1. ΑΑΣΣΚΚΗΗΣΣΕΕΙΙΣΣ ΣΣΤΤΟΟ 33οο
ΚΚΕΕΦΦΑΑΛΛΑΑΙΙΟΟ ΒΒ΄΄ ΛΛΥΥΚΚΕΕΙΙΟΟΥΥ ((ΑΑΛΛΚΚΟΟΟΟΛΛΕΕΣΣ))
3.1. Tα αρώματα ή κολώνιες (από τη Γερμανική πόλη Κολωνία όπου ιδρύθηκε το πρώτο
εργοστάσιο παρασκευής τους) που κυκλοφορούν στο εμπόριο είναι διαλύματα που
αποτελούνται από οινόπνευμα, νερό, αιθέρια έλαια και άλλα συστατικά.
Στο μπουκάλι ενός αρώματος είναι σημειωμένη η ένδειξη 80ο
.
α. Να εξηγήσετε τι σημαίνει 80ο
.
β. Να υπολογίσετε τη μάζα της καθαρής αιθανόλης που περιέχεται σε ένα μπουκάλι 50mL από
το άρωμα.
γ. Εάν αυτή η ποσότητα της αλκοόλης είχε παραχθεί από αιθένιο, να γράψετε την αντίστοιχη
χημική εξίσωση και να υπολογίσετε τον όγκο του αιθενίου (STP) που χρειάζεται.
Δίνεται ρ(C2H5OH) = 0,8 g/mL. [Απ. : β) 32g, γ) 15,58L]
3.2. α. Γράψτε το συντακτικό τύπο της 1-βουτανόλης, καθώς και το συντακτικό τύπο μιας
ένωσης που εμφανίζει με την 1-βουτανόλη ισομέρεια ομόλογης σειράς.
β. Εξηγήστε γιατί, αν αφυδατωθεί η 1-βουτανόλη προς το αντίστοιχο αλκένιο Β και στη συνέχεια
προστεθεί νερό σ' αυτό το αλκένιο, προκύπτει οργανική ένωση που δεν είναι η 1-βουτανόλη.
Γράψτε τις σχετικές χημικές εξισώσεις.
γ. Υπολογίστε τον όγκο σε (STP) του αλκενίου Β που μπορεί να παραχθεί αν αφυδατωθούν, σε
κατάλληλες συνθήκες 14,8 g 1-βουτανόλης.
δ. Υπολογίστε τον όγκο (STP) του ατμοσφαιρικού αέρα περιεκτικότητας 20% v/v σε Ο2, που
απαιτείται για την πλήρη καύση ολόκληρης της ποσότητας του αλκενίου που παράχθηκε στην
προηγούμενη περίπτωση. [Απ. : γ) 4,48L, δ) 134,4L]
3.3. 11,2L (STP) αλκενίου (Α) αντιδρούν πλήρως με Η2Ο, οπότε προκύπτουν 23g ατμών
κορεσμένης μονοσθενούς αλκοόλης (Β).
α. Να βρεθούν οι συντακτικοί τύποι των Α και Β.
β. Η αλκοόλη Β αντιδρά με κορεσμένο μονοκαρβοξυλικό οξύ (Γ), οπότε παράγεται οργανική
ένωση (Δ) με Mr = 102. Να βρεθούν οι συντακτικοί τύποι των Γ και Δ. [Απ. : α) Α : αιθένιο]
3.4. 6 g κορεσμένης μονοσθενούς αλκοόλης αντιδρούν με Να και δίνουν 1,12L Η2 (σε STP).
α. Ποιος ο μοριακός τύπος της αλκοόλης ;
β. Να γράψετε όλους τους δυνατούς συντακτικούς τύπους.
γ. Ποια τα προϊόντα πλήρους οξείδωσης των ισομερών αυτών ; [Απ.: α) C3H7OH]
3.5. Χωρίζουμε σε δύο ίσα μέρη ορισμένη ποσότητα κορεσμένης μονοσθενούς αλκοόλης Α.
Στο 1ο
μέρος προσθέσαμε περίσσεια Να και ελευθερώθηκαν 2,24 L ενός αερίου (STP).
α. Υπολογίστε τον αριθμό mol της αλκοόλης που αντέδρασε με το Να.
β. Το 2ο
μέρος της αλκοόλης Α οξειδώνεται με περίσσεια οξινισμένου διαλύματος ΚΜnΟ4 και
προκύπτει ένα οργανικό οξύ Β μάζας 12g.
