Recommended
Recommended
More Related Content
What's hot
What's hot (20)
Similar to ANAYASAL VERGİ REFORMU
Similar to ANAYASAL VERGİ REFORMU (18)
More from COSKUN CAN AKTAN
More from COSKUN CAN AKTAN (20)
ANAYASAL VERGİ REFORMU
- 2. VERGİLEME YETKİSİNİ SINIRLAYACAK BAŞLICA KURALLAR Prosedürel Sınırlamalar Kantitatif Sınırlamalar Wicksell Önerisi Genellik İlkesi Vergi Oranlarının Anayasada Düz Oranlı Olarak Belirlenmesi Vergi Konularının Anayasada Belirlenmesi Denk Bütçe Uygulanması İdareler-Arası Mali Paylaşım İlkelerinin Anayasada Belirlenmesi Vergilemede Fayda Yaklaşımı ve Tahsis İlkesi Toplam Vergi Yükünün Oransal Olarak Belirlenmesi Maksimum Vergi Oranının Belirlenmesi
- 3. WICKSELL ÖNERİSİ Wicksell, kamu harcamalarındaki ilave artış talebinin vergilerle karşılanmasını ve yasama organının onayına tabi tutulmasını önermektedir Kamu harcamalarında artış öngören bir teklif mecliste onaylanırken, karşılığının vergi olarak mecliste onaylanması öngörülmektedir Her birim harcama artışı beraberinde vergi yükünde de artış doğuracaktır Bu ise vergi yükümlülerinin tepkisine yol açacağından yeniden seçilmeyi arzu eden hükümetler mali disipline riayet etmiş olacaklardır Kamu harcamalarının vergi dışı finansman kaynaklarına başvurarak finanse etmek engellenmiş olacaktır
- 5. GENELLİK İLKESİ • Muafiyet • İstisna • Vergiye tabi unsurlara farklı vergi tarifelerinin uygulanması Vergilemede • Belirli coğrafi bölgelere merkezi yönetim tarafından yapılan özel transferler Harcamada
- 6. GENELLİK İLKESİ Friedrich A. Von Hayek • Hayek’e göre tek meclisli bir parlamenter sistemde vergi yasalarının sık olarak değiştirilme tehlikesi bulunmaktadır. • Bu sakıncanın kaldırılması için çift meclisli bir parlamento oluşturulabilir. Vergi Meclisi sadece vergi ile ilgili konularda genel kararlar alır ve alt meclis Vergi Meclisi’nin belirlediği genel ilke ve kurallara uyar.
- 7. GENELLİK İLKESİ Vergileme yetkisinin genel esasları yasama organı tarafından belirlenmeli H A Y E K Yürütme organı, kamu harcamalarının bileşimini ve miktarında yetki sahibi olmalı Vergilemede “yeknesak kural” belirlenmeli Vergilerin tek oranlı olarak belirlenmeli
- 8. GENELLİK İLKESİ • “Evrimci rasyonalizm” ilkesini savunur. • İnsan aklının sınırları, onun ideal bir sosyal düzeni inşaa etmede başarısızlığa götürür. HAYEK • “Yapıcı rasyonalizm” ilkesini savunur. • İyi bir sosyal düzenin temel ilke ve kurumlarının uzlaşma ve sözleşme ile oluşturulabileceği ni savunur. BUCHANAN • Vergi reformu konusunda yaklaşım farkı olmakla beraber her ikisi de vergilemede genellik ve kanun önünde eşitlik ilkesinin esas alınmasını savunmaktadır. HAYEK+BUCHANAN
- 9. VERGİ ORANLARININ ANAYASADA DÜZ ORANLI OLARAK BELİRLENMESİ Düz oranlı vergileri savunanların başında Nobel ekonomi ödülünü kazanmış Friedrich A. von Hayek, Milton Friedman ve James M. Buchanan gelmektedir Anayasal İktisat alanında çalışmalar yapan iktisatçıların çoğunluğu vergi oranlarının anayasada düz oranlı olarak tespit edilmesini savunmaktadırlar Vergi sisteminde ve oranlarında sık yapılan değişikliklerin ortaya çıkardığı olumsuz sonuçları ortadan kaldırmanın yolu vergi oranlarını anayasada belirlemektir
- 10. VERGİ KONULARININ ANAYASADA BELİRLENMESİ Demokratik ve anti-demokratik ülkelerin bir çoğunda yaşanan tecrübeler yönetimlerin vergilerin konularını keyfice belirlediklerini göstermektedir Anayasal iktisat konusunda vergileme yetkisinin kötüye kullanımını engelleyecek önerilerden birisi de vergi konularının önceden anayasa içerisinde açık olarak belirlenmesidir Maliye bilimi açısından cevaplanması gereken çok önemli bir soru ‘Vergiler hangi konular üzerine konulmalıdır’?
