Mga kasanayan sa mapanuring Pagbasa

1. Mga Kasanayan sa
Mapanuring Pagbabasa
Ikatlong Kwarter 3-Aralin 2

3. MGA KASANAYAN SA MAPANURING PAGBASA
►BAGO MAGBASA
Sinisimulan ang pagbasa sa pagsisiyasat ng tekstong babasahin.
Ang pagsusuri ng panlabas na katangian ng teksto ay mahalaga upang
malaman ang tamang estratehiya sa pagbasa batay sa uri at genre ng
teksto o kung kinakailangan ba ito ayon sa itinakdang layunin ng
pagbasa. Kinapalolooban ito ng previewing o surveying ng isang teksto
sa pamamagitan ng mabilisang pagtingin sa mga larawan, pamagat, at
pangalawang pamagat sa loob ng aklat. Sa bahaging ito, iniuugnay sa
inisyal na pagsisiyasat ang mga imbak at kaligirang kaalaman upang
lubusang masuri kung anong uri ng teksto ang babasanin. Nakabubuo
ng mga tanong at matalinong prediksyon kung tungkol saan ang isang
teksto batay sa isinagawang pagsisiyasat. Ito ang pagsisimula ng
kognitibong proseso.

4. MGA KASANAYAN SA MAPANURING PAGBASA
►HABANG NAGBABASA
Nangyayari ang pinakamalaking bahagi ng kognisyon habang
nagbabasa. Sa bahaging ito, sabay-sabay na pinagagana ng isang
mambabasa ang iba’t ibang kasanayan upang lubusang maunawaan
ang teksto. Ang kaniyang mga naunang tanong at prediksyon bago
magbasa ay pinanghahawakan niya upang panatilihin ang pokus sa
aktibong pag-unawa sa binabasa. Sa bahaging ito, lumalawak at
umuunlad ang bokabularyo ng mambabasa

5. PAMAMARAAN UPANG MAGING EPEKTIBO ANG
PAGBABASA
► PAGTANTIYA SA BILIS NG PAGBASA
Binabago-bago ng mambabasa ang bilis o bagal ng pagbasa batay sa
hirap ng teksto at personal na kakayahan sa pagbasa.
► BISWALISASYON NG BINABASA
Gamit ang mga impormasyon mula sa teksto at imbak na kaalaman,
bumubuo ang mambabasa ng mga imahen sa kaniyang isip habang
nagbabasa.
► PAGBUO NG KONEKSIYON
Pagpapayaman ng ugnayan sa pagitan ng teksto at imbak na kaalaman
upang matiyak ang komprehensiyon.
► PAGHIHINUHA
Pag-uugnay ng impormasyon mula sa teksto at imbak na kaalaman
upang bumuo ng mga pahiwatig at kongklusyon sa kalalabasan ng
teksto.

6. PAMAMARAAN UPANG MAGING EPEKTIBO ANG
PAGBABASA
► PAGSUBAYBAY SA KOMPREHENSIYON
Pagtukoy sa mga posibleng kahirapan sa pagbasa ng teksto at paggawa ng mga hakbang
upang masolusyonan ito. Halimbawa, kung may isang salitang mahalaga at susi upang
maunawaan ang buong teksto, maaaring sumangguni sa diksyunaryo ang mambabasa.
► MULING PAGBASA
Muling pagbasa ng isang bahagi o kabuoan ng teksto kung kinakailangan kapag hindi ito
naunawaan.
► PAGKUHA NG KAHULUGAN MULA SA TEKSTO
Paggamit ng iba’t ibang estratehiya upang alamin ang kahulugan ng mga di-pamilyar na salita
batay sa iba pang impormasyon sa teksto

7. Mababaw ang komprehensiyon kung hindi
mananatili sa isip ng mambabasa ang
natutuhan nila. Sinisimulan ng isang aktibong
mambabasa ang paglilipat ng impormasyon sa
matagalang memorya sa pamamagitan ng
elaborasyon, organisasyon, at pagbuo ng mga
biswal na imahen.
●Ang elaborasyon ay ang pagpapalawak at pagdaragdag ng bagong
idea Sa impormasyong natutuhan mula sa teksto.
●Ang organisasyon ay pagbuo ng koneksiyon sa pagitan ng iba’t ibang
bahagi ng impormasyong nakuha sa teksto.
●Ang pagbuo ng biswal na imahen ay paglikha ng mga imahen at
larawan sa isipan ng mambabasa habang nagbabasa.

