Επαναληπτικές Ασκήσεις Χημείας Β' Λυκείου, οι οποίες μπορούν να τεθούν ως 3ο ή 4ο θέμα εξετάσεων

1. ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ
ΧΗΜΕΙΑΣ Β' ΛΥΚΕΙΟΥ
Επιμέλεια
Βασίλης Μαντάς

2. ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΟΡΓΑΝΙΚΗΣ
Ε.1. 0,5mol κορεσμένης μονοσθενούς αλκοόλης Α έχουν μάζα 30g.
α. Να βρεθεί ο μοριακός τύπος της αλκοόλης Α και οι πιθανοί συντακτικοί τύποι.
β. Η αλκοόλη Α οξειδώνεται σε ένωση Β, η οποία με Na2CO3 δίνει CO2. Να βρεθούν οι συντακτικοί
τύποι των ενώσεων Α και Β.
γ. Να γραφούν οι χημικές εξισώσεις των αντιδράσεων της αλκοόλης Α
i) με CH3COOH σε όξινο περιβάλλον, ii) με Na, iii) θέρμανση με πυκνό διάλυμα H2SO4 στους
170ο
C.
Ε.2. Κορεσμένη μονοκαρβονυλική ένωση Α περιέχει 8 άτομα υδρογόνου στο μόριό της.
α. Να βρεθεί ο μοριακός τύπος της ένωσης Α και οι πιθανοί συντακτικοί τύποι.
β. Η ένωση Α δεν αντιδρά με διάλυμα Tollens. Να βρεθεί ο συντακτικός τύπος της ένωσης Α.
γ. Να γραφούν οι χημικές εξισώσεις των αντιδράσεων προσθήκης στην Α : i) H2/Ni, ii) HCN.
Ε.3. 2,24L αερίου αλκινίου A, μετρημένα σε STP, έχουν μάζα 2,6g.
α. Ποιος ο συντακτικός τύπος του αλκινίου ;
β. Να συμπληρωθούν οι χημικές εξισώσεις και οι συντακτικοί τύποι των οργανικών ενώσεων στις
αντιδράσεις που ακολουθούν :
Α + Η2O (παρουσία H2SO4, HgSO4) → Β
Β + Η2 (παρουσία Νί) → Γ
Γ + [ O ] (περίσσεια) → Δ
Γ + Δ → Ε + Η2O
Ε.4. Οργανική ένωση Α έχει γενικό μοριακό τύπο CνΗ2ν+2Ο.
α. Σε ποια ομόλογη σειρά είναι δυνατόν να ανήκει η ένωση Α ;
β. Ορισμένος όγκος ατμών της ένωσης Α καίγεται πλήρως, οπότε παράγεται 4πλάσιος όγκος CO2
μετρημένος στις ίδιες συνθήκες. Ποιος ο μοριακός τύπος της ένωσης Α ;
γ. Με επίδραση Na στην ένωση Α παράγεται αέριο Η2. Να γραφούν οι δυνατοί συντακτικοί τύποι
της Α που έχουν την ιδιότητα αυτή.
δ. Η ένωση Α οξειδώνεται πλήρως και σχηματίζει την καρβονυλική ένωση Β, η οποία δεν αντιδρά
με το διάλυμα Tollens. Να βρεθούν οι συντακτικοί τύποι των ενώσεων Α και Β.
Ε.5. Τα δοχεία Α, Β, Γ και Δ περιέχουν το καθένα μια από τις ενώσεις, 1-προπανόλη, προπανάλη,
προπανόνη και 2-μεθυλο-2-προπανόλη, δίχως να γνωρίζουμε ποιο δοχείο περιέχει την καθεμία.
Προκειμένου να διαπιστωθεί το περιεχόμενο των δοχείων, χημικό εργαστήριο πραγματοποίησε
χημικές αντιδράσεις με τα εξής αποτελέσματα :
α. Με επίδραση νατρίου ελευθερώθηκε αέριο σε δείγματα των δοχείων Β και Γ.
β. Με επίδραση αμμωνιακού διαλύματος νιτρικού αργύρου "καθρέφτης Ag" σχηματίσθηκε στο
δείγμα του δοχείου Α.
