Báo Cáo Thực Tập An Sinh Xã Hội Đối Với Người Cao Tuổi.docx

Viết thuê đề tài giá rẻ trọn gói - KB Zalo/Tele : 0973.287.149
Luanvanmaster.com – Cần Kham Thảo - Kết bạn Zalo/Tele : 0973.287.149
BÁO CÁO THỰC TẬP
NÂNG CAO VAI TRÒ AN SINH XÃ HỘI ĐỐI VỚI NGƯỜI
CAO TUỔI TẠI THÀNH PHỐ HỒ CHÍNH MINH

MỤC LỤC
Chương 1. Mở đầu ............................................................................................................................. 3
1. Lí do chọn đề tài............................................................................................................................. 3
2. Mục tiêu nghiên cứu ...................................................................................................................... 3
3. Nhiệm vụ nghiên cứu..................................................................................................................... 3
4. Phạm vi nghiên cứu........................................................................................................................ 4
5. Phương pháp nghiên cứu................................................................................................................ 4
6. Ý nghĩa, đóng góp của đề tài.......................................................................................................... 4
7. Kết cấu của đề tài. .......................................................................................................................... 4
Chương 2: THỰC TRẠNG VAI TRÒ AN SINH XÃ HỘI ĐỐI VỚI NGƯỜI CAO TUỔI TẠI
THÀNH PHỐ HỒ CHÍNH MINH..................................................................................................... 5
2.1. Tổng quan về vai trò của an sinh xã hội đối với người cao tuổi ................................................. 5
2.1.1. Một số khái niệm có liên quan ................................................................................................. 5
2.1.2. Sự cần thiết của An sinh xã hội đối với người cao tuổi ......................................................... 6
2.2.Thực trạng An sinh xã hội đối với người cao tuổi trên Thế giới.................................................. 9
2.3. Vai trò của an sinh xã hội đối với người cao tuổi tại thành phố Hồ Chí Minh. ........................ 10
2.3.1. Thực trạng. ............................................................................................................................. 10
2.3.2. Những thành tựu trong việc thực thi chính sách an sinh cho NCT ........................................ 15
2.3.3. Những hạn chế trong việc thực thi các chính sách ASXH cho NCT ..................................... 16
2.3.4. Nguyên nhân và những vấn đề tồn tại trong thực hiện chế độ cho người cao tuổi. ............... 18
Chương 3: GIẢI PHÁP NÂNG CAO VAI TRÒ CỦA ASXH ĐỐI VỚI NGƯỜI CAO TUỔI TẠI
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH......................................................................................................... 23
3.1. Định hướng chính sách về An sinh xã hội cho người cao tuổi ở Việt Nam ngày càng được hoàn
thiện.................................................................................................................................................. 23
3.2.Nhóm giải pháp về ASXH ......................................................................................................... 23
3.3. Nhóm giải pháp về bản thân người cao tuổi.............................................................................. 25
3.4. Nhóm giải pháp về phía Nhà nước............................................................................................ 25
KẾT LUẬN...................................................................................................................................... 31

CHƯƠNG 1. MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài.
Ở Việt Nam, an sinh xã hội (ASXH) là một trong những trụ cột cơ bản
trong hệ thống các chính sách xã hội được Đảng và Nhà nước quan tâm xây
dựng. ASXH là nhân tố đảm bảo công bằng xã hội. Thực tiễn phát triển đã
cho thấy ASXH có vai trò rất lớn trong việc khắc phục những hệ lụy của phân
hóa xã hội, tăng cường gắn kết xã hội, sự đồng thuận và đảm bảo ổn định
chính trị.
Như chúng ta đều biết, đất nước ta đang trên con đường hội nhập và
phát triển, chúng ta hướng mục tiêu trở thành nước công nghiệp hóa, hiện đại
hóa để có thể sánh vai với các nước phát triển trên thế giới. Bên cạnh những
thành tựu về kinh tế - xã hội thì chúng ta đang phải đối mặt với nhiều khó
khăn, thách thức nảy sinh từ mặt trái của quá trình phát triển kinh tế - xã hội
như phân tầng xã hội, quá trình đô thị hóa không đồng bộ, môi trường bị
xuống cấp, thất nghiệp, tệ nạn ma túy,người già neo đơn...
Dân số nước ta ngày càng già đi, quá trình già hóa dân số diễn ra nhanh
chóng kéo theo đó là số lượng người cao tuổi ngày càng tăng lên gây sực ép
đối với nền kinh tê - xã hội.
Xuất phát từ thực tiễn đó, chúng em đã chọn đề tài: " tại thành phố Hồ
Chí Minh" để làm đề tài nghiên cứu, từ đó đưa ra thực trạng, nguyên nhân
của công tác ASXH đối với người cao tuổi tại thành phố Hồ Chí Minh và từ
đó đưa ra giải pháp phù hợp nhằm tạo điều kiện cho người cao tuổi có cuộc
sống ổn định và tốt đẹp hơn.
2. Mục tiêu nghiên cứu .
Nghiên cứu vai trò của ASXH đối với người cao tuổi tại thành phố Hồ
Chí Minh để hiểu biết, xem xét,đánh giá, nhận xét, qua đó đưa ra các giải
pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác ASXH đối với người cao tuổi nói
chung và người cao tuổi tại thành phố Hồ Chí Minh nói riêng.
3. Nhiệm vụ nghiên cứu.

- Phân tích cơ sở lí luận thực tiễn về ASXH và vai trò của ASXH đối với
người cao tuổi.
- Nêu và phân tích thực trạng ASXH đối với người cao tuổi tại thành phố Hồ
Chí Minh.
- Đưa ra các giải pháp nhằm hoàn thiện công tác ASXH đối với đối với người
cao tuổi tại thành phố Hồ Chí Minh.
4. Phạm vi nghiên cứu.
Do thời gian có hạn nên nhóm tập trung vào nghiên cứu vai trò của
ASXH đối với người cao tuổi ở thành phố Hồ Chí Minh.
5. Phương pháp nghiên cứu.
- Phương pháp thu thập thông tin.
- Phương pháp nghiên cứu tài liệu.
- Phương pháp thống kê.
- Phương pháp so sánh phân tích.
6. Ý nghĩa, đóng góp của đề tài.
- Về lí luận: Vấn đề nghiên cứu giúp chúng ta hiểu biết về ASXH nói
chung và tầm quan trọng của ASXH đối với các đối tượng trong xã hội và
người cao tuổi nói riêng.
- Về thực tiễn: Vấn đề giúp chúng ta nhận thấy rõ thực trạng về công
tác ASXH đói với người cao tuổi hiện nay, nguyên nhân do đâu để từ đó đưa
ra giải pháp nhằm hoàn thiện hơn về công tác ASXH đối với người cao tuổi,
đảm bảo cuộc sống cho người cao tuổi.
7. Kết cấu của đề tài.
Chương 1: Mở đầu
Chương 2: Thực trạng vai trò an sinh xã hội đối với người cao tuổi tại
thành phố Hồ Chí Minh
Chương 3: Giải pháp nâng cao vai trò của an sinh xã hội đối với người
cao tuổi tại thành phố Hồ Chí Minh

Chương 2: THỰC TRẠNG VAI TRÒ AN SINH XÃ HỘI ĐỐI VỚI
NGƯỜI CAO TUỔI TẠI THÀNH PHỐ HỒ CHÍNH MINH
2.1. Tổng quan về vai trò của an sinh xã hội đối với người cao tuổi
2.1.1. Một số khái niệm có liên quan
2.1.1.1.Khái niệm An sinh xã hội
Theo tổ chức LĐQT (ILO) : ASXH là sự bảo vệ mà xã hội cung cấp
cho các thành viên của mình thông qua một loạt các biện pháp công cộng để
chống lại tình cảnh khốn khổ về kinh tế và xã hội gây ra bởi tình trạng bị
ngưng hoặc giảm sút đáng kể về thu nhập do ốm đau, thai sản, thương tật
trong lao động, thất nghiệp, tàn tật, tuổi già và tử vong ; sự cung cấp về chăm
sóc y tế và các khoản tiền trợ cấp giúp cho các gia đình đông con.
Hiện nay ASXH được hiểu là sự bảo vệ mà xã hội cung cấp cho các
thành viên của mình không may lâm vào hoàn cảnh yếu thế trong xã hội
thông qua biện pháp cân đối lại tiền bạc và của cải xã hội.
Bản chất của ASXH là tạo ra mạng lưới an toàn gồm nhiều tầng, nhiều
lớp cho tất cả các thành viên trong trường hợp bị giảm, bị mất thu nhập hay
khi gặp những rủi ro xã hội khác. Chính sách ASXH là một chính sách xã hội
cơ bản của Nhà nước nhằm thực hiện chức năng phòng ngừa, hạn chế và khắc
phục rủi ro, bảo đảm an toàn thu nhập và cuộc sống cho các thành viên trong
xã hội do đó vừa có tính kinh tế, vừa có tính xã hội và nhân đạo sâu sắc.
2.1.1.2. Khái niệm về người cao tuổi
Có rất nhiều khái niệm khác nhau về người cao tuổi.
Theo quan điểm y học: Người cao tuổi là người ở giai đoạn già hóa gắn
liền với việc suy giảm các chức năng của cơ thể
Theo WHO: Người cao tuổi phải từ 70 tuổi trở lên. Một số nước phát
triển như Đức, Hoa Kỳ… lại quy định người cao tuổi là những người từ 65
tuổi trở lên. Quy định ở mỗi nước có sự khác biệt là do sự khác nhau về lứa
tuổi có các biểu hiện về già của người dân ở các nước đó khác nhau. Những
nước có hệ thống y tế, chăm sóc sức khỏe tốt thì tuổi thọ và sức khỏe của