8. MGA KASANAYAN SA MAPANURING PAGBASA
►PAGKATAPOS MAGBASA
Upang maipagpatuloy ang malalim na pag-unawa at pag-alala
sa teksto kahit natapos na ang proseso ng pagbasa, mahalagang
isagawa ng isang mambabasa ang sumusunod:
●Pagtatasa ng komprehensiyon. Sagutin ang iba’t ibang tanong tungkol sa binasa
upang matasa ang kabuoang komprehensiyon o pag-unawa sa binasa.
● Pagbubuod. Sa pamamagitan ng pagbubuod, natutukoy ng manunulat ang
pangunahing idea at detalye sa binasa.
●Pagbuo ng sintesis. Halos kagaya rin ito ng pagbubuod, ngunit bukod sa
ng teksto, ang pagbuo ng sintesis ay kinapapalooban ng pagbibigay ng perspektiba at
pagtingin ng manunulat batay sa kaniyang pagunawa.
●Ebalwasyon. Pagtataya ng mambabasa sa katumpakan at kaangkupan ng mga
impormasyong nabasa sa teksto. Sa bahaging ito, tinutukoy niya rin kung ano ang
halaga at ugnayan ng teksto sa layunin ng pagbasa.

9. PAGKILALA SA OPINYON AT KATOTOHANAN
Ang pagtukoy kung opinyon o katotohanan ang isang pahayag ay
mahalagang kasanayan ng isang mambabasa, lalo na’t napakarami nang iba’t ibang
impormasyon ang maaaring makuha sa Internet.
► KATOTOHANAN
Ito ay mga pahayag na maaaring mapatunayan o mapasubalian
sa pamamagitan ng empirikal na karanasan, pananaliksik, o
pangkalahatang kaalaman o impormasyon.
► OPINYON
Ito naman ay mga pahayag na nagpapakita ng preperensiya o
idea batay sa personal na paniniwala at iniisip ng isang tao. Maaaring
kakitaan ito ng mga panandang diskurso tulad ng “sa opinyon ko, para
sa akin, gusto ko o sa tingin ko”.

10. PAGTUKOY SA LAYUNIN, PANANAW, AT
DAMDAMIN NG TEKSTO
Mahalagang sa umpisa pa lang ng pagbasa ng teksto at habang napapalalim
ang pag-unawa rito ay matukoy ang layunin, pananaw, at damdamin ng teksto upang
maging epektibo ang pag-unawa rito.
► LAYUNIN
Ito ay tumutukoy sa nais iparating at motibo ng manunulat sa
teksto. Mahihinuha ito sa pamamagitan ng uri ng diskursong ginagamit
sa pagpapahayag. Halimbawa, naglalarawan ba ito o kaya ay
nagkukuwento lang ng isang tiyak na karanasan o sitwasyon? Maaari
ding nangangatuwiran ito o kaya naman ay hinihikayat ang
mambabasa na pumanig sa opinyon o paninindigan niya. Sa layunin,
tinutukoy rin ang suliranin o pangunahing tanong ng akda na nais
solusyonan ng may-akda.

11. PAGTUKOY SA LAYUNIN, PANANAW, AT
DAMDAMIN NG TEKSTO
► PANANAW
Ito naman ay ang pagtukoy kung ano ang preperensiya ng
manunulat sa teksto. Ibig sabihin, natutukoy rito kung ano ang
distansiya niya sa tiyak na paksang tinatalakay. Nasa unang panauhan
ba ito na maaaring magpakita na personal ang pespektiba niya sa
paglalahad, o kaya naman ay nasa ikatlong panauhan na nagbibigay ng
obhektibong pananaw at paglalahad sa paksa? Mula sa mahusay na
pagtukoy ng pananaw, nahihinuha rin ng mambabasa kung ano ang
kahihinatnan ng isang teksto.

