SlideShare a Scribd company logo

Allah jhoot k aib se paak he

•
•
CCL Pharmaceuticals
CCL Pharmaceuticals
Education
1 of 143
Download to read offline
‫رﺳﺎﻟہ‬ (‫ﺳُﺑﺣن اﻟﺳﺑوح ﻋن ﮐذب ﻋﯾب ﻣﻘﺑوح )۷۰۳۱ھ‬ ٰ ٰ (‫)ﮐذب ﺟﯾﺳﮯ ﺑدﺗﺮﯾن ﻋﯾب ﺳﮯ ﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﮐﯽ ذات ﭘﺎک وﻣﻧﺰه ﮨﮯ‬ ǔ ǎ ƹǗƶĽŪ Ǘ ǔ ǔ Ǘ ƭƓ ᠻő‫ٱ‬Ĵnjư ၙႍ ƿ‫ٱ‬ij űǂƢ  DŽǀŃ ŖƶƊ ≐ ş‫ٱ‬ijో ⊇ ƣ‫ٶ‬œ’ ఌա‫ٱ‬ij ƿ‫ٱ‬ij :۷۲ ೸ ‫ٳ ٳ‬ ‫ٳ‬ ‫ٳ‬ ǔ ǔ ǔ ǔ  ŕ‫ٵ‬ƬǗ ŇƶŃ ᠻ⊀ ű»൰‫ٵ‬ƫ ű»఩ ƻŒƈ‫ٱ‬ij ◵ ሱ ৘೶ űƿ‫ٱ‬Ĵnjư ƭ⚭ ƻ๘‫ٱ‬ij ೸ ŕ‫ٳ‬ƿ‫ٱ‬Ĵnjư‫ٳ‬ƿ‫ٶ‬œ ମ ƆỼ ƻผ‫ٵ‬ƫ ᧖‫ٶ‬œ ᠻ⊀ ᙴ ྂઈ‫ٳ‬ǁƒ ʯ ‫ ٳ‬nj ǔ ǔ Ǘ nj ƷǎƹƶƱ ǔ  ŲNJ nj ij‫ ᧴  ٱ‬űও࿬ – — ''ŖƌƂⓔ ᙩ‫ٱ‬ijǀnjƱ'' ƭ☛ ً‫ٱ‬ij»఩ ،ᙴ ᙺ‫ٳ‬ƿ⚮ ẵ ‫ٳ‬ƿῇ‫ٵ‬ƫ ‫ٳ‬ƿƫƿ ƽ‫ٳ‬ǀnjƱ 5 ş‫ٓ ٱ‬ij Ɔ஝‫ٱ‬ij ͚ ƻ‫ٱ‬ij ‫ٳ‬ƿƫ‫ٱ‬ij Ժᨩ‫ٶ‬œ‫ٵ‬ƫ ‫ ٳ‬nj ‫ٳٵ‬ ‫ٵ‬ ǔŃ Ǖ ǖ ǔ ǔ ǔ  ƻ‫ٱ‬ij š ฺ᥏ ƿ‫ٵ‬ƫ‫ٱ‬ij ''ᘳ‫ٵ‬ƬŇƶ  Ʈţ’ ᤉ‫ٱ‬ij ῱‫ٳ‬ƿ űও࿬ ƻ᙮‫ٵ‬ƫ ᚦ ƭ᢯ ౎Ĵ‫ٱ‬nj ư'' :ᙺ ࡚ š şও ʮ ሱ ،Ռ ʮ ឞ‫ٱ‬Ĵƙ ẵ Ũ‫ٱ‬Ĵư ͚ ‫ٳ‬ nj ǔ ǖ Ǣ  ᨪ  – ‫ٱە‬ij ،ᥚ‫ٶ‬œ ‫ٳ‬ƿϼ Ķư  ‫ٓ ٱ‬ij ẵ ʼn‫ٵ‬ƫ‫ٱ‬ij Ɠ ŖƌƂⓔ ᙩ‫ٱ‬ijǀnjƱ ƭ☛ Ɨ‫ٱ‬ij ᓥ ᘳ‫ٵ‬ƬŇƶŃ ᤉ‫ٱ‬ij ῱ƿ Ɨॅ‫ٱ‬ij ᣈ‫ٱ‬ij'' :ᙺ žߗ‫ٱ‬ij ᨨĴ‫ٱ‬nj ư ᤁ൰ ʮ ‫ ٳ‬nj ‫ٳ‬ ǔ ǖ ǖ  — ጝ ਲĴ‫ ٱ‬ư Ɨ‫ٱ‬ij ৘೶ ᣆ ‫ٱ⃑۔‬ij‫ٵ‬ƫ ਜ਼‫ٶ‬œ š ⒆‫ٵ‬ƫ ‫ٶ◵ء‬œ ƮŧƠƓ ‫ٳ‬ƿ‫ٵ‬ƫij‫ٳ ≿  ٱ‬ƿᑊ ᮾƫ ʮ ൶ ‫ٳ‬ƿƫ‫ٱ‬ij ᙺ fi‫ٱ‬ij‫ٵ‬ƫ ᡥ ‫ٳ‬ƿƫ‫ٱ‬ij fi◵ ƭ‫ٱ‬ijጶ ‫ٵ‬ ‫ٵ‬ ‫ٵ‬ nj ǔ ŏŪ ǖ Ǖ ǖ ǖ ǔ  ʮ ƻ‫ٱ‬ij ਲ‫ٱ‬Ĵư ᘳ ƭ☛ ‫ٱ‬Ĵǎưҍ – ƯnjƱ‫ٱ‬Ĵư ẵ ሱ (ً ‫ٱ‬Ĵźŧ ) ''؎۱ ᠻઈ‫ٳ‬ǁƒ ໶⇘ ʼn෢‫ٵ‬ƫ ੰื ʼnื ‫ٳ‬ƿ‫ٵ‬ƫij‫  ٱ‬ᠻઈ‫ٳ‬ǁƒ∲ ০ⓧ ƮŬ‫ٱ‬ij⚮ nj ،ᙺ Ǘ (۲۷۰Ŵ   ‫ٳ‬ƿᝅ‫ٶ‬œ ║‫ٱ‬ij‫ٵ‬ƫ‫ٱ‬Ĵƙ Œnjư આ ඐ  ☜ ฺ᥏  ŖƌƂⓔ ᙩ‫ٱ‬ij‫ٳ‬ǀnjƱ ؎۱) ǖǔ ǔ ǔ  ‫ٱ‬Ĵǎư‫ٓ ٱ‬ij ⋌ƫ ƐŐš – ᙺ ‫ٱ‬ij¸ ƏŒƶţ‫ٱ‬ij — ‫ء‬ઈ┌ Ӌ őፆ ƒ ᓥ ⛨ ‫ٶ‬ŔǎưŔnjš ƭ‫ٱ‬ij ೸ ◵ ƭ⚭ ƻ๘‫ٱ‬ij'' :ᙺ ƭ๡ ƻᨩ š ۳ ⁤ ‫ٵ‬ ‫ ٶ‬nj nj nj ǔǘ ǖ Ō ‫ — ᙺ:ھل ﯾﺟوز اﻟﺧﻠف ﻓﯽ اﻟوﻋﯾد ﻓظﺎﮨﺮﻣﺎﻓﯽ اﻟﻣواﻗف واﻟﻣﻘﺎﺻد ان اﻻﺷﺎﻋﺮة‬ƿ‫ٱ‬Ĵƶŧů ‫ٱ‬ijœ‫ٳ‬ƿ ‫ٳ ᙺ۔‬ǀƱᆽ ‫ٶ ٳ‬ ǔ ǔ ǘƱ ǔ Ǖ ǖ  ‫ ۔‬ᙴ ឳⓔ ͚ ƿ‫ٱ‬ijጶ ͚ Ɨij‫  ٱ‬ŕ∇‫ٱ‬Ĵƙ‫ٱ‬ij – ᙺ‫ٱ‬Ĵư¸ ⃑‫ٱ‬ij‫ٵ‬ƫ ᨲ ẵ ⁆ิ ‫ٳ‬ƿ‫ٵ‬ƫij‫╡  ٱ‬ij‫ ٱ‬࿬ ،ᙺ ǀ ᆽ ⋌ƫ ƐŐš ʯ) ‫ﻗﺎﺋﻠون ﺑﺟوازه‬ ‫ٳ‬ ‫ٳ‬ ‫ٵ‬ ǔ ǖ ǔ ǔ ǔ ǔ  ᙺ Ɔǁƒ ʮ ⋌ƫ ƐŐš ƭ⚭ ƻ๘‫ٱ‬ij ƿ‫ٵ‬ƫ‫ٱ‬ij ⊄ő ௶ ‫ٱ‬Ĵư⚮ ೻ š Ɨ‫ٱ‬ij ƿ‫ٵ‬ƫ‫ٱ‬ij ᙺ ‫ٱ‬Ĵư⚮ ⅏ š ឋഋ ᫿ ‫ٱ‬Ĵư⚮ ⅏ š Ɨij‫( ࢊ  ٱ‬ƭ ‫ٳ‬ ‫ٵ‬ ‫ٳ‬ ‫ٳ‬ nj ǔ ŏŪ ŜǖƷǔƱ ‫ٱ۔‬Ĵźŧ  Ų ij‫۱؎۔'' ٱ‬ ǔ Ǘ (۳۵۲Ŵ    ‫ٳ‬ƿᝅ‫ٶ‬œ ║‫ٱ‬ij‫ٵ‬ƫ‫ٱ‬ĴƙŒnj ư આ ඐ   ᙺ ⓑ న — ‫ء‬ઈ┌ ⋌‫ٵ‬ƫ ƐŐš ೸   ŖƌƂⓔ ᙩ‫ٱ‬ij‫ٳ‬ǀnjƱ ؎۱) ǔ ǔ Ǘ ǔ  ຋ ‫ٱ‬ijƿᛸ – ƕ — ƻ೛ ᚆ ẵ ƿ‫ٱ‬ijƫ‫ٓ ٱ‬ij Ӛ š ƭƓ ಟ ᓥ ၙႍ  ∇ ᶱ‫ٳ‬ƿో ʼn‫ٵ‬ƫ‫ٱ‬ij Ɨ‫ٳ‬ƿో űԺᨩ‫ٶ‬œ ᢇ ↵‫ٱ‬Ĵư űও࿬ ‫ٱ‬ij»൰ ‫ٳ‬ ‫ٵ ٳ‬ ǔ ǔ ǔ ǔ Ǘ  ⛨ ຋ ƽ‫ٶ‬œ ֫ — ‫ ؛‬Ɠ ƻᨱ‫ٳ‬ƿ‫ٵ‬ƫœ ‫ٳ‬ƿ‫ٵ‬ƫij‫  ٱ‬ş‫ٳ‬ƿ‫ٵ‬ƫœ Ɠ ƻչ ،ᙺ᯵ ʼnա ດ આա ᑋ őա ƭᐋ ★ ᓥ ‫ٱ‬ij‫ٶ‬Ŕš – ᙺ ᨪ œ⇭‫ٱ‬ij ‫ٶ‬ ‫ٶ‬ ‫ٶ‬ ǖǔ ǔ ‫۔‬ŲŜƷƱ‫ٱ‬ij ،ᙺ ƭ⚭ ƻ๘‫ٱ‬ij ᨲ‫ٳ‬ƿƫ‫ٱ‬ij ،ƒ ŕ‫ٳ‬ƿᆽ‫ٱ‬ij ◵ ‫ٵ‬ nj
‫‪ǔ‬‬ ‫‪ǘ‬‬ ‫‪ǘ ǖ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫ࢊ ‪ij‬ٱ‪ij ᢻ‬ٱ⇭‪œ‬ٶ ˬ ᙺ  ٱ‪ƫij‬ٵ‪ƿ‬ٳ‪ij‬ٱ‪ƿᐊ ଛ ͚ Ɨ‬ٳ ‪œ‬ٶ‪ƿ‬ٳ‪Ĵǎư ᙺ Ʈƛ‬ٱ ƒ  ‪ij ŕ≥ ◵ ሱ‬ٱ‪Ĵnjư ᭦ ᙺ ᢻ‬ٱ‪  ƫɤ ƭ‬ٱ‪  ᛌij‬ٱ‪ĴǍư œij‬ٱ‪ƫ‬ٵ۔‬ ‫ٵ‬ ‫اﻟﺟواب‬ ‫ﺳﺑﺣن رﺑک رب اﻟﻌﺰة ﻋﻣﺎ ﯾﺻﻔون، وﺳﻼم ﻋﻠﯽ اﻟﻣﺮﺳﻠﯾن، واﻟﺣﻣد اﷲ رب اﻟﻌﺎﻟﻣﯾن،‬ ‫ٰ‬ ‫واﻟﺣﻣد ﷲ اﻟﻣﺘﻌﺎل ﺷﺎﻧہ ﻋن اﻟﮐذب واﻟﺟﮫل واﻟﺳﻔہ واﻟﮫﺰل واﻟﻌﺟﺰ واﻟﺑﺧل، وﮐل ﻣﺎﻟﯾس‬ ‫ﻣن ﺻﻔﺎت اﻟﮐﻣﺎل اﻟﻣﻧﺰه ﻋظﯾم ﻗدرﺗہ ﺑﮐﻣﺎل ﻗدوﺳﯾﺘہ وﺟﻣﺎل ﺳﺑوﺣﯾﺘہ ﻋن وﺻﻣہ ﺧﺮوج‬ ‫ﻣﻣﮐن او وﻟوج ﻣﺣﺎل، ﻗوﻟہ اﻟﺣق ووﻋده اﻟﺻدق، وﻣن اﺻدق ﻣن اﷲ ﻗﯾﻼ، وﮐﻼﻣہ اﻟﻔﺻل‬ ‫وﻣﺎھو ﺑﺎﻟﮫﺰل ﻓﺳﺑﺣن اﷲ ﺑﮐﺮة واﺻﯾﻼ، ﻟذاﺗہ اﻟﻘدم وﻟﻧﻌﺘہ اﻟﻘدم، ﻓﻼﺣﺎدث ﯾﻘوم وﻻﻗﺎﺋم‬ ‫ﯾﺣول، وﮐﻼﻣہ ازﻟﯽ وﺻدﻗہ ازﻟﯽ، ﻓﻼ اﻟﮐذب ﯾﺣدث وﻻاﻟﺻدق ﯾﺰول، واﻟﺻﻼة واﻟﺳﻼم‬ ‫ٰ‬ ‫ﻋﻠﯽ اﻟﺻﺎدق اﻟﻣﺻدوق ﺳﯾد اﻟﻣﺧﻠوق اﻟﻧﺑﯽ اﻟﺮﺳول اﻻﺗﯽ ﺑﺎﻟﺣق ﻣن ﻋﻧد اﻟﺣق ﻟدﯾن اﻟﺣق‬ ‫ﻋﻠﯽ وﺟہ اﻟﺣق واﻟﺣق ﯾﻘول ﻓﮫو اﻟﺣق وﮐﺘﺎﺑہ اﻟﺣق ﺑﺎﻟﺣق اﻧﺰل وﺑﺎﻟﺣق ﻧﺰل وﻋﻠﯽ اﻟﺣق‬ ‫اﻟﻧﺰول، واﺷﮫد ان ﻻ اﻟہ اﻻ اﷲ وﺣده ﻻﺷﺮﯾک ﻟہ ﺣﻘﺎ ﺣﻘﺎ، واﺷﮫد ان ﷴ ﻋﺑده ورﺳوﻟہ‬ ‫ً‬ ‫ً‬ ‫ﺑﺎﻟﺣق ارﺳﻠہ ﺻدﻗﺎ ﺻدﻗﺎ، ﺻﻠوات اﷲ وﺳﻼﻣہ ﻋﻠﯾہ وﻋﻠﯽ اﻟہ وﺻﺣﺑہ وﮐل ﻣن ﯾﻧﺘﻣﯽ‬ ‫اﻟﯾہ، وﻋﻠﯾﻧﺎ ﻣﻌﮫم وﺑﮫم وﻟﮫم ﯾﺎارﺣم اﻟﺮاﺣﻣﯾن، ٰاﻣﯾن ٰاﻣﯾن، اﻟہ اﻟﺣق ٰاﻣﯾن، ﻗﺎل اﻟﻣﺻدق ﻟﺮﺑہ‬ ‫ﺑﺘوﻓﯾﻘہ اﻟﻌظﯾم اﻟﻣﺳﺑﺢ ﻟﻣوﻻه ﻋن ﮐل وﺻف ذﻣﯾم، ﻋﺑداﻟﻣﺻطﻔﯽ اﺣﻣد رﺿﺎ اﻟﷴی اﻟﺳﻧﯽ‬ ‫ٰ‬ ‫اﻟﺣﻧﻔﯽ اﻟﻘﺎدری اﻟﺑﺮﮐﺎﺗﯽ اﻟﺑﺮﯾﻠوی، ﺻدق اﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﻗوﻟہ ﻓﯽ اﻟدﻧﯾﺎ واﻻﺧﺮة وﻣﺻدق ﻓﯾہ‬ ‫ظﻧہ ﺑﺎﻟﻌﻔو واﻟﻣﻐﻔﺮة، ٰاﻣﯾن، اﻟﻠﮫم ھداﯾۃ اﻟﺣق واﻟﺻواب۔‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫‪ ٓij‬ٱ‪ƿ◵ ƭ‬ٳ ‪ƿ ƭ‬ٳ‪ij ƭ‬ٱޛ‪ij ǂŗ ƭ‬ٱ‪ĴǍư ẵ ⋄ Ɨ‬ٱ‪ ࠁఞ ᨪ ጶ ᙺ ĵ‬۝‪ƿ Ũฑ، ᙴ ྂ⚮ ƻ‬ٳ‪  ᤉ Ũฑ ،¸ ŨŒƙ š ƻওᶰ‬ٱ‪ ጶ ৗ ͚ ࢫij‬‬ ‫‪Ǐ‬ٳ‬ ‫‪Ǎ‬‬ ‫‪nj nj‬‬ ‫‪ǔ Ǖ‬‬ ‫‪ĴǍư ◵ ƻᑊጹ Ũ ฑ‬ٱ‪ijƫ ঒‬ٱ‪ij ᤉ Ũฑ ،ᙺ ő‬ٱࢫ ͚‪Ĵƙ ʮ ሱ ৗ‬ٱ‪ij ƻ‬ٱ┌‪ij ͗ ،Տᵏ ⍱ ،≠ ޵ ،ፂ،ƭ⚭ ͚ ┕ǂŗ Ɨ‬ٱ‪ƫ‬ٵ‪ƿ‬ٳ ‬ ‫‪Ǐ‬ٳ‬ ‫ٵ‬ ‫‪nj‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫ٵ‬ ‫‪Ǐ‬ٳ ٵ‬ ‫‪ijǂŗ‬ٱ‪ĴǍư ẵ ⁜ƫ Ɨ‬ٱ‪ij ጶ ᙺ ĵ‬ٱ‪ƫ┌ ʼn¼ ᙺ ƏŒš ͚ ŕས ʼn¼ ͚ Ɨ‬ٵ‪ij Ʈǎ ƹƙ‬ٱ‪ƿƫ‬ٳ ‪ij ẵ ጸƫ ʮ Ʈǎ Ƹţᩑ ʼn኱‬ٱ‪ƿ┌ ʮ Ɨ‬ٳ‪ ƭ‬‬ ‫ٵ‬ ‫‪Ǘ njƱ‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫‪nj‬‬ ‫ ‪ƫ‬ٵ‪  ༈ ş‬ٱ‪ƫij‬ٵ‪ƿ‬ٳ ‪œ‬ٶ‪ĴǍư ẵ ⋄ ͚ ʼn௒ ʼn᨞‬ٱ‪ƫ ĵ‬ٵ‪ ઒‬ٱ‪ij ،ᙺ ij‬ٱ ‪ǁƒ ◵ Ɨ‬ٳ‪ij ᣆ ƻઈ‬ٱ‪ƿƫ‬ٳ ‪ij‬ٱ‪ƫ ◵ Ɨ‬ٵ∄‪ij ᭞ ŕ‬ٱ‪ƫ‬ٵ‪ij ͚ ʼn◀ ƿ‬ٱ⇥‪ƿ‬ٳ ‪ij ẵ‬ٱ‪ DŽǀ  ẵ Ɨ‬‬ ‫ٳ‬ ‫ٳ‬ ‫ٵ‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫⚮ ‪ij ᙺ ᯵¸᭞ ƻƓ‬ٱ‪Ĵnjư ƫ ᣆ ŨŒķ Ɨ฽ ◵ Ɨ‬ٱ‪ij ᙺ ĩ ⒥ — Ⅴ‬ٱ‪ƿƫ‬ٳ ‪ƫ‬ٵ‪ƫ ŕ‬ٵ్‪ij‬ٱ‪  ࢊ ᙺ ƒ ၮ ،ƣ‬ٱ‪ ” ᙺ ಀ ʮ ৘೶ ࢫij‬‬ ‫ٵ‬ ‫ٵ‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫‪Ǖ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǖ ǔ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪Ǖ‬‬ ‫‪ƫ‬ٵ‪Ĵƙ‬ٱ‪ij ،Ũ‬ٱ‪ijœ ʮ Ɨ‬ٱ‪ ƭ‬ڄ ┌ᦲ  ٱ‪ƫij‬ٵ‪ƿ‬ٳ ⁝‪ ƭ‬ڄ ┌ᦲ ‪œᠷ ຋‬ٶ‪ƿ ƒ េⓔ ƭ‬ٳ‪  ᓼ‬ٱ‪ƫij‬ٵ‪ƿ‬ٳ ‪Ĵư¸ ƒ ૲ េⓔ‬ٱ  ٱ‪ƫij‬ٵ‪ƿ‬ٳ  ٱ‪ij ŨŒķ ◵ Ɨij‬ٱ‪ƿ‬ٳŸ ᙺ  ٱ‪ƫij‬ٵ‪ƿ‬ٳ ‪ij‬ٱ‪ Ɨ‬‬ ‫ٶ‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǖ ǔ‬‬ ‫‪Ǖ‬‬ ‫◵⁆‪ij ƣ‬ٱ‪ƿ‬ٳŸ ᙺ ‪  ຋‬ٱ‪ƫᡳ ◵ ƭ⚭ — ŨŒķ ᰩij‬ٵ‪  ƒ ƭ‬ٱ‪ƫij‬ٵ‪ƿ‬ٳ ‪ij‬ٱ‪ijƫƿ Ɠ ƣ⁆ ͚ Ɨ‬ٱ‪ƒ ʼn‬۔ ͤ‪ƫ ŕ‬ٵ‪ij ¸ ŨŒƙ‬ٱ‪ijœ Ɨ‬ٱ‪ij ƭ‬ٱ┌‪ ጶ š Ɨ‬‬ ‫ٶ‬ ‫ٳٵ‬ ‫‪nj‬‬ ‫’‪œ‬ٶ‪ƫ ƣ‬ٵ‪ƫ൜‬ٵ‪œᮃ ͚ ƣ఻ Ũฑ ،ƣ‬ٶ‪ij‬ٱ‪ƿ‬ٳ ‪ƿ ᄥ‬ٳ‪ijᓟŒnj ư Əⅆ ʮ ᣆ ، ʼnᶰ‬ٱ‪ƫ ᓥő ᣆ ৗ ͚ ᣆ ᧖œ ،ᣆ ᤡλ ،આ‬ٵ‪ij‬ٱ‪ ᣆ ،આ‬‬ ‫ٶ‬ ‫‪ǔǔ‬‬ ‫‪ǔǔ‬‬ ‫‪ǔ ǔƱ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫◵ ‪ǁƒ‬ٳ‪ƫ – ᙺ ƻઈ‬ٵ‪ᙴ ᣆ ŕ‬۔ ‪ij‬ٱ‪Ĵƙ ͚ ᣆ ጶ ᣆ ƭ☛ ʮ ƻ‬ٱ‪Ĵư ອ‬ٱ‪  ʯ ʼnƿ‬ٱ‪ƫij‬ٵ‪ƿ‬ٳ ‪Ĵư‬ٱ‪ij ៮¸ ʼnƿ‬ٱ‪ƿƫ‬ٳ‪ij‬ٱ ‪ƫǀ  ◵ Ɨ‬ٵ‪ij¸ š ᣆ ʼn‬ٱ، — ‪œΈ‬ٶ‪ ƭ‬‬ ‫ٳ‬ ‫ٵ‬ ‫ٳ‬ ‫ٳ‬ ‫‪nj‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪œ‬ٶ‪ij – ƻ¸ᡗ‬ٱࢫ ‪ƫ‬ٵ‪ij ᙺ ĶǎưỼő ŕᡳ‬ٱ‪ƫŒƈ ͚ Ɨ‬ٵ‪ƫ ƒ œ඲ ៮Ɠ ŕ‬ٵ‪ijᮃ ŕ‬ٱ‪ĴǍư‬ٱ ‪œΈ — ،ᙺ ᣆ‬ٶ‪œ ƭ‬ٶ‪  ₆ ఌ ƭ᢯ – ƻ¸ᡗ‬ٱ‪ ࢫij‬‬ ‫ٶ‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫‪ƫ ⊑ ৘೶‬ٵ‪ij ᲏‬ٱ‪ij ƽԺ Ŵ᥏ ͚ Ɨ‬ٱ‪ƫ‬ٵ‪ƿ ƿ‬ٳ‪ij ᙴ ʼnᶰ‬ٱ‪ƿƫ‬ٳ ‪ij‬ٱ‪ƫ ᣆ Ɠ ƻ‬ٵ⁆‪œ ƣ‬ٶ‪ ⚮ ƽ‬ډ، ‪ij‬ٱ‪ij š ƻ‬ٱࢫ ‪ ŨŒƙƫ ŕͤ ẵ Əⅆ ʮ ৘೶‬‬ ‫ٵ‬ ‫ٵ‬ ‫ٳ‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫¸‪ij‬ٱ ‪ƫ‬ٵ‪ƿ‬ٳ ‪ij‬ٱ‪ ٓij ʮ ƻ‬ٱ‪ijƫ ʼn‬ٱ‰‪ij ƭ‬ٱ‪ƫ‬ٵ‪ij ƿ‬ٱ‪Ĵƙ ،š ƭ཭ ǂŗ Əⅆ ʮ ƻ‬ٱ‪ š ᗏ ອ‬ڄ ‪ij‬ٱ‪ij ẵ ጸƫ ʮ ƻ‬ٱ‪Ĵǎư ¸ⅆ᥏ ʮ ƻ‬ٱ ‪ij‬ٱ‪ƿ‬ٳ‪ij ᤄ‬ٱ܍‪ ٓij ᤘ‬ٱ‪ ٓij ი‬ٱ‪ ი‬‬ ‫ٵ‬ ‫‪Ǐ‬ٳ‬ ‫ٵ ‪ nj‬ٳ‬ ‫‪nj‬‬
ǔ  őij‫ٵ ٱ‬ƫ ᓥ⚮ ƻ‫ ۝‬Տ˪‫ٱ‬ĴǍư ʮ ƭ‫ٳ‬ƿ শij‫  ٱ‬ẵ ⁜ƫ ƽ‫ٳ‬ǀnjƱ ǂŗ ،ẵ ⒭຋ ≅ ʮ Ɨ ‫ٱ‬ij આ‫ٱ‬ijƫ ᓥ⚮ ᤡ೔ ʮ ƭ‫ٳ‬ƿ শ‫ٱ‬ij ،ი‫ٓ ٱ‬ij ‫ٱە‬ij ঔ‫ٱ‬ij ‫ٵ‬ ‫ٳ‬Ǐ ‫ٵ‬ nj nj ǔ ǖ ƒ ᭞ — ƭ ‫ٓ ٱ‬ij‫ٵ‬ƫᑵ‫ٶ‬œ Ɠ ʼn◀ ͚ Ɨ‫ٱ‬ij ৘೶ ࢫ‫ٱ‬ij ᙺƘ űᦡ‫ٳ‬ǀnjƱ ༶◵‫ٳ‬ǀnjƱ űƿ‫ٶ‬œⓔ ᤞ ᶣ űఌ ⃊‫ٳ‬ƿ ᤉ‫ٱ‬ij ൟ ŨŒƈ  ◵ Ɨ‫ٱ‬ij ‫ٳ‬ƿ‫ٵ‬ƫij‫  ٱ‬ᠻઈ‫ٳ‬ǁ ‫ٳ‬ ǖ  ő‫ٱ‬ijƫ ᓥઈ‫ٳ‬ǁƒ ៮ᘥ‫ٳ‬ƿ ʮ ƭ‫ٱ‬ij₩‫ٵ‬ƫ ᣆ ᘳ ຋ !ࢫ‫ٱ‬ij ƽ‫ٱ‬ij ،ი‫ٓ ٱ‬ij ᠻઈ‫ٳ‬ǁƒ ᭞ Ɠ ⇉ ᡺ ͚ ƭ෾‫ٵ‬ƫ ≏ ẵ ৘೶ ࢫij‫ —  ٱ‬ƽ‫ٳ‬ƿ‫ٱ‬Ĵnjư শ‫ٱ‬ij ‫ٵ‬ nj ǖ (ƭ) ‫ᙺ۔‬ ǔ ǖ  ಀ ʮ Œƈ‫ٵ‬ƫ ኇ ৘࿬ শij‫ —  ٱ‬ƭ༷‫ٳ‬ƿ‫ٱ‬ij ᢣǁū‫ٵ‬ƫ ƭ‫ٱ‬ij₩ ⃑࿬ ƭ‫ٱ‬ijጶ థ Ɨ‫ٱ‬ij ،ƭ‫ٱ‬Ĵnjư‫ٳ‬ƿő‫ٱ‬ij ƭ‫ٳ‬ƿ ƯƦ◀‫ٵ‬ƫ ʼn̴ ঔ ৘೶ ࢫ‫ٱ‬ij ঔ⌖ ␠ ‫ ٳ‬nj nj nj nj ǔ ǖ ǖnj ǖ ǖ Ʋ Ʒǎ nj ƹƨƲ  Ķǎư‫ٱ‬ij ‫ٳ‬ƿ‫ٵ‬ƫij‫ š ྚ  ٱ‬ƻᨱ๙ ‫ٳ‬ƿᒎ Ɠ ŨŒķ ৗ ͚ Ƙǎ ƹŎƔ  ‫ٵ‬ƫ Š  ʮ ƻও‫ٱ‬ijƫ ƭ‫ٳ‬ƿሲ‫ٵ‬ƫ ƭ‫ ٕٱ‬ijœ š Ƈǎ ƸƹŪ ʼnŒnjš‫ٵ‬ƫ ⒫‫ٳ‬ƿ ƭዩ Ɨij‫ٳ  ٱ‬ƿǖ ‫ٵ‬ƫǔ ij‫  ٱ‬ᢺ൯‫ٵ‬ƫ ‫ٵ‬ nj ǖ Ʊ ǖ ǔ ǖ Ʒū ǔ ‫ٱ ᙺ۔‬Ĵư⚮ Ũ฽ š ƻ‫ٱ‬ij ࿮฽ ű‫ٳ‬ƿƫ⃛ Ķǎư‫ٱ‬ij Ũᓦ‫ٵ‬ƫ‫ٱ‬ij Ʈţ‫ٱ‬ijƿ‫ٱ‬ij ‫ٵ‬ƫ Ũ‫ٱ‬ij⊾ Ưǎ ‫ٱ‬ijᕄ Մ ‫ٳ‬ƿƫ‫ٱ‬ij ũ ŧ  š ฺ᥏ ‫ٵ‬ ‫ٳ‬ ‫ٵ‬ ǖ Ǖ  ৒ ‫ٱ‬ij⚭ – દ‫ٵ‬ƫ ᾱ‫ٵ‬ƫ‫ٳ‬ƿ şⅆ ʮ ౏ij‫ٵ ٱ‬ƫ ᾑ ࢫij‫ ̳ ٱ‬ẵ የ ମ ƭ‫ٱ‬ij‫ٶ‬œĴ‫ ٱ‬ƙ‫ٳ‬ƿ‫ٱ‬ij ͚ ᧖඾ ᠻ⊀‫ٵ‬ƫ ᧖‫ٶ‬œ ៍‫ٱ‬ij — ʼn‫ٵ‬ƫ‫ٱ‬ij ᨪ๙ ǖǔ ‫۔‬ʼn᥷ ᑋŒǏ ŗᆽ‫ٱ‬Ĵǎư ŕ‫ٳ‬ǀnjƱ๘ ŕ‫ٵ‬ƫ⊭ ᐷઈ ⓑ న — Ʈƹƙ ៍ij‫  ٱ‬ẵ ᦲ┌ ẵij‫  ٱ‬ƿ‫ٵ‬ƫ‫ٱ‬ij ʼn௒ Ɔ኱ő‫ٱ‬Ĵnjư ‫ٳ‬ ǔ  ޵‫ٵ‬ƫ Ⅴ‫ٱ‬Ĵnjư ƻ๘‫ٱ‬ij ᠻ⇘‫ٶ‬œ‫ٱ‬ij ‫ٳ‬ƿ‫ٵ‬ƫij‫  ٱ‬౪ ╇ ৒ij‫  ٱ‬ƭ⚭ ⚮ ¸ ⃑ij‫ٵ ٱ‬ƫ ẵ የ ᑴij‫ٳ ٱ‬ƿᑊ ឳő‫ٶ‬œ š ᣆ ᖗij‫  ٱ‬űٰ⊾‫ٶ‬œ ᑴ‫ٱ‬Ĵnjư‫ٳ‬ƿ Ђ — Ũ‫ٵ‬ƫ‫ٶ‬œ ᨪ๙ nj ‫۔‬ਜ਼‫ٶ‬œ ǔ ǔŃǖ ǔ ǖ ǔ ǖ Ǖ ǔ  ƭ‫ٱ‬Ĵư‫ٱ‬Ĵǎưᕆ‫ٵ‬ƫ ŖŎƀ‫ٱ‬Ĵnjư Ũᓦ‫ٵ‬ƫij‫ ͚  ٱ‬ƭ‫ٱ‬ij᢯ ƻ‫ٱ‬ij ‫ٳ‬ƿ‫ٵ‬ƫ‫ٱ‬ij űƿ‫ٱ‬ijǀ  ƮŬŔš ʮ űƿ‫ٵ‬ƫ᤾ ঔ‫ٱ‬Ĵƙ‫ٳ‬ƿ ൶ ᨪᆪ ឤ⅘ ᑴĴ‫ ٱ‬ư ෗‫ٵ‬ƫ ްᓦ‫ٵ‬ƫ Ũઈ‫ٱ‬ij — Ũᶰ ᨪ๙ ‫ٳ ٳ‬ ‫ٶ‬ ‫ٳ‬ ǔǔ ǔǔ ǖ ǔ ǔ ǔ ‫۔‬᭻ ͚ ᑫij‫،  ٱ‬༯‫ٵ‬ƫ Ŕšઈ‫ٵ‬ƫີ‫ٵ‬ƫ ቐ౎ ͚ ƻ‫ٱ‬ij ‫ٳ‬ƿƫij‫  ٱ‬Ƽŝĸ Ũઈ‫ٱ‬ij ͚ ᑊ ƭ‫ٱ‬ij᢯ ƻ‫ٱ‬ij Ʈţ’ ᨲ – űƿ‫ٱ‬ijœ‫ٳ‬ǀnjƱ ƿ‫ٱ‬Ĵư ʮ ŖŎƀ⇘ ‫ٶ‬ ‫ٵ‬ ‫ٳ ٶ ٳ‬ nj ǔ ǔ ǖ ǖ nj  ƻওས ẵ ᆝ‫ٶ‬œᠷ ঔǁū Ɨij‫ٵ⋌،  ٱ‬ƫ ƐŐš ᧋┌ ೸ – fi‫ٱ‬ij‫ٵ‬ƫ ƭᅭ ◵ ᣆ ౎ij‫  ٱ‬Ɨ‫ٱ‬ij ‫ٳ‬ƿ‫ٵ‬ƫij‫  ٱ‬fi◵ şŒƈ ◵ ŕ‫ٶ‬ŔǎưŔnjš ƭőጹ — Ũ‫ٳ‬ƿᚫ ᨪ๙ ‫ٶ‬ ً ‫ٳ‬ ‫۔‬Ϧ ‫۔‬ឳܑ‫ٱ‬ij ஗ ࢫ‫ٱ‬ij ۡij‫ٵ ٱ‬ƫ ،ឳⓔ ᣘ‫ٵ‬ƫ ឳ౐ ƭ‫ٱ‬ijጶ — ฺ᥏ nj ǔ ǖ ǖ ǔ ǔ ƛ ͚ ৘೶‫ٵ‬ƫ ᑋᨺ ৘࿬ – ᙺ ƻᦳ‫ٱ‬ij◵ ƻ೛ ،‫ٱ׼‬ij űƿ‫ٶ‬œ Ÿij‫  ٱ‬ʼn₩ও‫ٱ‬ij ‫ٵ‬ƫ ⒭‫ٱؗ‬ij ࢫ‫ٱ‬Ĵnjư‫ٵ‬ƫ ʼn◀‫ٱ‬ij ،࿮฽  ʼn¼ ƭ⁝، ƭ⁝ Ʈ ‫ٳ‬ nj ǔ ǖ ǔ  ƒ ƻ๘‫ٱ‬ij ‫ ڄ‬ƭᅭ ◵ ጯ ⁞ ⛨ ࢫij‫ ٱ‬œථ ᙴᨩ ƒ ༈ ẵ Ɨij‫  ٱ‬᱀ ◵ ʼn¼ ِ⁞ ⛨ şⅆ ሱ ،ᙴ ʼn¼ ጸ‫ٵ‬ƫǀnjƱ‫ٵ‬ƫ ‫ٶ‬ ‫ٳ‬ ǘ ǔ ǖ ǔ ǔ  ŕ‫ٳ‬ǀƱ‫ٱ‬ij‫ٶ‬œ Ŗƀᠷ‫ٱ‬ij ͚ Ɨ‫ٱ‬ij ŕ‫ٳ‬ƿœ ៮Ɠ ◵ ƻ‫ٱ‬ij ᙴ „ƿ Ӭⓔ ʮ ഗ ͚ Ɨ‫ٱ‬ij ᨨ៩‫ٳ‬ƿ┌ ሱ – ෦ ᨪ ‫ٱ‬Ĵư¸ ʼn¼ ጸ‫ٵ‬ƫǀnjƱ ◵ ⁞ ‫ٳ‬ƿƫ‫ٱ‬ij ‫ٱ‬ĴƶNjĸ‫ٳ‬ƿ ‫ٶ‬ ‫ٳ‬ ‫ٳ‬ ‫ٵ‬ ǘ Ǖ nj  ŒŶ‫ٱ‬ij ŕ‫ٵ‬ƫ ᚪˆ‫ٱ‬ij ᙺ‫ٳ‬ƿ ᑋ ͚ ഗ ͚ Ɨij‫ ޵  ٱ‬Ũฯ‫ٵ‬ƫ ŲƷǎ ƛ ៮Ɠ — Ũ¸࿬‫ٵ‬ƫ Ⅴ‫ٱ‬Ĵnjư‫ٵ‬ƫ Ũ‫ٵ‬ƫළ‫ٵ‬ƫ ‫ٶ‬œጶ࿬ – ᨪ ᑋ ¸ ᑋ ş‫ٳ‬ƿ᥏ ẵ ǘ ǖ ‫ ¸۔‬ዯij‫ ௶  ٱ‬ẵ ŕ‫ٳ‬ǀƱ‫ٱ‬ij‫ٶ‬œ ͚ ⁞ Ɨ‫ٱ‬ij ‫ٳ‬ƿ‫ٵ‬ƫij‫„ ¸  ٱ‬ƿ ᑋ ഗ Ʈǎ ƸţŒŶ ‫ٳ‬ ǘ :ᥢ‫ٶ‬œ ◁൓ ◵ ‫ٳ‬ǀƱij‫ٵ ٱ‬ƫœ Ŗƀᠷ‫ٱ‬ij ƭ‫ٱ‬ij ‫ٶ‬ nj
‫‪ǔ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫)۱( ‪ƫ ኇ ☈ ƣŒš‬ٵ‪ǁƒ Œƈ‬ٳ‪Ĵưઈ‬ٱᙺ:ﺧﺎﻟق ﮐل ﺷﯾﺊ ﻓﺎﻋﺑدوه ۱؎‪ƫ‬ٵ‪ijƫ ᓥԢ ◵ ៩ ǂŗ ŕ‬ٱ‪  ຋ ᙺ ő‬ٱ‪ጶষ ẵij‬۔ ‪ ƻᨯ‬‬ ‫ٵ‬ ‫‪Ǐ‬ٳ‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǖ ǔ‬‬ ‫‪Ǖ‬‬ ‫⁇‪œᤥ Ə‬ٶ‪ ౎ ƭ‬ٱ‪œij‬ٶ ‪ijœ ᤌ ᦲ┌ – ᙴ‬ٱ‪ƫ ƭ‬ٵ⁝‪Ĵnj ư ƭ‬ٱ‪ƿ‬ٳ‪ĴǍư ẵ ●఻ ŕ୴ ∈ ৘೶ ű‬ٱ‪،ĵ‬‬ ‫ٶ‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫)۱؎ ‪ij‬ٱࠉ‪ ٓij‬ٱ‪ij ƻ‬ٱ࠸ᦲ      ۶/ ۲۰۱(‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫)۲( ‪ƫ ᴡ‬ٵ‪ǁƒ ŕ୴ ኇ έ‬ٳ‪Ĵưઈ‬ٱᙺ:اﻧہ ﺑﮐل ﺷﯾﺊ ﺑﺻﯾﺮ ۲؎‪ƫ‬ٵ‪œƓ ៩ ǂŗ ŕ‬ٶ‪،ᙺ ᥜ‬‬ ‫‪Ǐ‬ٳ‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫)۲؎‪ij‬ٱࠉ‪ ٓij‬ٱ‪ij ƻ‬ٱ࠸ᦲ    ۷۶/ ۹۱(‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪Ǖ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪Ǖ‬‬ ‫‪nj‬‬ ‫‪œጶ࿬ Ũฑ ᨪ‬ٶ‪ij‬ٱ‪ƫ ᧋┌ (⊿)ƭ‬ٵ‪œᠷ‬ٶ‪Ĵƙ Ɠ Ʈƛ ƭ‬ٱ‪ƫළ ດ ຝ‬ٵ‪ƿ᥏ ƭઈ‬ٳ‪Ĵǎư ඛ ᤌ ş‬ٱ ‪ij ᓥ ៩ ሱ‬ٱ‪ij ẵ ʼnƿ‬ٱ| ‪ƬơĹ Ķư‬ٵ‪ƫ ƭ‬ٵ‪ œጶ‬‬ ‫ٶ‬ ‫ٳ‬ ‫ً‬ ‫‪nj‬‬ ‫‪ǔ ǔ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ij ᑋ ৥ ᑋ‬ٱ| ‪ij –ન  Ķư‬ٱ‪ƿΦ‬ٳ ‪œጶ࿬ Ʈǎ ƸţŒŶ ʮ‬ٶ‪ij ጶ ᙺ — ᘳ‬ٱ‪ƫ ،ƒ ᘳ ᙺ ŒŶ‬ٵ‪ ٓij ʯ ዏ ŕ‬ٱ‪ – ᑋ ᙺ Ŋnj ưⓔ ƯƱᆽ ƻጰ ຋ ͛ ᠻ‬‬ ‫‪nj‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫‪،≳⍺ ƯƱᆽ‬‬ ‫‪nj‬‬ ‫ٰ‬ ‫ﻋہ: ﻓﺎﺋده: اﻋﻠم اﻧہ رﺑﻣﺎ ﯾﻠﻣﺢ ﮐﻼم اﻟﻘﺎری ﻓﯽ ﻣﻧﺢ اﻟﺮوض اﻟﯽ ﺗﺧﺻﯾص ﺑﺻﺎره ﺗﻌﺎﻟﯽ ﺑﺎﻻﺷﮐﺎل‬ ‫واﻻﻟوان وﺳﻣﻌہ ﺑﺎﻻﺻوات واﻟﮐﻼم، وﻗد ﺻﺮح اﻟﻌﻼﻣۃ اﻟﻼﻗﺎﻧﯽ ﻓﯽ ﺷﺮح ﺟوھﺮة اﻟﺘوﺣﯾد‬ ‫ٰ‬ ‫ﺑﻌﻣوﻣﮫﻣﺎ ﮐل ﻣوﺟود، وﺗﺑﻌہ ﺳﯾدی ﻋﺑداﻟﻐﻧﯽ ﻓﯽ اﻟﺣدﯾﻘۃ و ھذا ﮐﻼم اﻟﻼﻗﺎﻧﯽ ﻗﺎل ﻟﯾس ﺳﻣﻌہ ﺗﻌﺎﻟﯽ‬ ‫ً‬ ‫ﺧﺎﺻﺎ ﺑﺎﻻﺻوات ﺑل ﯾﻌم ﺳﺎﺋﺮا ﻟﻣوﺟودات ذوات ﮐﺎﻧت اوﺻﻔﺎت ﻓﺳﯾﻣﻊ ذاﺗہ اﻟﻌﻠﯾۃ وﺟﻣﯾﻊ ﺻﻔﺎﺗہ‬ ‫ٰ‬ ‫اﻻزﻟﯾۃ ﮐﻣﺎ ﯾﺳﻣﻊ ذواﺗﻧﺎ وﻣﺎ ﻗﺎم ﺑﻧﺎﻣن ﺻﻔﺎﺗﻧﺎ ﮐﻌﻠوﻣﻧﺎ و اﻟواﻧﻧﺎ وھﮐذا ﺑﺻﺮه ﺳﺑﺣﺎﻧہ و ﺗﻌﺎﻟﯽ ﻻ‬ ‫ﯾﺧﺘص ﺑﺎﻻﻟوان وﻻﺑﺎﻻﺷﮐﺎل واﻻﮐوان ﻓﺣﮐﻣہ ﺣﮐم اﻟﺳﻣﻊ ﺳواء ﺑﺳواء ﻓﻣﺘﻌﻠﻘﮫﻣﺎ واﺣد ۱؎‬ ‫ٰ‬ ‫اﻧﺘﮩﯽ۔ اﻣﺎ ﻣﺎﻗﺎل اﻟﻼﻗﺎﻧﯽ ﻗﺑل ذﻟک ﺣﯾث ﻋﺮف اﻟﺳﻣﻊ ﺑﺎﻧہ ﺻﻔۃ ازﻟﯾہ ﻗﺎﺋﻣۃ ﺑذاﺗہ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﺗﺘﻌﻠق‬ ‫ﺑﺎﻟﻣﺳﻣوﻋﺎت اوﺑﺎﻟﻣوﺟودات۲؎ اﻟﺦ واﻟﺑﺻﺮ ﺑﺎﻧہ ﺻﻔﺘۃ ازﻟﯾہ ﺗﺘﻌﻠق ﺑﺎﻟﻣﺑﺻﺮات اوﺑﺎﻟﻣوﺟودات‬ ‫۱؎ اﻟﺦ‬ ‫ٰ‬ ‫ﻓﺎﺋده: واﺿﺢ ﮨوﮐہ ''ﻣﻧﺢ اﻟﺮوض'' ﻣﯾں ﻣﻼ ﻋﻠﯽ ﻗﺎری ﮐﮯ ﮐﻼم ﺳﮯ ﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﮐﯽ ﺑﺻﺎرت ﮐﺎ‬ ‫اﺷﮐﺎل واﻟوان اور اس ﮐﯽ ﺳﻣﻊ ﮐﺎ اﺻوات وﮐﻼم ﮐﮯ ﺳﺎﺗﮫ اﺧﺘﺻﺎص ﮐﺎ اﺷﺎرة ﻣﻌﻠوم ﮨوﺗﺎﮨﮯ‬ ‫ٰ‬ ‫ﺣﺎﻻﻧﮐہ ﻋﻼﻣہ ﻋﻼﻣہ ﻻﻗﺎﻧﯽ ﻧﮯ ''ﺟوﮨﺮة اﻟﺘوﺣﯾد'' ﮐﯽ ﺷﺮح ﻣﯾں ﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﮐﯽ ﻣذﮐوره دوﻧوں‬ ‫ﺻﻔﺎت ﮐو ﺗﻣﺎم ﻣوﺟودات ﻣﯾں ﻋﺎم ﮨوﻧﮯ ﮐﯽ ﺗﺻﺮﯾﺢ ﮐﯽ ﮨﮯ اور ﻋﻼﻣہ ﻋﺑداﻟﻐﻧﯽ ﻧﺎﺑﻠﺳﯽ ﻧﮯ‬ ‫ٰ‬ ‫ﺣدﯾﻘہ ﻣﯾں ان ﮐﯽ اﺗﺑﺎع ﮐﯽ ﮨﮯ۔ اور ﻋﻼﻣہ ﻻﻗﺎﻧﯽ ﮐﺎ ﮐﻼم ﯾہ ﮨﮯ، اﻧﮫوں ﻧﮯ ﻓﺮﻣﺎﯾﺎ ﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ‬ ‫ﮐﯽ ﺳﻣﻊ ﺻﺮف اﺻوات ﮐﮯ ﺳﺎﺗﮫ ﻣﺧﺘص ﻧﮩﯾں ﮐﯽ ﺑﻠﮐہ ﺗﻣﺎم ﻣوﺟودات ﮐو ﻋﺎم ﮨﮯ ﺧواه ذوات‬ ‫ٰ‬ ‫ﮨوں ﯾﺎ ﺻﻔﺎت، ﺗو ﺑﺎری ﺗﻌﺎﻟﯽ ﮐواﭘﻧﯽ ذات وﺻﻔﺎت ﮐﺎ ﺳﺎﻣﻊ ﮨﮯ ﺟس طﺮح وه ﮨﻣﺎری ذوات اور‬ ‫ٰ‬ ‫ﮨﻣﺎری ﺻﻔﺎت ﻣﺜﻼ ﮨﻣﺎرے ﻋﻠوم اور اﻟوان ﮐﺎ ﺳﺎﻣﻊ ﮨﮯ ﯾوﻧﮩﯽ ﺳﺑﺣﺎﻧہ وﺗﻌﺎﻟﯽ ﮐﯽ ﺑﺻﺮ ﮐﺎ‬ ‫ﻣﻌﺎﻣﻠہ ﮨﮯ ﮐہ وه ﺑﮫﯽ اﮐوان و اﻟوان و اﺷﮐﺎل ﮐﮯ ﺳﺎﺗﮫ ﻣﺧﺘص ﻧﮩﯾں اس ﮐﺎ ﻣﻌﺎﻣﻠہ ﺑﮫﯽ ﺳﻣﻊ‬
‫ﺟﯾﺳﺎ ﮨﮯ اور دوﻧوں ﺻﻔﺎت ﺑﺮاﺑﺮﮨﯾں ﺗو دوﻧوں ﮐﮯ ﻣﺘﺻﻠﻘﺎت ﺑﮫﯽ اﯾک ﺟﯾﺳﮯ ﮨﯾں اﻧﺘﮩﯽ، )اور‬ ‫اس ﭘﺮ ﻋﻼﻣہ ﻧﺎﺑﻠﺳﯽ ﮐﺎ ﮐﻼم ﯾہ ﮨﮯ( ﻟﯾﮐن ﻋﻼﻣہ ﻻﻗﺎﻧﯽ ﻧﮯ ﺟو اس ﺳﮯ ﻗﺑل ﻓﺮﻣﺎﯾﺎ ﺟﮩﺎں ﺳﻣﻊ‬ ‫ٰ‬ ‫ﮐﯽ ﺗﻌﺮﯾف ﯾوں ﮐﯽ ﮨﮯ ﮐہ ﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﮐﯽ ازل ﺻﻔت ﮨﮯ ﺟو اس ﮐﯽ ذات ﺳﮯ ﻗﺎﺋم ﮨﮯ اور ﺗﻣﺎم‬ ‫ٰ‬ ‫ﻣﺳﻣوﻋﺎت ﯾﺎ ﻣوﺟودات ﺳﮯ ﻣﺘﻌﻠق ﮨﮯ اﻟﺦ، اور ﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﮐﯽ ﺑﺻﺮ ﮐﯽ ﺗﻌﺮﯾف ﯾوں ﮐﯽ ﮨﮯ ﮐہ‬ ‫وه اس ﮐﯽ ازل ﺻﻔت ﮨﮯ ﺟو ﺗﻣﺎم ﻣﺑﺻﺮات ﯾﺎ ﻣوﺟودات ﺳﮯ ﻣﺘﻌﻠق ﮨﮯ اﻟﺦ،‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫)۲؎‪ij‬ٱہ‪ƨǎ Ʋ‬ڬ ‪ij‬ٱ॓‪ij̴   ᨪ‬ٱ‪ij ঔ‬ٱ‪ij ᝈ   ᑴⓔŒŋ‬ٱ‪ij ű‬ٱݫ‪ij ƭ⁝ ᤌ ƭ‬ٱࣺ‪ij ᑴ‬ٱ۪‪ƿᑊ ŕ‬ٳ‪ƿ ᨪ‬ٳ℈‪ ٓij ⒣ ᨪ‬ٱ‪Ĵnjư‬ٱ‪œ‬ٶ  ۱/ ۵۵۲(‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫)۱؎ ‪ij‬ٱہ‪ƨǎ Ʋ‬ڬ ‪ij‬ٱ॓‪ij̴ ᨪ‬ٱ‪ij ঔ‬ٱ‪ij ᝈ ᑴⓔŒŋ‬ٱ‪ij ű‬ٱݫ‪ij ƭ⁝ ᤌ ƭ‬ٱࣺ‪ij ᑴ‬ٱ۪‪ƿᑊ ๞  ŕ‬ٳ‪ƿ ᨪ‬ٳ℈‪ ٓij ⒣ ᨪ‬ٱ‪Ĵnjư‬ٱ‪œ‬ٶ  ۱/ ۵۵۲(‬ ‫ﻓﺎﻗول ﻻﯾﺟب ان ﯾﮐون اﺷﺎرة اﻟﯽ اﻟﺧﻼف ﺑل اﺗﯽ اوﻻ ﺑﺎﻟﻣﺑﺻﺮات ﻣﻌﺘﻣداﻋﻠﯽ ﺑداھۃ ﺗﺻوره ﺛم‬ ‫اردت ﺑﺎﻟﻣوﺟودات ﻓﺮارا ﻋن ﺻورة اﻟدور، وﻟﯾس ﻓﯽ اﻟﺘﻌﺑﯾﺮﯾن ﺗﻧﺎف اﺻﻼ، ﻓﺎن اﻟﻣﺑﺻﺮ ﻣﺎﯾﺘﻌﻠق‬ ‫ﺑہ اﻻﺑﺻﺎر وﻟﯾس ﻓﯾہ دﻻﻟۃ ﻋﻠﯽ ﺧﺻوﺻﯾۃ ﺷﯾﺊ دون ﺷﯾﺊ ﻓﺎذاﮐﺎن اﻻﺑﺻﺎر ﯾﺘﻌﻠق ﺑﮐل ﺷﯾﺊ‬ ‫ﮐﺎن اﻟﻣﺑﺻﺮ واﻟﻣوﺟود ﻣﺘﺳﺎدﯾﯾن، ﻧﻌم ﻟﻣﺎ ﮐﺎن اﺑﺻﺎر ﻧﺎ اﻟدﯾﻧوی اﻟﻌﺎدی ﻣﺧﺘﺻﺎ ﺑﺎﻟﻠون وﻧﺣوه رﺑﻣﺎ‬ ‫ٰ‬ ‫ﯾﺳﺑق اﻟذھن اﻟﯽ ھذا ﻟﺧﺻوص ﻓﺎزال اﻟوھم ﺑﻘوﻟہ اوﺑﺎﻟﻣوﺟودات آﺗﯾﺎ ﺑﮐﻠﻣۃ اوﻟﺘﺧﯾﯾﺮﻓﯽ اﻟﺘﻌﺑﯾﺮ۔‬ ‫وھذه ﻧﮐﺘۃ اﺧﺮی ﻟﻼرداف واﻧﻣﺎ ﻟم ﯾﮐﺘف ﺑہ ﻻن ذﮐﺮ اﻟﻣﺑﺻﺮات ادﺧل ﻓﯽ اﻟﺘﻣﯾﺰ۔‬ ‫اﻗول اس ﺳﮯ ﻣﺘﻌﻠق ﻣﯾں ﮐﮩﺘﺎ ﮨوں" او" ﯾﻌﻧﯽ ﯾﺎ، ﺳﮯ ﺗﻌﺑﯾﺮ ﻣﯾں ﺿﺮوری ﻧﮩﯾں ﮐہ ﯾہ اﺧﺘﻼف‬ ‫ﮐﺎ اﺷﺎره ﮨو ﺑﻠﮐہ ﻣﺑﺻﺮات ﮐو ﭘﮩﻠﮯ ذﮐﺮ ﮐﺮﮐﮯ اس ﮐﮯ ﺗﺻور ﮐﯽ ﺑداﮨت ﮐو ظﺎﮨﺮ ﮐﯾﺎ ﭘﮫﺮ‬ ‫ﻣوﺟوادت ﮐو ﺳﺎﺗﮫ ذﮐﺮ ﮐﯾﺎ ﺗﺎﮐہ دور ﻻزم ﻧہ آﺋﮯ ﺟﺑﮐہ ﻣﺑﺻﺮات وﻣوﺟودات دوﻧوں ﺗﻌﺑﯾﺮ ات‬ ‫ﻣﯾں ﮐوﺋﯽ ﻣﻧﺎﻓﺎت ﻧﮩﯾں ﮨﮯ ﮐﯾوﻧﮐہ ﻣﺑﺻﺮ وه ﭼﯾﺰ ﮨﮯ ﺟس ﺳﮯ اﺑﺻﺎر ﮐﺎ ﺗﻌﻠق ﮨوﺳﮐﮯ ﺟﺑﮐہ‬ ‫ﮐﺳﯽ ﺷﯾﺊ ﺳﮯ ﺧﺻوﺻﯾت ﭘﺮ ﮐوﺋﯽ دﻻﻟت ﻧﮩﯾں ﮨﮯ، ﺗو ﺟب اﺑﺻﺎر ﮐﺎ ﺗﻌﻠق ﮨﺮ ﭼﯾﺰ ﺳﮯ ﮨﮯ‬ ‫ﺗو ﻣﺑﺻﺮا اور ﻣوﺟود دوﻧوں ﻣﺳﺎوی ﮨوﺋﮯ، ﮨﺎں ﮨﻣﺎری دﻧﯾﺎوی ﻋﺎدی ﺑﺻﺎر ﭼوﻧﮐہ اﻟوان وﻏﯾﺮه‬ ‫ﺳﮯ ﻣﺧﺘص ﮨﯾں اس ﻟﺋﮯ ﮨوﺳﮐﺘﺎ ﮨﮯ ﮐہ ذﮨن اس ﺧﺻوﺻﯾت ﮐو اﭘﻧﺎﺋﮯ اس ﻟﺋﮯ اﻧﮫوں ﻧﮯ‬ ‫ﻣذﮐوره وﮨم ﮐﮯ ازﻟہ ﮐﮯ ﻟﺋﮯ ''اوﺑﺎﻟﻣوﺟودات'' ﮐﻠﻣہ ''او'' ﮐو ﺗﻌﺑﯾﺮ ﻣﯾں اﺧﺘﯾﺎر دﯾﻧﮯ ﮐﮯ ﻟﺋﮯ‬ ‫ﻻﺋﮯ۔ ﺗو ﻣﺑﺻﺮات ﮐﮯ ﺑﻌد ﻣوﺟودات ﮐو ذﮐﺮ ﮐﺮﻧﮯ ﮐﺎ دوﺳﺮا ﻧﮐﺘہ ﮨوا، اور ﺻﺮف ﻣوﺟودات‬ ‫ﭘﺮ اﮐﺘﻔﺎء اس ﻟﺋﮯ ﻧہ ﮐﯾﺎ ﮐﯾوﻧﮐہ ﻣﺑﺻﺮات ﮐو اﻣﺘﯾﺎز ﻣﯾں زﯾﺎده دﺧل ﻧﮩﯾں۔‬ ‫ﺛم اﻗول، ﺗﺣﻘﯾق اﻟﺘﻘدم ان اﻻﺑﺻﺎر ﻻﺷک اﻧہ ﻟﯾس ﮐﺎاﻻرادة واﻟﻘدرة واﻟﺘﮐوﯾن اﻟﺘﯽ ﻻﯾﺟب ﻓﻌﻠﯾۃ‬ ‫ﺟﻣﯾﻊ اﻟﺘﻌﻠﻘﺎت اﻟﻣﻣﮐﻧۃ ﻟﮫﺎ ﺑل ھو اﻣن ﺻﻔﺎت اﻟﺘﯽ ﯾﺟب ان ﺗﺘﻌﻠق ﺑﺎﻟﻔﻌل ﺑﮐل ﻣﺎ ﯾﺻﻠﺢ ﻟﺘﻌﻠﻘﮫﺎ‬ ‫ٰ‬ ‫ﮐﺎﻟﻌﻠم ﻓﻌدم اﺑﺻﺎر ﺑﻌض ﻣﺎﯾﺻﺢ ان ﯾﺑﺻﺮه ﻧﻘص ﻓﯾﺟب ﺗﻧﺰﯾﮫہ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﻋﻧہ ﮐﻌدم اﻟﻌﻠم ﺑﺑﻌض‬ ‫ﻣﺎﯾﺻﺢ ان ﯾﻌﻠم، وھذا ﻣﻣﺎﻻﯾﺟوز ان ﯾﺘﻧﺎطﻊ ﻓﯾہ ﻋﻧﺰان اﻧﻣﺎ اﻟﺷﺎن ﻓﯽ ﺗﻌﺑﯾﺮ ﻣﺎﯾﺻﺢ ﺗﻌﻠق اﻻﺑﺻﺎر‬ ‫ﺑہ ﻓﺎن ﺛﺑت اﻟﻘﺻﺮ ﻋﻠﯽ اﻻﺷﮐﺎل واﻟوان واﻻﮐوان ﻓذاک، وان ﺛﺑت ﻋﻣوم اﻟﺻﺣۃ ﺑﮐل ﻣوﺟود وﺟب‬ ‫اﻟﻘول ﺑﺘﺣﻘق ﻋﻣوم اﻻﺑﺻﺎر ازﻻً واﺑدًا ﻟﺟﻣﯾﻊ اﻟﮐﺎﺋﻧﺎت اﻟﻘدﯾﻣۃ واﻟﺣﺎدﺛۃ اﻟﻣوﺟودة ﻓﯽ ازﻣﻧﺘﮫﺎ‬ ‫ٰ‬ ‫اﻟﻣﺣﻘﻘۃ اواﻟﻣﻘدرة ﻟﻣﺎ ﻋﺮف ﻣن اﻧہ ﻻ ﯾﺟوز ھﮫﻧﺎ ﺷﯾﺊ ﻣﻧﺘظﺮ ﻟﮐن اﻻول ﺑﺎطل ﻟﻼﺟﻣﺎع ﻋﻠﯽ‬ ‫ٰ‬ ‫ٰ‬ ‫رؤﯾۃ اﻟﻣوﻣﻧﯾن رﺑﮫم ﺗﺑﺎرک وﺗﻌﺎﻟﯽ ﻓﯽ اﻟدار اﻻﺧﺮة ﻓﮐﺎن اﺟﻣﺎع ﻋﻠﯽ ان ﺻﺣۃ اﻻﺑﺻﺎر ﻻﺗﺧﺘص‬ ‫ﺑﻣﺎذﮐﺮ وﻗد ﺻﺮح اﺻﺣﺎﺑﻧﺎ ﻓﯽ ھذا اﻟﻣﺑﺣث ان ﻣﺻﺣﺢ اﻟﺮؤﯾۃھو اﻟوﺟود وﻗداﺟﻣﻌوا ﮐﻣﺎ ﻓﯽ‬ ‫ٰ‬ ‫اﻟﻣواﻗف اﻧہ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﯾﺮی ﻧﻔﺳہ ﻓﺘﺑﯾن ان اﻟﺣق ھوا اﻟﺘﻌﻣﯾم وان ﻗوﻟہ ﺗﻌﺎﻟﯽ اﻧہ ﺑﮐل ﺷﯾﺊ ﺑﺻﯾﺮ‬ ‫ٰ ٰ‬
‫۲؎ ﺟﺎر ﻋﻠﯽ ﺻﺮاﻓۃ ﻋﻣوﻣہ ﻣن دون ﺗطﺮق ﺗﺧﺻﯾص اﻟﯾہ اﺻﻼ ھﮐذا ﯾﻧﺑﻐﯽ اﻟﺘﺣﻘﯾق واﷲ‬ ‫ٰ‬ ‫وﻟﯽ اﻟﺘوﻓﯾق وﻣن اﺗﻘن ھذا ﺗﯾﺳﺮﻟہ اﺟﺮاء ﻓﯽ اﻟﺳﻣﻊ ﺑدﻟﯾل ﮐﻼم اﷲ ﺳﺑﺣﺎﻧہ وﺗﻌﺎﻟﯽ ﻓﺎﻓﮫم واﷲ‬ ‫ٰ‬ ‫ٰ‬ ‫ﺳﺑﺣﻧہ وﺗﻌﺎﻟﯽ ﻓﺎﻓﮫم واﷲ ﺳﺑﺣﻧہ وﺗﻌﺎﻟﯽ اﻋﻠم ۲۱ ﻣﻧہ رﺿﯽ اﷲ ﻋﻧہ۔‬ ‫ٰ‬ ‫ﭘﮫﺮ ﻣﯾں ﮐﮩﺘﺎﮨوں ﻣﻘﺎم ﮐﯽ ﺗﺣﻘﯾق ﯾہ ﮨﮯ ﮐہ اﺑﺻﺎر ﺑﯾﺷک، اراده ﻗدرت اور ﺗﮐوﯾن ﺻﻔﺎت ﺟﯾﺳﯽ‬ ‫ﻧﮩﯾں۔ ﺟن ﮐﺎ ﺗﻣﺎم ﻣﻣﮐﻧہ ﺗﻌﻠﻘﺎت ﺳﮯ ﺑﺎﻟﻔﻌل ﻣﺘﻌﻠق ﮨوﻧﺎ واﺟب ﻧﮩﯾں ﺑﻠﮐہ اﺑﺻﺎر ان ﺻﻔﺎت ﻣﯾں‬ ‫ﺳﮯ ﺟن ﮐﺎ ﻣﻣﮐن اﻟﺘﻌﻠق ﺳﮯ ﺑﺎﻟﻔﻌل ﻣﺘﻌﻠق ﮨوﻧﺎ واﺟب ﮨﮯ ﺟﯾﺳﺎﮐہ ﻋﻠم ﮐﺎ ﻣﻌﺎﻣﻠہ ﮨﮯ ﺗوﺑﻌض‬ ‫ٰ‬ ‫وه ﭼﯾﺰﯾں ﺟن ﮐﺎ اﺑﺻﺎر ﻣﻣﮐن اور ﺻﺣﯾﺢ ﮨوﺳﮐﺘﺎﮨﮯ ان ﮐﺎ ﻋدم اﺑﺻﺎر ﻧﻘص ﮨوﮔﺎ ﻟﮩذا ﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ‬ ‫ﮐﺎ اس ﻧﻘص ﺳﮯ ﭘﺎک ﮨوﻧﺎ ﺿﺮوری ﮨﮯ ﺟﯾﮯس ﻋﻠم ﺳﮯ ﻣﺘﻌﻠق ﺑﻌض اﺷﯾﺎء ﮐﺎ ﻋﻠم ﻧہ ﮨوﻧﺎ‬ ‫ﻧﻘص ﮨﮯ ﺟس ﺳﮯ وه ﭘﺎک وﻣﻧﺰه ﮨﮯ ﯾہ وه ﻣﻌﺎﻣﻠہ ﮨﮯ ﺟس ﻣﯾں دو آراء ﻧﮩﯾں ﮨوﺳﮐﺘﯾں، اب‬ ‫ﺻﺮف ﯾہ ﺑﺣث ﮨﮯ ﮐہ اﺑﺻﺎر ﮐﺎ ﺗﻌﻠق ﮐن ﭼﯾﺰوں ﺳﮯ ﮨوﺳﮐﺘﺎﮨﮯ اﮔﺮ ﯾہ ﺛﺎﺑت ﮨوﺟﺎﺋﮯ ﮐہ‬ ‫اﺑﺻﺎر ﺻﺮف اﺷﮐﺎل واﻟوان و اﮐوان ﺳﮯ ﮨﯽ ﻣﺘﻌﻠق ﮨوﺳﮐﺘﯽ ﮨﮯ ﺗو ﯾﮩﯽ ﮨوﮔﺎ اور اﮔﺮ ﺛﺎﺑت‬ ‫ً‬ ‫ﮨوﺟﺎﺋﮯ ﮐہ اس ﮐﺎ ﺗﻌﻠق ﺗﻣﺎم ﻣوﺟودات ﺳﮯ ﺻﺣﯾﺢ ﮨوﺳﮐﺘﺎﮨﮯ ﺗو ﭘﮫﺮ ازﻻً واﺑدا ﺗﻣﺎم ﮐﺎﺋﻧﺎت‬ ‫وﺣﺎدﺛہ ﺧواه وه اﭘﻧﮯ زﻣﺎﻧوں ﻣﯾں ﻣﺣﻘق ﮨوں ﯾﺎ ﻣﻘدر ﮨوں ﺳب ﺳﮯ اﺑﺻﺎر ﮐﺎ ﺗﻌﻠق ﻣﺎﻧﻧﺎ اور‬ ‫ﺑﯾﺎن ﮐﺮﻧﺎ واﺟب ﮨوﮔﺎ ﺟﯾﺳﺎ ﮐہ واﺿﺢ ﮨﮯ ﮐہ اب ﮐوﺋﯽ ﭼﯾﺰ اﻧﺘظﺎر ﮐﮯ ﻣﺮﺣﻠہ ﻣﯾں ﻧہ ﮨوﮔﯽ،‬ ‫ٰ‬ ‫ﻟﯾﮐن ﭘﮩﻠﯽ ﺷق ﺑﺎطل ﮨﮯ ﮐﯾوﻧﮐہ آﺧﺮت ﻣﯾں ﻣوﻣﻧﯾن ﮐﮯ ﻟﺋﮯ ﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﮐﯽ رؤﯾت ﭘﺮ اﺟﻣﺎع ﮨﮯ‬ ‫ٰ‬ ‫)ﺣﺎﻻﻧﮐہ ﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ اﺷﮐﺎل واﻟوان ﺳﮯ ﭘﺎک ﮨﮯ( ﺗو ﺛﺎﺑت ﮨواﮐہ اﺑﺻﺎرﮐﺎ ﺗﻌﻠق اﺷﮐﺎل واﻟوان ﺳﮯ‬ ‫ﻣﺧﺘص ﻧﮩﯾں ﮨﮯ ﺟﺑﮐہ ﮨﻣﺎرے اﺻﺣﺎب ﻧﮯ اس ﮐﮯ ﺑﺣث ﻣﯾں ﺗﺻﺮﯾﺢ ﮐﺮدی ﮨﮯ ﮐہ آﺧﺮت ﻣﯾں‬ ‫ٰ‬ ‫ٰ‬ ‫ﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﮐﯽ رؤﯾت ﮐﺎ ﻣدار ﺻﺮف وﺟودﮨﮯ ﺟﺑﮐہ ان ﮐﺎ اﺟﻣﺎع ﮨﮯ ﮐہ ﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ اﭘﻧﯽ ذات ﮐو‬ ‫ٰ‬ ‫دﯾﮐﮫﺘﺎﮨﮯ ﺟﯾﺳﺎﮐہ ﻣواﻗف ﻣﯾں ﮨﮯ، ﺗو اﺑﺻﺎر ﻣﯾں ﺗﻌﻣﯾم ﮨﯽ ﺣق ﮨﮯ، اور ﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﮐﮯ ارﺷﺎد‬ ‫''اﻧہ ﺑﮐل ﺷﯾﺊ ﺑﺻﯾﺮ''‬ ‫ﮐﺎ اﺟﺮاء اﭘﻧﮯ ﺧﺎﻟص ﻋﻣوم ﭘﺮ ﮨوﮔﺎ ﺟس ﻣﯾں ﮐﺳﯽ ﻗﺳم ﮐﯽ ﺗﺧﺻﯾص ﮐﺎ ﺷﺎﺋﺑہ ﻧہ ﮨوﮔﺎ۔ ﯾوں‬ ‫ٰ‬ ‫ﺗﺣﻘﯾق ﮨوﻧﯽ ﭼﺎﮨﺋﮯ ﺟﺑﮐہ ﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﮨﯽ ﺗوﻓﯾق ﮐﺎ ﻣﺎﻟک ﮨﮯ ﺟو ﺑﮫﯽ ا س ﺗﺣﻘﯾق ﭘﺮ ﯾﻘﯾن رﮐﮫﮯ ﮔﺎ‬ ‫ٰ‬ ‫اس ﮐﮯ ﻟﺋﮯ ﺻﻔت ﺳﻣﻊ ﻣﯾں ﺑﮫﯽ ﻋﻣوم ﮐﺎا ﺟﺮاء آﺳﺎن ﮨو ﮔﺎ ﺟس ﮐﯽ دﻟﯾل ﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﮐﺎ ارﺷﺎد‬ ‫ٰ‬ ‫ٰ‬ ‫ﮨﮯ ﭘس ﺳﻣﺟﮫو وﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ اﻋﻠم ۲۱ ﻣﻧہ رﺿﯽ ﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﻋﻧہ )ت(‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫)۲؎ ‪ij‬ٱࠉ‪ ٓij‬ٱ‪ij ƻ‬ٱ࠸ᦲ    ۷۶/ ۹۱(‬ ‫‪ij ␛ şỼ‬ٱ◺ — ᙺ :ﻗد اﻓﺘﯽ اﺋﻣۃ ﺳﻣﺮﻗﻧد وﺑﺧﺎر ا ﻋﻠﯽ اﻧہ )ﯾﻌﻧﯽ اﻟﻣﻌدوم( ﻏﯾﺮ ﻣﺮﺋﯽ، وﻗدذﮐﺮ‬ ‫اﻻﻣﺎم اﻟﺰاھد اﻟﺻﻔﺎر ﻓﯽ ٰاﺧﺮﮐﺘﺎب اﻟﺘﻠﺧﯾص ان اﻟﻣﻌدوم ﻣﺳﺘﺣﯾل اﻟﺮؤﯾۃ، وﮐذا اﻟﻣﻔﺳﺮون‬ ‫ٰ‬ ‫ذﮐﺮوا ان اﻟﻣﻌدوم ﻻﯾﺻﻠﺢ ان ﯾﮐون ﻣﺮئ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ، وﮐذا ﻗول اﺳﻠف ﻣن اﻻﺷﻌﺮﯾۃ و‬ ‫اﻟﻣﺎﺗﺮﯾدﯾۃ ان اﻟوﺟود ﻋﻠۃ ﺟواز اﻟﺮؤﯾۃ ﻣﻊ اﻻﺗﻔﺎق، ﻋﻠﯽ ان اﻟﻣﻌدوم اﻟذی ﯾﺳﺘﺣﯾل وﺟوده‬ ‫ﻻﯾﺘﻌﻠق ﺑہ ﺑﺮؤﯾﺘہ ۱؎ ﺳﺑﺣﻧہ اھ۔‬