người dân cũng được nâng cao. Do đó, các biểu hiện của tuổi già thường đến
muộn hơn. Vì vậy, quy định về tuổi của các nước đó cũng khác nhau.
Về mặt pháp luật: Luật Người cao tuổi Việt Nam năm 2010 quy định:
Người cao tuổi là “Tất cả các công dân Việt Nam từ 60 tuổi trở lên”.
Theo luật lao động: Người cao tuổi là những người từ 60 tuổi trở lên
(với nam), từ 55 tuổi trở lên (với nữ)
Tuy nhiên quan niệm này có thể thay đổi theo thời gian khi điều
kiện về kinh tế và tuổi thọ trung bình thay đổi.
2.1.1.3. Một số khái niệm có liên quan.
- Bảo hiểm xã hội là sự bảo đảm thay thế hoặc bù đắp một phần thu
nhập của người lao động khi họ bị giảm hoặc mất thu nhập do ốm đau, thai
sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, thất nghiệp, hết tuổi lao động hoặc
chết, trên cơ sở đóng vào quỹ bảo hiểm xã hội.
- Bảo hiểm y tế là hình thức bảo hiềm được áp dụng trong lĩnh vực
chăm sóc sức khỏe không vì lợi ích lợi nhuận do nhà nước tổ chức thực hiện
và các đối tượng đóng góp theo quy định của bảo hiểm y tế.
- Trợ cấp xã hội là sự giúp đỡ thêm của nhà nước dành cho các nhóm
đối tượng có hoàn cảnh khó khăn nhằm hướng tới bảo đảm các nhu cầu tối
thiểu giúp họ phát huy được khả năng tự lo liệu cho cuộc sống của bản thân
và gia đình họ
2.1.2. Sự cần thiết của An sinh xã hội đối với người cao tuổi
Thứ nhất, Tỷ lệ người cao tuổi ngày càng gia tăng tạo nên gánh nặng
cho quỹ hưu trí.
Khi dân số cao tuổi chiếm tỷ lệ cao trong tổng dân số cũng đồng nghĩa
với tỷ lệ tham gia lực lượng lao động có xu hướng giảm đi và số người sau 60
tuổi sẽ tăng lên và sống lâu hơn. Như vậy, số người làm ra của cải vật chất
cho xã hội sẽ có xu hướng giảm đi và số người thụ hưởng sẽ có xu hướng gia
tăng. Điều này ở một khía cạnh nào cũng sẽ tạo ra “gánh nặng” cho quỹ hưu
trí quốc gia khi phải chi trả lương hưu nhiều hơn và dài thời gian hơn, trong

khi đó số người đóng góp có xu hướng giảm đi tương đối so với số người thụ
hưởng (do hệ quả của mức sinh thấp.
Thứ hai, Chi phí y tế dành cho người cao tuổi cao
Theo quy luật chung, tuổi càng cao, sức khỏe càng giảm. Dù muốn hay
không, con người vẫn đối mặt với tình trạng bệnh tật, sức khỏe của mình khi
tuổi ngày càng cao trong vòng đời Sinh- Lão- Bệnh- Tử. Khi đã ngoài 60 tuổi,
quá trình đồng hóa giảm đi, quá trình dị hóa tăng lên, quá trình lão hóa diễn ra
với tốc độ ngày càng nhanh, đồng thời phát sinh những loại bệnh tật đặc trưng
của tuổi già. Mặc dù, nhờ những thành tựu trong phát triển kinh tế cũng như
trong tiến bộ của y học, nhưng cơ cấu bệnh tật của dân số nước ta nói chung
và của người cao tuổi nói riêng đang chuyển dần từ mô hình bệnh tật của
những nước đang phát triển sang của nước phát triển. Cơ cấu bệnh tật hiện
nay của nước ta chuyển từ không nhiễm trùng, không lây nhiễm sang các
bệnh chủ yếu như cao huyết áp, đột quỵ, tiểu đường, rối loạn chuyển hóa…
(Giang Thanh Long, 2011). Như vậy, cùng với tuổi tác, cơ cấu chi tiêu của
người cao tuổi đã thay đổi nhiều, chi phí cho khám, chữa bệnh có xu hướng
tăng lên. Người già lại hay bị những loại bệnh đòi hỏi chi phí y tế cao như
huyết áp, đột quỵ, tim mạch…Theo PGS-TS Phạm Thắng- Viện Lão khoa
quốc gia, nhu cầu chăm sóc người cao tuổi (y tế, xã hội, tài chính) sẽ là một
thách thức lớn đối với xã hội và gia đình. Người cao tuổi có nhu cầu chăm sóc
sức khoẻ nhiều hơn, trong khi chi phí cho đối tượng này cũng cao gấp 7-8 lần
so với trẻ em. Chi phí này hoặc là gia đình phải tự chi hoặc là hệ thống BHYT
chi trả (đối với những người tham gia BHXH hoặc đối tượng thụ hưởng
BHXH, BHYT).
Thứ ba, Tỷ lệ hưởng BHXH hưu trí của những người cao tuổi ở khu
vực nông thôn còn thấp.
Đối với một nước có xuất phát điểm thấp như Việt Nam, cho đến nay,
về cơ bản nước ta vẫn là nước nông nghiệp với trên 70% số dân và cũng
khoảng 70% số lao động đang sống ở và lao động ở nông thôn, trong đó

khoảng 50% làm các nghề nông nghiệp. Trong khi đó số lao động tham gia hệ
thống BHXH chỉ chiếm khoảng 10% -20% tổng lực lượng lao động và chủ
yếu ở khu vực thành thị. Như vậy, đa số người lao động nông thôn khi trở
thành người cao tuổi (60 tuổi trở lên) sẽ không được hưởng lương hưu từ hệ
thống BHXH. Để tiếp tục cuộc sống, những người cao tuổi này buộc phải tự
lao động kiếm sống hoặc nhờ sự hỗ trợ của con cháu, hoặc nhờ sự trợ giúp
của cộng đồng.
Thứ tư, nước ta trải qua các cuộc chiến tranh kéo dài với rất nhiều thế
hệ người lính phải sống và chiến đấu ở những vùng ác liệt, nhiều nơi bị nhiễm
chất độc da cam… Đến nay, đa phần họ đã thuộc nhóm người cao tuổi.
Ngoài những loại bệnh của người già, không ít trong số họ mắc những bệnh
đặc trưng của chiến tranh, trong khi đó, đa phần trong số họ sau chiến tranh
về quê nhà sinh sống, họ không có lương hưu. Điều này, đòi hỏi cần có những
chính sách ASXH đặc thù cho nhóm người này.
Thứ năm, Người lao động ở Việt Nam “ già khi chưa giàu”
Cũng là đặc thù của nền kinh tế Việt Nam khi thu nhập của người lao
động thấp, thu nhập chỉ đủ trang trải (thậm chí không đủ) cho những chi tiêu
trước mắt, không có và không thể có cho tích tũy trong tương lai. Điều này là
nguy cơ tiềm năng khi người lao động không làm việc được nữa, họ sẽ không
có khoản tích lũy để chi dùng khi trở thành người cao tuổi. Một số nhà phân
tích đã nêu, người lao động Việt Nam “già khi chưa giàu”. Đối với một người
“già khi chưa giàu” sẽ tạo áp lực cho con cái, nhưng đối với một xã hội “già
hóa” và xã hội “già” thì áp lực này sẽ chuyển sang hệ thống ASXH.
Qua những phân tích trên cho thấy giữa già hóa dân số, dân số già và
ASXH có mối quan hệ “nhân- quả”. Điều này cho thấy, một mặt phải điều
chỉnh chính sách dân số sao cho quá trình già hóa dân số diễn ra chậm hơn và
quá trình chuyển từ dân số già hóa sang dân số già diễn ra với thời gian lâu
hơn; mặt khác, cần phải có chiến lược ASXH ứng phó phù hợp. Chính sách
ASXH đối với người cao tuổi không nên chung cho mọi nhóm bởi người cao

tuổi không phải là nhóm dân số đồng nhất. Người cao tuổi cũng có người
giàu, người nghèo; có người khỏe mạnh và người ốm yếu; có người được
sống cùng con cháu, nhưng có người chỉ sống một mình… Vì vậy, nên phân
nhóm đối tượng để có chính sách ASXH ứng phó phù hợp. Phải xây dựng và
phát triển các dịch vụ xã hội đối với người cao tuổi, đặc biệt là đối với người
cao tuổi ở nông thôn. BHXH cho mọi người lao động và BHYT toàn dân là
hướng đi và là giải pháp tích cực, chủ động trong chính sách ASXH của mỗi
quốc gia. Sinh- Lão– Bệnh– Tử là quy luật của cuộc sống loài người. Ai sinh
ra rồi cũng phải già và chết. Do vậy, ASXH đối với người cao tuổi hiện tại
cũng chính là đảm bảo ASXH tương lai cho người lao động hiện tại.
2.2.Thực trạng An sinh xã hội đối với người cao tuổi trên Thế giới.
Theo thống kê, thế giới hiện có 497 triệu, chiếm gần 2/3 người cao tuổi
(NCT) sống ở các nước nghèo và khoảng hơn 180 triệu người sống trong cảnh
nghèo khó. Theo dự báo, đến năm 2045, số người trên 60 tuổi trên thế giới sẽ
nhiều hơn số trẻ em dưới 14 tuổi. Ở các nước trung bình và kém phát triển,
hơn 50% người trên 60 tuổi vẫn làm việc, chủ yếu ở các thành phần phi chính
thức. Thế giới cũng đang chứng kiến ¾ người cao tuổi sống trong các khu vực
bị ảnh hưởng bởi thiên tai và biến đổi khí hậu; 2/3 số NCT bị bệnh kinh niên
sống ở các nước tủng binh và kém phát triển.
Ở nhiều nước Châu Phi, NCT là người chắm sóc chủ yếu đối với 40%
người bị HIV/AIDS hoặc trẻ em bị mồ côi do AIDS. Trong những thế kỷ qua,
sự gia tăng người cao tuổi trong tổng số dân số toàn cầu là vấn đề đáng quan
tâm. Trong thế kỷ này, nó đặt ra những thách thức lớn nhưng cũng không ít
cơ hội. Hàng triệu người cao tuổi ở các nước phát triển trung bình và thu nhập
thấp đang đối mặt với những vấn đề về nghèo đói và bệnh tật.
Tuy vậy, các chính sách phát triển quốc tế và các hoạt động thường
không bao gồm người cao tuổi. Chương trình phát triển Thiên niên kỷ không
trực tiếp liên quan đến tuổi già. Trong khi cam kết giảm tỷ lệ người cực nghèo
xuống 50% vào năm 2015, người cao tuổi hầu như dùng lại ở nửa còn lại của