12. PAGTUKOY SA LAYUNIN, PANANAW, AT
DAMDAMIN NG TEKSTO
► DAMDAMIN
Ito naman ay ang ipinahihiwatig na pakiramdam ng manunulat
sa teksto. Maaaring nagpapahayag ito ng kaligayahan, tuwa, galit,
tampo, o kaya naman ay matibay na paniniwala o paninindigan tungkol
sa isang pangyayari o paksa. Dahil sa damdamin na ipinahahayag ng
teksto, hindi naiiwasang ito rin ang nagiging pakiramdam ng
mambabasa sa pagbasa nito. Sa katapusan ng pagbasa, maaari ding
tasahin ng isang mambabasa kung nagtagumpay ba ang manunulat na
iparamdam ang layunin ng teksto.

13. PAGSULAT NG PARAPHRASE, ABSTRAK AT REBYU
► PARAPHRASE
– Ito ay tumutukoy sa muling pagpapahayag ng idea ng
mayakda sa ibang pamamaraan at pananalita upang padaliin at
palinawin ito para sa mambabasa. Mahalaga ang paraphrase sa
pananaliksik upang tukuyin ang pinagmulan ng isang idea o kaisipan at
ipahayag ito sa pamamaraan na makatutulong sa pananaliksik.
Narito ang isang halimbawa ng paraphrase:
Ayon kay Bienvenido Lumbera (2000, p.130), Pambansang
Alagad ng Sining sa Panitikan, mahalaga ang pagkakaroon ng isang
wikang pambansa na magiging daluyan ng mga aspirasyon at
pagpapahalaga ng mga karaniwang mamamayan. Ito ay dahil mas
katanggap-tanggap ang paggamit ng wikang Ingles sa iba’t ibang
sangay ng pamahalaan at paaralan, na wikang hindi nauunawaan ng
mamamayan.

14. Ang paraphrase na ito ay nagmula sa sumusunod na sipi: “Ang
usapin ng wikang pambansa ay usaping kinasasangkutan ng buhay ng
milyon-milyong Pilipino na hindi nakapagsasatinig ng kanilang adhikain
at pananaw sa kadahilanang ang nasa pamahalaan, paaralan at
ibaibang institusyong panlipunan ay sa Ingles nagpapanukala at
nagpapaliwanag” (Lumbera 2000, p. 130).

15. PAGSULAT NG PARAPHRASE, ABSTRAK AT REBYU
► ABSTRAK
Ito naman ay isang buod ng pananaliksik, tesis, o kaya ay tala
ng isang komperensiya o anomang pag-aaral sa isang tiyak na disiplina
o larangan. Ang abstrak ay nakatutulong upang mabilis na makita ng
isang mambabasa ang kabuoang latag na pananaliksik kabilang ang
mga layunin at kinalabasan nito sa ilang publikasyon, tinatawag din
itong precis o synopsis.
► REBYU
Ito n Ito naman ay isang uri ng pampanitikang kritisismong ang layunin ay suriin ang
isang aklat batay sa nilalaman, estilo, at anyo ng pagkakasulat nito. Naglalaman din ang
rebyu ng pagtataya o ebalwasyon ng akda batay sa personal na pananaw ng mambabasa
na nagbibigay ng rebyu. Ang mga nagsusulat ng rebyu sa mga pahayagan o online portal
ay gumagamit ng panunuri upang magpalaganap ng sariling kaalaman na sumusuporta o
kaya ay nagpapasubali sa nilalaman ng aklat. Maaaring ang rebyu ay naglalaman ng
maikling buod ng aklat upang magkaroon ng idea ang mga mambabasa.

16. MaRAMING
SALAMAT!