‫‪ǔ ǖ‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫‪ij‬ٱ៍ ‪ƫ ▽᳸‬ٵ̹‪ƿ‬ٳ ٱ‪œ űٰ⎔ ᨪ ᓥ ij‬ٶ‪Ĵư‬ٱ– )‪ƫළ‬ٵ‪œ (Ũ‬ٶ‪œ ƒ ៮Ƴ‬ٶ‪ij ،ᡗ‬ٱ‪ijƿ Ũઈ‬ٱ‪ƿ⁝ ᕄ‬ٳ ‪ij ƭ☛ ᓥ‬ٱ‪Ƹŧŏƶō‬‬ ‫‪ ٓij ͚ ŵǎ nj‬ٱ  — ࡚ ‪ƫළ‬ٵ‪ ʮ Ũ‬‬ ‫ٳ‬ ‫‪ǎ‬‬ ‫‪ǖ ǘ‬‬ ‫‪ƿ‬ٳ‪ƫ‬ٵ‪ij ،ᙺ ༶¸ ʼn௒ ƯǎƱ‬ٱ‪ƫළ ƕ ᓥ ᧖ภ şⅆ ᷪ‬ٵ‪ij Ũ‬ٱࢫ ‪œ ͚ ৘೶‬ٶ‪œ ៮Ƴ‬ٶ‪ƒ ᘳ Ŋnj ưⓔ ͚ ᨧ‬۔ ‪ij‬ٱ‪ij ƏŒƙ‬ٱ‪  ᨪἘ‬ٱ‪ƫij‬ٵ‪ƿ‬ٳ ‪ Ŕưཋઈ‬ٶ‪ǎ‬‬ ‫‪ǖ ǘ ǔ‬‬ ‫‪◵ ᨪ‬ڄ ◀‪ijጶ – ᙺ ᨲ ʼn‬ٱ‪ƿ‬ٳ ‪ƿ‬ٳ‪ƫ‬ٵ‪ƫ ≵ ʮ ƯǎƱ‬ٵ‪œጶ‬ٶ ᙺ  ٱ‪ƫij‬ٵ‪ƿ‬ٳ ٱ‪ij š Ɨij‬ٱ‪ij – ᙺ ƣോ‬ٱ‪ƫළ ᢻ‬ٵ‪ƫ ◵ ሱ Ũ‬ٵ‪œጶ‬ٶ ‪ij ᙺ ʼn௒‬ٱ‪Ĵƙ ͚ Ɨ‬ٱ‪ ອ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǖ ǘ‬‬ ‫‪ƿ‬ٳ‪ƫ‬ٵ‪nj ư ƯǎƱ‬ٱ‪ƿĴ‬ٳ‪  ᯵¸ ƒ ഗ ◵ ű‬ٱ‪(ƭ) DŽij‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫‪ǔ ǔ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫)۱؎ ‪ij ŠƷŬ‬ٱ܍‪ƫ‬ٵ‪ij Ŵ‬ٱ‪ƿő‬ٳ‪ij şỼ ǂŗ‬ٱ‪ō‬‬ ‫‪ij ŖƨƖ‬ٱ‪Ĵnjư   ◺ő‬ٱ‪ij ű» ƭ‬ٱࢫ ‪ij fi ৘೶‬ٱ‪ٓĴŋ‬ٱ ‪ij ൟ   ̂Œnj ư ŕ‬ٱ‪(۸۴Ŵ   ൝  ։‬‬ ‫‪Ǐ‬ٳ‬ ‫‪nj‬‬ ‫‪ǘ ǔ ŏŋ ǔ‬‬ ‫ٰ‬ ‫‪ij şỼ‬ٱ‪ƬƹƟō‬ٵ‪ijǀnjŧ  ᷪ‬ٱ‪ǀƱ‬ٳ‪: ᙺ — ᨪ‬اﻧﮫﻣﺎ )ﯾﻌﻧﯽ ﺳﻣﻌہ ﺗﻌﺎﻟﯽ وﺑﺻﺮه( ﻻﯾﺘﻌﻠﻘﺎن اﻻﺑﺎﻟﻣوﺟود واﻟﻌﻠم ﯾﺘﻌﻠق‬ ‫ٳ‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫ﺑﺎﻟﻣوﺟود واﻟﻣﻌدوم واﻟﻣطﻠق واﻟﻣﻘﯾد ۱؎ اھ۔‪ij‬ٱ‪œ ƻ‬ٶ‪ƫ‬ٵ‪ij) ƻᑊ‬ٱࢫ ‪ƫ ᳾ ͚ ৘೶‬ٵ‪œጶ࿬ ഗ ◵ (Ω‬ٶ‪Ĵư¸ ẵ‬ٱᙺ ‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ij‬ٱ‪ƫ‬ٵ‪ƿ‬ٳ ≿ ◵ ‪œጶ࿬ ഗ‬ٶ ‪ƫ‬ٵ‪ƫළ‬ٵ‪ij Ũ‬ٱ‪ƿƫ‬ٳ ‪ƫ ක‬ٵ‪Ĵư¸ ẵ ๔‬ٱ ᙺ ‪ij‬ٱ‪(ƭ) DŽ‬‬ ‫ٵ‬ ‫‪ǘ ǔ ŏŋ ǔ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫)۱؎ ‪ij‬ٱہᤧ ‪ij‬ٱ॓‪ij̴   ᨪ‬ٱ‪ij şỼ ঔ‬ٱ‪ƬƹƟō‬ٵ‪ijǀnjŧ  ᷪ‬ٱ‪ǀƱ‬ٳ‪ǎ ư‬ڬ    ‪ij ᝈ‬ٱݫ‪ij ⁞ ᤌ ƭ‬ٱࣺ‪ij ᑴ‬ٱ۪‪ƿᑊ ๞  ŕ‬ٳ‪ƿ ᨪ‬ٳ℈‪ ٓij ⒣ ᨪ‬ٱ‪Ĵnjư‬ٱ‪œ‬ٶ   ۱/ ۵۵۲(‬ ‫ٳ‬ ‫ٰ‬ ‫‪:ᙺ — ᨪఌ ᤧⅆ şỼ ᨪ{ ᤧᡳ‬اﻟﻣﻌدوﻣﺎت اﻟﺘﯽ )ﻋہ۱( ﻣﺎارادھﺎ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ وﻻﺗﻌﻠﻘت اﻟﻘدرة‬ ‫ﺑﺎﯾﺟﺎدھﺎ ﻓﯽ ازﻣﻧﺘﮫﺎ اﻟﻣﻘدرة ﻟﮫﺎ، وﻻﮐﺷف ﻋﻧﮫﺎ اﻟﻌﻠم ﻣوﺟودة ﻓﯽ ﺗﻠک اﻻزﻣﻧۃ ﻓﻼ ﯾﺘﻌﻠق ﺑﮫﺎ‬ ‫اﻟﺳﻣﻊ و اﻟﺑﺻﺮ، وﮐذﻟک اﻟﻣﺳﺘﺣﯾﻼت ﺑﺧﻼف اﻟﻌﻠم ﻓﺎﻧہ ﯾﺘﻌﻠق ﺑﺎﻟﻣوﺟودات واﻟﻣﻌدوم ۲؎۔‬ ‫‪ǔ ǔ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫‪ƫ‬ٵ‪ƫළ ŕ‬ٵ‪ij ◵ የ ƭઈ‬ٱࢫ ‪  ᓥ ৘೶‬ٱ‪ƿij‬ٳ‪œ‬ٶ‪ǁƒ ƒ ŕ‬ٳ‪Ĵǎưઈ‬ٱ  ٱ‪ƫij‬ٵ‪ƿ‬ٳ ‪ij‬ٱ‪ƿ฾ ŖƶŬ ƿ‬ٳ‪ij — ŕ‬ٱ‪ij ʮ ƻ‬ٱ‪œᢀ‬ٶ ͚ ‪ƿ┌ ৗ‬ٳ‪  ༶¸ ƒ ૨ ƭ‬ٱ‪ƫij‬ٵ‪ƿ‬ٳ ‪ƿ฽ ᑋ‬ٳ‪ ŕ‬‬ ‫ٳ‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǖ ǖƴ‬‬ ‫‪ƿ‬ٳ‪œጶ࿬ — ᑋઈ‬ٶ ¸⚮  ‪ŧ‬‬ ‫‪ ٓij ≿ Ʈ‬ٱ‪  ຋ ᙴ ༶‬ٱ‪ƫළ ᣒij‬ٵ‪  ẵ ƭઈ‬ٱ‪ƫ ᳾ ʮ ৘೶ ࢫij‬ٵ‪  ༶¸ ƒ ૨ Ω‬ٱ‪ƫij‬ٵ‪ƿ‬ٳ ‪ ŖŎŪථ ◵ ƭő௒‬ڄ ‪ij‬ٱ‪ ᙺ ᢻ‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ij – ≿ ƏŒťƴnj‬ٱ ‪œጶ࿬ ഗ ◵ Ɨ‬ٶ  ٱ‪ƫij‬ٵ‪ƿ‬ٳ ‪ƫළ‬ٵ‪ƫœ Ũ‬ٵ‪ᙺ ẵ ƻᑊ‬۔ )‪(ƭ‬‬ ‫ٶ‬ ‫ﻋہ: اﻗول ﻗوﻟہ ﻣﺎرادوﻻ ﺗﻌﻠﻘت وﻻﮐﺷف ﻋﺑﺎرات ﺷﺘٰ ﯽ ﻋن ﻣﻌﺑﺮ واﺣد وھو دوام اﻟﻌدم اﻟﻣﻧﺎﻗض‬ ‫ٰ‬ ‫ﻟﻠوﺟود ﺑﺎﻟﻔﻌل ﻓﺎن ﮐل ﻣﺎ اراداﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﻓﻘد ﺗﻌﻠﻘت اﻟﻘدرة ﺑﺎﯾﺟﺎده ﺑﺎﻟﻔﻌل وﺑﺎﻟﻌﮐس، وﻣﺎ ﮐﺎن ﮐذﻟک‬ ‫ﻓﻘد ﮐﺷف اﻟﻌﻠم ﻋﻧہ ﻣوﺟودا ﺑﺎﻻطﻼق اﻟﻌﺎم وﺑﺎﻟﻌﮐس وذﻟک ﻻن اﻟﻌﻠم ﻣوﺟودا ﺗﺎﺑﻊ اﻟﻠوﺟود وﻻوﺟود‬ ‫ٰ‬ ‫ﻟﻠﻣﺧﻠوق اﻻﺑﺘﻌﻠق اﻟﻘدرة وﻻ ﺗﻌﻠق ﻟﻠﻘدرة اﻻ ﺑﺘﺮﺟﯾﺢ اﻻرادة، ﮐﻣﺎ ﺗﻘﺮر ﮐل ذﻟک ﻓﯽ ﻣﻘﺮه، واﷲ‬ ‫ٰ‬ ‫ﺗﻌﺎﻟﯽ اﻋﻠم۔ ۲۱ ﻣﻧہ‬ ‫اﻗول، ﺣدﯾﻘہ ﮐﺎ ﻗول ''اراده ﻧہ ﻓﺮﻣﺎﯾﺎ'' ﻗدرت ﮐﺎ ﺗﻌﻠق ﻧہ ﮨو، ﻋﻠم ﮐﺎ ﮐﺷف ﻧہ ﮨو، ﯾہ ﻣﺧﺘﻠف‬ ‫ﻋﺑﺎرات ﮨﯾں ﺟن ﮐﯽ ﻣﺮاد اﯾک ﮨﮯ اور وه ﯾہ ﮐہ داﺋﻣﯽ ﺟو ﻋدم ﺑﺎﻟﻔﻌل وﺟود ﮐﮯ ﻣﻧﺎﻗض ﮨﮯ‬ ‫ٰ‬ ‫ﮐﯾوﻧﮐہ ﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﺟس ﭼﯾﺰ ﮐﺎ اراده ﻓﺮﻣﺎﺗﺎﮨﮯ اس ﮐﮯ اﯾﺟﺎد ﺳﮯ ﺑﺎﻟﻔﻌل ﻗدرت ﮐﺎ ﺗﻌﻠق ﺑﮫﯽ‬
‫ﮨوﺗﺎﮨﮯ اور اس ﮐﺎ ﻋﮐس ﺑﮫﯽ ﮨوﺗﺎﮨﮯ ﺟو ﭼﯾﺰ اس ﺷﺎن ﻣﯾں ﮨوﮔﯽ اﺳﯽ ﮐﮯ ﺑﺎﻟﻔﻌل ﻣوﺟود ﮨوﻧﮯ‬ ‫ﮐﺎ ﻣطﻠﻘﺎ ﻋﻠم ﺑﺎﻟﮐﺷف ﮨوﺗﺎﮨﮯ اور ﻋﮐس ﺑﮫﯽ ، ﮐﯾوﻧﮐہ ﮐﺳﯽ ﻣوﺟود ﮐﺎ ﻋﻠم ا س ﭼﯾﺰ ﮐﮯ وﺟو‬ ‫دﺳﮯ ﮨوﺗﺎ ﮨﮯ ﺟﺑﮐہ ﻣﺧﻠوق ﮐﺎوﺟود ﻗدرت ﮐﮯ ﺗﻌﻠق ﮐﮯ ﺑﻐﯾﺮ ﻧﮩﯾں ﮨوﺳﮐﺘﺎ اور ﻗدرت ﮐﺎ ﺗﻌﻠق‬ ‫اراده ﺳﮯ ﺗﺮﺟﯾﺢ ﭘﺎﺋﮯ ﺑﻐﯾﺮ ﻧﮩﯾں ﮨوﺳﮐﺘﺎ ﺟﯾﺳﺎ ﮐہ ﯾہ ﺗﻣﺎم اﻣور اﭘﻧﮯ ﻣﻘﺎم ﻣﯾں ﺛﺎﺑت ﺷده ﮨﯾں،‬ ‫ٰ‬ ‫وﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ اﻋﻠم ۲۱ ﻣﻧہ )ت(‬ ‫‪ǘ ǔ ŏŋ ǔ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫)۲؎‪ij‬ٱہᤧ ‪ij‬ٱ॓‪ij̴   ᨪ‬ٱ‪ij şỼ ঔ‬ٱ‪ƬƹƟō‬ٵ‪ijǀnjŧ  ᷪ‬ٱ‪ǀƱ‬ٳ‪ǎ ư‬ڬ   ‪ij ᝈ‬ٱݫ‪ij ⁞ ᤌ ƭ‬ٱࣺ‪ij ᑴ‬ٱ۪‪ƿᑊ ๞   ŕ‬ٳ‪ƿ ᨪ‬ٳ℈‪ ٓij ⒣ ᨪ‬ٱ‪Ĵnjư‬ٱ‪œ‬ٶ   ۱/ ۵۵۲(‬ ‫ٳ‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫)۳( ◀‪ƿ஝ »┌ ű‬ٳ ‪ƫ‬ٵ‪ǁƒ ৘೶‬ٳ‪ ưઈ‬ٱ‪: ᙺĴ‬وھوﻋﻠﯽ ﮐل ﺷﯽ ﻗدﯾﺮ ۱؎‪ƫ‬ٵ‪ƿ┌ š ៩ ǂŗ ŕ‬ٳ‪ƫ ƭ‬ٵ‪ij‬ٱ‪œጶ࿬ ᨪ ،ᙺ ő‬ٶ ‪ƫ‬ٵ‪ƫළ‬ٵ‪ Ũ‬‬ ‫‪Ǐ‬ٳ‬ ‫‪Ǖ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪Ǖ‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫‪Ĵƙ Ɠ Ʈƛ‬ٱ‪ƫ ž Ν،ຝ‬ٵ‪ƫᡳ‬ٵ‪ƫ ƭ‬ٵ‪ij‬ٱ‪ƫ – ƻ๘‬ٵ‪ij‬ٱ‪ƫ Ʈnjţ‬ٵ‪ij ʼn௒‬ٱ‪ƫ฽ ឧő ŒŶ‬ٵ‪ƿ‬ٳ‪،ƒ ƯǎƱ‬‬ ‫‪nj‬‬ ‫‪nj‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫)۱؎ ‪ij‬ٱࠉ‪ ٓij‬ٱ‪ij ƻ‬ٱ࠸ᦲ   ۵/ ۰۲۱ ‪ƫ‬ٵ ۱۱ /۴(‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ ࿬‬ٱ‪: ᙺ — ╡ij‬اﻟﻘدﯾم ﻻ ﯾﺳﺘﻧد اﻟﯽ اﻟﻘﺎدر ۲؎ )┌ᦲ ‪œⓔ Ɠ‬ٶ‪ƿ‬ٳ ‪᯵ᆽ ʯ ƒ ƭ཭ Əⅆ ʮ‬۔ ‪(ƭ‬‬ ‫‪nj‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫)۲؎ ‪ij࿬‬ٱ╡ ‪ij şỼ ත‬ٱ‪ijव‬ٱ╡  ‪ij‬ٱ‪ŔźƪŰŌ‬ٶ ‪ij‬ٱ۱౏   ཰‪ƿ‬ٳ‪ij‬ٱ‪ij ƭ‬ٱ܍Ž ▨ ‪ij‬ٱ»‪ij‬ٱ‪(۱۷۸ /۳   ƻ‬‬ ‫‪ǖ ǖ‬‬ ‫‪: ᙺ — ⁆ิ şỼ‬ﻻﺷﯾﺊ ﻣن اﻟﻣﻣﺘﻧﻊ ﺑﻣﻘدور ۳؎)‪ƫ฽ ༂ ៮Ɠ‬ٵ‪ƿ‬ٳ ƒ ¸‪Ĵư‬ٱ۔ ‪(ƭ‬‬ ‫‪Ǖ Ō‬‬ ‫‪Ǖ ǖ‬‬ ‫)۳؎ ‪ij şỼ‬ٱ‪ij  ⁆ऊ‬ٱ ‪ij ƮŧnjƷŰ‬ٱه‪ij ᑴ‬ٱࠇ‪ƿ‬ٳ‪ij ŕ‬ٱڷ‪œ‬ٶ‪ư‬ڬ ⊇ ‪ij‬ٱ߭  ‪œ‬ٶ‪ij‬ٱ‪ƿ‬ٳ‪ij‬ٱࣺ‪ƿ‬ٳ‪ƿ¸ő ᓠዯ Ə‬ٳ   ۱/۰۴۲(‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ij‬ٱ‪Ĵǎư Ũઈ‬ٱ␋ ‪ǁƒ‬ٳ‪:ᙴ ྂઈ‬ﺟﻣﯾﻊ اﻟﻣﺳﺣﯾﻼت اﻟﻌﻘﻠﯾۃ ﻻﯾﺘﻌﻠق ﻟﻠﻘدرة ﺑﮫﺎ ۴؎۔‪Ĵƙ ͚ ŖǎƶŐƨƊ ƭŒťū Ũฑ‬ٱ‪ƿ┌ ອ‬ٳ‪ ◵ ƭ‬‬ ‫‪ǖ ǖ‬‬ ‫‪Ĵư¸ ƒ ഗ‬ٱ۔ )‪(ƭ‬‬ ‫)۴؎(‬ ‫‪ijŌ‬ٱ߻‪ij‬ٱ — ᙺ:ﺧﺮج اﻟواﺟب واﻟﻣﺳﺘﺣﯾل ﻓﻼﯾﺘﻌﻠﻘﺎن ای اﻟﻘدرة واﻻرادة ﺑﮫﻣﺎ ۵؎۔‪ƫ‬ٵ‪ij‬ٱ‪ij Ʈnjţ‬ٱ‪ƿƫ‬ٳ ‪ ʼn௒‬‬ ‫‪ nj‬ٵ‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫‪nj‬‬ ‫‪ƿ᥏‬ٳ‪ij ֆ ƻ¸ ş‬ٱ‪Ĵƙ ͚ ƻ‬ٱ‪ƿ┌ ອ‬ٳ‪  ƭ‬ٱ‪ƫij‬ٵ‪ƿ‬ٳ  ٱ‪ƿij‬ٳ ٱ‪œij‬ٶ‪᯵¸ ƒ ഗ ◵ ŕ‬۔ )‪(ƭ‬‬
(‫ٱ‬ij߻‫ٱ‬ij Ō ؎۵) ‫ٱ◺ — ᙺ :أﻗﺻﺎھﺎ ان ﯾﻣﺘﻧﻊ ﺑﻧﻔس ﻣﻔﮩوﻣہ ﮐﺟﻣﯾﻊ اﻟﺿدﯾن وﻗﻠب اﻟﺣﻘﺎﺋق واﻋدام‬ij ␛ şỼ Ǖ  ŒƶŬ ¸ Ɔ༏ ẵ ‫ٳ‬ƿ⇥‫ٱ‬ij ͚ Ũฯ ጆጶ ᙺ ŕ‫ٵ‬ƫ ம౎ ű ‫ٓ ٱ‬ij‫اﻟﻘدﯾم، وھذا ﻻﯾدﺧل ﺗﺣت اﻟﻘدرة اﻟﻘدﯾﻣۃ ۶؎۔‬ ǖ ǖ ǖ ǖƴ ǔ ǔ (ƭ) ‫ ƒ۔‬ᘳ ᧎ij‫ٶ ٱ‬œ Ʈŧ  ͚ ᧋┌ ƭ‫ٳ‬ƿ┌ ᨪ ‫ٱ‬Ĵư¸ Ũ‫ٵ‬ƫළ ◵ ᦲ┌ ،╯ — ឧᣇ ،‫ٱ‬Ĵư¸ ኾ ◵ ᧖⃚ ǔ ǔ ǔ ŏƌnjƲ‫ٶ‬œ‫ٱޓ‬ij ʼn⏾‫ٱ‬ij    ◺ő‫ٱ‬ij ŖƨƖō‫ٱ‬ij şỼ ǂŗ‫ٳ‬ƿő‫ٱ‬ij Ŵ‫ٵ‬ƫ‫ٱ܍‬ij ŠƷŬ ؎۶) (۵۶Ŵ    ൝  ։‫ٱ‬ij ൟ      ۰‫ٱ‬ij ৘೶ ŖŮ ‫ٳ‬Ǐ Ǖ ǖ ،ᙺᅋᆽ Ɠ ៩ ǂŗ ŕ‫ٵ‬ƫ؎۷ ‫ٱᙺ:وھو ﺑﮐل ﺷﯽ ﻋﻠﯾم‬Ĵưઈ‫ٳ‬ǁƒ ،ᑋ‫ٱ‬Ĵƙ∈ ᥘ ⊐ (۴) ‫ٳ‬Ǐ ǔ (۱۰۱/ ۶ ، ۲۹/ ۲    ᦲ࠸‫ٱ‬ij ƻ ‫ٓ ٱ‬ijࠉ‫ٱ‬ij ؎۷) ǔ ǔ ǘ Ǖ Ʊ‫ٱ‬ijœ ͚ ሱ ఛ ╇ Ɠ Ũฯ‫ٵ‬ƫ ῝ ǂŗ Ŵ⋻ Ũ¸࿬‫ٵ‬ƫ Ŵ‫ٵ‬ƫพ‫ٵ‬ƫ Ũ‫ٵ‬ƫළ‫ٵ‬ƫ ‫ٶ‬œጶ࿬‫ٵ‬ƫ ƭ‫ٶ‬œᠷ‫ٵ‬ƫ ᦲ┌‫ٵ‬ƫ ༈ ‫ٵ‬ƫ Ʈnjţ‫ٱ‬ijƫ ¸ ᨪ Ǐ‫ٳ‬  ẵ ƽ‫ٳ‬ǀ ‫ٶ‬ nj ‫ٵ‬ ǔ ōǔ ǖ Ƹ ǔ nj Ǐ  ྂ¸ Ŵర ‫ٶ‬œij‫ ٱ‬ǁƒ‫ٱ‬ij ⚙ ẵ Ũ⇘‫ٳ‬ǂŗ)ŵƎnj ‫ٱ‬ij ŖƶŬ ᦛ ┌‫ٵ‬ƫő‫ٱ‬ij Ũ⇘ ༗ઈ ┽ Ũ⊦ ጶ ᙺ ẵ ƭઈ⊦ ƻ‫ٱ‬ij ᨪ ‫ ƒ۔‬ş‫ٳ‬ƿ᥏ ⚙ Œً Ŷ‫ٱ‬ij ‫ٳ‬ ǖ ،ᙴ Ŵర ẵ (ƭ ‫۔‬ᙴ ٰ ‫ٱ :ﻋﻠﻣہ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﯾﻌم اﻟﻣﻔﮫوﻣﺎ ﮐﻠﮫﺎ اﻟﻣﻣﮐﻧۃ واﻟواﺟﺑۃ واﻟﻣﻣﺘﻧﻌۃ ﻓﮫوا ﻋم ﻣن‬Ĵǎưઈ‫ٳ‬ǁƒ — ╡‫ٱ‬ij࿬ şỼ Ǖ ǖ  ᙺ ຝ‫ٱ‬Ĵƙ Ɠ ƭઈฯ Ũฑ ≿ ◵ ৘೶ ࢫij‫اﻟﻘدرة ﻻﻧﮫﺎ ﺗﺧﺘص ﺑﺎﻟﻣﻣﮐﻧﺎت دون اﻟواﺟﺑﺎت واﻟﻣﻣﺘﻧﻌﺎت ۱؎۔ ٱ‬ ǖ ǔǖ ǖ ǖ ǖ ǖ  ͚ ƭ‫ٱ‬ĴƌƸƹŮū ƿ‫ٵ‬ƫ‫ٱ‬ij ƭᆿ‫ٱ‬ij‫ٵ‬ƫ ᙺ ẵ ƭ༉ ␙ ഗ ◵ ƭ‫ٳ‬ƿ┌ ፲͑ ᙺ Ũ⇘ ẵ ƭ‫ٳ‬ƿ┌ ŕ‫ٵ‬ƫ ‫ٳ‬ƿ‫ٵ‬ƫij‫،  ٱ‬༂‫ٱ‬Ĵǎư Ʈnjţ‫ٱ‬ijƫ ‫ٱ‬Ĵǎư ᙴ ༈ ŕ‫ٵ‬ƫ ŕ‫ٱ‬ij᨞ ‫ٳ‬ nj ‫ٵ‬ ǖ (ƭ) ‫۔‬༶¸ ƒ ૨ ŕ‫ٵ‬ƫ ອ‫ٱ‬Ĵƙ ǖ Ǖ ǔ (۷۰/ ۸   ƻ‫ٱ‬ij»‫ٱ‬ij ▨ Ž‫ٱ܍‬ij ᤔ‫ٱݨ‬ij ƭ‫ٱ‬ij‫ٳ‬ƿ཰   Ưō‫ٱه‬ij ࠌ‫ٱ‬ij    ώ‫ٱ‬ij‫ٱ܍‬ij⁆ࣣ‫ٱ‬ij    ╡‫ٱ‬ijव‫ٱ‬ij şỼ ؎۱) ǘ Ǖ ǘ nj ưⓔ ͚ Ɨ‫ٱ‬ij ጶ ‫ٱ‬Ĵǎưઈ‫ٳ‬ǁƒ (⊿)Ŗƀᠷ‫ٱ‬ij Ɠ ƻ‫ٵ‬ƫ៩ ʮ ƽ‫ٳ‬ǀƱ‫ٱ‬ijœ ᘳ শij‫  ٱ‬ᓥ ⁞ ǂŗ ດ ،ŲƷǎ ƛ 5 ᤌ ᙺ ኀ Ķǎư‫ٱ‬ij ƻ‫ٵ‬ƫ‫ٳ‬ƿᒎ ߨ ᥢœ ƭ‫ٱ‬ij  Ŋ ‫ٶ‬ ‫ٳ‬Ǐ ‫ ٶ‬nj ǘ ǔ ǔ ǔ ǖ ǖ ǖ ǔ  ᑋ ƻጰ — Ʈǎ Ƹƪō᥏ Ũ⊦ ࢫij‫ ٱ‬œථ ‫ٱ‬Ĵư‫ٓ ٱ‬ij ᑋ — ᧡ ŕ‫ٳ‬ǀƱ‫ٱ‬ij‫ٶ‬œ ◵ ࠃ᥏ ƭ⁝‫ٵ‬ƫ ƭ‫ٱ‬ij‫ٶ‬œ şⅆ ሱ ຋ ،ຬ ᧎ij‫ٶ ٱ‬œ —  Ŗƀᠷ‫ٱ‬ij ͚ Ɨ‫ٱ‬ij ‫ٳ‬ƿ‫ٵ‬ƫ‫ٱ‬ij ‫ٶ‬ ǘ ǖ ǔ Ǖ ǔ  ƮƊ‫ٱ‬Ĵnjư — ৒‫ٱ‬ij Ω Ŗƀᠷ‫ٱ‬ij ،ࢫ‫ٱ‬Ĵnjư ً‫ٱ‬ijœ⋃ ᓼ‫ٳ‬ƿ ƿ࿶ ẵ ‫ٳ‬ƿΦ‫ٱ‬ij ŕ‫ٳ‬ǀƱ‫ٱ‬ij‫ٶ‬œ ◵ ƭઈ‫ٵ‬ƫළ ‫ٱ‬Ĵǎư ،ᓼ‫ٳ‬ƿ ǂŗ‫ٱ‬Ĵnjư ẵ Ŗƀᠷ‫ٱ‬ij ƣ఻ ៮Ɠ – ຮ Ʈnjţ ƻጰ ،‫ٱ‬Ĵǎưő ‫ٶ‬ ‫ٳ‬ ‫ٳ‬Ǐ nj
‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪nj‬‬ ‫⎔‪ƿ‬ٳ ‪ij¸ ᑋ‬ٱ، ⎔‪ƿ‬ٳ ‪Ĵư¸ Ʈnjţ‬ٱ – ‪ƿ᥏ ક ៮Ɠ‬ٳ‪ƿ ş‬ٳ‪Ĵưᆽ ŕ‬ٱ۔ﻋہ: ای ﺷﻣﻠت ﻣﺎﻓﯽ داﺋﺮﺗﮫﺎ وان ﻟم ﯾﺷﻣﻠہ اﻟﻠﻔظ‬ ‫‪nj‬‬ ‫ٰ‬ ‫ﮐﻣﺎﻓﯽ اﻟﻌﻠم وﻟم ﺗﺷﻣل ﻣﺎﻟﯾس ﻓﯾﮫﺎ وان ﺷﻣﻠہ اﻟﻠﻔظ ﮐﻣﺎ ﻓﯽ اﻟﺧﻠق وذﻟک ان اﻟﺷﯾﺊ‬ ‫ٰ‬ ‫ﻋﻧدﻧﺎ ﯾﺧص ﺑﺎﻟﻣوﺟود ﻗﺎل ﺗﻌﺎﻟﯽ اوﻻ ﯾذﮐﺮ اﻻﻧﺳﺎن اﻧﺎ ﺧﻠﻘﻧہ ﻣن ﻗﺑل وﻟم ﯾک ﺷﯾﺋﺎ‬ ‫ٰ‬ ‫۲؎ وﯾﻌم اﻟواﺟب، ﻗﺎل ﺗﻌﺎﻟﯽ ای ﺷﯽ اﮐﺑﺮ ﺷﮫﺎده ﻗل اﷲ ۳؎، ﻓﺎﻓﮫم ۲۱ ﻣﻧہ‬ ‫‪ǘ‬‬ ‫‪ǘ‬‬ ‫‪Ǖ‬‬ ‫‪Ǖ‬‬ ‫رﺿﯽ اﷲ ﻋﻧہ۔‪ij ᤌ‬ٱ‪ijœ শ‬ٱ‪ǀƱ‬ٳ‪Ĵƙ Ɠ ῝ ǂŗ ʮ ŕ‬ٱ‪ij ᙺ ຝ‬ٱˆ‪ij ᚪ‬ٱ‪Ĵƙ ߨ Ɠ Ɨ‬ٱ‪ij ،— ≿ ᑜ ¸ ᑋ ຝ‬ٱ‪ƫ‬ٵ‪ijœ ጶ ƿ‬ٱ‪Ʊ‬‬ ‫ٳ ٶ ‪ǀ‬ٳ‪ij ¸ ᑋ — ŕ‬ٱ‪ Ɨ‬‬ ‫‪Ǐ‬ٳ‬ ‫ٶ‬ ‫‪ǔǔ‬‬ ‫‪Ǖ‬‬ ‫‪Ǖ‬‬ ‫‪Ĵƙ Ɠ‬ٱ‪ij ƒ ຝ‬ٱˆ‪ij ߨ ᚪ‬ٱ‪ ƙƓ Ɨ‬ٱ‪ij ᨪ،— ᧡ᑜ ¸ ຝĴ‬ٱ‪ƿᛸ – ৗ Ɨ‬ٳ‪ǀƱ ƽ‬ٳ‪œጶ࿬ Ə⁇ Ķǎưœ‬ٶ ‪  ،ᙺ  ༶Œśĸ ῝ ᘳ‬ٱ‪ ৘೶ ࢫij‬‬ ‫ٶ‬ ‫‪ǘ Ǖ‬‬ ‫‪Ǖ‬‬ ‫‪ǔ ǔ‬‬ ‫‪ǁƒ ᓥ‬ٳ‪Ĵǎưઈ‬ٱ ‪ij ʯ‬ٱ‪ĴƟƲ‬ٱ‪ ǎ ư Ɠ ƻ‬ٱ‪œĴ‬ٶ ƒ – ‪  ᓥ ᗏ‬ٱ‪ijଞ ẵij‬ٱ‪  ᇃ ʯ‬ٱ‪ຮ ᑋ ŲƷǎ ƛ ៮Ɠ ⓡ ẵ Ɨij‬۔ ‪ij‬ٱ‪ƿƫ‬ٳ ‘ ‪ƫ‬ٵ‪ij‬ٱ‪ Ɠ Ʈnjţ‬ڄ ‪Ĵƙ‬ٱ‪ij ،ᙺ ຝ‬ٱࢫ ‪ ৘೶‬‬ ‫ٵ‬ ‫‪nj‬‬ ‫‪ǘ Ǖ ǔ‬‬ ‫‪Ǘ‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫‪ǖ ǔ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǁƒ ᓥ‬ٳ‪Ĵǎưઈ‬ٱ۔ ‪ǁƒ‬ٳ‪œઈ‬ٶ‪œΈ ŲƷǎ ƛ ᷪ ƻƓ ᢒ‬ٶ‪ᙺ űǀnjƱ — ƭ‬؟ ‪ǁƒ‬ٳ‪ƫœઈ‬ٵ ‪ij‬ٱࢫ، ‪ij‬ٱ‪  Žƿ ŖƶŬ ۱۲ ᳲ ẵ‬ٱ‪Ɗ ৘೶ ࢫij‬‬ ‫‪( ƭ ) Ŗƶ‬‬ ‫ٳ‬ ‫ٶ‬ ‫ٳ‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫)۲؎ ‪ij‬ٱࠉ‪ ٓij‬ٱ‪ij ƻ‬ٱ࠸ᦲ   ۹۱/ ۷۶(‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫)۳؎ ‪ij‬ٱࠉ‪ ٓij‬ٱ‪ij ƻ‬ٱ࠸ᦲ    ۶/ ۹۱(‬ ‫‪ǖ ǔ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ij‬ٱ‪ƿ┌ ⁞ şⅆ ᷪ‬ٳ‪ij ‘ ጶ – ᙺ ᨪ ʼn¼ ◵ ƭ‬ٱ‪ijœ ᡳ ভ‬ٱ‪ᙺ Ŋnj ưⓔ ͚ ᓥ¸ — (۱⊿) ƭ‬۔ ‪ij‬ٱ‪œⓔ š Ʈƛ Ɨ‬ٶ‪ƿ‬ٳ ¸، ‪ ༈ ៮Ɠ‬‬ ‫ِٶ‬ ‫‪nj‬‬ ‫‪Ǖ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫‪ij‬ٱ‪ƿ┌ Ŗƀᠷ‬ٳ‪Ŕnjš ẵ ƭ‬ٶ ٱ‪ƿ ᑋ ij‬ٳᙺ، ‪ijƫ – ᨪ ᑋ‬ٱ‪ƫ ƭᆿ‬ٵ‪ Ɠ ŖǎƶŐƨƊ ƭő௒‬ڄ ‪Ĵƙ‬ٱ‪ij ጶ ¸ ຝ‬ٱ‪ƿ┌ ഗ ŒŶ‬ٳ‪ƿ ƒ Ʈǎ ƸţŒŶ ʮ ƭ‬ٳ‪ ƻᨺ،z‬‬ ‫ٵ‬ ‫‪ij‬ٱࢫ ‪œጶ࿬ şⅆ ⛨ – ᙴ ᨪ ᘳ ෦ ͚ ʼn௒‬ٶ ‪ij ،ᰩ¸ ᑋ‬ٱ‪ƫ‬ٵ‪ƿ‬ٳ ฽‪ƫ‬ٵ‪ƿ‬ٳ ‪ƫ‬ٵ‪ƿœⓔ – ŕ‬ٳ ‪œ ਴ ،ᠻᆽ¸ œጶ࿬ ຋ ᙺᒎ‬ٶ‪ƫ‬ٵ‪ ኾ ፲͑ ƻᑊ‬‬ ‫ٶ‬ ‫ٶ‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǖ ǔ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǖ ō‬‬ ‫¸ ‪  ،ᙴ ƾǖ ƸĽƙ‬ٱ‪ƫij‬ٵ‪ƿ‬ٳ  ٱ‪ijœ‘ ៮Ɠ – ᳯ ᨪ Ʈnj ƹƙ ͚ Ɨij‬ٱ‪ǀǘƱ‬ٳ‪ƿ┌ ŕ‬ٳ‪ƿ᥏ ẵ ƭ‬ٳ‪nj ş‬‬ ‫‪ƿ‬ٳ‪ij൜ ƭő௒ – Ư ጹ ௶ Ռ ŕ‬ٱ‪ƫ ƣ‬ٵ ‪ijœ‬ٱ‪ ẵ ƭ‬‬ ‫ٶ‬ ‫ٶ‬ ‫‪nj‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫‪ǔƱ‬‬ ‫‪Ǖ ǖ‬‬ ‫ٳ‬ ‫‪ƿ ƒ ᘳ ŕղ‬ٳ‪ǁƒ – ᡛ ،z‬ٳ‪ƫ Ŵ‬ٵ‪ — (۲⊿)≠ ǀǎ ఍‬ڄ ‪  ຋‬ٱ‪ƿ┌ ቊ ƒ ᘳ ༠ ‘ ៮Ɠ ƻᨯ ŒŶij‬ٳ‪Ĵƙ ƭ‬ٱ‪Ĵǎư ៮¸ ᑋ ຝ‬ٱان‬ ‫اﷲ ﻋﻠﯽ ﮐل ﺷﯽ ﻗدﯾﺮ ۱؎͚ ⊦‪ƿ ẵ Ũ‬ٳ‪Ռ ŕ‬۔‬ ‫ٰ‬ ‫ﻋہ۱: ﯾﺷﯾﺮ اﻟﯽ ان ﻣﺻﺣﺢ اﻟﻣﻘدورﯾۃ ﻧﻔس اﻻﻣﮐﺎن اﻟذاﺗﯽ ۲۱ ﻣﻧہ‬ ‫اﺷﺎره ﮐﯾﺎ ﮐہ ﻣﻘدورﯾت ﮐﯽ ﺻﺣت ﮐﺎ ﻣدار ﻧﻔس اﻣﮐﺎن ذاﺗﯽ ﭘﺮ ﮨﮯ ۲۱ ﻣﻧہ )ت(‬ ‫ﻋہ۲: اورده ﺗﻔﺳﯾﺮ ا ﻟﻠﻣﺮاد ﺑﺎﻟﻔﺮض ۲۱ ﻣﻧہ‬ ‫ﻓﺮض ﺳﮯ ﻣﺮاد ﮐﯽ ﺗﻔﺳﯾﺮ ﮐﮯ ﻟﺋﮯ ذﮐﺮ ﮐﯾﺎ ﮨﮯ ۲۱ ﻣﻧہ )ت(‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫)۱؎ ‪ij‬ٱࠉ‪ ٓij‬ٱ‪ij ƻ‬ٱ࠸ᦲ   ۲ /۰۲(‬
ǔǖ ǔ Ǖ Ǣ  ‫ٱ‬Ĵǎư ƭ⚭ ŒƶŬ – ᙴ ྂս Ɠ ƻ⊃ ޵ — ̢ ʮ ᓦ⍱‫ٵ‬ƫ លጡ ᥶‫ٶ‬œƫ ƭ⚭ ೸ ᷪ‫ٱ‬ij ጶ ŕƿ‫ٱ‬Ĵư ƻ‫ٱ‬Ĵǎưฏ – ¸ ǂŗ‫ٱ‬Ĵƀ ẵ ƻᨯ ‫ ٵ‬nj ‫ٳ‬ ‫ٳ‬Ǐ nj ǔ ǖ ǔ  ◵؎۲ ‫ٳان اﷲ ﻋﻠﯽ ﮐل ﺷﯾﺊ ﻗدﯾﺮ‬ƿ‫ٵ‬ƫij‫ٱ  ٱ‬ijÌ ¤⇘ ࢫ‫ٱ‬ijœථ ຋ ‫ٱ‬Ĵưઈ ᑋ ƿ‫ٶ‬œⓔ Ɠ ኇƫ∈ ࢫ‫ٱ‬ij š ƭ‫ٱ‬Ĵnjư ƻŒƑ ‫ٱ‬Ĵǎư ⋄ ƻŒƑ ‫ٶ‬ ‫ٳ‬ ‫ٵ‬ ‫ٱ۔‬ij¸ ‫ٳ‬ƿፆ‫ٱ‬ij ǔ (۲۰/ ۲   ᦲ࠸‫ٱ‬ij ƻ‫ٓ ٱ‬ijࠉ‫ٱ‬ij؎۲) ǖ ǔ ǔ  ⚮¸ ʼn¼ ⁞ ৒ij‫  ٱ‬ƭ‫ٳ‬ƿ┌ !ƻ࣫‫ٱ‬ij ᨯ‫ٱ‬ij ،ᙺ ‫ }ܢ‬ʮ ᓥ◵؉ Ɠ Ũ‫ٱ‬ij⊾ ƽ‫ٳ‬ƿ‫ٳ ܐ‬ƿ‫ٵ‬ƫij‫»  ٱ‬౾‫ٵ‬ƫ űƿ⋃ ௶ ʮ ƻ‫ٵ‬ƫ‫ٳ‬ƿ῞¸ ƻ‫ٱ‬ij ᨪ ‫ٳ‬ ǔ ǘǔ ǔ ǖ ǖ ǖ Ǖ ǖ  ʼn௒ ⛨ Ʈnjţ ،ƾƸƹƙ ጸ‫ٵ‬ƫ ،ᙺ‫ٱ‬Ĵưᆽ ‫ٱ‬ij¸ ƭŒƨƲ‫ٱ‬ij ‫ ڄ‬຋ ᑳઈ ƭ‫ٳ‬ƿ┌ š ƭő௒ ˆ‫ٱ‬ij ‫ٳ‬ƿǖ ƫ‫ٱ‬ij ،⋄ ‫ٵ‬ƫ ጯ ⁞ ࢫ‫ٱ‬ijœථ ᑋ ᙺ ៮¸ ƯnjƱ‫ٱ‬Ĵư ‫ٵ‬ ‫ٶ‬ nj nj ǖ ƴǔ  Ʈnjţ‫ٱ‬ij‫ٵ‬ƫ ຋ ᳳ ‫ٳ‬ƿᠱ‫ٵ‬ƫ ⇹ ᘳ็‫ٱ‬ij Ƭ ᑋ ‫ٳ‬ƿ‫ٵ‬ƫ฽ Ɠ ʼn௒ ሱ š ʼn᥷ ᑋŒǏ ŗᆽ ƽ‫ٳ‬ƿ‫ٱ‬Ĵljů  ‫ٱ‬ijŔśƍŬ ẵ Ķǎư‫ٱ‬ij Ʈƛ ʼn௒ ʼn௒ ‫ٳ‬ƿƫ‫ٱ‬ij ᑴઈ ƭ‫ٳ‬ƿ┌š ‫ٶ‬ ‫ٵ‬ nj nj ǔ ǔ ǔ ǖ ǖ ǖ ǖ ǖ ƷŬ ٰ ‫ٳ‬  শij‫ٳ  ٱ‬ƿ‫ٵ‬ƫij‫  ٱ‬ᨧ‫ٶ‬œɺ ƭ‫ٳ‬ƿ┌ ভǔ ij‫  ٱ‬৘೶ ࢫij‫ –  ٱ‬Ũƿő ຋ ᙺ ‫ ڄ‬ŖǎƶŝŌ‫ٱ‬ij ƭ‫ٳ‬ƿ┌ ᱀ ƭő௒ ŖŎŮnj Ŧ  ‫ٳ‬ƿ‫ٵ‬ƫ‫ٱ‬ij ،ƻ¸ ƭ‫ٳ‬ƿ┌ »ƿ ƭő௒ Ʈƛ – ‫ٳ‬ nj ǖ ǖ ǔ ǖ ƷŬ  űƿ‫ٱ‬Ĵnjư Ũ∄ ƭő௒ ŖŎŮnj Ŧ  ᙴᨩ ،Ռ ẵ ອᓦ ᘳ ƭ‫ٳ‬ƿ┌ ⁳‫ٱ‬ij – ‫ٱ‬Ĵưઈ ƭ‫ٳ‬ƿ┌ Ũ⊦ ᛌij‫ٳ ¸،  ٱ‬ƿ‫ٶ‬œⓔ š “Ԣ ௶ ¤⇘ Ɠ ƭ‫ٓ ٱ‬ij ‫ٳ‬ Ǎ ǔ ǔ ǖ ǖ ǖ ǔ  ƻᦳ‫ٱ‬ij š ᘳ ᘷও‫ٱ‬ij Ưō‫ٵ‬ƫ| ʮ ƭ‫ٳ‬ƿ┌ ര ،‫ٱ‬ijÌ ᑋ ‫ٶ‬œጶও‫ٱ‬ij Ʈnjţ‫ٱ‬ij‫ٵ‬ƫ ࢫ‫ٱ‬Ĵnjư ً‫ٱ‬ijœ⋃ Œƈ‫ٵ‬ƫ ኇ űƿ‫ٱ‬Ĵnjư ƭ‫ٱ‬ij ،Ũ‫ٳ‬ƿő ƭ‫ٳ‬ƿ┌ š Ɨ‫ٱ‬ij ຋ ᙺ ኇƫ∈ ‫ٶ‬ ‫ ٳ‬nj ‫ٵ‬ nj Ǣ Ǣ ǖ ǔ (ƭ ‫ ᙺ۔‬Ӛ Ư ẵ Ɨ‫ٱ‬ij ৘೶ ࢫ‫ٱ‬ij ᙴ Ɯ ⚙ ጶ ࢳ‫ٱ‬Ĵƀ) ‫ٱ‬ij☈ ‫ٱ‬ijƬŐƈ ƻव‫ٱ‬Ĵƃō‫ٱ‬ij ʼnᤦ ⊙ ‫ﷲ‬ij‫  ٱ‬৘೶  ‫ٵ‬ ǖ ǖ Ǖ ǔ  ‫ٳ‬ƿƫ‫ٱ‬ij ‫ٱ‬Ĵưࡻ ⋄ ᭵ Ɠ ᴌij‫ ∈ ٱ‬űƿ‫ٱ‬Ĵnjư ƭዩ ،ᙺ ʼn࣓‫ٱ‬Ĵnjư ʼn◀ ‫ٶ‬œ᨞ – ẵ Ɨ‫ٱ‬ij ዏ ╆ ᐷઈ ƭ‫ٳ‬ƿ┌ š ʼn௒ – ‫ٱ‬ij¸ ƯnjƱĴ‫ ٱ‬ư ࢫij‫ࢊ ̳  ٱ‬ǖ ‫ٵ‬ ‫ ٳ‬nj ǔ ǖ ǖ ǔ ƷƎƲ !Əኡ‫ٱ‬ij ࢫ ،ᙺ‫ٱ‬Ĵưᆽ¸ ‫ٳ‬ǀĽƶŬ ẵ ᘷও‫ٱ‬ij ጆ Ӌ ƭ‫ٳ‬ƿ┌ ⁳ij‫ —  ٱ‬ƽ‫ٶ‬œš ͚ ƭ‫ٳ‬ƿ┌ ũǎ ǔ ǖ ǖ ǖ ǖǔ  ᳨ ƭ᨞ Ɠ ೸ Ɨ‫ٱ‬ij ៮ֶ ᨠœ ƽ‫ٳ‬ƿᛸ ،ƭઈ‫ٱ‬ij܏‫ٱ‬ij ͚ ᑉઈ ኇƫ∈ ű‫ٳ‬ƿ‫ٱ‬Ĵnjư ⇹ ࢫij‫ ٱ‬œථ š Ʈƹƙ ᖗǖ ‫ٱ‬ij ‫ٳ‬ƿ‫ٵ‬ƫij‫  ٱ‬ƭőᠷ ຋ ᨪ ͚ ƭ‫ٱ‬ij᢯ ‫ٶ‬ ‫ٵ‬ ‫ٶ‬ nj ǖ ǔ nj Őư ‫ٵ‬ ‫␔۔‬व‫ٱ‬ij ࢫij‫ٵ ٱ‬ƫ ،ᙴ‫ٳ‬ƿ — ƻઈ‫ٱ‬ij ẵ Ƙǎ ƹƶ  ƫ ‫ވ‬෷ ͚ ƭ‫ٱ‬ij᢯ – ੻ :‫ﺗﻧﺰﯾہ اول ارﺷﺎدات ﻋﻠﻣﺎء ﻣﯾں‬ ǔ Ǖ ǔǖ ǖ ǖ  ᨪἘ‫ٱ‬ij Ũฑ š ৒ij‫  ٱ‬ƭ⚭ Ɔ‫ٱ‬ĴƶƹŪ‫ٱ‬ij – ͛ ƻ⚮ ጷ ᣒij‫  ٱ‬ƭ‫ٱ‬ij‫ٳ‬ƿ⇜ ǂƺĺij‫  ٱ‬Ɠ ࠁఞ ƭ‫ٱ‬ij᢯ Ũᓦ‫ٵ‬ƫij‫  ٱ‬ঔ‫ٱ‬ijƿ‫ٱ‬ij ƻᨯ — :  ⒭‫ٱؗ‬ij ‫ٱﷲ‬Ĵnjư‫ٵ‬ƫ ʼn◀‫ٱ‬ij ‫ٳ‬ ‫ٳ‬ nj Ǖ ǖ nj ǔ ǖ Ǖ Ǖ  Ɨᠷ ᙺ ⓒ న ẵ ᦲ┌ ೸ ᨪ ࢫij‫ ٱ‬œථ – ¸ Ŋưⓔ şŒƈ ◵ Ⅴ⇘ ᗏƫ Ɨ‫ٱ‬ij ƮƊ‫ٱ‬Ĵnjư ͚ ሱ ᨨ⚮ ƯnjƱ‫ٱ‬Ĵư Ɔ኱‫ٱ‬ij ◵ ᨪ‫ٶ‬Ŕǎư˜ઈ ‫ٵ‬ƫ ‫ٶ‬ ‫ٵ‬ ǖǔ ǔ ǔ ǔ  – ͛ ᥦœ ǂŗઈ ↵‫ٱ‬Ĵư ،૴ ‫ ڄ‬ŖŎƀ‫ٱ‬Ĵnjư ƣǁƒ ŕ⍱‫ٵ‬ƫ ঔම ອ‫ٱ‬Ĵƙ ͚ Ʈƹƙ ᖗ‫ٱ‬ij — ሱ ᙺ ᣆ ᖗij‫  ٱ‬Ɔ኱‫ٱ‬ij š ƻ๘‫ٱ‬ij ƻŒƃnj Ʋ Ӌ !ࢫ ‫ٳ ٶ‬Ǐ ‫ٳ‬ ǔ ǖ ǔ :͛ ᠻ‫ٱ‬ĴǍư ƭᅭ ŀưƿ š ‫ٳ‬ƿ↎ ĩ ĩ ẵ ƻ຋‫ٳ‬ƿ⇜ ƻ‫ٱ‬ij ⇘ో ᨪ ‫ٱ‬ijႍ ‫ٳ‬ Ǣ ǔǖ ‫ٳ‬Ǐ ‫۔‬Ŵཾ Ɔ኱‫ٱ‬ij ‫ڬ‬š‫ٱ‬ij⁇ š ƭ⚭ ƆĴ‫ ٱ‬ƶƹŪij‫ —  ٱ‬የ Ŵክ ŕ‫ٵ‬ƫ ᤌ ኢ‫ٵ‬ƫ ǂŗ‫ٱ‬Ĵƀ ʼn‫ٵ‬ƫ‫ٱ‬ij nj ǔ Ǖ ǖ ‫ ƒ۔‬fiŒš ೸ – ¸ Ũෝ –‫ٱ‬Ĵư Տ ƻ¸ ʮ ᨪἘ‫ٱ‬ij ᠻ⊀ ེ‫ٳ‬ƿ⇜‫ٳ‬ǂƺĺ‫ٱ‬ij Ũ‫ٵ‬ƫ‫ٶ‬œ
Ǖ Ǖ ǖ  ◵ ᨪ‫ٶ‬Ŕǎư˜ઈ‫ٵ‬ƫ ŕ∇‫ٱ‬Ĵƙ‫ٱ‬ij ೸ Ũœő ຋ ،ᙺ ẵ ŕ∇‫ٱ‬Ĵƙ‫ٱ‬ij ʼn₩‫ٱ‬ij ᨪ – ¸ š ‫ٳ‬ƿፆ‫ٱ‬ij ͚ ≠ ⓙ‫ٵ‬ƫ ᡺ ŨŒķ ᠻԢ — የ ƭ‫ٱ‬ijƿ⇜ ŕ‫ٵ‬ƫ Ũᶰ ‫ٳ‬ ǔ ǔ  ᑋ ، ᙺ‫ٱ‬ijƿ‫ٓ ٱ‬ij ƭ‫ٶ‬œ௵ — ≡ ‫ٵ‬ƫ ⋈Ỽ ʮ ƭ≓‫ٵ‬ƫ Ũ‫ٶ‬œ‫ٵ‬ƫ ƭ‫ٱ‬ijᆜ‫ٵ‬ƫ şో ƣ᪑‫ٱ‬ij ԙ ⓙ‫ٵ‬ƫ ᡺ Ə⁇ ‫ٱ׼‬ij⊰ ᚪˆ‫ٱ‬ij ‫ٱ‬ij¸ ⋂኱‫ٱ‬ij ‫ ٳ‬nj nj nj ǔ ،ᙴ ≠ ŒƨƊ Ɔ኱‫ٱ‬Ĵnjư ෦ ᨨ‫ٱ‬Ĵnjư – ƻጰ ⁞‫ٵ‬ƫ ʼn¼ ⁞ ԙ ٰ ٰ ‫ﮐﻣﺎ ﻧﺻوا ﻋﻠﯾہ ﺟﻣﯾﻌﺎ وﻧﺑہ ﻋﻠﯾہ ھﮫﻧﺎ اﻟﻣوﻟﯽ ﺳﻌداﻟدﯾن اﻟﺘﻔﺘﺎزاﻧﯽ ﻓﯽ ﺷﺮح اﻟﻘﺎﺻد واﻟﻣوﻟﯽ‬ ‫اﻟﻣﺣﻘق ﻋﻠﯽ اﻻطﻼق ﮐﻣﺎل اﻟدﯾن ﷴ ﺑن اﻟﮫﻣﺎم وﻏﯾﺮھﻣﺎ ﻣن اﻟﺟﮩﺎﺑذة اﻟﮐﺮام۔‬ ǔ  ᧖‫ٱ܊‬ij ʼn¼ ƣŒƀő‫ٱ‬ij ⊇ ᠭ ƿƫ‫ٱ‬ij — ⁆ऊ‫ٱ‬ij şỼ ᓥ ᑴij‫ ٱ‬ƿ ൌ ᧖‫ٱ܊‬ijᯁ ࿮Œƈ š Ɨ‫ٱ‬ij ‫ٳ‬ƿƫ‫ٱ‬ij ᙺ ʮ ᢣೕ ᓥ Ũฑ š Ɨ‫ٱ‬ij – ᑘ ‫ٵٳ‬ ‫ٳ‬ ‫ٵ‬ ǖ (ƭ) ‫ ᙺ۔‬ʮ ์ ᓥ ‫᧖ ⊀ء‬ǂŗઈ ƿ◶ ᥶‫ٶ‬œ ‫ٳ‬ƿ‫ٵ‬ƫij‫  ٱ‬Ũᛸ ԡ ఌ ‫ٳ‬Ǐ ‫ٳ‬ ǖ ǖ :ƻ¸‫ٱ‬Ĵư⚮ ጷ ‫ ⊀ء‬ƭx‫ٵ‬ƫ ៍‫ٱ‬ij Ŵክ ৘೶ ࢫ‫ٱ‬ij ⒭ɿ ƭ‫ٱ‬ij nj : ᙺ — ŨŒķ એ ͚ ⁆ิ şỼ :۱ አ ٰ ؎۱‫اﻟﮐذب ﻣﺣﺎل ﺑﺎﺟﻣﺎع اﻟﻌﻠﻣﺎء ﻻن اﻟﮐذب ﻧﻘص ﺑﺎﺗﻔﺎق اﻟﻌﻘﻼء وھو ﻋﻠﯽ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﻣﺣﺎل‬ ً ‫اھ ﻣﻠﺧﺻﺎ۔‬ ǔ ŏŪ Ǘ ‫ٱ ً۔‬Ĵźŧ  DŽ‫ٱ‬ij ʼn௒ š ৘೶ ࢫij‫ ⋄  ٱ‬ƿ‫ٵ‬ƫ‫ٱ‬ij ᙺ ⋄ ‫ء‬ŒƨƊ ƣോ‫ٱ‬Ĵnjư ŕ‫ٵ‬ƫ – ᙺ ʼn௒ ‫ ⊀ء‬Ɔ኱‫ٱ‬Ĵnjư ƭᐋ ‫ٳ‬ ǔ Ǖ ƍƸō‫ٱ‬ij Ə‫ٳ‬ƿࣺ‫ٱ‬ij‫ٳ‬ƿ‫ٱ‬ij‫ٶ‬œ    ଀ ৘೶ ᑋ‫ٱ‬ij fi Ɨ‫ٶ‬œܑ‫ٱ‬ij ƮŧnjƷŰŌ‫ٱ‬ij  ⁆ऊ‫ٱ‬ij şỼ ؎۱) (۱۰۴/ ۲   ‫ٳ‬ƿ¸ő ᓠ‫ٱ‬ĴŮ ٰ ‫ — ᙺ :ﻗد ﺑﯾﻧﺎ ﻓﯽ ﺑﺣث اﻟﮐﻼم اﻣﺘﻧﺎع اﻟﮐذب ﻋﻠﯽ اﻟﺷﺎرع ﺗﻌﺎﻟﯽ‬ⓙ‫ٵ‬ƫ ᡺‫ٵ‬ƫ ̢ ʮ ᷪ‫ٱ‬ij :۲ አ ǖ Ǖ ‫ ᙺ۔‬ʼn௒ ƭ⚭ š ኇƫ∈ ࢫ‫ٱ‬ij – ᠻ‫ٓ ٱ‬ij ⚮ ƯnjƱ‫ٱ‬Ĵư — ŨŒķ ̢ ᗏ‫۱؎۔‬ ‫ٵ‬ nj ǖ ǔ ǔ ǔ ǔ ƍƸō‫ٱ‬ij Ə‫ٳ‬ƿࣺ‫ٱ‬ij‫ٳ‬ƿ‫ٱ‬ij‫ٶ‬œ    ƻ‫ٱ‬ij‫ٵ‬ƫ‫ٱޙ‬ij ⓙ‫ٵ‬ƫ ƻᡶő‫ٱ‬ij ᡺ ƻ‫ٱ‬ij ʼn‫ٵ‬ƫő‫ٱ‬ij ŕጶա ‫ٱ‬ij‫ٵ‬ƬĽƟŰƴ‫ٵ‬ƫ ʼnⓔ  ⁆ऊ‫ٱ‬ij şỼ ؎۱) (۱۵۲ /۲  ‫ٳ‬ƿ¸ő ᓠ‫ٱ‬ĴŮ ٰ  ፂ◵ ৘೶‫ٵ‬ƫ ĵƿ஝ ࢫ‫ٱ‬ij‫ — ᙺ :ﻣﺣﺎل ھو ﺟﮩﻠہ ﮐذﺑہ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﻋن ذﻟک ۲؎۔‬ʼn࣓‫ٱ‬Ĵnjư ඣ ̢ ᷪ‫ٱ‬ij :۳ አ ‫ٳ‬ ǔ ‫۔‬ẵ ƻ‫ٱ‬ij ẵ‫ٱ‬ij ᙺ ű˜ ‫ٳ‬ǀnj Ʊ ،ᙴ ʼn௒ ƻᑊ‫ٵ‬ƫ‫ٶ‬œ ƭ⚭ ‫ٱ‬Ĵǎư nj ǔ ǖ Ǖ Ō (۱۵۵ /۲  ‫ٳ‬ƿ¸ő ᓠ‫ٱ‬ĴŮƍƸō‫ٱ‬ij Ə‫ٳ‬ƿࣺ‫ٱ‬ij‫ٳ‬ƿ‫ٱ‬ij‫ٶ‬œ  ƣ᣿őઈ ƐǎƸŐĻƸō‫ٱ‬ij ౏۱‫ٱ‬ij ƮŧnjƷŰ ‫ٱ‬ij   ⁆ऊ‫ٱ‬ij şỼ؎۲)
‫ٰ‬ ‫ٰ‬ ‫‪ij :۴አ‬ٱ‪: ᙺ — ᷪ‬اﻟﮐذب ﻓﯽ اﺧﺑﺎر اﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﻓﯾہ ﻣﻔﺎﺳد ﻻﺗﺣﺻﯽ وﻣطﺎ ﻋن ﻓﯽ اﻻﺳﻼم‬ ‫ٰ‬ ‫ﻻﺗﺧﻔﯽ ﻣﻧﮫﺎ ﻣﻘﺎل اﻟﻔﻼﺳﻔۃ ﻓﯽ اﻟﻣﻌﺎد وﻣﺟﺎل اﻟﻣﻼﺣدة ﻓﯽ اﻟﻌﻧﺎد وھﮫﻧﺎ ﺑطﻼن ﻣﺎﻋﻠﯾہ‬ ‫ٰ‬ ‫اﻻﺟﻣﺎع ﻣن اﻟﻘطﻊ ﺑﺧﻠود اﻟﮐﻔﺎر ﻓﯽ اﻟﻧﺎر، ﻓﻣﻊ ﺻﺮﯾﺢ اﺧﺑﺎر اﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﺑہ ﻓﺟواز اﻟﺧﻠف‬ ‫ٰ‬ ‫وﻋدم وﻗوع ﻣﺿﻣون ھذا اﻟﺧﺑﺮ ﻣﺣﺘﻣل، وﻟﻣﺎ ﮐﺎن ھذاﺑﺎطﻼﻗطﻌﺎ ﻋﻠم ان اﻟﻘول ﺑﺟواز اﻟﮐذب‬ ‫ٰ‬ ‫ً‬ ‫ً‬ ‫ﻓﯽ اﺧﺑﺎر اﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﺑﺎطل ﻗطﻌﺎ ۲؎ اھ ﻣﻠﺘﻘطﺎ۔‪  ᥑ ᤌ‬ٱ‪ƿᾎ ޵ š ƭ⚭ — ৒ij‬ٳ  ‪ij‬ٱ۝‪ij ƻ‬ٱ‪ƿƫ‬ٳ  ٱ‪ ٓij — ŨŒƙij‬ٱ‪ƿὉ‬ٳ‪ij‬ٱ ‬ ‫ٵ‬ ‫‪nj‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫⅏ ‪ƿő‬ٳ‪ ٓij Ũ‬ٱ‪  ᧖ູ ،ֆ ᠷőϬ — ᢗ ᯔŒƑ ֆ ᠷ‬ٱ‪ǀnjƱ๘ শij‬ٳ‪ƫ‬ٵ‪ĴǍư ኀ ʮ ƻ‬ٱ‪ƿᅮ ֆ ᠷ‬ٳ ◵ ‪ ٓij ᗿ‬ٱ‪ƿ — Ŀ‬ٳ‪Ĵnjư – ᗐ‬ٱ‪ Ɔ኱ő‬‬ ‫‪ij ᙺ ᤬‬ٱ‪ij ᤪ š Ɨ‬ٱၙ‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫‪ǖ Ǖ‬‬ ‫‪ij – ֆ ᠷᆽ‬ٱˆ‪Ŕš ᚪ‬ٶ ٱ‪œ ᨨᥑ ᢣ⁇ ᓥ ij‬ٶ‪ ƫ – ᙺ ༈ ດ ᨨ‬ٱ‪ƻ¸ ᑋ ║ij‬۔ ‪ij‬ٱ‪ƿƫ‬ٳ ‪ij ᨪ Ʈnjţ‬ٱ‪ƿ࿬‬ٳ ‪Ĵƶƹƨǎ Ʋ‬ٱ ‪Ĵnjư‬ٱ‪Ĵư ຋ ᙴ Ⅴ‬ٱ‪ij¸ ƯnjƱ‬ٱ – ‪ ᥑ‬‬ ‫ٵ‬ ‫ٵ ‪nj‬‬ ‫‪ǎ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ij‬ٱ‪Ĵnjư Ʀ ༈ Ɠ ƭ⚭ — ৒‬ٱ‪ij ᙺ Ⅴ‬ٱ‪ĴƃƪƸŐŪ DŽ‬ٱ۔‬ ‫‪nj‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫‪ǖ ǖ‬‬ ‫‪Ǖ‬‬ ‫)۳؎‪ij şỼ‬ٱ‪ij  ⁆ऊ‬ٱ‪ij ƮŧnjƷŰŌ‬ٱه‪ij ∓ ᑴ‬ٱ‪ij ƮƩƖƲ‬ٱ‪Ūő‬ڬ ⊇ ‪ij‬ٱޣ⊬ ‪ij‬ٱݫء  ‪œ‬ٶ‪ij‬ٱ‪ƿ‬ٳ‪ij‬ٱࣺ‪ƿ‬ٳ‪ij Ə‬ٱ‪ƍƸō‬‬ ‫‪ĴŮ‬ٱ‪ƿ¸ő ᓠ‬ٳ ۲ /۸۳۲(‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫‪ơƲ ≓ şỼ :۵ አ‬‬ ‫ٰ‬ ‫‪:ᙺ — Ųƕ‬ﮐذب ﮐﻼم اﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﻣﺣﺎل ۴؎ اھ ﻣﻠﺧﺻﺎ۔‪ij ŨŒķ‬ٱ‪  ᙺ ʼn௒ ƭ⚭ ◵ ৒‬ٱ‪ DŽij‬‬ ‫‪nj‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫‪ĴźŧŏŪ‬ٱ‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫‪ǖ Ǖ‬‬ ‫‪ǔ ǖ‬‬ ‫)۴؎ ‪ij şỼ‬ٱ‪ĴƨƎō‬ٱ ‪ij‬ٱ‪œ   ŖǎƶƖơƹŋ‬ٶ‪ij‬ٱ‪ƿ‬ٳ‪ij‬ٱ‪Ĵƙő‬ٱ‪ij ƮƊ‬ٱޚް ▽ᙼ‪ƿ‬ٳ، ‪ij‬ٱ␎‪ĴƶơƲ‬ٱ‪(۷۱Ŵ  ƻ‬‬ ‫‪Ǖ ƴ‬‬ ‫ٰ‬ ‫‪ij↎ :۶ አ‬ٱސ ‪ij‬ٱ‪ijᑊő‬ٱ‪: ᙺ — ŨŒķ ƮŧnjƷŰnj  ૨ Ɔǁƒ ʮ ƿ‬اﻟﮐذب ﻧﻘص واﻟﻧﻘص ﻋﻠﯽ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﻣﺣﺎل ۵؎‬ ‫ٳ ٳ‬ ‫‪Ǘ‬‬ ‫اھ۔‪  ᙺ ⋄ ƭᐋ‬ٱ‪ƫij‬ٵ‪ƿ‬ٳ ⋄  ٱ‪ʼn௒ š ৘೶ ࢫij‬۔‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫)۵؎ ↎‪ij‬ٱސ ‪ij‬ٱ‪ijᑊő‬ٱ‪ƿ‬ٳ ‪ĴźǎƸnjƹŎŋ‬ٱ‪ƫ‬ٵ‪(   ű‬‬ ‫ٰ‬ ‫‪۷ አ‬ـ: ‪ ࿬‬ٱ‪:ᙺ — ŨŒķ ̢ ʮ ╡ij‬اﻧہ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﯾﻣﺘﻧﻊ ﻋﻠﯾہ اﻟﮐذب اﺗﻔﺎﻗﺎ اﻣﺎ ﻋﻧد اﻟﻣﻌﺘﺰﻟہ ﻓﻼن‬ ‫اﻟﮐذب ﻗﺑﯾﺢ وھو ﺳﺑﺣﺎﻧہ ﻻﯾﻔﻌل اﻟﻘﺑﯾﺢ واﻣﺎ ﻋﻧدﻧﺎ ﻓﻼﻧہ ﻧﻘص واﻟﻧﻘص ﻋﻠﯽ اﷲ ﻣﺣﺎل‬ ‫اﺟﻣﺎﻋﺎ۔ ۱؎ )ﻣﻠﺧﺻﺎ(‬