người nghèo. Khi nói về chăm sóc sức khoẻ, người cao tuổi vừa là người tự
chăm sóc mình, lại vừa là những người chăm sóc người khác. Sự gia tăng
“người cao tuổi già” là thách thức lớn, đặc biệt đối với gia đình và cộng đồng.
Đồng thời, nhiều người cao tuổi phải chăm sóc cháu do bố mẹ các em ra
thành thị làm việc kiếm tiền hoăc bệnh tật-chết do HIV/AIDS hay các bệnh
liên quan.
Ở các nước có thu nhập trung bình và thấp, hàng triệu người cao tuổi
sống dưới mức nghèo đói, phần lớn họ không có nghỉ hưu. Họ không có cả
lương hưu tối thiểu, phải làm việc để đảm bảo cuộc sống và thường làm
những công việc không an toàn, được trả công thấp đến khi họ không thể làm
việc được nữa hoặc bệnh tật, ốm đau. Những người không làm việc được phải
sống trong cảnh bần cùng. Khủng hoảng kinh tế thế giới, dẫn đến sự tăng giá
cả sinh hoạt, thức ăn, giao thông và nhà ở…làm tồi tệ thêm cuộc sống của họ.
Các hộ gia đình nghèo ảnh hưởng nhiều nhất đến người già và trẻ em trong
gia đình. Những người cao tuổi trong gia đình phải chăm sóc trẻ em mà cha
mẹ các em di cư ra thành thị kiếm tiền. Những người cao tuổi ở các nước có
thu nhập trung bình và thấp không có cơ hội cải thiện cuộc sống. Vai trò của
họ đối với gia đình và cộng đồng thường không được biết đến và đánh giá
đúng mức. Đặc biệt, đối với những người sống ở các địa phương nghèo hoặc
bị tác động xấu của môi trường thường có nguy cơ cao chịu ảnh hưởng của
các cuộc xung đột hoặc các nguyên nhân khác về chính trị, môi trường không
ổn định tạo ra sự thiếu an toàn cho họ.
2.3. Vai trò của an sinh xã hội đối với người cao tuổi tại thành phố Hồ
Chí Minh.
2.3.1. Thực trạng.
Hệ thống an sinh xã hội cho người cao tuổi ở Việt Nam nói chung và
thành phố Hồ Chí Minh đã được mở rộng trong những năm vừa qua. Cho đến
nay đã có nhiều chính sách, chương trình dành cho người cao tuổi theo các

nhóm đối tượng khác nhau, nhưng tập trung lại thì có các nhóm chính sách về
bảo hiểm xã hội (cụ thể là hưu trí và tử tuất), bảo hiểm y tế và trợ cấp xã hội.
 Về hệ thống BHXH (hưu trí và tử tuất)
Việt Nam đã chính thức bước vào giai đoạn “già hóa dân số” với tỷ lệ
người cao tuổi (NCT) từ 60 tuổi trở lên chiếm 10% dân số. Trong bối cảnh
đó, tuổi thọ của người dân được nâng cao, tiềm lực kinh tế của đất nước được
cải thiện, chế độ trợ giúp thường xuyên cho NCT cũng được điều chỉnh, bổ
sung và sửa đổi cho phù hợp với yêu cầu thực tiễn, hướng đến mục tiêu bù
đắp để đảm bảo mức sống tối thiểu cho đối tượng. Theo dự báo dân số của
Tổng cục Thống kê (GSO) cho thấy dân số Việt Nam đang già hóa với tốc độ
chưa từng có. Số người cao tuổi sẽ tăng gấp ba vào năm 2050 và như vậy sẽ
tăng từ 9% đến 26% dân số. Với mức lương hưu hiện nay là rất thấp, phần lớn
người cao tuổi đều sống dựa vào người thân trong gia đình.
Ngay từ những năm 1960, chính phủ đã xây dựng hệ thống bảo hiểm
BHXH cho người lao động, đặc biệt là bảo hiểm hưu trí, để đảm bảo cuộc
sống của họ khi về già yếu, hết tuổi lao động. Sau hơn 40 năm, hệ thống hưu
trí đã có sự thay đổi đáng kể để phù hợp với sự biến đổi kinh tế, xã hội, đặc
biệt là sự chuyển đổi từ cơ chế bao cấp của chính phủ sang cơ chế đóng góp
của người lao động. Đã có nhiều văn bản pháp luật được ban hành cho các
chế độ BHXH nhưng văn bản cao nhất là Luật Bảo hiểm Xã hội đã được
Quốc hội thông qua ngày 20/11/2014 và chính thức có hiệu lực từ 1/1/2016.
Sau khi có sự ra đời của Luật BHXH, hàng loạt các văn bản khác cũng được
ban hành để triển khai thực hiện Luật, nhằm đảm bảo hiệu quả thực thi các
chế độ BHXH cho các đối tượng, trong đó có người cao tuổi, như Nghị định
115/2015/NĐ-CP ngày 11/11/2015 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng
dẫn thi hành một điều Luật BHXH; Nghị định số 73/2013/NĐ-CP ngày
15/07/2013 của Chính phủ về việc điều chỉnh lương hưu, trợ cấp BHXH và
trợ cấp hàng tháng đối với cán bộ xã đã nghỉ việc; Nghị định số 83/2008/NĐ-
CP ngày 31/07/2008 của Chính phủ về việc điều chỉnh tiền lương, tiền công

đã đóng BHXH đối với người lao động thực hiện chế độ tiền lương do người
sử dụng lao động quyết định; Nghị định số 134/2008/NĐ-CP ngày 31 tháng
12 năm 2008 của Chính phủ điều chỉnh thu nhập tháng đã đóng bảo hiểm xã
hội đối với người lao động tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện, Thông tư
02/2014/TT-BLĐTBXH quy định mức điều chỉnh tiền lương, tiền công và thu
nhập tháng đã đóng BHXH (có hiệu lực 01/3/2014)… Tất cả những chính
sách đó nhằm khuyến khích sự tham gia của người lao động đối với hệ thống
BHXH và đảm bảo đời sống cho các đối tượng thụ hưởng, trong đó có người
cao tuổi.
Mặt khác, trong xu thế phát triển chung, số người lao động tham gia
bảo hiểm xã hội, nhất là bảo hiểm xã hội bắt buộc tiếp tục tăng nhanh. Điều
này có nghĩa là số NCT có lương hưu và trợ cấp bảo hiểm xã hội hàng tháng
cũng tăng nhanh trong những năm tới đây (số người nghỉ hưởng chế độ hưu
trí từ nguồn quỹ bảo hiểm xã hội tăng từ 1 triệu người năm 2011 lên trên 1,5
triệu người năm 2016). Thực tế này góp phần làm giảm gánh nặng ngân sách
chi thực hiện an sinh xã hội cho NCT và tạo điều kiện để mở rộng đối tượng
là NCT được hưởng chế độ trợ cấp xã hội hàng tháng với mức chuẩn trợ cấp
ngày càng đảm bảo hơn cho nhu cầu sinh hoạt hàng ngày của họ.
Trong các chế độ BHXH thì chế độ hưu trí là chế độ an sinh xã hội dài
hạn, có tác động mạnh nhất đến hệ thống BHXH về mặt tài chính. Theo quy
định hiện nay, nam giới từ 60 tuổi trở lên và nữ giới từ 55 tuổi trở lên có thể
nhận lương hưu khi thỏa mãn một số điều kiện về thời gian đóng góp. Hệ
thống hưu trí của Việt Nam hiện nay vận hành theo cơ chế thực thanh thực chi
với mức hưởng được xác định trước (PAYG DB). Tuy nhiên, với việc thiết kế
và thực hiện như hiện nay, hệ thống hưu trí Việt Nam sẽ không đáp ứng được
các tiêu chí về bền vững tài chính và công bằng trong điều kiện dân số già
hóa, thậm chí người cao tuổi có thể không được đảm bảo an ninh thu nhập từ
hệ thống hưu trí này.
 Về hệ thống Bảo hiểm y tế.

Văn bản pháp lý đầu tiên quy định về BHYT của Việt Nam là Nghị
định 299/HĐBT ngày 15/8/1992 của Hội đồng Bộ trưởng (nay là Chính phủ)
ban kèm theo Điều lệ BHYT và sau đó Nghị định này được thay bằng Nghị
định 58/1998/NĐ-CP nhằm điều chỉnh một số quy định cho phù hợp với
những thay đổi kinh tế-xã hội. Trong quá trình đó, Chính phủ cũng ban hành
hàng loạt các văn bản pháp luật cụ thể khác có liên quan đến chăm sóc sức
khỏe người cao tuổi thông qua BHYT như Nghị định số 95/CP ngày
27/8/1994 với quy định người già cô đơn thuộc diện trợ cấp xã hội được cấp
miễn phí thẻ bảo hiểm y tế và không phải trả tiền khi khám chữa bệnh tại các
cơ sở công lập, hoặc chỉ trả một phần viện phí do cơ quan bảo hiểm y tế trả
cho cơ sở khám chữa bệnh; Pháp lệnh Người cao tuổi ngày 28/4/2000 quy
định rõ việc khám chữa bệnh miễn phí cho các đối tượng người cao tuổi cô
đơn, không nơi nương tựa và không có nguồn thu nhập; Nghị định
30/2002/NĐ- CP ngày 26/3/2002 quy định người cao tuổi trên 100 tuổi được
cấp thẻ BHYT mệnh giá 50.000 đồng hoặc được khám chữa bệnh miễn phí
theo phương pháp thực thanh thực chi; Quyết định 139/2002/QĐ-TTg ngày
15/10/2002 của Thủ tướng Chính phủ về khám chữa bệnh cho người nghèo là
đối tượng được hưởng trợ cấp xã hội theo Nghị định 07/2000/NĐ-CP, trong
đó có người cao tuổi; Khoản 9, Điều 3 của Nghị định 63/2005/ NĐ-CP ngày
16/5/2005 quy định rõ người cao tuổi cô đơn không nơi nương tựa, thuộc hộ
nghèo là một trong 14 nhóm đối tượng tham gia BHYT bắt buộc… Theo Điều
12 Luật Bảo hiểm y tế (BHYT) sửa đổi 2014, người từ đủ 80 tuổi trở lên đang
hưởng trợ cấp tuất hàng tháng, trợ cấp xã hội hàng tháng thì được cấp thẻ
BHYT miễn phí với mức hưởng khi khám chữa bệnh (KCB) là 100%.
 Về hệ thống trợ cấp xã hội.
Trong những năm qua, tuổi để hưởng trợ cấp xã hội hàng tháng đối với
NCT từng bước được điều chỉnh. Nếu năm 2007 thực hiện theo Nghị định
67/2007/NĐ-CP, quy định người từ 85 tuổi trở lên không có lương hưu hoặc
trợ cấp bảo hiểm xã hội được hưởng mức 120.000 đồng/tháng thì giai đoạn

