Chemistry

1. Χημεία Β΄ Λυκείου Γενικής Παιδείας Κεφάλαιο 2: Πετρέλαιο - Υδρογονάνθρακες
Δ. Παπαδόπουλος, χημικός 1
Κεφάλαιο 2: Πετρέλαιο – Υδρογονάνθρακες.
Πετρέλαιο – προϊόντα πετρελαίου. Βενζίνη. Καύση – καύσιμα.
Ερωτήσεις θεωρίας - κλειστού τύπου
1. Ποιες ενώσεις χρησιμοποιούνται ως πρώτες ύλες στην πετροχημική βιομηχανία;
2. Είναι σωστό ή λάθος ότι η φύση δεν μπορεί να αναπληρώσει το πετρέλαιο που καταναλώνει ο άνθρωπος; Αιτιολογήστε την απάντησή σας.
3. Οι υδρογονάνθρακες που περιέχονται στο πετρέλαιο είναι:
α) αποκλειστικά υγροί, β) υγροί και αέριοι,
γ) υγροί και στερεοί, δ) υγροί, στερεοί και αέριοι.
4. Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις:
α) Το πετρέλαιο αποτελείται από ……………….. ………………. .
β) Εξάγεται με ………………. και μεταφέρεται για επεξεργασία σε ειδικές εγκαταστάσεις που ονομάζονται ………………………….. .
5. Ποιες από τις παρακάτω προτάσεις είναι σωστές (Σ) και ποιες είναι λάθος (Λ);
α) Το οκτάνιο είναι το 0 (μηδέν) και το ισοοκτάνιο το 100 στην κλίμακα οκτανίων.
β) Νάφθα είναι η ακατέργαστη βενζίνη.
γ) Το πετρέλαιο είναι ένα μίγμα αλκανίων.
δ) Η νάφθα δίνει βενζόλιο με πυρόλυση παρουσία καταλυτών.
Αλκάνια – μεθάνιο, φυσικό αέριο, βιοαέριο.
Ερωτήσεις θεωρίας - κλειστού τύπου
1. Να σημειώσετε τη σωστή απάντηση. Το βιοαέριο αποτελείται από:
α) CH4 και CO, β) CH4 και CO2,
γ) CH4 και C2H6, δ) διάφορους αέριους υδρογονάνθρακες.
2. Να αντιστοιχίσετε τις δύο στήλες:
Στήλη Α Στήλη Β
α) C4H10
β) C3H8 i) στερεό
γ) C8H18
δ) C23H48 ii) υγρό
ε) C10H22
στ) C5H12 iii) αέριο
3. Το μεθάνιο είναι:
α) Υγρό, άχρωμο, δύσοσμο, αδιάλυτο στο νερό.
β) Αέριο, άχρωμο, άοσμο, λίγο διαλυτό στο νερό και ελαφρότερο από τον αέρα.
γ) Πτητικό υγρό, με οσμή βενζίνης, αδιάλυτο στο νερό.
δ) Αέριο δύσοσμο που υγροποιείται πολύ εύκολα, αναφλέξιμο, διαλυτό στο νερό.