ǖǔ  ৘೶ ࢫ‫ٱ‬ij ‫ٳ‬ƿ‫ٵ‬ƫij‫ٱ ᙺ  ٱ‬ij‫ٳ‬ǀnjƱ ƭ⚭ – ᙴ Ɯ ʼn௒ ৗ Ɨ‫ٱ‬ij ຋ ঔම ،ᙺ ʼn௒ ƭ⚭ ◵ ৘೶ ࢫij‫ ᙺ –  ٱ‬ƣോ‫ٱ‬ij ◵ Ʈƛ ঔම‫ٵ‬ƫ ƮƹƟǏ Őŗ‫ٱ‬ij ᤌ nj nj nj ǔǔ ǖ ǔ ǔ ǖ Ǐ ǂŗ ‫ٳ‬ƿƫ‫ٱ‬ij ᙺ ⋄ ƭ⚭ – ᙺ ༈Ĵ‫ ٱ‬ư ẵ ਜ਼œ — Ɨ‫ٱ‬ij Ķǎưœ‫ٳ‬ǀƱ ͚ ƮƹƟǏ Őŗ‫ٱ‬ij ᗏ ‫ٳ‬ƿ‫ٵ‬ƫij‫ٱ  ٱ‬Ĵư⚮ ƒ ␄ ‫ٱ‬ij‫ٳ‬ǀnjƱ  Ɔ኱ő‫ٱ‬Ĵnjư š ৘೶ ࢫij‫ٵ ٳ ⋄  ٱ‬ ‫ٶ‬ ‫ٶ‬ nj ‫ ᙺ۔‬ʼn௒ ǖ ǔ (۱۰۱ ،۱۰۰/ ۸   ƻ‫ٱ‬ij»‫ٱ‬ij ▨ Ž‫ٱ܍‬ij ᤔ‫ٱݨ‬ij ƭ‫ٱ‬ij‫ٳ‬ƿ཰  ଀ ৘೶ ᑋ‫ٱ‬ij ̢ ώܑ‫ٱ‬ij ‫ٶ‬ŔźƪŰŌ‫ٱ‬ij   ╡‫ٱ‬ijव‫ٱ‬ij şỼ ත ╡‫ٱ‬ij࿬ ؎۱) ٰ ‫ — ᙺ :ﻣدرک اﻣﺘﻧﺎع اﻟﮐذب ﻣﻧہ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﻋﻧدﻧﺎ ﻟﯾس ھو‬ⓙ‫ٵ‬ƫ ᡺ ̢ ʮ ╡ij‫ ٱ‬࿬ şỼ‫ٵ‬ƫ ╡ij‫ ٱ‬࿬ :۸ አ ‫ﻗﺑﺣہ اﻟﻌﻘﻠﯽ ﺣﺘﯽ ﯾﻠﺰم ﻣن اﻧﺘﻔﺎء ﻗﺑﺣہ ان ﻻﯾﻌﻠم اﻣﺘﻧﺎﻋہ ﻣﻧہ اذﻟہ ﻣدرک ٰاﺧﺮ وﻗد ﺗﻘدم‬ ‫اھ۲؎ ﻣﻠﺧﺻﺎ۔‬ ǔ ǔǔ Ǖ  ᑋ ʼn௒ ৒‫ٱ‬ij ƭ⚭ – ᠻ‫ٓ ٱ‬ij Ũƿő ẵ Ũ∄ ͚ Ɨij‫ ≠ ƒ ᙺ –  ٱ‬ⓙ ਜ਼‫ٶ‬œ ʮ ᓥ¸ ʼn௒ ৒‫ٱ‬ij ƭ⚭ Ķǎ ư‫ٶ‬œǀƱ ͚ ŕ∇‫ٱ‬Ĵƙ‫ٱ‬ij ᗏ ᤌ ‫ٳ‬ ‫ٳ‬ nj nj ǔ ǔ Ǘ ‫۔‬ʼn௒ ⋄ — ৘೶ ࢫij‫  ٱ‬ƿ‫ٵ‬ƫ‫ٱ‬ij ᙺ ⋄ ƭᐋ – ŕ‫ٵ‬ƫ ᤌ ،ű‫ٳ‬ƿ‫ٳ‬ǀŃ š‫ٵ‬ƫ‫ٱ‬ij – ᙺ ਜ਼‫ٶ‬œ űᮃ‫ٵ‬ƫœ ৗ ͚ Ɨ ‫ٱ‬ij Ӌ ᠻᆽ ‫ٱ‬Ĵưᆽ ‫ٳ‬ ‫ٶ‬ ǖ ǔ (۱۹۳/ ۸   ƻ‫ٱ‬ij»‫ٱ‬ij ▨ Ž‫ٱ܍‬ij ᤔ‫ٱݨ‬ij ƭ‫ٱ‬ij‫ٳ‬ƿ཰     ౏۱‫ٱ‬ij ‫ٶ‬ŔźƪŰŌ‫ٱ‬ij Ɨ‫ٶ‬œܑ ‫ٱ‬ij⁆ࣣ‫ٱ‬ij   ╡‫ٱ‬ijव‫ٱ‬ij şỼ ත ╡‫ٱ‬ij࿬؎۲) ǖ ٰ ‫ — ᙺ :ﻗدم ﻓﯽ ﻣﺳﺋﻠۃ اﻟﮐﻼم ﻣن ﻣوﻗف اﻻﻟﮫﯾﺎت اﻣﺘﻧﺎع اﻟﮐذب ﻋﻠﯾہ‬ƭ‫ٱ‬ijව ̢ ʮ ᑫij‫۹: ٱ‬አ ٰ ‫ﺳﺑﺣﺎﻧہ وﺗﻌﺎﻟﯽ ۳؎۔‬ ǔ ǖ ǔ ‫ ƒ۔‬༈ ‫ٳ‬ƿᑌ‫ٳ‬ƿ ƭ⚭ ◵ ৘೶ ࢫij‫ –  ٱ‬ᠻ‫ٓ ٱ‬ij⚮ ƻ‫ — ۝‬ŨŒķ ೸ ẵ ƭ৆‫ٱ‬ij ╡࿬ ᗏ ᤌ nj ǖ ǖ ǔ (۲۴۰/ ۸   ƻ‫ٱ‬ij»‫ٱ‬ij ▨ Ž‫ٱ܍‬ij ᤔ‫ٱݨ‬ij ƭ‫ٱ‬ij‫ٳ‬ƿ཰     ƭ‫ٱ‬ĴǎƶƎŰƠō‫ٱ‬ij fi Ɨ‫ٶ‬œܑ‫ٱ‬ij ╡व‫ٱ‬ij    ╡‫ٱ‬ijव‫ٱ‬ij şỼ ත ╡‫ٱ‬ij࿬؎۳) ٰ ‫:ﯾﺳﺘﺣﯾل ﻋﻠﯾہ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﺳﻣﺎت اﻟﻧﻘص‬ᙴ ྂઈ‫ٳ‬ǁƒ — ŕ»౐ ఌ ᧖‫ٱ܊‬ij ʼn¼ ƣŒƀő‫ٱ‬ij ⊇ ᠭ Ũઈ‫ٱ‬ij :۱۰ አ ‫ﮐﺎﻟﺟﮩل واﻟﮐذب ۴؎۔‬ Ǖ ǔƲ ‫۔‬ᙴ ʼn௒ š ৘೶ ࢫ‫ٱ‬ij Ʈƛ ƭ⚭‫ٵ‬ƫ ፂ ᑜ ،ᙴ ʮ ⋄ ƻᑵ‫ٱ‬ĴƟ  ᇳ nj nj ǖ ǖ ǔ ǖ ǖǔ ǔ (۳۹۳Ŵ  ൝ űࠫ‫ٱ‬ij ‫ڬ‬ǎ ư‫ٳ‬ƿ‫ٱ׹‬ij ‫ڬ‬njƵƶĽŮŌ‫ٱ‬ij   ő኱‫ٱ‬ij ƮƹƟǏ Őŗ‫ٱ‬ij ŕ≥ ƻ‫ ☛ ۝‬ƐƸżŰŌ‫ٱ‬ij ᥢ   ŕ౎ࣥ‫ٱ‬ij ଐ ŕ»ࣥ‫ٱ‬ij ؎۴) ٰ
‫‪ij ʼn¼ ࿮Œƈ :۱۱ አ‬ٱ܊᧖ ‪ij ఌ ԡ ఌ‬ٱ‪ij ԡ‬ٱ  ‪ij ،ŕᮃ Ɨ┌ ᤔỼ‬ٱ‪ǁƒ — ŕ౎౐ şỼ ʮ Ɨ‬ٳ‪:ᙴ ྂઈ‬ﻻﺧﻼف ﺑﯾن‬ ‫ٰ‬ ‫اﻻﺷﻌﺮﯾۃ وﻏﯾﺮﮨم ﻓﯽ ان ﮐل ﻣﺎﮐﺎن وﺻف ﻧﻘص ﻓﺎﻟﺑﺎری ﺗﻌﺎﻟﯽ ﻣﻧﺰه ﻋﻧہ وھو ﻣﺣﺎل ﻋﻠﯾہ‬ ‫ٰ‬ ‫ﺗﻌﺎﻟﯽ واﻟﮐذب وﺻف ﻧﻘص اھ ﻣﻠﺧﺻﺎ ۱؎۔‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫‪Ǖ‬‬ ‫‪Ǖ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ij ᤌ‬ٱ‪Ĵƙ‬ٱ∇‪ƫ ŕ‬ٵ‪ij ŕ⍱‬ٱ‪Ĵƙ‬ٱ∇‪  Ɠ ⛨ ŕ‬ٱ‪š — Ɨij‬‬ ‫‪Ĵnjư ᙺ ⋄ ⁞ ⚙ ጶ – ƒ ƏŒ‬ٱ‪ij ৘೶ űƿ‬ٱ‪ Ǎ ư ẵ Ɨ‬ٱ‪ij ᙺ ĵĴ‬ٱ‪ƫ‬ٵ‪ƫ ƿ‬ٵ‪ij ŕ‬ٱࢫ ‪ ƭš ৘೶‬‬ ‫ٳ‬ ‫ٳ‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫‪  ƒ ༈‬ٱ‪ƫij‬ٵ‪ƿ‬ٳ ⚭‪ᙺ ⋄ ⁞ ƭ‬۔ )‪ĴźŧŏŪ‬ٱ(‬ ‫‪nj‬‬ ‫‪ǖ ǖ‬‬ ‫‪ǔ ǔ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǖ ŮŌ‬‬ ‫)۱؎ ‪ij‬ٱࣥ౎‪ij şỼ ŕ‬ٱࣥ»‪ij   ŕ‬ٱ‪ƬƪƖƲ‬ٵ‪ij‬ٱ ⊇ ‪ij‬ٱ‪œ ƻ‬ٶࠨ ‪ƫ ⍱‬ٵ‪ij‬ٱ║      ‪ij‬ٱ ‪Ľ‬‬ ‫‪njƵƶ‬ڬ ‪ij‬ٱ׹‪ƿ‬ٳ‪ǎ ư‬ڬ ‪ij‬ٱٰࠫ‪(۳۹۳Ŵ   ű‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫ٰ‬ ‫‪ij :۱۲ አ‬ٱ‪ij ⎲ Ũઈ‬ٱ܊᧖ ‪ƿ‬ٳ‪ij‬ٱ‪ǁƒ — ☈ ൕ űƿ‬ٳ‪:ᙴ ྂઈ‬ﻗول ﺗﻌﺎﻟﯽ ﻓﻠن ﯾﺧﻠف اﷲ ﻋﮩده ﯾدل ﻋﻠﯽ اﻧہ‬ ‫ٳ‬ ‫ﺳﺑﺣﺎﻧہ وﺗﻌﺎلٰ ﻣﻧﺰه ﻋن اﻟﮐذب وﻋده و ﻋﯾده۔ ﻗﺎل اﺻﺣﺎﺑﻧﺎ ﻻن اﻟﮐذب وﺻﻔۃ ﻧﻘص واﻟﻧﻘص‬ ‫ٰ‬ ‫ﻋﻠﯽ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﻣﺣﺎل، وﻗﺎﻟت اﻟﻣﻌﺘﺰﻟۃ ﻻن اﻟﮐذب ﻗﺑﯾﺢ ﻻﻧہ ﮐذب ﻓﯾﺳﺘﺣﯾل ان ﯾﻔﻌﻠہ ﻓدل‬ ‫ً‬ ‫ﻋﻠﯽ ان اﻟﮐذب ﻣﻧہ ﻣﺣﺎل۲؎ اھ ﻣﻠﺧﺻﺎ۔‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫‪ǖ ǖ‬‬ ‫‪Ǘ‬‬ ‫‪Ǘ‬‬ ‫‪ij‬ٱࢫ ∈‪ǁƒ ◵ ኇƫ‬ٳ‪Ĵưઈ‬ٱ – ‪ij‬ٱࢫ ‪  ǀŃǂŗ‬ٱ‪Ĵưᐋ ⋀ ०ij‬ٱ ‪œ ᥮⚮ ᑋ‬ٶ‪Ĵư⚮ Ưōő‬ٱᙺ – ‪ij ᑋᨺ ৘೶ ৘࿬‬ٱ‪ƫ ǂŗ শ‬ٵ∄‪ƫ ŕ‬ٵ ‪ƫ‬ٵ⋌ — ‪ ŕས ẵ ƭᐋ‬‬ ‫‪Ǐ‬ٳ‬ ‫‪Ǐ‬ٳ ٳ‬ ‫ٵ‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǖǔ‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫ᙺ، ‪ƿᛸ‬ٳ‪ij ƽ‬ٱ‰‪ij ƭ‬ٱ‪ƫ Ʈƹƙ ᖗ‬ٵ‪ij ƮƊ኱‬ٱ ‪œ Ɨ‬ٶ‪  ƭ⚭ ẵ ਜ਼‬ٱ‪Ĵư Ɠ ৒ij‬ٱ ‪ƫ – ᙴ ᅰᆽ ༈‬ٵ‪  ᙺ ጯ ⁞ ŕ‬ٱ‪ƫij‬ٵ‪ƿ‬ٳ ‪ij‬ٱࢫ ∈‪ƫ‬ٵ‪ š ኇ‬‬ ‫‪nj‬‬ ‫‪nj‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫ٰ‬ ‫‪  ،ʼn௒ ጯ‬ٱ‪ƫij‬ٵ‪ƿ‬ٳ ‪ij ঔම‬ٱ ‪œ Ɨ‬ٶ‪ ⓩ ƭ⚭ – ᙴ ᅰઈ ༂ ẵ ਜ਼‬܌ ٱ‪Ĵnjư ຋ ᙺ ຌij‬ٱ‪ƿ‬ٳ‪ƫ∈ ৘೶ ű‬ٵ‪œ’ ẵ ኇ‬ٶ‪ƿ‬ٳ ¸‪Ĵư‬ٱ ‪ Ŵ⋻ ،ʼn௒‬‬ ‫‪nj‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǖ Ǖ‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫‪Ĵư‬ٱ‪ij¸ ƯnjƱ‬ٱ – ⚭‪  ƭ‬ٱ‪ij ৒ij‬ٱ‪ij ŒŶ‬ٱ‪ƿ ƒ ƻ๘‬ٳ‪ĴƶNjĸ‬ٱ۔ ‪ij‬ٱ‪ĴźŧŏŪ) DŽ‬ٱ(‬ ‫‪nj‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǔ ǔ ǖ ǖ ǖ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪Ʒǎ Ʊ‬‬ ‫)۲؎ ‪ij Š ต‬ٱߔ   ‪ ٓij Ʈŧƴ‬ٱ‪ij ƐŐťƴǎ  ƼŐƑ ƯǎƱ‬ٱﷲ ⋀‪ij   ŕ‬ٱ‪njƵƶĽŮŌ‬ڬ ‪ij‬ٱ‪(۱۵۹ /۳   ൝ Ŗǎƶŝnj Ʒō‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫ٰ‬ ‫‪ :۱۳ አ‬ٱ‪ǁƒ ኇƫ∈ ࢫij‬ٳ‪Ĵưઈ‬ٱ ᙺ :وﺗﻣت ﮐﻠﻣت رﺑک ﺻدﻗﺎ وﻋدﻻ ط ﻻﻣﺑدل ﻟﮐﻠﻣت ج وھو‬ ‫ٵ‬ ‫اﻟﺳﻣﯾﻊ اﻟﻌﻠﯾم ۳؎‪o‬‬ ‫‪ǖǔ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ƿষ‬ٳ‪Ĵnjư ᙺ ű‬ٱ‪ƿ ƽཋ ƭ‬ٳ‪ij ᭝ ʮ ƭ‬ٱ‪ƫ‬ٵ‪ƿ‬ٳ ‪ij‬ٱ‪ijƫ ঒| ៮Ɠ — Əኡ‬ٱ‪ij ،ƒ ő‬ٱ‪Ĵnjư ʮ Ɨ‬ٱ‪  ،◵ ƻ຋‬ٱ‪ƫij‬ٵ‪ƿ‬ٳ‪ƫ‬ٵ‪Ĵƶƹƙ ᙺ ᘳ‬ٱ ‪ᙺᅋᆽ‬۔‬ ‫ٵ‬ ‫‪nj‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫)۳؎‪ij‬ٱ ࠉ‪ ٓij‬ٱ‪ij ƻ‬ٱ࠸ᦲ     ۶ /۵۱۱(‬
ǖ ǖƴ ǖ ǎ Ʊ ٰ ‫ :اﻋﻠم ان ھذه اﻻﯾۃ ﺗدل ﻋﻠﯽ ان ﮐﻠﻣۃ اﷲ ﻣوﺻوﻓۃ ﺑﺻﻔﺎت‬ᙴ ࡠ — Ʈŧ  ͚ Ư ‫ٓ ٱ‬ij Ɨij‫  ٱ‬şƫ༄ Ũઈ‫ٱ‬ij ‫ٵ‬ ٰ ‫ﮐﺜﯾﺮة )اﻟﯽ ان ﻗﺎل( اﻟﺻﻔۃ اﻟﺜﺎﻧﯾۃ ﻣن ﺻﻔﺎت ﮐﻠﻣۃ اﷲ ﮐوﻧﮫﺎ ﺻدﻗﺎ واﻟدﻟﯾل ﻋﻠﯽ ان اﻟﮐذب‬ ٰ ‫ﻧﻘص واﻟﻧﻘص ﻋﻠﯽ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﻣﺣﺎل ۴؎۔‬ ǔ ǔ Ǖ ǖ ǖ ǔ ƴ ǔ ᙺ‫ٱ‬Ĵư¸ ᭞ ◵ Ɨ‫ٱ‬ij ŖŎŮnj Ŧ ‫ٱ‬ijƿ‫ٱ‬ij ،ᙺ Ə₩࿬ ẵ ƻ  ե ƭ‫ٱ‬Ĵnjư ʮ ৘೶ ࢫ‫ٱ‬ij ƭ⚭ – ᙺ ៮ઈ‫ٳ‬ǁƒ ‫ٶ‬œ‫ٱ‬Ĵƙ‫ٳ‬ƿ‫ٱ‬ij ƯǎƱ‫ٓ ٱ‬ij ᨪ ‫ٳ‬ nj ‫۔‬ʼn௒ š ৘೶ ࢫij‫ٳ ⋄  ٱ‬ƿ‫ٵ‬ƫij‫ ⋄ ᙺ  ٱ‬ƭ⚭ – ᙺ ᨪ ਜ਼‫ٶ‬œ š Ɨ‫ٱ‬ijƿ‫ٵ‬ƫ‫ٱ‬ij ‫ٳ‬ nj ǖ ǖ ǖ ǖ ǖ ŽŰŌ‫ٱ‬ij ‫ڬ‬ǎƵśnj Ʒō‫ٱ‬ij ‫ڬ‬ƌnjƸƅŰŌ‫ٱ‬ij   ő∄‫ٵ‬ƫ ƣ⁆ Ķnjư‫ٳ‬ƿ Ʈٰ Űŏķ ƯƦ‫ٵ‬ƫ ‫ڬ‬ǎ ư‫ٓ ٱ‬ij Ʈŧƴ   ߔ‫ٱ‬ij ŠƷǎ Ʊต ؎۴) ً (۱۶۰ ‫   ۳۱/۱۶۔‬൝ ‫ڬ‬ǎ ưǂ ‫ٳ‬ ٰ ‫ :ﺻﺣۃ اﻟدﻻﺋل اﻟﺳﻣﻌﯾۃ ﻣوﻗوﻓۃ ﻋﻠﯽ ان اﻟﮐذب ﻋﻠﯽ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﻣﺣﺎل‬ᙴ ྂઈ‫ٳ‬ǁƒ ᨮ :۱۴ አ ‫۱؎۔‬ ǔ ǔ Ǖ ǔ ‫۔‬ᠻᆽ ‫ٱ‬Ĵưઈ ʼn௒ ৒ij‫  ٱ‬ƭ⚭ – ᙺ Ə◀࿬ š Ɨij‫ٱ  ٱ‬Ĵư¸ ‿ ◵ ƯǎƱᡳ‫ٵ‬ƫ ƻ‫ٓ ٱ‬ijǁƦ ឳő‫ٶ‬œ ‫ٳ‬ nj ǖ ǖ ǖ ŰŌ‫ٱ‬ij  ۰‫ٱ‬ij Ķnjư‫ٳ‬ƿ ƮŰŏķ ต‫ٵ‬ƫ ‫ڬ‬ǎ ư‫ٓ ٱ‬ij Ʈŧƴ (۱۶۱ /۱۳   ൝ ް‫ٱޚ‬ij ‫ڬ‬ǎƵśnj Ʒō‫ٱ‬ij ‫ڬ‬ƌnjƸƅ ǖ Ʒǎ Ʊ (ࠬ‫ٱ‬ij ؑ‫ٱ‬ij) ߔ‫ٱ‬ij Š ต؎۱) ǔ ǔ Ǖ  ŕ‫ٵ‬ƫ ᠻԢ ᫉ ŕ‫ٵ‬ƫ – ƒ ƻ‫ٱ‬Ĵƙ ʮ ৘೶ ࢫ‫ٱ‬ij‫:ﻣﺎﮐﺎن اﷲ ان ﯾﺘﺧذ ﻣن وﻟد ﺳﺑﺣﻧہ ۲؎۔‬৘೶ ঔ◀ »ƿ :۱۵ አ ‫ٳ‬ ǖ (ƭ) ᙺ ĵ‫ٱ‬ĴǍư ǔ (۳۵/ ۱۹     ᦲ࠸‫ٱ‬ij ƻ‫ٓ ٱ‬ijࠉ‫ٱ‬ij ؎۲) ǖ ٰ ‫ :اﺟﺎب اﺻﺣﺎﺑﻧﺎ ﻋﻧہ ﺑﺎن اﻟﮐذب ﻣﺣﺎل ﻋﻠﯽ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ‬ᙴ ྂઈ‫ٳ‬ǁƒ — œ‫ٳ‬ƿ ͚ ঔම ƭฦ ϗ ‫ٶ‬ ǖǔ ‫ ᙺ۔‬ʼn௒ ৒ij‫  ٱ‬ƭ⚭ –‫ٱ‬Ĵǎư‫ٶ‬œ ƭ‫ٱ‬ijጶ ᓥ ƮƹƟǏ Őŗ‫ٱ‬ij‫۳؎۔‬ nj nj ǖ ǔǖ ǔ ǔ ǖ ǖ ŽŰŌ‫ٱ‬ij ‫ڬ‬ǎƵśnj Ʒō‫ٱ‬ij ‫ڬ‬ƌnj ƸƅŰŌ‫ٱ‬ij      ŖǔƶŧnjƷƛ ‫ٵ܊‬ƫ ༗ ‫ٶ‬ŔťƷǎ Ʊ ƻ‫ٱ‬ij ࢫ‫ٱ‬ij ƻ◵ઈ ƯǎƱ‫ٓ ٱ‬ij Ʈŧƴ (۲۱۷ /۲۱   ǂ ‫ٳ‬ ǖ Ʒǎ Ʊ (☈ ൕ)ߔ‫ٱ‬ij Š ต ؎۳)
‫‪ǔ‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫ٰ‬ ‫‪ijƿ ƿൌ ᯁ ࿮Œƈ :۱۶ አ‬ٱ‪  — ⁆ิ şỼ ᑴ‬ٱ‪ij ᑫij‬ٱ‪Ĵư ẵ Ũᛸ Ũઈ‬ٱ╭:ﺻدق ﮐﻼم ﺗﻌﺎﻟﯽ ﻟﻣﺎ ﮐﺎن ﻋﻧدﻧﺎ ازﻟﯾﺎ‬ ‫ٳٳ‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫‪ǔǔ ǖ ǔ‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫اﻣﺘﻧﻊ ﮐذﺑہ ﻻن ﻣﺎﺛﺑت ﻗدﻣہ اﻣﺘﻧﻊ ﻋدﻣہ ۴؎۔‪Ŕš ŨŒķ‬ٶ‪ij‬ٱ ◵ ⁆‪ij ᗏ – Ʈnjţ ƣ‬ٱ‪ǀƱ ͚ ƮƹƟǏ Őŗ‬ٳ‪ưœ‬‬ ‫ٶ ‪ij Ķǎ‬ٱ‪ƿ‬ٳŸ ᙺ ‪ij ຋‬ٱ‪ ◵ Ɨ‬‬ ‫‪nj‬‬ ‫‪ǖ Ǖ‬‬ ‫⚭‪ij¸ ʼn௒ ƭ‬ٱ – ‪Ĵư Ũ┌ ◵ ៩ ሱ‬ٱ‪ij ᙺ ƯnjƱ‬ٱ‪ᙺ ʼn௒ Ũ∄ ◵ Ɨ‬۔‬ ‫‪nj‬‬ ‫‪ǖ Ɩǖ Ʋ Ǖ ƢƎō‬‬ ‫‪Ǖ Ō‬‬ ‫)۴؎ ‪ij şỼ‬ٱࠄ⁆ ‪ij‬ٱ ‪ij ƮŧnjƷŰ‬ٱه‪ij ᑴ‬ٱ ‪ij ǂ‬ٱ ‪ij ƮƩ‬ٱ‪Ūő‬ڬ ⊇ ‪ij‬ٱޣ ‪ij‬ٱ۰  ‪œ‬ٶ‪ij‬ٱ‪ƿ‬ٳ‪ij‬ٱࣺ‪ƿ‬ٳ‪ƿ¸ő ᓠዯ Ə‬ٳ   ۲/ ۷۳۲(‬ ‫ٳ‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫‪Ǖ ǔ‬‬ ‫‪Ǖ‬‬ ‫์: ‪ij‬ٱ‪ij ᑫ‬ٱ‪ij ◵ ŨŒƈ Ũઈ‬ٱ‪ƿ‬ٳ‪ ƙ‬ٱ‪œĴ‬ٶ – ''⚭‪  ƭ‬ٱ‪ijጶ ◵ ৒ij‬ٱ‪ij ،ᙺ ǁƕnj Ľư ¹ǁƦ ᐷઈ ƿ‬ٱ‪Ĵƙ ƻ‬ٱء ‪ij‬ٱࢫ ‪ ٓij — Ũƿᚫ ᨪ๙ ৘೶‬ٱ‪͛ ᠻ‬۔‬ ‫ٳ‬ ‫ٳ‬ ‫ٳ ٳ‬ ‫‪nj‬‬ ‫‪ƫܺ ൕ :۱۷ አ‬ٵ‪:ᙺ — ᤔỼ ű‬وﻣن اﺻدق ﻣن اﷲ ﺣدﯾﺜﺎ ‪ o‬اﻧﮐﺎر ان ﯾﮐون اﺣد اﮐﺜﺮ ﺻدﻗﺎ‬ ‫ٰ‬ ‫ٰ‬ ‫ﻣﻧہ ﻓﺎﻧہ ﻻﯾﺘطﺮق اﻟﮐذب اﻟﯽ ﺧﺑﺮه ﺑوﺟہ ﻻن ﻧﻘص وھو ﻋﻠﯽ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﻣﺣﺎل ۵؎۔‪ij‬ٱࢫ ‪ ৘೶‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ij‬ٱ‪ ٓij Ɨ‬ٱ‪ij — ƯǎƱ‬ٱ‪ƿፆ‬ٳ ‪ǁƒ‬ٳ‪Ĵưઈ‬ٱᙺ ‪ij‬ٱ‪ij ౟ ៮Ɠ – ৗ Ɨ‬ٱࢫ ‪ƿ ẵ‬ٳ‪Ĵǎư‬ٱ‪ij – ¸᭞ ŕ œ‬ٱ‪ƿ şⅆ ⛨ Ɠ ƭ⚭ ⛨ ຋ Ķư ᥑ ʮ Ɨ‬ٳ‪ij‬ٱ‪ – ƒ ᘳ ŕ‬‬ ‫ٶ‬ ‫‪nj‬‬ ‫⚭‪ij ᙺ ⋄ ƭ‬ٱ‪ƿƫ‬ٳ ⋄ ‪ij‬ٱࢫ ‪ʼn௒š ৘೶‬۔‬ ‫ٵ‬ ‫‪nj‬‬ ‫‪ǔǔǖ‬‬ ‫‪ǖ ǖ‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫)۵؎ ‪ij‬ٱ‪ijᑊ‬ٱ‪ƿ‬ٳ ‪ij‬ٱ‪ƫ ᦅǂƺƶō‬ٵ‪ij‬ٱ‪ijᮃ‬ٱ‪ƿ‬ٳ ‪ij‬ٱ׷‪ƫ‬ٵᦅ   )ܺ‪ƫ‬ٵ‪ij ත ű‬ٱࠉ‪ ٓij‬ٱ‪ij ƻ‬ٱ࠸ᦲ( ‪ ٓij Ʈŧƴ‬ٱ‪ǎ ư‬ڬ ‪ƫ‬ٵ‪ij ༗‬ٱ⁆‪ij ƣ‬ٱ۰  ‪ij ൟ‬ٱ‪(۹۲Ŵ ൝  ։‬‬ ‫ٳ‬ ‫‪ijో ൕ :۱۸ አ‬ٱ‪ƿ‬ٳ‪:ᙺ — ᤔỼ ĵ‬وﻣن اﺻدق ﻣن اﷲ ﺣدﯾﺜﺎ‪ o‬ﺗﻣﯾﯾﺰ وھو اﺳﺘﻔﮫﺎم ﺑﻣﻌﻧﯽ اﻟﻧﻔﯽ‬ ‫ای ﻻاﺣد اﺻدق ﻣﻧہ ﻓﯽ اﺧﺑﺎره ووﻋده ووﻋﯾده ﻻﺳﺘﺣﺎﻟۃ اﻟﮐذب ﻋﻠﯾہ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﻟﻘﺑﺣہ)ﻋہ(‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫ﻟﮐوﻧہ اﺧﺑﺎرا ﻋن اﻟﺷﯾﺊ ﺑﺧﻼف ﻣﺎھو ﻋﻠﯾہ ۱؎۔‪ ٓij‬ٱ‪ij — ƯǎƱ‬ٱ‪ij Ũ᪳‬ٱ‪ƫ ᥑ ᤌ ᙺ űƿፆ‬ٵ∄‪ƫ ŕ‬ٵ⋌ ⛨ ‪Ĵnjư‬ٱ‪ ƭ‬‬ ‫ٳ‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫— ‪ij ౟ ៮Ɠ‬ٱࢫ ‪ƿ ẵ‬ٳ‪Ĵǎư‬ٱ‪œ‬ٶ‪ij – ƒ ᭞ ŕ‬ٱ‪Ĵnjư ʼn௒ ຋ ƭ⚭ ◵ Ɨ‬ٱ܌‪ij‬ٱ‪œ᨞ – ᙺ ƭ‬ٶ  ٱ‪ƫƿ ͚ ᘳ ෦ শij‬ٵ ‪ƫ ƏŒš – ᙺ ⓩ ẵ‬ٵ ٱ‪ ║ij‬‬ ‫ٳ‬ ‫‪nj‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫‪œ ᥑ‬ٶ‪Ĵư ◵ ᨧ‬ٱ‪ᙺ Ũ‬۔‬ ‫ٰ‬ ‫⊿:اﻗول اﺳﺘدل ﻗدس ﺳﺮه ﺑﺎﻟﻘﺑﺢ اﻣﺎ ﻓﯽ ﻧظﺮ اﻟظﺎھﺮ ﻓﻼﻧہ رﺣﻣہ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﻣن اﺋﻣﺘﻧﺎ اﻟﻣﺎ‬ ‫ﺗﺮﯾدﯾۃ وﻟذا ﻋدﻟت ﻋﻧہ اﻻﺷﺎﻋﺮة ﮐﺻﺎﺣب اﻟﻣواﻗف وﺻﺎﺣب اﻟﻣﻔﺎﺗﯾﺢ ﮐﻣﺎ ﺳﻣﻌت ﻧﺻﮫﻣﺎ‬ ‫ٰ‬ ‫ٰ‬ ‫واﻣﺎ ﻋﻧداﻟﺘﺣﻘﯾق ﻓﻼن ﻋﻘﻠﯾۃ اﻟﻘﺑﺢ ﺑﮫذا اﻟﻣﻌﻧﯽ ﻣن اﻟﻣﺟﻣﻊ ﻋﻠﯾہ ﺑﯾن اﻟﻌﻘﻼء وھواﻻء ﺷﺎﻋﺮة‬ ‫ٰ‬ ‫رﺣﻣﮩم اﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ اﻧﻔﺳﮫم ﻧﺎﺻون ﺑذﻟک ﻓﻼ ﻋﻠﯾک ﻣن ذھول ﻣن ذھل ﮐﻣﺎ اوﻣﺎﻧﺎ اﻟﯾہ ﻓﯽ ﺻدر‬ ‫‪Ǣ‬‬ ‫ٰ‬ ‫ٰ‬ ‫اﻟﺑﺣث واﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ اﻋﻠم ۲۱ ﻣﻧہ رﺿﯽ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﻋﻧہ‪ij‬ٱ◀‪ij ẵ ⓙ ᓥ ،ŕᮃ Ɨ┌ ࿮Œƈ ،ʼn‬ٱ‪Ĵƀ ʯ ʼnő᪚‬ٱ‪ ǂŗ‬‬ ‫‪Ǐ‬ٳ‬ ‫‪Ǖ‬‬ ‫‪ij ຋ — ዏ‬ٱ‪ ٓij – ৗ Ɨ‬ٱ‪ƿ ƭ‬ٳ‪  ᤑ‬ٱ‪ƿᛸ ৘೶ ࢫij‬ٳ‪ij ƽ‬ٱ៍ ‪Ŕǎư˜ઈ‬ٶ‪ij ᙺ ẵ — ᨪ‬ٱ‪ij ৗ ᷪ‬ٱ‪Ĵƙ‬ٱ∇‪ij ẵ ⓙ ᓥ ŕ‬ٱ‪ ٓij –ᑘ ʯ ᑋ ʼnő᪚‬ٱ‪ ƭ‬‬ ‫‪Ǎ‬‬ ‫‪Ǎ‬‬ ‫‪Ǖ‬‬ ‫‪ǎƷǖƱ‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫‪ij࿬ Ʈţ’ ᓥ‬ٱ╡ ‪ij‬ٱ‪ƫ‬ٵ‪  ،ᶫ Ŵክ ʮ Š ต Ʈţ’ ƿ‬ٱ‪ƫij‬ٵ‪ƿ‬ٳ⊰  ٱ‪ij‬׼ ‪ij‬ٱ‪ij – ৗ Ɨ‬ٱ‪Ĵư¸ ≠ ⓙ — ෦ Ɨ‬ٱ ‪ŒƨƊ‬ء  ٱ‪ƫij‬ٵ‪ƿ‬ٳ ‪ij‬ٱ‪Ĵƙ‬ٱ∇‪ — ŕ‬‬ ‫ٳ‬ ‫‪nj‬‬ ‫‪nj‬‬
ǔ ǖ Ǖ Ǖ ǔ  ẵ ʼn¸‫ٶ‬œ ͚ ⛨ ᙺ ʯ ŕ‫ٳ‬ƿ‫ٱ‬Ĵƙ‫ٱ‬ij — ‫ٱء‬ijɦ‫ٱ‬ij ʮ ̢ ᓥ ᗏ – ᑘ ‫ٱ‬Ĵǎưઈ‫ٳ‬ǁƒ ƻ‫ ۝‬ᓥ ৘೶ ‫ﷲ‬ij‫  ٱ‬ᤒƿ ŕ∇‫ٱ‬Ĵƙ‫ٱ‬ij ‫ٶ‬œ᨞ Ɠ ሱ ᙺ ៩ ŖƔƪƸŬ ‫ٳ‬ ǔ ǔ ǔ ǖ Ɗ ৘೶ ࢫij‫ٳŽ  ٱ‬ƿ ŖƶŬ ۱۲ ≿‫ٱ‬ij ৘೶ ࢫij‫ٵ ٱ‬ƫ ،ƒ Ŵ‫ٱ‬ij⇪‫ٱ‬ij ៮Ɠš ఐ ( ƭ )   ‫۔‬Ŗ ƶ ǖ ǖ ǖ (۲۴۱ /۱   ƭ‫ٵ‬ƫ‫ٱޚ  ܢ‬ij ƭ࠭‫ٱ‬ij‫ٳ‬ƿ‫ٱ‬ij‫ٶ‬œ   ۰‫ٱ‬ij ‫ٱﷲ‬ij ༗ ƣ⁆‫ٱ‬ij ༗‫ٵ‬ƫ ᨪ‫ٓ ٱ‬ij Ʈŧƴ nj ǔ ƕơƹŋ‫ٱ‬ij ൕ) ᦅ‫ٱ؂‬ij ĵ‫ٳ‬ƿ‫ٱ‬ijో ؎۱) (Ų ‫ اﻧﮐﺎر ﻻن ﯾﮐون اﺣد‬o‫ — ᙺ:وﻣن اﺻدق ﻣن اﷲ ﺣدﯾﺜﺎ‬űœ⊙ ‫ٶ‬œƬƎơō‫ٱ‬ij  ‫ٱ‬ij űḍ ‫ٶ‬œጶও‫ٱ‬ij ‫ڬ‬ŪŒƈ ൕ :۱۹ አ ‫ٵ ٶ‬ ٰ ‫اﺻدق ﻣﻧہ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﻓﯽ وﻋده وﺳﺎﺋﺮ اﺧﺑﺎره وﺑﯾﺎن ﻻﺳﺘﺣﺎﻟﺘہ ﮐﯾف ﻻواﻟﮐذب ﻣﺣﺎل ﻋﻠﯾہ‬ ‫ﺳﺑﺣﻧہ دون ﻏﯾﺮه ۲؎۔‬ ٰ ǔ ǖ ǔ ǖ ǔ  ʼn௒ ͚ ƭ‫ٶ‬œ‫ٱ‬Ĵǎư‫ٳ‬ƿ Ɨ‫ٱ‬ij ᙺ ƻ‫ٳ ۝‬ƿ‫ٵ‬ƫij‫ —،  ٱ‬ᥑ ‫ٳ‬ƿ‫ٵ‬ƫij‫ٱ ⛨  ٱ‬Ĵǎư — ŕ∄‫ٵ‬ƫ ¸ ᭞ ŕ‫ٶ‬œĴ‫ ٱ‬ǎ ư‫ٳ‬ƿ ẵ ৘೶ ࢫij‫  ٱ‬౟ ៮ Ɠ – ◵ Ɨ‫ٱ‬ij ᙺ ƿፆ‫ٱ‬ij — ƯǎƱ‫ٓ ٱ‬ij ‫ٳ‬ ǔ ‫ ͚۔‬ƻ‫ٵ‬ƫƿ‫ٵ‬ƫ‫ٱ‬ij ƏŒťƴnj  ƒ ᘳ ༈ ຋ ƭ⚭ ◵ ৘೶ ࢫij‫ ¸ –  ٱ‬ʼn௒ ᑋ ƻ͑ ‫ٳ‬ƿ‫ٵ‬ƫij‫ ◵،  ٱ‬ᓥ¸ ‫ٳ‬ nj Ǖ ǖ ǖ ǖƴ ǎ ƷŐƟō Ǖ (۲۱۱ ‫   ۲ /۲۱۔‬ƭ‫ٵ‬ƫ‫ٱޚ  ܢ‬ij ƭ‫ٱ‬ij‫ٱ؁‬ij ‫ء‬᤬‫ٱ‬ij‫ٳ‬ƿ‫ٱ‬ij‫ٶ‬œ   ۰‫ٱ‬ij ‫ٱﷲ‬ij ༗ ƣ⁆‫ٱ‬ij ༗‫ٵ‬ƫ ᨪ‫ٓ ٱ‬ij Ʈŧ      ũ ‫ٱ‬ij ‫ٱޤ‬ij ‫ٶ‬œ‫ٱ‬Ĵƙ‫ٳ‬ƿ‫ٱ‬ij ؎۲) ǔ ‫ اﻧﮐﺎر ﻻن ﯾﮐون اﺣد اﮐﺜﺮ ﺻدﻗﺎﻣﻧہ‬o‫ — ᙺ :وﻣن اﺻدق ﻣن اﷲ ﺣدﯾﺜﺎ‬ƻֵ‫ٱ‬ij şƫ‫ٳ‬ƿ ൕ :۲۰ አ ‫ٵ‬ ‫ﻓﺎن اﻟﮐذب ﻧﻘص وھو ﻋﻠﯽ اﷲ ﻣﺣﺎل دون ﻏﯾﺮه ۱؎ اھ ﻣﻠﺧﺻﺎ۔‬ ǔ ǔ ǖ  ͚ Ɨ‫ٱ‬ij ᑋ ،ᙺ ʼn௒ š ij‫ٶ ٱ‬Ŕš ŕ‫ٵ‬ƫ ‫ٳ‬ƿ‫ٵ‬ƫij‫ ⋄ ᙺ  ٱ‬ƭ⚭ ⚮¸ ‫ٱ‬ijƿ ẵ ৘೶ ࢫij‫ —  ٱ‬ƣ⁆ ౟ ៮Ɠ – ᙺ ༶ઈ‫ٳ‬ǁƒ ‫ٳ‬ƿፆ‫ٱ‬ij ◵౎‫ٱ‬ij Ɨ‫ٱ‬ij ƯǎƱ‫ٓ ٱ‬ij ‫ٳ‬ nj ǔ ‫ٱ۔‬ĴźŧŏŪ DŽ‫ٱ‬ij ،š ⍱ ǔ ǖ ŮŌ ǖ ǖƴ ǔ (۲۵۵ /۲   Ŵ‫ٱ‬Ĵǎư‫ٱ܍‬ij ჷŒƙő‫ٱ‬ij ‫ڬ‬njƵƶĽ ‫ٱ‬ij   ᡼ᡳ ‫ٱﷲ‬ij ༗ ƣ⁆‫ٱ‬ij ༗‫ٵ‬ƫ Ʈŧ    ƻֵ‫ٱ‬ij ş‫ٵ‬ƫ‫ٳ‬ƿ ൕ ؎۱) ǔ ٰ‫ — ᙺ:اﻟﮐذب ﻋﻠﯽ اﷲ ﺗﻌﺎﻟ‬ằƬƹƟō‫ٱ‬ij şỼ :۲۱ አ ‫ﯽ ﻣﺣﺎل ﻻﻧہ دﻧﺎءة ۲؎۔‬ ‫ٵ‬ ‫ ᙺ۔‬॥ Ģ ŕ‫ٵ‬ƫ – ᙺ ʼn௒ ƭ⚭ š ৘೶ ࢫ‫ٱ‬ij nj ǔ (   ằ‫ٵ‬ƬƹƟō‫ٱ‬ij şỼ ؎۲)
‫‪ij Ḟ ⃲⍺ :۲۲ አ‬ٱ܊᧖  ٱ‪:ᙺ — ╡࿬ şỼ ʮ ű ղij‬ﻣﻣﺘﻧﻊ ﻋﻠﯾہ اﻟﮐذب اﺗﻔﺎﻗﺎ ﻻﻧہ ﻧﻘص واﻟﻧﻘص‬ ‫ٰ‬ ‫ﻋﻠﯽ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﻣﺣﺎل اﺟﻣﺎﻋﺎ ۳؎۔⚭‪  ƭ‬ٱ‪Ĵnjư ৒ij‬ٱ‪ƫ – ᙺ ʼn௒ ƣോő‬ٵ‪ij ᙺ ⋄ ŕ‬ٱ‪ƿƫ‬ٳ ‪  ⋄ ǂŗ‬ٱ‪Ĵnjư š ৘೶ ࢫij‬ٱ‪ Ɔ኱ő‬‬ ‫ٵ ‪Ǐ‬ٳ‬ ‫‪nj‬‬ ‫‪ᙺ ʼn௒‬۔‬ ‫)۳؎ ‪ij şỼ‬ٱ‪ijव‬ٱ╡ ‪ij Ḟ‬ٱ܊᧖ ‪ij‬ٱ‪(൶ ෻) űղ‬‬ ‫‪:ᙺ — ŸŒnjš ≓ şỼ :۲۳ አ‬اﻟﮐذب ﻧﻘص واﻟﻧﻘص ﻋﻠﯾہ ﻣﺣﺎل ﻓﻼﯾﮐون ﻣن اﻟﻣﮐﻧﺎت وﻻﺗﺷﻣﻠہ‬ ‫ٰ‬ ‫اﻟﻘدرة ﮐﺳﺎﺋﺮ وﺟوه اﻟﻧﻘص ﻋﻠﯾہ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﮐﺎﻟﺟﮫل واﻟﻌﺟﺰ ۴؎۔‬ ‫‪Ǖ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪Ǘ‬‬ ‫‪  ᙺ ⋄ ƭᐋ‬ٱ‪ƫij‬ٵ‪ƿ‬ٳ ⋄  ٱ‪  ƭ⚭ ຋ ،ʼn௒ š ৘೶ ࢫij‬ٱ‪  ᑋ ،ƒ ẵ ƭ༉ ৒ij‬ٱ‪ƿ┌ ʮ ৘೶ ࢫij‬ٳ‪  ƭ‬ٱ‪Ĵƙ ẵij‬ٱ‪ij Ũฑ ᑜ ຝ‬ٱ‪ ƭᨸ‬‬ ‫‪nj‬‬ ‫‪nj‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪nj‬‬ ‫⋄ ‪ƫ ፂ ୙‬ٵ⇹ ‪ij‬ٱ‪  ᙴ ʼn௒ Ʈƛ – ،৒‬ٱ‪ƫij‬ٵ‪ƿ‬ٳ ‪ƿ┌ Ʈǎ ƸţŒŶ‬ٳ‪ƿ᥏ ẵ ƭ‬ٳ‪ş‬‬ ‫‪nj‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫)۴؎ ‪ij‬ٱ܊‪ƫ‬ٵ‪ij‬ٱ‪ij ⊇ ᑴ‬ٱ‪ĴƨƎō‬ٱ ‪ij‬ٱ‪ŔźƎō‬ٶ‪ǎ ư‬ڬ  ̢ ''⊇'' ‪Ĵnjƶƹnjťū ඐ‬ٱ៮ ‪œ‬ٶ‪(۷۳Ŵ   ᛴ‬‬ ‫ٰ‬ ‫‪ij :۲۴ አ‬ٱ‪: ᙺ — ᷪ‬ﻻﯾﺻﺢ ﻋﻠﯽ ﺗﻌﺎﻟﯽ اﻟﺣﺮﮐۃ واﻻﻧﺘﻘﺎل وﻻ اﻟﺟﮫل وﻻاﻟﮐذب ﻻﻧﮫﻣﺎ اﻟﻧﻘص‬ ‫ٰ‬ ‫واﻟﻧﻘص ﻋﻠﯽ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﻣﺣﺎل ۵؎۔‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ij‬ٱࢫ ‪ijƫ ƯĹž š ৘೶‬ٱ‪ƫ ፂƫ ʼnᅕ‬ٵ⚭‪ij ᙴ ⋄ Ʈƛ ᨪ – ƒ ༈ ⚙ ƭ‬ٱ‪ƫ‬ٵ‪ƿ‬ٳ ⋄  ٱ‪ʼn௒ š ৘೶ ࢫij‬۔‬ ‫ٵ‬ ‫ٵ‬ ‫‪nj‬‬ ‫‪nj‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫)۵؎‪ij‬ٱ܊‪ƫ‬ٵ‪ij‬ٱ‪ij ⊇ ᑴ‬ٱ‪ĴƨƎō‬ٱ ‪ij‬ٱ‪ŔźƎō‬ٶ‪ǎ ư‬ڬ   ̢ ''‪''ਝ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪Ĵnjƶƹnjťū ඐ‬ٱ៮ ‪œ‬ٶ‪ƫ۶۶Ŵ   ᛴ‬ٵ ۷۶(‬ ‫ٰ‬ ‫‪ij Ō :۲۵ አ‬ٱ߻‪ij‬ٱ — ᙺ :ﻗدس ﺗﻌﺎﻟﯽ ﺷﺎﻧہ ﻣن اﻟﮐذب ﺷﺮﻋﺎ وﻋﻘﻼ اذاھو ﻗﺑﯾﺢ ﯾدرک اﻟﻌﻘل ﻗﺑﺣہ‬ ‫ٰ‬ ‫ﻣن ﻏﯾﺮ ﺗوﻗف ﻋﻠﯽ ﺷﺮح ﻓﯾﮐون ﻣﺣﺎﻻ ﻓﯽ ﺣﻘﻠہ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﻋﻘﻼ وﺷﺮﻋﺎ ﮐﻣﺎ ﺣﻘﻘہ اﺑن اﻟﮫﻣﺎم‬ ‫وﻏﯾﺮه ۱؎۔‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫‪Ǐ‬‬ ‫‪ij‬ٱࢫ ∈‪ƫ şỼ ̱ ኇƫ‬ٵ̱ ≛ ‪ǂŗ‬ٳ‪ĴǍư ẵ ƭ⚭ şⅆ‬ٱ‪Ĵưઈ ĵ‬ٱ ، ‪ij‬ٱ‪œ᨞ ≠ – ᙺ ≠ ⓩ ƭ⚭ – ৗ Ɨ‬ٶ ڄ ‪ij‬ٱ‪ Ɠ ⓙ ͚ Ɨ‬‬ ‫ٵ‬ ‫‪nj‬‬ ‫‪nj‬‬ ‫‪Ǘ‬‬ ‫‪ij Ͽ ᙺ ᅦઈ‬ٱ‪ij – ͚ Ɨ‬ٱ‪ij ॅա ƭᐋ ຋ ᙵ Ə◀࿬ š şỼ ᐷਯ◵ Ɨ‬ٱࢫ ‪ƫ ŒƨƊ — ᣆ ͚ ৘೶‬ٵ‪ – ᑜ ᙺ ʼn௒ şⅆ ǂŗ ⇘Ỽ‬‬ ‫‪Ǐ‬ٳ‬ ‫‪ij‬ٱ‪ij Ũઈ‬ٱ‪ij ԡ‬ٱ‪ĴŮŜŌ‬ٱ‪ƫ Ũ‬ٵ‪ij ᓥ ŕ⍱‬ٱ‪ij ఽ ʮ Ɨ‬ٱ‪œ⍺‬ٶ‪ǁƒ ŕ‬ٳ‪៮ઈ‬۔‬
‫)۱؎ ‪ij Ō‬ٱ߻‪ij‬ٱ   (‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫ٰ‬ ‫‪Ĵưő࿬ :۲۶ አ‬ٱ ⊇ ‪ij ␛ şỼ űƿⓔ‬ٱ◺ ‪ij‬ٱ‪ij Ũઈ‬ٱ∼ ‪ij‬ٱ‪  Žƿ ᤤ ա‬ٱ‪ǁƒ ŖƶƊ ৘೶ ࢫij‬ٳ‪:ᙴ ྂઈ‬اﻟﮐذب ﻋﻠﯾہ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﻣﺣﺎل‬ ‫ٳ‬ ‫ٳ‬ ‫۲؎۔ ٱ‪ᙺ ʼn௒ ƭ⚭ š ৘೶ ࢫij‬۔‬ ‫‪nj‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫‪ǔ ǔ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫)۲؎ ‪ij ŠƷŬ‬ٱ܍‪ƫ‬ٵ‪ij Ŵ‬ٱ‪ƿő‬ٳ‪ij şỼ ǂŗ‬ٱ‪ij ŖƨƖō‬ٱ‪ij  ◺ő‬ٱݫ‪ij ƭ‬ٱ‪ŐƌƖō‬‬ ‫‪ij ൟ  Ŗǎƶ‬ٱ‪(۲۳Ŵ ൝  ։‬‬ ‫‪Ǐ‬ٳ‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫ٰ‬ ‫‪ij ೚ :۲۷ አ‬ٱو‪: ᙺ — ƭ‬اﻟﻣﻌﺘﺰﻟہ ﻗﺎﻟوا ﻟوﻻﮐون اﻟﺣﮐم ﻋﻘﻠﯾﺎ ﻟم ﯾﻣﺘﻌن اﻟﮐذب ﻣﻧہ ﺗﻌﺎﻟﯽ‬ ‫ٰ‬ ‫ﻋﻘﻼ، واﻟﺟواب اﻧہ ﻧﻘص ﻓﯾﺟب ﺗﻧﺰﯾﮩہ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﻋﻧہ ﮐﯾف وﻗدﻣﺮاﻧہ ﻋﻘﻠﯽ ﺑﺎﺗﻔﺎق اﻟﻌﻘﻼء ﻻن‬ ‫ٰ‬ ‫ﻣﺎﯾﻧﺎﻓﯽ اﻟوﺟوب اﻟذاﺗﯽ ﻣن ﺟﻣﻠۃ اﻟﻧﻘص ﻓﯽ ﺣق اﻟﺑﺎری ﺗﻌﺎﻟﯽ وﻣن اﻻﺳﺘﺣﺎﻻت اﻟﻌﻘﻠﯾۃﻋﻠﯾہ‬ ‫ﺳﺑﺣﻧہ ۳؎ اھ ﻣﻠﺧﺻﺎ ﻣﻊ اﻟﺷﺮح۔‬ ‫‪ǖǔ‬‬ ‫‪ij ᓥ ঔම – ᨪ Ŵ᥏‬ٱ‪ij ƕ ẵ ƮƹƟǏ Őŗ‬ٱˆ‪  ຋ ¸ ᑋ ≠ ᣘ‬ٱ‪ƿ ᑋ ʼn௒ ƭ⚭ ◵ ৘೶ ࢫij‬ٳᙺ ‪  ፲őᠷ‬ٱ‪Ĵnjư ฐ ᗏ ẵij‬ٱ‪ ≠ ʼn௒ ƣോő‬‬ ‫‪nj‬‬ ‫‪ǖǔ‬‬ ‫‪ij ᙴ ᅰઈ‬ٱ‪ijጶ ᓥ ƮƹƟǏ Őŗ‬ٱ‪œ ƭ‬ٶ‪Ĵǎư‬ٱ – ⚭‪  ƭ‬ٱ‪ij¸ ≠ ʼn௒ ৗ Ɨij‬ٱ – ‪ƫ‬ٵ‪ƫ ຋ ᙺ ⋄ ŕ‬ٵ‪ij‬ٱ‪ij¸ Ʈnjţ‬ٱ –  ٱ‪ij Ɠ ৘೶ ࢫij‬ٱ‪  ᓞઈ ŕས ẵ Ɨ‬ٱ‪ Ɨij‬‬ ‫‪nj‬‬ ‫‪nj‬‬ ‫‪nj‬‬ ‫͚ ≠ ¸‪ŒƨƊ Ũฑ š ᓥ‬ء ◵ ‪ij‬ٱ‪ij ƭ⚭ – ᙺ ᨪ ጸƫ ᙺ Ɔ኱‬ٱ‪ij ᙺ ⃚ ʮ ᘷও‬ٱ‪ƿƫ‬ٳ ‪ij ⚙ ጶ‬ٱ‪ƫ ᙺ ⃚ ٰ ʮ ᘷও‬ٵ‪  Ʈƛ ŕ‬ٱ‪ ৘೶ ࢫij‬‬ ‫ٵ‬ ‫ٵ‬ ‫‪nj‬‬ ‫‪nj‬‬ ‫‪ǔ ŏŪ‬‬ ‫‪ǔ Ǖ‬‬ ‫͚ ‪  ᙺ ⋄ — ᣆ‬ٱ‪ƫij‬ٵ‪ƿ‬ٳ ‪ij‬ٱ‪Ĵƙ ʮ Ɨ‬ٱ‪ij ᙺ ≠ ʼn௒ — ƻ‬ٱ‪Ĵźŧ  DŽ‬ٱ ‪ij ත‬ٱݨ‪ş‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫)۳؎ ⑸‪ij‬ٱ‪ij ఢ‬ٱ܍‪ij ೚ şỼ ƭᤐ‬ٱو‪Ŕnjǔ ư ƭ‬ٶᦅ ‪ij‬ٱ‪ٰ ij ŲƕżƹƟŰŌ‬‬ ‫ٱ‪ŋऊ‬ڬ ‪ij‬ٱه‪ij ᓠ‬ٱ۰  ཰‪ƿ‬ٳ‪ij‬ٱ‪ij ƭ‬ٱݨ‪ij ᤔ‬ٱ܍Ž ▨ ‪ij‬ٱ»‪ij‬ٱ‪(۴۶ /۱ ƻ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫)‪ij ೚‬ٱو‪ij      ƭ‬ٱݿ ‪ij‬ٱ‪ƿኡő‬ٳ‪œ ű‬ٶ‪(۱۰Ŵ       ᛴ‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫‪Ĵưő࿬ :۲۸ አ‬ٱ ‪ij Ũዎ‬ٱ܊᧖ ‪ij ʼnᶲ‬ٱ‪:ᙴ ࡠ — şỼ ʮ Ɨ‬اﻟﮐذب ﻧﻘص ﻻن ﻣﺎﯾﻧﺎ ﻓﯽ اﻟوﺟوب اﻟذاﺗﯽ ﻣن‬ ‫اﻻﺳﺘﺣﺎﻻت اﻟﻌﻘﻠﯾۃ ﺑذاﻟک اﺛﺑت اﻟﺣﮐﻣﺎء اﻟذﯾن ھم ﻏﯾﺮ ﻣﺘﺷﺮﻋﯾن ﺑﺷﺮﯾﻌۃ اﻻﺳﺘﺣﺎﻟۃ‬ ‫ً‬ ‫اﻟﻣذﮐورة ﻓﺎن اﻟوﺟوب واﻟﮐذب ﻻﯾﺟﺘﻣﻌﺎن ﮐﻣﺎ ﺑﯾن ﻓﯽ اﮐﻼم ۱؎ اھ ﻣﻠﺧﺻﺎ۔‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫‪Ǘ‬‬ ‫‪Ŕš ⚙ ጶ – ᙺ ⋄ ॅա ƭᐋ‬ٶ‪ij‬ٱ ¸‪ƫ ᙺ fi༘ ͚ ᓥ‬ٵ‪ij ،ᙺ ≠ ʼn௒ Ʈƛ ŕ‬ٱ‪œ š Ɨ‬ٶ‪ƫ ẵ ਜ਼‬ٵ‪ᣙ ŕ‬ء  ٱ‪ ጶ ᙴ ᅰᆽ ʼn௒ ẵij‬‬ ‫‪nj‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫‪ǔ ŏŪ‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫‪ǖ ƱǕ‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫⛨ ‪ij š ᤄỼ‬ٱᦳ‪Ŕš – zƿ ƒ ƻ‬ٶ ٱ‪œ ƫ ៮ij‬ٶ‪ƫƿ‬ٵ‪Ĵư — ŨŒķ ≿ – ᑘ Տ¸ ᑋ ኾ ៮ҍ Ɔ‬ٱ ‪ij ᙺ ᖞ¸ Ưnj‬ٱ‪Ĵźŧ  DŽ‬ٱ۔‬ ‫ٵ ٳ‬ ‫ٳ‬
ǖ (Ÿᶲ ᧖‫ٱ܊‬ij Ũዎ ƭ‫ٱو‬ij ೚ şỼ ؎۱) ǖ ǔ ٰ ‫:اﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﺻﺎدق ﻗطﻌﺎ ﻻﺳﺘﺣﺎﻟۃ‬ᙴ ྂઈ‫ٳ‬ǁƒ — ƭᤐ‫ٱ܍‬ij ఢ‫ٱ‬ij⑸ ‫ٱުء‬ij ່ ޭij‫ ⇞ ٱ‬Ũެ‫ٱ‬ij ̩ ‫ٱ‬Ĵưő࿬ :۲۹ አ (‫اﻟﮐذب ھﻧﺎک ۲؎۔ )ﻣﻠﺧﺻﺎ‬ ǔ ǔ ‫ ƒ۔‬ᘳ ƻ๘‫ٱ‬ij ◵ ƭ⚭ ƻᓦ‫ٵ‬ƫ – ᙺ᭞ ‫ٱ‬Ĵƶƹƨǎ Ʋ ৘೶ ࢫ‫ٱ‬ij nj ǎ ǔ ǖ ǖ ǖ ǔ (۶۲ /۱ ƻ‫ٱ‬ij»‫ٱ‬ij ▨ Ž‫ٱ܍‬ij ᤔ‫ٱݨ‬ij ƭ‫ٱ‬ij‫ٳ‬ƿ཰   ۙ‫ٱ‬ij fi ᑴ‫ٱه‬ij ƭ։‫ٱ‬ij   ࣱ‫ٱ‬ij ᦅ‫ٶ‬Ŕnj ư ƭ‫ٱو‬ij ೚ şỼ ƭᤐ‫ٱ܍‬ij ఢ‫ٱ‬ij⑸ ؎۲) nj ǔ ǔƱ Ǖ ǔ ǎ ‫ٱޛ‬ij⇞ ŕ‫ٱ‬Ĵƙ ᤌ ‫ٱ‬ijœ‫ٱ‬ijœ ‫ڬ‬ƨǎ Ʋⅆ ‫ٳ‬ƿƫ‫ٱ‬ij ƭ‫ٱ‬Ĵnjư ⊀ ‫ٳ‬ƿ‫ٵ‬ƫij‫  ٱ‬ᕒ ‫ٱ‬ĴnjƶơƲ ͚ ްᓦও‫ٱ‬ij Ũઈ‫ٱ‬ij – Ɨ⏁‫ٱ‬ij :۳۰ አ  ‫ٳ‬ƿ࿬‫ٱ‬Ĵư ࢗ Ɨij‫ ڄ  ٱ‬ᓥ űᛱ‫ٶ‬œ Ʈţ’ ǀ ‫ٳ‬ ‫ٶ ٶ‬ ‫ ٵ‬Ǎ nj ǔ ǔŃ ǔ ǖ  ͚ ⋀ শij‫ ٱ‬ǀ ǂŗ ৘೶ ࢫ‫ٱ‬ij)؎۳ ‫ﻓﻠن ﯾﺧﻠف اﷲ ﻋﮫده‬৘೶ ঔ◀ »ƿ — űǀǎƱ∈ ൕ – ៮ઈ‫ٳ‬ǁƒ ᑋ ƯǎƱ⇘‫ٳ‬ƿ ʮ ‫ٳ ٳ‬Ǐ ‫ٳ‬ ‫ٳ‬ ǔ ǖ ǖ (ƭ ‫ٱ۔‬Ĵưઈ‫ٳ‬ǁƒ ƒ ƏŒš ǔ (۸۰/ ۲  ᦲ࠸‫ٱ‬ij ƻ‫ٱ‬ij‫ٓ ٱ‬ijࠉ ‫ٱ‬ij؎۳) ٰ ‫៮ :ﺧﺑﺮ اوﺗﻌﺎﻟﯽ ﮐﻼم ازﻟﯽ اوﺳت وﮐذب درﮐﻼم ﻧﻘﺻﺎﻧﮯ ﺳت ﻋظﯾم ﮐہ‬ij‫ ٱ‬Ì ʮ ᢣೕ ƻᨩ ٰ ‫ﮨﺮﮔﺰ ﺑﺻﻔﺎت اوراه ﻧﻣﯽ ﯾﺎﺑد در ﺣق اوﺗﻌﺎﻟﯽ ﮐہ ﻣﺑﺮاز ﺟﻣﯾﻊ ﻋﯾوب وﻧﻘﺎﺋص ﺳت ﺧﻼف‬ ‫ﺧﺑﺮ ﻣطﻘﺎ ﻧﻘﺻﺎن ﺳت۴؎ اھ ﻣﻠﺧﺻﺎ۔‬ ǔ ǔŃ ǖ ǔ Ǘ  – ৘೶ ࢫij‫  ٱ‬᯵‫ٱ‬ĴǍư ƒ ŕ‫ٱ‬ij‫ٳ‬ƿ ǀ ǂŗ — ƭ⁝ ʮ ৘೶ ࢫ‫ٱ‬ij ŕ‫ٵ‬ƫ ‫ٱ‬ij্ ᙺ ጯ ≅ ‫ٱ‬Ĵư¸ ◵ ƭᐋ — ŨŒķ ،ᙺ Ÿƿ‫ٱ‬ij ᥑ ʮ ৘೶ ࢫ‫ا‬ ‫ٳ ٳ‬Ǐ ‫ٳ‬ ǔ ǖ ǔ ŧŏŪ ǔ š ͚ᥑ — ᣆ ʮ Ɨ‫ٱ‬ij ᙺ ĵĴ‫ ٱ‬Ǎ ư ẵ ƭ⋞‫ٵ‬ƫ លጡ Ũฑ (ƭ) ‫ٱ‬Ĵź  DŽ‫ٱ‬ij ᙺ ጯ ‫ٱ‬ĴǍư‫ٱ‬ijᮃ ‫ٱ‬Ĵư¸ ƏŒ nj ǔ ǔ ǔ ǔ ǖ ǖ (۳۰۷Ŵ   ᛴ‫ٶ‬œ ƻ‫ٱ‬ijƅ ʼnő ࠮‫ٱ‬ij‫ٳ‬ƿ‫ٶ‬œ    ࢳ‫ٓ ٱ‬ij ƭ ŕ‫ٶ‬ŔljƉ ࢫ‫ٱ‬ij ƐŐťƴǎ  ƼŐƑ ‫ڬ‬ǎ ư‫ٓ ٱ‬ij Ʈŧƴ (ű‫ٳ‬ǀǎƱ∈ ൕ) ‫ٳ‬ǀǎƱ‫ٱޛ‬ij ⎁ ؎۴) Ǎ ǖ ǔ ǔ  ࢫ‫ٱ‬ij‫ اﻟﻌﻠﯽ اﻟﻌظﯾم‬ఐ‫وﻻﺣول وﻻﻗوة اﻻ ﺑﺎ‬ᙴ ᅰઈ ƻጰ Ķư ƻƕ — ű‫ٳ‬ƿ‫ٱ‬Ĵnjư ƭዩ ᠻᆽ ᛌষ ẵ ‫ٶ‬Ŕǎư‫ٶ‬Ŕnjš ƻ⋃ో nj !ი‫ٓ ٱ‬ij ‫۔‬ᠻઈ‫ٳ‬ǁƒ ኰ ƭ‫ٶ‬œ‫ٱ‬ij ᭞ ৘೶ nj
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he
Allah jhoot k aib se paak he