2007-2009 bình quân hàng năm Nhà nước đã trợ cấp cho hơn 600 ngàn NCT.
Từ năm 2010, thực hiện Nghị định số 13/2010/NĐ-CP sửa đổi Nghị định
67/2007 NĐ-CP đã nâng mức chuẩn trợ cấp lên 180.000 đồng/tháng, tuy
không điều chỉnh độ tuổi nhưng tổng số NCT được hưởng đã tăng lên 948
ngàn người. Đặc biệt, kể từ khi Luật Người cao tuổi có hiệu lực (01/7/2010)
và Nghị định số 06/2011/NĐ-CP hướng dẫn thực hiện Luật được ban hành đã
quy định điều chỉnh giảm độ tuổi hưởng trợ cấp xuống 80 tuổi (mặc dù không
tăng mức chuẩn trợ cấp) thì cả nước đã có hơn 1,3 triệu NCT được hưởng chế
độ trợ cấp xã hội hàng tháng. Đến nay, Nghị định số 136/2013/NĐ-CP đã ban
hành và có hiệu lực từ ngày 01/01/2014 đã tăng mức trợ cấp lên
270.000đ/tháng nhưng do điều kiện kinh tế- xã hội, ngân sách Nhà nước còn
nhiều khó khăn nên bắt đầu từ ngày 1/1/2015, việc tăng mức trợ cấp lên
270.000 đồng/tháng mới được triển khai áp dụng đối với nhóm hộ nghèo.
Việc thực hiện trợ cấp xã hội hàng tháng đã góp phần cải thiện chất lượng
cuộc sống của NCT, nhất là những NCT có hoàn cảnh khó khăn.
Trong quá trình triển khai thực hiện chính sách, thành phố HCM có
điều kiện ngân sách đã nâng mức trợ cấp xã hội lên cao hơn mức quy định
chung của Nhà nước . Đây có thể coi là những bước đi thử nghiệm để tiếp tục
thực hiện mở rộng đối tượng hưởng để phù hợp với xu hướng già hóa dân số
và khả năng ngân sách của Nhà nước, hướng đến mục tiêu bảo đảm mức sống
tối thiểu cho mọi NCT trên phạm vi cả nước.
Trong những năm vừa qua, đời sống vật chất và tinh thần của NCT đã
được cải thiện cùng với sự phát triển của đất nước. NCT, người cô đơn được
hưởng chính sách của nhà nước hỗ trợ cuộc sống và chăm sóc sức khỏe; các
dịch vụ chăm sóc sức khỏe ngày càng phong phú đa dạng. NCT nghèo, thuộc
diện được hưởng trợ cấp xã hội được cấp Thẻ BHXH miễn phí; các hoạt động
chăm sóc sức khỏe NCT ở cộng đồng được tổ chức rộng rãi hơn và NCT ốm
đau được hưởng chăm sóc của gia đình, cộng đồng… Theo thống kê, thành
phố Hồ Chí Minh có khoảng hơn 300.000 đối tượng hưởng chính sách bảo trợ

của nhà nước, cộng thêm hàng năm có khoảng 2000 đối tượng đang được
nuôi dưỡng tại 37 cơ sở bảo trợ xã hội và hàng trăm mái ấm tình thương có
chăm sóc, nuôi dưỡng đối tượng bảo trợ xã hội.
Tuy tuổi thọ trung bình cao nhưng gánh nặng bệnh tật của người Việt
Nam cũng cao, bình quân mỗi người dân có tới 15,3 năm là ốm đau, bệnh tật
so với 73 năm tuổi thọ. NCT đang đối diện với gánh nặng “bệnh tật kép”, một
đặc trưng của các quốc gia đang phát triển khi cùng lúc phải giải quyết các
bệnh lây nhiễm, suy dinh dưỡng và tai biến bệnh tật, mặt khác phải đương đầu
với các bệnh không lây truyền. Khoảng 95% NCT có bệnh, chủ yếu là bệnh
mãn tính không lây truyền (Báo cáo kết quả hoạt động của Ủy ban Quốc gia
về NCT Việt Nam, 2012). Chính vì vậy, công tác chăm sóc sức khỏe cho
NCT đang là vấn đề được quan tâm nhất hiện nay.
2.3.2. Những thành tựu trong việc thực thi chính sách an sinh cho NCT
Thực hiện đường lối Đổi mới, trong gần 30 năm qua, công tác đảm bảo
ASXH đã đạt được nhiều kết quả quan trọng. Các chính sách và giải pháp
đảm bảo ASXH được triển khai đồng bộ trên cả 3 phương diện:
(1) Giúp các đối tượng thụ hưởng tăng khả năng tiếp cận các dịch vụ
công cộng, nhất là về y tế, giáo dục, dạy nghề, trợ giúp pháp lý, nhà ở, nước
sinh hoạt
(2) Hỗ trợ phát triển sản xuất thông qua các chính sách về bảo đảm thị
trường, tín dụng, việc làm vv...
(3) Phát triển cơ sở hạ tầng thiết yếu cho các địa phương để phục vụ
người dân tốt hơn.
Hệ thống pháp luật về ASXH ngày càng được hoàn thiện, trở thành
căn cứ pháp lý quan trọng trong điều chỉnh các quan hệ xã hội. Theo báo cáo
của BHXH Thành phố HCM, trong Quý I/2015, tổng số người tham gia
BHXH, BHYT trên địa bàn thành phố là 5.391.502 người, tăng 6,7% so với
cùng kỳ năm 2014, tương ứng số thu là 6.940.597 triệu đồng, đạt 20,16% so

với kế hoạch. Sau gần 3 năm triển khai BHXH tự nguyện, đến năm 2015 có
khoảng 6,6 nghìn người tham gia.
Ưu điểm của hệ thống ASXH Việt Nam trong thời gian qua là đã hỗ
trợ đắc lực cho người nghèo, người yếu thế và nhiều đối tượng khác. Các
chính sách ASXH từng bước được mở rộng về phạm vi, đối tượng và mức
hưởng. Hệ thống chính sách ASXH cho nhóm NCT, là nhóm thường rất nhạy
cảm trước mỗi hành vi xã hội có liên quan đến đời sống tinh thần cũng như
các quyền lợi hợp pháp được pháp luật bảo vệ.
Bên cạnh đó, trong những năm qua, chế độ trợ cấp xã hội hàng tháng
đối với NCT luôn được coi là một trong những chính sách cơ bản của hệ
thống an sinh xã hội ở Việt Nam. Trong giai đoạn hiện nay, trước yêu cầu tiếp
tục chuyển đổi và hoàn thiện thể chế kinh tế, sự ảnh hưởng của suy thoái kinh
tế, quá trình phân hóa giàu nghèo, già hóa dân số, biến đổi khí hậu ảnh hưởng
nặng nề đến đời sống dân sinh, đặc biệt là NCT- thuộc nhóm yếu thế thì công
tác bảo trợ xã hội, an sinh xã hội lại càng được quan tâm nhằm bảo đảm mức
sống tối thiểu về thu nhập, chăm sóc sức khỏe và các nhu cầu cơ bản. Đặc
biệt, Luật Người cao tuổi được ban hành đã tạo điều kiện về cơ chế cho các tổ
chức, cá nhân đẩy mạnh việc chăm lo và phát huy vai trò của NCT
2.3.3. Những hạn chế trong việc thực thi các chính sách ASXH cho NCT
Việc thực hiện ASXH ở nước ta nói chung và thành phố Hồ Chí Minh nói
riêng vẫn còn nhiều bất cập và yếu kém: Giảm nghèo chưa bền vững, người
dân ở vùng cao, vùng sâu, vùng xa còn nhiều khó khăn, phân hoá giàu nghèo
ngày càng lớn. Nguồn lực để thực hiện ASXH còn hạn chế, chủ yếu dựa vào
ngân sách nhà nước, với diện bao phủ và mức hỗ trợ còn thấp. Các hình thức
bảo hiểm chưa đáp ứng được nhu cầu đa dạng của người dân; chất lượng các
dịch vụ nhìn chung còn thấp, vẫn còn không ít tiêu cực, phiền hà. Tất cả
những hạn chế này đã đặt hệ thống ASXH của nước ta trước nhiều thách thức
lớn cần phải tiếp tục được nghiên cứu, hoàn chỉnh.

