Bài Giảng Dược Liệu Chứa Coumarin

2. 1. Định nghĩa về coumarin
2. Phân loại, cấu trúc của 3 loại coumarin chính
3. Các tính chất lý hóa, sinh học của coumarin
4. Định tính coumarin trong dược liệu
5. Định lượng coumarin trong dược liệu
6. Các dược liệu tiêu biểu có coumarin
(Bạch chỉ, Tiền hồ, Mù u, Sài đất)

4. 4
1. ĐỊNH NGHĨA
O
O
β
O O
α
O
O
γ
Coumarin là những Δ’ của benzo α-pyron (C6 – C3)
O O
α
O
O
O
O
benzo α-pyron
α-pyron
benzo
β-pyron
benzo
γ-pyron

5. 5
2. NGUỒN GỐC
- Tự nhiên : Phân lập từ cây Coumaruna odorata
- Tổng hợp : Phản ứng Perkin
CHO
OH OH O
ONa
O O
AcONa
Ac2O OH-
H+
coumarin

6. 6
3. PHÂN LOẠI – CẤU TRÚC
3.1. Nhóm coumarin chính danh (2 vòng)
umbelliferon
3.2. Nhóm furano-coumarin (3 vòng):
kiểu psoralen
kiểu angelicin
3.3. Nhóm pyrano-coumarin (3 vòng):
kiểu xanthyletin
kiểu seselin

7. 7
3.1. Coumarin chính danh
O OHO
HO
O OHO
O OMeO
MeO
O OHO
umbeliferon** esculetin**
herniarin scopoletin**
3.1.1. Dạng monomer (thường có –OH / C7)
6
7
6
7
6
7
6
7
O O
OH Ph
Ac
Warfarin

8. 8
3.1. Coumarin chính danh
Dicoumarol*
O O
OH
OO
OH
 Ban đầu : Phân lập từ cây Trifolium repens
 Hiện nay : Tổng hợp toàn phần.
 Đã được đưa vào Dược điển nhiều nước,
 Làm thuốc chống đông (trị huyết khối, nghẽn mạch)
 Chế phẩm : Sintrom 4 mg (Ciba Geigy)
3.1.2. Dạng dimer
44

9. 9
3.2. Nhóm furano-coumarin
3.2.1. Phân nhóm psoralen (linear)
psoralen** bergaptol bergapten
peucedanin xanthotoxol xanthotoxin
OO O OO O
OMe
5
OO O
OH
5
OO O
OH
5
8 OO O
OMe
5
8
OO O
MeO
5
8
4'
5'

10. 10
3.2. Nhóm furano-coumarin
3.2.2. Phân nhóm angelicin (angular)
O OO
OMe
MeO
O OO
OMe
O OO
MeO5 5
66
O OO
5
6 3
4
7
2
1
angelicin**
Iso-bergapten sphondin pimpinellin

11. 11
3.3. Nhóm pyrano-coumarin
3.3.1. Phân nhóm xanthyletin
O O O O O O
OMe
O O O
OMe
5 5
88
3.3.2. Phân nhóm seselin
O OO O OO
MeO
5
6
5
6
xanthyletin xanthoxyletin luvangentil
seselin brailin

12. 12
O OO
OH
OH
3' 4'
3.3. Nhóm pyrano-coumarin
3.3.3. Phân nhóm khellin
O OO
OAc
O
CO CH
O OO
O
OAc
CO CH
khelacton provismin
samidin visnadin***
O OO
OH
OMe
3' 4'

13. 3.4. Nhóm Coumaro - Flavonoid
O
O O
OH
OH
OH
MeO
coumarin
isoflavonoid
Đáng chú ý nhất : Phân nhóm coumarono coumarin
Wedelolacton
(trong Sài đất)
O
O
OH
OH
OH
MeO

14. 14
3.5. Các nhóm khác
OO
HO
OH
O O
OH
OH
acid ellagic
O
OH
HO O
HOOC
OH
OHHO
acid luteolic
3.5.1. các thành phần / tannin

15. 15
O O
O
O O
O
O
O
O
O
O
OO
O
O
O
RR
R
3.5.2. Các aflatoxin
Là các độc tố thường gặp / nấm mốc,
đặc biệt là các nấm mốc ở vỏ hạt đậu phộng.
Nguy hiểm : gây ung thư gan !
3.5. Các nhóm khác

