta jest bezpieczniejsza od ww. i jest
odwracalna.odwracalna.
 Przeszczepianie do mózgu komórek produkującychPrzeszczepianie do mózgu komórek produkujących
dopaminędopaminę metodę zaczęto stosować pod koniec latmetodę zaczęto stosować pod koniec lat
70- tych. Zabieg dotyczył transplantacji komórek70- tych. Zabieg dotyczył transplantacji komórek
rdzenia nadnerczy do mózgu chorych na parkinsonizmrdzenia nadnerczy do mózgu chorych na parkinsonizm
Rezultaty tych zabiegów oceniono jako niezbytRezultaty tych zabiegów oceniono jako niezbyt
pomyślne i zaprzestano ich wykonywania.pomyślne i zaprzestano ich wykonywania.

20.  Operacje przeszczepiania płodowej istotyOperacje przeszczepiania płodowej istoty
czarnejczarnej wykonywane na przełomie lat 80-90-wykonywane na przełomie lat 80-90-
tych również w Polsce – wyniki tych zabiegówtych również w Polsce – wyniki tych zabiegów
były oceniane różnie ze względu na tudnościbyły oceniane różnie ze względu na tudności
implantacyjne tych komórek w organiźmieimplantacyjne tych komórek w organiźmie
biorcy i moralne aspekty związane zbiorcy i moralne aspekty związane z
pozyskaniem materiału do transplantacji.pozyskaniem materiału do transplantacji.
 Obecnie poszukuje się metod dokonaniaObecnie poszukuje się metod dokonania
przeszczepu od zwierząt (świń) oraz trwająprzeszczepu od zwierząt (świń) oraz trwają
intensywne badania zmierzające dointensywne badania zmierzające do
wyhodowania komórek macierzystychwyhodowania komórek macierzystych

21.  Metody niefarmakologiczne- aktywność ruchowaMetody niefarmakologiczne- aktywność ruchowa
 Następstwa braku aktywności to:Następstwa braku aktywności to:
--obniżenie przemiany materiiobniżenie przemiany materii
- zanik mięśni, zmniejszenie masy i siły mięśni,- zanik mięśni, zmniejszenie masy i siły mięśni,
-przewaga procesów katabolicznych w układzie kostnym,-przewaga procesów katabolicznych w układzie kostnym,
-zmniejszenie odporności organizmu,-zmniejszenie odporności organizmu,
-spadek wydolności fizycznej ,pogorszenie funkcji układu-spadek wydolności fizycznej ,pogorszenie funkcji układu
oddechowego i krążenia,oddechowego i krążenia,
-większa podatność na infekcje i zakażenia-większa podatność na infekcje i zakażenia

22.  PROBLEMY PACJENTA Z CHOROBĄ PARKINSONAPROBLEMY PACJENTA Z CHOROBĄ PARKINSONA
 Zaburzenia oddychaniaZaburzenia oddychania
 Przyczyny;Przyczyny;
 -nieprawidłowa sylwetka ciała-nieprawidłowa sylwetka ciała
 -płytkie oddychanie-płytkie oddychanie
 -trudności w odkasływaniu-trudności w odkasływaniu
 -podatność na stany zapalne płuc-podatność na stany zapalne płuc
 ZaleceniaZalecenia
 oddychanie przeponowe-prawidłowa wentylacja,usprawnionaoddychanie przeponowe-prawidłowa wentylacja,usprawniona
perystaltyka jelitperystaltyka jelit
 Ćwiczenia oddechowe wspomagające-poprawiają jakość oddechuĆwiczenia oddechowe wspomagające-poprawiają jakość oddechu
poprawiają mowępoprawiają mowę