Đối với nhóm NCT, việc thực thi chính sách ASXH cho nhóm này còn rất
hạn chế. Hệ thống chăm sóc NCT hiện nay còn nhiều bất cập: nhận thức về
già hóa dân số và tác động tới phát triển kinh tế-xã hội còn hạn chế; các cấp
lãnh đạo chưa nhận thức rõ vấn đề; xã hội thay đổi cách nhìn nhận đối với
người già; bản thân NCT chưa nhận thức được sự cần thiết phải chăm sóc,
bảo vệ bản thân; người dân ở nông thôn chưa quan tâm chuẩn bị cho tuổi già;
dịch vụ y tế, chăm sóc sức khỏe công lập không đảm bảo được nhu cầu khám
chữa bệnh của NCT; trình độ của các bác sỹ còn hạn chế…
Hiện tượng già hoá dân số cũng đặt ra nhiều khó khăn cho hệ thống ASXH
hiện hành và trong tương lai. Theo ước tính của Uỷ ban quốc gia NCT, tỷ lệ
NCT ở Việt Nam sẽ là 16% vào năm 2020 và tiếp tục gia tăng những năm sau
đó. Nhu cầu thăm khám, chữa bệnh tăng lên, tuy nhiên sau hơn 1 năm triển
khai Thông tư số 35/2011/TT-BYT thống kê mới nhất của Bộ Y tế cho thấy,
cả nước mới có 28 bệnh viện ở Tỉnh và Trung ương thành lập Khoa Lão khoa,
còn nhiều bệnh viện chưa triển khai. Mặc dù gánh nặng bệnh tật đối với NCT
Việt Nam là khá lớn khi có tới 95% NCT có bệnh nhưng hệ thống cơ sở hạ
tầng y tế, chưa phát triển kịp với sự gia tăng nhanh chóng của NCT và yêu
cầu được chăm sóc của họ.
Hệ thống ASXH cho NCT hiện nay chưa có tính hỗ trợ cho đa số NCT.
Với hơn 9 triệu NCT trên cả nước, hệ thống chính sách ASXH ở nước ta mới
hỗ trợ nâng cao đời sống cho một phần nhỏ NCT, gần 2,97 triệu người (39%
NCT) được hưởng lương hưu và trợ cấp bảo hiểm xã hội hoặc chính sách đối
với người có công và trợ cấp xã hội, trong đó, khoảng 1,4 triệu người hưởng
lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội; có 680 nghìn người hưởng chính sách đối
với người có công; gần 890 nghìn người thuộc diện chính sách trợ cấp xã hội.
Qua hệ thống ASXH, hầu hết NCT cô đơn không có nguồn thu nhập đã
được Chính phủ hỗ trợ qua hình thức trợ cấp xã hội hàng tháng. Như vậy, trợ
cấp hưu trí và trợ cấp xã hội hằng tháng được coi là nguồn thu nhập chính cho
số NCT này, tuy nhiên mức độ bao phủ của các chương trình này đối với

NCT chưa cao. Thậm chí, những người thụ hưởng các chương trình này cho
biết mức trợ cấp còn thấp và chỉ chiếm một phần nhỏ trong chi tiêu của hộ gia
đình. Mức độ tiếp cận các chương trình bảo trợ xã hội hiện thời chưa dễ dàng
với NCT do các quy định nghiêm ngặt hoặc do các mức lợi ích đưa ra thấp.
Đến cuối năm 2008, tổng số NCT được hưởng chế độ BTXH theo Nghị định
67/2007/NĐ-CP giải quyết được 91,9%. Những NCT từ 60 đến dưới 85 tuổi
bị tàn tật, cô đơn đủ điều kiện để được hưởng chế độ theo Nghị định
67/2007/NĐ-CP giải quyết được 91,1%. Chương trình hưu trí dựa trên đóng
góp với cơ chế tài chính đóng đến đâu hưởng đến đó đang tạo ra sự bất bình
đẳng giữa các thế hệ, giới tính, và bất bình đẳng giữa các thành phần kinh tế
nhà nước và tư nhân.
2.3.4. Nguyên nhân và những vấn đề tồn tại trong thực hiện chế độ cho
người cao tuổi.
Trong những năm gần đây, an sinh xã hôi đối với người cao tuổi được thực
hiện khá tốt đã hình thành hệ thống chính sách khá toàn diện và đi vào thực
tiễn, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống của NCT. Nhờ đó, công tác
người cao tuổi được triển khai thực hiện đồng bộ từ Trung ương đến địa
phương, tạo sự thống nhất trong thực hiện các chính sách hỗ trợ đối với người
cao tuổi. Tuy nhiên, trong điều kiện phát triển kinh tế xã hội hiện nay, một số
chính sách đã không còn phù hợp, còn nhiều vướng mắc và vẫn còn những
tồn tại, hạn chế trong quá trình thực hiện như:
 Bảo hiểm xã hội.
- Sự phân biệt về giới tính và khu vực kinh tế giữa những người tham
gia hệ thống hưu trí và điều này sẽ dẫn đến bất công bằng về đóng và
hưởng giữa nam giới và nữ giới, giữa người làm việc trong khu vực nhà
nước và khu vực ngoài nhà nước.
Nghiên cứu của Ngân hàng Thế giới (2007) cho thấy, cả nam giới và
nữ giới làm việc trong khu vực nhà nước sẽ có mức hưởng bình quân cao hơn
đáng kể so với những người làm việc trong khu vực ngoài nhà nước dù họ có

cùng thời gian tham gia và cùng mức đóng góp cho hệ thống . Cụ thể, nghiên
cứu này cho rằng lao động nữ và nam khu vực ngoài nhà nước chỉ nên đóng
góp cho hệ thống tương ứng khoảng 22 năm và 28 năm thì sẽ nhận được mức
hưởng cao nhất vì sau đó tỷ lệ hưởng tăng thêm cho mỗi năm đóng góp vào
hệ thống sẽ giảm dần. Chính vì lý do này mà hiện nay mức hưởng giữa những
người về hưu ở các ngành và khu vực khác nhau có sự chênh lệch rất lớn.
- Nguồn quỹ Bảo hiểm xã hội chưa bền vững.
Việc vận hành hệ thống hưu trí theo cơ chế tài chính thực thanh thực
chi với mức hưởng được xác định trước (PAYG DB) đang tạo ra những nguy
cơ thâm hụt nặng nề cho quỹ bảo hiểm xã hội khi dân số ngày càng già hóa,
nhưng các chính sách điều chỉnh còn rất chậm và chỉ mang tính giải quyết
tình thế như tăng mức đóng góp, mở rộng đối tượng bắt buộc tham gia...
Những nghiên cứu gần đây (ví dụ, Nguyễn Thị Tuệ Anh, 2006; Giang và
Pfau, 2009c; Giản Thành Công và cộng sự, 2010) đều cho thấy những điều
chỉnh chính sách đó không thể duy trì cân đối tài chính dài hạn cho hệ thống
hưu trí Việt Nam. Ví dụ, dự báo nguyên trạng hệ thống của Giang và Pfau
(2009c) theo phương pháp tiếp cận ngẫu nhiên7 cho thấy, với quy định và xu
hướng tham gia như hiện nay, hệ thống hưu trí Việt Nam sẽ cạn kiệt tài chính
vào năm 2052 với độ chệch là 4 năm và độ tin cậy là 90% . Quan trọng hơn,
hệ thống hưu trí này còn có thể tạo ra một khoản nợ lương hưu tiềm ẩn lớn,
tác động tiêu cực đến ngân sách nhà nước cũng như là gánh nặng đối với thế
hệ lao động trong tương lai như phải chịu mức đóng góp cao. Tính toán của
Giang Thanh Long (2013) và Bảo hiểm Xã hội Việt Nam (2014) đều cho
thấy, trong điều kiện các yếu tố khác không đổi, để cân bằng quỹ thì tỷ lệ
đóng góp phải tăng từ 20% như hiện nay lên gần 35% trong vòng 20 năm tới.
Đây là những thách thức đáng lo ngại, đòi hỏi phải chuyển đổi hệ thống hưu
trí theo hướng công bằng, hiệu quả và bền vững tài chính.
-Việc chậm điều chỉnh tuổi hưu theo sự gia tăng của tuổi thọ cũng
như việc điều chỉnh bất cân đối giữa mức đóng và mức hưởng.

Vấn đề này đang khiến cho nguy cơ người tham gia chỉ nhận được
lương hưu một thời gian ngắn hơn nhiều so với dự kiến. Tính toán của Bảo
hiểm Xã hội Việt Nam (2014) cho thấy một người lao động đóng góp trong
30 năm chỉ tích lũy đủ để chi trả cho 8-10 năm khi nghỉ hưu, trong khi thời
gian dự kiến được hưởng khoảng 19 năm. Đây là thách thức lớn không chỉ về
cân đối quỹ hưu trí mà còn cả về an ninh thu nhập cho người cao tuổi.
Sự chậm chạp thay đổi và các quy định, ràng buộc khắt khe khiến cho hệ
thống bảo hiểm xã hội tự nguyện không thể hoạt động hiệu quả, mức ảnh
hưởng ít và bao phủ một tỷ lệ không đáng kể dân số cao tuổi (MoLISA,
2014). Bên cạnh việc hạn chế về loại hình hưởng, chính sách và cách thức vận
hành của hệ thống BHXH tự nguyện chỉ đơn giản là “bản sao” của hệ thống
BHXH bắt buộc. Với một nước có thu nhập còn thấp và khu vực kinh tế phi
chính thức còn lớn thì hệ thống BHXH tự nguyện sẽ là kênh chủ yếu để huy
động sự tham gia của người lao động, nhằm đảm bảo đời sống kinh tế khi về
già. Tuy nhiên, với các quy định như hiện nay, hệ thống BHXH tự nguyện của
Việt Nam khó có thể thực hiện vai trò đó.
 Bảo hiểm y tế
- Chính sách viện phí đang tạo ra những khác biệt trong việc thanh
toán một số dịch vụ như thủ thuật, phẫu thuật, vật tư tiêu hao… làm ảnh
hưởng quyền lợi người bệnh BHYT, trong đó có người cao tuổi.
Hệ thống y tế tuyến huyện thay đổi theo Nghị định 172 của Chính phủ khiến
cho công tác khám chữa bệnh BHYT tại các trạm y tế trở nên khó khăn hơn
khi mà các nguồn lực còn chậm thay đổi (Đàm Hữu Đắc và cộng sự, 2010).
- Chính sách điều chỉnh còn chậm, chưa thiết thực nên phạm vi
quyền lợi của người tham gia BHYT bị hạn chế, chi phí xã hội cao.
Ví dụ, một số dịch vụ mang tính dự phòng, giúp chẩn đoán, điều trị
sớm với lợi ích kinh tế và xã hội cao lại không có trong gói quyền lợi. Hình
thức đồng chi trả đang tạo ra gánh nặng tài chính cho nhiều người cao tuổi có
thu nhập thấp. Nghiên cứu điều tra của Đàm Hữu Đắc và cộng sự (2010) còn

