SlideShare a Scribd company logo
Валютын ханшийг тодорхойлогчид
4Б лэгү
A4 - 2
Б лгийн зорилгоү
• Т лб рийн балансын тухайө ө
• Валютын ханшийн х д лг н хэрхэнө ө өө
хэмжигддэгийг тайлбарлах;
• Тэнцвэрт валютын ханш хэрхэн
тодорхойлогддогийг тайлбарлах;
• Тэнцвэрт валютын ханшинд н л лд гө өө ө
х чин з йлсийг тайлбарлах.ү ү
A4 - 3
Т лб рийн балансө ө
Т лб рийн баланс нь тодорхой хугацааны турш дахь улсө ө
орны олон улсын ажил г йлгээг давхар бичилтээрү
илэрхийлсэн статистик б ртгэл юм.ү
Улс орны т лб рийн балансыг судлах нь яагаадө ө
хэрэгтэй байдаг вэ?
• Т лб рийн баланс нь тухайн улсын валютын эрэлт,ө ө
нийл лэлтийн талаар дэлгэрэнг й мэдээллээр хангана.үү ү
¤ Жишээ нь урсгал дансны худалдааны статистик нь улс орон юу
импортолж, юу экспортолсон болох худалдааны б тцийг харуулна.ү
¤ Х р нгийн данс нь янз б рийн ангиллын х р нгийн орох, гарахө ө ү ө ө
урсгалыг харуулна.
• Хугацааны туршид харвал т лб рийн балансын мэдээлэлө ө
нь улс орны харьцангуй давуу тал болон олон улсад
рс лд х чадварт нь ач холбогдол б хий х гжлийнө ө ө ү ө
гэрлийг цацруулах болно.
A4 - 4
• Дараах б рэлдэх нтэй байнаү үү :
¤ Урсгал данс
¤ Х р нгийн дансө ө
¤ Албан ёсны н ц дансөө
Т лб рийн балансын дансуудө ө
A4 - 5
Урсгал данс
• Экспорт, импорт, х р нг оруулалтын орлого, олон улсынө ө ө
санх гийн шилж лгийг б ртгэдэг.үү үү ү
¤ Б тээгдэх ний худалдааү үү – биет барааны экспорт, импорт
¤ йлчилгээҮ – хуулийн ба з вл х йлчилгээний хураамжийнө ө ү
т лб р ба орлого, рояалти, жуулчдын зардалө ө
¤ Х р нг оруулалтын орлогоө ө ө – х ний т лб р ба орлогоүү ө ө , ногдол
ашиг, гадаад х р нг оруулалтын бусад орлогоө ө ө
¤ Нэг талын шилж лэгүү – “харилцан бус” т лб р дө ө үү (жишээ нь,
гадаадын тусламж).
• Хэрэв дебит нь кредитээс давбал тухайн улс орон гадаад
худалдааны алдагдалтай ажиллаж байна гэсэн гү .
• Хэрэв кредит нь дебитээс давбал тухайн улс орон гадаад
худалдааны ашигтай ажиллаж байна гэсэн г.ү
Т лб рийн балансын дансуудө ө
A4 - 6
Х р нгийн дансө ө
• Гадаадынханд Канадын санх гийн х р нгийгүү ө ө
борлуулах болон Канадын гадаад санх гийнүү
х р нгийг худалдан авалтын б ртгэлө ө ү .
• Х р нгийн данс нь Гадаадын шууд х р нг оруулалтө ө ө ө ө
(ГШХО), портфелийн х р нг оруулалтө ө ө , болон бусад
х р нг оруулалтаас б рддэгө ө ө ү .
¤ Шууд х р нг оруулалтө ө ө нь гадаад бизнесийг хянах сонирхлоор
худалдан авах явдал юм.
¤ Портфелийн х р нг оруулалтө ө ө нь хянахын тулд худалдан авах бус
гадаад хувьцаа болон бондод х р нг оруулахыг илэрхийлнэ.ө ө ө
¤ Бусад х р нг оруулалтадө ө ө банкны хадгаламж, нэт цаасныү
х р нг оруулалт, худалдааны зээл гэх мэт орно.ө ө ө
Т лб рийн балансын дансуудө ө
A4 - 7
Н ц дансөө
• Т лб рийн балансын н ц данс нь Канадынө ө өө
банкны эзэмшдэг “албан ёсны” н ц х р нгийнөө ө ө
рчл лтийг б ртгэдэг.өө ө ү
• Албан ёсны н ц х р нг д алт, гадаад валют,өө ө ө ө
зээлжих тусгай эрх, ОУВС дахь н ц позиц орноөө .
• Хэрэв улс орон т лб рийн балансын алдагдлаасө ө
болоод гадаадынханд цэвэр т лб р т л х ёстойө ө ө ө
бол тухайн улс орон албан ёсны н ц х р нгөө ө ө өө
бууруулах эсвэл гадаадаас шинэ зээл авахын аль
нэгийг хийнэ.
Т лб рийн балансын дансуудө ө
A4 - 8
Статистик з рө үү
• Зарим нэг орхигдсон б ртгэгдээг й ажил г йлгээү ү ү
байж болно—иймээс бид аливаа з йлсийгү
баланслахын тулд “холбох” зураг ашигладаг.
• Зураг 3.4-т 2002 онд $0.8 тэрбумын з р байгаагө үү
харуулж байна.
Хэрхэн тооцох вэ?
• Б х мэдэгдэж байгаа ажил г йлгээ б ртгэгдсэн едү ү ү ү
т лб рийн балансө ө = 0 байх тул SD нь б ртгэлийгү
тэнцвэрж лэх “ лдэгдэл” нэ цэнэ юм.үү ү ү
Т лб рийн балансын дансуудө ө
A4 - 9
BCA + BKA + BRA = 0 энд
BCA = урсгал дансны лдэгдэлү
BKA = х р нгийн дансны лдэгдэлө ө ү
BRA = н ц дансны лдэгдэлөө ү
• Цэвэр уян хатан ханшийн дэглэмийн дагуу т в банк ямарө
нэг албан н ц хадгалах хэрэгг й, урсгал дансны ашигөө ү
эсвэл алдагдал нь капиталын дансны ашиг ба
алдагдалтай таарч байх ёстой:
BCA + BKA = 0
• Тогтмол ханшийн дэглэмийн дагуу урсгал болон
х р нгийн дансны хосолсон баланс нь албан н цийнө ө өө
рчл лттэй хэмжээний хувьд ижил харин тэмдгийнөө ө
хувьд эсрэг байна:
BCA + BKA = -BRA
Т лб рийн балансын дансуудө ө
A4 - 10
Т лб рийн балансө ө
• Валютын тогтмол ханш
¤ Т лб рийн баланс нь засгийн газрын оролцооө ө
шаардлагатайг тодорхойлдог
¤ Валютын девальваци/ревальвацийг таамаглахад
тусалдаг
• Валютын х в гч ханшө ө
¤ Засгийн газар хариуцлагах х лээхг й тул валютынү ү
ханшийг зах зээлийн х чин з йлс тодорхойлноү ү
• Удирдлагатай х в гчө ө
¤ Засгийн газар х ний т вшинд анхаардагүү ү
A4 - 11
Гол улс орнууд дахь
т лб рийн балансын хандлагаө ө
• 1982-2000 онд АНУ дэлхийн бусад орнуудын (ROW) эсрэг
ргэлжилсэн жилийн худалдааны алдагдалү (-CA) болон
х р нгийн ил дэлө ө үү (+KA) нь жил б р ойролцоогоор тэнцү үү
хэмжээтэй байсан байна. Энэ хугацааны туршид АНУ
“цэвэр зээлдэгч" улс байсан.
• Ижил хугацааны туршид Япон дэлхийн бусад орнуудын
эсрэг жил б рийн гадаад худалдааны ашиг болонү жил
б рийн х р нгийн гадагш урсгал нь м н ойролцоогоорү ө ө ө