γ. Αποχρωματισμός όξινου διαλύματος υπερμαγγανικού καλίου (KMnΟ4), προκλήθηκε σε δείγματα
των Α και Β.
Με βάση τα παραπάνω αποτελέσματα :
i) Nα προσδιορίσετε το περιεχόμενο των τεσσάρων δοχείων, αιτιολογώντας τις επιλογές σας και
ii) Nα γράψετε τις εξισώσεις των χημικών αντιδράσεων που πραγματοποιήθηκαν.
Ε.6. α. Ένα «γκαζάκι» περιέχει μείγμα από 2 mol προπανίου και 3 mol βουτανίου.
Να υπολογίσετε:
i) τον όγκο του O2 (σε STP) που απαιτείται για την πλήρη καύση του μείγματος και
ii) τη μάζα του CO2 που παράγεται.
β. Το ακετυλένιο (CH≡CH) χρησιμοποιήθηκε παλαιότερα ως φωτιστικό αέριο. Να υπολογίσετε :
i) τον όγκο του Η2 (σε STP) που χρειάζεται για την πλήρη υδρογόνωση 520g ακετυλενίου,
ii) τον όγκο του αερίου (σε STP) που παράγεται κατά την επίδραση περίσσειας Na σε 520g
ακετυλενίου.

3. Ε.7. Όταν διαβιβαστεί ορισμένη ποσότητα ενός αλκενίου (Α) σε περίσσεια διαλύματος Br2,
σχηματίζονται 101g ένωσης με Mr = 202.
α. Να βρείτε το συντακτικό τύπο του αλκενίου (Χ).
β. Ίση ποσότητα με την αρχική του αλκενίου χωρίζεται σε δύο ίσα μέρη.
i) Το 1o
μέρος καίγεται πλήρως με την ακριβώς απαιτούμενη ποσότητα οξυγόνου. Να υπολογίσετε
τον όγκο (σε L και σε STP) του O2, που απαιτήθηκε για την καύση.
ii) Στο 2o
μέρος γίνεται προσθήκη νερού. Να βρείτε τη μάζα του κύριου προϊόντος που θα
σχηματισθεί.
Ε.8.. Για τις οργανικές ενώσεις Α και Β δίνονται οι εξής πληροφορίες :
H ένωση Α είναι το 2ο
μέλος των αλκενίων.
Η ένωση Β είναι ένα αλκάνιο του οποίου 14,5g κατέχουν όγκο 5,6L σε STP.
α. 8,4g του αλκενίου Α καίγεται πλήρως με την απαιτούμενη ποσότητα οξυγόνου. Να υπολογίσετε
τα mol του οξυγόνου που απαιτούνται για την καύση.
β. Να βρείτε τον μοριακό τύπο του αλκανίου Β.
γ. Να υπολογίσετε την μάζα του νερού που θα παραχθεί αν τα 14,5g του αλκανίου Β καούν
πλήρως με περίσσεια οξυγόνου.
Ε.9. Διαθέτουμε δύο αλκένια : το προπένιο (CH3CH=CH2) και ένα άλλο άγνωστο (Χ).
α. Πόση μάζα προπενίου αποχρωματίζει 0,1 mol βρωμίου (Br2) ;
β. Πόσος είναι ο όγκος του CO2, μετρημένος σε STP, ο οποίος θα παραχθεί από την πλήρη καύση
4,2 g προπενίου ;
γ. Να προσδιορίσετε το συντακτικό τύπο του άγνωστου αλκένιου (Χ) αν ξέρετε ότι 84g αυτού
απαιτούν για πλήρη αντίδραση 44,8L αερίου υδρογόνου (H2), μετρημένα σε STP.
Ε.10. Στο εργαστήριο διαθέτουμε C4H8 και C4H10.
α. Να υπολογίσετε τον όγκο του οξυγόνου που απαιτείται για την καύση 20L C4H10.
β. Να υπολογίσετε τον όγκο του ατμοσφαιρικού αέρα (περιέχει 20% v/v σε Ο2) που απαιτείται για
την τέλεια καύση 5L C4H8 .