cho thấy người cao tuổi có thẻ BHYT khi đi khám bệnh thường đối mặt với
nguy cơ bị “phân biệt đối xử” do các cơ sở khám chữa bệnh muốn tránh
những thủ tục thanh toán rườm rà.
- Việc tổ chức triển khai chính sách BHYT cho người cao tuổi còn nhiều
hạn chế, trong đó nổi bật nhất là ở tuyến cơ sở với kinh phí thấp nên cơ sở vật
chất nghèo nàn, hầu như không có cán bộ chuyên ngành lão khoa và sự tham
gia rất hạn chế của các dịch vụ y tế tư nhân tại các địa phương. Chưa có nơi
khám chữa bệnh riêng và chính sách riêng về khám chữa bệnh cho người cao
tuổi. Việc phải di chuyển đến những trung tâm y tế hoặc bệnh viện để khám
bệnh bằng thẻ BHYT đối với những người cao tuổi có sức khỏe kém là một
thách thức lớn. Bên cạnh đó, nguồn lực tài chính quan trọng là Quỹ khám
chữa bệnh lại chưa được triển khai có hiệu quả do chất lượng dịch vụ y tế
tuyến xã còn hạn chế, kiến thức về các vấn đề sức khỏe và chăm sóc sức khỏe
của người dân còn chưa đầy đủ, và hạn chế trong các hoạt động truyền thông.
 Trợ cấp xã hội
- Cách thức xác định đối tượng còn mang tính chủ quan cao nên
nhiều người cao tuổi đáng nhẽ phải là đối tượng được thụ hưởng trợ cấp
thì lại bị loại bỏ khỏi danh sách.
Ví dụ, cho đến nay, việc xác định đối tượng nghèo, hộ nghèo hoặc xã
nghèo ở Việt Nam trong các chương trình, chính sách hỗ trợ xã hội đều dựa
trên đường nghèo do Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội (MoLISA) xây
dựng. Ngưỡng nghèo của MoLISA được coi là mức thu nhập tham chiếu để
quyết định mức hỗ trợ. Những hộ gia đình có mức thu nhập thấp hơn ngưỡng
nghèo này thì được coi là đối tượng của các chương trình xã hội. Tuy nhiên,
như nghiên cứu của Ngân hàng Thế giới (2010) phân tích, ngưỡng nghèo của
MoLISA đưa ra nhiều khi được xác định bởi sự sẵn có của ngân sách trung
ương và địa phương chứ không dựa nhiều mức thu nhập có thể đáp ứng nhu
cầu chi tiêu. Đây cũng là lý do mà chuẩn nghèo của MoLISA rất thấp so với

những mức nghèo chuẩn được Ngân hàng Thế giới và các tổ chức quốc tế sử
dụng.
- Có nhiều chính sách trợ cấp cho người cao tuổi nhưng còn rất
manh mún và chưa có tác động thực sự đến việc cải thiện cuộc sống vốn
đã rất khó khăn của người cao tuổi
. Ví dụ, mức trợ cấp cho người cao tuổi nghèo, sống cô đơn không nơi nương
tựa hiện nay chỉ là 180.000 đồng/tháng, trong khi giá cả tăng nhanh và các chi
phí về y tế ngày càng lớn và họ hầu như không có nguồn thu nhập nào khác
ngoài nguồn trợ cấp này.
- Hình thức hỗ trợ nhiều khi không phù hợp với đối tượng người
cao tuổi.
Hình thức hỗ trợ bằng tiền mặt hoặc bằng hiện vật thường được áp
dụng đại trà cho mọi đối tượng nên rất khó khăn cho một số đối tượng thụ
hưởng vì lý do sức khỏe, đi lại… Ví dụ, trợ cấp lương thực cho người cao tuổi
sống cô đơn, sức khỏe yếu không thể đi lại sẽ tốt hơn là trợ cấp bằng tiền mặt.
- Chính sách về nguồn nhân lực hoạch định và thực hiện các chính
sách trợ cấp xã hội còn chậm thay đổi, trong khi số đối tượng thụ hưởng
ngày càng tăng lên.
Do đó, cán bộ phụ trách rà soát đối tượng thụ hưởng khó có thể cập
nhật tình hình cụ thể để xác minh chính xác đối tượng. Bên cạnh đó, chế độ
đãi ngộ cán bộ thực hiện và giám sát chương trình trợ cấp, đặc biệt ở những
vùng có khó khăn điều kiện đi lại và hạ tầng thông tin yếu, lại rất hạn chế nên
không tạo động lực cho họ trong việc cải thiện chất lượng công việc và đề
xuất đổi mới.

Chương 3: GIẢI PHÁP NÂNG CAO VAI TRÒ CỦA ASXH ĐỐI VỚI
NGƯỜI CAO TUỔI TẠI THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
3.1. Định hướng chính sách về An sinh xã hội cho người cao tuổi ở Việt
Nam ngày càng được hoàn thiện
Chăm sóc và phát huy vai trò của người cao tuổi trong đời sống xã hội
luôn là những định hướng chính sách mà Đảng và Nhà nước quan tâm và thực
hiện trong các giai đoạn phát triển của đất nước. Điều đó đã được thể hiện rất
rõ từ Hiến pháp năm 1946 cho đến Hiến pháp năm 2013. Ngày 27/09/1995,
Ban Bí thư Trung ương Đảng Khóa VII đã ban hành Chỉ thị số 59-CT/TW,
nhấn mạnh: “Người cao tuổi có công sinh thành, nuôi dạy con cháu giữ gìn và
phát triển giống nòi, giáo dục các thế hệ thanh niên Việt Nam về nhân cách,
phẩm chất và lòng yêu nước; một bộ phận đông đảo người cao tuổi Việt Nam
đã có những đóng góp xứng đáng vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”
nên việc chăm sóc đời sống vật chất và tinh thần của người cao tuổi là trách
nhiệm của Đảng, Nhà nước và của toàn xã hội. Nhà nước cần dành ngân sách
để giải quyết các vấn đề xã hội, trong đó có vấn đề chăm sóc người cao tuổi.
Sau hơn 14 năm thực hiện Chỉ thị số 59-CT/TW, ngày 27/01/2010, Ban Bí
thư Trung ương Đảng ra Thông báo kết luận số 305 về kết quả thực hiện Chỉ
thị số 59-CT/TW về chăm sóc người cao tuổi và những nhiệm vụ cần phải
thực hiện trong thời gian tới. Ngày 28/04/2000, Ủy ban Thường vụ Quốc hội
ban hành Pháp lệnh Người cao tuổi và sau đó là Luật Người cao tuổi có hiệu
lực thi hành từ 01/07/2010. Bên cạnh những định hướng chung này, hàng loạt
các luật, chính sách được thông qua nhằm đảm bảo đời sống kinh tế, đời sống
xã hội và chăm sóc sức khỏe cho người cao tuổi cũng đã được ban hành và
thực hiện. Như vậy, định hướng chính sách an sinh xã hội cho người cao tuổi
ở nước ta không ngừng được hoàn thiện và phát triển làm cơ sở thực hiện tốt
công tác chăm sóc và phát huy người cao tuổi trong giai đoạn hiện nay.
3.2.Nhóm giải pháp về ASXH

- ASXH phải có những điều chỉnh hợp lý trong thiết kế chế độ hưu,
như tăng mức đóng góp hoặc tăng tuổi nghỉ hưu (kéo dài thời gian đóng góp
hơn) hoặc tăng cả hai (vừa tăng mức đóng góp vừa tăng thời gian đóng góp
BHXH).
- Mở rộng đối tượng tham gia BHXH (hướng tới BHXH cho toàn bộ
người lao động) sẽ là một trong những giải pháp để tăng quy mô quỹ hưu trí
và tăng khả năng chi trả BHXH cho người thụ hưởng trong tương lai gần.
Đồng thời, đòi hỏi phải điều chỉnh, thiết kế lại quỹ hưu trí. Mặt khác, cần khai
thác khía cạnh tích cực của người cao tuổi. Khi có sự chăm sóc y tế tốt (ngay
từ khi còn trẻ), người cao tuổi ( 60, 65 tuổi trở lên) vẫn còn khỏe mạnh và vẫn
có thể tạo ra thu nhập cho bản thân và gia đình.
- Vấn đề đặt ra trong hệ thống an sinh xã hội quốc gia là phải có chính
sách việc làm phù hợp cho người cao tuổi, để họ vừa duy trì được sức khỏe
vừa có được thu nhập.
- Mở rộng, phát triển các dịch vụ chăm sóc sức khỏe người cao tuổi với
những nguồn nhân lực và tài lực nhất định. Do điều kiện kinh tế- xã hội ở
nước ta, người cao tuổi ở Việt Nam có sức khỏe kém hơn so với những người
cùng độ tuổi ở các nước phát triển. Nói cách khác, tuổi thọ khỏe mạnh của
người cao tuổi Việt Nam thấp hơn so với nhiều nước, sống lâu nhưng không
sống khỏe. Theo một số số liệu thống kê, tuổi thọ bình quân của người Việt
Nam là 73 thì đã mất 12 năm ốm đau, bệnh tật.
- Phát triển hệ thống trung tâm dịch vụ chăm sóc sức khỏe người cao
tuổi, khuyến khích các hoạt động khám chữa bệnh miễn phí cho người cao
tuổi. Cần chú trọng xây dựng và phát triển mạng lưới chăm sóc sức khỏe,
phục hồi chức năng cho người cao tuổi dựa vào cộng đồng.
- Phát triển và nâng cao chất lượng hoạt động các cơ sở chăm sóc người
cao tuổi cùng với việc khuyến khích hỗ trợ các hoạt động chăm sóc người cao
tuổi ở gia đình, cộng đồng. Tiếp tục huy động tốt các nguồn lực xã hội để hỗ
trợ giảm nghèo, xóa nhà tạm, dột nát cho người cao tuổi.