тэнц хэмжээтэй байсан байнаүү . Япон “цэвэр зээлд лэгчүү "
орон б г д гадаад худалдааны ашигаараа гадаадынө өө
хувьцаа, бонд, л х дл х х р нг , засгийн газрын рү ө ө ө ө ө ө
(сангийн нэт цаасү , гэх мэт), бизнес (FDI), урлаг, гэх мэтэд
х р нг оруулсан байнаө ө ө . Японыг “меркантализм” хэмээн
буруутгасаар ирсэн, жишээ нь худалдааны саад бий болгох,
импортыг хязгаарлах протекционист худалдааны бодлого.
A4 - 12
АНУ-ын урсгал (BCA) болон
х р нгийнө ө (BKA) дансны
лдэгдэлү
-500
-400
-300
-200
-100
0
100
200
300
400
500
1982 1984 1986 1988 1990 1992 1994 1996 1998 2000
U.S. BCA
U.S. BKA
Эх үүсвэр: ОУВС International Financial Statistics Yearbook,
2000
A4 - 13
Японы урсгал (BCA) болон
х р нгийнө ө (BKA) дансны
лдэгдэлү
-150
-100
-50
0
50
100
150
1982 1984 1986 1988 1990 1992 1994 1996 1998 2000
Japan BCA
Japan BKA
Эх үүсвэр: ОУВС International Financial Statistics Yearbook,
2000
A4 - 14
Их Британий урсгал (BCA) болон
х р нгийнө ө (BKA) дансны лдэгдэлү
-50
-40
-30
-20
-10
0
10
20
30
40
1982 1984 1986 1988 1990 1992 1994 1996 1998 2000
UK BCA
UK BKA
Эх үүсвэр: ОУВС International Financial Statistics Yearbook,
2000
A4 - 15
Хятадын урсгал (BCA) болон
х р нгийнө ө (BKA) дансны
лдэгдэлү
-15
-10
-5
0
5
10
15
20
25
30
35
1982 1984 1986 1988 1990 1992 1994 1996 1998 2000
China BCA
China BKA
Эх үүсвэр: ОУВС International Financial Statistics Yearbook,
2000
A4 - 16
• АНУ-ын адил Их Британид х р нгийн дансны ашиг болон урсгалө ө
дансны алдагдал тасралтг й хосолсон саяхны туршлага бий.ү
Гэхдээ АНУ-аас хэмжээний хувьд хамааг й бага юмү .
• Герман уламжлал ёсоор урсгал дансны ашигтай байсан. 1991
оноос хойш Герман урсгал дансны алдагдалтай учирч байна. Энэ
нь Герман нэгдсэнтэй ихээхэн холбоотой ба р д нд нь хуучинү ү
З н Германийг сэргээн босгохын тулд дотооддоо ил ихүү үү
гарцыг шингээх хэрэгтэй болсон. Энэ нь экспортлох боломжтой
гарцыг бага болгоход х ргэсэн.ү
• Хятад улс гадаад худалдааны болон х р нгийн дансны ашигтайө ө
байсан. Жишээ нь, 2002 онд Хятад $35.4 тэрбумын гадаад
худалдааны ашигтай, $6.4 тэр бумын х р нгийн дотогшө ө
урсгалтай байсан. Шалтгаан нь: Долларын албан ёсны н цийнөө
эзэмшил сс нө ө . Хятадын засгийн газар долларыг х чтэй, юанийгү
сул, Юань/$ ханш тогтвортой байлгахын тулд долларыг юаниар
худалдан авч байв.
Гол улс орнууд дахь
т лб рийн балансын хандлагаө ө
A4 - 17
Валютад з лэх н лү үү ө өө
• CA: Бусад б х х чин з йлс тогтмол байхад улсү ү ү
орны урсгал дансны лдэгдэл алдагдалтайү
байх нь гадаад зах зээлд тухайн валютын
ил дэл нийл лэлт байна гэсэн г. Иймээсүү үү ү
валютын ханш нь унана.
• KA: Бусад б х х чин з йлс тогтмол байхадү ү ү , улс
орны санх гийн дансны лдэгдэл ашигтайүү ү
байх нь тухайн валютаар илэрхийлэгдсэн
х р нгийн ил дэл эрэлт байна гэсэн г юм.ө ө үү ү
Иймээс валютын ханш нь сн .ө ө
A4 - 18
Эдийн засагт з лэх н лү үү ө өө
• ндэстний урсгал дансны лдэгдэл нь эдийн засгийн эр лҮ ү үү
байдлын сайн хэмжигдэх н м нүү ө үү?
• Г ЙҮ Ү ; урсгал дансны лдэгдэл эерэг байх ёстой гэж заасанү
эдийн засгийн болон улс т рийн хууль байхг й юмө ү . Хувь х нү
эсвэл байгууллага хийснээсээ ил зарцуулан т свийнүү ө
алдагдалтай ажиллахаас ялгаатай нь урсгал дансны алдагдал
нь ерд л улс орон экспортоосоо ил импортолсныгөө үү
илэрхийлнэ.
• Урсгал дансны ашиг болон санх гийн дансны алдагдал ньүү
р эдийн засгийн х ч чадлын илрэл м н ?өө өө ү ө үү
• Г ЙҮ Ү , улс оронд ц н хэдэн сайн х р нг оруулалтынөө ө ө ө
боломж байх ед санх гийн х р нгийн дайжих зэгдэлү үү ө ө ү
явагдвал ялангуяа биш юм.
• Х р нгийн цэвэр дотогш урсгал муу з йлө ө ү үү?
• Г ЙҮ Ү , хэрэв улс орны йлдвэрлэлийн чадавхийг сайжруулахү
замаар х р нг оруулж байгаа болө ө ө .
A4 - 19
М нг ний болон сангийн бодлого ньө ө
валютын ханш болон т лб рийнө ө
балансын б рэлдэх нд н л л хү үү ө өө ө үү?
• Мөнгөний бодлого: Урьдчилан тооцоолоогүй мөнгөний тэлэх
бодлого нь илүү эрчимтэй эдийн засгийн өсөлт, хурдацтай инфляци,
болон бага бодит хүүний түвшинд хүргэнэ
• Төлбөрийн балансын нөлөө: Өндөр орлого болон өндөр дотоодын
үнэ нь импортыг урамшуулж, экспортыг бууруулдаг. Бага бодит хүү
нь эх оронд хийгдэх гадаадын болон дотоодын хөрөнгө оруулалтыг
бууруулдаг.
• Валютын ханшийн нөлөө: Улс орны урсгал дансны сөрөг нөлөө нь
гадаад валютын зах зээл дэх валютын нийлүүлэлтийг нэмэгдүүлж
валютын ханш унах шалтаан болно. Улс орны санхүүгийн дансны
сөрөг нөлөө нь улс орны валютын эрэлтийг бууруулж валютын ханш
буурах шалтгаан болно.
A4 - 20
М нг ний болон сангийн бодлого ньө ө
валютын ханш болон т лб рийнө ө
балансын б рэлдэх нд н л л хү үү ө өө ө
үү?
• Сангийн бодлого: Урьдчилан таамаглааг й их хэмжээнийү
сангийн тэлэх бодлого нь т свийн алдагдал, нийт эрэлтийнө
с лтө ө , инфляци болон бодит х ний с лт д х ргэнэүү ө ө ө ү .
• Т лб рийн балансын н лө ө ө өө: Эрэлтийн с лт нь импортыгө ө
урамшуулж, экспортыг бууруулснаар урсгал дансны алдагдалд
х ргэдэгү .
• ний зэрэгцээ нд р х ний т вшин гадаадын х р нгҮү ө ө үү ү ө ө ө