Ασκήσεις - Προβλήματα
1. 132g προπανίου καίγονται πλήρως. Να υπολογίσετε πόσα λίτρα CO2 και πόσα λίτρα νερού θα παραχθούν σε STP συνθήκες. Δίνονται: Αr(C)=12, Ar(H)=1. (Απ. 201,6 L CO2, 268,8 L H2O)

2. Χημεία Β΄ Λυκείου Γενικής Παιδείας Κεφάλαιο 2: Πετρέλαιο - Υδρογονάνθρακες
Δ. Παπαδόπουλος, χημικός 2
2. Να υπολογίσετε τη μάζα του οξυγόνου που απαιτείται για να καούν πλήρως 2 mol βουτανίου. Επίσης να υπολογιστούν τα mol CO2 τα οποία παράγονται. Δίνεται Αr(O)=16. (Απ. 416 g O2, 8 mol CO2)
3. 15g ενός κορεσμένου υδρογονάνθρακα καίγονται πλήρως και παράγονται 27g νερού. Να βρεθεί ο μοριακός τύπος του υδρογονάνθρακα. Δίνονται: Αr(C)=12, Ar(H)=1. (Απ. C2H6)
4. Όταν καίγονται 7,2 g ενός αλκανίου προκύπτουν 22 g CO2 (στις ίδιες συνθήκες Ρ και Τ). Να βρεθεί το αλκάνιο και τα ισομερή του. Δίνονται: Αr(C)=12, Ar(H)=1, Ar(O)=16. (Απ. C5H12, 3 ισομερή)
5. Ένα ισομοριακό μείγμα μεθανίου και προπανίου έχει μάζα 12 g. Βρείτε τη μάζα και τον όγκο σε STP συνθήκες του κάθε συστατικού αυτού του αέριου μείγματος. Δίνονται: Ar(C)=12, Ar(H)=1. (Απ. mCH4=3,2g, VCH4=4,48L, mπροπανίου=8,8g, Vπροπανίου=4,48L)
6. Ορισμένος όγκος ενός αέριου αλκανίου καίγεται πλήρως οπότε παράγεται πενταπλάσιος όγκος υδρατμών. Να βρεθεί:
α) Ο μοριακός τύπος του αλκανίου.
β) Τα ισομερή του.
Οι όγκοι μετρήθηκαν στις ίδιες συνθήκες P και θ. (Απ. C4H10, 2 ισομερή)
7. 10 mL μίγματος μεθανίου και προπανίου απαιτούν 41 mL οξυγόνου για πλήρη καύση. Να βρεθεί η σύσταση του μίγματος. Οι όγκοι είναι μετρημένοι στις ίδιες συνθήκες. (Απ. 3 mL μεθάνιο, 7 mL προπάνιο)
8. Συμπληρώστε τις παρακάτω χημικές εξισώσεις:
α) CH4 + O2  CO2 + ..................
β) CH4 + O2  CO + ....................
γ) CH4 + O2  C + ......................
Καυσαέρια – καταλύτες αυτοκινήτων.
Ερωτήσεις θεωρίας - κλειστού τύπου και ασκήσεις
1. Ποιες είναι οι αντιδράσεις που γίνονται στον καταλύτη;
2. Από τα μέταλλα Pt, Fe, Ni, Rh, Pd, Cu, Zn, Mn να σημειώσετε με ένα κύκλο εκείνα τα οποία χρησιμοποιούνται στους καταλύτες των αυτοκινήτων.
3. Πόσα λίτρα ατμοσφαιρικού αέρα (20% v/v σε Ο2) σε STP συνθήκες χρειάζονται για την καύση 2 mol μεθανίου; (Απ. 448 L αέρα)
4. Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση. Ο ρόλος του καταλύτη στα αυτοκίνητα είναι:
α) Να συγκρατεί τα ρυπογόνα αέρια.
β) Να αυξάνει την απόδοση του κινητήρα.
γ) Να μειώνει την εκπομπή καυσαερίων.
δ) Να μετατρέπει τα ρυπογόνα αέρια σε σχετικά αβλαβή καυσαέρια.
Αλκένια – αιθένιο ή αιθυλένιο.
Ερωτήσεις θεωρίας - κλειστού τύπου
1. Η μετατροπή του αιθενίου σε αιθάνιο ονομάζεται:
α) πυρόλυση β) υδρογόνωση
γ) υδρόλυση δ) εφυδάτωση
2. Κατά την προσθήκη υδροβρωμίου σε προπένιο προκύπτει κυρίως:

3. Χημεία Β΄ Λυκείου Γενικής Παιδείας Κεφάλαιο 2: Πετρέλαιο - Υδρογονάνθρακες
Δ. Παπαδόπουλος, χημικός 3
α) 1-βρωμο προπάνιο. γ) 1,1-διβρωμο προπάνιο
β) 2-βρωμο προπάνιο. δ) 1,2-διβρωμο προπάνιο.