16. 16
3.5.3. Các Iso - coumarin (ít quan trọng )
O O
O
O
O
O
R
R
R'
3.5. Các nhóm khác
coumarin isocoumarin

17. nhóm coumarin . . . phân nhóm đại diện
1. đơn giản (2 vòng) umbelliferon
umbelliferon
aesculetin
scopoletin
2a. Furano thẳng (3V) Psoralen
psoralen
bergaptol (en)
xanthotoxol (in)
2b. Furano angular (3V) Angelicin
angelicin
sphondin
3a. Pyrano thẳng (3V) Xanthyletin
xanthyletin
xanthoxyletin
3b. Pyrano angular (3V) Seselin seselin

18. 18
4. LÝ TÍNH COUMARIN
 Nói chung : rất kém phân cực
 Đa số : dạng aglycon (hiếm khi glycosid)
 Thường kết tinh trắng, thơm.
 Dễ thăng hoa (# AQ), phát quang / UV 365 nm
 Kém bền / kiềm (mở vòng lacton).
 Một số : kém bền / UV 365, hν
 dạng aglycon dễ tan / các dung môi kém phân cực
 dạng glycosid : tan được / nước nóng, cồn.

19. 19
5. CHIẾT XUẤT COUMARIN
Nói chung : dễ chiết (do coumarin kém phân cực)
5.1. Dùng dãy dung môi phân cực dần :
→ coumarin sẽ ra ở các phân đoạn đầu.
đôi khi : Lắc, thu dịch Et2O → tinh thể
5.2. Dùng kiềm loãng :
dịch chiết kiềm, cô đặc, acid hóa → coumarin ↓

20. 20
5. CHIẾT XUẤT COUMARIN
- Có thể loại tạp bằng d.dịch chì acetat
(trừ khi coumarin có o-diOH ở C6, C7).
- Có thể phân lập, tinh chế bằng SKC si-gel.
- Đôi khi : vi thăng hoa (nếu coumarin bền nhiệt)
- Có thể theo dõi coumarin trên si-gel / UV 365 nm
(phát huỳnh quang xanh dương / xanh lục sáng)

21. 21
bột lá
dịch cồn
cắn cồn
dịch nước nóng dịch đậm đặc
dịch acid
dịch lọc
coumarin
EtOH, Δ
BM
nước nóng
BM
HCl
lọc
lạnh
Ví dụ : Chiết coumarin từ lá Leptotaenia

22. 22
6. HÓA TÍNH, ĐỊNH TÍNH COUMARIN
6.1. Phản ứng của nhóm –OH phenol
- Coumarin có –OH phenol + dd. FeCl3
- Coumarin +
NH2OH
OH−
+ dd. FeCl3
màu xanh
màu xanh
- Coumarin + d.dịch NaOH loãng tăng màu
BM

23. 23
6.2. Phản ứng tăng màu (đóng / mở vòng Lacton)
dịch
chiết
dịch
chiết
+ NaOH 10%
BM
BM
+ HCl
+ H2O+ H2O
trong
hơn
đục
hơn
đục
như
nhau

24. 24
O OHO
COO
O O
kiềm
acid
kém tan / nước acid
(đục)
tan / nước kiềm
(trong)
Cơ chế đóng – mở vòng Lacton của Coumarin
Nguyên tắc tinh chế coumarin
bằng phương pháp acid - base
Tải bản FULL (file ppt 56 trang): bit.ly/3opRmea
Dự phòng: fb.com/TaiHo123doc.net

25. 25
phản ứng diazo (+)
6.3. Thử nghiệm vi thăng hoa
R
dược liệu
tinh thể
+ Iod → (nâu tím)
EtOH
+ kiềm → không đỏ
Tải bản FULL (file ppt 56 trang): bit.ly/3opRmea
Dự phòng: fb.com/TaiHo123doc.net
3121786

26. 26
6.4. Thử nghiệm huỳnh quang (trên giấy lọc)
OH−
UV 365
UV
dịch cồn
nhôm
nhôm
sấy
sáng
như nhau
12
3 4 5

27. 27
COO
OO O
COO
O
O OHO
UV 365
huỳnh quang yếu huỳnh quang mạnh
h
Cơ chế của thử nghiệm huỳnh quang
cis trans
OH−
(coumarinat) (coumarat)
(coumarin)
3121786