оруулалтыг татах ба улс орныг орхих дотоодын х р нгө ө ө
оруулалтыг бууруулснаар санх гийн дансыг ашигтай болгодогүү .
• Валютын ханшийн н лө өө: Урсгал дансны с р г н л нь улсө ө ө өө
орны валютын нийл лэлтийг сг ж валютын ханш унахадүү ө ө
х ргэдэгү .
• Капиталын дансны эерэг н л нь эрэлтийг сг ж валютынө өө ө ө
ханшийг с х д х ргэдэгө ө ө ү .
A4 - 21
М нг ний болон сангийнө ө
бодлогын талаар юу гэмээр байна?
•Тэгэхээр та цэвэр н л ямар байнаө өө
гэж бодож байна?
•Нийт н л холимог байх боловчө өө
х ний т вшний н л богиноүү ү ө өө
хугацаанд валютын ханшийг сг х дө ө ө
х ргэх магадлал давамгайлна.ү
A4 - 22
Валютын ханшийн
х д лг нийг хэмжих ньө ө өө
• Валютын ханш нь р валютын нэгжидөө
ногдох тухайн валютын нэ цэнийг хэмждэгү .
• Валютын нэ цэнэ унахыгү ханш унах гэнэ.
Харин нэ цэнэ с хийгү ө ө ханш с хө ө гэнэ.
• дрийн туршид зарим валютын ханшӨ
долларын эсрэг сч байхад бусад нь унажө
байдаг ба долларыг “холимог арилжаа”
гэдэг.
A4 - 23
Валютын ханшийн
х д лг нийг хэмжих ньө ө өө
• Гадаад валютын нэ цэнийн хувиархү
рчл лтийг дараах байдлаар тооцноөө ө
St – St-1
St-1
энд St нь t хугацаан дахь спот ханшийг
илэрхийлнэ.
• Эерэг рчл лтийн хувь нь гадаад валютынөө ө
ханшийн с лтийг илэрхийлэх бол с р гө ө ө ө
рчл лтийн хувь нь ханшийн уналтыгөө ө
илэрхийлнэ.
A4 - 24
Валютын ханшийн тэнцвэр
• Валютын ханш нь тухайн валютын эрэлт,
нийл лэлтийн харилцан йлчлэлээрүү ү
тодорхойлогддог валютын нийгү
илэрхийлдэг.
A4 - 25
АНУ-ын инфляци ↑
⇒ ↑ Британийн бараа ба £-ийн АНУ-ын
эрэлт.
Валютын ханшинд н л лд гө өө ө
х чин з йлсү ү
Харьцангуй инфляцийн хувь
⇒ ↓ АНУ-ын барааны Британийн эрэлт ба £-
ийн нийл лэлтүү .
A4 - 26
АНУ-ын х ний т вшинүү ү ↑
⇒ ↓ Британийн банкны хадгаламж ба £-ийн
АНУ-ын эрэлт.
Харьцангуй х ний т вшинүү ү
⇒ ↑ АНУ-ын банкны хадгаламжийн
Британийн эрэлт ба £-ийн нийл лэлтүү .
Валютын ханшинд н л лд гө өө ө
х чин з йлсү ү
A4 - 27
Харьцангуй х ний т вшинүү ү
• Энэ нь нэрлэсэн х г инфляциарүү
тохируулсан бодит х гүү авч зэхэдү
ашиглагддаг.
• Харьцангуй нд р х ний т вшин ньө ө үү ү
харьцангуй нд р инфляцийн х лээлтийгө ө ү
тусгаснаар гадаадын х р нг оруулалтыгө ө ө
бууруулж болно.
Валютын ханшинд н л лд гө өө ө
х чин з йлсү ү
A4 - 28
Харьцангуй х ний т вшинүү ү
• Энэ харилцан хамаарлыг заримдаа
Фишерийн н лө өө гэдэг.
• бодит нэрлэсэн
х нийүү ≈ х нийүү – инфляцийн хувь
т вшинү т вшинү
Валютын ханшинд н л лд гө өө ө
х чин з йлсү ү
A4 - 29
АНУ-ын орлогын т вшинү ↑
⇒ ↑ Британийн бараа болон £-ийн АНУ-ын
эрэлт.
Харьцангуй орлогын т вшинү
⇒ £-ийн нийл лэлтийн х лээгдэж буйүү ү
рчл лт байхг й байх.өө ө ү
Валютын ханшинд н л лд гө өө ө
х чин з йлсү ү
A4 - 30
Засгийн газрын хяналт
• Засгийн газрууд дараах замаар тэнцвэрт
валютын ханшинд н л лж болноө өө :
¤ Гадаад валютын хязгаарлалт тогтоох,
¤ Гадаад худалдааны хязгаарлалт тогтоох,
¤ Гадаад валютын зах зээлд зохицуулалт
хийх болон
¤ Инфляци, х ний т вшин болон орлогынүү ү
т вшин зэрэг макро хувьсагчдад н л л х.ү ө өө ө
Валютын ханшинд н л лд гө өө ө
х чин з йлсү ү
A4 - 31
Х лээлтү
• Ирээд йд н л з лж болох ямар нэгү ө өө ү үү
мэдээлэлд гадаад валютын зах зээл хариу йлдэлү
з лдэг.ү үү
• Байгууллагын х р нг оруулагчид ихэвчлэн янзө ө ө
б рийн улс орнууд дахь х лээгдэж буй х нийү ү үү
т вшний х д лг нд суурилсан валютынү ө ө өө
позицийг эзэмшдэг.
• Эрсдэлтэй г йлгээнээс болоод гадаад валютынү
ханш маш их хэлбэлзэлтэй байж болно.
Валютын ханшинд н л лд гө өө ө
х чин з йлсү ү
A4 - 32
Х лээлтү
ХНС-ийн дарга ХНС АНУ-ын Х чтэй х нийү үү
т вшинг бууруулах магадлал бага гэжү
зсэнү
Германий х ний т вшнийүү ү Х чтэйү
боломжит бууралт
Т в банкууд еврог нэмэгд лэхэдө үү Сул
оролцох т л втэйө ө
Шинж тэмдэг $-т з лэх н лү үү ө өө
АНУ-ын ЭЗ-ийн индикаторууд Сул
муу байх
Валютын ханшинд н л лд гө өө ө
х чин з йлсү ү
A4 - 33
Х чин з йлсийн харилцан йлчлэлү ү ү
• Худалдаатай холбоотой х чин з йлс болонү ү
санх гийн х чин з йлс заримдаа харилцанүү ү ү
йлчилдэг. Валютын ханшийн рчл лт дү өө ө ө
эдгээр х чин з йлс нэгэн зэрэг н л лжү ү ө өө
болно.
• Жишээ нь, орлогын т вшний с лт ньү ө ө
заримдаа нд р х ний т вшний х лээлтө ө үү ү ү
сгэдэг.үү
Валютын ханшинд н л лд гө өө ө
х чин з йлсү ү
A4 - 34
Х чин з йлсийн харилцан йлчлэлү ү ү
• Эдгээр х чин з йлсээс хамаарах валютынү ү
ханшийн мэдрэмж нь хоёр орны хоорондын
олон улсын ажил г йлгээний хэмжээнээсү
хамаарна.
• Тодорхой хугацааны туршид р р х чинөө өө ү
з йлс гадаад валютын нэ цэнэд эсрэгү ү
дарамт з лж болно.ү үү
Валютын ханшинд н л лд гө өө ө
х чин з йлсү ү
A4 - 35
Х чин з йлс валютын ханшинд хэрхэнү ү
н л лд г вэө өө ө
• Долларын нэ цэнэ гадаад валют тус б ртэйү ү
харьцангуйгаар янз б рийн хэмжээгээрү
рчл гдд г тул шинжээчид ихэвчлэнөө ө ө
долларын х ч чадлыг индексээр хэмждэг.ү
• Валют тус б рт оноосон жин нь тэдгээрийнү
олон улсын худалдаа ба санх д эзлэхүү
харьцангуй ач холбогдлоор тодорхойлогддог.
Валютын ханшинд н л лд гө өө ө
х чин з йлсү ү
A4 - 36
ДК-ийн нэ цэнэд з лэхҮ ү ү үү
валютын ханшийн н лө өө
( ) ( )[ ]
( )∑
∑