3.3. Nhóm giải pháp về bản thân người cao tuổi
- Hiểu rõ chính sách, pháp luật của Nhà nước về An sinh xã hội cho
người cao tuổi
- Tích cực tham gia các hoạt động cộng đồng, èn luyện sức khoẻ; tham
gia học tập, hoạt động văn hoá, tinh thần
- Phát huy vai trò bản thân trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
- Phát huy vai trò "Nêu gương sáng"Hiến kế, hiến công vì quê hương, đất
nước”..
3.4. Nhóm giải pháp về phía Nhà nước
Một là, nâng cao nhận thức của các nhà quản lý, hoạch định chính sách
cũng như của toàn bộ cộng đồng về những thách thức của già hóa dân số và
đời sống của người cao tuổi. Thực tế cho thấy, muốn thay đổi bất kỳ chính
sách nào thì cần phải nâng cao được nhận thức của các nhà hoạch định chính
sách và toàn xã hội về vấn đề đó. Do vậy, nếu vấn đề già hóa dân số và thực
trạng dân số cao tuổi không được đánh giá, quan tâm sâu sắc thì sẽ không có
sự thay đổi các chính sách hiện có hoặc đề xuất xây dựng chính sách mới phù
hợp với xu hướng già hóa và thực trạng dân số cao tuổi. Những thách thức mà
các quốc gia có dân số già và rất già như Nhật Bản, Ý, các nước Tây Âu là
những bài học thực tiễn cho Việt Nam, đó là cần phải chuẩn bị ngay các chính
sách, chương trình hướng tới một dân số già nhưng phù hợp với điều kiện
phát triển kinh tế còn thấp.
Hai là, giải quyết đồng bộ các chính sách tăng trưởng, phát triển kinh tế
và bảo đảm An sinh xã hội nhằm đảm bảo và cải thiện thu nhập của người cao
tuổi có được từ lao động và hưu trí. Thực trạng “già trước khi giàu” là một
thách thức rõ rệt đối với việc đáp ứng nguồn lực giải quyết một dân số già
hóa. Trong điều kiện đó, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế gắn liền với các mục
tiêu xã hội phải được coi là chiến lược quan trọng hàng đầu. Để làm được
điều này cần tận dụng tốt cơ hội “dân số vàng” ngay từ bây giờ sẽ giúp Việt
Nam có được một dân số già có thu nhập cao và sức khỏe tốt trong tương lai.

Nguồn thu nhập ổn định nhất của người cao tuổi chính là tiền lương hưu được
hưởng từ những gì mà họ đã đóng góp trong suốt thời gian làm việc. Do đó,
cần phải cải cách hệ thống hưu trí theo một lộ trình nhất định nhằm đảm bảo
sự công bằng, ổn định, phát triển quỹ và phù hợp với tình hình phát triển thị
trường tài chính ở Việt Nam. Ngoài việc đảm bảo mối quan hệ đóng - hưởng
sát thực hơn thì việc chuyển đổi cơ chế hoạt động của hệ thống hưu trí sẽ cải
thiện cân bằng quỹ hưu trí một cách đáng kể, đặc biệt việc đầu tư quỹ hưu trí
được chú trọng và có hiệu quả hơn. Gắn liền với chính sách này, cần:
- Thực hiện tốt chính sách BHXH nhằm tăng cường khả năng tiếp cận
của các nhóm dân số, đặc biệt chú trọng đến mở rộng hệ thống BHXH với
thiết kế linh hoạt, phù hợp với khả năng đóng góp và chi trả của đối tượng.
- Thúc đẩy người cao tuổi tham gia hoạt động kinh tế, đặc biệt những
người có trình độ chuyên môn, kỹ thuật cao, góp phần nâng cao đời sống và
duy trì hoạt động của người cao tuổi. Đặc biệt, với các ngành mà đào tạo
thông qua thực hành là chủ yếu thì việc người cao tuổi truyền đạt kinh
nghiệm, kỹ năng cho thế hệ trẻ sẽ tiết kiệm được một nguồn lực lớn cho đào
tạo.
- Trợ cấp xã hội cho nhóm người cao tuổi dễ tổn thương theo hướng
mở rộng và tiến tới một hệ thống phổ cập cho mọi người cao tuổi - một hệ
thống nhằm đảm bảo mức sống tối thiểu. Ví dụ, thiết kế và thực hiện một hệ
thống trợ cấp tiền mặt với sự ưu tiên cho người cao tuổi ở nông thôn, phụ nữ
sẽ có tác động giảm nghèo cao nhất vì đây là những nhóm dân số cao tuổi dễ
tổn thương nhất với đói nghèo. Mức hưởng và cách thức trợ cấp cần được
xem xét cho phù hợp với điều kiện sống và sức khỏe của người cao tuổi. Việc
xác định đối tượng cần phải cải cách để tránh sai sót trong việc chấp nhận
hoặc loại trừ đối tượng.
Ba là, tăng cường chăm sóc sức khỏe, xây dựng và mở rộng các dịch vụ
chăm sóc người cao tuổi với sự tham gia tích cực, chủ động của mọi thành
phần xã hội và nâng cao năng lực quốc gia về chăm sóc người cao tuổi.

- Cần đẩy mạnh công tác truyền thông giáo dục sức khỏe và nâng cao
nhận thức, ý thức về sức khỏe cho mọi lứa tuổi để chuẩn bị cho một tuổi già
khỏe mạnh, tránh bệnh tật, thương tật và tàn tật. Chú trọng việc quản lý và
kiểm soát các bệnh mạn tính (đặc biệt như tim mạch, tăng huyết áp, thoái
khớp, tiểu đường, ung thư…) cùng với việc ứng dụng các kỹ thuật mới trong
chẩn đoán và điều trị sớm, điều trị lâu dài các bệnh mạn tính. Thực hiện
nghiêm túc các quy định của Chính phủ và các Bộ, ngành về việc tạo ra môi
trường sống thân thiện cho người cao tuổi (như xây dựng nhà cao tầng phải có
thang máy hoặc đường đi cho xe lăn của người bị tàn tật hoặc già yếu…). Cần
phải có một chương trình mục tiêu quốc gia toàn diện về chăm sóc người cao
tuổi mà trong đó cần xác định một số mục tiêu lượng hoá được và có tính đặc
trưng giới để cải thiện tình trạng sức khỏe người cao tuổi, giảm các bệnh mạn
tính, tàn tật và tử vong khi bước vào tuổi già.
- Xây dựng và củng cố mạng lưới y tế chăm sóc sức khỏe người cao
tuổi, đặc biệt là mạng lưới kiểm soát các bệnh mạn tính. Phát triển mạnh mẽ
mạng lưới bác sỹ gia đình. Mạng lưới y tế cần đảm bảo được sự tiếp cận
thuận lợi cho các nhóm người cao tuổi thiệt thòi hoặc bất lợi như người cao
tuổi ở nông thôn, phụ nữ cao tuổi hoặc người cao tuổi dân tộc ít người. Đặc
biệt, các khó khăn về tài chính của các nhóm bất lợi này cần được giải quyết
thông qua khám, chữa bệnh miễn phí hoặc hỗ trợ toàn phần bằng thẻ BHYT.
- Nhà nước cần đầu tư mạnh mẽ hơn nữa vào phát triển hệ thống các
trung tâm bảo trợ xã hội và các trung tâm chăm sóc, nuôi dưỡng người cao
tuổi, nhất là đối với người cao tuổi có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, người cao
tuổi là những người có công với đất nước, đồng thời đẩy mạnh các hoạt động
hỗ trợ cụ thể cho các trung tâm bảo trợ xã hội và các trung tâm chăm sóc,
nuôi dưỡng người cao tuổi do tư nhân cung cấp. Tạo điều kiện tốt nhất để
tăng cường xã hội hóa công tác chăm sóc và phát huy người cao tuổi trong xu
thế già hóa với tốc độ phi mã ở nước ta. Hỗ trợ thông qua giảm thuế thu nhập
doanh nghiệp, định hướng phát triển nguồn nhân lực… là những việc làm

thiết thực nhất để tạo điều kiện cho các tổ chức này xây dựng, củng cố và phát
triển trong điều kiện nhu cầu chăm sóc người cao tuổi ngày càng cao. Kết hợp
hình thức này với việc khuyến khích chăm sóc người cao tuổi dựa vào cộng
đồng và từng bước nâng cao và mở rộng dịch vụ chăm sóc người cao tuổi tại
nhà. Đây là hoạt động xã hội hóa chăm sóc người cao tuổi cần được quan tâm
ngay. Về dài hạn, với nguồn nhân lực dồi dào và có chất lượng, Việt Nam có
thể cung cấp nhân lực điều dưỡng lão khoa cho khu vực và quốc tế.
- Xây dựng hệ thống bệnh viện và tổ chức nghiên cứu lão khoa trên
phạm vi cả nước. Trước mắt, cần hoàn thiện hệ thống khoa lão khoa trong các
bệnh viện đa khoa, phát triển hệ thống các bệnh viện chuyên khoa lão khoa ở
Trung ương và tuyến tỉnh; củng cố và hoàn thiện các bộ phận khám, chữa
bệnh lão khoa tại bệnh viện tuyến huyện và đưa nhiệm vụ chăm sóc sức khỏe
người cao tuổi vào chức năng, nhiệm vụ của trạm y tế cơ sở. Đổi mới chương
trình đào tạo bác sỹ đa khoa với chuẩn đầu ra có chất lượng về khám, chữa
bệnh lão khoa. Từng bước xây dựng và phát triển các chương trình đào tạo
điều dưỡng lão khoa phù hợp với nhu cầu, điều kiện thực tế của từng địa
phương. Các nội dung về nguyên tắc, cách tiếp cận trong chăm sóc sức khoẻ
người cao tuổi cần phải được đưa vào chương trình đào tạo y khoa cũng như
các chương trình tập huấn cho nhân viên dịch vụ dân số, y tế, xã hội và truyền
thông. Các chương trình đào tạo người chăm sóc không chính thức như các
thành viên gia đình, bạn bè đồng niên… của người cao tuổi cũng cần được
xây dựng và phát triển từ cộng đồng.
- Tăng cường vai trò của các tổ chức chính trị, xã hội, nghề nghiệp
trong việc xây dựng, vận động và thực hiện chính sách cho già hóa dân số và
người cao tuổi. Các tổ chức này, đặc biệt là Ủy ban Quốc gia về Người cao
tuổi và Hội Người cao tuổi Việt Nam, cần chủ động, tích cực trong việc tham
gia xây dựng, góp ý các chính sách kinh tế, xã hội, y tế… cho các bộ, ngành
chuyên môn để xây dựng được các chính sách nhất quán, thiết thực trong việc
chuẩn bị và giải quyết các vấn đề của một dân số già hóa, cũng như cải thiện