Βρείτε τους συντακτικούς τύπους των ενώσεων Α και Β. [Απ. α) CH3CH2OH]

2. 3.6. Σε ένα χημικό εργαστήριο διαθέτουμε δύο ισομερείς αλκοόλες Α και Β.
α. 30g από την αλκοόλη Α οξειδώνονται πλήρως και δίνουν ορισμένη ποσότητα προπανόνης
(CH3COCH3). Να υπολογίσετε τη μάζα της προπανόνης που παράχθηκε και να προσδιορίσετε
τους συντακτικούς τύπους των δύο αλκοολών Α και Β.
β. 60g ισομοριακού μείγματος των δύο αλκοολών Α και Β αντιδρούν πλήρως με περίσσεια νατρίου
(Na). Να υπολογίσετε τον όγκο μετρημένο σε STP του υδρογόνου (Η2) ο οποίος θα παραχθεί από
τις δύο παραπάνω αντιδράσεις.
[Απ. : α) 29g, β) 11,2L]
3.7. α. Για την υδρογόνωση 11,2g ενός αλκενίου Α απαιτούνται 0,4g Η2 και παράγεται αλκάνιο Β.
Να βρείτε τον μοριακό τύπο του αλκενίου Α.
β. Το αλκένιο Α αντιδρά με υδρατμούς σε κατάλληλες συνθήκες και δίνει ως κύριο προϊόν την
αλκοόλη Γ, η οποία δεν οξειδώνεται σε συνήθεις οξειδωτικές συνθήκες. Να προσδιορίσετε το
συντακτικό τύπο των ενώσεων Α και Γ.
γ. Ποιος όγκος Ο2 (STP) χρειάζεται για την πλήρη καύση 0,1mol του αλκανίου Β ;
[Απ. : α) C4H8, γ) 14,56L]
3.8. 24g κορεσμένης μονοσθενούς πρωτοταγούς αλκοόλης Α χωρίζεται σε δύο ίσα μέρη.
Στο 1ο
μέρος προστίθεται περίσσεια Να οπότε εκλύονται 2,24L αερίου (σε STP).
Στο 2ο
μέρος προστίθεται περίσσεια του κορεσμένου μονοκαρβοξυλικού οξέος Β και το μείγμα
θερμαίνεται παρουσία H2SO4, οπότε λαμβάνεται οργανικό προϊόν Γ με Mr = 102.
Να βρείτε τους συντακτικούς τύπους της αλκοόλης Α, του οξέος Β και της ένωσης Γ.
[Απ. : α) Α : CH3CH2CH2OH, B : CH3COOH]
3.9. 2,24L αερίου αλκινίου, μετρημένα σε STP, καίγονται πλήρως, οπότε παράγονται 8,8g CO2.
α. Ποιος ο συντακτικός τύπος του αλκινίου ;
β. Μια ποσότητα του αλκινίου αυτού χωρίζεται σε δύο ίσα μέρη. Το 1ο
μέρος αποχρωματίζει
400mL διαλύματος Br2 0,5Μ. Να βρεθεί η αρχική ποσότητα του αλκινίου (σε mol).
γ. Το 2ο
μέρος του αλκινίου αντιδρά με H2O σε κατάλληλες συνθήκες, οπότε τελικά παράγεται
ένωση Β. Να βρείτε τη μάζα της ένωσης Β που παράγεται.
[Απ. : α) CH≡CH, β) 0,2mol, γ) 4,4g]
3.10. Μια κορεσμένη μονοκαρβονυλική ένωση Α έχει σχετική μοριακή μάζα 58.
α. Να βρείτε το μοριακό τύπο της ένωσης Α.
β. Γράψτε τους συντακτικούς τύπους και τις ονομασίες όλων των ενώσεων που αντιστοιχούν στο
μοριακό τύπο που βρήκατε.
γ. Αν η ένωση Α αντιδρά με φελίγγειο υγρό, ποιος είναι ο συντακτικός της τύπος ;
δ. 0,2 mol της ένωσης Α αντιδρούν πλήρως με Η2 παρουσία Ni και παράγεται η οργανική ένωση
Β, η οποία θερμαίνεται παρουσία Η2SO4 και μετατρέπεται στην οργανική ένωση Γ που έχει σχετική
μοριακή μάζα κατά 18 μικρότερη από την ένωση Β. Γράψτε τις χημικές εξισώσεις των
αντιδράσεων που πραγματοποιήθηκαν, ονομάστε τις ενώσεις Β και Γ και υπολογίστε τη μάζα της
ένωσης Γ που παράχθηκε.
[Απ. : α) C3H6O, δ) 8,4g]