+
×
=
n
t
t
m
j
tjtj
k1=
1
,,
1
ERECFE
=Value
E (CFj,t ) = t еийн эцэст АНУ-ын толгойү
компаний х лээн авахү j валютаарх х лээгдэж буйү
м нг н урсгалө ө
E (ERj,t ) = t еийн эцэст доллар руу х рв хү ө ө
боломжтой j валютын х лээгдэж буй солилцооны ханшү
Инфляцийн хувь, Х ний т вшинүү ү ,
Орлогын т вшинү , ЗГ-ын хяналт,
Х лээлтү
A4 - 37
• Measuring Exchange Rate Movements
• Exchange Rate Equilibrium
¤ Demand for a Currency
¤ Supply of a Currency for Sale
¤ Equilibrium
Chapter Review
A4 - 38
Chapter Review
• Factors that Influence Exchange Rates
¤ Relative Inflation Rates
¤ Relative Interest Rates
¤ Relative Income Levels
¤ Government Controls
¤ Expectations
¤ Interaction of Factors
¤ How Factors Have Influenced Exchange
Rates
A4 - 39
Chapter Review
• How Exchange Rates Affect an MNC’s Value

More Related Content

What's hot

Basic13 18
Basic13 18Basic13 18
Chap010 ch
Chap010 chChap010 ch
Chap007 ch
Chap007 chChap007 ch
Chap008 ch
Chap008 chChap008 ch
Chap013 ch
Chap013 chChap013 ch
Sanhuugiin undes L12.2019 - 2020
Sanhuugiin undes L12.2019 - 2020Sanhuugiin undes L12.2019 - 2020
Sanhuugiin undes L12.2019 - 2020
hicheel2020
 
Sbeul12.2019 2020 on
Sbeul12.2019 2020 onSbeul12.2019 2020 on
Sbeul12.2019 2020 on
hicheel2020
 
Chap001 ch
Chap001 chChap001 ch
гадаад сектор ба худалдааны тэнцэл
гадаад сектор ба худалдааны тэнцэлгадаад сектор ба худалдааны тэнцэл
гадаад сектор ба худалдааны тэнцэлUka Shuree
 
санхүүгийн зах зээл, ббсб
санхүүгийн зах зээл, ббсбсанхүүгийн зах зээл, ббсб
санхүүгийн зах зээл, ббсб
Nomin-Erdene Gantur
 
Sbeul10.2019 2020 on
Sbeul10.2019 2020 onSbeul10.2019 2020 on
Sbeul10.2019 2020 on
hicheel2020
 
Лекц 12
Лекц 12Лекц 12
Лекц 12Etugen
 
Sanhuugiin undes L2.2019 - 2020on
Sanhuugiin undes L2.2019 - 2020onSanhuugiin undes L2.2019 - 2020on
Sanhuugiin undes L2.2019 - 2020on
hicheel2020
 
Micro l15.2019 2020on
Micro l15.2019   2020onMicro l15.2019   2020on
Micro l15.2019 2020on
hicheel2020
 
Chap012 ch
Chap012 chChap012 ch

What's hot (20)

Basic13 18
Basic13 18Basic13 18
Basic13 18
 
Basic02
Basic02Basic02
Basic02
 
Basic05
Basic05Basic05
Basic05
 
Basic09
Basic09Basic09
Basic09
 
Chap010 ch
Chap010 chChap010 ch
Chap010 ch
 
Chap007 ch
Chap007 chChap007 ch
Chap007 ch
 
Chap008 ch
Chap008 chChap008 ch
Chap008 ch
 
Glossary 1
Glossary 1Glossary 1
Glossary 1
 
Chap013 ch
Chap013 chChap013 ch
Chap013 ch
 
Sanhuugiin undes L12.2019 - 2020
Sanhuugiin undes L12.2019 - 2020Sanhuugiin undes L12.2019 - 2020
Sanhuugiin undes L12.2019 - 2020
 
Sbeul12.2019 2020 on
Sbeul12.2019 2020 onSbeul12.2019 2020 on
Sbeul12.2019 2020 on
 
Chap001 ch
Chap001 chChap001 ch
Chap001 ch
 
гадаад сектор ба худалдааны тэнцэл
гадаад сектор ба худалдааны тэнцэлгадаад сектор ба худалдааны тэнцэл
гадаад сектор ба худалдааны тэнцэл
 
санхүүгийн зах зээл, ббсб
санхүүгийн зах зээл, ббсбсанхүүгийн зах зээл, ббсб
санхүүгийн зах зээл, ббсб
 
Sbeul10.2019 2020 on
Sbeul10.2019 2020 onSbeul10.2019 2020 on
Sbeul10.2019 2020 on
 
Лекц 12
Лекц 12Лекц 12
Лекц 12
 
Sanhuugiin undes L2.2019 - 2020on
Sanhuugiin undes L2.2019 - 2020onSanhuugiin undes L2.2019 - 2020on
Sanhuugiin undes L2.2019 - 2020on
 
Sb 3 bhho
Sb 3 bhhoSb 3 bhho
Sb 3 bhho
 
Micro l15.2019 2020on
Micro l15.2019   2020onMicro l15.2019   2020on
Micro l15.2019 2020on
 
Chap012 ch
Chap012 chChap012 ch
Chap012 ch
 

Viewers also liked

Econ ch 7
Econ ch 7Econ ch 7
International financial management standard
International financial management standardInternational financial management standard
International financial management standard
Baterdene Batchuluun
 
Biy daaltiin tsag
Biy daaltiin tsagBiy daaltiin tsag
Biy daaltiin tsag
Baterdene Batchuluun
 
Residual method
Residual methodResidual method
Residual method
Baterdene Batchuluun
 
Econ ch 10
Econ ch 10Econ ch 10
Econ ch 8
Econ ch 8Econ ch 8
Econ ch 6
Econ ch 6Econ ch 6
Business statistics processing
Business statistics processingBusiness statistics processing
Business statistics processing
Baterdene Batchuluun
 
Econ ch 9
Econ ch 9Econ ch 9
Price relationships
Price relationshipsPrice relationships
Price relationships
Baterdene Batchuluun
 
Econ ch 11
Econ ch 11Econ ch 11
Shadow economy
Shadow economyShadow economy
Shadow economy
Baterdene Batchuluun
 

Viewers also liked (13)

Econ ch 7
Econ ch 7Econ ch 7
Econ ch 7
 
International financial management standard
International financial management standardInternational financial management standard
International financial management standard
 
Biy daaltiin tsag
Biy daaltiin tsagBiy daaltiin tsag
Biy daaltiin tsag
 
Residual method
Residual methodResidual method
Residual method
 
Econ ch 10
Econ ch 10Econ ch 10
Econ ch 10
 
Econ ch 8
Econ ch 8Econ ch 8
Econ ch 8
 
Econ ch 6
Econ ch 6Econ ch 6
Econ ch 6
 
Business statistics processing
Business statistics processingBusiness statistics processing
Business statistics processing
 