Recommended

فطرت خدا و بشر از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
فطرت خدا و بشر از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیفطرت خدا و بشر از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
فطرت خدا و بشر از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیalireza behbahani
 
Iam muslim fulani
Iam muslim fulaniIam muslim fulani
Iam muslim fulaniiam-muslim
 
Mufaqiroh aliyah
Mufaqiroh aliyahMufaqiroh aliyah
Mufaqiroh aliyahALHAMA COMPANY
 
الواسطة بين الحق و الخلق
الواسطة بين الحق و الخلقالواسطة بين الحق و الخلق
الواسطة بين الحق و الخلقغايتي الجنة
 
نظم الغماد في التوحيد
نظم الغماد في التوحيدنظم الغماد في التوحيد
نظم الغماد في التوحيدحمادي نزار
 
فلسفۀ بسم الله الرحمن الرحیم از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
فلسفۀ بسم الله الرحمن الرحیم از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیفلسفۀ بسم الله الرحمن الرحیم از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
فلسفۀ بسم الله الرحمن الرحیم از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیalireza behbahani
 
عین الیقین از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
عین الیقین از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیعین الیقین از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
عین الیقین از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیalireza behbahani
 
منومين عرفة
منومين عرفةمنومين عرفة
منومين عرفةalhadath24
 

Recommended

فطرت خدا و بشر از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
فطرت خدا و بشر از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیفطرت خدا و بشر از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
فطرت خدا و بشر از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیalireza behbahani
 
Iam muslim fulani
Iam muslim fulaniIam muslim fulani
Iam muslim fulaniiam-muslim
 
Mufaqiroh aliyah
Mufaqiroh aliyahMufaqiroh aliyah
Mufaqiroh aliyahALHAMA COMPANY
 
الواسطة بين الحق و الخلق
الواسطة بين الحق و الخلقالواسطة بين الحق و الخلق
الواسطة بين الحق و الخلقغايتي الجنة
 
نظم الغماد في التوحيد
نظم الغماد في التوحيدنظم الغماد في التوحيد
نظم الغماد في التوحيدحمادي نزار
 
فلسفۀ بسم الله الرحمن الرحیم از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
فلسفۀ بسم الله الرحمن الرحیم از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیفلسفۀ بسم الله الرحمن الرحیم از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
فلسفۀ بسم الله الرحمن الرحیم از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیalireza behbahani
 
عین الیقین از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
عین الیقین از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیعین الیقین از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
عین الیقین از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیalireza behbahani
 
منومين عرفة
منومين عرفةمنومين عرفة
منومين عرفةalhadath24
 
شرح عنوان الحكم.Doc
شرح عنوان الحكم.Docشرح عنوان الحكم.Doc
شرح عنوان الحكم.Docحمادي نزار
 
353
353353
353kotob arabia
 
تحفة المحبين
تحفة المحبينتحفة المحبين
تحفة المحبينحمادي نزار
 
مذهب اصالت عشق جلد ششم از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
مذهب اصالت عشق جلد ششم از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیمذهب اصالت عشق جلد ششم از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
مذهب اصالت عشق جلد ششم از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیalireza behbahani
 
نظم نكت الانتصار
نظم نكت الانتصارنظم نكت الانتصار
نظم نكت الانتصارحمادي نزار
 
مقالات اجلاس جوانان و بيدارى اسلامى1
مقالات اجلاس جوانان و بيدارى اسلامى1مقالات اجلاس جوانان و بيدارى اسلامى1
مقالات اجلاس جوانان و بيدارى اسلامى1islamic-awakening
 
4564
45644564
4564kotob arabia
 
السلم المنورق
السلم المنورقالسلم المنورق
السلم المنورقحمادي نزار
 
شوکران حقیقت از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
شوکران حقیقت از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیشوکران حقیقت از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
شوکران حقیقت از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیalireza behbahani
 
4148
41484148
4148kotob arabia
 
شیطان شناسی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
شیطان شناسی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی شیطان شناسی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
شیطان شناسی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیalireza behbahani
 
Okwolesebwa kw’okwesiima
Okwolesebwa kw’okwesiimaOkwolesebwa kw’okwesiima
Okwolesebwa kw’okwesiimaIlyas Qadri Ziaee
 
تاریخچه انقلاب ایرانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
تاریخچه انقلاب ایرانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیتاریخچه انقلاب ایرانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
تاریخچه انقلاب ایرانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیalireza behbahani
 
علی نامه از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
علی نامه از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی علی نامه از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
علی نامه از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیalireza behbahani
 
Book tohfat mohebin_wa_menhat_mostarshdin
Book tohfat mohebin_wa_menhat_mostarshdinBook tohfat mohebin_wa_menhat_mostarshdin
Book tohfat mohebin_wa_menhat_mostarshdinMahmoud Radwan
 
Pendapat pendapat ulama mengenai wajibnya khilafah
Pendapat pendapat ulama mengenai wajibnya khilafahPendapat pendapat ulama mengenai wajibnya khilafah
Pendapat pendapat ulama mengenai wajibnya khilafahAnas Wibowo
 
متن الصغرى.Doc
متن الصغرى.Docمتن الصغرى.Doc
متن الصغرى.Docحمادي نزار
 
697
697697
697kotob arabia
 
Kambera bible new testament
Kambera bible new testamentKambera bible new testament
Kambera bible new testamentEternalWord
 
پدیده شناسی ذهن از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
پدیده شناسی ذهن از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیپدیده شناسی ذهن از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
پدیده شناسی ذهن از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیalireza behbahani
 
Imam hussain or yazeed k wakeel
Imam hussain or yazeed k wakeelImam hussain or yazeed k wakeel
Imam hussain or yazeed k wakeelCCL Pharmaceuticals
 
بے مثل بشریت
بے مثل بشریتبے مثل بشریت
بے مثل بشریتCCL Pharmaceuticals
 

More Related Content

What's hot

شرح عنوان الحكم.Doc
شرح عنوان الحكم.Docشرح عنوان الحكم.Doc
شرح عنوان الحكم.Docحمادي نزار
 
مذهب اصالت عشق جلد ششم از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
مذهب اصالت عشق جلد ششم از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیمذهب اصالت عشق جلد ششم از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
مذهب اصالت عشق جلد ششم از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیalireza behbahani
 
مقالات اجلاس جوانان و بيدارى اسلامى1
مقالات اجلاس جوانان و بيدارى اسلامى1مقالات اجلاس جوانان و بيدارى اسلامى1
مقالات اجلاس جوانان و بيدارى اسلامى1islamic-awakening
 
شوکران حقیقت از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
شوکران حقیقت از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیشوکران حقیقت از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
شوکران حقیقت از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیalireza behbahani
 
شیطان شناسی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
شیطان شناسی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی شیطان شناسی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
شیطان شناسی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیalireza behbahani
 
تاریخچه انقلاب ایرانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
تاریخچه انقلاب ایرانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیتاریخچه انقلاب ایرانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
تاریخچه انقلاب ایرانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیalireza behbahani
 
علی نامه از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
علی نامه از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی علی نامه از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
علی نامه از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیalireza behbahani
 
Book tohfat mohebin_wa_menhat_mostarshdin
Book tohfat mohebin_wa_menhat_mostarshdinBook tohfat mohebin_wa_menhat_mostarshdin
Book tohfat mohebin_wa_menhat_mostarshdinMahmoud Radwan
 
Pendapat pendapat ulama mengenai wajibnya khilafah
Pendapat pendapat ulama mengenai wajibnya khilafahPendapat pendapat ulama mengenai wajibnya khilafah
Pendapat pendapat ulama mengenai wajibnya khilafahAnas Wibowo
 
Kambera bible new testament
Kambera bible new testamentKambera bible new testament
Kambera bible new testamentEternalWord
 
پدیده شناسی ذهن از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
پدیده شناسی ذهن از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیپدیده شناسی ذهن از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
پدیده شناسی ذهن از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیalireza behbahani
 

What's hot (20)

شرح عنوان الحكم.Doc
شرح عنوان الحكم.Docشرح عنوان الحكم.Doc
شرح عنوان الحكم.Doc
 
353
353353
353
 
تحفة المحبين
تحفة المحبينتحفة المحبين
تحفة المحبين
 
مذهب اصالت عشق جلد ششم از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
مذهب اصالت عشق جلد ششم از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیمذهب اصالت عشق جلد ششم از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
مذهب اصالت عشق جلد ششم از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
 
نظم نكت الانتصار
نظم نكت الانتصارنظم نكت الانتصار
نظم نكت الانتصار
 
مقالات اجلاس جوانان و بيدارى اسلامى1
مقالات اجلاس جوانان و بيدارى اسلامى1مقالات اجلاس جوانان و بيدارى اسلامى1
مقالات اجلاس جوانان و بيدارى اسلامى1
 
4564
45644564
4564
 
السلم المنورق
السلم المنورقالسلم المنورق
السلم المنورق
 
شوکران حقیقت از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
شوکران حقیقت از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیشوکران حقیقت از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
شوکران حقیقت از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
 
4148
41484148
4148
 
شیطان شناسی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
شیطان شناسی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی شیطان شناسی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
شیطان شناسی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
 
Okwolesebwa kw’okwesiima
Okwolesebwa kw’okwesiimaOkwolesebwa kw’okwesiima
Okwolesebwa kw’okwesiima
 
تاریخچه انقلاب ایرانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
تاریخچه انقلاب ایرانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیتاریخچه انقلاب ایرانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
تاریخچه انقلاب ایرانی از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
 
علی نامه از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
علی نامه از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی علی نامه از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
علی نامه از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
 
Book tohfat mohebin_wa_menhat_mostarshdin
Book tohfat mohebin_wa_menhat_mostarshdinBook tohfat mohebin_wa_menhat_mostarshdin
Book tohfat mohebin_wa_menhat_mostarshdin
 
Pendapat pendapat ulama mengenai wajibnya khilafah
Pendapat pendapat ulama mengenai wajibnya khilafahPendapat pendapat ulama mengenai wajibnya khilafah
Pendapat pendapat ulama mengenai wajibnya khilafah
 
متن الصغرى.Doc
متن الصغرى.Docمتن الصغرى.Doc
متن الصغرى.Doc
 
697
697697
697
 
Kambera bible new testament
Kambera bible new testamentKambera bible new testament
Kambera bible new testament
 
پدیده شناسی ذهن از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
پدیده شناسی ذهن از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانیپدیده شناسی ذهن از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
پدیده شناسی ذهن از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی
 

Viewers also liked

عیون الحکایات جلد 1
عیون الحکایات جلد 1عیون الحکایات جلد 1
عیون الحکایات جلد 1CCL Pharmaceuticals
 
Allah k nabi k abao ajdad musalman thay
Allah k nabi k abao ajdad musalman thayAllah k nabi k abao ajdad musalman thay
Allah k nabi k abao ajdad musalman thayCCL Pharmaceuticals
 
عیون الحکایات جلد2
عیون الحکایات جلد2عیون الحکایات جلد2
عیون الحکایات جلد2CCL Pharmaceuticals
 

Viewers also liked (7)

Imam hussain or yazeed k wakeel
Imam hussain or yazeed k wakeelImam hussain or yazeed k wakeel
Imam hussain or yazeed k wakeel
 
بے مثل بشریت
بے مثل بشریتبے مثل بشریت
بے مثل بشریت
 
عیون الحکایات جلد 1
عیون الحکایات جلد 1عیون الحکایات جلد 1
عیون الحکایات جلد 1
 
Allah k nabi k abao ajdad musalman thay
Allah k nabi k abao ajdad musalman thayAllah k nabi k abao ajdad musalman thay
Allah k nabi k abao ajdad musalman thay
 
Abhaas e-akheera
Abhaas e-akheeraAbhaas e-akheera
Abhaas e-akheera
 
عیون الحکایات جلد2
عیون الحکایات جلد2عیون الحکایات جلد2
عیون الحکایات جلد2
 
Pharmaceutical Documentation
Pharmaceutical DocumentationPharmaceutical Documentation
Pharmaceutical Documentation
 

More from CCL Pharmaceuticals

Change management excellence using the five intelligences for successful or...
Change management excellence using the five intelligences for successful or...Change management excellence using the five intelligences for successful or...
Change management excellence using the five intelligences for successful or...CCL Pharmaceuticals
 
Problems during granulation & compression
Problems during granulation & compressionProblems during granulation & compression
Problems during granulation & compressionCCL Pharmaceuticals
 
Fitnaewahabiyatbyallamaanwarullahfarooqi 131002100736-phpapp01
Fitnaewahabiyatbyallamaanwarullahfarooqi 131002100736-phpapp01Fitnaewahabiyatbyallamaanwarullahfarooqi 131002100736-phpapp01
Fitnaewahabiyatbyallamaanwarullahfarooqi 131002100736-phpapp01CCL Pharmaceuticals
 
Imam Ahmed Raza aur ishq-e-Rasool
Imam Ahmed Raza aur ishq-e-RasoolImam Ahmed Raza aur ishq-e-Rasool
Imam Ahmed Raza aur ishq-e-RasoolCCL Pharmaceuticals
 
Rushdul iman-fi-daura-e-al-hadees-wal-quran
Rushdul iman-fi-daura-e-al-hadees-wal-quranRushdul iman-fi-daura-e-al-hadees-wal-quran
Rushdul iman-fi-daura-e-al-hadees-wal-quranCCL Pharmaceuticals
 

More from CCL Pharmaceuticals (20)

Eid Melaad ul Nabi
Eid Melaad ul NabiEid Melaad ul Nabi
Eid Melaad ul Nabi
 
Burhane sadaqatbaradnajd
Burhane sadaqatbaradnajdBurhane sadaqatbaradnajd
Burhane sadaqatbaradnajd
 
kHUTBAT-E-MAOLANA ANSARI
kHUTBAT-E-MAOLANA ANSARIkHUTBAT-E-MAOLANA ANSARI
kHUTBAT-E-MAOLANA ANSARI
 
Stress management
Stress managementStress management
Stress management
 
shia mazhab or sunni
shia mazhab or sunnishia mazhab or sunni
shia mazhab or sunni
 
Change management excellence using the five intelligences for successful or...
Change management excellence using the five intelligences for successful or...Change management excellence using the five intelligences for successful or...
Change management excellence using the five intelligences for successful or...
 
