TRẠI TIM MẠCH

1. ĐẶC ĐIỂM HỆ TUẦN HOÀN
TRẺ EM
GIẢNG VIÊN: QUAN THỦY TIÊN
ĐỐI TƯỢNG: SINH VIÊN Y3

2. NỘI DUNG
ĐẶC ĐIỂM TUẦN HOÀN BÀO THAI-
TUẦN HOÀN SAU SINH
ĐẶC ĐIỂM HÌNH THỂ, SINH LÝ CỦA
TIM MẠCH
CÁC THÔNG SỐ HUYẾT ĐỘNG
TIM MẠCH

3. ĐẶC ĐIỂM TUẦN HOÀN BÀO THAI-
TUẦN HOÀN SAU SINH
TUẦN HOÀN BÀO THAI
• Hình thành/cuối tháng thứ 2 thai kỳ  phát triển, tồn tại/lúc sinh.
• Thực hiện qua nhau thai.
• Thai nhận máu:
TM rốn (máu 80%)  TM cửa/gan
(pha trộn máu lần 1 + máu TM cửa)
 TM chủ dưới/ống Arantius  TM chủ dưới/đoạn gần tim
(pha trộn máu lần 2 + máu TM chi dưới-chậu-thận)
 nhĩ P

4. ĐẶC ĐIỂM TUẦN HOÀN BÀO THAI-
TUẦN HOÀN SAU SINH
TUẦN HOÀN BÀO THAI
Nhĩ P theo 2 con đường:
 2/3 máu TM chủ dưới + máu TM chủ trên,vành/nhĩ P
 thất P
 1/3 máu TM chủ dưới/lỗ Botal + máu TM phổi/nhĩ T
 thất T
(pha trộn máu lần 3)

5. ĐẶC ĐIỂM TUẦN HOÀN BÀO THAI-
TUẦN HOÀN SAU SINH
TUẦN HOÀN BÀO THAI
Thất P  ĐM phổi (PAP cao)  PDA ĐM chủ xuống
Thất T  ĐM chủ lên ĐM chủ xuống
(pha trộn máu lần 4)
ĐM chủ xuống theo 3 đường:
 phổi
 các cơ quan
 ĐM rốn  nhau.

6. ĐẶC ĐIỂM TUẦN HOÀN BÀO THAI-
TUẦN HOÀN SAU SINH
TUẦN HOÀN BÀO THAI
• P nhĩ P > nhĩ T: máu nhĩ P  lỗ bầu dục  nhĩ T.
P thất T = thất P, P ĐM chủ = ĐM phổi: máu 2 ĐM  ĐMC
xuống
• CO thất P >> thất T: thất P làm việc nhiều hơn  dày thất P
• Máu thất T (65%)  ĐM vành, ĐM CTĐ, ĐM DĐ T
Máu thất P (55%)  PDA  các cơ quan khác.

8. ĐẶC ĐIỂM TUẦN HOÀN BÀO THAI-
TUẦN HOÀN SAU SINH
TUẦN HOÀN SAU SINH
• Kết thúc tuần hoànNHAU THAI
• Bắt đầu hô hấpPHỔI
• Bắt đầu tuần hoànTIM

9. ĐẶC ĐIỂM TUẦN HOÀN BÀO THAI-
TUẦN HOÀN SAU SINH
TUẦN HOÀN SAU SINH
• Nhau: MM nhau mất  máu ĐM chủ/thai mất
 P ĐM chủ, P thất-nhĩ (T) ↑
• Phổi: PN + MM phổi giãn  sức cản ĐM phổi ↓
 P ĐM phổi, P thất-nhĩ (P) ↓
• Tim: P nhĩ (T) > nhĩ (P)  vách liên nhĩ tiên phát bị đẩy về
phía vách thứ phát  khép lỗ ASD (tuần 6-10 sau sinh).