Econ ch 9
Econ ch 9Econ ch 9
Econ ch 9
 
Price relationships
Price relationshipsPrice relationships
Price relationships
 
Soril 1
Soril 1Soril 1
Soril 1
 
Econ ch 11
Econ ch 11Econ ch 11
Econ ch 11
 
Shadow economy
Shadow economyShadow economy
Shadow economy
 

Similar to Basic04

Олон улсын санхүүгийн асуудал /төлбөрийн баланс-төлбөрийн тэнцэл/, валютын ханш
Олон улсын санхүүгийн асуудал /төлбөрийн баланс-төлбөрийн тэнцэл/, валютын ханшОлон улсын санхүүгийн асуудал /төлбөрийн баланс-төлбөрийн тэнцэл/, валютын ханш
Олон улсын санхүүгийн асуудал /төлбөрийн баланс-төлбөрийн тэнцэл/, валютын ханш
Adilbishiin Gelegjamts
 
Presentation1
Presentation1Presentation1
Presentation1
aagiina
 
Lecture 15
Lecture   15Lecture   15
Lecture 15Tj Crew
 
ОУТТ-2
ОУТТ-2ОУТТ-2
ОУТТ-2
Khaliuna Khina
 
Санхүү үндэс Лекц 10
Санхүү үндэс Лекц 10Санхүү үндэс Лекц 10
Санхүү үндэс Лекц 10
Gunjargal
 
үндэстэн дамнасан корпораци
үндэстэн дамнасан корпорациүндэстэн дамнасан корпораци
үндэстэн дамнасан корпорациoyunsuren84
 
Sbeul12.2019 2020 on
Sbeul12.2019 2020 onSbeul12.2019 2020 on
Sbeul12.2019 2020 on
hicheel2020
 
валютийн ханш
валютийн ханшвалютийн ханш
валютийн ханш
Zorigoo Gantumur
 
lecture17.2022-2023.pdf
lecture17.2022-2023.pdflecture17.2022-2023.pdf
lecture17.2022-2023.pdf
ssuserca5598
 
Lekts 9
Lekts 9Lekts 9
Lecture.14
Lecture.14Lecture.14
Lecture.14Tj Crew
 
Macro l 16
Macro l 16Macro l 16
Macro l 16
hicheel2020
 
Macro l 16
Macro l 16Macro l 16
Macro l 16
ediinzasagonol
 
Lecture 14 - Нээлттэй эдийн засаг
Lecture 14 - Нээлттэй эдийн засагLecture 14 - Нээлттэй эдийн засаг
Lecture 14 - Нээлттэй эдийн засаг
Энхтамир Ш
 
lecture17.2022-2023.pdf
lecture17.2022-2023.pdflecture17.2022-2023.pdf
lecture17.2022-2023.pdf
ssuserca5598
 
Inv fin mkt_3
Inv fin mkt_3Inv fin mkt_3
Inv fin mkt_3
Adilbishiin Gelegjamts
 
Бизнесийн хөрөнгө оруулалт
Бизнесийн хөрөнгө оруулалтБизнесийн хөрөнгө оруулалт
Бизнесийн хөрөнгө оруулалт
Adilbishiin Gelegjamts
 

Similar to Basic04 (20)

Олон улсын санхүүгийн асуудал /төлбөрийн баланс-төлбөрийн тэнцэл/, валютын ханш
Олон улсын санхүүгийн асуудал /төлбөрийн баланс-төлбөрийн тэнцэл/, валютын ханшОлон улсын санхүүгийн асуудал /төлбөрийн баланс-төлбөрийн тэнцэл/, валютын ханш
Олон улсын санхүүгийн асуудал /төлбөрийн баланс-төлбөрийн тэнцэл/, валютын ханш
 
Presentation1
Presentation1Presentation1
Presentation1
 
Lecture 15
Lecture   15Lecture   15
Lecture 15
 
ОУТТ-2
ОУТТ-2ОУТТ-2
ОУТТ-2
 
Санхүү үндэс Лекц 10
Санхүү үндэс Лекц 10Санхүү үндэс Лекц 10
Санхүү үндэс Лекц 10
 
үндэстэн дамнасан корпораци
үндэстэн дамнасан корпорациүндэстэн дамнасан корпораци
үндэстэн дамнасан корпораци
 
Sbeul12.2019 2020 on
Sbeul12.2019 2020 onSbeul12.2019 2020 on
Sbeul12.2019 2020 on
 
валютийн ханш
валютийн ханшвалютийн ханш
валютийн ханш
 
валютийн ханш
валютийн ханшвалютийн ханш
валютийн ханш
 
валютийн ханш
валютийн ханшвалютийн ханш
валютийн ханш
 
lecture17.2022-2023.pdf
lecture17.2022-2023.pdflecture17.2022-2023.pdf
lecture17.2022-2023.pdf
 
Lekts 9
Lekts 9Lekts 9
Lekts 9
 
Lecture.14
Lecture.14Lecture.14
Lecture.14
 
Macro l 16
Macro l 16Macro l 16
Macro l 16
 
Macro l 16
Macro l 16Macro l 16
Macro l 16
 
НББОУС-21
НББОУС-21НББОУС-21
НББОУС-21
 
Lecture 14 - Нээлттэй эдийн засаг
Lecture 14 - Нээлттэй эдийн засагLecture 14 - Нээлттэй эдийн засаг
Lecture 14 - Нээлттэй эдийн засаг
 
lecture17.2022-2023.pdf
lecture17.2022-2023.pdflecture17.2022-2023.pdf
lecture17.2022-2023.pdf
 
Inv fin mkt_3
Inv fin mkt_3Inv fin mkt_3
Inv fin mkt_3
 
Бизнесийн хөрөнгө оруулалт
Бизнесийн хөрөнгө оруулалтБизнесийн хөрөнгө оруулалт
Бизнесийн хөрөнгө оруулалт
 