8 steps to change
8 steps to change8 steps to change
8 steps to change
 
Baba karmoo
Baba karmooBaba karmoo
Baba karmoo
 
Blister packing
Blister packingBlister packing
Blister packing
 
Problems during granulation & compression
Problems during granulation & compressionProblems during granulation & compression
Problems during granulation & compression
 
Quran samjein
Quran samjeinQuran samjein
Quran samjein
 
Shahkar-e-Raboobiyat
Shahkar-e-Raboobiyat Shahkar-e-Raboobiyat
Shahkar-e-Raboobiyat
 
Fitnaewahabiyatbyallamaanwarullahfarooqi 131002100736-phpapp01
Fitnaewahabiyatbyallamaanwarullahfarooqi 131002100736-phpapp01Fitnaewahabiyatbyallamaanwarullahfarooqi 131002100736-phpapp01
Fitnaewahabiyatbyallamaanwarullahfarooqi 131002100736-phpapp01
 
Khak-e-hijaaz k nighebaan
Khak-e-hijaaz k nighebaanKhak-e-hijaaz k nighebaan
Khak-e-hijaaz k nighebaan
 
Imam Ahmed Raza aur ishq-e-Rasool
Imam Ahmed Raza aur ishq-e-RasoolImam Ahmed Raza aur ishq-e-Rasool
Imam Ahmed Raza aur ishq-e-Rasool
 
Melad ibne kaseer
Melad ibne kaseerMelad ibne kaseer
Melad ibne kaseer
 
Bahare aqeedat
Bahare aqeedatBahare aqeedat
Bahare aqeedat
 
Gmp checklist
Gmp checklistGmp checklist
Gmp checklist
 
Rushdul iman-fi-daura-e-al-hadees-wal-quran
Rushdul iman-fi-daura-e-al-hadees-wal-quranRushdul iman-fi-daura-e-al-hadees-wal-quran
Rushdul iman-fi-daura-e-al-hadees-wal-quran
 
Khalqat-e-muhammadi
Khalqat-e-muhammadiKhalqat-e-muhammadi
Khalqat-e-muhammadi
 

Recently uploaded

FAIL REKOD PENGAJARAN.pptx fail rekod pengajaran
FAIL REKOD PENGAJARAN.pptx fail rekod pengajaranFAIL REKOD PENGAJARAN.pptx fail rekod pengajaran
FAIL REKOD PENGAJARAN.pptx fail rekod pengajaransekolah233
 
مختصر علم احكام القرآن فقه القرآن وفق منهج العرض
مختصر علم احكام القرآن فقه القرآن وفق منهج العرضمختصر علم احكام القرآن فقه القرآن وفق منهج العرض
مختصر علم احكام القرآن فقه القرآن وفق منهج العرضأنور غني الموسوي
 
TUYỂN TẬP 25 ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI MÔN TIẾNG ANH LỚP 6 NĂM 2023 CÓ ĐÁP ÁN (SƯU...
TUYỂN TẬP 25 ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI MÔN TIẾNG ANH LỚP 6 NĂM 2023 CÓ ĐÁP ÁN (SƯU...TUYỂN TẬP 25 ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI MÔN TIẾNG ANH LỚP 6 NĂM 2023 CÓ ĐÁP ÁN (SƯU...
TUYỂN TẬP 25 ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI MÔN TIẾNG ANH LỚP 6 NĂM 2023 CÓ ĐÁP ÁN (SƯU...Nguyen Thanh Tu Collection
 
Bahare Shariat Jild 1 By SadurshSharia Mufti Amjad Ali Azmi
Bahare Shariat Jild 1 By SadurshSharia Mufti Amjad Ali AzmiBahare Shariat Jild 1 By SadurshSharia Mufti Amjad Ali Azmi
Bahare Shariat Jild 1 By SadurshSharia Mufti Amjad Ali Azmibookbahareshariat
 
Bahare Shariat Jild 2 By SadurshSharia Mufti Amjad Ali Azmi
Bahare Shariat Jild 2 By SadurshSharia Mufti Amjad Ali AzmiBahare Shariat Jild 2 By SadurshSharia Mufti Amjad Ali Azmi
Bahare Shariat Jild 2 By SadurshSharia Mufti Amjad Ali Azmibookbahareshariat
 
Bahare Shariat Jild 4 By SadurshSharia Mufti Amjad Ali Azmi
Bahare Shariat Jild 4 By SadurshSharia Mufti Amjad Ali AzmiBahare Shariat Jild 4 By SadurshSharia Mufti Amjad Ali Azmi
Bahare Shariat Jild 4 By SadurshSharia Mufti Amjad Ali Azmibookbahareshariat
 
TUYỂN TẬP 20 ĐỀ THI KHẢO SÁT HỌC SINH GIỎI MÔN TIẾNG ANH LỚP 6 NĂM 2020 (CÓ Đ...
TUYỂN TẬP 20 ĐỀ THI KHẢO SÁT HỌC SINH GIỎI MÔN TIẾNG ANH LỚP 6 NĂM 2020 (CÓ Đ...TUYỂN TẬP 20 ĐỀ THI KHẢO SÁT HỌC SINH GIỎI MÔN TIẾNG ANH LỚP 6 NĂM 2020 (CÓ Đ...
TUYỂN TẬP 20 ĐỀ THI KHẢO SÁT HỌC SINH GIỎI MÔN TIẾNG ANH LỚP 6 NĂM 2020 (CÓ Đ...Nguyen Thanh Tu Collection
 

Recently uploaded (9)

Energy drink .
Energy drink .Energy drink .
Energy drink .
 
FAIL REKOD PENGAJARAN.pptx fail rekod pengajaran
FAIL REKOD PENGAJARAN.pptx fail rekod pengajaranFAIL REKOD PENGAJARAN.pptx fail rekod pengajaran
FAIL REKOD PENGAJARAN.pptx fail rekod pengajaran
 
مختصر علم احكام القرآن فقه القرآن وفق منهج العرض
مختصر علم احكام القرآن فقه القرآن وفق منهج العرضمختصر علم احكام القرآن فقه القرآن وفق منهج العرض
مختصر علم احكام القرآن فقه القرآن وفق منهج العرض
 
TUYỂN TẬP 25 ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI MÔN TIẾNG ANH LỚP 6 NĂM 2023 CÓ ĐÁP ÁN (SƯU...
TUYỂN TẬP 25 ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI MÔN TIẾNG ANH LỚP 6 NĂM 2023 CÓ ĐÁP ÁN (SƯU...TUYỂN TẬP 25 ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI MÔN TIẾNG ANH LỚP 6 NĂM 2023 CÓ ĐÁP ÁN (SƯU...
TUYỂN TẬP 25 ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI MÔN TIẾNG ANH LỚP 6 NĂM 2023 CÓ ĐÁP ÁN (SƯU...
 
LAR MARIA MÃE DE ÁFRICA .
LAR MARIA MÃE DE ÁFRICA .LAR MARIA MÃE DE ÁFRICA .
LAR MARIA MÃE DE ÁFRICA .
 
Bahare Shariat Jild 1 By SadurshSharia Mufti Amjad Ali Azmi
Bahare Shariat Jild 1 By SadurshSharia Mufti Amjad Ali AzmiBahare Shariat Jild 1 By SadurshSharia Mufti Amjad Ali Azmi
Bahare Shariat Jild 1 By SadurshSharia Mufti Amjad Ali Azmi
 
Bahare Shariat Jild 2 By SadurshSharia Mufti Amjad Ali Azmi
Bahare Shariat Jild 2 By SadurshSharia Mufti Amjad Ali AzmiBahare Shariat Jild 2 By SadurshSharia Mufti Amjad Ali Azmi
Bahare Shariat Jild 2 By SadurshSharia Mufti Amjad Ali Azmi
 
Bahare Shariat Jild 4 By SadurshSharia Mufti Amjad Ali Azmi
Bahare Shariat Jild 4 By SadurshSharia Mufti Amjad Ali AzmiBahare Shariat Jild 4 By SadurshSharia Mufti Amjad Ali Azmi
Bahare Shariat Jild 4 By SadurshSharia Mufti Amjad Ali Azmi
 
TUYỂN TẬP 20 ĐỀ THI KHẢO SÁT HỌC SINH GIỎI MÔN TIẾNG ANH LỚP 6 NĂM 2020 (CÓ Đ...
TUYỂN TẬP 20 ĐỀ THI KHẢO SÁT HỌC SINH GIỎI MÔN TIẾNG ANH LỚP 6 NĂM 2020 (CÓ Đ...TUYỂN TẬP 20 ĐỀ THI KHẢO SÁT HỌC SINH GIỎI MÔN TIẾNG ANH LỚP 6 NĂM 2020 (CÓ Đ...
TUYỂN TẬP 20 ĐỀ THI KHẢO SÁT HỌC SINH GIỎI MÔN TIẾNG ANH LỚP 6 NĂM 2020 (CÓ Đ...
 