đời sống của người cao tuổi về mọi mặt. Các hoạt động vận động gia đình,
cộng đồng và toàn xã hội tham gia chăm sóc người cao tuổi cần được thúc
đẩy và nhân rộng. Cần kết hợp với các cơ quan chuyên môn trong nghiên cứu
và đề xuất việc đa dạng hóa cách thức, mô hình tổ chức cuộc sống cho người
cao tuổi như sống cùng con cháu, sống tại nhà dưỡng lão hoặc tại các cơ sở
chăm sóc người cao tuổi tại cộng đồng… Tổ chức các hoạt động cộng đồng
cho người cao tuổi một cách thường xuyên nhằm nâng cao hiểu biết và đóng
góp ý kiến của người cao tuổi với các chính sách của nhà nước cũng như đời
sống của cộng đồng.
- Xây dựng được cơ sở dữ liệu có tính đại diện quốc gia và thực hiện
các nghiên cứu toàn diện về dân số cao tuổi. Không có những thông tin chính
xác, cập nhật về già hóa dân số và người cao tuổi thì không thể có những đánh
giá xác đáng về các vấn đề kinh tế, xã hội và sức khỏe của người cao tuổi.
Đây sẽ là những đầu vào quan trọng cho việc đề xuất các chính sách, chương
trình can thiệp thiết thực, có trọng tâm và hiệu quả. Sự kết nối lỏng lẻo giữa
nghiên cứu và chính sách là điểm yếu nhất khi bàn đến già hóa dân số và dân
số cao tuổi ở Việt Nam. Cho đến nay, số lượng nghiên cứu về dân số cao tuổi
vẫn còn ít so với nhu cầu cần nghiên cứu để phục vụ cho mục đích phân tích
và hoạch định chính sách. Đây cũng là một nguyên nhân khiến cho việc bàn
luận các chính sách cho người cao tuổi vẫn còn hạn chế và hầu hết người cao
tuổi được xem là gánh nặng cần phải giải quyết thay vì coi họ là những người
có đóng góp lớn cho nền kinh tế và gia đình thông qua các hoạt động kinh tế
và xã hội. Hơn nữa, việc chưa có được một điều tra có tính đại diện quốc gia
về người cao tuổi đang gây khó khăn không nhỏ cho việc khai thác, nghiên
cứu chuyên sâu về người cao tuổi. Không có nghiên cứu chuyên sâu có chất
lượng thì khó có thể có chính sách can thiệp tốt nhằm đáp ứng nhu cầu của
người cao tuổi và xu hướng già hóa dân số ngày càng nhanh.
Già hóa dân số là một thành tựu xã hội to lớn của loài người và của các
quốc gia. Già hóa dân số không phải là một gánh nặng mà nó sẽ làm cho gánh

nặng kinh tế và xã hội trở nên nghiêm trọng hơn nếu không có những bước
chuẩn bị và thực hiện các chiến lược, chính sách thích ứng. Việt Nam đã bước
vào giai đoạn già hóa dân số từ năm 2011 với tốc độ già hóa cao và với nhiều
đặc điểm đặc trưng cho người cao tuổi ở Việt Nam là sức khỏe yếu, thu nhập
thấp và không ổn định, phần đông sống ở nông thôn, đời sống vật chất nghèo,
sống dựa vào con cháu; đời sống tinh thần đơn điệu, buồn tẻ, đồng thời cũng
chưa chuẩn bị tâm thế sống xa gia đình trong các trung tâm chăm sóc người
cao tuổi…, trong khi đó, thời gian chuẩn bị thích ứng không còn nhiều nên
cần phải hoạch định những chiến lược, chính sách thực tế, xác đáng để bảo
đảm An sinh xã hội cho người cao tuổi trong giai đoạn hiện nay./.

KẾT LUẬN
Trong Chiến lược ASXH thời kỳ 2011-2020, Đảng và Nhà nước tiếp
tục coi bảo đảm ASXH là một nhiệm vụ chủ yếu thường xuyên với quan điểm
"tăng trưởng kinh tế kết hợp hài hoà với tiến bộ và công bằng xã hội, nâng
cao không ngừng chất lượng cuộc sống của nhân dân; phát triển hệ thống
ASXH đa dạng, ngày càng mở rộng và hiệu quả". Mục tiêu chủ yếu đến năm
2020 trở thành nước có mức sống trung bình cao của thế giới; thực hiện
BHYT toàn dân; tỷ lệ hộ nghèo giảm bình quân 2%-3%/năm; phúc lợi, ASXH
và chăm sóc sức khoẻ cộng đồng được bảo đảm; thu nhập thực tế của dân cư
gấp khoảng 3,5 lần so với năm 2010; thu hẹp khoảng cách thu nhập giữa các
vùng và nhóm dân cư...
Xu hướng già hóa dân số đang tăng nhanh hiện nay đòi hỏi cần có những
chính sách an sinh làm sao đảm bảo được các nhu cầu cho nhóm yếu thế và
thiệt thòi và tránh tình trạng ngân sách nhà nước được đưa ra hỗ trợ chưa
đúng người, đúng việc. Chăm sóc NCT cả về đời sống vật chất và tinh thần là
một nội dung quan trọng trong chính sách mà Đảng và Chính phủ Việt Nam
luôn nhấn mạnh trong tất cả các giai đoạn phát triển của đất nước. Theo dự
báo về dân số NCT, các chính sách và chương trình này mới chỉ điều chỉnh
dần từng bước và chính điều này gây ra một số thách thức như hệ thống chăm
sóc lão khoa chưa được phát triển đầy đủ; tỷ lệ NCT được tiếp cận với các
dịch vụ chăm sóc sức khỏe và chăm sóc NCT có chất lượng còn thấp; quỹ
hưu trí với hình thức đóng tới đâu hưởng tới đó chưa thực sự hỗ trợ người lao
động là NCT và còn có nhiều sự mất công bằng giữa các thế hệ và mất cân
bằng về giới; còn có nhiều vướng mắc khi xét tham gia hoặc không cho phép
tham gia vào các chương trình hỗ trợ xã hội.
Cải cách hệ thống an sinh xã hội, trong đó xây dựng một lộ trình để
chuyển đổi dần hệ thống hưu trí và bảo hiểm xã hội thích hợp và phù hợp với
tình hình phát triển thị trường tài chính ở Việt Nam và trên cơ sở đảm bảo

công bằng đóng - hưởng cho người tham gia (cùng thế hệ và giữa các thế hệ).
Việt Nam đang trong thời kỳ cơ cấu "dân số vàng”, nếu tận dụng triệt để cơ
hội này Việt Nam hoàn toàn có thể thực hiện thành công bước chuyển đổi này
bằng nhiều nguồn lực, xây dựng một hệ thống trợ giúp/trợ cấp xã hội phổ cập
và dễ tiếp cận cho NCT.
Nghiên cứu xây dựng chính sách chuẩn bị cho tuổi già để tăng cường hệ
thống ASXH nhằm hỗ trợ chăm sóc cho NCT trên cơ sở vận dụng các kinh
nghiệm của các nước như: Quy định tất cả những người từ 30 tuổi trở lên nộp
thuế thu nhập với mức 1 tháng lương cơ bản/1 năm để hưởng chính sách khi
tuổi già (Hàn Quốc), xây dựng kế hoạch tiết kiệm y tế cá nhân căn cứ theo thu
nhập cá nhân với các dịch vụ chăm sóc (trong Bảo hiểm y tế cho mỗi cá nhân)
để họ có thể sử dụng khoản tiết kiệm y tế của mình chi trả viện phí của bản
thân cũng như cha mẹ của họ. Hỗ trợ Hệ thống ASXH bằng việc đẩy mạnh
thực hiện xã hội hoá các hoạt động chăm sóc và phát huy vai trò NCT theo
phương châm nhà nước và nhân dân cùng làm.

Báo Cáo Thực Tập An Sinh Xã Hội Đối Với Người Cao Tuổi.docx

Recommended

Recommended

More Related Content

Similar to Báo Cáo Thực Tập An Sinh Xã Hội Đối Với Người Cao Tuổi.docx

Similar to Báo Cáo Thực Tập An Sinh Xã Hội Đối Với Người Cao Tuổi.docx (20)

More from Nhận Viết Đề Tài Trọn Gói ZALO 0932091562

More from Nhận Viết Đề Tài Trọn Gói ZALO 0932091562 (20)

Recently uploaded

Recently uploaded (20)

Báo Cáo Thực Tập An Sinh Xã Hội Đối Với Người Cao Tuổi.docx