10. ĐẶC ĐIỂM TUẦN HOÀN BÀO THAI-
TUẦN HOÀN SAU SINH
TUẦN HOÀN SAU SINH
• Tim:
P ↓ + cơ trơn co + tăng sinh lớp áo trong/ĐM phổi
 đóng về mặt chức năng PDA
Trẻ 3-4 tháng  đóng về mặt giải phẫu PDA  dây chằng ĐM
• Rốn:
Trẻ 2-3 tháng  ĐM rốn  dây treo bàng quang
TM rốn-ống Arantius  dây chằng tròn gan.

11. ĐẶC ĐIỂM HÌNH THỂ, SINH LÝ CỦA
TIM MẠCH
• Trẻ nhỏ  nhiều đặc điểm khác với người lớn
• Trẻ >12 tuổi  cấu tạo, chức năng tim mạch giống với người
lớn.

12. ĐẶC ĐIỂM HÌNH THỂ, SINH LÝ CỦA
TIM
VỊ TRÍ
• Những tháng đầu: nằm ngang/cơ hoành cao
• 1 tuổi: chéo nghiêng/trẻ biết đi
• 4 tuổi: thẳng/lồng ngực phát triển

13. ĐẶC ĐIỂM HÌNH THỂ, SINH LÝ CỦA
TIM
TRỌNG LƯỢNG
• Sơ sinh: TL tim = 0,9% TL cơ thể
• Người lớn: 0,5%
• 2 năm đầu-dậy thì (phát triển nhanh  chậm dần):
TL tim = 20-25 gr  gấp 2/lúc 6 tháng  gấp 3/lúc 1-2 tuổi,
 gấp 4/lúc 5 tuổi  gấp 6/lúc 10 tuổi 
gấp 11/lúc 16 tuổi.

14. ĐẶC ĐIỂM HÌNH THỂ, SINH LÝ CỦA
TIM
HÌNH THỂ
• Tim trẻ sơ sinh hơi tròn  phát triển bề dài > bề ngang.
• Thành thất (P) phát triển < thất (T)  tỷ lệ bề dày lớn nhất của
thành thất (T)/thất (P):
• Thai nhi 7 tháng: tỷ lệ 1/1 – 4 tháng: tỷ lệ 2/1
• Sơ sinh 1,4/1 – 15 tuổi 2,8/1

15. ĐẶC ĐIỂM HÌNH THỂ, SINH LÝ CỦA
TIM
Trẻ nhỏ
• Vách tim mỏng
• Sợi cơ tim ngắn, nhiều nhân tròn
• Mô liên kết kém phát triển
Trẻ lớn
• Số lượng sợi cơ và nhân tim giảm (sợi cơ to lên, nhân tim lớn, và
các sợi cơ tách rời nhau)
• Mô liên kết phát triển hơn
• Cơ tim nhiều mạch máu  dinh dưỡng tim tốt hơn người lớn.

16. ĐẶC ĐIỂM HÌNH THỂ, SINH LÝ CỦA
TIM
MỎM TIM
Thay đổi theo tuổi (situs solitus levocardia)
• Sơ sinh đến 2 tuổi: LS 4, 1 - 2 cm ngoài đường trung đòn
• 2- 7 tuổi: LS 5, 1cm ngoài đường trung đòn
• 7- 12 tuổi: LS 5, đường trung đòn /1cm trong đường
trung đòn.

17. ĐẶC ĐIỂM HÌNH THỂ, SINH LÝ CỦA
TIM
VÙNG ĐỤC CỦA TIM
• Khó xác định bằng cách gõ
• Giá trị một cách tương đối
• Thay đổi theo tuổi
• Vùng đục tương đối tim được xác định: bờ trên, bờ trái, bờ
phải, chiều ngang tim.

18. ĐẶC ĐIỂM HÌNH THỂ, SINH LÝ CỦA
TIM
VÙNG ĐỤC CỦA TIM
• Bờ trên: XS 2 / trẻ 0–2t; XS 3 / trẻ 2–7t; LS 3 / trẻ 7–12t
• Bờ trái: 1–2cm ngoài đường trung đòn / trẻ 0–7t; đường trung
đòn / trẻ 7–12t
• Bờ phải: cạnh ức P trẻ 0–7t; 0,5–1cm ngoài đường ức P / trẻ 7–
12t
• Chiều ngang tim: 6–9cm / trẻ 0–2t; 8–12cm / trẻ 2–7t; 9–14cm
/ trẻ 7–12t.