3. Να αντιστοιχίσετε τα μονομερή της στήλης (Α) με τα πολυμερή της στήλης (Β):
(Α) (Β)
CH2=CH2 πολυβινυλοχλωρίδιο
CH2=CHCl πολυπροπένιο
CH2=CH-CN πολυαιθένιο
CH2=CHCH3 πολυπροπενονιτρίλιο
Ασκήσεις - Προβλήματα
1. Να συμπληρωθούν οι παρακάτω αντιδράσεις:
α) CνΗ2ν + …………  ν CO2 + ν Η2Ο
β) CH3 – CH = CH2 + H2  …………………..
γ) …………… + Η2Ο  CΗ3CH2OH
2. Να υπολογιστεί η μάζα του αιθενίου η οποία όταν καεί πλήρως παράγονται 6 mol
Η2Ο. Δίνονται: Αr(C)=12 και Ar(H)=1. (Απ. 84 g αιθενίου)
3. 2 mol ενός αλκενίου καίγονται πλήρως με οξυγόνο και παράγονται 176 g CO2. Να
προσδιορίσετε το μοριακό τύπο του αλκενίου. Δίνονται: Αr(C)=12, Ar(H)=1 και
Ar(O)=16. (Απ. C2H4)
4. 2 mol αιθενίου και 3 mol προπενίου καίγονται πλήρως. Να υπολογίσετε τον όγκο
του CO2 που παράγεται σε STP συνθήκες. (Απ. 291,2 L CO2)
5. Να υπολογίσετε τον αριθμό μονομερών CH2=CH2 που περιέχονται σε ένα μόριο
πολυαιθενίου, του οποίου το μοριακό βάρος είναι 40.600. Να γράψετε την
αντίδραση πολυμερισμού. (Απ. 1450 μονομερή)
6. Να γραφούν οι χημικές εξισώσεις των παρακάτω αντιδράσεων:
α) Προσθήκη Η2 παρουσία καταλύτη σε 2 - βουτένιο.
β) Διαβίβαση 1 - βουτενίου σε διάλυμα Br2 με CCl4.
γ) Προσθήκη HI στο 1 - βουτένιο.
7. Να συμπληρωθούν οι παρακάτω αντιδράσεις με τα κατάλληλα προϊόντα και τους
συντελεστές:
α) CH3CH2CH=CH2 + H2  ..........................................................................
β) CH3CH=CH2 O2  (τέλεια καύση) ...............................................................
γ) CH3CH2CH=CH2 + HCl  ........................................................................
δ) CH3CH=CH2 + Br2  ...............................................................................
ε) CH3CH2CH=CH2 + H2O  .......................................................................
Αλκίνια – αιθίνιο ή ακετυλένιο.
Ερωτήσεις κλειστού τύπου
1. Αν μια οργανική ένωση με επίδραση διαλύματος CuCl, NH3 δίνει καστανέρυθρο
ίζημα, μπορεί να είναι:
α) αιθίνιο, β) προπάνιο, γ) 2 - βουτίνιο, δ) μεθάνιο.
2. Δίνονται οι ενώσεις Α: CH2=CH2 και Β: CHCH. Οι παρακάτω προτάσεις που
αφορούν τις ενώσεις Α και Β είναι σωστές ή λανθασμένες;
α) Και οι δύο ενώσεις με προσθήκη υδρογόνου σχηματίζουν αιθάνιο.
β) Και οι δύο ενώσεις αντιδρούν με μεταλλικό Na.
γ) Καμία από τις ενώσεις Α και Β δεν πολυμερίζεται.

4. Χημεία Β΄ Λυκείου Γενικής Παιδείας Κεφάλαιο 2: Πετρέλαιο - Υδρογονάνθρακες
Δ. Παπαδόπουλος, χημικός 4
δ) Μόνο η Α με επίδραση νερού δίνει αιθανόλη.