23.  Sztywność mięśniowaSztywność mięśniowa
 PrzyczynyPrzyczyny
 -przykurcze mięśni-przykurcze mięśni
 -sztywność stawów-sztywność stawów
 -przodopochylenie sylwetki-przodopochylenie sylwetki
 ZaleceniaZalecenia
 -pozycja leżąca trzy razy w ciągu doby po 15 min.-pozycja leżąca trzy razy w ciągu doby po 15 min.
 -aktywność fizyczna-aktywność fizyczna
 -ćwiczenia odprężające-ćwiczenia odprężające
 Drżenia mimowolneDrżenia mimowolne
 Początkowo ruchy dłoniPoczątkowo ruchy dłoni
 Drżenia występują w 85proc.przypadkówDrżenia występują w 85proc.przypadków
 ZaleceniaZalecenia
 Ogrzanie pomieszczenia i ciała pacjentaOgrzanie pomieszczenia i ciała pacjenta
 Zapewnienie prawidłowej pozycji ciała pacjenta –oparcie dla nógZapewnienie prawidłowej pozycji ciała pacjenta –oparcie dla nóg
 Trening autogenny-pacjent siedzi swobodnie.proponujemy zaciskanie pięści i i koncentrowanie się naTrening autogenny-pacjent siedzi swobodnie.proponujemy zaciskanie pięści i i koncentrowanie się na
uczuciu napinaniauczuciu napinania

24.  Problemy z poruszaniem sięProblemy z poruszaniem się
 ZaleceniaZalecenia
 Prawidłowe rozłożenie ciężaru ciała na dwie stopyPrawidłowe rozłożenie ciężaru ciała na dwie stopy
 Uzgodnienie kierunku ruchuUzgodnienie kierunku ruchu
 Dostosowanie się do potrzeb pacjentaDostosowanie się do potrzeb pacjenta
 Rytmiczna muzyka lub odliczanieRytmiczna muzyka lub odliczanie
 Poruszanie się za piłką lub wzdłuż liniiPoruszanie się za piłką lub wzdłuż linii
 noszenie ciężarków w dłoniach i machanie niminoszenie ciężarków w dłoniach i machanie nimi
 Stosowanie balkoników.wózków.itp.Stosowanie balkoników.wózków.itp.
 Przechodzenie obok przedmiotówPrzechodzenie obok przedmiotów
 Nadmierna koncentracja na zadaniu powoduje że pacjent przechodzi zbyt blisko- wyznaczNadmierna koncentracja na zadaniu powoduje że pacjent przechodzi zbyt blisko- wyznacz
linięlinię
 Zatrzymywanie sięZatrzymywanie się
 Pacjent wykazuje tendencję aby iść coraz szybciej małymi kroczkami z pochyloną sylwetkąPacjent wykazuje tendencję aby iść coraz szybciej małymi kroczkami z pochyloną sylwetką
do przodudo przodu
 Próba zatrzymania na komendę ‘stój’ powoduje że pacjent wykonuje jeszcze kilka kroków-Próba zatrzymania na komendę ‘stój’ powoduje że pacjent wykonuje jeszcze kilka kroków-
należy wcześniej uzgodnić obok jakiego przedmiotu należy się zatrzymaćnależy wcześniej uzgodnić obok jakiego przedmiotu należy się zatrzymać

25.  StanieStanie
 Choroba atakuje najpierw jedną połowę ciała powoduje toChoroba atakuje najpierw jedną połowę ciała powoduje to
przodopochylenie ze zgięciem jednostronnymprzodopochylenie ze zgięciem jednostronnym
 Należy pomagać pacjentowi stając po stronie ‘wypukłej’ ciałaNależy pomagać pacjentowi stając po stronie ‘wypukłej’ ciała
 WstawanieWstawanie
 Należy rozpocząć manewr w większej odległości od przedmiotuNależy rozpocząć manewr w większej odległości od przedmiotu
 Pacjent z pozycji siedzącej powinien przesunąć się na brzeg łóżkaPacjent z pozycji siedzącej powinien przesunąć się na brzeg łóżka
 SiadanieSiadanie
 Istnieje trudność w określeniu odległości przedmiotu do siedzenia i jest toIstnieje trudność w określeniu odległości przedmiotu do siedzenia i jest to
przyczyną krzywego siadaniaprzyczyną krzywego siadania
 Zaleca się krzesła z oparciami lub siadanie tam gdzie można oprzećZaleca się krzesła z oparciami lub siadanie tam gdzie można oprzeć
bezpiecznie ręcebezpiecznie ręce