Allah jhoot k aib se paak he

  • 1. ‫رﺳﺎﻟہ‬ (‫ﺳُﺑﺣن اﻟﺳﺑوح ﻋن ﮐذب ﻋﯾب ﻣﻘﺑوح )۷۰۳۱ھ‬ ٰ ٰ (‫)ﮐذب ﺟﯾﺳﮯ ﺑدﺗﺮﯾن ﻋﯾب ﺳﮯ ﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﮐﯽ ذات ﭘﺎک وﻣﻧﺰه ﮨﮯ‬ ǔ ǎ ƹǗƶĽŪ Ǘ ǔ ǔ Ǘ ƭƓ ᠻő‫ٱ‬Ĵnjư ၙႍ ƿ‫ٱ‬ij űǂƢ  DŽǀŃ ŖƶƊ ≐ ş‫ٱ‬ijో ⊇ ƣ‫ٶ‬œ’ ఌա‫ٱ‬ij ƿ‫ٱ‬ij :۷۲ ೸ ‫ٳ ٳ‬ ‫ٳ‬ ‫ٳ‬ ǔ ǔ ǔ ǔ  ŕ‫ٵ‬ƬǗ ŇƶŃ ᠻ⊀ ű»൰‫ٵ‬ƫ ű»఩ ƻŒƈ‫ٱ‬ij ◵ ሱ ৘೶ űƿ‫ٱ‬Ĵnjư ƭ⚭ ƻ๘‫ٱ‬ij ೸ ŕ‫ٳ‬ƿ‫ٱ‬Ĵnjư‫ٳ‬ƿ‫ٶ‬œ ମ ƆỼ ƻผ‫ٵ‬ƫ ᧖‫ٶ‬œ ᠻ⊀ ᙴ ྂઈ‫ٳ‬ǁƒ ʯ ‫ ٳ‬nj ǔ ǔ Ǘ nj ƷǎƹƶƱ ǔ  ŲNJ nj ij‫ ᧴  ٱ‬űও࿬ – — ''ŖƌƂⓔ ᙩ‫ٱ‬ijǀnjƱ'' ƭ☛ ً‫ٱ‬ij»఩ ،ᙴ ᙺ‫ٳ‬ƿ⚮ ẵ ‫ٳ‬ƿῇ‫ٵ‬ƫ ‫ٳ‬ƿƫƿ ƽ‫ٳ‬ǀnjƱ 5 ş‫ٓ ٱ‬ij Ɔ஝‫ٱ‬ij ͚ ƻ‫ٱ‬ij ‫ٳ‬ƿƫ‫ٱ‬ij Ժᨩ‫ٶ‬œ‫ٵ‬ƫ ‫ ٳ‬nj ‫ٳٵ‬ ‫ٵ‬ ǔŃ Ǖ ǖ ǔ ǔ ǔ  ƻ‫ٱ‬ij š ฺ᥏ ƿ‫ٵ‬ƫ‫ٱ‬ij ''ᘳ‫ٵ‬ƬŇƶ  Ʈţ’ ᤉ‫ٱ‬ij ῱‫ٳ‬ƿ űও࿬ ƻ᙮‫ٵ‬ƫ ᚦ ƭ᢯ ౎Ĵ‫ٱ‬nj ư'' :ᙺ ࡚ š şও ʮ ሱ ،Ռ ʮ ឞ‫ٱ‬Ĵƙ ẵ Ũ‫ٱ‬Ĵư ͚ ‫ٳ‬ nj ǔ ǖ Ǣ  ᨪ  – ‫ٱە‬ij ،ᥚ‫ٶ‬œ ‫ٳ‬ƿϼ Ķư  ‫ٓ ٱ‬ij ẵ ʼn‫ٵ‬ƫ‫ٱ‬ij Ɠ ŖƌƂⓔ ᙩ‫ٱ‬ijǀnjƱ ƭ☛ Ɨ‫ٱ‬ij ᓥ ᘳ‫ٵ‬ƬŇƶŃ ᤉ‫ٱ‬ij ῱ƿ Ɨॅ‫ٱ‬ij ᣈ‫ٱ‬ij'' :ᙺ žߗ‫ٱ‬ij ᨨĴ‫ٱ‬nj ư ᤁ൰ ʮ ‫ ٳ‬nj ‫ٳ‬ ǔ ǖ ǖ  — ጝ ਲĴ‫ ٱ‬ư Ɨ‫ٱ‬ij ৘೶ ᣆ ‫ٱ⃑۔‬ij‫ٵ‬ƫ ਜ਼‫ٶ‬œ š ⒆‫ٵ‬ƫ ‫ٶ◵ء‬œ ƮŧƠƓ ‫ٳ‬ƿ‫ٵ‬ƫij‫ٳ ≿  ٱ‬ƿᑊ ᮾƫ ʮ ൶ ‫ٳ‬ƿƫ‫ٱ‬ij ᙺ fi‫ٱ‬ij‫ٵ‬ƫ ᡥ ‫ٳ‬ƿƫ‫ٱ‬ij fi◵ ƭ‫ٱ‬ijጶ ‫ٵ‬ ‫ٵ‬ ‫ٵ‬ nj ǔ ŏŪ ǖ Ǖ ǖ ǖ ǔ  ʮ ƻ‫ٱ‬ij ਲ‫ٱ‬Ĵư ᘳ ƭ☛ ‫ٱ‬Ĵǎưҍ – ƯnjƱ‫ٱ‬Ĵư ẵ ሱ (ً ‫ٱ‬Ĵźŧ ) ''؎۱ ᠻઈ‫ٳ‬ǁƒ ໶⇘ ʼn෢‫ٵ‬ƫ ੰื ʼnื ‫ٳ‬ƿ‫ٵ‬ƫij‫  ٱ‬ᠻઈ‫ٳ‬ǁƒ∲ ০ⓧ ƮŬ‫ٱ‬ij⚮ nj ،ᙺ Ǘ (۲۷۰Ŵ   ‫ٳ‬ƿᝅ‫ٶ‬œ ║‫ٱ‬ij‫ٵ‬ƫ‫ٱ‬Ĵƙ Œnjư આ ඐ  ☜ ฺ᥏  ŖƌƂⓔ ᙩ‫ٱ‬ij‫ٳ‬ǀnjƱ ؎۱) ǖǔ ǔ ǔ  ‫ٱ‬Ĵǎư‫ٓ ٱ‬ij ⋌ƫ ƐŐš – ᙺ ‫ٱ‬ij¸ ƏŒƶţ‫ٱ‬ij — ‫ء‬ઈ┌ Ӌ őፆ ƒ ᓥ ⛨ ‫ٶ‬ŔǎưŔnjš ƭ‫ٱ‬ij ೸ ◵ ƭ⚭ ƻ๘‫ٱ‬ij'' :ᙺ ƭ๡ ƻᨩ š ۳ ⁤ ‫ٵ‬ ‫ ٶ‬nj nj nj ǔǘ ǖ Ō ‫ — ᙺ:ھل ﯾﺟوز اﻟﺧﻠف ﻓﯽ اﻟوﻋﯾد ﻓظﺎﮨﺮﻣﺎﻓﯽ اﻟﻣواﻗف واﻟﻣﻘﺎﺻد ان اﻻﺷﺎﻋﺮة‬ƿ‫ٱ‬Ĵƶŧů ‫ٱ‬ijœ‫ٳ‬ƿ ‫ٳ ᙺ۔‬ǀƱᆽ ‫ٶ ٳ‬ ǔ ǔ ǘƱ ǔ Ǖ ǖ  ‫ ۔‬ᙴ ឳⓔ ͚ ƿ‫ٱ‬ijጶ ͚ Ɨij‫  ٱ‬ŕ∇‫ٱ‬Ĵƙ‫ٱ‬ij – ᙺ‫ٱ‬Ĵư¸ ⃑‫ٱ‬ij‫ٵ‬ƫ ᨲ ẵ ⁆ิ ‫ٳ‬ƿ‫ٵ‬ƫij‫╡  ٱ‬ij‫ ٱ‬࿬ ،ᙺ ǀ ᆽ ⋌ƫ ƐŐš ʯ) ‫ﻗﺎﺋﻠون ﺑﺟوازه‬ ‫ٳ‬ ‫ٳ‬ ‫ٵ‬ ǔ ǖ ǔ ǔ ǔ ǔ  ᙺ Ɔǁƒ ʮ ⋌ƫ ƐŐš ƭ⚭ ƻ๘‫ٱ‬ij ƿ‫ٵ‬ƫ‫ٱ‬ij ⊄ő ௶ ‫ٱ‬Ĵư⚮ ೻ š Ɨ‫ٱ‬ij ƿ‫ٵ‬ƫ‫ٱ‬ij ᙺ ‫ٱ‬Ĵư⚮ ⅏ š ឋഋ ᫿ ‫ٱ‬Ĵư⚮ ⅏ š Ɨij‫( ࢊ  ٱ‬ƭ ‫ٳ‬ ‫ٵ‬ ‫ٳ‬ ‫ٳ‬ nj ǔ ŏŪ ŜǖƷǔƱ ‫ٱ۔‬Ĵźŧ  Ų ij‫۱؎۔'' ٱ‬ ǔ Ǘ (۳۵۲Ŵ    ‫ٳ‬ƿᝅ‫ٶ‬œ ║‫ٱ‬ij‫ٵ‬ƫ‫ٱ‬ĴƙŒnj ư આ ඐ   ᙺ ⓑ న — ‫ء‬ઈ┌ ⋌‫ٵ‬ƫ ƐŐš ೸   ŖƌƂⓔ ᙩ‫ٱ‬ij‫ٳ‬ǀnjƱ ؎۱) ǔ ǔ Ǘ ǔ  ຋ ‫ٱ‬ijƿᛸ – ƕ — ƻ೛ ᚆ ẵ ƿ‫ٱ‬ijƫ‫ٓ ٱ‬ij Ӛ š ƭƓ ಟ ᓥ ၙႍ  ∇ ᶱ‫ٳ‬ƿో ʼn‫ٵ‬ƫ‫ٱ‬ij Ɨ‫ٳ‬ƿో űԺᨩ‫ٶ‬œ ᢇ ↵‫ٱ‬Ĵư űও࿬ ‫ٱ‬ij»൰ ‫ٳ‬ ‫ٵ ٳ‬ ǔ ǔ ǔ ǔ Ǘ  ⛨ ຋ ƽ‫ٶ‬œ ֫ — ‫ ؛‬Ɠ ƻᨱ‫ٳ‬ƿ‫ٵ‬ƫœ ‫ٳ‬ƿ‫ٵ‬ƫij‫  ٱ‬ş‫ٳ‬ƿ‫ٵ‬ƫœ Ɠ ƻչ ،ᙺ᯵ ʼnա ດ આա ᑋ őա ƭᐋ ★ ᓥ ‫ٱ‬ij‫ٶ‬Ŕš – ᙺ ᨪ œ⇭‫ٱ‬ij ‫ٶ‬ ‫ٶ‬ ‫ٶ‬ ǖǔ ǔ ‫۔‬ŲŜƷƱ‫ٱ‬ij ،ᙺ ƭ⚭ ƻ๘‫ٱ‬ij ᨲ‫ٳ‬ƿƫ‫ٱ‬ij ،ƒ ŕ‫ٳ‬ƿᆽ‫ٱ‬ij ◵ ‫ٵ‬ nj
  • 2. ‫‪ǔ‬‬ ‫‪ǘ‬‬ ‫‪ǘ ǖ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫ࢊ ‪ij‬ٱ‪ij ᢻ‬ٱ⇭‪œ‬ٶ ˬ ᙺ  ٱ‪ƫij‬ٵ‪ƿ‬ٳ‪ij‬ٱ‪ƿᐊ ଛ ͚ Ɨ‬ٳ ‪œ‬ٶ‪ƿ‬ٳ‪Ĵǎư ᙺ Ʈƛ‬ٱ ƒ  ‪ij ŕ≥ ◵ ሱ‬ٱ‪Ĵnjư ᭦ ᙺ ᢻ‬ٱ‪  ƫɤ ƭ‬ٱ‪  ᛌij‬ٱ‪ĴǍư œij‬ٱ‪ƫ‬ٵ۔‬ ‫ٵ‬ ‫اﻟﺟواب‬ ‫ﺳﺑﺣن رﺑک رب اﻟﻌﺰة ﻋﻣﺎ ﯾﺻﻔون، وﺳﻼم ﻋﻠﯽ اﻟﻣﺮﺳﻠﯾن، واﻟﺣﻣد اﷲ رب اﻟﻌﺎﻟﻣﯾن،‬ ‫ٰ‬ ‫واﻟﺣﻣد ﷲ اﻟﻣﺘﻌﺎل ﺷﺎﻧہ ﻋن اﻟﮐذب واﻟﺟﮫل واﻟﺳﻔہ واﻟﮫﺰل واﻟﻌﺟﺰ واﻟﺑﺧل، وﮐل ﻣﺎﻟﯾس‬ ‫ﻣن ﺻﻔﺎت اﻟﮐﻣﺎل اﻟﻣﻧﺰه ﻋظﯾم ﻗدرﺗہ ﺑﮐﻣﺎل ﻗدوﺳﯾﺘہ وﺟﻣﺎل ﺳﺑوﺣﯾﺘہ ﻋن وﺻﻣہ ﺧﺮوج‬ ‫ﻣﻣﮐن او وﻟوج ﻣﺣﺎل، ﻗوﻟہ اﻟﺣق ووﻋده اﻟﺻدق، وﻣن اﺻدق ﻣن اﷲ ﻗﯾﻼ، وﮐﻼﻣہ اﻟﻔﺻل‬ ‫وﻣﺎھو ﺑﺎﻟﮫﺰل ﻓﺳﺑﺣن اﷲ ﺑﮐﺮة واﺻﯾﻼ، ﻟذاﺗہ اﻟﻘدم وﻟﻧﻌﺘہ اﻟﻘدم، ﻓﻼﺣﺎدث ﯾﻘوم وﻻﻗﺎﺋم‬ ‫ﯾﺣول، وﮐﻼﻣہ ازﻟﯽ وﺻدﻗہ ازﻟﯽ، ﻓﻼ اﻟﮐذب ﯾﺣدث وﻻاﻟﺻدق ﯾﺰول، واﻟﺻﻼة واﻟﺳﻼم‬ ‫ٰ‬ ‫ﻋﻠﯽ اﻟﺻﺎدق اﻟﻣﺻدوق ﺳﯾد اﻟﻣﺧﻠوق اﻟﻧﺑﯽ اﻟﺮﺳول اﻻﺗﯽ ﺑﺎﻟﺣق ﻣن ﻋﻧد اﻟﺣق ﻟدﯾن اﻟﺣق‬ ‫ﻋﻠﯽ وﺟہ اﻟﺣق واﻟﺣق ﯾﻘول ﻓﮫو اﻟﺣق وﮐﺘﺎﺑہ اﻟﺣق ﺑﺎﻟﺣق اﻧﺰل وﺑﺎﻟﺣق ﻧﺰل وﻋﻠﯽ اﻟﺣق‬ ‫اﻟﻧﺰول، واﺷﮫد ان ﻻ اﻟہ اﻻ اﷲ وﺣده ﻻﺷﺮﯾک ﻟہ ﺣﻘﺎ ﺣﻘﺎ، واﺷﮫد ان ﷴ ﻋﺑده ورﺳوﻟہ‬ ‫ً‬ ‫ً‬ ‫ﺑﺎﻟﺣق ارﺳﻠہ ﺻدﻗﺎ ﺻدﻗﺎ، ﺻﻠوات اﷲ وﺳﻼﻣہ ﻋﻠﯾہ وﻋﻠﯽ اﻟہ وﺻﺣﺑہ وﮐل ﻣن ﯾﻧﺘﻣﯽ‬ ‫اﻟﯾہ، وﻋﻠﯾﻧﺎ ﻣﻌﮫم وﺑﮫم وﻟﮫم ﯾﺎارﺣم اﻟﺮاﺣﻣﯾن، ٰاﻣﯾن ٰاﻣﯾن، اﻟہ اﻟﺣق ٰاﻣﯾن، ﻗﺎل اﻟﻣﺻدق ﻟﺮﺑہ‬ ‫ﺑﺘوﻓﯾﻘہ اﻟﻌظﯾم اﻟﻣﺳﺑﺢ ﻟﻣوﻻه ﻋن ﮐل وﺻف ذﻣﯾم، ﻋﺑداﻟﻣﺻطﻔﯽ اﺣﻣد رﺿﺎ اﻟﷴی اﻟﺳﻧﯽ‬ ‫ٰ‬ ‫اﻟﺣﻧﻔﯽ اﻟﻘﺎدری اﻟﺑﺮﮐﺎﺗﯽ اﻟﺑﺮﯾﻠوی، ﺻدق اﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﻗوﻟہ ﻓﯽ اﻟدﻧﯾﺎ واﻻﺧﺮة وﻣﺻدق ﻓﯾہ‬ ‫ظﻧہ ﺑﺎﻟﻌﻔو واﻟﻣﻐﻔﺮة، ٰاﻣﯾن، اﻟﻠﮫم ھداﯾۃ اﻟﺣق واﻟﺻواب۔‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫‪ ٓij‬ٱ‪ƿ◵ ƭ‬ٳ ‪ƿ ƭ‬ٳ‪ij ƭ‬ٱޛ‪ij ǂŗ ƭ‬ٱ‪ĴǍư ẵ ⋄ Ɨ‬ٱ‪ ࠁఞ ᨪ ጶ ᙺ ĵ‬۝‪ƿ Ũฑ، ᙴ ྂ⚮ ƻ‬ٳ‪  ᤉ Ũฑ ،¸ ŨŒƙ š ƻওᶰ‬ٱ‪ ጶ ৗ ͚ ࢫij‬‬ ‫‪Ǐ‬ٳ‬ ‫‪Ǎ‬‬ ‫‪nj nj‬‬ ‫‪ǔ Ǖ‬‬ ‫‪ĴǍư ◵ ƻᑊጹ Ũ ฑ‬ٱ‪ijƫ ঒‬ٱ‪ij ᤉ Ũฑ ،ᙺ ő‬ٱࢫ ͚‪Ĵƙ ʮ ሱ ৗ‬ٱ‪ij ƻ‬ٱ┌‪ij ͗ ،Տᵏ ⍱ ،≠ ޵ ،ፂ،ƭ⚭ ͚ ┕ǂŗ Ɨ‬ٱ‪ƫ‬ٵ‪ƿ‬ٳ ‬ ‫‪Ǐ‬ٳ‬ ‫ٵ‬ ‫‪nj‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫ٵ‬ ‫‪Ǐ‬ٳ ٵ‬ ‫‪ijǂŗ‬ٱ‪ĴǍư ẵ ⁜ƫ Ɨ‬ٱ‪ij ጶ ᙺ ĵ‬ٱ‪ƫ┌ ʼn¼ ᙺ ƏŒš ͚ ŕས ʼn¼ ͚ Ɨ‬ٵ‪ij Ʈǎ ƹƙ‬ٱ‪ƿƫ‬ٳ ‪ij ẵ ጸƫ ʮ Ʈǎ Ƹţᩑ ʼn኱‬ٱ‪ƿ┌ ʮ Ɨ‬ٳ‪ ƭ‬‬ ‫ٵ‬ ‫‪Ǘ njƱ‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫‪nj‬‬ ‫ ‪ƫ‬ٵ‪  ༈ ş‬ٱ‪ƫij‬ٵ‪ƿ‬ٳ ‪œ‬ٶ‪ĴǍư ẵ ⋄ ͚ ʼn௒ ʼn᨞‬ٱ‪ƫ ĵ‬ٵ‪ ઒‬ٱ‪ij ،ᙺ ij‬ٱ ‪ǁƒ ◵ Ɨ‬ٳ‪ij ᣆ ƻઈ‬ٱ‪ƿƫ‬ٳ ‪ij‬ٱ‪ƫ ◵ Ɨ‬ٵ∄‪ij ᭞ ŕ‬ٱ‪ƫ‬ٵ‪ij ͚ ʼn◀ ƿ‬ٱ⇥‪ƿ‬ٳ ‪ij ẵ‬ٱ‪ DŽǀ  ẵ Ɨ‬‬ ‫ٳ‬ ‫ٳ‬ ‫ٵ‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫⚮ ‪ij ᙺ ᯵¸᭞ ƻƓ‬ٱ‪Ĵnjư ƫ ᣆ ŨŒķ Ɨ฽ ◵ Ɨ‬ٱ‪ij ᙺ ĩ ⒥ — Ⅴ‬ٱ‪ƿƫ‬ٳ ‪ƫ‬ٵ‪ƫ ŕ‬ٵ్‪ij‬ٱ‪  ࢊ ᙺ ƒ ၮ ،ƣ‬ٱ‪ ” ᙺ ಀ ʮ ৘೶ ࢫij‬‬ ‫ٵ‬ ‫ٵ‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫‪Ǖ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǖ ǔ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪Ǖ‬‬ ‫‪ƫ‬ٵ‪Ĵƙ‬ٱ‪ij ،Ũ‬ٱ‪ijœ ʮ Ɨ‬ٱ‪ ƭ‬ڄ ┌ᦲ  ٱ‪ƫij‬ٵ‪ƿ‬ٳ ⁝‪ ƭ‬ڄ ┌ᦲ ‪œᠷ ຋‬ٶ‪ƿ ƒ េⓔ ƭ‬ٳ‪  ᓼ‬ٱ‪ƫij‬ٵ‪ƿ‬ٳ ‪Ĵư¸ ƒ ૲ េⓔ‬ٱ  ٱ‪ƫij‬ٵ‪ƿ‬ٳ  ٱ‪ij ŨŒķ ◵ Ɨij‬ٱ‪ƿ‬ٳŸ ᙺ  ٱ‪ƫij‬ٵ‪ƿ‬ٳ ‪ij‬ٱ‪ Ɨ‬‬ ‫ٶ‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǖ ǔ‬‬ ‫‪Ǖ‬‬ ‫◵⁆‪ij ƣ‬ٱ‪ƿ‬ٳŸ ᙺ ‪  ຋‬ٱ‪ƫᡳ ◵ ƭ⚭ — ŨŒķ ᰩij‬ٵ‪  ƒ ƭ‬ٱ‪ƫij‬ٵ‪ƿ‬ٳ ‪ij‬ٱ‪ijƫƿ Ɠ ƣ⁆ ͚ Ɨ‬ٱ‪ƒ ʼn‬۔ ͤ‪ƫ ŕ‬ٵ‪ij ¸ ŨŒƙ‬ٱ‪ijœ Ɨ‬ٱ‪ij ƭ‬ٱ┌‪ ጶ š Ɨ‬‬ ‫ٶ‬ ‫ٳٵ‬ ‫‪nj‬‬ ‫’‪œ‬ٶ‪ƫ ƣ‬ٵ‪ƫ൜‬ٵ‪œᮃ ͚ ƣ఻ Ũฑ ،ƣ‬ٶ‪ij‬ٱ‪ƿ‬ٳ ‪ƿ ᄥ‬ٳ‪ijᓟŒnj ư Əⅆ ʮ ᣆ ، ʼnᶰ‬ٱ‪ƫ ᓥő ᣆ ৗ ͚ ᣆ ᧖œ ،ᣆ ᤡλ ،આ‬ٵ‪ij‬ٱ‪ ᣆ ،આ‬‬ ‫ٶ‬ ‫‪ǔǔ‬‬ ‫‪ǔǔ‬‬ ‫‪ǔ ǔƱ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫◵ ‪ǁƒ‬ٳ‪ƫ – ᙺ ƻઈ‬ٵ‪ᙴ ᣆ ŕ‬۔ ‪ij‬ٱ‪Ĵƙ ͚ ᣆ ጶ ᣆ ƭ☛ ʮ ƻ‬ٱ‪Ĵư ອ‬ٱ‪  ʯ ʼnƿ‬ٱ‪ƫij‬ٵ‪ƿ‬ٳ ‪Ĵư‬ٱ‪ij ៮¸ ʼnƿ‬ٱ‪ƿƫ‬ٳ‪ij‬ٱ ‪ƫǀ  ◵ Ɨ‬ٵ‪ij¸ š ᣆ ʼn‬ٱ، — ‪œΈ‬ٶ‪ ƭ‬‬ ‫ٳ‬ ‫ٵ‬ ‫ٳ‬ ‫ٳ‬ ‫‪nj‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪œ‬ٶ‪ij – ƻ¸ᡗ‬ٱࢫ ‪ƫ‬ٵ‪ij ᙺ ĶǎưỼő ŕᡳ‬ٱ‪ƫŒƈ ͚ Ɨ‬ٵ‪ƫ ƒ œ඲ ៮Ɠ ŕ‬ٵ‪ijᮃ ŕ‬ٱ‪ĴǍư‬ٱ ‪œΈ — ،ᙺ ᣆ‬ٶ‪œ ƭ‬ٶ‪  ₆ ఌ ƭ᢯ – ƻ¸ᡗ‬ٱ‪ ࢫij‬‬ ‫ٶ‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫‪ƫ ⊑ ৘೶‬ٵ‪ij ᲏‬ٱ‪ij ƽԺ Ŵ᥏ ͚ Ɨ‬ٱ‪ƫ‬ٵ‪ƿ ƿ‬ٳ‪ij ᙴ ʼnᶰ‬ٱ‪ƿƫ‬ٳ ‪ij‬ٱ‪ƫ ᣆ Ɠ ƻ‬ٵ⁆‪œ ƣ‬ٶ‪ ⚮ ƽ‬ډ، ‪ij‬ٱ‪ij š ƻ‬ٱࢫ ‪ ŨŒƙƫ ŕͤ ẵ Əⅆ ʮ ৘೶‬‬ ‫ٵ‬ ‫ٵ‬ ‫ٳ‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫¸‪ij‬ٱ ‪ƫ‬ٵ‪ƿ‬ٳ ‪ij‬ٱ‪ ٓij ʮ ƻ‬ٱ‪ijƫ ʼn‬ٱ‰‪ij ƭ‬ٱ‪ƫ‬ٵ‪ij ƿ‬ٱ‪Ĵƙ ،š ƭ཭ ǂŗ Əⅆ ʮ ƻ‬ٱ‪ š ᗏ ອ‬ڄ ‪ij‬ٱ‪ij ẵ ጸƫ ʮ ƻ‬ٱ‪Ĵǎư ¸ⅆ᥏ ʮ ƻ‬ٱ ‪ij‬ٱ‪ƿ‬ٳ‪ij ᤄ‬ٱ܍‪ ٓij ᤘ‬ٱ‪ ٓij ი‬ٱ‪ ი‬‬ ‫ٵ‬ ‫‪Ǐ‬ٳ‬ ‫ٵ ‪ nj‬ٳ‬ ‫‪nj‬‬
  • 3. ǔ  őij‫ٵ ٱ‬ƫ ᓥ⚮ ƻ‫ ۝‬Տ˪‫ٱ‬ĴǍư ʮ ƭ‫ٳ‬ƿ শij‫  ٱ‬ẵ ⁜ƫ ƽ‫ٳ‬ǀnjƱ ǂŗ ،ẵ ⒭຋ ≅ ʮ Ɨ ‫ٱ‬ij આ‫ٱ‬ijƫ ᓥ⚮ ᤡ೔ ʮ ƭ‫ٳ‬ƿ শ‫ٱ‬ij ،ი‫ٓ ٱ‬ij ‫ٱە‬ij ঔ‫ٱ‬ij ‫ٵ‬ ‫ٳ‬Ǐ ‫ٵ‬ nj nj ǔ ǖ ƒ ᭞ — ƭ ‫ٓ ٱ‬ij‫ٵ‬ƫᑵ‫ٶ‬œ Ɠ ʼn◀ ͚ Ɨ‫ٱ‬ij ৘೶ ࢫ‫ٱ‬ij ᙺƘ űᦡ‫ٳ‬ǀnjƱ ༶◵‫ٳ‬ǀnjƱ űƿ‫ٶ‬œⓔ ᤞ ᶣ űఌ ⃊‫ٳ‬ƿ ᤉ‫ٱ‬ij ൟ ŨŒƈ  ◵ Ɨ‫ٱ‬ij ‫ٳ‬ƿ‫ٵ‬ƫij‫  ٱ‬ᠻઈ‫ٳ‬ǁ ‫ٳ‬ ǖ  ő‫ٱ‬ijƫ ᓥઈ‫ٳ‬ǁƒ ៮ᘥ‫ٳ‬ƿ ʮ ƭ‫ٱ‬ij₩‫ٵ‬ƫ ᣆ ᘳ ຋ !ࢫ‫ٱ‬ij ƽ‫ٱ‬ij ،ი‫ٓ ٱ‬ij ᠻઈ‫ٳ‬ǁƒ ᭞ Ɠ ⇉ ᡺ ͚ ƭ෾‫ٵ‬ƫ ≏ ẵ ৘೶ ࢫij‫ —  ٱ‬ƽ‫ٳ‬ƿ‫ٱ‬Ĵnjư শ‫ٱ‬ij ‫ٵ‬ nj ǖ (ƭ) ‫ᙺ۔‬ ǔ ǖ  ಀ ʮ Œƈ‫ٵ‬ƫ ኇ ৘࿬ শij‫ —  ٱ‬ƭ༷‫ٳ‬ƿ‫ٱ‬ij ᢣǁū‫ٵ‬ƫ ƭ‫ٱ‬ij₩ ⃑࿬ ƭ‫ٱ‬ijጶ థ Ɨ‫ٱ‬ij ،ƭ‫ٱ‬Ĵnjư‫ٳ‬ƿő‫ٱ‬ij ƭ‫ٳ‬ƿ ƯƦ◀‫ٵ‬ƫ ʼn̴ ঔ ৘೶ ࢫ‫ٱ‬ij ঔ⌖ ␠ ‫ ٳ‬nj nj nj nj ǔ ǖ ǖnj ǖ ǖ Ʋ Ʒǎ nj ƹƨƲ  Ķǎư‫ٱ‬ij ‫ٳ‬ƿ‫ٵ‬ƫij‫ š ྚ  ٱ‬ƻᨱ๙ ‫ٳ‬ƿᒎ Ɠ ŨŒķ ৗ ͚ Ƙǎ ƹŎƔ  ‫ٵ‬ƫ Š  ʮ ƻও‫ٱ‬ijƫ ƭ‫ٳ‬ƿሲ‫ٵ‬ƫ ƭ‫ ٕٱ‬ijœ š Ƈǎ ƸƹŪ ʼnŒnjš‫ٵ‬ƫ ⒫‫ٳ‬ƿ ƭዩ Ɨij‫ٳ  ٱ‬ƿǖ ‫ٵ‬ƫǔ ij‫  ٱ‬ᢺ൯‫ٵ‬ƫ ‫ٵ‬ nj ǖ Ʊ ǖ ǔ ǖ Ʒū ǔ ‫ٱ ᙺ۔‬Ĵư⚮ Ũ฽ š ƻ‫ٱ‬ij ࿮฽ ű‫ٳ‬ƿƫ⃛ Ķǎư‫ٱ‬ij Ũᓦ‫ٵ‬ƫ‫ٱ‬ij Ʈţ‫ٱ‬ijƿ‫ٱ‬ij ‫ٵ‬ƫ Ũ‫ٱ‬ij⊾ Ưǎ ‫ٱ‬ijᕄ Մ ‫ٳ‬ƿƫ‫ٱ‬ij ũ ŧ  š ฺ᥏ ‫ٵ‬ ‫ٳ‬ ‫ٵ‬ ǖ Ǖ  ৒ ‫ٱ‬ij⚭ – દ‫ٵ‬ƫ ᾱ‫ٵ‬ƫ‫ٳ‬ƿ şⅆ ʮ ౏ij‫ٵ ٱ‬ƫ ᾑ ࢫij‫ ̳ ٱ‬ẵ የ ମ ƭ‫ٱ‬ij‫ٶ‬œĴ‫ ٱ‬ƙ‫ٳ‬ƿ‫ٱ‬ij ͚ ᧖඾ ᠻ⊀‫ٵ‬ƫ ᧖‫ٶ‬œ ៍‫ٱ‬ij — ʼn‫ٵ‬ƫ‫ٱ‬ij ᨪ๙ ǖǔ ‫۔‬ʼn᥷ ᑋŒǏ ŗᆽ‫ٱ‬Ĵǎư ŕ‫ٳ‬ǀnjƱ๘ ŕ‫ٵ‬ƫ⊭ ᐷઈ ⓑ న — Ʈƹƙ ៍ij‫  ٱ‬ẵ ᦲ┌ ẵij‫  ٱ‬ƿ‫ٵ‬ƫ‫ٱ‬ij ʼn௒ Ɔ኱ő‫ٱ‬Ĵnjư ‫ٳ‬ ǔ  ޵‫ٵ‬ƫ Ⅴ‫ٱ‬Ĵnjư ƻ๘‫ٱ‬ij ᠻ⇘‫ٶ‬œ‫ٱ‬ij ‫ٳ‬ƿ‫ٵ‬ƫij‫  ٱ‬౪ ╇ ৒ij‫  ٱ‬ƭ⚭ ⚮ ¸ ⃑ij‫ٵ ٱ‬ƫ ẵ የ ᑴij‫ٳ ٱ‬ƿᑊ ឳő‫ٶ‬œ š ᣆ ᖗij‫  ٱ‬űٰ⊾‫ٶ‬œ ᑴ‫ٱ‬Ĵnjư‫ٳ‬ƿ Ђ — Ũ‫ٵ‬ƫ‫ٶ‬œ ᨪ๙ nj ‫۔‬ਜ਼‫ٶ‬œ ǔ ǔŃǖ ǔ ǖ ǔ ǖ Ǖ ǔ  ƭ‫ٱ‬Ĵư‫ٱ‬Ĵǎưᕆ‫ٵ‬ƫ ŖŎƀ‫ٱ‬Ĵnjư Ũᓦ‫ٵ‬ƫij‫ ͚  ٱ‬ƭ‫ٱ‬ij᢯ ƻ‫ٱ‬ij ‫ٳ‬ƿ‫ٵ‬ƫ‫ٱ‬ij űƿ‫ٱ‬ijǀ  ƮŬŔš ʮ űƿ‫ٵ‬ƫ᤾ ঔ‫ٱ‬Ĵƙ‫ٳ‬ƿ ൶ ᨪᆪ ឤ⅘ ᑴĴ‫ ٱ‬ư ෗‫ٵ‬ƫ ްᓦ‫ٵ‬ƫ Ũઈ‫ٱ‬ij — Ũᶰ ᨪ๙ ‫ٳ ٳ‬ ‫ٶ‬ ‫ٳ‬ ǔǔ ǔǔ ǖ ǔ ǔ ǔ ‫۔‬᭻ ͚ ᑫij‫،  ٱ‬༯‫ٵ‬ƫ Ŕšઈ‫ٵ‬ƫີ‫ٵ‬ƫ ቐ౎ ͚ ƻ‫ٱ‬ij ‫ٳ‬ƿƫij‫  ٱ‬Ƽŝĸ Ũઈ‫ٱ‬ij ͚ ᑊ ƭ‫ٱ‬ij᢯ ƻ‫ٱ‬ij Ʈţ’ ᨲ – űƿ‫ٱ‬ijœ‫ٳ‬ǀnjƱ ƿ‫ٱ‬Ĵư ʮ ŖŎƀ⇘ ‫ٶ‬ ‫ٵ‬ ‫ٳ ٶ ٳ‬ nj ǔ ǔ ǖ ǖ nj  ƻওས ẵ ᆝ‫ٶ‬œᠷ ঔǁū Ɨij‫ٵ⋌،  ٱ‬ƫ ƐŐš ᧋┌ ೸ – fi‫ٱ‬ij‫ٵ‬ƫ ƭᅭ ◵ ᣆ ౎ij‫  ٱ‬Ɨ‫ٱ‬ij ‫ٳ‬ƿ‫ٵ‬ƫij‫  ٱ‬fi◵ şŒƈ ◵ ŕ‫ٶ‬ŔǎưŔnjš ƭőጹ — Ũ‫ٳ‬ƿᚫ ᨪ๙ ‫ٶ‬ ً ‫ٳ‬ ‫۔‬Ϧ ‫۔‬ឳܑ‫ٱ‬ij ஗ ࢫ‫ٱ‬ij ۡij‫ٵ ٱ‬ƫ ،ឳⓔ ᣘ‫ٵ‬ƫ ឳ౐ ƭ‫ٱ‬ijጶ — ฺ᥏ nj ǔ ǖ ǖ ǔ ǔ ƛ ͚ ৘೶‫ٵ‬ƫ ᑋᨺ ৘࿬ – ᙺ ƻᦳ‫ٱ‬ij◵ ƻ೛ ،‫ٱ׼‬ij űƿ‫ٶ‬œ Ÿij‫  ٱ‬ʼn₩ও‫ٱ‬ij ‫ٵ‬ƫ ⒭‫ٱؗ‬ij ࢫ‫ٱ‬Ĵnjư‫ٵ‬ƫ ʼn◀‫ٱ‬ij ،࿮฽  ʼn¼ ƭ⁝، ƭ⁝ Ʈ ‫ٳ‬ nj ǔ ǖ ǔ  ƒ ƻ๘‫ٱ‬ij ‫ ڄ‬ƭᅭ ◵ ጯ ⁞ ⛨ ࢫij‫ ٱ‬œථ ᙴᨩ ƒ ༈ ẵ Ɨij‫  ٱ‬᱀ ◵ ʼn¼ ِ⁞ ⛨ şⅆ ሱ ،ᙴ ʼn¼ ጸ‫ٵ‬ƫǀnjƱ‫ٵ‬ƫ ‫ٶ‬ ‫ٳ‬ ǘ ǔ ǖ ǔ ǔ  ŕ‫ٳ‬ǀƱ‫ٱ‬ij‫ٶ‬œ Ŗƀᠷ‫ٱ‬ij ͚ Ɨ‫ٱ‬ij ŕ‫ٳ‬ƿœ ៮Ɠ ◵ ƻ‫ٱ‬ij ᙴ „ƿ Ӭⓔ ʮ ഗ ͚ Ɨ‫ٱ‬ij ᨨ៩‫ٳ‬ƿ┌ ሱ – ෦ ᨪ ‫ٱ‬Ĵư¸ ʼn¼ ጸ‫ٵ‬ƫǀnjƱ ◵ ⁞ ‫ٳ‬ƿƫ‫ٱ‬ij ‫ٱ‬ĴƶNjĸ‫ٳ‬ƿ ‫ٶ‬ ‫ٳ‬ ‫ٳ‬ ‫ٵ‬ ǘ Ǖ nj  ŒŶ‫ٱ‬ij ŕ‫ٵ‬ƫ ᚪˆ‫ٱ‬ij ᙺ‫ٳ‬ƿ ᑋ ͚ ഗ ͚ Ɨij‫ ޵  ٱ‬Ũฯ‫ٵ‬ƫ ŲƷǎ ƛ ៮Ɠ — Ũ¸࿬‫ٵ‬ƫ Ⅴ‫ٱ‬Ĵnjư‫ٵ‬ƫ Ũ‫ٵ‬ƫළ‫ٵ‬ƫ ‫ٶ‬œጶ࿬ – ᨪ ᑋ ¸ ᑋ ş‫ٳ‬ƿ᥏ ẵ ǘ ǖ ‫ ¸۔‬ዯij‫ ௶  ٱ‬ẵ ŕ‫ٳ‬ǀƱ‫ٱ‬ij‫ٶ‬œ ͚ ⁞ Ɨ‫ٱ‬ij ‫ٳ‬ƿ‫ٵ‬ƫij‫„ ¸  ٱ‬ƿ ᑋ ഗ Ʈǎ ƸţŒŶ ‫ٳ‬ ǘ :ᥢ‫ٶ‬œ ◁൓ ◵ ‫ٳ‬ǀƱij‫ٵ ٱ‬ƫœ Ŗƀᠷ‫ٱ‬ij ƭ‫ٱ‬ij ‫ٶ‬ nj
  • 4. ‫‪ǔ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫)۱( ‪ƫ ኇ ☈ ƣŒš‬ٵ‪ǁƒ Œƈ‬ٳ‪Ĵưઈ‬ٱᙺ:ﺧﺎﻟق ﮐل ﺷﯾﺊ ﻓﺎﻋﺑدوه ۱؎‪ƫ‬ٵ‪ijƫ ᓥԢ ◵ ៩ ǂŗ ŕ‬ٱ‪  ຋ ᙺ ő‬ٱ‪ጶষ ẵij‬۔ ‪ ƻᨯ‬‬ ‫ٵ‬ ‫‪Ǐ‬ٳ‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǖ ǔ‬‬ ‫‪Ǖ‬‬ ‫⁇‪œᤥ Ə‬ٶ‪ ౎ ƭ‬ٱ‪œij‬ٶ ‪ijœ ᤌ ᦲ┌ – ᙴ‬ٱ‪ƫ ƭ‬ٵ⁝‪Ĵnj ư ƭ‬ٱ‪ƿ‬ٳ‪ĴǍư ẵ ●఻ ŕ୴ ∈ ৘೶ ű‬ٱ‪،ĵ‬‬ ‫ٶ‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫)۱؎ ‪ij‬ٱࠉ‪ ٓij‬ٱ‪ij ƻ‬ٱ࠸ᦲ      ۶/ ۲۰۱(‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫)۲( ‪ƫ ᴡ‬ٵ‪ǁƒ ŕ୴ ኇ έ‬ٳ‪Ĵưઈ‬ٱᙺ:اﻧہ ﺑﮐل ﺷﯾﺊ ﺑﺻﯾﺮ ۲؎‪ƫ‬ٵ‪œƓ ៩ ǂŗ ŕ‬ٶ‪،ᙺ ᥜ‬‬ ‫‪Ǐ‬ٳ‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫)۲؎‪ij‬ٱࠉ‪ ٓij‬ٱ‪ij ƻ‬ٱ࠸ᦲ    ۷۶/ ۹۱(‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪Ǖ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪Ǖ‬‬ ‫‪nj‬‬ ‫‪œጶ࿬ Ũฑ ᨪ‬ٶ‪ij‬ٱ‪ƫ ᧋┌ (⊿)ƭ‬ٵ‪œᠷ‬ٶ‪Ĵƙ Ɠ Ʈƛ ƭ‬ٱ‪ƫළ ດ ຝ‬ٵ‪ƿ᥏ ƭઈ‬ٳ‪Ĵǎư ඛ ᤌ ş‬ٱ ‪ij ᓥ ៩ ሱ‬ٱ‪ij ẵ ʼnƿ‬ٱ| ‪ƬơĹ Ķư‬ٵ‪ƫ ƭ‬ٵ‪ œጶ‬‬ ‫ٶ‬ ‫ٳ‬ ‫ً‬ ‫‪nj‬‬ ‫‪ǔ ǔ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ij ᑋ ৥ ᑋ‬ٱ| ‪ij –ન  Ķư‬ٱ‪ƿΦ‬ٳ ‪œጶ࿬ Ʈǎ ƸţŒŶ ʮ‬ٶ‪ij ጶ ᙺ — ᘳ‬ٱ‪ƫ ،ƒ ᘳ ᙺ ŒŶ‬ٵ‪ ٓij ʯ ዏ ŕ‬ٱ‪ – ᑋ ᙺ Ŋnj ưⓔ ƯƱᆽ ƻጰ ຋ ͛ ᠻ‬‬ ‫‪nj‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫‪،≳⍺ ƯƱᆽ‬‬ ‫‪nj‬‬ ‫ٰ‬ ‫ﻋہ: ﻓﺎﺋده: اﻋﻠم اﻧہ رﺑﻣﺎ ﯾﻠﻣﺢ ﮐﻼم اﻟﻘﺎری ﻓﯽ ﻣﻧﺢ اﻟﺮوض اﻟﯽ ﺗﺧﺻﯾص ﺑﺻﺎره ﺗﻌﺎﻟﯽ ﺑﺎﻻﺷﮐﺎل‬ ‫واﻻﻟوان وﺳﻣﻌہ ﺑﺎﻻﺻوات واﻟﮐﻼم، وﻗد ﺻﺮح اﻟﻌﻼﻣۃ اﻟﻼﻗﺎﻧﯽ ﻓﯽ ﺷﺮح ﺟوھﺮة اﻟﺘوﺣﯾد‬ ‫ٰ‬ ‫ﺑﻌﻣوﻣﮫﻣﺎ ﮐل ﻣوﺟود، وﺗﺑﻌہ ﺳﯾدی ﻋﺑداﻟﻐﻧﯽ ﻓﯽ اﻟﺣدﯾﻘۃ و ھذا ﮐﻼم اﻟﻼﻗﺎﻧﯽ ﻗﺎل ﻟﯾس ﺳﻣﻌہ ﺗﻌﺎﻟﯽ‬ ‫ً‬ ‫ﺧﺎﺻﺎ ﺑﺎﻻﺻوات ﺑل ﯾﻌم ﺳﺎﺋﺮا ﻟﻣوﺟودات ذوات ﮐﺎﻧت اوﺻﻔﺎت ﻓﺳﯾﻣﻊ ذاﺗہ اﻟﻌﻠﯾۃ وﺟﻣﯾﻊ ﺻﻔﺎﺗہ‬ ‫ٰ‬ ‫اﻻزﻟﯾۃ ﮐﻣﺎ ﯾﺳﻣﻊ ذواﺗﻧﺎ وﻣﺎ ﻗﺎم ﺑﻧﺎﻣن ﺻﻔﺎﺗﻧﺎ ﮐﻌﻠوﻣﻧﺎ و اﻟواﻧﻧﺎ وھﮐذا ﺑﺻﺮه ﺳﺑﺣﺎﻧہ و ﺗﻌﺎﻟﯽ ﻻ‬ ‫ﯾﺧﺘص ﺑﺎﻻﻟوان وﻻﺑﺎﻻﺷﮐﺎل واﻻﮐوان ﻓﺣﮐﻣہ ﺣﮐم اﻟﺳﻣﻊ ﺳواء ﺑﺳواء ﻓﻣﺘﻌﻠﻘﮫﻣﺎ واﺣد ۱؎‬ ‫ٰ‬ ‫اﻧﺘﮩﯽ۔ اﻣﺎ ﻣﺎﻗﺎل اﻟﻼﻗﺎﻧﯽ ﻗﺑل ذﻟک ﺣﯾث ﻋﺮف اﻟﺳﻣﻊ ﺑﺎﻧہ ﺻﻔۃ ازﻟﯾہ ﻗﺎﺋﻣۃ ﺑذاﺗہ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﺗﺘﻌﻠق‬ ‫ﺑﺎﻟﻣﺳﻣوﻋﺎت اوﺑﺎﻟﻣوﺟودات۲؎ اﻟﺦ واﻟﺑﺻﺮ ﺑﺎﻧہ ﺻﻔﺘۃ ازﻟﯾہ ﺗﺘﻌﻠق ﺑﺎﻟﻣﺑﺻﺮات اوﺑﺎﻟﻣوﺟودات‬ ‫۱؎ اﻟﺦ‬ ‫ٰ‬ ‫ﻓﺎﺋده: واﺿﺢ ﮨوﮐہ ''ﻣﻧﺢ اﻟﺮوض'' ﻣﯾں ﻣﻼ ﻋﻠﯽ ﻗﺎری ﮐﮯ ﮐﻼم ﺳﮯ ﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﮐﯽ ﺑﺻﺎرت ﮐﺎ‬ ‫اﺷﮐﺎل واﻟوان اور اس ﮐﯽ ﺳﻣﻊ ﮐﺎ اﺻوات وﮐﻼم ﮐﮯ ﺳﺎﺗﮫ اﺧﺘﺻﺎص ﮐﺎ اﺷﺎرة ﻣﻌﻠوم ﮨوﺗﺎﮨﮯ‬ ‫ٰ‬ ‫ﺣﺎﻻﻧﮐہ ﻋﻼﻣہ ﻋﻼﻣہ ﻻﻗﺎﻧﯽ ﻧﮯ ''ﺟوﮨﺮة اﻟﺘوﺣﯾد'' ﮐﯽ ﺷﺮح ﻣﯾں ﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﮐﯽ ﻣذﮐوره دوﻧوں‬ ‫ﺻﻔﺎت ﮐو ﺗﻣﺎم ﻣوﺟودات ﻣﯾں ﻋﺎم ﮨوﻧﮯ ﮐﯽ ﺗﺻﺮﯾﺢ ﮐﯽ ﮨﮯ اور ﻋﻼﻣہ ﻋﺑداﻟﻐﻧﯽ ﻧﺎﺑﻠﺳﯽ ﻧﮯ‬ ‫ٰ‬ ‫ﺣدﯾﻘہ ﻣﯾں ان ﮐﯽ اﺗﺑﺎع ﮐﯽ ﮨﮯ۔ اور ﻋﻼﻣہ ﻻﻗﺎﻧﯽ ﮐﺎ ﮐﻼم ﯾہ ﮨﮯ، اﻧﮫوں ﻧﮯ ﻓﺮﻣﺎﯾﺎ ﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ‬ ‫ﮐﯽ ﺳﻣﻊ ﺻﺮف اﺻوات ﮐﮯ ﺳﺎﺗﮫ ﻣﺧﺘص ﻧﮩﯾں ﮐﯽ ﺑﻠﮐہ ﺗﻣﺎم ﻣوﺟودات ﮐو ﻋﺎم ﮨﮯ ﺧواه ذوات‬ ‫ٰ‬ ‫ﮨوں ﯾﺎ ﺻﻔﺎت، ﺗو ﺑﺎری ﺗﻌﺎﻟﯽ ﮐواﭘﻧﯽ ذات وﺻﻔﺎت ﮐﺎ ﺳﺎﻣﻊ ﮨﮯ ﺟس طﺮح وه ﮨﻣﺎری ذوات اور‬ ‫ٰ‬ ‫ﮨﻣﺎری ﺻﻔﺎت ﻣﺜﻼ ﮨﻣﺎرے ﻋﻠوم اور اﻟوان ﮐﺎ ﺳﺎﻣﻊ ﮨﮯ ﯾوﻧﮩﯽ ﺳﺑﺣﺎﻧہ وﺗﻌﺎﻟﯽ ﮐﯽ ﺑﺻﺮ ﮐﺎ‬ ‫ﻣﻌﺎﻣﻠہ ﮨﮯ ﮐہ وه ﺑﮫﯽ اﮐوان و اﻟوان و اﺷﮐﺎل ﮐﮯ ﺳﺎﺗﮫ ﻣﺧﺘص ﻧﮩﯾں اس ﮐﺎ ﻣﻌﺎﻣﻠہ ﺑﮫﯽ ﺳﻣﻊ‬
  • 5. ‫ﺟﯾﺳﺎ ﮨﮯ اور دوﻧوں ﺻﻔﺎت ﺑﺮاﺑﺮﮨﯾں ﺗو دوﻧوں ﮐﮯ ﻣﺘﺻﻠﻘﺎت ﺑﮫﯽ اﯾک ﺟﯾﺳﮯ ﮨﯾں اﻧﺘﮩﯽ، )اور‬ ‫اس ﭘﺮ ﻋﻼﻣہ ﻧﺎﺑﻠﺳﯽ ﮐﺎ ﮐﻼم ﯾہ ﮨﮯ( ﻟﯾﮐن ﻋﻼﻣہ ﻻﻗﺎﻧﯽ ﻧﮯ ﺟو اس ﺳﮯ ﻗﺑل ﻓﺮﻣﺎﯾﺎ ﺟﮩﺎں ﺳﻣﻊ‬ ‫ٰ‬ ‫ﮐﯽ ﺗﻌﺮﯾف ﯾوں ﮐﯽ ﮨﮯ ﮐہ ﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﮐﯽ ازل ﺻﻔت ﮨﮯ ﺟو اس ﮐﯽ ذات ﺳﮯ ﻗﺎﺋم ﮨﮯ اور ﺗﻣﺎم‬ ‫ٰ‬ ‫ﻣﺳﻣوﻋﺎت ﯾﺎ ﻣوﺟودات ﺳﮯ ﻣﺘﻌﻠق ﮨﮯ اﻟﺦ، اور ﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﮐﯽ ﺑﺻﺮ ﮐﯽ ﺗﻌﺮﯾف ﯾوں ﮐﯽ ﮨﮯ ﮐہ‬ ‫وه اس ﮐﯽ ازل ﺻﻔت ﮨﮯ ﺟو ﺗﻣﺎم ﻣﺑﺻﺮات ﯾﺎ ﻣوﺟودات ﺳﮯ ﻣﺘﻌﻠق ﮨﮯ اﻟﺦ،‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫)۲؎‪ij‬ٱہ‪ƨǎ Ʋ‬ڬ ‪ij‬ٱ॓‪ij̴   ᨪ‬ٱ‪ij ঔ‬ٱ‪ij ᝈ   ᑴⓔŒŋ‬ٱ‪ij ű‬ٱݫ‪ij ƭ⁝ ᤌ ƭ‬ٱࣺ‪ij ᑴ‬ٱ۪‪ƿᑊ ŕ‬ٳ‪ƿ ᨪ‬ٳ℈‪ ٓij ⒣ ᨪ‬ٱ‪Ĵnjư‬ٱ‪œ‬ٶ  ۱/ ۵۵۲(‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫)۱؎ ‪ij‬ٱہ‪ƨǎ Ʋ‬ڬ ‪ij‬ٱ॓‪ij̴ ᨪ‬ٱ‪ij ঔ‬ٱ‪ij ᝈ ᑴⓔŒŋ‬ٱ‪ij ű‬ٱݫ‪ij ƭ⁝ ᤌ ƭ‬ٱࣺ‪ij ᑴ‬ٱ۪‪ƿᑊ ๞  ŕ‬ٳ‪ƿ ᨪ‬ٳ℈‪ ٓij ⒣ ᨪ‬ٱ‪Ĵnjư‬ٱ‪œ‬ٶ  ۱/ ۵۵۲(‬ ‫ﻓﺎﻗول ﻻﯾﺟب ان ﯾﮐون اﺷﺎرة اﻟﯽ اﻟﺧﻼف ﺑل اﺗﯽ اوﻻ ﺑﺎﻟﻣﺑﺻﺮات ﻣﻌﺘﻣداﻋﻠﯽ ﺑداھۃ ﺗﺻوره ﺛم‬ ‫اردت ﺑﺎﻟﻣوﺟودات ﻓﺮارا ﻋن ﺻورة اﻟدور، وﻟﯾس ﻓﯽ اﻟﺘﻌﺑﯾﺮﯾن ﺗﻧﺎف اﺻﻼ، ﻓﺎن اﻟﻣﺑﺻﺮ ﻣﺎﯾﺘﻌﻠق‬ ‫ﺑہ اﻻﺑﺻﺎر وﻟﯾس ﻓﯾہ دﻻﻟۃ ﻋﻠﯽ ﺧﺻوﺻﯾۃ ﺷﯾﺊ دون ﺷﯾﺊ ﻓﺎذاﮐﺎن اﻻﺑﺻﺎر ﯾﺘﻌﻠق ﺑﮐل ﺷﯾﺊ‬ ‫ﮐﺎن اﻟﻣﺑﺻﺮ واﻟﻣوﺟود ﻣﺘﺳﺎدﯾﯾن، ﻧﻌم ﻟﻣﺎ ﮐﺎن اﺑﺻﺎر ﻧﺎ اﻟدﯾﻧوی اﻟﻌﺎدی ﻣﺧﺘﺻﺎ ﺑﺎﻟﻠون وﻧﺣوه رﺑﻣﺎ‬ ‫ٰ‬ ‫ﯾﺳﺑق اﻟذھن اﻟﯽ ھذا ﻟﺧﺻوص ﻓﺎزال اﻟوھم ﺑﻘوﻟہ اوﺑﺎﻟﻣوﺟودات آﺗﯾﺎ ﺑﮐﻠﻣۃ اوﻟﺘﺧﯾﯾﺮﻓﯽ اﻟﺘﻌﺑﯾﺮ۔‬ ‫وھذه ﻧﮐﺘۃ اﺧﺮی ﻟﻼرداف واﻧﻣﺎ ﻟم ﯾﮐﺘف ﺑہ ﻻن ذﮐﺮ اﻟﻣﺑﺻﺮات ادﺧل ﻓﯽ اﻟﺘﻣﯾﺰ۔‬ ‫اﻗول اس ﺳﮯ ﻣﺘﻌﻠق ﻣﯾں ﮐﮩﺘﺎ ﮨوں" او" ﯾﻌﻧﯽ ﯾﺎ، ﺳﮯ ﺗﻌﺑﯾﺮ ﻣﯾں ﺿﺮوری ﻧﮩﯾں ﮐہ ﯾہ اﺧﺘﻼف‬ ‫ﮐﺎ اﺷﺎره ﮨو ﺑﻠﮐہ ﻣﺑﺻﺮات ﮐو ﭘﮩﻠﮯ ذﮐﺮ ﮐﺮﮐﮯ اس ﮐﮯ ﺗﺻور ﮐﯽ ﺑداﮨت ﮐو ظﺎﮨﺮ ﮐﯾﺎ ﭘﮫﺮ‬ ‫ﻣوﺟوادت ﮐو ﺳﺎﺗﮫ ذﮐﺮ ﮐﯾﺎ ﺗﺎﮐہ دور ﻻزم ﻧہ آﺋﮯ ﺟﺑﮐہ ﻣﺑﺻﺮات وﻣوﺟودات دوﻧوں ﺗﻌﺑﯾﺮ ات‬ ‫ﻣﯾں ﮐوﺋﯽ ﻣﻧﺎﻓﺎت ﻧﮩﯾں ﮨﮯ ﮐﯾوﻧﮐہ ﻣﺑﺻﺮ وه ﭼﯾﺰ ﮨﮯ ﺟس ﺳﮯ اﺑﺻﺎر ﮐﺎ ﺗﻌﻠق ﮨوﺳﮐﮯ ﺟﺑﮐہ‬ ‫ﮐﺳﯽ ﺷﯾﺊ ﺳﮯ ﺧﺻوﺻﯾت ﭘﺮ ﮐوﺋﯽ دﻻﻟت ﻧﮩﯾں ﮨﮯ، ﺗو ﺟب اﺑﺻﺎر ﮐﺎ ﺗﻌﻠق ﮨﺮ ﭼﯾﺰ ﺳﮯ ﮨﮯ‬ ‫ﺗو ﻣﺑﺻﺮا اور ﻣوﺟود دوﻧوں ﻣﺳﺎوی ﮨوﺋﮯ، ﮨﺎں ﮨﻣﺎری دﻧﯾﺎوی ﻋﺎدی ﺑﺻﺎر ﭼوﻧﮐہ اﻟوان وﻏﯾﺮه‬ ‫ﺳﮯ ﻣﺧﺘص ﮨﯾں اس ﻟﺋﮯ ﮨوﺳﮐﺘﺎ ﮨﮯ ﮐہ ذﮨن اس ﺧﺻوﺻﯾت ﮐو اﭘﻧﺎﺋﮯ اس ﻟﺋﮯ اﻧﮫوں ﻧﮯ‬ ‫ﻣذﮐوره وﮨم ﮐﮯ ازﻟہ ﮐﮯ ﻟﺋﮯ ''اوﺑﺎﻟﻣوﺟودات'' ﮐﻠﻣہ ''او'' ﮐو ﺗﻌﺑﯾﺮ ﻣﯾں اﺧﺘﯾﺎر دﯾﻧﮯ ﮐﮯ ﻟﺋﮯ‬ ‫ﻻﺋﮯ۔ ﺗو ﻣﺑﺻﺮات ﮐﮯ ﺑﻌد ﻣوﺟودات ﮐو ذﮐﺮ ﮐﺮﻧﮯ ﮐﺎ دوﺳﺮا ﻧﮐﺘہ ﮨوا، اور ﺻﺮف ﻣوﺟودات‬ ‫ﭘﺮ اﮐﺘﻔﺎء اس ﻟﺋﮯ ﻧہ ﮐﯾﺎ ﮐﯾوﻧﮐہ ﻣﺑﺻﺮات ﮐو اﻣﺘﯾﺎز ﻣﯾں زﯾﺎده دﺧل ﻧﮩﯾں۔‬ ‫ﺛم اﻗول، ﺗﺣﻘﯾق اﻟﺘﻘدم ان اﻻﺑﺻﺎر ﻻﺷک اﻧہ ﻟﯾس ﮐﺎاﻻرادة واﻟﻘدرة واﻟﺘﮐوﯾن اﻟﺘﯽ ﻻﯾﺟب ﻓﻌﻠﯾۃ‬ ‫ﺟﻣﯾﻊ اﻟﺘﻌﻠﻘﺎت اﻟﻣﻣﮐﻧۃ ﻟﮫﺎ ﺑل ھو اﻣن ﺻﻔﺎت اﻟﺘﯽ ﯾﺟب ان ﺗﺘﻌﻠق ﺑﺎﻟﻔﻌل ﺑﮐل ﻣﺎ ﯾﺻﻠﺢ ﻟﺘﻌﻠﻘﮫﺎ‬ ‫ٰ‬ ‫ﮐﺎﻟﻌﻠم ﻓﻌدم اﺑﺻﺎر ﺑﻌض ﻣﺎﯾﺻﺢ ان ﯾﺑﺻﺮه ﻧﻘص ﻓﯾﺟب ﺗﻧﺰﯾﮫہ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﻋﻧہ ﮐﻌدم اﻟﻌﻠم ﺑﺑﻌض‬ ‫ﻣﺎﯾﺻﺢ ان ﯾﻌﻠم، وھذا ﻣﻣﺎﻻﯾﺟوز ان ﯾﺘﻧﺎطﻊ ﻓﯾہ ﻋﻧﺰان اﻧﻣﺎ اﻟﺷﺎن ﻓﯽ ﺗﻌﺑﯾﺮ ﻣﺎﯾﺻﺢ ﺗﻌﻠق اﻻﺑﺻﺎر‬ ‫ﺑہ ﻓﺎن ﺛﺑت اﻟﻘﺻﺮ ﻋﻠﯽ اﻻﺷﮐﺎل واﻟوان واﻻﮐوان ﻓذاک، وان ﺛﺑت ﻋﻣوم اﻟﺻﺣۃ ﺑﮐل ﻣوﺟود وﺟب‬ ‫اﻟﻘول ﺑﺘﺣﻘق ﻋﻣوم اﻻﺑﺻﺎر ازﻻً واﺑدًا ﻟﺟﻣﯾﻊ اﻟﮐﺎﺋﻧﺎت اﻟﻘدﯾﻣۃ واﻟﺣﺎدﺛۃ اﻟﻣوﺟودة ﻓﯽ ازﻣﻧﺘﮫﺎ‬ ‫ٰ‬ ‫اﻟﻣﺣﻘﻘۃ اواﻟﻣﻘدرة ﻟﻣﺎ ﻋﺮف ﻣن اﻧہ ﻻ ﯾﺟوز ھﮫﻧﺎ ﺷﯾﺊ ﻣﻧﺘظﺮ ﻟﮐن اﻻول ﺑﺎطل ﻟﻼﺟﻣﺎع ﻋﻠﯽ‬ ‫ٰ‬ ‫ٰ‬ ‫رؤﯾۃ اﻟﻣوﻣﻧﯾن رﺑﮫم ﺗﺑﺎرک وﺗﻌﺎﻟﯽ ﻓﯽ اﻟدار اﻻﺧﺮة ﻓﮐﺎن اﺟﻣﺎع ﻋﻠﯽ ان ﺻﺣۃ اﻻﺑﺻﺎر ﻻﺗﺧﺘص‬ ‫ﺑﻣﺎذﮐﺮ وﻗد ﺻﺮح اﺻﺣﺎﺑﻧﺎ ﻓﯽ ھذا اﻟﻣﺑﺣث ان ﻣﺻﺣﺢ اﻟﺮؤﯾۃھو اﻟوﺟود وﻗداﺟﻣﻌوا ﮐﻣﺎ ﻓﯽ‬ ‫ٰ‬ ‫اﻟﻣواﻗف اﻧہ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﯾﺮی ﻧﻔﺳہ ﻓﺘﺑﯾن ان اﻟﺣق ھوا اﻟﺘﻌﻣﯾم وان ﻗوﻟہ ﺗﻌﺎﻟﯽ اﻧہ ﺑﮐل ﺷﯾﺊ ﺑﺻﯾﺮ‬ ‫ٰ ٰ‬
  • 6. ‫۲؎ ﺟﺎر ﻋﻠﯽ ﺻﺮاﻓۃ ﻋﻣوﻣہ ﻣن دون ﺗطﺮق ﺗﺧﺻﯾص اﻟﯾہ اﺻﻼ ھﮐذا ﯾﻧﺑﻐﯽ اﻟﺘﺣﻘﯾق واﷲ‬ ‫ٰ‬ ‫وﻟﯽ اﻟﺘوﻓﯾق وﻣن اﺗﻘن ھذا ﺗﯾﺳﺮﻟہ اﺟﺮاء ﻓﯽ اﻟﺳﻣﻊ ﺑدﻟﯾل ﮐﻼم اﷲ ﺳﺑﺣﺎﻧہ وﺗﻌﺎﻟﯽ ﻓﺎﻓﮫم واﷲ‬ ‫ٰ‬ ‫ٰ‬ ‫ﺳﺑﺣﻧہ وﺗﻌﺎﻟﯽ ﻓﺎﻓﮫم واﷲ ﺳﺑﺣﻧہ وﺗﻌﺎﻟﯽ اﻋﻠم ۲۱ ﻣﻧہ رﺿﯽ اﷲ ﻋﻧہ۔‬ ‫ٰ‬ ‫ﭘﮫﺮ ﻣﯾں ﮐﮩﺘﺎﮨوں ﻣﻘﺎم ﮐﯽ ﺗﺣﻘﯾق ﯾہ ﮨﮯ ﮐہ اﺑﺻﺎر ﺑﯾﺷک، اراده ﻗدرت اور ﺗﮐوﯾن ﺻﻔﺎت ﺟﯾﺳﯽ‬ ‫ﻧﮩﯾں۔ ﺟن ﮐﺎ ﺗﻣﺎم ﻣﻣﮐﻧہ ﺗﻌﻠﻘﺎت ﺳﮯ ﺑﺎﻟﻔﻌل ﻣﺘﻌﻠق ﮨوﻧﺎ واﺟب ﻧﮩﯾں ﺑﻠﮐہ اﺑﺻﺎر ان ﺻﻔﺎت ﻣﯾں‬ ‫ﺳﮯ ﺟن ﮐﺎ ﻣﻣﮐن اﻟﺘﻌﻠق ﺳﮯ ﺑﺎﻟﻔﻌل ﻣﺘﻌﻠق ﮨوﻧﺎ واﺟب ﮨﮯ ﺟﯾﺳﺎﮐہ ﻋﻠم ﮐﺎ ﻣﻌﺎﻣﻠہ ﮨﮯ ﺗوﺑﻌض‬ ‫ٰ‬ ‫وه ﭼﯾﺰﯾں ﺟن ﮐﺎ اﺑﺻﺎر ﻣﻣﮐن اور ﺻﺣﯾﺢ ﮨوﺳﮐﺘﺎﮨﮯ ان ﮐﺎ ﻋدم اﺑﺻﺎر ﻧﻘص ﮨوﮔﺎ ﻟﮩذا ﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ‬ ‫ﮐﺎ اس ﻧﻘص ﺳﮯ ﭘﺎک ﮨوﻧﺎ ﺿﺮوری ﮨﮯ ﺟﯾﮯس ﻋﻠم ﺳﮯ ﻣﺘﻌﻠق ﺑﻌض اﺷﯾﺎء ﮐﺎ ﻋﻠم ﻧہ ﮨوﻧﺎ‬ ‫ﻧﻘص ﮨﮯ ﺟس ﺳﮯ وه ﭘﺎک وﻣﻧﺰه ﮨﮯ ﯾہ وه ﻣﻌﺎﻣﻠہ ﮨﮯ ﺟس ﻣﯾں دو آراء ﻧﮩﯾں ﮨوﺳﮐﺘﯾں، اب‬ ‫ﺻﺮف ﯾہ ﺑﺣث ﮨﮯ ﮐہ اﺑﺻﺎر ﮐﺎ ﺗﻌﻠق ﮐن ﭼﯾﺰوں ﺳﮯ ﮨوﺳﮐﺘﺎﮨﮯ اﮔﺮ ﯾہ ﺛﺎﺑت ﮨوﺟﺎﺋﮯ ﮐہ‬ ‫اﺑﺻﺎر ﺻﺮف اﺷﮐﺎل واﻟوان و اﮐوان ﺳﮯ ﮨﯽ ﻣﺘﻌﻠق ﮨوﺳﮐﺘﯽ ﮨﮯ ﺗو ﯾﮩﯽ ﮨوﮔﺎ اور اﮔﺮ ﺛﺎﺑت‬ ‫ً‬ ‫ﮨوﺟﺎﺋﮯ ﮐہ اس ﮐﺎ ﺗﻌﻠق ﺗﻣﺎم ﻣوﺟودات ﺳﮯ ﺻﺣﯾﺢ ﮨوﺳﮐﺘﺎﮨﮯ ﺗو ﭘﮫﺮ ازﻻً واﺑدا ﺗﻣﺎم ﮐﺎﺋﻧﺎت‬ ‫وﺣﺎدﺛہ ﺧواه وه اﭘﻧﮯ زﻣﺎﻧوں ﻣﯾں ﻣﺣﻘق ﮨوں ﯾﺎ ﻣﻘدر ﮨوں ﺳب ﺳﮯ اﺑﺻﺎر ﮐﺎ ﺗﻌﻠق ﻣﺎﻧﻧﺎ اور‬ ‫ﺑﯾﺎن ﮐﺮﻧﺎ واﺟب ﮨوﮔﺎ ﺟﯾﺳﺎ ﮐہ واﺿﺢ ﮨﮯ ﮐہ اب ﮐوﺋﯽ ﭼﯾﺰ اﻧﺘظﺎر ﮐﮯ ﻣﺮﺣﻠہ ﻣﯾں ﻧہ ﮨوﮔﯽ،‬ ‫ٰ‬ ‫ﻟﯾﮐن ﭘﮩﻠﯽ ﺷق ﺑﺎطل ﮨﮯ ﮐﯾوﻧﮐہ آﺧﺮت ﻣﯾں ﻣوﻣﻧﯾن ﮐﮯ ﻟﺋﮯ ﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﮐﯽ رؤﯾت ﭘﺮ اﺟﻣﺎع ﮨﮯ‬ ‫ٰ‬ ‫)ﺣﺎﻻﻧﮐہ ﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ اﺷﮐﺎل واﻟوان ﺳﮯ ﭘﺎک ﮨﮯ( ﺗو ﺛﺎﺑت ﮨواﮐہ اﺑﺻﺎرﮐﺎ ﺗﻌﻠق اﺷﮐﺎل واﻟوان ﺳﮯ‬ ‫ﻣﺧﺘص ﻧﮩﯾں ﮨﮯ ﺟﺑﮐہ ﮨﻣﺎرے اﺻﺣﺎب ﻧﮯ اس ﮐﮯ ﺑﺣث ﻣﯾں ﺗﺻﺮﯾﺢ ﮐﺮدی ﮨﮯ ﮐہ آﺧﺮت ﻣﯾں‬ ‫ٰ‬ ‫ٰ‬ ‫ﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﮐﯽ رؤﯾت ﮐﺎ ﻣدار ﺻﺮف وﺟودﮨﮯ ﺟﺑﮐہ ان ﮐﺎ اﺟﻣﺎع ﮨﮯ ﮐہ ﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ اﭘﻧﯽ ذات ﮐو‬ ‫ٰ‬ ‫دﯾﮐﮫﺘﺎﮨﮯ ﺟﯾﺳﺎﮐہ ﻣواﻗف ﻣﯾں ﮨﮯ، ﺗو اﺑﺻﺎر ﻣﯾں ﺗﻌﻣﯾم ﮨﯽ ﺣق ﮨﮯ، اور ﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﮐﮯ ارﺷﺎد‬ ‫''اﻧہ ﺑﮐل ﺷﯾﺊ ﺑﺻﯾﺮ''‬ ‫ﮐﺎ اﺟﺮاء اﭘﻧﮯ ﺧﺎﻟص ﻋﻣوم ﭘﺮ ﮨوﮔﺎ ﺟس ﻣﯾں ﮐﺳﯽ ﻗﺳم ﮐﯽ ﺗﺧﺻﯾص ﮐﺎ ﺷﺎﺋﺑہ ﻧہ ﮨوﮔﺎ۔ ﯾوں‬ ‫ٰ‬ ‫ﺗﺣﻘﯾق ﮨوﻧﯽ ﭼﺎﮨﺋﮯ ﺟﺑﮐہ ﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﮨﯽ ﺗوﻓﯾق ﮐﺎ ﻣﺎﻟک ﮨﮯ ﺟو ﺑﮫﯽ ا س ﺗﺣﻘﯾق ﭘﺮ ﯾﻘﯾن رﮐﮫﮯ ﮔﺎ‬ ‫ٰ‬ ‫اس ﮐﮯ ﻟﺋﮯ ﺻﻔت ﺳﻣﻊ ﻣﯾں ﺑﮫﯽ ﻋﻣوم ﮐﺎا ﺟﺮاء آﺳﺎن ﮨو ﮔﺎ ﺟس ﮐﯽ دﻟﯾل ﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﮐﺎ ارﺷﺎد‬ ‫ٰ‬ ‫ٰ‬ ‫ﮨﮯ ﭘس ﺳﻣﺟﮫو وﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ اﻋﻠم ۲۱ ﻣﻧہ رﺿﯽ ﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﻋﻧہ )ت(‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫)۲؎ ‪ij‬ٱࠉ‪ ٓij‬ٱ‪ij ƻ‬ٱ࠸ᦲ    ۷۶/ ۹۱(‬ ‫‪ij ␛ şỼ‬ٱ◺ — ᙺ :ﻗد اﻓﺘﯽ اﺋﻣۃ ﺳﻣﺮﻗﻧد وﺑﺧﺎر ا ﻋﻠﯽ اﻧہ )ﯾﻌﻧﯽ اﻟﻣﻌدوم( ﻏﯾﺮ ﻣﺮﺋﯽ، وﻗدذﮐﺮ‬ ‫اﻻﻣﺎم اﻟﺰاھد اﻟﺻﻔﺎر ﻓﯽ ٰاﺧﺮﮐﺘﺎب اﻟﺘﻠﺧﯾص ان اﻟﻣﻌدوم ﻣﺳﺘﺣﯾل اﻟﺮؤﯾۃ، وﮐذا اﻟﻣﻔﺳﺮون‬ ‫ٰ‬ ‫ذﮐﺮوا ان اﻟﻣﻌدوم ﻻﯾﺻﻠﺢ ان ﯾﮐون ﻣﺮئ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ، وﮐذا ﻗول اﺳﻠف ﻣن اﻻﺷﻌﺮﯾۃ و‬ ‫اﻟﻣﺎﺗﺮﯾدﯾۃ ان اﻟوﺟود ﻋﻠۃ ﺟواز اﻟﺮؤﯾۃ ﻣﻊ اﻻﺗﻔﺎق، ﻋﻠﯽ ان اﻟﻣﻌدوم اﻟذی ﯾﺳﺘﺣﯾل وﺟوده‬ ‫ﻻﯾﺘﻌﻠق ﺑہ ﺑﺮؤﯾﺘہ ۱؎ ﺳﺑﺣﻧہ اھ۔‬