Δίνεται ότι όλοι οι όγκοι των αερίων μετρήθηκαν στις ίδιες συνθήκες.
γ. Αν διαβιβάσουμε 0,6 mol ισομοριακού μείγματος από τους παραπάνω υδρογονάνθρακες σε
περίσσεια διαλύματος Br2, να υπολογίσετε τη μάζα του παραγόμενου προϊόντος.
Ε.11. α. Για την υδρογόνωση 11,2g ενός αλκενίου Α απαιτούνται 0,4g Η2 και παράγεται αλκάνιο Β.
Να βρείτε τον μοριακό τύπο του αλκενίου Α.
β. Το αλκένιο Α αντιδρά με υδρατμούς σε κατάλληλες συνθήκες και δίνει ως κύριο προϊόν την
αλκοόλη Γ, η οποία δεν οξειδώνεται σε συνήθεις οξειδωτικές συνθήκες. Να προσδιορίσετε το
συντακτικό τύπο των ενώσεων Α και Γ.
γ. Ποιος όγκος Ο2 (STP) χρειάζεται για την πλήρη καύση 0,1mol του αλκανίου Β ;
Ε.12. Στο εργαστήριο διαθέτουμε αιθένιο CH2 = CH2 και ένα άλλο αλκένιο Α.
α. 2,24L αιθενίου, μετρημένα σε STP, αντιδρούν πλήρως σε κατάλληλες συνθήκες με Η2Ο, οπότε
παράγεται ένωση Β. Ποια η μάζα της ένωσης Β που θα παραχθεί ;
β. 4,2g του αλκενίου Α αποχρωματίζουν πλήρως 160mL διαλύματος Br2 10% w/v. Ποιος ο
συντακτικός του τύπος ;
γ. 0,4mol ισομοριακού μείγματος αιθενίου και του αλκενίου Α καίγονται πλήρως. Ποιος όγκος Ο2 θα
απαιτηθεί ;
Ε.13. 2,24L αερίου αλκινίου, μετρημένα σε STP, καίγονται πλήρως, οπότε παράγονται 8,8g CO2.
α. Ποιος ο συντακτικός τύπος του αλκινίου ;
β. Μια ποσότητα του αλκινίου αυτού χωρίζεται σε δύο ίσα μέρη. Το 1ο
μέρος αποχρωματίζει 400mL
διαλύματος Br2 0,5Μ. Να βρεθεί η αρχική ποσότητα του αλκινίου (σε mol).
γ. Το 2ο
μέρος του αλκινίου αντιδρά με H2O σε κατάλληλες συνθήκες, οπότε τελικά παράγεται
ένωση Β. Να βρείτε τη μάζα της ένωσης Β που παράγεται.

4. Ε.14. Για τον ακόρεστο αέριο υδρογονάνθρακα Α υπάρχουν οι εξής πληροφορίες :
1. Όταν καεί ορισμένος όγκος του, παράγεται διπλάσιος όγκος CO2, στις ίδιες συνθήκες,
2. Για να προκύψει κορεσμένος υδρογονάνθρακας, ο υδρογονάνθρακας Α χρειάζεται να αντιδράσει
με διπλάσιο όγκο υδρογόνου στις ίδιες συνθήκες.
α. Ποιος είναι ο συντακτικός τύπος του υδρογονάνθρακα Α ;
β. Να γραφούν οι εξισώσεις των χημικών αντιδράσεων του υδρογονάνθρακα Α με :
i) Cl2 (πλήρως), ii) HCl (πλήρως), iii) H2O (με κατάλληλους καταλύτες) (μέχρι τελικό σταθερό
προϊόν).
γ. 2,6g του Α διαβιβάζονται σε διάλυμα Br2 σε τετραχλωράνθρακα, περιεκτικότητας 10%w/v. Ποιος
είναι η μέγιστος όγκος διαλύματος που μπορεί να αποχρωματιστεί ;
Ε.15. 36g κορεσμένης μονοσθενούς πρωτοταγούς αλκοόλης Α χωρίζονται σε τρία ίσα μέρη.