Basic04

  • 2. A4 - 2 Б лгийн зорилгоү • Т лб рийн балансын тухайө ө • Валютын ханшийн х д лг н хэрхэнө ө өө хэмжигддэгийг тайлбарлах; • Тэнцвэрт валютын ханш хэрхэн тодорхойлогддогийг тайлбарлах; • Тэнцвэрт валютын ханшинд н л лд гө өө ө х чин з йлсийг тайлбарлах.ү ү
  • 3. A4 - 3 Т лб рийн балансө ө Т лб рийн баланс нь тодорхой хугацааны турш дахь улсө ө орны олон улсын ажил г йлгээг давхар бичилтээрү илэрхийлсэн статистик б ртгэл юм.ү Улс орны т лб рийн балансыг судлах нь яагаадө ө хэрэгтэй байдаг вэ? • Т лб рийн баланс нь тухайн улсын валютын эрэлт,ө ө нийл лэлтийн талаар дэлгэрэнг й мэдээллээр хангана.үү ү ¤ Жишээ нь урсгал дансны худалдааны статистик нь улс орон юу импортолж, юу экспортолсон болох худалдааны б тцийг харуулна.ү ¤ Х р нгийн данс нь янз б рийн ангиллын х р нгийн орох, гарахө ө ү ө ө урсгалыг харуулна. • Хугацааны туршид харвал т лб рийн балансын мэдээлэлө ө нь улс орны харьцангуй давуу тал болон олон улсад рс лд х чадварт нь ач холбогдол б хий х гжлийнө ө ө ү ө гэрлийг цацруулах болно.
  • 4. A4 - 4 • Дараах б рэлдэх нтэй байнаү үү : ¤ Урсгал данс ¤ Х р нгийн дансө ө ¤ Албан ёсны н ц дансөө Т лб рийн балансын дансуудө ө
  • 5. A4 - 5 Урсгал данс • Экспорт, импорт, х р нг оруулалтын орлого, олон улсынө ө ө санх гийн шилж лгийг б ртгэдэг.үү үү ү ¤ Б тээгдэх ний худалдааү үү – биет барааны экспорт, импорт ¤ йлчилгээҮ – хуулийн ба з вл х йлчилгээний хураамжийнө ө ү т лб р ба орлого, рояалти, жуулчдын зардалө ө ¤ Х р нг оруулалтын орлогоө ө ө – х ний т лб р ба орлогоүү ө ө , ногдол ашиг, гадаад х р нг оруулалтын бусад орлогоө ө ө ¤ Нэг талын шилж лэгүү – “харилцан бус” т лб р дө ө үү (жишээ нь, гадаадын тусламж). • Хэрэв дебит нь кредитээс давбал тухайн улс орон гадаад худалдааны алдагдалтай ажиллаж байна гэсэн гү . • Хэрэв кредит нь дебитээс давбал тухайн улс орон гадаад худалдааны ашигтай ажиллаж байна гэсэн г.ү Т лб рийн балансын дансуудө ө
  • 6. A4 - 6 Х р нгийн дансө ө • Гадаадынханд Канадын санх гийн х р нгийгүү ө ө борлуулах болон Канадын гадаад санх гийнүү х р нгийг худалдан авалтын б ртгэлө ө ү . • Х р нгийн данс нь Гадаадын шууд х р нг оруулалтө ө ө ө ө (ГШХО), портфелийн х р нг оруулалтө ө ө , болон бусад х р нг оруулалтаас б рддэгө ө ө ү . ¤ Шууд х р нг оруулалтө ө ө нь гадаад бизнесийг хянах сонирхлоор худалдан авах явдал юм. ¤ Портфелийн х р нг оруулалтө ө ө нь хянахын тулд худалдан авах бус гадаад хувьцаа болон бондод х р нг оруулахыг илэрхийлнэ.ө ө ө ¤ Бусад х р нг оруулалтадө ө ө банкны хадгаламж, нэт цаасныү х р нг оруулалт, худалдааны зээл гэх мэт орно.ө ө ө Т лб рийн балансын дансуудө ө
  • 7. A4 - 7 Н ц дансөө • Т лб рийн балансын н ц данс нь Канадынө ө өө банкны эзэмшдэг “албан ёсны” н ц х р нгийнөө ө ө рчл лтийг б ртгэдэг.өө ө ү • Албан ёсны н ц х р нг д алт, гадаад валют,өө ө ө ө зээлжих тусгай эрх, ОУВС дахь н ц позиц орноөө . • Хэрэв улс орон т лб рийн балансын алдагдлаасө ө болоод гадаадынханд цэвэр т лб р т л х ёстойө ө ө ө бол тухайн улс орон албан ёсны н ц х р нгөө ө ө өө бууруулах эсвэл гадаадаас шинэ зээл авахын аль нэгийг хийнэ. Т лб рийн балансын дансуудө ө
  • 8. A4 - 8 Статистик з рө үү • Зарим нэг орхигдсон б ртгэгдээг й ажил г йлгээү ү ү байж болно—иймээс бид аливаа з йлсийгү баланслахын тулд “холбох” зураг ашигладаг. • Зураг 3.4-т 2002 онд $0.8 тэрбумын з р байгаагө үү харуулж байна. Хэрхэн тооцох вэ? • Б х мэдэгдэж байгаа ажил г йлгээ б ртгэгдсэн едү ү ү ү т лб рийн балансө ө = 0 байх тул SD нь б ртгэлийгү тэнцвэрж лэх “ лдэгдэл” нэ цэнэ юм.үү ү ү Т лб рийн балансын дансуудө ө
  • 9. A4 - 9 BCA + BKA + BRA = 0 энд BCA = урсгал дансны лдэгдэлү BKA = х р нгийн дансны лдэгдэлө ө ү BRA = н ц дансны лдэгдэлөө ү • Цэвэр уян хатан ханшийн дэглэмийн дагуу т в банк ямарө нэг албан н ц хадгалах хэрэгг й, урсгал дансны ашигөө ү эсвэл алдагдал нь капиталын дансны ашиг ба алдагдалтай таарч байх ёстой: BCA + BKA = 0 • Тогтмол ханшийн дэглэмийн дагуу урсгал болон х р нгийн дансны хосолсон баланс нь албан н цийнө ө өө рчл лттэй хэмжээний хувьд ижил харин тэмдгийнөө ө хувьд эсрэг байна: BCA + BKA = -BRA Т лб рийн балансын дансуудө ө
  • 10. A4 - 10 Т лб рийн балансө ө • Валютын тогтмол ханш ¤ Т лб рийн баланс нь засгийн газрын оролцооө ө шаардлагатайг тодорхойлдог ¤ Валютын девальваци/ревальвацийг таамаглахад тусалдаг • Валютын х в гч ханшө ө ¤ Засгийн газар хариуцлагах х лээхг й тул валютынү ү ханшийг зах зээлийн х чин з йлс тодорхойлноү ү • Удирдлагатай х в гчө ө ¤ Засгийн газар х ний т вшинд анхаардагүү ү
  • 11. A4 - 11 Гол улс орнууд дахь т лб рийн балансын хандлагаө ө • 1982-2000 онд АНУ дэлхийн бусад орнуудын (ROW) эсрэг ргэлжилсэн жилийн худалдааны алдагдалү (-CA) болон х р нгийн ил дэлө ө үү (+KA) нь жил б р ойролцоогоор тэнцү үү хэмжээтэй байсан байна. Энэ хугацааны туршид АНУ “цэвэр зээлдэгч" улс байсан. • Ижил хугацааны туршид Япон дэлхийн бусад орнуудын эсрэг жил б рийн гадаад худалдааны ашиг болонү жил б рийн х р нгийн гадагш урсгал нь м н ойролцоогоорү ө ө ө тэнц хэмжээтэй байсан байнаүү . Япон “цэвэр зээлд лэгчүү " орон б г д гадаад худалдааны ашигаараа гадаадынө өө хувьцаа, бонд, л х дл х х р нг , засгийн газрын рү ө ө ө ө ө ө (сангийн нэт цаасү , гэх мэт), бизнес (FDI), урлаг, гэх мэтэд х р нг оруулсан байнаө ө ө . Японыг “меркантализм” хэмээн буруутгасаар ирсэн, жишээ нь худалдааны саад бий болгох, импортыг хязгаарлах протекционист худалдааны бодлого.