- 11. DENK BÜTÇE UYGULANMASI Denk bütçe ilkesinin anayasal kural haline getirilmesi Kamusal harcama- larda bir disiplin sağlar Vergi yükünde gereksiz artışları sınırlar
- 12. İDARELER-ARASI MALİ PAYLAŞIM İLKELERİNİN ANAYASADA BELİRLENMESİ Merkezi yönetimin güç ve yetkilerini sınırlandırır Dolaylı yönden vergileme yetkisi de kısmen sınırlanmış olur Merkezi yönetim ile yerel yönetimler arasındaki hizmet ve kaynak bölüşümünün anayasal düzeyde yapılması
- 13. VERGİ GELİRLERİNİN KULLANIM ALANLARININ BELİRLENMESİ:VERGİLEMEDE FAYDA YAKLAŞIMI VE TAHSİS İLKESİ Tahsis ilkesi, Belirli vergilerin ya da kamu gelirlerin belirli kamu hizmetlerinde harcanmak üzere tahsis edilmesi demektir Örnek, otoyollardan alınan ücretin, o yolun bakımı ve onarımı ya da yeni yolların yapımı için kullanılması
- 14. VERGİLEMEDE TAHSİS İLKESİ Tahsis ilkesinin uygulanması şu açılardan savunulmaktadır Seçmen ya da vergi yükümlülerinin kamusal mal ve hizmetlere tercihleri belirlenebilir Kamu harcamalarının daha süratle yapılmasına imkan sağlayabilir Tahsis ilkesi ile finanse edilen harcamaların devamlılığının sağlanması daha kolaydır Vergi sadece hizmetten yararlananlardan alınacağı için vergi adaletine uygun olduğu söylenebilir Siyasi karar organları fayda ve maliyet analizini daha sağlıklı olarak yapabilirler
- 15. VERGİLEMEDE TAHSİS İLKESİ Tahsis ilkesinin kamu harcamalarını azaltma yönünde bir etkisi söz konusu değildir • Bütçenin toplam büyüklüğünün görülmesini engelleyebilir • Belirli hizmetlere aşırı kaynak fon transfer edilirken, bazılarına eksik tahsisat yapılır
- 16. FAYDA YAKLAŞIMI VE TAHSİS İLKESİ “Ödeme Gücü İlkesi” ve “Adem-i Tahsis İlkesi” yerine “Fayda İlkesi” ve “Tahsis İlkesi” benimsendiğinde Vatandaşların yararlandıkları hizmetin karşılığında bir bedel ödemeleri mümkün olur Dolaylı yoldan kamu ekonomisinde disiplin sağlar Anayasal iktisatçılar sadece vergileme yetkisinin değil, harcama yetkisinin de bu iki ilke ile sınırlandırılabileceği görüşündedirler
- 17. KANTİTATİF SINIRLAMALAR • Örneğin, toplam vergi gelirlerinin GSYİH ya da GSMH’ya oranı açık olarak anayasada belirlenebilir Toplam Vergi Yükünün Oransal Olarak Belirlenmesi • California Anayasası’nda“gayrimenkul- lerin gerçek piyasa değeri üzerine maksimum yüzde 1 oranında bir vergi konulacağı” hükmü yer almaktadır Maksimum Vergi Oranının Belirlenmesi