α. Στο 1ο
μέρος προστίθεται περίσσεια Να οπότε εκλύονται 2,24L αερίου (σε STP).
Ποιος ο συντακτικός τύπος της αλκοόλης Α ;
β. Το 2ο
μέρος θερμαίνεται με πυκνό H2SO4 στους 170ο
C. Ποιος όγκος αερίου υδρογονάνθρακα θα
παραχθεί (σε STP) ;
γ. Το 3ο
μέρος οξειδώνεται πλήρως και η οργανική ένωση που παράγεται, διαλύεται στο νερό και
προκύπτουν 200mL διαλύματος Δ. Ποιος όγκος διαλύματος NaOH 0,5Μ εξουδετερώνει πλήρως
50mL από το διάλυμα Δ ;
Ε.16. 6g κορεσμένης μονοσθενούς αλκοόλης Α αντιδρούν πλήρως με Na, οπότε ελευθερώνονται
1,12L αερίου (STP).
α. Να βρεθεί ο μοριακός τύπος της αλκοόλης Α.
β. Η αλκοόλη Α οξειδώνεται σε κατάλληλες συνθήκες και σχηματίζει καρβονυλική ένωση Β, η οποία
με επίδραση αντιδραστηρίου Fehling σχηματίζει ερυθρό ίζημα. Να προσδιορίσετε τους
συντακτικούς τύπους των ενώσεων Α και Β.
γ. 12g της αλκοόλης Α αφυδατώνονται πλήρως με πυκνό H2SO4 στους 170ο
C. Το αέριο Γ που
παράγεται, διοχετεύεται σε διάλυμα Br2 σε τετραχλωράνθρακα 10%w/v. Να υπολογίσετε τον όγκο
του διαλύματος Br2 που αντέδρασε.
Ε.17. Δίνεται το επόμενο διάγραμμα χημικών μετατροπών :
Αλκένιο (Α) + Η2Ο → C2H6O (B)
C2H6O (B) + 2[O] → Γ
Γ + Β ⇄ Δ + Η2Ο
Β (πυκνό H2SO4/140o
C) → Ε
α. Να γραφούν οι συντακτικοί τύποι των ενώσεων Α έως και Ε.
β. Ποιος όγκος διαλύματος NaOH 0,5Μ εξουδετερώνει πλήρως 9g της ένωσης Γ ;
γ. Ορισμένη ποσότητα αλκενίου Α αντιδρά πλήρως με 200mL διαλύματος Br2 σε
τετραχλωράνθρακα 8%w/v. Να υπολογίσετε τη μάζα του προϊόντος που παράγεται.
Ε.18. α. Ορισμένη ποσότητα αιθανόλης χωρίζεται σε δύο ίσα μέρη. Το πρώτο μέρος καίγεται
πλήρως, οπότε σχηματίζονται 10,8g υδρατμών. Ποια η αρχική ποσότητα της αιθανόλης ;
β. Το δεύτερο μέρος της αιθανόλης οξειδώνεται πλήρως και η οργανική ένωση Α που προκύπτει
εξουδετερώνεται πλήρως από διάλυμα NaOH 0,25Μ. Να υπολογίσετε τον όγκο του διαλύματος
NaOH που απαιτείται.
γ. Ποια μάζα γλυκόζης (C6H12O6) πρέπει να υποστεί αλκοολική ζύμωση, ώστε να παραχθεί η
αρχική ποσότητα της αιθανόλης ;
Ε.19. Στο εργαστήριο διαθέτουμε την 1-προπανόλη και ένα κορεσμένο μονοκαρβοξυλικό οξύ Α.
α. 6g από την 1-προπανόλη καίγονται τέλεια. Πόσος όγκος O2 (σε STP) θα απαιτηθεί ;
β. Άλλα 6g της 1-προπανόλης οξειδώνονται πλήρως και παράγουν το οξύ Α.
i) Ποιος ο συντακτικός τύπος του οξέος Α ;
ii) Να υπολογίσετε τη μάζα του παραγόμενου οξέος Α.
γ. 14,8g του οξέος Α αντιδρούν με περίσσεια Na2CO3. Πόσος όγκος CO2 (σε STP) θα παραχθεί ;