Ασκήσεις – Προβλήματα
1. Να γραφούν οι χημικές εξισώσεις των παρακάτω αντιδράσεων:
α) Προσθήκη περίσσειας υδρογόνου στο ακετυλένιο παρουσία Νi.
β) Προσθήκη ΗCl στο προπίνιο.
γ) Επίδραση Να στο ακετυλένιο.
2. Να συμπληρώσετε τις παρακάτω χημικές αντιδράσεις με τα κατάλληλα προϊόντα:
α) CH3CH2C≡CH + H2 → ...............................................................................
β) CH3CH2CH2C≡CH + Br2 → .......................................................................
γ) CH3C≡CH + HCl → ....................................................................................
δ) CH3C≡CH + O2 → (τέλεια καύση) ...............................................................
ε) CH≡CH + H2O H2SO4 ,HgSO4 ...................................................................
στ) CH3CH2CH2C≡CH + Na → ......................................................................
3. 2 mol αιθινίου καίγονται πλήρως. Να υπολογίσετε τον όγκο του νερού που
παράγεται σε STP συνθήκες. (Απ. 44,8 L)
4. 20 g αλκινίου καίγονται πλήρως και παράγονται 22,4 L νερού σε STP συνθήκες.
Να προσδιορίσετε το μοριακό τύπο του αλκινίου. Δίνονται: Αr(C)=12 και Ar(H)=1.
(Απ. C3H4)
5. Ποσότητα 16 g προπινίου αναμιγνύεται με 13,44L αέριου υδρογόνου μετρημένα
σε STP συνθήκες. Να εξετάσετε αν το μίγμα αποχρωματίζει διάλυμα Br2 σε CCl4.
Δίνονται Ar(H)=1, Ar(C)=12. (Απ. όχι)
6. Να γράψετε τις χημικές αντιδράσεις με τις οποίες μπορούν να παρασκευαστούν οι
παρακάτω ενώσεις από ένα αλκίνιο με τη βοήθεια και κάποιων άλλων
αντιδραστηρίων:
α) CH3CH(OH)CH3 β) CH3CBr2CBr2CH3
γ) CH3CH=CHCH3 δ) CH3C(Br)=CH2
7. Πως μπορούμε να διακρίνουμε αν ένα αέριο είναι:
α) το αιθένιο ή το ακετυλένιο, β) το 1-βουτίνιο ή το 2-βουτίνιο,
γ) το αιθάνιο, το αιθένιο ή το αιθίνιο.
Ατμοσφαιρική ρύπανση – Φαινόμενο θερμοκηπίου – Τρύπα του όζοντος.
Ερωτήσεις θεωρίας και ερωτήσεις κλειστού τύπου
1. Τι ονομάζουμε ατμοσφαιρικό ρύπο;
2. Ποιοι ονομάζονται πρωτογενείς και ποιοι δευτερογενείς ρύποι;
3. Ποιοι παράγοντες κάνουν εντονότερο το φωτοχημικό νέφος;
4. Για ποιους λόγους το φωτοχημικό νέφος είναι εντονότερο το καλοκαίρι;
5. Γιατί το όζον είναι χρήσιμο όταν βρίσκεται στην στρατόσφαιρα και επιβλαβές όταν
βρίσκεται στα χαμηλά ατμοσφαιρικά στρώματα;
6. Ποια είναι τα αέρια που συντελούν στο σχηματισμό του φαινομένου του
θερμοκηπίου;
7. Με ποιους τρόπους μπορεί να μειωθεί το φαινόμενο του θερμοκηπίου;
8. Με ποιους τρόπους γίνεται προσπάθεια να περιοριστεί η τρύπα του όζοντος;
9. Από τις χημικές ουσίες: CO, NO, NO2, O2, CFCs, CO2, SO2, H2O, CH4
α) Συντελούν στην εμφάνιση του φωτοχημικού νέφους οι…………………………….
β) Δημιουργούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου οι ……………………………………
γ) Ευθύνονται για την τρύπα του όζοντος οι …………………………………………...