  • 12. A4 - 12 АНУ-ын урсгал (BCA) болон х р нгийнө ө (BKA) дансны лдэгдэлү -500 -400 -300 -200 -100 0 100 200 300 400 500 1982 1984 1986 1988 1990 1992 1994 1996 1998 2000 U.S. BCA U.S. BKA Эх үүсвэр: ОУВС International Financial Statistics Yearbook, 2000
  • 13. A4 - 13 Японы урсгал (BCA) болон х р нгийнө ө (BKA) дансны лдэгдэлү -150 -100 -50 0 50 100 150 1982 1984 1986 1988 1990 1992 1994 1996 1998 2000 Japan BCA Japan BKA Эх үүсвэр: ОУВС International Financial Statistics Yearbook, 2000
  • 14. A4 - 14 Их Британий урсгал (BCA) болон х р нгийнө ө (BKA) дансны лдэгдэлү -50 -40 -30 -20 -10 0 10 20 30 40 1982 1984 1986 1988 1990 1992 1994 1996 1998 2000 UK BCA UK BKA Эх үүсвэр: ОУВС International Financial Statistics Yearbook, 2000
  • 15. A4 - 15 Хятадын урсгал (BCA) болон х р нгийнө ө (BKA) дансны лдэгдэлү -15 -10 -5 0 5 10 15 20 25 30 35 1982 1984 1986 1988 1990 1992 1994 1996 1998 2000 China BCA China BKA Эх үүсвэр: ОУВС International Financial Statistics Yearbook, 2000
  • 16. A4 - 16 • АНУ-ын адил Их Британид х р нгийн дансны ашиг болон урсгалө ө дансны алдагдал тасралтг й хосолсон саяхны туршлага бий.ү Гэхдээ АНУ-аас хэмжээний хувьд хамааг й бага юмү . • Герман уламжлал ёсоор урсгал дансны ашигтай байсан. 1991 оноос хойш Герман урсгал дансны алдагдалтай учирч байна. Энэ нь Герман нэгдсэнтэй ихээхэн холбоотой ба р д нд нь хуучинү ү З н Германийг сэргээн босгохын тулд дотооддоо ил ихүү үү гарцыг шингээх хэрэгтэй болсон. Энэ нь экспортлох боломжтой гарцыг бага болгоход х ргэсэн.ү • Хятад улс гадаад худалдааны болон х р нгийн дансны ашигтайө ө байсан. Жишээ нь, 2002 онд Хятад $35.4 тэрбумын гадаад худалдааны ашигтай, $6.4 тэр бумын х р нгийн дотогшө ө урсгалтай байсан. Шалтгаан нь: Долларын албан ёсны н цийнөө эзэмшил сс нө ө . Хятадын засгийн газар долларыг х чтэй, юанийгү сул, Юань/$ ханш тогтвортой байлгахын тулд долларыг юаниар худалдан авч байв. Гол улс орнууд дахь т лб рийн балансын хандлагаө ө
  • 17. A4 - 17 Валютад з лэх н лү үү ө өө • CA: Бусад б х х чин з йлс тогтмол байхад улсү ү ү орны урсгал дансны лдэгдэл алдагдалтайү байх нь гадаад зах зээлд тухайн валютын ил дэл нийл лэлт байна гэсэн г. Иймээсүү үү ү валютын ханш нь унана. • KA: Бусад б х х чин з йлс тогтмол байхадү ү ү , улс орны санх гийн дансны лдэгдэл ашигтайүү ү байх нь тухайн валютаар илэрхийлэгдсэн х р нгийн ил дэл эрэлт байна гэсэн г юм.ө ө үү ү Иймээс валютын ханш нь сн .ө ө
  • 18. A4 - 18 Эдийн засагт з лэх н лү үү ө өө • ндэстний урсгал дансны лдэгдэл нь эдийн засгийн эр лҮ ү үү байдлын сайн хэмжигдэх н м нүү ө үү? • Г ЙҮ Ү ; урсгал дансны лдэгдэл эерэг байх ёстой гэж заасанү эдийн засгийн болон улс т рийн хууль байхг й юмө ү . Хувь х нү эсвэл байгууллага хийснээсээ ил зарцуулан т свийнүү ө алдагдалтай ажиллахаас ялгаатай нь урсгал дансны алдагдал нь ерд л улс орон экспортоосоо ил импортолсныгөө үү илэрхийлнэ. • Урсгал дансны ашиг болон санх гийн дансны алдагдал ньүү р эдийн засгийн х ч чадлын илрэл м н ?өө өө ү ө үү • Г ЙҮ Ү , улс оронд ц н хэдэн сайн х р нг оруулалтынөө ө ө ө боломж байх ед санх гийн х р нгийн дайжих зэгдэлү үү ө ө ү явагдвал ялангуяа биш юм. • Х р нгийн цэвэр дотогш урсгал муу з йлө ө ү үү? • Г ЙҮ Ү , хэрэв улс орны йлдвэрлэлийн чадавхийг сайжруулахү замаар х р нг оруулж байгаа болө ө ө .
  • 19. A4 - 19 М нг ний болон сангийн бодлого ньө ө валютын ханш болон т лб рийнө ө балансын б рэлдэх нд н л л хү үү ө өө ө үү? • Мөнгөний бодлого: Урьдчилан тооцоолоогүй мөнгөний тэлэх бодлого нь илүү эрчимтэй эдийн засгийн өсөлт, хурдацтай инфляци, болон бага бодит хүүний түвшинд хүргэнэ • Төлбөрийн балансын нөлөө: Өндөр орлого болон өндөр дотоодын үнэ нь импортыг урамшуулж, экспортыг бууруулдаг. Бага бодит хүү нь эх оронд хийгдэх гадаадын болон дотоодын хөрөнгө оруулалтыг бууруулдаг. • Валютын ханшийн нөлөө: Улс орны урсгал дансны сөрөг нөлөө нь гадаад валютын зах зээл дэх валютын нийлүүлэлтийг нэмэгдүүлж валютын ханш унах шалтаан болно. Улс орны санхүүгийн дансны сөрөг нөлөө нь улс орны валютын эрэлтийг бууруулж валютын ханш буурах шалтгаан болно.
  • 20. A4 - 20 М нг ний болон сангийн бодлого ньө ө валютын ханш болон т лб рийнө ө балансын б рэлдэх нд н л л хү үү ө өө ө үү? • Сангийн бодлого: Урьдчилан таамаглааг й их хэмжээнийү сангийн тэлэх бодлого нь т свийн алдагдал, нийт эрэлтийнө с лтө ө , инфляци болон бодит х ний с лт д х ргэнэүү ө ө ө ү . • Т лб рийн балансын н лө ө ө өө: Эрэлтийн с лт нь импортыгө ө урамшуулж, экспортыг бууруулснаар урсгал дансны алдагдалд х ргэдэгү . • ний зэрэгцээ нд р х ний т вшин гадаадын х р нгҮү ө ө үү ү ө ө ө оруулалтыг татах ба улс орныг орхих дотоодын х р нгө ө ө оруулалтыг бууруулснаар санх гийн дансыг ашигтай болгодогүү . • Валютын ханшийн н лө өө: Урсгал дансны с р г н л нь улсө ө ө өө орны валютын нийл лэлтийг сг ж валютын ханш унахадүү ө ө х ргэдэгү . • Капиталын дансны эерэг н л нь эрэлтийг сг ж валютынө өө ө ө ханшийг с х д х ргэдэгө ө ө ү .
  • 21. A4 - 21 М нг ний болон сангийнө ө бодлогын талаар юу гэмээр байна? •Тэгэхээр та цэвэр н л ямар байнаө өө гэж бодож байна? •Нийт н л холимог байх боловчө өө х ний т вшний н л богиноүү ү ө өө хугацаанд валютын ханшийг сг х дө ө ө х ргэх магадлал давамгайлна.ү