  • 7. ‫‪ǔ ǖ‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫‪ij‬ٱ៍ ‪ƫ ▽᳸‬ٵ̹‪ƿ‬ٳ ٱ‪œ űٰ⎔ ᨪ ᓥ ij‬ٶ‪Ĵư‬ٱ– )‪ƫළ‬ٵ‪œ (Ũ‬ٶ‪œ ƒ ៮Ƴ‬ٶ‪ij ،ᡗ‬ٱ‪ijƿ Ũઈ‬ٱ‪ƿ⁝ ᕄ‬ٳ ‪ij ƭ☛ ᓥ‬ٱ‪Ƹŧŏƶō‬‬ ‫‪ ٓij ͚ ŵǎ nj‬ٱ  — ࡚ ‪ƫළ‬ٵ‪ ʮ Ũ‬‬ ‫ٳ‬ ‫‪ǎ‬‬ ‫‪ǖ ǘ‬‬ ‫‪ƿ‬ٳ‪ƫ‬ٵ‪ij ،ᙺ ༶¸ ʼn௒ ƯǎƱ‬ٱ‪ƫළ ƕ ᓥ ᧖ภ şⅆ ᷪ‬ٵ‪ij Ũ‬ٱࢫ ‪œ ͚ ৘೶‬ٶ‪œ ៮Ƴ‬ٶ‪ƒ ᘳ Ŋnj ưⓔ ͚ ᨧ‬۔ ‪ij‬ٱ‪ij ƏŒƙ‬ٱ‪  ᨪἘ‬ٱ‪ƫij‬ٵ‪ƿ‬ٳ ‪ Ŕưཋઈ‬ٶ‪ǎ‬‬ ‫‪ǖ ǘ ǔ‬‬ ‫‪◵ ᨪ‬ڄ ◀‪ijጶ – ᙺ ᨲ ʼn‬ٱ‪ƿ‬ٳ ‪ƿ‬ٳ‪ƫ‬ٵ‪ƫ ≵ ʮ ƯǎƱ‬ٵ‪œጶ‬ٶ ᙺ  ٱ‪ƫij‬ٵ‪ƿ‬ٳ ٱ‪ij š Ɨij‬ٱ‪ij – ᙺ ƣോ‬ٱ‪ƫළ ᢻ‬ٵ‪ƫ ◵ ሱ Ũ‬ٵ‪œጶ‬ٶ ‪ij ᙺ ʼn௒‬ٱ‪Ĵƙ ͚ Ɨ‬ٱ‪ ອ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǖ ǘ‬‬ ‫‪ƿ‬ٳ‪ƫ‬ٵ‪nj ư ƯǎƱ‬ٱ‪ƿĴ‬ٳ‪  ᯵¸ ƒ ഗ ◵ ű‬ٱ‪(ƭ) DŽij‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫‪ǔ ǔ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫)۱؎ ‪ij ŠƷŬ‬ٱ܍‪ƫ‬ٵ‪ij Ŵ‬ٱ‪ƿő‬ٳ‪ij şỼ ǂŗ‬ٱ‪ō‬‬ ‫‪ij ŖƨƖ‬ٱ‪Ĵnjư   ◺ő‬ٱ‪ij ű» ƭ‬ٱࢫ ‪ij fi ৘೶‬ٱ‪ٓĴŋ‬ٱ ‪ij ൟ   ̂Œnj ư ŕ‬ٱ‪(۸۴Ŵ   ൝  ։‬‬ ‫‪Ǐ‬ٳ‬ ‫‪nj‬‬ ‫‪ǘ ǔ ŏŋ ǔ‬‬ ‫ٰ‬ ‫‪ij şỼ‬ٱ‪ƬƹƟō‬ٵ‪ijǀnjŧ  ᷪ‬ٱ‪ǀƱ‬ٳ‪: ᙺ — ᨪ‬اﻧﮫﻣﺎ )ﯾﻌﻧﯽ ﺳﻣﻌہ ﺗﻌﺎﻟﯽ وﺑﺻﺮه( ﻻﯾﺘﻌﻠﻘﺎن اﻻﺑﺎﻟﻣوﺟود واﻟﻌﻠم ﯾﺘﻌﻠق‬ ‫ٳ‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫ﺑﺎﻟﻣوﺟود واﻟﻣﻌدوم واﻟﻣطﻠق واﻟﻣﻘﯾد ۱؎ اھ۔‪ij‬ٱ‪œ ƻ‬ٶ‪ƫ‬ٵ‪ij) ƻᑊ‬ٱࢫ ‪ƫ ᳾ ͚ ৘೶‬ٵ‪œጶ࿬ ഗ ◵ (Ω‬ٶ‪Ĵư¸ ẵ‬ٱᙺ ‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ij‬ٱ‪ƫ‬ٵ‪ƿ‬ٳ ≿ ◵ ‪œጶ࿬ ഗ‬ٶ ‪ƫ‬ٵ‪ƫළ‬ٵ‪ij Ũ‬ٱ‪ƿƫ‬ٳ ‪ƫ ක‬ٵ‪Ĵư¸ ẵ ๔‬ٱ ᙺ ‪ij‬ٱ‪(ƭ) DŽ‬‬ ‫ٵ‬ ‫‪ǘ ǔ ŏŋ ǔ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫)۱؎ ‪ij‬ٱہᤧ ‪ij‬ٱ॓‪ij̴   ᨪ‬ٱ‪ij şỼ ঔ‬ٱ‪ƬƹƟō‬ٵ‪ijǀnjŧ  ᷪ‬ٱ‪ǀƱ‬ٳ‪ǎ ư‬ڬ    ‪ij ᝈ‬ٱݫ‪ij ⁞ ᤌ ƭ‬ٱࣺ‪ij ᑴ‬ٱ۪‪ƿᑊ ๞  ŕ‬ٳ‪ƿ ᨪ‬ٳ℈‪ ٓij ⒣ ᨪ‬ٱ‪Ĵnjư‬ٱ‪œ‬ٶ   ۱/ ۵۵۲(‬ ‫ٳ‬ ‫ٰ‬ ‫‪:ᙺ — ᨪఌ ᤧⅆ şỼ ᨪ{ ᤧᡳ‬اﻟﻣﻌدوﻣﺎت اﻟﺘﯽ )ﻋہ۱( ﻣﺎارادھﺎ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ وﻻﺗﻌﻠﻘت اﻟﻘدرة‬ ‫ﺑﺎﯾﺟﺎدھﺎ ﻓﯽ ازﻣﻧﺘﮫﺎ اﻟﻣﻘدرة ﻟﮫﺎ، وﻻﮐﺷف ﻋﻧﮫﺎ اﻟﻌﻠم ﻣوﺟودة ﻓﯽ ﺗﻠک اﻻزﻣﻧۃ ﻓﻼ ﯾﺘﻌﻠق ﺑﮫﺎ‬ ‫اﻟﺳﻣﻊ و اﻟﺑﺻﺮ، وﮐذﻟک اﻟﻣﺳﺘﺣﯾﻼت ﺑﺧﻼف اﻟﻌﻠم ﻓﺎﻧہ ﯾﺘﻌﻠق ﺑﺎﻟﻣوﺟودات واﻟﻣﻌدوم ۲؎۔‬ ‫‪ǔ ǔ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫‪ƫ‬ٵ‪ƫළ ŕ‬ٵ‪ij ◵ የ ƭઈ‬ٱࢫ ‪  ᓥ ৘೶‬ٱ‪ƿij‬ٳ‪œ‬ٶ‪ǁƒ ƒ ŕ‬ٳ‪Ĵǎưઈ‬ٱ  ٱ‪ƫij‬ٵ‪ƿ‬ٳ ‪ij‬ٱ‪ƿ฾ ŖƶŬ ƿ‬ٳ‪ij — ŕ‬ٱ‪ij ʮ ƻ‬ٱ‪œᢀ‬ٶ ͚ ‪ƿ┌ ৗ‬ٳ‪  ༶¸ ƒ ૨ ƭ‬ٱ‪ƫij‬ٵ‪ƿ‬ٳ ‪ƿ฽ ᑋ‬ٳ‪ ŕ‬‬ ‫ٳ‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǖ ǖƴ‬‬ ‫‪ƿ‬ٳ‪œጶ࿬ — ᑋઈ‬ٶ ¸⚮  ‪ŧ‬‬ ‫‪ ٓij ≿ Ʈ‬ٱ‪  ຋ ᙴ ༶‬ٱ‪ƫළ ᣒij‬ٵ‪  ẵ ƭઈ‬ٱ‪ƫ ᳾ ʮ ৘೶ ࢫij‬ٵ‪  ༶¸ ƒ ૨ Ω‬ٱ‪ƫij‬ٵ‪ƿ‬ٳ ‪ ŖŎŪථ ◵ ƭő௒‬ڄ ‪ij‬ٱ‪ ᙺ ᢻ‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ij – ≿ ƏŒťƴnj‬ٱ ‪œጶ࿬ ഗ ◵ Ɨ‬ٶ  ٱ‪ƫij‬ٵ‪ƿ‬ٳ ‪ƫළ‬ٵ‪ƫœ Ũ‬ٵ‪ᙺ ẵ ƻᑊ‬۔ )‪(ƭ‬‬ ‫ٶ‬ ‫ﻋہ: اﻗول ﻗوﻟہ ﻣﺎرادوﻻ ﺗﻌﻠﻘت وﻻﮐﺷف ﻋﺑﺎرات ﺷﺘٰ ﯽ ﻋن ﻣﻌﺑﺮ واﺣد وھو دوام اﻟﻌدم اﻟﻣﻧﺎﻗض‬ ‫ٰ‬ ‫ﻟﻠوﺟود ﺑﺎﻟﻔﻌل ﻓﺎن ﮐل ﻣﺎ اراداﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﻓﻘد ﺗﻌﻠﻘت اﻟﻘدرة ﺑﺎﯾﺟﺎده ﺑﺎﻟﻔﻌل وﺑﺎﻟﻌﮐس، وﻣﺎ ﮐﺎن ﮐذﻟک‬ ‫ﻓﻘد ﮐﺷف اﻟﻌﻠم ﻋﻧہ ﻣوﺟودا ﺑﺎﻻطﻼق اﻟﻌﺎم وﺑﺎﻟﻌﮐس وذﻟک ﻻن اﻟﻌﻠم ﻣوﺟودا ﺗﺎﺑﻊ اﻟﻠوﺟود وﻻوﺟود‬ ‫ٰ‬ ‫ﻟﻠﻣﺧﻠوق اﻻﺑﺘﻌﻠق اﻟﻘدرة وﻻ ﺗﻌﻠق ﻟﻠﻘدرة اﻻ ﺑﺘﺮﺟﯾﺢ اﻻرادة، ﮐﻣﺎ ﺗﻘﺮر ﮐل ذﻟک ﻓﯽ ﻣﻘﺮه، واﷲ‬ ‫ٰ‬ ‫ﺗﻌﺎﻟﯽ اﻋﻠم۔ ۲۱ ﻣﻧہ‬ ‫اﻗول، ﺣدﯾﻘہ ﮐﺎ ﻗول ''اراده ﻧہ ﻓﺮﻣﺎﯾﺎ'' ﻗدرت ﮐﺎ ﺗﻌﻠق ﻧہ ﮨو، ﻋﻠم ﮐﺎ ﮐﺷف ﻧہ ﮨو، ﯾہ ﻣﺧﺘﻠف‬ ‫ﻋﺑﺎرات ﮨﯾں ﺟن ﮐﯽ ﻣﺮاد اﯾک ﮨﮯ اور وه ﯾہ ﮐہ داﺋﻣﯽ ﺟو ﻋدم ﺑﺎﻟﻔﻌل وﺟود ﮐﮯ ﻣﻧﺎﻗض ﮨﮯ‬ ‫ٰ‬ ‫ﮐﯾوﻧﮐہ ﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﺟس ﭼﯾﺰ ﮐﺎ اراده ﻓﺮﻣﺎﺗﺎﮨﮯ اس ﮐﮯ اﯾﺟﺎد ﺳﮯ ﺑﺎﻟﻔﻌل ﻗدرت ﮐﺎ ﺗﻌﻠق ﺑﮫﯽ‬
  • 8. ‫ﮨوﺗﺎﮨﮯ اور اس ﮐﺎ ﻋﮐس ﺑﮫﯽ ﮨوﺗﺎﮨﮯ ﺟو ﭼﯾﺰ اس ﺷﺎن ﻣﯾں ﮨوﮔﯽ اﺳﯽ ﮐﮯ ﺑﺎﻟﻔﻌل ﻣوﺟود ﮨوﻧﮯ‬ ‫ﮐﺎ ﻣطﻠﻘﺎ ﻋﻠم ﺑﺎﻟﮐﺷف ﮨوﺗﺎﮨﮯ اور ﻋﮐس ﺑﮫﯽ ، ﮐﯾوﻧﮐہ ﮐﺳﯽ ﻣوﺟود ﮐﺎ ﻋﻠم ا س ﭼﯾﺰ ﮐﮯ وﺟو‬ ‫دﺳﮯ ﮨوﺗﺎ ﮨﮯ ﺟﺑﮐہ ﻣﺧﻠوق ﮐﺎوﺟود ﻗدرت ﮐﮯ ﺗﻌﻠق ﮐﮯ ﺑﻐﯾﺮ ﻧﮩﯾں ﮨوﺳﮐﺘﺎ اور ﻗدرت ﮐﺎ ﺗﻌﻠق‬ ‫اراده ﺳﮯ ﺗﺮﺟﯾﺢ ﭘﺎﺋﮯ ﺑﻐﯾﺮ ﻧﮩﯾں ﮨوﺳﮐﺘﺎ ﺟﯾﺳﺎ ﮐہ ﯾہ ﺗﻣﺎم اﻣور اﭘﻧﮯ ﻣﻘﺎم ﻣﯾں ﺛﺎﺑت ﺷده ﮨﯾں،‬ ‫ٰ‬ ‫وﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ اﻋﻠم ۲۱ ﻣﻧہ )ت(‬ ‫‪ǘ ǔ ŏŋ ǔ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫)۲؎‪ij‬ٱہᤧ ‪ij‬ٱ॓‪ij̴   ᨪ‬ٱ‪ij şỼ ঔ‬ٱ‪ƬƹƟō‬ٵ‪ijǀnjŧ  ᷪ‬ٱ‪ǀƱ‬ٳ‪ǎ ư‬ڬ   ‪ij ᝈ‬ٱݫ‪ij ⁞ ᤌ ƭ‬ٱࣺ‪ij ᑴ‬ٱ۪‪ƿᑊ ๞   ŕ‬ٳ‪ƿ ᨪ‬ٳ℈‪ ٓij ⒣ ᨪ‬ٱ‪Ĵnjư‬ٱ‪œ‬ٶ   ۱/ ۵۵۲(‬ ‫ٳ‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫)۳( ◀‪ƿ஝ »┌ ű‬ٳ ‪ƫ‬ٵ‪ǁƒ ৘೶‬ٳ‪ ưઈ‬ٱ‪: ᙺĴ‬وھوﻋﻠﯽ ﮐل ﺷﯽ ﻗدﯾﺮ ۱؎‪ƫ‬ٵ‪ƿ┌ š ៩ ǂŗ ŕ‬ٳ‪ƫ ƭ‬ٵ‪ij‬ٱ‪œጶ࿬ ᨪ ،ᙺ ő‬ٶ ‪ƫ‬ٵ‪ƫළ‬ٵ‪ Ũ‬‬ ‫‪Ǐ‬ٳ‬ ‫‪Ǖ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪Ǖ‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫‪Ĵƙ Ɠ Ʈƛ‬ٱ‪ƫ ž Ν،ຝ‬ٵ‪ƫᡳ‬ٵ‪ƫ ƭ‬ٵ‪ij‬ٱ‪ƫ – ƻ๘‬ٵ‪ij‬ٱ‪ƫ Ʈnjţ‬ٵ‪ij ʼn௒‬ٱ‪ƫ฽ ឧő ŒŶ‬ٵ‪ƿ‬ٳ‪،ƒ ƯǎƱ‬‬ ‫‪nj‬‬ ‫‪nj‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫)۱؎ ‪ij‬ٱࠉ‪ ٓij‬ٱ‪ij ƻ‬ٱ࠸ᦲ   ۵/ ۰۲۱ ‪ƫ‬ٵ ۱۱ /۴(‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ ࿬‬ٱ‪: ᙺ — ╡ij‬اﻟﻘدﯾم ﻻ ﯾﺳﺘﻧد اﻟﯽ اﻟﻘﺎدر ۲؎ )┌ᦲ ‪œⓔ Ɠ‬ٶ‪ƿ‬ٳ ‪᯵ᆽ ʯ ƒ ƭ཭ Əⅆ ʮ‬۔ ‪(ƭ‬‬ ‫‪nj‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫)۲؎ ‪ij࿬‬ٱ╡ ‪ij şỼ ත‬ٱ‪ijव‬ٱ╡  ‪ij‬ٱ‪ŔźƪŰŌ‬ٶ ‪ij‬ٱ۱౏   ཰‪ƿ‬ٳ‪ij‬ٱ‪ij ƭ‬ٱ܍Ž ▨ ‪ij‬ٱ»‪ij‬ٱ‪(۱۷۸ /۳   ƻ‬‬ ‫‪ǖ ǖ‬‬ ‫‪: ᙺ — ⁆ิ şỼ‬ﻻﺷﯾﺊ ﻣن اﻟﻣﻣﺘﻧﻊ ﺑﻣﻘدور ۳؎)‪ƫ฽ ༂ ៮Ɠ‬ٵ‪ƿ‬ٳ ƒ ¸‪Ĵư‬ٱ۔ ‪(ƭ‬‬ ‫‪Ǖ Ō‬‬ ‫‪Ǖ ǖ‬‬ ‫)۳؎ ‪ij şỼ‬ٱ‪ij  ⁆ऊ‬ٱ ‪ij ƮŧnjƷŰ‬ٱه‪ij ᑴ‬ٱࠇ‪ƿ‬ٳ‪ij ŕ‬ٱڷ‪œ‬ٶ‪ư‬ڬ ⊇ ‪ij‬ٱ߭  ‪œ‬ٶ‪ij‬ٱ‪ƿ‬ٳ‪ij‬ٱࣺ‪ƿ‬ٳ‪ƿ¸ő ᓠዯ Ə‬ٳ   ۱/۰۴۲(‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ij‬ٱ‪Ĵǎư Ũઈ‬ٱ␋ ‪ǁƒ‬ٳ‪:ᙴ ྂઈ‬ﺟﻣﯾﻊ اﻟﻣﺳﺣﯾﻼت اﻟﻌﻘﻠﯾۃ ﻻﯾﺘﻌﻠق ﻟﻠﻘدرة ﺑﮫﺎ ۴؎۔‪Ĵƙ ͚ ŖǎƶŐƨƊ ƭŒťū Ũฑ‬ٱ‪ƿ┌ ອ‬ٳ‪ ◵ ƭ‬‬ ‫‪ǖ ǖ‬‬ ‫‪Ĵư¸ ƒ ഗ‬ٱ۔ )‪(ƭ‬‬ ‫)۴؎(‬ ‫‪ijŌ‬ٱ߻‪ij‬ٱ — ᙺ:ﺧﺮج اﻟواﺟب واﻟﻣﺳﺘﺣﯾل ﻓﻼﯾﺘﻌﻠﻘﺎن ای اﻟﻘدرة واﻻرادة ﺑﮫﻣﺎ ۵؎۔‪ƫ‬ٵ‪ij‬ٱ‪ij Ʈnjţ‬ٱ‪ƿƫ‬ٳ ‪ ʼn௒‬‬ ‫‪ nj‬ٵ‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫‪nj‬‬ ‫‪ƿ᥏‬ٳ‪ij ֆ ƻ¸ ş‬ٱ‪Ĵƙ ͚ ƻ‬ٱ‪ƿ┌ ອ‬ٳ‪  ƭ‬ٱ‪ƫij‬ٵ‪ƿ‬ٳ  ٱ‪ƿij‬ٳ ٱ‪œij‬ٶ‪᯵¸ ƒ ഗ ◵ ŕ‬۔ )‪(ƭ‬‬
  • 9. (‫ٱ‬ij߻‫ٱ‬ij Ō ؎۵) ‫ٱ◺ — ᙺ :أﻗﺻﺎھﺎ ان ﯾﻣﺘﻧﻊ ﺑﻧﻔس ﻣﻔﮩوﻣہ ﮐﺟﻣﯾﻊ اﻟﺿدﯾن وﻗﻠب اﻟﺣﻘﺎﺋق واﻋدام‬ij ␛ şỼ Ǖ  ŒƶŬ ¸ Ɔ༏ ẵ ‫ٳ‬ƿ⇥‫ٱ‬ij ͚ Ũฯ ጆጶ ᙺ ŕ‫ٵ‬ƫ ம౎ ű ‫ٓ ٱ‬ij‫اﻟﻘدﯾم، وھذا ﻻﯾدﺧل ﺗﺣت اﻟﻘدرة اﻟﻘدﯾﻣۃ ۶؎۔‬ ǖ ǖ ǖ ǖƴ ǔ ǔ (ƭ) ‫ ƒ۔‬ᘳ ᧎ij‫ٶ ٱ‬œ Ʈŧ  ͚ ᧋┌ ƭ‫ٳ‬ƿ┌ ᨪ ‫ٱ‬Ĵư¸ Ũ‫ٵ‬ƫළ ◵ ᦲ┌ ،╯ — ឧᣇ ،‫ٱ‬Ĵư¸ ኾ ◵ ᧖⃚ ǔ ǔ ǔ ŏƌnjƲ‫ٶ‬œ‫ٱޓ‬ij ʼn⏾‫ٱ‬ij    ◺ő‫ٱ‬ij ŖƨƖō‫ٱ‬ij şỼ ǂŗ‫ٳ‬ƿő‫ٱ‬ij Ŵ‫ٵ‬ƫ‫ٱ܍‬ij ŠƷŬ ؎۶) (۵۶Ŵ    ൝  ։‫ٱ‬ij ൟ      ۰‫ٱ‬ij ৘೶ ŖŮ ‫ٳ‬Ǐ Ǖ ǖ ،ᙺᅋᆽ Ɠ ៩ ǂŗ ŕ‫ٵ‬ƫ؎۷ ‫ٱᙺ:وھو ﺑﮐل ﺷﯽ ﻋﻠﯾم‬Ĵưઈ‫ٳ‬ǁƒ ،ᑋ‫ٱ‬Ĵƙ∈ ᥘ ⊐ (۴) ‫ٳ‬Ǐ ǔ (۱۰۱/ ۶ ، ۲۹/ ۲    ᦲ࠸‫ٱ‬ij ƻ ‫ٓ ٱ‬ijࠉ‫ٱ‬ij ؎۷) ǔ ǔ ǘ Ǖ Ʊ‫ٱ‬ijœ ͚ ሱ ఛ ╇ Ɠ Ũฯ‫ٵ‬ƫ ῝ ǂŗ Ŵ⋻ Ũ¸࿬‫ٵ‬ƫ Ŵ‫ٵ‬ƫพ‫ٵ‬ƫ Ũ‫ٵ‬ƫළ‫ٵ‬ƫ ‫ٶ‬œጶ࿬‫ٵ‬ƫ ƭ‫ٶ‬œᠷ‫ٵ‬ƫ ᦲ┌‫ٵ‬ƫ ༈ ‫ٵ‬ƫ Ʈnjţ‫ٱ‬ijƫ ¸ ᨪ Ǐ‫ٳ‬  ẵ ƽ‫ٳ‬ǀ ‫ٶ‬ nj ‫ٵ‬ ǔ ōǔ ǖ Ƹ ǔ nj Ǐ  ྂ¸ Ŵర ‫ٶ‬œij‫ ٱ‬ǁƒ‫ٱ‬ij ⚙ ẵ Ũ⇘‫ٳ‬ǂŗ)ŵƎnj ‫ٱ‬ij ŖƶŬ ᦛ ┌‫ٵ‬ƫő‫ٱ‬ij Ũ⇘ ༗ઈ ┽ Ũ⊦ ጶ ᙺ ẵ ƭઈ⊦ ƻ‫ٱ‬ij ᨪ ‫ ƒ۔‬ş‫ٳ‬ƿ᥏ ⚙ Œً Ŷ‫ٱ‬ij ‫ٳ‬ ǖ ،ᙴ Ŵర ẵ (ƭ ‫۔‬ᙴ ٰ ‫ٱ :ﻋﻠﻣہ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﯾﻌم اﻟﻣﻔﮫوﻣﺎ ﮐﻠﮫﺎ اﻟﻣﻣﮐﻧۃ واﻟواﺟﺑۃ واﻟﻣﻣﺘﻧﻌۃ ﻓﮫوا ﻋم ﻣن‬Ĵǎưઈ‫ٳ‬ǁƒ — ╡‫ٱ‬ij࿬ şỼ Ǖ ǖ  ᙺ ຝ‫ٱ‬Ĵƙ Ɠ ƭઈฯ Ũฑ ≿ ◵ ৘೶ ࢫij‫اﻟﻘدرة ﻻﻧﮫﺎ ﺗﺧﺘص ﺑﺎﻟﻣﻣﮐﻧﺎت دون اﻟواﺟﺑﺎت واﻟﻣﻣﺘﻧﻌﺎت ۱؎۔ ٱ‬ ǖ ǔǖ ǖ ǖ ǖ ǖ  ͚ ƭ‫ٱ‬ĴƌƸƹŮū ƿ‫ٵ‬ƫ‫ٱ‬ij ƭᆿ‫ٱ‬ij‫ٵ‬ƫ ᙺ ẵ ƭ༉ ␙ ഗ ◵ ƭ‫ٳ‬ƿ┌ ፲͑ ᙺ Ũ⇘ ẵ ƭ‫ٳ‬ƿ┌ ŕ‫ٵ‬ƫ ‫ٳ‬ƿ‫ٵ‬ƫij‫،  ٱ‬༂‫ٱ‬Ĵǎư Ʈnjţ‫ٱ‬ijƫ ‫ٱ‬Ĵǎư ᙴ ༈ ŕ‫ٵ‬ƫ ŕ‫ٱ‬ij᨞ ‫ٳ‬ nj ‫ٵ‬ ǖ (ƭ) ‫۔‬༶¸ ƒ ૨ ŕ‫ٵ‬ƫ ອ‫ٱ‬Ĵƙ ǖ Ǖ ǔ (۷۰/ ۸   ƻ‫ٱ‬ij»‫ٱ‬ij ▨ Ž‫ٱ܍‬ij ᤔ‫ٱݨ‬ij ƭ‫ٱ‬ij‫ٳ‬ƿ཰   Ưō‫ٱه‬ij ࠌ‫ٱ‬ij    ώ‫ٱ‬ij‫ٱ܍‬ij⁆ࣣ‫ٱ‬ij    ╡‫ٱ‬ijव‫ٱ‬ij şỼ ؎۱) ǘ Ǖ ǘ nj ưⓔ ͚ Ɨ‫ٱ‬ij ጶ ‫ٱ‬Ĵǎưઈ‫ٳ‬ǁƒ (⊿)Ŗƀᠷ‫ٱ‬ij Ɠ ƻ‫ٵ‬ƫ៩ ʮ ƽ‫ٳ‬ǀƱ‫ٱ‬ijœ ᘳ শij‫  ٱ‬ᓥ ⁞ ǂŗ ດ ،ŲƷǎ ƛ 5 ᤌ ᙺ ኀ Ķǎư‫ٱ‬ij ƻ‫ٵ‬ƫ‫ٳ‬ƿᒎ ߨ ᥢœ ƭ‫ٱ‬ij  Ŋ ‫ٶ‬ ‫ٳ‬Ǐ ‫ ٶ‬nj ǘ ǔ ǔ ǔ ǖ ǖ ǖ ǔ  ᑋ ƻጰ — Ʈǎ Ƹƪō᥏ Ũ⊦ ࢫij‫ ٱ‬œථ ‫ٱ‬Ĵư‫ٓ ٱ‬ij ᑋ — ᧡ ŕ‫ٳ‬ǀƱ‫ٱ‬ij‫ٶ‬œ ◵ ࠃ᥏ ƭ⁝‫ٵ‬ƫ ƭ‫ٱ‬ij‫ٶ‬œ şⅆ ሱ ຋ ،ຬ ᧎ij‫ٶ ٱ‬œ —  Ŗƀᠷ‫ٱ‬ij ͚ Ɨ‫ٱ‬ij ‫ٳ‬ƿ‫ٵ‬ƫ‫ٱ‬ij ‫ٶ‬ ǘ ǖ ǔ Ǖ ǔ  ƮƊ‫ٱ‬Ĵnjư — ৒‫ٱ‬ij Ω Ŗƀᠷ‫ٱ‬ij ،ࢫ‫ٱ‬Ĵnjư ً‫ٱ‬ijœ⋃ ᓼ‫ٳ‬ƿ ƿ࿶ ẵ ‫ٳ‬ƿΦ‫ٱ‬ij ŕ‫ٳ‬ǀƱ‫ٱ‬ij‫ٶ‬œ ◵ ƭઈ‫ٵ‬ƫළ ‫ٱ‬Ĵǎư ،ᓼ‫ٳ‬ƿ ǂŗ‫ٱ‬Ĵnjư ẵ Ŗƀᠷ‫ٱ‬ij ƣ఻ ៮Ɠ – ຮ Ʈnjţ ƻጰ ،‫ٱ‬Ĵǎưő ‫ٶ‬ ‫ٳ‬ ‫ٳ‬Ǐ nj
  • 10. ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪nj‬‬ ‫⎔‪ƿ‬ٳ ‪ij¸ ᑋ‬ٱ، ⎔‪ƿ‬ٳ ‪Ĵư¸ Ʈnjţ‬ٱ – ‪ƿ᥏ ક ៮Ɠ‬ٳ‪ƿ ş‬ٳ‪Ĵưᆽ ŕ‬ٱ۔ﻋہ: ای ﺷﻣﻠت ﻣﺎﻓﯽ داﺋﺮﺗﮫﺎ وان ﻟم ﯾﺷﻣﻠہ اﻟﻠﻔظ‬ ‫‪nj‬‬ ‫ٰ‬ ‫ﮐﻣﺎﻓﯽ اﻟﻌﻠم وﻟم ﺗﺷﻣل ﻣﺎﻟﯾس ﻓﯾﮫﺎ وان ﺷﻣﻠہ اﻟﻠﻔظ ﮐﻣﺎ ﻓﯽ اﻟﺧﻠق وذﻟک ان اﻟﺷﯾﺊ‬ ‫ٰ‬ ‫ﻋﻧدﻧﺎ ﯾﺧص ﺑﺎﻟﻣوﺟود ﻗﺎل ﺗﻌﺎﻟﯽ اوﻻ ﯾذﮐﺮ اﻻﻧﺳﺎن اﻧﺎ ﺧﻠﻘﻧہ ﻣن ﻗﺑل وﻟم ﯾک ﺷﯾﺋﺎ‬ ‫ٰ‬ ‫۲؎ وﯾﻌم اﻟواﺟب، ﻗﺎل ﺗﻌﺎﻟﯽ ای ﺷﯽ اﮐﺑﺮ ﺷﮫﺎده ﻗل اﷲ ۳؎، ﻓﺎﻓﮫم ۲۱ ﻣﻧہ‬ ‫‪ǘ‬‬ ‫‪ǘ‬‬ ‫‪Ǖ‬‬ ‫‪Ǖ‬‬ ‫رﺿﯽ اﷲ ﻋﻧہ۔‪ij ᤌ‬ٱ‪ijœ শ‬ٱ‪ǀƱ‬ٳ‪Ĵƙ Ɠ ῝ ǂŗ ʮ ŕ‬ٱ‪ij ᙺ ຝ‬ٱˆ‪ij ᚪ‬ٱ‪Ĵƙ ߨ Ɠ Ɨ‬ٱ‪ij ،— ≿ ᑜ ¸ ᑋ ຝ‬ٱ‪ƫ‬ٵ‪ijœ ጶ ƿ‬ٱ‪Ʊ‬‬ ‫ٳ ٶ ‪ǀ‬ٳ‪ij ¸ ᑋ — ŕ‬ٱ‪ Ɨ‬‬ ‫‪Ǐ‬ٳ‬ ‫ٶ‬ ‫‪ǔǔ‬‬ ‫‪Ǖ‬‬ ‫‪Ǖ‬‬ ‫‪Ĵƙ Ɠ‬ٱ‪ij ƒ ຝ‬ٱˆ‪ij ߨ ᚪ‬ٱ‪ ƙƓ Ɨ‬ٱ‪ij ᨪ،— ᧡ᑜ ¸ ຝĴ‬ٱ‪ƿᛸ – ৗ Ɨ‬ٳ‪ǀƱ ƽ‬ٳ‪œጶ࿬ Ə⁇ Ķǎưœ‬ٶ ‪  ،ᙺ  ༶Œśĸ ῝ ᘳ‬ٱ‪ ৘೶ ࢫij‬‬ ‫ٶ‬ ‫‪ǘ Ǖ‬‬ ‫‪Ǖ‬‬ ‫‪ǔ ǔ‬‬ ‫‪ǁƒ ᓥ‬ٳ‪Ĵǎưઈ‬ٱ ‪ij ʯ‬ٱ‪ĴƟƲ‬ٱ‪ ǎ ư Ɠ ƻ‬ٱ‪œĴ‬ٶ ƒ – ‪  ᓥ ᗏ‬ٱ‪ijଞ ẵij‬ٱ‪  ᇃ ʯ‬ٱ‪ຮ ᑋ ŲƷǎ ƛ ៮Ɠ ⓡ ẵ Ɨij‬۔ ‪ij‬ٱ‪ƿƫ‬ٳ ‘ ‪ƫ‬ٵ‪ij‬ٱ‪ Ɠ Ʈnjţ‬ڄ ‪Ĵƙ‬ٱ‪ij ،ᙺ ຝ‬ٱࢫ ‪ ৘೶‬‬ ‫ٵ‬ ‫‪nj‬‬ ‫‪ǘ Ǖ ǔ‬‬ ‫‪Ǘ‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫‪ǖ ǔ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǁƒ ᓥ‬ٳ‪Ĵǎưઈ‬ٱ۔ ‪ǁƒ‬ٳ‪œઈ‬ٶ‪œΈ ŲƷǎ ƛ ᷪ ƻƓ ᢒ‬ٶ‪ᙺ űǀnjƱ — ƭ‬؟ ‪ǁƒ‬ٳ‪ƫœઈ‬ٵ ‪ij‬ٱࢫ، ‪ij‬ٱ‪  Žƿ ŖƶŬ ۱۲ ᳲ ẵ‬ٱ‪Ɗ ৘೶ ࢫij‬‬ ‫‪( ƭ ) Ŗƶ‬‬ ‫ٳ‬ ‫ٶ‬ ‫ٳ‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫)۲؎ ‪ij‬ٱࠉ‪ ٓij‬ٱ‪ij ƻ‬ٱ࠸ᦲ   ۹۱/ ۷۶(‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫)۳؎ ‪ij‬ٱࠉ‪ ٓij‬ٱ‪ij ƻ‬ٱ࠸ᦲ    ۶/ ۹۱(‬ ‫‪ǖ ǔ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ij‬ٱ‪ƿ┌ ⁞ şⅆ ᷪ‬ٳ‪ij ‘ ጶ – ᙺ ᨪ ʼn¼ ◵ ƭ‬ٱ‪ijœ ᡳ ভ‬ٱ‪ᙺ Ŋnj ưⓔ ͚ ᓥ¸ — (۱⊿) ƭ‬۔ ‪ij‬ٱ‪œⓔ š Ʈƛ Ɨ‬ٶ‪ƿ‬ٳ ¸، ‪ ༈ ៮Ɠ‬‬ ‫ِٶ‬ ‫‪nj‬‬ ‫‪Ǖ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫‪ij‬ٱ‪ƿ┌ Ŗƀᠷ‬ٳ‪Ŕnjš ẵ ƭ‬ٶ ٱ‪ƿ ᑋ ij‬ٳᙺ، ‪ijƫ – ᨪ ᑋ‬ٱ‪ƫ ƭᆿ‬ٵ‪ Ɠ ŖǎƶŐƨƊ ƭő௒‬ڄ ‪Ĵƙ‬ٱ‪ij ጶ ¸ ຝ‬ٱ‪ƿ┌ ഗ ŒŶ‬ٳ‪ƿ ƒ Ʈǎ ƸţŒŶ ʮ ƭ‬ٳ‪ ƻᨺ،z‬‬ ‫ٵ‬ ‫‪ij‬ٱࢫ ‪œጶ࿬ şⅆ ⛨ – ᙴ ᨪ ᘳ ෦ ͚ ʼn௒‬ٶ ‪ij ،ᰩ¸ ᑋ‬ٱ‪ƫ‬ٵ‪ƿ‬ٳ ฽‪ƫ‬ٵ‪ƿ‬ٳ ‪ƫ‬ٵ‪ƿœⓔ – ŕ‬ٳ ‪œ ਴ ،ᠻᆽ¸ œጶ࿬ ຋ ᙺᒎ‬ٶ‪ƫ‬ٵ‪ ኾ ፲͑ ƻᑊ‬‬ ‫ٶ‬ ‫ٶ‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǖ ǔ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǖ ō‬‬ ‫¸ ‪  ،ᙴ ƾǖ ƸĽƙ‬ٱ‪ƫij‬ٵ‪ƿ‬ٳ  ٱ‪ijœ‘ ៮Ɠ – ᳯ ᨪ Ʈnj ƹƙ ͚ Ɨij‬ٱ‪ǀǘƱ‬ٳ‪ƿ┌ ŕ‬ٳ‪ƿ᥏ ẵ ƭ‬ٳ‪nj ş‬‬ ‫‪ƿ‬ٳ‪ij൜ ƭő௒ – Ư ጹ ௶ Ռ ŕ‬ٱ‪ƫ ƣ‬ٵ ‪ijœ‬ٱ‪ ẵ ƭ‬‬ ‫ٶ‬ ‫ٶ‬ ‫‪nj‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫‪ǔƱ‬‬ ‫‪Ǖ ǖ‬‬ ‫ٳ‬ ‫‪ƿ ƒ ᘳ ŕղ‬ٳ‪ǁƒ – ᡛ ،z‬ٳ‪ƫ Ŵ‬ٵ‪ — (۲⊿)≠ ǀǎ ఍‬ڄ ‪  ຋‬ٱ‪ƿ┌ ቊ ƒ ᘳ ༠ ‘ ៮Ɠ ƻᨯ ŒŶij‬ٳ‪Ĵƙ ƭ‬ٱ‪Ĵǎư ៮¸ ᑋ ຝ‬ٱان‬ ‫اﷲ ﻋﻠﯽ ﮐل ﺷﯽ ﻗدﯾﺮ ۱؎͚ ⊦‪ƿ ẵ Ũ‬ٳ‪Ռ ŕ‬۔‬ ‫ٰ‬ ‫ﻋہ۱: ﯾﺷﯾﺮ اﻟﯽ ان ﻣﺻﺣﺢ اﻟﻣﻘدورﯾۃ ﻧﻔس اﻻﻣﮐﺎن اﻟذاﺗﯽ ۲۱ ﻣﻧہ‬ ‫اﺷﺎره ﮐﯾﺎ ﮐہ ﻣﻘدورﯾت ﮐﯽ ﺻﺣت ﮐﺎ ﻣدار ﻧﻔس اﻣﮐﺎن ذاﺗﯽ ﭘﺮ ﮨﮯ ۲۱ ﻣﻧہ )ت(‬ ‫ﻋہ۲: اورده ﺗﻔﺳﯾﺮ ا ﻟﻠﻣﺮاد ﺑﺎﻟﻔﺮض ۲۱ ﻣﻧہ‬ ‫ﻓﺮض ﺳﮯ ﻣﺮاد ﮐﯽ ﺗﻔﺳﯾﺮ ﮐﮯ ﻟﺋﮯ ذﮐﺮ ﮐﯾﺎ ﮨﮯ ۲۱ ﻣﻧہ )ت(‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫)۱؎ ‪ij‬ٱࠉ‪ ٓij‬ٱ‪ij ƻ‬ٱ࠸ᦲ   ۲ /۰۲(‬
  • 11. ǔǖ ǔ Ǖ Ǣ  ‫ٱ‬Ĵǎư ƭ⚭ ŒƶŬ – ᙴ ྂս Ɠ ƻ⊃ ޵ — ̢ ʮ ᓦ⍱‫ٵ‬ƫ លጡ ᥶‫ٶ‬œƫ ƭ⚭ ೸ ᷪ‫ٱ‬ij ጶ ŕƿ‫ٱ‬Ĵư ƻ‫ٱ‬Ĵǎưฏ – ¸ ǂŗ‫ٱ‬Ĵƀ ẵ ƻᨯ ‫ ٵ‬nj ‫ٳ‬ ‫ٳ‬Ǐ nj ǔ ǖ ǔ  ◵؎۲ ‫ٳان اﷲ ﻋﻠﯽ ﮐل ﺷﯾﺊ ﻗدﯾﺮ‬ƿ‫ٵ‬ƫij‫ٱ  ٱ‬ijÌ ¤⇘ ࢫ‫ٱ‬ijœථ ຋ ‫ٱ‬Ĵưઈ ᑋ ƿ‫ٶ‬œⓔ Ɠ ኇƫ∈ ࢫ‫ٱ‬ij š ƭ‫ٱ‬Ĵnjư ƻŒƑ ‫ٱ‬Ĵǎư ⋄ ƻŒƑ ‫ٶ‬ ‫ٳ‬ ‫ٵ‬ ‫ٱ۔‬ij¸ ‫ٳ‬ƿፆ‫ٱ‬ij ǔ (۲۰/ ۲   ᦲ࠸‫ٱ‬ij ƻ‫ٓ ٱ‬ijࠉ‫ٱ‬ij؎۲) ǖ ǔ ǔ  ⚮¸ ʼn¼ ⁞ ৒ij‫  ٱ‬ƭ‫ٳ‬ƿ┌ !ƻ࣫‫ٱ‬ij ᨯ‫ٱ‬ij ،ᙺ ‫ }ܢ‬ʮ ᓥ◵؉ Ɠ Ũ‫ٱ‬ij⊾ ƽ‫ٳ‬ƿ‫ٳ ܐ‬ƿ‫ٵ‬ƫij‫»  ٱ‬౾‫ٵ‬ƫ űƿ⋃ ௶ ʮ ƻ‫ٵ‬ƫ‫ٳ‬ƿ῞¸ ƻ‫ٱ‬ij ᨪ ‫ٳ‬ ǔ ǘǔ ǔ ǖ ǖ ǖ Ǖ ǖ  ʼn௒ ⛨ Ʈnjţ ،ƾƸƹƙ ጸ‫ٵ‬ƫ ،ᙺ‫ٱ‬Ĵưᆽ ‫ٱ‬ij¸ ƭŒƨƲ‫ٱ‬ij ‫ ڄ‬຋ ᑳઈ ƭ‫ٳ‬ƿ┌ š ƭő௒ ˆ‫ٱ‬ij ‫ٳ‬ƿǖ ƫ‫ٱ‬ij ،⋄ ‫ٵ‬ƫ ጯ ⁞ ࢫ‫ٱ‬ijœථ ᑋ ᙺ ៮¸ ƯnjƱ‫ٱ‬Ĵư ‫ٵ‬ ‫ٶ‬ nj nj ǖ ƴǔ  Ʈnjţ‫ٱ‬ij‫ٵ‬ƫ ຋ ᳳ ‫ٳ‬ƿᠱ‫ٵ‬ƫ ⇹ ᘳ็‫ٱ‬ij Ƭ ᑋ ‫ٳ‬ƿ‫ٵ‬ƫ฽ Ɠ ʼn௒ ሱ š ʼn᥷ ᑋŒǏ ŗᆽ ƽ‫ٳ‬ƿ‫ٱ‬Ĵljů  ‫ٱ‬ijŔśƍŬ ẵ Ķǎư‫ٱ‬ij Ʈƛ ʼn௒ ʼn௒ ‫ٳ‬ƿƫ‫ٱ‬ij ᑴઈ ƭ‫ٳ‬ƿ┌š ‫ٶ‬ ‫ٵ‬ nj nj ǔ ǔ ǔ ǖ ǖ ǖ ǖ ǖ ƷŬ ٰ ‫ٳ‬  শij‫ٳ  ٱ‬ƿ‫ٵ‬ƫij‫  ٱ‬ᨧ‫ٶ‬œɺ ƭ‫ٳ‬ƿ┌ ভǔ ij‫  ٱ‬৘೶ ࢫij‫ –  ٱ‬Ũƿő ຋ ᙺ ‫ ڄ‬ŖǎƶŝŌ‫ٱ‬ij ƭ‫ٳ‬ƿ┌ ᱀ ƭő௒ ŖŎŮnj Ŧ  ‫ٳ‬ƿ‫ٵ‬ƫ‫ٱ‬ij ،ƻ¸ ƭ‫ٳ‬ƿ┌ »ƿ ƭő௒ Ʈƛ – ‫ٳ‬ nj ǖ ǖ ǔ ǖ ƷŬ  űƿ‫ٱ‬Ĵnjư Ũ∄ ƭő௒ ŖŎŮnj Ŧ  ᙴᨩ ،Ռ ẵ ອᓦ ᘳ ƭ‫ٳ‬ƿ┌ ⁳‫ٱ‬ij – ‫ٱ‬Ĵưઈ ƭ‫ٳ‬ƿ┌ Ũ⊦ ᛌij‫ٳ ¸،  ٱ‬ƿ‫ٶ‬œⓔ š “Ԣ ௶ ¤⇘ Ɠ ƭ‫ٓ ٱ‬ij ‫ٳ‬ Ǎ ǔ ǔ ǖ ǖ ǖ ǔ  ƻᦳ‫ٱ‬ij š ᘳ ᘷও‫ٱ‬ij Ưō‫ٵ‬ƫ| ʮ ƭ‫ٳ‬ƿ┌ ര ،‫ٱ‬ijÌ ᑋ ‫ٶ‬œጶও‫ٱ‬ij Ʈnjţ‫ٱ‬ij‫ٵ‬ƫ ࢫ‫ٱ‬Ĵnjư ً‫ٱ‬ijœ⋃ Œƈ‫ٵ‬ƫ ኇ űƿ‫ٱ‬Ĵnjư ƭ‫ٱ‬ij ،Ũ‫ٳ‬ƿő ƭ‫ٳ‬ƿ┌ š Ɨ‫ٱ‬ij ຋ ᙺ ኇƫ∈ ‫ٶ‬ ‫ ٳ‬nj ‫ٵ‬ nj Ǣ Ǣ ǖ ǔ (ƭ ‫ ᙺ۔‬Ӛ Ư ẵ Ɨ‫ٱ‬ij ৘೶ ࢫ‫ٱ‬ij ᙴ Ɯ ⚙ ጶ ࢳ‫ٱ‬Ĵƀ) ‫ٱ‬ij☈ ‫ٱ‬ijƬŐƈ ƻव‫ٱ‬Ĵƃō‫ٱ‬ij ʼnᤦ ⊙ ‫ﷲ‬ij‫  ٱ‬৘೶  ‫ٵ‬ ǖ ǖ Ǖ ǔ  ‫ٳ‬ƿƫ‫ٱ‬ij ‫ٱ‬Ĵưࡻ ⋄ ᭵ Ɠ ᴌij‫ ∈ ٱ‬űƿ‫ٱ‬Ĵnjư ƭዩ ،ᙺ ʼn࣓‫ٱ‬Ĵnjư ʼn◀ ‫ٶ‬œ᨞ – ẵ Ɨ‫ٱ‬ij ዏ ╆ ᐷઈ ƭ‫ٳ‬ƿ┌ š ʼn௒ – ‫ٱ‬ij¸ ƯnjƱĴ‫ ٱ‬ư ࢫij‫ࢊ ̳  ٱ‬ǖ ‫ٵ‬ ‫ ٳ‬nj ǔ ǖ ǖ ǔ ƷƎƲ !Əኡ‫ٱ‬ij ࢫ ،ᙺ‫ٱ‬Ĵưᆽ¸ ‫ٳ‬ǀĽƶŬ ẵ ᘷও‫ٱ‬ij ጆ Ӌ ƭ‫ٳ‬ƿ┌ ⁳ij‫ —  ٱ‬ƽ‫ٶ‬œš ͚ ƭ‫ٳ‬ƿ┌ ũǎ ǔ ǖ ǖ ǖ ǖǔ  ᳨ ƭ᨞ Ɠ ೸ Ɨ‫ٱ‬ij ៮ֶ ᨠœ ƽ‫ٳ‬ƿᛸ ،ƭઈ‫ٱ‬ij܏‫ٱ‬ij ͚ ᑉઈ ኇƫ∈ ű‫ٳ‬ƿ‫ٱ‬Ĵnjư ⇹ ࢫij‫ ٱ‬œථ š Ʈƹƙ ᖗǖ ‫ٱ‬ij ‫ٳ‬ƿ‫ٵ‬ƫij‫  ٱ‬ƭőᠷ ຋ ᨪ ͚ ƭ‫ٱ‬ij᢯ ‫ٶ‬ ‫ٵ‬ ‫ٶ‬ nj ǖ ǔ nj Őư ‫ٵ‬ ‫␔۔‬व‫ٱ‬ij ࢫij‫ٵ ٱ‬ƫ ،ᙴ‫ٳ‬ƿ — ƻઈ‫ٱ‬ij ẵ Ƙǎ ƹƶ  ƫ ‫ވ‬෷ ͚ ƭ‫ٱ‬ij᢯ – ੻ :‫ﺗﻧﺰﯾہ اول ارﺷﺎدات ﻋﻠﻣﺎء ﻣﯾں‬ ǔ Ǖ ǔǖ ǖ ǖ  ᨪἘ‫ٱ‬ij Ũฑ š ৒ij‫  ٱ‬ƭ⚭ Ɔ‫ٱ‬ĴƶƹŪ‫ٱ‬ij – ͛ ƻ⚮ ጷ ᣒij‫  ٱ‬ƭ‫ٱ‬ij‫ٳ‬ƿ⇜ ǂƺĺij‫  ٱ‬Ɠ ࠁఞ ƭ‫ٱ‬ij᢯ Ũᓦ‫ٵ‬ƫij‫  ٱ‬ঔ‫ٱ‬ijƿ‫ٱ‬ij ƻᨯ — :  ⒭‫ٱؗ‬ij ‫ٱﷲ‬Ĵnjư‫ٵ‬ƫ ʼn◀‫ٱ‬ij ‫ٳ‬ ‫ٳ‬ nj Ǖ ǖ nj ǔ ǖ Ǖ Ǖ  Ɨᠷ ᙺ ⓒ న ẵ ᦲ┌ ೸ ᨪ ࢫij‫ ٱ‬œථ – ¸ Ŋưⓔ şŒƈ ◵ Ⅴ⇘ ᗏƫ Ɨ‫ٱ‬ij ƮƊ‫ٱ‬Ĵnjư ͚ ሱ ᨨ⚮ ƯnjƱ‫ٱ‬Ĵư Ɔ኱‫ٱ‬ij ◵ ᨪ‫ٶ‬Ŕǎư˜ઈ ‫ٵ‬ƫ ‫ٶ‬ ‫ٵ‬ ǖǔ ǔ ǔ ǔ  – ͛ ᥦœ ǂŗઈ ↵‫ٱ‬Ĵư ،૴ ‫ ڄ‬ŖŎƀ‫ٱ‬Ĵnjư ƣǁƒ ŕ⍱‫ٵ‬ƫ ঔම ອ‫ٱ‬Ĵƙ ͚ Ʈƹƙ ᖗ‫ٱ‬ij — ሱ ᙺ ᣆ ᖗij‫  ٱ‬Ɔ኱‫ٱ‬ij š ƻ๘‫ٱ‬ij ƻŒƃnj Ʋ Ӌ !ࢫ ‫ٳ ٶ‬Ǐ ‫ٳ‬ ǔ ǖ ǔ :͛ ᠻ‫ٱ‬ĴǍư ƭᅭ ŀưƿ š ‫ٳ‬ƿ↎ ĩ ĩ ẵ ƻ຋‫ٳ‬ƿ⇜ ƻ‫ٱ‬ij ⇘ో ᨪ ‫ٱ‬ijႍ ‫ٳ‬ Ǣ ǔǖ ‫ٳ‬Ǐ ‫۔‬Ŵཾ Ɔ኱‫ٱ‬ij ‫ڬ‬š‫ٱ‬ij⁇ š ƭ⚭ ƆĴ‫ ٱ‬ƶƹŪij‫ —  ٱ‬የ Ŵክ ŕ‫ٵ‬ƫ ᤌ ኢ‫ٵ‬ƫ ǂŗ‫ٱ‬Ĵƀ ʼn‫ٵ‬ƫ‫ٱ‬ij nj ǔ Ǖ ǖ ‫ ƒ۔‬fiŒš ೸ – ¸ Ũෝ –‫ٱ‬Ĵư Տ ƻ¸ ʮ ᨪἘ‫ٱ‬ij ᠻ⊀ ེ‫ٳ‬ƿ⇜‫ٳ‬ǂƺĺ‫ٱ‬ij Ũ‫ٵ‬ƫ‫ٶ‬œ
  • 12. Ǖ Ǖ ǖ  ◵ ᨪ‫ٶ‬Ŕǎư˜ઈ‫ٵ‬ƫ ŕ∇‫ٱ‬Ĵƙ‫ٱ‬ij ೸ Ũœő ຋ ،ᙺ ẵ ŕ∇‫ٱ‬Ĵƙ‫ٱ‬ij ʼn₩‫ٱ‬ij ᨪ – ¸ š ‫ٳ‬ƿፆ‫ٱ‬ij ͚ ≠ ⓙ‫ٵ‬ƫ ᡺ ŨŒķ ᠻԢ — የ ƭ‫ٱ‬ijƿ⇜ ŕ‫ٵ‬ƫ Ũᶰ ‫ٳ‬ ǔ ǔ  ᑋ ، ᙺ‫ٱ‬ijƿ‫ٓ ٱ‬ij ƭ‫ٶ‬œ௵ — ≡ ‫ٵ‬ƫ ⋈Ỽ ʮ ƭ≓‫ٵ‬ƫ Ũ‫ٶ‬œ‫ٵ‬ƫ ƭ‫ٱ‬ijᆜ‫ٵ‬ƫ şో ƣ᪑‫ٱ‬ij ԙ ⓙ‫ٵ‬ƫ ᡺ Ə⁇ ‫ٱ׼‬ij⊰ ᚪˆ‫ٱ‬ij ‫ٱ‬ij¸ ⋂኱‫ٱ‬ij ‫ ٳ‬nj nj nj ǔ ،ᙴ ≠ ŒƨƊ Ɔ኱‫ٱ‬Ĵnjư ෦ ᨨ‫ٱ‬Ĵnjư – ƻጰ ⁞‫ٵ‬ƫ ʼn¼ ⁞ ԙ ٰ ٰ ‫ﮐﻣﺎ ﻧﺻوا ﻋﻠﯾہ ﺟﻣﯾﻌﺎ وﻧﺑہ ﻋﻠﯾہ ھﮫﻧﺎ اﻟﻣوﻟﯽ ﺳﻌداﻟدﯾن اﻟﺘﻔﺘﺎزاﻧﯽ ﻓﯽ ﺷﺮح اﻟﻘﺎﺻد واﻟﻣوﻟﯽ‬ ‫اﻟﻣﺣﻘق ﻋﻠﯽ اﻻطﻼق ﮐﻣﺎل اﻟدﯾن ﷴ ﺑن اﻟﮫﻣﺎم وﻏﯾﺮھﻣﺎ ﻣن اﻟﺟﮩﺎﺑذة اﻟﮐﺮام۔‬ ǔ  ᧖‫ٱ܊‬ij ʼn¼ ƣŒƀő‫ٱ‬ij ⊇ ᠭ ƿƫ‫ٱ‬ij — ⁆ऊ‫ٱ‬ij şỼ ᓥ ᑴij‫ ٱ‬ƿ ൌ ᧖‫ٱ܊‬ijᯁ ࿮Œƈ š Ɨ‫ٱ‬ij ‫ٳ‬ƿƫ‫ٱ‬ij ᙺ ʮ ᢣೕ ᓥ Ũฑ š Ɨ‫ٱ‬ij – ᑘ ‫ٵٳ‬ ‫ٳ‬ ‫ٵ‬ ǖ (ƭ) ‫ ᙺ۔‬ʮ ์ ᓥ ‫᧖ ⊀ء‬ǂŗઈ ƿ◶ ᥶‫ٶ‬œ ‫ٳ‬ƿ‫ٵ‬ƫij‫  ٱ‬Ũᛸ ԡ ఌ ‫ٳ‬Ǐ ‫ٳ‬ ǖ ǖ :ƻ¸‫ٱ‬Ĵư⚮ ጷ ‫ ⊀ء‬ƭx‫ٵ‬ƫ ៍‫ٱ‬ij Ŵክ ৘೶ ࢫ‫ٱ‬ij ⒭ɿ ƭ‫ٱ‬ij nj : ᙺ — ŨŒķ એ ͚ ⁆ิ şỼ :۱ አ ٰ ؎۱‫اﻟﮐذب ﻣﺣﺎل ﺑﺎﺟﻣﺎع اﻟﻌﻠﻣﺎء ﻻن اﻟﮐذب ﻧﻘص ﺑﺎﺗﻔﺎق اﻟﻌﻘﻼء وھو ﻋﻠﯽ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﻣﺣﺎل‬ ً ‫اھ ﻣﻠﺧﺻﺎ۔‬ ǔ ŏŪ Ǘ ‫ٱ ً۔‬Ĵźŧ  DŽ‫ٱ‬ij ʼn௒ š ৘೶ ࢫij‫ ⋄  ٱ‬ƿ‫ٵ‬ƫ‫ٱ‬ij ᙺ ⋄ ‫ء‬ŒƨƊ ƣോ‫ٱ‬Ĵnjư ŕ‫ٵ‬ƫ – ᙺ ʼn௒ ‫ ⊀ء‬Ɔ኱‫ٱ‬Ĵnjư ƭᐋ ‫ٳ‬ ǔ Ǖ ƍƸō‫ٱ‬ij Ə‫ٳ‬ƿࣺ‫ٱ‬ij‫ٳ‬ƿ‫ٱ‬ij‫ٶ‬œ    ଀ ৘೶ ᑋ‫ٱ‬ij fi Ɨ‫ٶ‬œܑ‫ٱ‬ij ƮŧnjƷŰŌ‫ٱ‬ij  ⁆ऊ‫ٱ‬ij şỼ ؎۱) (۱۰۴/ ۲   ‫ٳ‬ƿ¸ő ᓠ‫ٱ‬ĴŮ ٰ ‫ — ᙺ :ﻗد ﺑﯾﻧﺎ ﻓﯽ ﺑﺣث اﻟﮐﻼم اﻣﺘﻧﺎع اﻟﮐذب ﻋﻠﯽ اﻟﺷﺎرع ﺗﻌﺎﻟﯽ‬ⓙ‫ٵ‬ƫ ᡺‫ٵ‬ƫ ̢ ʮ ᷪ‫ٱ‬ij :۲ አ ǖ Ǖ ‫ ᙺ۔‬ʼn௒ ƭ⚭ š ኇƫ∈ ࢫ‫ٱ‬ij – ᠻ‫ٓ ٱ‬ij ⚮ ƯnjƱ‫ٱ‬Ĵư — ŨŒķ ̢ ᗏ‫۱؎۔‬ ‫ٵ‬ nj ǖ ǔ ǔ ǔ ǔ ƍƸō‫ٱ‬ij Ə‫ٳ‬ƿࣺ‫ٱ‬ij‫ٳ‬ƿ‫ٱ‬ij‫ٶ‬œ    ƻ‫ٱ‬ij‫ٵ‬ƫ‫ٱޙ‬ij ⓙ‫ٵ‬ƫ ƻᡶő‫ٱ‬ij ᡺ ƻ‫ٱ‬ij ʼn‫ٵ‬ƫő‫ٱ‬ij ŕጶա ‫ٱ‬ij‫ٵ‬ƬĽƟŰƴ‫ٵ‬ƫ ʼnⓔ  ⁆ऊ‫ٱ‬ij şỼ ؎۱) (۱۵۲ /۲  ‫ٳ‬ƿ¸ő ᓠ‫ٱ‬ĴŮ ٰ  ፂ◵ ৘೶‫ٵ‬ƫ ĵƿ஝ ࢫ‫ٱ‬ij‫ — ᙺ :ﻣﺣﺎل ھو ﺟﮩﻠہ ﮐذﺑہ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﻋن ذﻟک ۲؎۔‬ʼn࣓‫ٱ‬Ĵnjư ඣ ̢ ᷪ‫ٱ‬ij :۳ አ ‫ٳ‬ ǔ ‫۔‬ẵ ƻ‫ٱ‬ij ẵ‫ٱ‬ij ᙺ ű˜ ‫ٳ‬ǀnj Ʊ ،ᙴ ʼn௒ ƻᑊ‫ٵ‬ƫ‫ٶ‬œ ƭ⚭ ‫ٱ‬Ĵǎư nj ǔ ǖ Ǖ Ō (۱۵۵ /۲  ‫ٳ‬ƿ¸ő ᓠ‫ٱ‬ĴŮƍƸō‫ٱ‬ij Ə‫ٳ‬ƿࣺ‫ٱ‬ij‫ٳ‬ƿ‫ٱ‬ij‫ٶ‬œ  ƣ᣿őઈ ƐǎƸŐĻƸō‫ٱ‬ij ౏۱‫ٱ‬ij ƮŧnjƷŰ ‫ٱ‬ij   ⁆ऊ‫ٱ‬ij şỼ؎۲)
  • 13. ‫ٰ‬ ‫ٰ‬ ‫‪ij :۴አ‬ٱ‪: ᙺ — ᷪ‬اﻟﮐذب ﻓﯽ اﺧﺑﺎر اﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﻓﯾہ ﻣﻔﺎﺳد ﻻﺗﺣﺻﯽ وﻣطﺎ ﻋن ﻓﯽ اﻻﺳﻼم‬ ‫ٰ‬ ‫ﻻﺗﺧﻔﯽ ﻣﻧﮫﺎ ﻣﻘﺎل اﻟﻔﻼﺳﻔۃ ﻓﯽ اﻟﻣﻌﺎد وﻣﺟﺎل اﻟﻣﻼﺣدة ﻓﯽ اﻟﻌﻧﺎد وھﮫﻧﺎ ﺑطﻼن ﻣﺎﻋﻠﯾہ‬ ‫ٰ‬ ‫اﻻﺟﻣﺎع ﻣن اﻟﻘطﻊ ﺑﺧﻠود اﻟﮐﻔﺎر ﻓﯽ اﻟﻧﺎر، ﻓﻣﻊ ﺻﺮﯾﺢ اﺧﺑﺎر اﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﺑہ ﻓﺟواز اﻟﺧﻠف‬ ‫ٰ‬ ‫وﻋدم وﻗوع ﻣﺿﻣون ھذا اﻟﺧﺑﺮ ﻣﺣﺘﻣل، وﻟﻣﺎ ﮐﺎن ھذاﺑﺎطﻼﻗطﻌﺎ ﻋﻠم ان اﻟﻘول ﺑﺟواز اﻟﮐذب‬ ‫ٰ‬ ‫ً‬ ‫ً‬ ‫ﻓﯽ اﺧﺑﺎر اﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﺑﺎطل ﻗطﻌﺎ ۲؎ اھ ﻣﻠﺘﻘطﺎ۔‪  ᥑ ᤌ‬ٱ‪ƿᾎ ޵ š ƭ⚭ — ৒ij‬ٳ  ‪ij‬ٱ۝‪ij ƻ‬ٱ‪ƿƫ‬ٳ  ٱ‪ ٓij — ŨŒƙij‬ٱ‪ƿὉ‬ٳ‪ij‬ٱ ‬ ‫ٵ‬ ‫‪nj‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫⅏ ‪ƿő‬ٳ‪ ٓij Ũ‬ٱ‪  ᧖ູ ،ֆ ᠷőϬ — ᢗ ᯔŒƑ ֆ ᠷ‬ٱ‪ǀnjƱ๘ শij‬ٳ‪ƫ‬ٵ‪ĴǍư ኀ ʮ ƻ‬ٱ‪ƿᅮ ֆ ᠷ‬ٳ ◵ ‪ ٓij ᗿ‬ٱ‪ƿ — Ŀ‬ٳ‪Ĵnjư – ᗐ‬ٱ‪ Ɔ኱ő‬‬ ‫‪ij ᙺ ᤬‬ٱ‪ij ᤪ š Ɨ‬ٱၙ‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫‪ǖ Ǖ‬‬ ‫‪ij – ֆ ᠷᆽ‬ٱˆ‪Ŕš ᚪ‬ٶ ٱ‪œ ᨨᥑ ᢣ⁇ ᓥ ij‬ٶ‪ ƫ – ᙺ ༈ ດ ᨨ‬ٱ‪ƻ¸ ᑋ ║ij‬۔ ‪ij‬ٱ‪ƿƫ‬ٳ ‪ij ᨪ Ʈnjţ‬ٱ‪ƿ࿬‬ٳ ‪Ĵƶƹƨǎ Ʋ‬ٱ ‪Ĵnjư‬ٱ‪Ĵư ຋ ᙴ Ⅴ‬ٱ‪ij¸ ƯnjƱ‬ٱ – ‪ ᥑ‬‬ ‫ٵ‬ ‫ٵ ‪nj‬‬ ‫‪ǎ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ij‬ٱ‪Ĵnjư Ʀ ༈ Ɠ ƭ⚭ — ৒‬ٱ‪ij ᙺ Ⅴ‬ٱ‪ĴƃƪƸŐŪ DŽ‬ٱ۔‬ ‫‪nj‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫‪ǖ ǖ‬‬ ‫‪Ǖ‬‬ ‫)۳؎‪ij şỼ‬ٱ‪ij  ⁆ऊ‬ٱ‪ij ƮŧnjƷŰŌ‬ٱه‪ij ∓ ᑴ‬ٱ‪ij ƮƩƖƲ‬ٱ‪Ūő‬ڬ ⊇ ‪ij‬ٱޣ⊬ ‪ij‬ٱݫء  ‪œ‬ٶ‪ij‬ٱ‪ƿ‬ٳ‪ij‬ٱࣺ‪ƿ‬ٳ‪ij Ə‬ٱ‪ƍƸō‬‬ ‫‪ĴŮ‬ٱ‪ƿ¸ő ᓠ‬ٳ ۲ /۸۳۲(‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫‪ơƲ ≓ şỼ :۵ አ‬‬ ‫ٰ‬ ‫‪:ᙺ — Ųƕ‬ﮐذب ﮐﻼم اﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﻣﺣﺎل ۴؎ اھ ﻣﻠﺧﺻﺎ۔‪ij ŨŒķ‬ٱ‪  ᙺ ʼn௒ ƭ⚭ ◵ ৒‬ٱ‪ DŽij‬‬ ‫‪nj‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫‪ĴźŧŏŪ‬ٱ‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫‪ǖ Ǖ‬‬ ‫‪ǔ ǖ‬‬ ‫)۴؎ ‪ij şỼ‬ٱ‪ĴƨƎō‬ٱ ‪ij‬ٱ‪œ   ŖǎƶƖơƹŋ‬ٶ‪ij‬ٱ‪ƿ‬ٳ‪ij‬ٱ‪Ĵƙő‬ٱ‪ij ƮƊ‬ٱޚް ▽ᙼ‪ƿ‬ٳ، ‪ij‬ٱ␎‪ĴƶơƲ‬ٱ‪(۷۱Ŵ  ƻ‬‬ ‫‪Ǖ ƴ‬‬ ‫ٰ‬ ‫‪ij↎ :۶ አ‬ٱސ ‪ij‬ٱ‪ijᑊő‬ٱ‪: ᙺ — ŨŒķ ƮŧnjƷŰnj  ૨ Ɔǁƒ ʮ ƿ‬اﻟﮐذب ﻧﻘص واﻟﻧﻘص ﻋﻠﯽ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﻣﺣﺎل ۵؎‬ ‫ٳ ٳ‬ ‫‪Ǘ‬‬ ‫اھ۔‪  ᙺ ⋄ ƭᐋ‬ٱ‪ƫij‬ٵ‪ƿ‬ٳ ⋄  ٱ‪ʼn௒ š ৘೶ ࢫij‬۔‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫)۵؎ ↎‪ij‬ٱސ ‪ij‬ٱ‪ijᑊő‬ٱ‪ƿ‬ٳ ‪ĴźǎƸnjƹŎŋ‬ٱ‪ƫ‬ٵ‪(   ű‬‬ ‫ٰ‬ ‫‪۷ አ‬ـ: ‪ ࿬‬ٱ‪:ᙺ — ŨŒķ ̢ ʮ ╡ij‬اﻧہ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﯾﻣﺘﻧﻊ ﻋﻠﯾہ اﻟﮐذب اﺗﻔﺎﻗﺎ اﻣﺎ ﻋﻧد اﻟﻣﻌﺘﺰﻟہ ﻓﻼن‬ ‫اﻟﮐذب ﻗﺑﯾﺢ وھو ﺳﺑﺣﺎﻧہ ﻻﯾﻔﻌل اﻟﻘﺑﯾﺢ واﻣﺎ ﻋﻧدﻧﺎ ﻓﻼﻧہ ﻧﻘص واﻟﻧﻘص ﻋﻠﯽ اﷲ ﻣﺣﺎل‬ ‫اﺟﻣﺎﻋﺎ۔ ۱؎ )ﻣﻠﺧﺻﺎ(‬
