Direkt ose indirekt, të gjithë evropianet përfitojnë nga aktivitet e financuara nga buxheti i BE-së. Veprimet dhe projektet e financuara nga buxheti i BE-së të reflektojnë përparësitë e përcaktuara nga BE-ja. Buxheti vjetore i BE-së aktualisht është I ndarë në pesë kategori shpenzuese, te quajtura tituj. Burimi I te Ardhurave te Buxhetit jane VAT, TOR dhe DNI. Per me teper lexoni prezantimin me siper.

1. Programi Master : STUDIME EKONOMIKE EVROPIANE
TTeemmaa:: BBuuxxhheettii II BBaasshhkkiimmiitt EEvvrrooppiiaann
Pranoi: Punoi:
Prof. Asoc. Dr.Arben Malaj, Anita DOGANI
Tirane Nentor 2014
1
Lënda: Politikat e BE-se

2. PPeerrmmbbaajjttjjaa……
 Buxheti I BE-së
 Fushat e Shpenzimeve
 Burimi I te Ardhurave te Buxhetit
 Si hartohet Buxheti I BE-se?
 Raportimi mbi zbatimin e buxhetit
 Auditimi I Jashtëm
 Përgjegjshmëria përpara Parlamentit Evropian
 Buxheti ne Shqiperi
 Buxheti 2015 dhe Paketa e Re Fiskale

3. BBuuxxhheettii II BBEE--ssëë
 Direkt ose indirekt, të gjithë evropianet përfitojnë nga aktivitet e
financuara nga buxheti i BE-së
 Buxheti vjetor i BE-së është i barabartë me rreth 1% të pasurise
kombëtare e Bashkimit, e cila është rreth 244 € per shtetasit e BE-së.
 Veprimet dhe projektet e financuara nga buxheti i BE-së të
reflektojnë përparësitë e përcaktuara nga BE-ja
 Parimi i subsidiaritetit

4. BBuuxxhheettii ii BBEE--ssee -- SShhppeennzziimmeett
Buxheti vjetore i BE-së aktualisht është I ndarë në pesë kategori shpenzuese, te quajtura tituj:
1. Rritja ekonomike gjitheperfshirese
1.a) Rritja Konkurrueshmërise dhe vendeve te pune.
1.b) Kohezion ekonomik, social dhe territorial
2. Zhvillimi i qëndrueshëm dhe mbrojtje e burimeve natyrore
3. Siguria dhe drejtesia
4. Roli Global
5. Administrim

5. Rritja ekonomike ggjjiitthheeppeerrffsshhiirreessee
 Rritja e qendrueshme
 Punesim
 Ekonomi me konkuruese
-Invesime ne kerkim dhe edukim
-Rrjete te zgjeruara transportit dhe energjisë
-Kushte më të mira për punësim,
 Ndima e rajoneve me pak te zhvilluara
-Infrastrukture
-Programe trajnimi
Bashkpunim ekonomik dhe social

6. MMbbrroojjttjjaa ee BBuurriimmeevvee NNaattyyrroorree
Përfshin …
 politikën e përbashkët bujqësore,
 politikën e përbashkët të peshkimit,
 zhvillimin rural dhe masat mjedisore.
 Sigurinë dhe cilësi për produktet bujqësore, duke respektuar
legjislacionin mjedisor, ristrukturim dhe diversifikim e ekonomisë rurale
dhe nxitjen e peshkimit të qëndrueshëm.

7. Liritë themelore ttëë nnjjeerriiuutt,, ssiigguurriissëë
ddhhee ddrreejjttëëssiissëë
Lufta kundër terrorizmit, krimit të organizuar
dhe imigracionit të paligjshëm etje.

8. Të jesh Evropian: debati, ddiiaalloogguu ddhhee kkuullttuurraa
RRrreetthh 550000 mmiilliioonnëë jjeettoojjnnëë nnëë BBEE nnee 2288 vveennddee aanneettaarree..
Buxheti i BE-së promovon dhe mbron…
këtë trashëgimi kulturore dhe pasurinë, ndërsa pjesëmarrja aktive në nxitjen e
debateve sociale gjithashtu ka për qëllim për të mbrojtur shëndetin publik dhe
interesat e konsumatorëve.

9. RRoollii GGlloobbaall
 Buxheti i BE-së mbulon ("politikën e jashtme")
si ndihmë për zhvillim apo ndihmë humanitare.
 Per te siguruar prosperitetin , stabilitetin dhe sigurinë e
rajonit dhe me gjere.

10. KKoossttoott AAddmmiinniissttrraattiivvee
Buxheti i BE-së mbulon kostot e stafit dhe të ndërtimit të të gjitha institucioneve të BE-së,
duke përfshirë Parlamentin Evropian, Këshilli i Ministrave, Komisionit Evropian Gjykatës
Evropiane të Drejtësisë dhe Gjykatës Evropiane të Auditorëve.
EU budget 2014 by financial framework headings, in commitment appropriations (%)
European Commission, Publications Office

11. KKuuaaddrrii FFiinnaanncciiaarr SShhuummëëvvjjeeççaarr --MMFFFF

12. BBuurriimmii II ttee AArrddhhuurraavvee ttee BBuuxxhheettiitt
 TOR- taksat doganore për mallrat e
importuara në BE,
 VAT- përqindja e tatimit të vlerës së
shtuar që llogaritet për mallrat dhe
shërbimet në kuadër të BE-së;
 GNI -kontributet e vendeve-anëtare në
pajtim me pasurinë e tyre.
 Te ardhura te tjera.taksa nga pagat, EU
staf, ,kontribute, gjoba…etje. European Commission, Publications Office

13. Të ardhurat e buxhetit të BE-së dhe shpenzimeve jjaannëë ttee kkuuffiizzuuaarraa nnggaa
......
 Traktatet (buxheti nuk është i lejuar të jetë në deficit)
 “Tavan I Burimeve te veta” kufi maksimal të shpenzimeve 1.24%e GNI
~293€ per shtetas te BE-se
 Ne kuader te MFF miratuar nga Parlamenti Evropian, Këshilli i
Ministrave dhe Komisionit Evropian, i cili kontrollon evoluimi i buxhetit
të BE-së .
 Rregullore financiare miratuar nga Këshilli dhe Parlamenti i cili
përcakton rregullat për krijimin, ekzekutimin, menaxhimin dhe
auditimin
e buxhetit.