  • 22. A4 - 22 Валютын ханшийн х д лг нийг хэмжих ньө ө өө • Валютын ханш нь р валютын нэгжидөө ногдох тухайн валютын нэ цэнийг хэмждэгү . • Валютын нэ цэнэ унахыгү ханш унах гэнэ. Харин нэ цэнэ с хийгү ө ө ханш с хө ө гэнэ. • дрийн туршид зарим валютын ханшӨ долларын эсрэг сч байхад бусад нь унажө байдаг ба долларыг “холимог арилжаа” гэдэг.
  • 23. A4 - 23 Валютын ханшийн х д лг нийг хэмжих ньө ө өө • Гадаад валютын нэ цэнийн хувиархү рчл лтийг дараах байдлаар тооцноөө ө St – St-1 St-1 энд St нь t хугацаан дахь спот ханшийг илэрхийлнэ. • Эерэг рчл лтийн хувь нь гадаад валютынөө ө ханшийн с лтийг илэрхийлэх бол с р гө ө ө ө рчл лтийн хувь нь ханшийн уналтыгөө ө илэрхийлнэ.
  • 24. A4 - 24 Валютын ханшийн тэнцвэр • Валютын ханш нь тухайн валютын эрэлт, нийл лэлтийн харилцан йлчлэлээрүү ү тодорхойлогддог валютын нийгү илэрхийлдэг.
  • 25. A4 - 25 АНУ-ын инфляци ↑ ⇒ ↑ Британийн бараа ба £-ийн АНУ-ын эрэлт. Валютын ханшинд н л лд гө өө ө х чин з йлсү ү Харьцангуй инфляцийн хувь ⇒ ↓ АНУ-ын барааны Британийн эрэлт ба £- ийн нийл лэлтүү .
  • 26. A4 - 26 АНУ-ын х ний т вшинүү ү ↑ ⇒ ↓ Британийн банкны хадгаламж ба £-ийн АНУ-ын эрэлт. Харьцангуй х ний т вшинүү ү ⇒ ↑ АНУ-ын банкны хадгаламжийн Британийн эрэлт ба £-ийн нийл лэлтүү . Валютын ханшинд н л лд гө өө ө х чин з йлсү ү
  • 27. A4 - 27 Харьцангуй х ний т вшинүү ү • Энэ нь нэрлэсэн х г инфляциарүү тохируулсан бодит х гүү авч зэхэдү ашиглагддаг. • Харьцангуй нд р х ний т вшин ньө ө үү ү харьцангуй нд р инфляцийн х лээлтийгө ө ү тусгаснаар гадаадын х р нг оруулалтыгө ө ө бууруулж болно. Валютын ханшинд н л лд гө өө ө х чин з йлсү ү
  • 28. A4 - 28 Харьцангуй х ний т вшинүү ү • Энэ харилцан хамаарлыг заримдаа Фишерийн н лө өө гэдэг. • бодит нэрлэсэн х нийүү ≈ х нийүү – инфляцийн хувь т вшинү т вшинү Валютын ханшинд н л лд гө өө ө х чин з йлсү ү
  • 29. A4 - 29 АНУ-ын орлогын т вшинү ↑ ⇒ ↑ Британийн бараа болон £-ийн АНУ-ын эрэлт. Харьцангуй орлогын т вшинү ⇒ £-ийн нийл лэлтийн х лээгдэж буйүү ү рчл лт байхг й байх.өө ө ү Валютын ханшинд н л лд гө өө ө х чин з йлсү ү
  • 30. A4 - 30 Засгийн газрын хяналт • Засгийн газрууд дараах замаар тэнцвэрт валютын ханшинд н л лж болноө өө : ¤ Гадаад валютын хязгаарлалт тогтоох, ¤ Гадаад худалдааны хязгаарлалт тогтоох, ¤ Гадаад валютын зах зээлд зохицуулалт хийх болон ¤ Инфляци, х ний т вшин болон орлогынүү ү т вшин зэрэг макро хувьсагчдад н л л х.ү ө өө ө Валютын ханшинд н л лд гө өө ө х чин з йлсү ү
  • 31. A4 - 31 Х лээлтү • Ирээд йд н л з лж болох ямар нэгү ө өө ү үү мэдээлэлд гадаад валютын зах зээл хариу йлдэлү з лдэг.ү үү • Байгууллагын х р нг оруулагчид ихэвчлэн янзө ө ө б рийн улс орнууд дахь х лээгдэж буй х нийү ү үү т вшний х д лг нд суурилсан валютынү ө ө өө позицийг эзэмшдэг. • Эрсдэлтэй г йлгээнээс болоод гадаад валютынү ханш маш их хэлбэлзэлтэй байж болно. Валютын ханшинд н л лд гө өө ө х чин з йлсү ү
  • 32. A4 - 32 Х лээлтү ХНС-ийн дарга ХНС АНУ-ын Х чтэй х нийү үү т вшинг бууруулах магадлал бага гэжү зсэнү Германий х ний т вшнийүү ү Х чтэйү боломжит бууралт Т в банкууд еврог нэмэгд лэхэдө үү Сул оролцох т л втэйө ө Шинж тэмдэг $-т з лэх н лү үү ө өө АНУ-ын ЭЗ-ийн индикаторууд Сул муу байх Валютын ханшинд н л лд гө өө ө х чин з йлсү ү
  • 33. A4 - 33 Х чин з йлсийн харилцан йлчлэлү ү ү • Худалдаатай холбоотой х чин з йлс болонү ү санх гийн х чин з йлс заримдаа харилцанүү ү ү йлчилдэг. Валютын ханшийн рчл лт дү өө ө ө эдгээр х чин з йлс нэгэн зэрэг н л лжү ү ө өө болно. • Жишээ нь, орлогын т вшний с лт ньү ө ө заримдаа нд р х ний т вшний х лээлтө ө үү ү ү сгэдэг.үү Валютын ханшинд н л лд гө өө ө х чин з йлсү ү
  • 34. A4 - 34 Х чин з йлсийн харилцан йлчлэлү ү ү • Эдгээр х чин з йлсээс хамаарах валютынү ү ханшийн мэдрэмж нь хоёр орны хоорондын олон улсын ажил г йлгээний хэмжээнээсү хамаарна. • Тодорхой хугацааны туршид р р х чинөө өө ү з йлс гадаад валютын нэ цэнэд эсрэгү ү дарамт з лж болно.ү үү Валютын ханшинд н л лд гө өө ө х чин з йлсү ү
  • 35. A4 - 35 Х чин з йлс валютын ханшинд хэрхэнү ү н л лд г вэө өө ө • Долларын нэ цэнэ гадаад валют тус б ртэйү ү харьцангуйгаар янз б рийн хэмжээгээрү рчл гдд г тул шинжээчид ихэвчлэнөө ө ө долларын х ч чадлыг индексээр хэмждэг.ү • Валют тус б рт оноосон жин нь тэдгээрийнү олон улсын худалдаа ба санх д эзлэхүү харьцангуй ач холбогдлоор тодорхойлогддог. Валютын ханшинд н л лд гө өө ө х чин з йлсү ү
  • 36. A4 - 36 ДК-ийн нэ цэнэд з лэхҮ ү ү үү валютын ханшийн н лө өө ( ) ( )[ ] ( )∑ ∑               + × = n t t m j tjtj k1= 1 ,, 1 ERECFE =Value E (CFj,t ) = t еийн эцэст АНУ-ын толгойү компаний х лээн авахү j валютаарх х лээгдэж буйү м нг н урсгалө ө E (ERj,t ) = t еийн эцэст доллар руу х рв хү ө ө боломжтой j валютын х лээгдэж буй солилцооны ханшү Инфляцийн хувь, Х ний т вшинүү ү , Орлогын т вшинү , ЗГ-ын хяналт, Х лээлтү
  • 37. A4 - 37 • Measuring Exchange Rate Movements • Exchange Rate Equilibrium ¤ Demand for a Currency ¤ Supply of a Currency for Sale ¤ Equilibrium Chapter Review
  • 38. A4 - 38 Chapter Review • Factors that Influence Exchange Rates ¤ Relative Inflation Rates ¤ Relative Interest Rates ¤ Relative Income Levels ¤ Government Controls ¤ Expectations ¤ Interaction of Factors ¤ How Factors Have Influenced Exchange Rates
  • 39. A4 - 39 Chapter Review • How Exchange Rates Affect an MNC’s Value