Bệnh án hội chứng sheehan

1. Hội chứng Sheehan
BS Phan Thị Minh Tâm
Khoa Nội tiết BV Bạch Mai

2. Ca lâm sàng
Bệnh nhân nữ 50 tuổi, vào viện cấp cứu vì nôn nhiều, ỉa chảy, tụt
huyết áp, rối loạn ý thức
 Diễn biến bệnh: mệt mỏi nhiều tháng, sút cân, ăn kém, chậm chạp, da
nhợt nhạt, táo bón, buồn nôn
Nhiều lần vào viện với các chẩn đoán: thiếu máu, rối loạn điện giải...

3. Ca lâm sàng
Tiền sử:
Mất máu nặng khi đẻ con út cách đây 24 năm do rau cài răng lược,
sau đẻ không có sữa, không có kinh trở lại.

4. Khám LS:
Gày yếu, mắt trũng.
Tim 60 /min. HA 80/50.
Da nhợt, khô, không có lông mu, lông nách.
Mệt mỏi, mất nước
Cơ teo nhỏ, yếu cơ, da mỏng,
Giảm phản xạ gân xương.
Tim , phổi khám bình thường.
Ca lâm sàng

5. Ca lâm sàng
XN:
CTM: Thiếu máu : HC 3,0 T/L, Hb: 96g/l.
Điện giải đồ: Natri : 110 mmol/l. Kali: 3,0 mmol/l
Glucose: 3,8 mmol/l
Hormone
FT4: 2,6 pmol/l , TSH: 0,2 U/L ,
Cortisol: 26 nmol/l ( ) ; ACTH: 8 pg/dl (20 -100) ,
Hormon SD : FSH, LH, Estradiol progesterol: giảm.
Prolactin giảm
Chức năng gan, thận : BT

6. Ca lâm sàng
Chụp phổi, siêu âm bụng bình thường.
MRI sọ não: kích thước tuyến yên bình thường, hố yên rỗng không
thấy nhu mô bên trong .

7. Cas lâm sàng

8. Ca lâm sàng
Chẩn đoán sơ bộ: Suy thùy trước tuyến yên
TD HC Sheehan

9. Hội chứng Sheehan
Bệnh do hoại tử tuyến yên sau đẻ, là hậu quả của giảm thể
tích tuần hoàn do mất máu nhiều trong/sau sinh.
Mất máu nặng gây hoại tử tuyến yên, mất chức năng tuyến
yên.
Tỷ lệ gặp trên thế giới: 1/10 000 cas đẻ. Tỉ lệ chung: 3,6%
Được mô tả lần đầu năm 1937 bởi Sheehan, còn được biết
như suy toàn bộ thùy trước tuyến yên, hậu quả của hoại tử
tuyến yên.
Không có sự liên quan giữa mức độ mất máu và triệu
chứng LS.

10. Tuyến yên và các hormone:
Thùy trước
tuyến yên
Thùy sau
tuyến yên

11. Các hormone của tuyến yên
Growth hormone (GH). Hormone kiểm soát sự phát triển của xương, mô,
duy trì sự cân bằng tỷ lệ cơ và mô mỡ.
Thyroid-stimulating hormone (TSH). Kích thích tuyến giáp tiết ra
hormone giáp trạng-hormone điều hòa chuyển hóa..
Luteinizing hormone (LH). Ở nam giới , điều hòa sản xuất testosteron. Ở
nữ, hormone này điều hòa sản xuất estrogen.
Follicle-stimulating hormone (FSH). Hai hormone LH, FSH kích thích sản
xuất tinh trùng ở nam, kích thích trứng phát triển và rụng trứng ở nữ.
Adrenocorticotropic hormone (ACTH). Kích thích thượng thận sản xuất
cortisol và các hormone khác. Giảm ACTH gây nên suy thượng thận thứ
phát.
Prolactin. Điều hòa sự phát triển tuyến vú và tiết sữa.
Anti-diuretic hormone (ADH). Điều hòa lượng nước tiểu, qua đó kiểm
soát cân bằng nước trong cơ thể. Thiếu ADH dẫn tới bệnh đái tháo nhạt.

12. Thay đổi bình thường của tuyến
yên khi có thai
Thùy trước tuyến yên tăng 2-3 lần kích thước do
tăng các tế bào tiết prolactin.
Estrogens rau thai kích thích tăng sinh các tế bào
tiết prolactin.
Giảm đáp ứng với GnRH, LH/FSH
Giảm GH tuyến yên
Tăng CRH (nguồn gốc rau thai)
ACTH tăng 2-4 lần,

13. Hội chứng Sheehan:
Các yếu tố làm tăng nguy cơ:
Thùy trước tuyến yên tăng kích thước gấp đôi trong khi có thai nhưng
kích thước hố yên không thay đổi → bị chèn ép tương đối
Áp lực hệ thống cửa thấp, không tăng được lưu lượng cấp máu cho tuyến
yên → thiếu máu tương đối.
Khi giảm áp lực máu đột ngột → gây giảm tưới máu nghiêm trọng, dễ
hoại tử tuyến yên.
Thông thường, khi có sốc giảm thể tích sẽ mất ít nhất 1-2 lít máu. 1-2%
số phụ nữ bị mất máu đáng kể khi sinh đẻ

14. Cơ chế bệnh sinh Sheehan
Mất máu sau đẻ
Tụt HA
Tăng KT tuyến yên khi có
thai
Mất kinh Không có sữa
Hoại tử tuyến yên
sau đẻ
Suy giáp
Suy thượng thận
Giảm tưới máu

15. HC Sheehan TY bị phá hủy
(hoại tử)
Da xanh
Suy giáp (TSH)
Giảm tiết sữa)
Suy thượng thận
Suy buồng trứng,
mất kinh
Tải bản FULL (32 trang): https://bit.ly/3Jg2Bjt
Dự phòng: fb.com/TaiHo123doc.net

16. Hội chứng Sheehan:
Ngoài mất máu trong/sau đẻ HC sheehan còn có thể gặp do co thắt mạch,
huyết khối gây tắc mạch, chèn ép mạch máu.
Có triệu chứng lâm sàng khi có 70-75% mô tuyến yên bị phá hủy do
hoại tử
4359892