14. SSii hhaarrttoohheett BBuuxxhheettii II BBEE--ssee??

16. MMjjeettee ttee ttjjeerraa kkoonnttrroollllii……
Buxhetimi bazuar në Aktivitet
Per me shume transparence Buxheti ai i BE-së është i ndara në 31 fusha
politikash.
Rregullat që qeverisin shpenzimet
o rregulloren financiare.
o rregullat e zbatimit,
Menaxhimi, auditimi dhe kontrolli i brendshëm
o menaxhimi behet nga stafi i departamenteve
të politikave të Komisionit (e quajtur Drejtori e
Përgjithshme) në bashkëpuniM me
homologët e tyre në Shtetet Anëtare .
o Raport vjetor për veprimtarinë e anëtarëve të
Komisionit

17. Raportimi mmbbii zzbbaattiimmiinn ee bbuuxxhheettiitt
Publikimet mujore nga ana e
Komisionit
Te dhenat javore nga departamentet
perkatese.
Shqyrtim vjetor të vlerësimit.
Llogaritë vjetore të Komuniteteve
Evropiane

18. AAuuddiittiimmii II JJaasshhttëëmm
• Gjykata Evropiane e Auditorëve.
 Hartimi i një raporti vjetor për Parlamentin dhe Këshillin e Ministrave
Deklarata e sigurimit
o besueshmëria e llogarive
o ligjshmërinë dhe rregullsinë e transaksioneve në fjalë

19. Përgjegjshmëria ppëërrppaarraa PPaarrllaammeennttiitt
EEvvrrooppiiaann
 Pas publikimit të raportit vjetor të
Gjykatës Auditorëve dhe finalizimin e
llogarive vjetore, Këshilli i paraqet
rekomandimet e veta në Parlament.
 Parlamenti Evropian shprehet në
menaxhimin e Komisionit për vitin
financiar në fjalë
 Nëse Parlamenti konsideron se
Komisioni ka menaxhuar në mënyrë
të përshtatshme buxhetin e BE-së, ai
jep “shkarkimin” (discharge) e
Komisionit.
TThhee EEuurrooppeeaann PPaarrlliiaammeenntt

20. PPrroocceessii II HHaarrttiimmiitt ttee BBuuxxhheettiitt nnee SShhqqiippeerrii
Viti Buxhetor- fillon më 1 janar dhe përfundon më
31dhjetor
1. Nxjerja e Udhezimeve nga Ministri i Financave,
brenda datës 10 korrik
2. Institucionet buxhetore, brenda datës 1 shtator,
duhet të dërgojnë pranë Ministrisë së Financave
kërkesat e tyre sipas udhëzimit.
3. Ministri I Financave harton projektbuxhetin e
shtetit dhe e dërgon për shqyrtim dhe miratim në
Këshillin e Ministrave
4. Pasi studiohet dhe miratohet nga Këshilli i
Ministrave, dërgohet për diskutim dhe miratim në
Kuvend brenda datës 20 nëntor.
5. 5. Pasi diskutohet në Kuvend miratohet dhe merr
formë të prerë.
6. 6. Botimin në Fletoren Zyrtare.

21. Procesi I Zbatimit Dhe I Raportimit ttee BBuuxxhheettiitt
 Me miratimin e buxhetit, bëhet shpërndarja e fondeve në institucionet
buxhetore.
 Institucionet buxhetore i raportojnë Ministrisë së Financave
periodikisht , mbi të ardhurat e mbledhura dhe mbi shpenzimet e
kryera prej tyre
 Para mbarimit të vitit buxhetor (31 dhjetor), Ministri I Financave
nxjerr udhëzimin për procesin e mbylljes përfundimtare të llogarive të
gjitha institucioneve buxhetore
 Ministria e Financave brenda datës 15 maj, harton gjendjen
përfundimtare
 Ky bilanc i paraqitet Këshillit të Ministrave dhe më pas i dërgohet
Parlamentit brenda muajit qershor.

22. Buxheti 22001155 ddhhee PPaakkeettaa ee RRee FFiisskkaallee..
FMN rekomandon një buxhet të kujdesshëm për vitin
2015, ku synimi kryesor është ulja e borxhit tashme 72%
Parashikohet rritja ekonomike 3.3%, borxhi publik pritet të
ulet në 71.7 %.
Nder elementet me kryesore te paketes fiskale permendim.
Tatimit mbi të Ardhurat Personale (TAP) nga 10%ne15%.
Taksa e qarkullimit nga17 lekë /litër, në 27 lekë /litër
Rritja e akcizës së cigareve me 20 lekë/paketa

23. RReeffeerreennccaa..
 http://www.bankofalbania.org/web/pub/broshura_buxheti_1014_1.pdf
 http://ec.europa.eu/budget/library/biblio/publications/glance/budget_glance_ http://ec.europa.eu/budget/news/article_en.cfm?id=201401281520

24. FFaalleemmiinnddeerriitt !!