19. ĐẶC ĐIỂM HÌNH THỂ, SINH LÝ CỦA
MẠCH MÁU
Trẻ em
• ĐM phát triển và kích thước > TM
Lớn lên
• TM phát triển dần và ngày càng > ĐM
• Lòng TM/ĐM = 1/1 trẻ sơ sinh  người lớn = 2/1
• <10t, ĐMP > ĐMC; 10–12t, ĐMP= ĐMC; dậy thì, ĐMP <
ĐMC.

20. ĐẶC ĐIỂM HÌNH THỂ, SINH LÝ CỦA
MẠCH MÁU
• Dung tích tim tăng nhanh > dung tích ĐM
(sơ sinh-dậy thì: tim tăng 12 lần > ĐMC tăng 3 lần)
• Mao quản rộng hơn  phát triển theo tuổi của trẻ
(mạnh nhất/năm đầu  ngừng/dậy thì).

21. CÁC THÔNG SỐ HUYẾT ĐỘNG
TIẾNG TIM
• Sơ sinh: tiếng tim nhanh (thời gian tâm thu và trương bằng
nhau), tiếng tim nghe rõ và ngắn hơn tiếng tim người lớn.
• đỉnh tim: T1 > T2
• đáy tim: T2 > T1 / <1 tuổi; T1 bằng T2 / 12–18 tháng; 2 tuổi,
T1 > T2 như ở người lớn.

22. CÁC THÔNG SỐ HUYẾT ĐỘNG
MẠCH
• M mạnh, rõ
• Càng nhỏ, M càng nhanh và dễ thay đổi (khóc, gắng sức, sốt
cao)  đếm mạch/khi ngủ
• Mạch thay đổi theo tuổi:
• Sơ sinh: 140 lần/phút
• 1 tuổi: 120 lần/phút
• 5 – 6 tuổi: 100 lần/phút
• 6 – 12 tuổi: 70 – 80 lần/phút.

23. CÁC THÔNG SỐ HUYẾT ĐỘNG
Huyết áp
• HA ở trẻ em < người lớn (sức bóp tim yếu hơn, lòng mạch máu
rộng hơn, thành động mạch đàn hồi tốt hơn, sức co mạch yếu hơn)
• Huyết áp tăng dần theo lứa tuổi:
• Ở trẻ sơ sinh : HA tâm thu: 65 – 75 mmHg
HA tâm trương: 34 – 64 mmHg
• Ở trẻ 1 tuổi: HA tâm thu: 90 – 100 mmHg
HA tâm trương: 55 – 60 mmHg

24. CÁC THÔNG SỐ HUYẾT ĐỘNG
• CT HA:
HA tâm thu = 80 + 2n (n: số năm tuổi)
HA tâm trương = 1/2 - 2/3 HA tâm thu
 HA < 70+2n  sốc

25. CÁC THÔNG SỐ HUYẾT ĐỘNG
Tốc độ tuần hoàn
• Vòng tuần hoàn ở trẻ em nhanh, ngắn
• nhịp tim nhanh
• cơ thể nhỏ
• nhu cầu oxy cao, chuyển hóa cơ bản mạnh
• Theo Tours, vòng tuần hoàn ở trẻ sơ sinh: 12 giây, 3 tuổi: 15 giây,
14 tuổi: 18 giây, người lớn: 22 giây.

26. CÁC THÔNG SỐ HUYẾT ĐỘNG
Lượng máu tuần hoàn
• Ở trẻ sơ sinh: 107 – 195 ml/kg
• Trẻ nhũ nhi: 75 – 100ml/kg
• Trẻ 6 – 7 tuổi: 50 – 90 ml/kg
• Trẻ lớn: 60 – 90 ml/kg
Lưu lượng tim trung bình
• 3,1 ± 0,4 l/ph/m2 da cơ thể