  • 14. ǖǔ  ৘೶ ࢫ‫ٱ‬ij ‫ٳ‬ƿ‫ٵ‬ƫij‫ٱ ᙺ  ٱ‬ij‫ٳ‬ǀnjƱ ƭ⚭ – ᙴ Ɯ ʼn௒ ৗ Ɨ‫ٱ‬ij ຋ ঔම ،ᙺ ʼn௒ ƭ⚭ ◵ ৘೶ ࢫij‫ ᙺ –  ٱ‬ƣോ‫ٱ‬ij ◵ Ʈƛ ঔම‫ٵ‬ƫ ƮƹƟǏ Őŗ‫ٱ‬ij ᤌ nj nj nj ǔǔ ǖ ǔ ǔ ǖ Ǐ ǂŗ ‫ٳ‬ƿƫ‫ٱ‬ij ᙺ ⋄ ƭ⚭ – ᙺ ༈Ĵ‫ ٱ‬ư ẵ ਜ਼œ — Ɨ‫ٱ‬ij Ķǎưœ‫ٳ‬ǀƱ ͚ ƮƹƟǏ Őŗ‫ٱ‬ij ᗏ ‫ٳ‬ƿ‫ٵ‬ƫij‫ٱ  ٱ‬Ĵư⚮ ƒ ␄ ‫ٱ‬ij‫ٳ‬ǀnjƱ  Ɔ኱ő‫ٱ‬Ĵnjư š ৘೶ ࢫij‫ٵ ٳ ⋄  ٱ‬ ‫ٶ‬ ‫ٶ‬ nj ‫ ᙺ۔‬ʼn௒ ǖ ǔ (۱۰۱ ،۱۰۰/ ۸   ƻ‫ٱ‬ij»‫ٱ‬ij ▨ Ž‫ٱ܍‬ij ᤔ‫ٱݨ‬ij ƭ‫ٱ‬ij‫ٳ‬ƿ཰  ଀ ৘೶ ᑋ‫ٱ‬ij ̢ ώܑ‫ٱ‬ij ‫ٶ‬ŔźƪŰŌ‫ٱ‬ij   ╡‫ٱ‬ijव‫ٱ‬ij şỼ ත ╡‫ٱ‬ij࿬ ؎۱) ٰ ‫ — ᙺ :ﻣدرک اﻣﺘﻧﺎع اﻟﮐذب ﻣﻧہ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﻋﻧدﻧﺎ ﻟﯾس ھو‬ⓙ‫ٵ‬ƫ ᡺ ̢ ʮ ╡ij‫ ٱ‬࿬ şỼ‫ٵ‬ƫ ╡ij‫ ٱ‬࿬ :۸ አ ‫ﻗﺑﺣہ اﻟﻌﻘﻠﯽ ﺣﺘﯽ ﯾﻠﺰم ﻣن اﻧﺘﻔﺎء ﻗﺑﺣہ ان ﻻﯾﻌﻠم اﻣﺘﻧﺎﻋہ ﻣﻧہ اذﻟہ ﻣدرک ٰاﺧﺮ وﻗد ﺗﻘدم‬ ‫اھ۲؎ ﻣﻠﺧﺻﺎ۔‬ ǔ ǔǔ Ǖ  ᑋ ʼn௒ ৒‫ٱ‬ij ƭ⚭ – ᠻ‫ٓ ٱ‬ij Ũƿő ẵ Ũ∄ ͚ Ɨij‫ ≠ ƒ ᙺ –  ٱ‬ⓙ ਜ਼‫ٶ‬œ ʮ ᓥ¸ ʼn௒ ৒‫ٱ‬ij ƭ⚭ Ķǎ ư‫ٶ‬œǀƱ ͚ ŕ∇‫ٱ‬Ĵƙ‫ٱ‬ij ᗏ ᤌ ‫ٳ‬ ‫ٳ‬ nj nj ǔ ǔ Ǘ ‫۔‬ʼn௒ ⋄ — ৘೶ ࢫij‫  ٱ‬ƿ‫ٵ‬ƫ‫ٱ‬ij ᙺ ⋄ ƭᐋ – ŕ‫ٵ‬ƫ ᤌ ،ű‫ٳ‬ƿ‫ٳ‬ǀŃ š‫ٵ‬ƫ‫ٱ‬ij – ᙺ ਜ਼‫ٶ‬œ űᮃ‫ٵ‬ƫœ ৗ ͚ Ɨ ‫ٱ‬ij Ӌ ᠻᆽ ‫ٱ‬Ĵưᆽ ‫ٳ‬ ‫ٶ‬ ǖ ǔ (۱۹۳/ ۸   ƻ‫ٱ‬ij»‫ٱ‬ij ▨ Ž‫ٱ܍‬ij ᤔ‫ٱݨ‬ij ƭ‫ٱ‬ij‫ٳ‬ƿ཰     ౏۱‫ٱ‬ij ‫ٶ‬ŔźƪŰŌ‫ٱ‬ij Ɨ‫ٶ‬œܑ ‫ٱ‬ij⁆ࣣ‫ٱ‬ij   ╡‫ٱ‬ijव‫ٱ‬ij şỼ ත ╡‫ٱ‬ij࿬؎۲) ǖ ٰ ‫ — ᙺ :ﻗدم ﻓﯽ ﻣﺳﺋﻠۃ اﻟﮐﻼم ﻣن ﻣوﻗف اﻻﻟﮫﯾﺎت اﻣﺘﻧﺎع اﻟﮐذب ﻋﻠﯾہ‬ƭ‫ٱ‬ijව ̢ ʮ ᑫij‫۹: ٱ‬አ ٰ ‫ﺳﺑﺣﺎﻧہ وﺗﻌﺎﻟﯽ ۳؎۔‬ ǔ ǖ ǔ ‫ ƒ۔‬༈ ‫ٳ‬ƿᑌ‫ٳ‬ƿ ƭ⚭ ◵ ৘೶ ࢫij‫ –  ٱ‬ᠻ‫ٓ ٱ‬ij⚮ ƻ‫ — ۝‬ŨŒķ ೸ ẵ ƭ৆‫ٱ‬ij ╡࿬ ᗏ ᤌ nj ǖ ǖ ǔ (۲۴۰/ ۸   ƻ‫ٱ‬ij»‫ٱ‬ij ▨ Ž‫ٱ܍‬ij ᤔ‫ٱݨ‬ij ƭ‫ٱ‬ij‫ٳ‬ƿ཰     ƭ‫ٱ‬ĴǎƶƎŰƠō‫ٱ‬ij fi Ɨ‫ٶ‬œܑ‫ٱ‬ij ╡व‫ٱ‬ij    ╡‫ٱ‬ijव‫ٱ‬ij şỼ ත ╡‫ٱ‬ij࿬؎۳) ٰ ‫:ﯾﺳﺘﺣﯾل ﻋﻠﯾہ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﺳﻣﺎت اﻟﻧﻘص‬ᙴ ྂઈ‫ٳ‬ǁƒ — ŕ»౐ ఌ ᧖‫ٱ܊‬ij ʼn¼ ƣŒƀő‫ٱ‬ij ⊇ ᠭ Ũઈ‫ٱ‬ij :۱۰ አ ‫ﮐﺎﻟﺟﮩل واﻟﮐذب ۴؎۔‬ Ǖ ǔƲ ‫۔‬ᙴ ʼn௒ š ৘೶ ࢫ‫ٱ‬ij Ʈƛ ƭ⚭‫ٵ‬ƫ ፂ ᑜ ،ᙴ ʮ ⋄ ƻᑵ‫ٱ‬ĴƟ  ᇳ nj nj ǖ ǖ ǔ ǖ ǖǔ ǔ (۳۹۳Ŵ  ൝ űࠫ‫ٱ‬ij ‫ڬ‬ǎ ư‫ٳ‬ƿ‫ٱ׹‬ij ‫ڬ‬njƵƶĽŮŌ‫ٱ‬ij   ő኱‫ٱ‬ij ƮƹƟǏ Őŗ‫ٱ‬ij ŕ≥ ƻ‫ ☛ ۝‬ƐƸżŰŌ‫ٱ‬ij ᥢ   ŕ౎ࣥ‫ٱ‬ij ଐ ŕ»ࣥ‫ٱ‬ij ؎۴) ٰ
  • 15. ‫‪ij ʼn¼ ࿮Œƈ :۱۱ አ‬ٱ܊᧖ ‪ij ఌ ԡ ఌ‬ٱ‪ij ԡ‬ٱ  ‪ij ،ŕᮃ Ɨ┌ ᤔỼ‬ٱ‪ǁƒ — ŕ౎౐ şỼ ʮ Ɨ‬ٳ‪:ᙴ ྂઈ‬ﻻﺧﻼف ﺑﯾن‬ ‫ٰ‬ ‫اﻻﺷﻌﺮﯾۃ وﻏﯾﺮﮨم ﻓﯽ ان ﮐل ﻣﺎﮐﺎن وﺻف ﻧﻘص ﻓﺎﻟﺑﺎری ﺗﻌﺎﻟﯽ ﻣﻧﺰه ﻋﻧہ وھو ﻣﺣﺎل ﻋﻠﯾہ‬ ‫ٰ‬ ‫ﺗﻌﺎﻟﯽ واﻟﮐذب وﺻف ﻧﻘص اھ ﻣﻠﺧﺻﺎ ۱؎۔‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫‪Ǖ‬‬ ‫‪Ǖ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ij ᤌ‬ٱ‪Ĵƙ‬ٱ∇‪ƫ ŕ‬ٵ‪ij ŕ⍱‬ٱ‪Ĵƙ‬ٱ∇‪  Ɠ ⛨ ŕ‬ٱ‪š — Ɨij‬‬ ‫‪Ĵnjư ᙺ ⋄ ⁞ ⚙ ጶ – ƒ ƏŒ‬ٱ‪ij ৘೶ űƿ‬ٱ‪ Ǎ ư ẵ Ɨ‬ٱ‪ij ᙺ ĵĴ‬ٱ‪ƫ‬ٵ‪ƫ ƿ‬ٵ‪ij ŕ‬ٱࢫ ‪ ƭš ৘೶‬‬ ‫ٳ‬ ‫ٳ‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫‪  ƒ ༈‬ٱ‪ƫij‬ٵ‪ƿ‬ٳ ⚭‪ᙺ ⋄ ⁞ ƭ‬۔ )‪ĴźŧŏŪ‬ٱ(‬ ‫‪nj‬‬ ‫‪ǖ ǖ‬‬ ‫‪ǔ ǔ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǖ ŮŌ‬‬ ‫)۱؎ ‪ij‬ٱࣥ౎‪ij şỼ ŕ‬ٱࣥ»‪ij   ŕ‬ٱ‪ƬƪƖƲ‬ٵ‪ij‬ٱ ⊇ ‪ij‬ٱ‪œ ƻ‬ٶࠨ ‪ƫ ⍱‬ٵ‪ij‬ٱ║      ‪ij‬ٱ ‪Ľ‬‬ ‫‪njƵƶ‬ڬ ‪ij‬ٱ׹‪ƿ‬ٳ‪ǎ ư‬ڬ ‪ij‬ٱٰࠫ‪(۳۹۳Ŵ   ű‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫ٰ‬ ‫‪ij :۱۲ አ‬ٱ‪ij ⎲ Ũઈ‬ٱ܊᧖ ‪ƿ‬ٳ‪ij‬ٱ‪ǁƒ — ☈ ൕ űƿ‬ٳ‪:ᙴ ྂઈ‬ﻗول ﺗﻌﺎﻟﯽ ﻓﻠن ﯾﺧﻠف اﷲ ﻋﮩده ﯾدل ﻋﻠﯽ اﻧہ‬ ‫ٳ‬ ‫ﺳﺑﺣﺎﻧہ وﺗﻌﺎلٰ ﻣﻧﺰه ﻋن اﻟﮐذب وﻋده و ﻋﯾده۔ ﻗﺎل اﺻﺣﺎﺑﻧﺎ ﻻن اﻟﮐذب وﺻﻔۃ ﻧﻘص واﻟﻧﻘص‬ ‫ٰ‬ ‫ﻋﻠﯽ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﻣﺣﺎل، وﻗﺎﻟت اﻟﻣﻌﺘﺰﻟۃ ﻻن اﻟﮐذب ﻗﺑﯾﺢ ﻻﻧہ ﮐذب ﻓﯾﺳﺘﺣﯾل ان ﯾﻔﻌﻠہ ﻓدل‬ ‫ً‬ ‫ﻋﻠﯽ ان اﻟﮐذب ﻣﻧہ ﻣﺣﺎل۲؎ اھ ﻣﻠﺧﺻﺎ۔‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫‪ǖ ǖ‬‬ ‫‪Ǘ‬‬ ‫‪Ǘ‬‬ ‫‪ij‬ٱࢫ ∈‪ǁƒ ◵ ኇƫ‬ٳ‪Ĵưઈ‬ٱ – ‪ij‬ٱࢫ ‪  ǀŃǂŗ‬ٱ‪Ĵưᐋ ⋀ ०ij‬ٱ ‪œ ᥮⚮ ᑋ‬ٶ‪Ĵư⚮ Ưōő‬ٱᙺ – ‪ij ᑋᨺ ৘೶ ৘࿬‬ٱ‪ƫ ǂŗ শ‬ٵ∄‪ƫ ŕ‬ٵ ‪ƫ‬ٵ⋌ — ‪ ŕས ẵ ƭᐋ‬‬ ‫‪Ǐ‬ٳ‬ ‫‪Ǐ‬ٳ ٳ‬ ‫ٵ‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǖǔ‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫ᙺ، ‪ƿᛸ‬ٳ‪ij ƽ‬ٱ‰‪ij ƭ‬ٱ‪ƫ Ʈƹƙ ᖗ‬ٵ‪ij ƮƊ኱‬ٱ ‪œ Ɨ‬ٶ‪  ƭ⚭ ẵ ਜ਼‬ٱ‪Ĵư Ɠ ৒ij‬ٱ ‪ƫ – ᙴ ᅰᆽ ༈‬ٵ‪  ᙺ ጯ ⁞ ŕ‬ٱ‪ƫij‬ٵ‪ƿ‬ٳ ‪ij‬ٱࢫ ∈‪ƫ‬ٵ‪ š ኇ‬‬ ‫‪nj‬‬ ‫‪nj‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫ٰ‬ ‫‪  ،ʼn௒ ጯ‬ٱ‪ƫij‬ٵ‪ƿ‬ٳ ‪ij ঔම‬ٱ ‪œ Ɨ‬ٶ‪ ⓩ ƭ⚭ – ᙴ ᅰઈ ༂ ẵ ਜ਼‬܌ ٱ‪Ĵnjư ຋ ᙺ ຌij‬ٱ‪ƿ‬ٳ‪ƫ∈ ৘೶ ű‬ٵ‪œ’ ẵ ኇ‬ٶ‪ƿ‬ٳ ¸‪Ĵư‬ٱ ‪ Ŵ⋻ ،ʼn௒‬‬ ‫‪nj‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǖ Ǖ‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫‪Ĵư‬ٱ‪ij¸ ƯnjƱ‬ٱ – ⚭‪  ƭ‬ٱ‪ij ৒ij‬ٱ‪ij ŒŶ‬ٱ‪ƿ ƒ ƻ๘‬ٳ‪ĴƶNjĸ‬ٱ۔ ‪ij‬ٱ‪ĴźŧŏŪ) DŽ‬ٱ(‬ ‫‪nj‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǔ ǔ ǖ ǖ ǖ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪Ʒǎ Ʊ‬‬ ‫)۲؎ ‪ij Š ต‬ٱߔ   ‪ ٓij Ʈŧƴ‬ٱ‪ij ƐŐťƴǎ  ƼŐƑ ƯǎƱ‬ٱﷲ ⋀‪ij   ŕ‬ٱ‪njƵƶĽŮŌ‬ڬ ‪ij‬ٱ‪(۱۵۹ /۳   ൝ Ŗǎƶŝnj Ʒō‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫ٰ‬ ‫‪ :۱۳ አ‬ٱ‪ǁƒ ኇƫ∈ ࢫij‬ٳ‪Ĵưઈ‬ٱ ᙺ :وﺗﻣت ﮐﻠﻣت رﺑک ﺻدﻗﺎ وﻋدﻻ ط ﻻﻣﺑدل ﻟﮐﻠﻣت ج وھو‬ ‫ٵ‬ ‫اﻟﺳﻣﯾﻊ اﻟﻌﻠﯾم ۳؎‪o‬‬ ‫‪ǖǔ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ƿষ‬ٳ‪Ĵnjư ᙺ ű‬ٱ‪ƿ ƽཋ ƭ‬ٳ‪ij ᭝ ʮ ƭ‬ٱ‪ƫ‬ٵ‪ƿ‬ٳ ‪ij‬ٱ‪ijƫ ঒| ៮Ɠ — Əኡ‬ٱ‪ij ،ƒ ő‬ٱ‪Ĵnjư ʮ Ɨ‬ٱ‪  ،◵ ƻ຋‬ٱ‪ƫij‬ٵ‪ƿ‬ٳ‪ƫ‬ٵ‪Ĵƶƹƙ ᙺ ᘳ‬ٱ ‪ᙺᅋᆽ‬۔‬ ‫ٵ‬ ‫‪nj‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫)۳؎‪ij‬ٱ ࠉ‪ ٓij‬ٱ‪ij ƻ‬ٱ࠸ᦲ     ۶ /۵۱۱(‬
  • 16. ǖ ǖƴ ǖ ǎ Ʊ ٰ ‫ :اﻋﻠم ان ھذه اﻻﯾۃ ﺗدل ﻋﻠﯽ ان ﮐﻠﻣۃ اﷲ ﻣوﺻوﻓۃ ﺑﺻﻔﺎت‬ᙴ ࡠ — Ʈŧ  ͚ Ư ‫ٓ ٱ‬ij Ɨij‫  ٱ‬şƫ༄ Ũઈ‫ٱ‬ij ‫ٵ‬ ٰ ‫ﮐﺜﯾﺮة )اﻟﯽ ان ﻗﺎل( اﻟﺻﻔۃ اﻟﺜﺎﻧﯾۃ ﻣن ﺻﻔﺎت ﮐﻠﻣۃ اﷲ ﮐوﻧﮫﺎ ﺻدﻗﺎ واﻟدﻟﯾل ﻋﻠﯽ ان اﻟﮐذب‬ ٰ ‫ﻧﻘص واﻟﻧﻘص ﻋﻠﯽ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﻣﺣﺎل ۴؎۔‬ ǔ ǔ Ǖ ǖ ǖ ǔ ƴ ǔ ᙺ‫ٱ‬Ĵư¸ ᭞ ◵ Ɨ‫ٱ‬ij ŖŎŮnj Ŧ ‫ٱ‬ijƿ‫ٱ‬ij ،ᙺ Ə₩࿬ ẵ ƻ  ե ƭ‫ٱ‬Ĵnjư ʮ ৘೶ ࢫ‫ٱ‬ij ƭ⚭ – ᙺ ៮ઈ‫ٳ‬ǁƒ ‫ٶ‬œ‫ٱ‬Ĵƙ‫ٳ‬ƿ‫ٱ‬ij ƯǎƱ‫ٓ ٱ‬ij ᨪ ‫ٳ‬ nj ‫۔‬ʼn௒ š ৘೶ ࢫij‫ٳ ⋄  ٱ‬ƿ‫ٵ‬ƫij‫ ⋄ ᙺ  ٱ‬ƭ⚭ – ᙺ ᨪ ਜ਼‫ٶ‬œ š Ɨ‫ٱ‬ijƿ‫ٵ‬ƫ‫ٱ‬ij ‫ٳ‬ nj ǖ ǖ ǖ ǖ ǖ ŽŰŌ‫ٱ‬ij ‫ڬ‬ǎƵśnj Ʒō‫ٱ‬ij ‫ڬ‬ƌnjƸƅŰŌ‫ٱ‬ij   ő∄‫ٵ‬ƫ ƣ⁆ Ķnjư‫ٳ‬ƿ Ʈٰ Űŏķ ƯƦ‫ٵ‬ƫ ‫ڬ‬ǎ ư‫ٓ ٱ‬ij Ʈŧƴ   ߔ‫ٱ‬ij ŠƷǎ Ʊต ؎۴) ً (۱۶۰ ‫   ۳۱/۱۶۔‬൝ ‫ڬ‬ǎ ưǂ ‫ٳ‬ ٰ ‫ :ﺻﺣۃ اﻟدﻻﺋل اﻟﺳﻣﻌﯾۃ ﻣوﻗوﻓۃ ﻋﻠﯽ ان اﻟﮐذب ﻋﻠﯽ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﻣﺣﺎل‬ᙴ ྂઈ‫ٳ‬ǁƒ ᨮ :۱۴ አ ‫۱؎۔‬ ǔ ǔ Ǖ ǔ ‫۔‬ᠻᆽ ‫ٱ‬Ĵưઈ ʼn௒ ৒ij‫  ٱ‬ƭ⚭ – ᙺ Ə◀࿬ š Ɨij‫ٱ  ٱ‬Ĵư¸ ‿ ◵ ƯǎƱᡳ‫ٵ‬ƫ ƻ‫ٓ ٱ‬ijǁƦ ឳő‫ٶ‬œ ‫ٳ‬ nj ǖ ǖ ǖ ŰŌ‫ٱ‬ij  ۰‫ٱ‬ij Ķnjư‫ٳ‬ƿ ƮŰŏķ ต‫ٵ‬ƫ ‫ڬ‬ǎ ư‫ٓ ٱ‬ij Ʈŧƴ (۱۶۱ /۱۳   ൝ ް‫ٱޚ‬ij ‫ڬ‬ǎƵśnj Ʒō‫ٱ‬ij ‫ڬ‬ƌnjƸƅ ǖ Ʒǎ Ʊ (ࠬ‫ٱ‬ij ؑ‫ٱ‬ij) ߔ‫ٱ‬ij Š ต؎۱) ǔ ǔ Ǖ  ŕ‫ٵ‬ƫ ᠻԢ ᫉ ŕ‫ٵ‬ƫ – ƒ ƻ‫ٱ‬Ĵƙ ʮ ৘೶ ࢫ‫ٱ‬ij‫:ﻣﺎﮐﺎن اﷲ ان ﯾﺘﺧذ ﻣن وﻟد ﺳﺑﺣﻧہ ۲؎۔‬৘೶ ঔ◀ »ƿ :۱۵ አ ‫ٳ‬ ǖ (ƭ) ᙺ ĵ‫ٱ‬ĴǍư ǔ (۳۵/ ۱۹     ᦲ࠸‫ٱ‬ij ƻ‫ٓ ٱ‬ijࠉ‫ٱ‬ij ؎۲) ǖ ٰ ‫ :اﺟﺎب اﺻﺣﺎﺑﻧﺎ ﻋﻧہ ﺑﺎن اﻟﮐذب ﻣﺣﺎل ﻋﻠﯽ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ‬ᙴ ྂઈ‫ٳ‬ǁƒ — œ‫ٳ‬ƿ ͚ ঔම ƭฦ ϗ ‫ٶ‬ ǖǔ ‫ ᙺ۔‬ʼn௒ ৒ij‫  ٱ‬ƭ⚭ –‫ٱ‬Ĵǎư‫ٶ‬œ ƭ‫ٱ‬ijጶ ᓥ ƮƹƟǏ Őŗ‫ٱ‬ij‫۳؎۔‬ nj nj ǖ ǔǖ ǔ ǔ ǖ ǖ ŽŰŌ‫ٱ‬ij ‫ڬ‬ǎƵśnj Ʒō‫ٱ‬ij ‫ڬ‬ƌnj ƸƅŰŌ‫ٱ‬ij      ŖǔƶŧnjƷƛ ‫ٵ܊‬ƫ ༗ ‫ٶ‬ŔťƷǎ Ʊ ƻ‫ٱ‬ij ࢫ‫ٱ‬ij ƻ◵ઈ ƯǎƱ‫ٓ ٱ‬ij Ʈŧƴ (۲۱۷ /۲۱   ǂ ‫ٳ‬ ǖ Ʒǎ Ʊ (☈ ൕ)ߔ‫ٱ‬ij Š ต ؎۳)
  • 17. ‫‪ǔ‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫ٰ‬ ‫‪ijƿ ƿൌ ᯁ ࿮Œƈ :۱۶ አ‬ٱ‪  — ⁆ิ şỼ ᑴ‬ٱ‪ij ᑫij‬ٱ‪Ĵư ẵ Ũᛸ Ũઈ‬ٱ╭:ﺻدق ﮐﻼم ﺗﻌﺎﻟﯽ ﻟﻣﺎ ﮐﺎن ﻋﻧدﻧﺎ ازﻟﯾﺎ‬ ‫ٳٳ‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫‪ǔǔ ǖ ǔ‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫اﻣﺘﻧﻊ ﮐذﺑہ ﻻن ﻣﺎﺛﺑت ﻗدﻣہ اﻣﺘﻧﻊ ﻋدﻣہ ۴؎۔‪Ŕš ŨŒķ‬ٶ‪ij‬ٱ ◵ ⁆‪ij ᗏ – Ʈnjţ ƣ‬ٱ‪ǀƱ ͚ ƮƹƟǏ Őŗ‬ٳ‪ưœ‬‬ ‫ٶ ‪ij Ķǎ‬ٱ‪ƿ‬ٳŸ ᙺ ‪ij ຋‬ٱ‪ ◵ Ɨ‬‬ ‫‪nj‬‬ ‫‪ǖ Ǖ‬‬ ‫⚭‪ij¸ ʼn௒ ƭ‬ٱ – ‪Ĵư Ũ┌ ◵ ៩ ሱ‬ٱ‪ij ᙺ ƯnjƱ‬ٱ‪ᙺ ʼn௒ Ũ∄ ◵ Ɨ‬۔‬ ‫‪nj‬‬ ‫‪ǖ Ɩǖ Ʋ Ǖ ƢƎō‬‬ ‫‪Ǖ Ō‬‬ ‫)۴؎ ‪ij şỼ‬ٱࠄ⁆ ‪ij‬ٱ ‪ij ƮŧnjƷŰ‬ٱه‪ij ᑴ‬ٱ ‪ij ǂ‬ٱ ‪ij ƮƩ‬ٱ‪Ūő‬ڬ ⊇ ‪ij‬ٱޣ ‪ij‬ٱ۰  ‪œ‬ٶ‪ij‬ٱ‪ƿ‬ٳ‪ij‬ٱࣺ‪ƿ‬ٳ‪ƿ¸ő ᓠዯ Ə‬ٳ   ۲/ ۷۳۲(‬ ‫ٳ‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫‪Ǖ ǔ‬‬ ‫‪Ǖ‬‬ ‫์: ‪ij‬ٱ‪ij ᑫ‬ٱ‪ij ◵ ŨŒƈ Ũઈ‬ٱ‪ƿ‬ٳ‪ ƙ‬ٱ‪œĴ‬ٶ – ''⚭‪  ƭ‬ٱ‪ijጶ ◵ ৒ij‬ٱ‪ij ،ᙺ ǁƕnj Ľư ¹ǁƦ ᐷઈ ƿ‬ٱ‪Ĵƙ ƻ‬ٱء ‪ij‬ٱࢫ ‪ ٓij — Ũƿᚫ ᨪ๙ ৘೶‬ٱ‪͛ ᠻ‬۔‬ ‫ٳ‬ ‫ٳ‬ ‫ٳ ٳ‬ ‫‪nj‬‬ ‫‪ƫܺ ൕ :۱۷ አ‬ٵ‪:ᙺ — ᤔỼ ű‬وﻣن اﺻدق ﻣن اﷲ ﺣدﯾﺜﺎ ‪ o‬اﻧﮐﺎر ان ﯾﮐون اﺣد اﮐﺜﺮ ﺻدﻗﺎ‬ ‫ٰ‬ ‫ٰ‬ ‫ﻣﻧہ ﻓﺎﻧہ ﻻﯾﺘطﺮق اﻟﮐذب اﻟﯽ ﺧﺑﺮه ﺑوﺟہ ﻻن ﻧﻘص وھو ﻋﻠﯽ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﻣﺣﺎل ۵؎۔‪ij‬ٱࢫ ‪ ৘೶‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ij‬ٱ‪ ٓij Ɨ‬ٱ‪ij — ƯǎƱ‬ٱ‪ƿፆ‬ٳ ‪ǁƒ‬ٳ‪Ĵưઈ‬ٱᙺ ‪ij‬ٱ‪ij ౟ ៮Ɠ – ৗ Ɨ‬ٱࢫ ‪ƿ ẵ‬ٳ‪Ĵǎư‬ٱ‪ij – ¸᭞ ŕ œ‬ٱ‪ƿ şⅆ ⛨ Ɠ ƭ⚭ ⛨ ຋ Ķư ᥑ ʮ Ɨ‬ٳ‪ij‬ٱ‪ – ƒ ᘳ ŕ‬‬ ‫ٶ‬ ‫‪nj‬‬ ‫⚭‪ij ᙺ ⋄ ƭ‬ٱ‪ƿƫ‬ٳ ⋄ ‪ij‬ٱࢫ ‪ʼn௒š ৘೶‬۔‬ ‫ٵ‬ ‫‪nj‬‬ ‫‪ǔǔǖ‬‬ ‫‪ǖ ǖ‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫)۵؎ ‪ij‬ٱ‪ijᑊ‬ٱ‪ƿ‬ٳ ‪ij‬ٱ‪ƫ ᦅǂƺƶō‬ٵ‪ij‬ٱ‪ijᮃ‬ٱ‪ƿ‬ٳ ‪ij‬ٱ׷‪ƫ‬ٵᦅ   )ܺ‪ƫ‬ٵ‪ij ත ű‬ٱࠉ‪ ٓij‬ٱ‪ij ƻ‬ٱ࠸ᦲ( ‪ ٓij Ʈŧƴ‬ٱ‪ǎ ư‬ڬ ‪ƫ‬ٵ‪ij ༗‬ٱ⁆‪ij ƣ‬ٱ۰  ‪ij ൟ‬ٱ‪(۹۲Ŵ ൝  ։‬‬ ‫ٳ‬ ‫‪ijో ൕ :۱۸ አ‬ٱ‪ƿ‬ٳ‪:ᙺ — ᤔỼ ĵ‬وﻣن اﺻدق ﻣن اﷲ ﺣدﯾﺜﺎ‪ o‬ﺗﻣﯾﯾﺰ وھو اﺳﺘﻔﮫﺎم ﺑﻣﻌﻧﯽ اﻟﻧﻔﯽ‬ ‫ای ﻻاﺣد اﺻدق ﻣﻧہ ﻓﯽ اﺧﺑﺎره ووﻋده ووﻋﯾده ﻻﺳﺘﺣﺎﻟۃ اﻟﮐذب ﻋﻠﯾہ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﻟﻘﺑﺣہ)ﻋہ(‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫ﻟﮐوﻧہ اﺧﺑﺎرا ﻋن اﻟﺷﯾﺊ ﺑﺧﻼف ﻣﺎھو ﻋﻠﯾہ ۱؎۔‪ ٓij‬ٱ‪ij — ƯǎƱ‬ٱ‪ij Ũ᪳‬ٱ‪ƫ ᥑ ᤌ ᙺ űƿፆ‬ٵ∄‪ƫ ŕ‬ٵ⋌ ⛨ ‪Ĵnjư‬ٱ‪ ƭ‬‬ ‫ٳ‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫— ‪ij ౟ ៮Ɠ‬ٱࢫ ‪ƿ ẵ‬ٳ‪Ĵǎư‬ٱ‪œ‬ٶ‪ij – ƒ ᭞ ŕ‬ٱ‪Ĵnjư ʼn௒ ຋ ƭ⚭ ◵ Ɨ‬ٱ܌‪ij‬ٱ‪œ᨞ – ᙺ ƭ‬ٶ  ٱ‪ƫƿ ͚ ᘳ ෦ শij‬ٵ ‪ƫ ƏŒš – ᙺ ⓩ ẵ‬ٵ ٱ‪ ║ij‬‬ ‫ٳ‬ ‫‪nj‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫‪œ ᥑ‬ٶ‪Ĵư ◵ ᨧ‬ٱ‪ᙺ Ũ‬۔‬ ‫ٰ‬ ‫⊿:اﻗول اﺳﺘدل ﻗدس ﺳﺮه ﺑﺎﻟﻘﺑﺢ اﻣﺎ ﻓﯽ ﻧظﺮ اﻟظﺎھﺮ ﻓﻼﻧہ رﺣﻣہ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﻣن اﺋﻣﺘﻧﺎ اﻟﻣﺎ‬ ‫ﺗﺮﯾدﯾۃ وﻟذا ﻋدﻟت ﻋﻧہ اﻻﺷﺎﻋﺮة ﮐﺻﺎﺣب اﻟﻣواﻗف وﺻﺎﺣب اﻟﻣﻔﺎﺗﯾﺢ ﮐﻣﺎ ﺳﻣﻌت ﻧﺻﮫﻣﺎ‬ ‫ٰ‬ ‫ٰ‬ ‫واﻣﺎ ﻋﻧداﻟﺘﺣﻘﯾق ﻓﻼن ﻋﻘﻠﯾۃ اﻟﻘﺑﺢ ﺑﮫذا اﻟﻣﻌﻧﯽ ﻣن اﻟﻣﺟﻣﻊ ﻋﻠﯾہ ﺑﯾن اﻟﻌﻘﻼء وھواﻻء ﺷﺎﻋﺮة‬ ‫ٰ‬ ‫رﺣﻣﮩم اﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ اﻧﻔﺳﮫم ﻧﺎﺻون ﺑذﻟک ﻓﻼ ﻋﻠﯾک ﻣن ذھول ﻣن ذھل ﮐﻣﺎ اوﻣﺎﻧﺎ اﻟﯾہ ﻓﯽ ﺻدر‬ ‫‪Ǣ‬‬ ‫ٰ‬ ‫ٰ‬ ‫اﻟﺑﺣث واﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ اﻋﻠم ۲۱ ﻣﻧہ رﺿﯽ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﻋﻧہ‪ij‬ٱ◀‪ij ẵ ⓙ ᓥ ،ŕᮃ Ɨ┌ ࿮Œƈ ،ʼn‬ٱ‪Ĵƀ ʯ ʼnő᪚‬ٱ‪ ǂŗ‬‬ ‫‪Ǐ‬ٳ‬ ‫‪Ǖ‬‬ ‫‪ij ຋ — ዏ‬ٱ‪ ٓij – ৗ Ɨ‬ٱ‪ƿ ƭ‬ٳ‪  ᤑ‬ٱ‪ƿᛸ ৘೶ ࢫij‬ٳ‪ij ƽ‬ٱ៍ ‪Ŕǎư˜ઈ‬ٶ‪ij ᙺ ẵ — ᨪ‬ٱ‪ij ৗ ᷪ‬ٱ‪Ĵƙ‬ٱ∇‪ij ẵ ⓙ ᓥ ŕ‬ٱ‪ ٓij –ᑘ ʯ ᑋ ʼnő᪚‬ٱ‪ ƭ‬‬ ‫‪Ǎ‬‬ ‫‪Ǎ‬‬ ‫‪Ǖ‬‬ ‫‪ǎƷǖƱ‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫‪ij࿬ Ʈţ’ ᓥ‬ٱ╡ ‪ij‬ٱ‪ƫ‬ٵ‪  ،ᶫ Ŵክ ʮ Š ต Ʈţ’ ƿ‬ٱ‪ƫij‬ٵ‪ƿ‬ٳ⊰  ٱ‪ij‬׼ ‪ij‬ٱ‪ij – ৗ Ɨ‬ٱ‪Ĵư¸ ≠ ⓙ — ෦ Ɨ‬ٱ ‪ŒƨƊ‬ء  ٱ‪ƫij‬ٵ‪ƿ‬ٳ ‪ij‬ٱ‪Ĵƙ‬ٱ∇‪ — ŕ‬‬ ‫ٳ‬ ‫‪nj‬‬ ‫‪nj‬‬
  • 18. ǔ ǖ Ǖ Ǖ ǔ  ẵ ʼn¸‫ٶ‬œ ͚ ⛨ ᙺ ʯ ŕ‫ٳ‬ƿ‫ٱ‬Ĵƙ‫ٱ‬ij — ‫ٱء‬ijɦ‫ٱ‬ij ʮ ̢ ᓥ ᗏ – ᑘ ‫ٱ‬Ĵǎưઈ‫ٳ‬ǁƒ ƻ‫ ۝‬ᓥ ৘೶ ‫ﷲ‬ij‫  ٱ‬ᤒƿ ŕ∇‫ٱ‬Ĵƙ‫ٱ‬ij ‫ٶ‬œ᨞ Ɠ ሱ ᙺ ៩ ŖƔƪƸŬ ‫ٳ‬ ǔ ǔ ǔ ǖ Ɗ ৘೶ ࢫij‫ٳŽ  ٱ‬ƿ ŖƶŬ ۱۲ ≿‫ٱ‬ij ৘೶ ࢫij‫ٵ ٱ‬ƫ ،ƒ Ŵ‫ٱ‬ij⇪‫ٱ‬ij ៮Ɠš ఐ ( ƭ )   ‫۔‬Ŗ ƶ ǖ ǖ ǖ (۲۴۱ /۱   ƭ‫ٵ‬ƫ‫ٱޚ  ܢ‬ij ƭ࠭‫ٱ‬ij‫ٳ‬ƿ‫ٱ‬ij‫ٶ‬œ   ۰‫ٱ‬ij ‫ٱﷲ‬ij ༗ ƣ⁆‫ٱ‬ij ༗‫ٵ‬ƫ ᨪ‫ٓ ٱ‬ij Ʈŧƴ nj ǔ ƕơƹŋ‫ٱ‬ij ൕ) ᦅ‫ٱ؂‬ij ĵ‫ٳ‬ƿ‫ٱ‬ijో ؎۱) (Ų ‫ اﻧﮐﺎر ﻻن ﯾﮐون اﺣد‬o‫ — ᙺ:وﻣن اﺻدق ﻣن اﷲ ﺣدﯾﺜﺎ‬űœ⊙ ‫ٶ‬œƬƎơō‫ٱ‬ij  ‫ٱ‬ij űḍ ‫ٶ‬œጶও‫ٱ‬ij ‫ڬ‬ŪŒƈ ൕ :۱۹ አ ‫ٵ ٶ‬ ٰ ‫اﺻدق ﻣﻧہ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﻓﯽ وﻋده وﺳﺎﺋﺮ اﺧﺑﺎره وﺑﯾﺎن ﻻﺳﺘﺣﺎﻟﺘہ ﮐﯾف ﻻواﻟﮐذب ﻣﺣﺎل ﻋﻠﯾہ‬ ‫ﺳﺑﺣﻧہ دون ﻏﯾﺮه ۲؎۔‬ ٰ ǔ ǖ ǔ ǖ ǔ  ʼn௒ ͚ ƭ‫ٶ‬œ‫ٱ‬Ĵǎư‫ٳ‬ƿ Ɨ‫ٱ‬ij ᙺ ƻ‫ٳ ۝‬ƿ‫ٵ‬ƫij‫ —،  ٱ‬ᥑ ‫ٳ‬ƿ‫ٵ‬ƫij‫ٱ ⛨  ٱ‬Ĵǎư — ŕ∄‫ٵ‬ƫ ¸ ᭞ ŕ‫ٶ‬œĴ‫ ٱ‬ǎ ư‫ٳ‬ƿ ẵ ৘೶ ࢫij‫  ٱ‬౟ ៮ Ɠ – ◵ Ɨ‫ٱ‬ij ᙺ ƿፆ‫ٱ‬ij — ƯǎƱ‫ٓ ٱ‬ij ‫ٳ‬ ǔ ‫ ͚۔‬ƻ‫ٵ‬ƫƿ‫ٵ‬ƫ‫ٱ‬ij ƏŒťƴnj  ƒ ᘳ ༈ ຋ ƭ⚭ ◵ ৘೶ ࢫij‫ ¸ –  ٱ‬ʼn௒ ᑋ ƻ͑ ‫ٳ‬ƿ‫ٵ‬ƫij‫ ◵،  ٱ‬ᓥ¸ ‫ٳ‬ nj Ǖ ǖ ǖ ǖƴ ǎ ƷŐƟō Ǖ (۲۱۱ ‫   ۲ /۲۱۔‬ƭ‫ٵ‬ƫ‫ٱޚ  ܢ‬ij ƭ‫ٱ‬ij‫ٱ؁‬ij ‫ء‬᤬‫ٱ‬ij‫ٳ‬ƿ‫ٱ‬ij‫ٶ‬œ   ۰‫ٱ‬ij ‫ٱﷲ‬ij ༗ ƣ⁆‫ٱ‬ij ༗‫ٵ‬ƫ ᨪ‫ٓ ٱ‬ij Ʈŧ      ũ ‫ٱ‬ij ‫ٱޤ‬ij ‫ٶ‬œ‫ٱ‬Ĵƙ‫ٳ‬ƿ‫ٱ‬ij ؎۲) ǔ ‫ اﻧﮐﺎر ﻻن ﯾﮐون اﺣد اﮐﺜﺮ ﺻدﻗﺎﻣﻧہ‬o‫ — ᙺ :وﻣن اﺻدق ﻣن اﷲ ﺣدﯾﺜﺎ‬ƻֵ‫ٱ‬ij şƫ‫ٳ‬ƿ ൕ :۲۰ አ ‫ٵ‬ ‫ﻓﺎن اﻟﮐذب ﻧﻘص وھو ﻋﻠﯽ اﷲ ﻣﺣﺎل دون ﻏﯾﺮه ۱؎ اھ ﻣﻠﺧﺻﺎ۔‬ ǔ ǔ ǖ  ͚ Ɨ‫ٱ‬ij ᑋ ،ᙺ ʼn௒ š ij‫ٶ ٱ‬Ŕš ŕ‫ٵ‬ƫ ‫ٳ‬ƿ‫ٵ‬ƫij‫ ⋄ ᙺ  ٱ‬ƭ⚭ ⚮¸ ‫ٱ‬ijƿ ẵ ৘೶ ࢫij‫ —  ٱ‬ƣ⁆ ౟ ៮Ɠ – ᙺ ༶ઈ‫ٳ‬ǁƒ ‫ٳ‬ƿፆ‫ٱ‬ij ◵౎‫ٱ‬ij Ɨ‫ٱ‬ij ƯǎƱ‫ٓ ٱ‬ij ‫ٳ‬ nj ǔ ‫ٱ۔‬ĴźŧŏŪ DŽ‫ٱ‬ij ،š ⍱ ǔ ǖ ŮŌ ǖ ǖƴ ǔ (۲۵۵ /۲   Ŵ‫ٱ‬Ĵǎư‫ٱ܍‬ij ჷŒƙő‫ٱ‬ij ‫ڬ‬njƵƶĽ ‫ٱ‬ij   ᡼ᡳ ‫ٱﷲ‬ij ༗ ƣ⁆‫ٱ‬ij ༗‫ٵ‬ƫ Ʈŧ    ƻֵ‫ٱ‬ij ş‫ٵ‬ƫ‫ٳ‬ƿ ൕ ؎۱) ǔ ٰ‫ — ᙺ:اﻟﮐذب ﻋﻠﯽ اﷲ ﺗﻌﺎﻟ‬ằƬƹƟō‫ٱ‬ij şỼ :۲۱ አ ‫ﯽ ﻣﺣﺎل ﻻﻧہ دﻧﺎءة ۲؎۔‬ ‫ٵ‬ ‫ ᙺ۔‬॥ Ģ ŕ‫ٵ‬ƫ – ᙺ ʼn௒ ƭ⚭ š ৘೶ ࢫ‫ٱ‬ij nj ǔ (   ằ‫ٵ‬ƬƹƟō‫ٱ‬ij şỼ ؎۲)
  • 19. ‫‪ij Ḟ ⃲⍺ :۲۲ አ‬ٱ܊᧖  ٱ‪:ᙺ — ╡࿬ şỼ ʮ ű ղij‬ﻣﻣﺘﻧﻊ ﻋﻠﯾہ اﻟﮐذب اﺗﻔﺎﻗﺎ ﻻﻧہ ﻧﻘص واﻟﻧﻘص‬ ‫ٰ‬ ‫ﻋﻠﯽ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﻣﺣﺎل اﺟﻣﺎﻋﺎ ۳؎۔⚭‪  ƭ‬ٱ‪Ĵnjư ৒ij‬ٱ‪ƫ – ᙺ ʼn௒ ƣോő‬ٵ‪ij ᙺ ⋄ ŕ‬ٱ‪ƿƫ‬ٳ ‪  ⋄ ǂŗ‬ٱ‪Ĵnjư š ৘೶ ࢫij‬ٱ‪ Ɔ኱ő‬‬ ‫ٵ ‪Ǐ‬ٳ‬ ‫‪nj‬‬ ‫‪ᙺ ʼn௒‬۔‬ ‫)۳؎ ‪ij şỼ‬ٱ‪ijव‬ٱ╡ ‪ij Ḟ‬ٱ܊᧖ ‪ij‬ٱ‪(൶ ෻) űղ‬‬ ‫‪:ᙺ — ŸŒnjš ≓ şỼ :۲۳ አ‬اﻟﮐذب ﻧﻘص واﻟﻧﻘص ﻋﻠﯾہ ﻣﺣﺎل ﻓﻼﯾﮐون ﻣن اﻟﻣﮐﻧﺎت وﻻﺗﺷﻣﻠہ‬ ‫ٰ‬ ‫اﻟﻘدرة ﮐﺳﺎﺋﺮ وﺟوه اﻟﻧﻘص ﻋﻠﯾہ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﮐﺎﻟﺟﮫل واﻟﻌﺟﺰ ۴؎۔‬ ‫‪Ǖ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪Ǘ‬‬ ‫‪  ᙺ ⋄ ƭᐋ‬ٱ‪ƫij‬ٵ‪ƿ‬ٳ ⋄  ٱ‪  ƭ⚭ ຋ ،ʼn௒ š ৘೶ ࢫij‬ٱ‪  ᑋ ،ƒ ẵ ƭ༉ ৒ij‬ٱ‪ƿ┌ ʮ ৘೶ ࢫij‬ٳ‪  ƭ‬ٱ‪Ĵƙ ẵij‬ٱ‪ij Ũฑ ᑜ ຝ‬ٱ‪ ƭᨸ‬‬ ‫‪nj‬‬ ‫‪nj‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪nj‬‬ ‫⋄ ‪ƫ ፂ ୙‬ٵ⇹ ‪ij‬ٱ‪  ᙴ ʼn௒ Ʈƛ – ،৒‬ٱ‪ƫij‬ٵ‪ƿ‬ٳ ‪ƿ┌ Ʈǎ ƸţŒŶ‬ٳ‪ƿ᥏ ẵ ƭ‬ٳ‪ş‬‬ ‫‪nj‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫)۴؎ ‪ij‬ٱ܊‪ƫ‬ٵ‪ij‬ٱ‪ij ⊇ ᑴ‬ٱ‪ĴƨƎō‬ٱ ‪ij‬ٱ‪ŔźƎō‬ٶ‪ǎ ư‬ڬ  ̢ ''⊇'' ‪Ĵnjƶƹnjťū ඐ‬ٱ៮ ‪œ‬ٶ‪(۷۳Ŵ   ᛴ‬‬ ‫ٰ‬ ‫‪ij :۲۴ አ‬ٱ‪: ᙺ — ᷪ‬ﻻﯾﺻﺢ ﻋﻠﯽ ﺗﻌﺎﻟﯽ اﻟﺣﺮﮐۃ واﻻﻧﺘﻘﺎل وﻻ اﻟﺟﮫل وﻻاﻟﮐذب ﻻﻧﮫﻣﺎ اﻟﻧﻘص‬ ‫ٰ‬ ‫واﻟﻧﻘص ﻋﻠﯽ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﻣﺣﺎل ۵؎۔‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ij‬ٱࢫ ‪ijƫ ƯĹž š ৘೶‬ٱ‪ƫ ፂƫ ʼnᅕ‬ٵ⚭‪ij ᙴ ⋄ Ʈƛ ᨪ – ƒ ༈ ⚙ ƭ‬ٱ‪ƫ‬ٵ‪ƿ‬ٳ ⋄  ٱ‪ʼn௒ š ৘೶ ࢫij‬۔‬ ‫ٵ‬ ‫ٵ‬ ‫‪nj‬‬ ‫‪nj‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫)۵؎‪ij‬ٱ܊‪ƫ‬ٵ‪ij‬ٱ‪ij ⊇ ᑴ‬ٱ‪ĴƨƎō‬ٱ ‪ij‬ٱ‪ŔźƎō‬ٶ‪ǎ ư‬ڬ   ̢ ''‪''ਝ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪Ĵnjƶƹnjťū ඐ‬ٱ៮ ‪œ‬ٶ‪ƫ۶۶Ŵ   ᛴ‬ٵ ۷۶(‬ ‫ٰ‬ ‫‪ij Ō :۲۵ አ‬ٱ߻‪ij‬ٱ — ᙺ :ﻗدس ﺗﻌﺎﻟﯽ ﺷﺎﻧہ ﻣن اﻟﮐذب ﺷﺮﻋﺎ وﻋﻘﻼ اذاھو ﻗﺑﯾﺢ ﯾدرک اﻟﻌﻘل ﻗﺑﺣہ‬ ‫ٰ‬ ‫ﻣن ﻏﯾﺮ ﺗوﻗف ﻋﻠﯽ ﺷﺮح ﻓﯾﮐون ﻣﺣﺎﻻ ﻓﯽ ﺣﻘﻠہ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﻋﻘﻼ وﺷﺮﻋﺎ ﮐﻣﺎ ﺣﻘﻘہ اﺑن اﻟﮫﻣﺎم‬ ‫وﻏﯾﺮه ۱؎۔‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫‪Ǐ‬‬ ‫‪ij‬ٱࢫ ∈‪ƫ şỼ ̱ ኇƫ‬ٵ̱ ≛ ‪ǂŗ‬ٳ‪ĴǍư ẵ ƭ⚭ şⅆ‬ٱ‪Ĵưઈ ĵ‬ٱ ، ‪ij‬ٱ‪œ᨞ ≠ – ᙺ ≠ ⓩ ƭ⚭ – ৗ Ɨ‬ٶ ڄ ‪ij‬ٱ‪ Ɠ ⓙ ͚ Ɨ‬‬ ‫ٵ‬ ‫‪nj‬‬ ‫‪nj‬‬ ‫‪Ǘ‬‬ ‫‪ij Ͽ ᙺ ᅦઈ‬ٱ‪ij – ͚ Ɨ‬ٱ‪ij ॅա ƭᐋ ຋ ᙵ Ə◀࿬ š şỼ ᐷਯ◵ Ɨ‬ٱࢫ ‪ƫ ŒƨƊ — ᣆ ͚ ৘೶‬ٵ‪ – ᑜ ᙺ ʼn௒ şⅆ ǂŗ ⇘Ỽ‬‬ ‫‪Ǐ‬ٳ‬ ‫‪ij‬ٱ‪ij Ũઈ‬ٱ‪ij ԡ‬ٱ‪ĴŮŜŌ‬ٱ‪ƫ Ũ‬ٵ‪ij ᓥ ŕ⍱‬ٱ‪ij ఽ ʮ Ɨ‬ٱ‪œ⍺‬ٶ‪ǁƒ ŕ‬ٳ‪៮ઈ‬۔‬
  • 20. ‫)۱؎ ‪ij Ō‬ٱ߻‪ij‬ٱ   (‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫ٰ‬ ‫‪Ĵưő࿬ :۲۶ አ‬ٱ ⊇ ‪ij ␛ şỼ űƿⓔ‬ٱ◺ ‪ij‬ٱ‪ij Ũઈ‬ٱ∼ ‪ij‬ٱ‪  Žƿ ᤤ ա‬ٱ‪ǁƒ ŖƶƊ ৘೶ ࢫij‬ٳ‪:ᙴ ྂઈ‬اﻟﮐذب ﻋﻠﯾہ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﻣﺣﺎل‬ ‫ٳ‬ ‫ٳ‬ ‫۲؎۔ ٱ‪ᙺ ʼn௒ ƭ⚭ š ৘೶ ࢫij‬۔‬ ‫‪nj‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫‪ǔ ǔ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫)۲؎ ‪ij ŠƷŬ‬ٱ܍‪ƫ‬ٵ‪ij Ŵ‬ٱ‪ƿő‬ٳ‪ij şỼ ǂŗ‬ٱ‪ij ŖƨƖō‬ٱ‪ij  ◺ő‬ٱݫ‪ij ƭ‬ٱ‪ŐƌƖō‬‬ ‫‪ij ൟ  Ŗǎƶ‬ٱ‪(۲۳Ŵ ൝  ։‬‬ ‫‪Ǐ‬ٳ‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫ٰ‬ ‫‪ij ೚ :۲۷ አ‬ٱو‪: ᙺ — ƭ‬اﻟﻣﻌﺘﺰﻟہ ﻗﺎﻟوا ﻟوﻻﮐون اﻟﺣﮐم ﻋﻘﻠﯾﺎ ﻟم ﯾﻣﺘﻌن اﻟﮐذب ﻣﻧہ ﺗﻌﺎﻟﯽ‬ ‫ٰ‬ ‫ﻋﻘﻼ، واﻟﺟواب اﻧہ ﻧﻘص ﻓﯾﺟب ﺗﻧﺰﯾﮩہ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﻋﻧہ ﮐﯾف وﻗدﻣﺮاﻧہ ﻋﻘﻠﯽ ﺑﺎﺗﻔﺎق اﻟﻌﻘﻼء ﻻن‬ ‫ٰ‬ ‫ﻣﺎﯾﻧﺎﻓﯽ اﻟوﺟوب اﻟذاﺗﯽ ﻣن ﺟﻣﻠۃ اﻟﻧﻘص ﻓﯽ ﺣق اﻟﺑﺎری ﺗﻌﺎﻟﯽ وﻣن اﻻﺳﺘﺣﺎﻻت اﻟﻌﻘﻠﯾۃﻋﻠﯾہ‬ ‫ﺳﺑﺣﻧہ ۳؎ اھ ﻣﻠﺧﺻﺎ ﻣﻊ اﻟﺷﺮح۔‬ ‫‪ǖǔ‬‬ ‫‪ij ᓥ ঔම – ᨪ Ŵ᥏‬ٱ‪ij ƕ ẵ ƮƹƟǏ Őŗ‬ٱˆ‪  ຋ ¸ ᑋ ≠ ᣘ‬ٱ‪ƿ ᑋ ʼn௒ ƭ⚭ ◵ ৘೶ ࢫij‬ٳᙺ ‪  ፲őᠷ‬ٱ‪Ĵnjư ฐ ᗏ ẵij‬ٱ‪ ≠ ʼn௒ ƣോő‬‬ ‫‪nj‬‬ ‫‪ǖǔ‬‬ ‫‪ij ᙴ ᅰઈ‬ٱ‪ijጶ ᓥ ƮƹƟǏ Őŗ‬ٱ‪œ ƭ‬ٶ‪Ĵǎư‬ٱ – ⚭‪  ƭ‬ٱ‪ij¸ ≠ ʼn௒ ৗ Ɨij‬ٱ – ‪ƫ‬ٵ‪ƫ ຋ ᙺ ⋄ ŕ‬ٵ‪ij‬ٱ‪ij¸ Ʈnjţ‬ٱ –  ٱ‪ij Ɠ ৘೶ ࢫij‬ٱ‪  ᓞઈ ŕས ẵ Ɨ‬ٱ‪ Ɨij‬‬ ‫‪nj‬‬ ‫‪nj‬‬ ‫‪nj‬‬ ‫͚ ≠ ¸‪ŒƨƊ Ũฑ š ᓥ‬ء ◵ ‪ij‬ٱ‪ij ƭ⚭ – ᙺ ᨪ ጸƫ ᙺ Ɔ኱‬ٱ‪ij ᙺ ⃚ ʮ ᘷও‬ٱ‪ƿƫ‬ٳ ‪ij ⚙ ጶ‬ٱ‪ƫ ᙺ ⃚ ٰ ʮ ᘷও‬ٵ‪  Ʈƛ ŕ‬ٱ‪ ৘೶ ࢫij‬‬ ‫ٵ‬ ‫ٵ‬ ‫‪nj‬‬ ‫‪nj‬‬ ‫‪ǔ ŏŪ‬‬ ‫‪ǔ Ǖ‬‬ ‫͚ ‪  ᙺ ⋄ — ᣆ‬ٱ‪ƫij‬ٵ‪ƿ‬ٳ ‪ij‬ٱ‪Ĵƙ ʮ Ɨ‬ٱ‪ij ᙺ ≠ ʼn௒ — ƻ‬ٱ‪Ĵźŧ  DŽ‬ٱ ‪ij ත‬ٱݨ‪ş‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫)۳؎ ⑸‪ij‬ٱ‪ij ఢ‬ٱ܍‪ij ೚ şỼ ƭᤐ‬ٱو‪Ŕnjǔ ư ƭ‬ٶᦅ ‪ij‬ٱ‪ٰ ij ŲƕżƹƟŰŌ‬‬ ‫ٱ‪ŋऊ‬ڬ ‪ij‬ٱه‪ij ᓠ‬ٱ۰  ཰‪ƿ‬ٳ‪ij‬ٱ‪ij ƭ‬ٱݨ‪ij ᤔ‬ٱ܍Ž ▨ ‪ij‬ٱ»‪ij‬ٱ‪(۴۶ /۱ ƻ‬‬ ‫‪ǖ‬‬ ‫)‪ij ೚‬ٱو‪ij      ƭ‬ٱݿ ‪ij‬ٱ‪ƿኡő‬ٳ‪œ ű‬ٶ‪(۱۰Ŵ       ᛴ‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫‪Ĵưő࿬ :۲۸ አ‬ٱ ‪ij Ũዎ‬ٱ܊᧖ ‪ij ʼnᶲ‬ٱ‪:ᙴ ࡠ — şỼ ʮ Ɨ‬اﻟﮐذب ﻧﻘص ﻻن ﻣﺎﯾﻧﺎ ﻓﯽ اﻟوﺟوب اﻟذاﺗﯽ ﻣن‬ ‫اﻻﺳﺘﺣﺎﻻت اﻟﻌﻘﻠﯾۃ ﺑذاﻟک اﺛﺑت اﻟﺣﮐﻣﺎء اﻟذﯾن ھم ﻏﯾﺮ ﻣﺘﺷﺮﻋﯾن ﺑﺷﺮﯾﻌۃ اﻻﺳﺘﺣﺎﻟۃ‬ ‫ً‬ ‫اﻟﻣذﮐورة ﻓﺎن اﻟوﺟوب واﻟﮐذب ﻻﯾﺟﺘﻣﻌﺎن ﮐﻣﺎ ﺑﯾن ﻓﯽ اﮐﻼم ۱؎ اھ ﻣﻠﺧﺻﺎ۔‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫‪Ǘ‬‬ ‫‪Ŕš ⚙ ጶ – ᙺ ⋄ ॅա ƭᐋ‬ٶ‪ij‬ٱ ¸‪ƫ ᙺ fi༘ ͚ ᓥ‬ٵ‪ij ،ᙺ ≠ ʼn௒ Ʈƛ ŕ‬ٱ‪œ š Ɨ‬ٶ‪ƫ ẵ ਜ਼‬ٵ‪ᣙ ŕ‬ء  ٱ‪ ጶ ᙴ ᅰᆽ ʼn௒ ẵij‬‬ ‫‪nj‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫‪ǔ ŏŪ‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫‪ǖ ƱǕ‬‬ ‫‪ǔ‬‬ ‫⛨ ‪ij š ᤄỼ‬ٱᦳ‪Ŕš – zƿ ƒ ƻ‬ٶ ٱ‪œ ƫ ៮ij‬ٶ‪ƫƿ‬ٵ‪Ĵư — ŨŒķ ≿ – ᑘ Տ¸ ᑋ ኾ ៮ҍ Ɔ‬ٱ ‪ij ᙺ ᖞ¸ Ưnj‬ٱ‪Ĵźŧ  DŽ‬ٱ۔‬ ‫ٵ ٳ‬ ‫ٳ‬
  • 21. ǖ (Ÿᶲ ᧖‫ٱ܊‬ij Ũዎ ƭ‫ٱو‬ij ೚ şỼ ؎۱) ǖ ǔ ٰ ‫:اﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﺻﺎدق ﻗطﻌﺎ ﻻﺳﺘﺣﺎﻟۃ‬ᙴ ྂઈ‫ٳ‬ǁƒ — ƭᤐ‫ٱ܍‬ij ఢ‫ٱ‬ij⑸ ‫ٱުء‬ij ່ ޭij‫ ⇞ ٱ‬Ũެ‫ٱ‬ij ̩ ‫ٱ‬Ĵưő࿬ :۲۹ አ (‫اﻟﮐذب ھﻧﺎک ۲؎۔ )ﻣﻠﺧﺻﺎ‬ ǔ ǔ ‫ ƒ۔‬ᘳ ƻ๘‫ٱ‬ij ◵ ƭ⚭ ƻᓦ‫ٵ‬ƫ – ᙺ᭞ ‫ٱ‬Ĵƶƹƨǎ Ʋ ৘೶ ࢫ‫ٱ‬ij nj ǎ ǔ ǖ ǖ ǖ ǔ (۶۲ /۱ ƻ‫ٱ‬ij»‫ٱ‬ij ▨ Ž‫ٱ܍‬ij ᤔ‫ٱݨ‬ij ƭ‫ٱ‬ij‫ٳ‬ƿ཰   ۙ‫ٱ‬ij fi ᑴ‫ٱه‬ij ƭ։‫ٱ‬ij   ࣱ‫ٱ‬ij ᦅ‫ٶ‬Ŕnj ư ƭ‫ٱو‬ij ೚ şỼ ƭᤐ‫ٱ܍‬ij ఢ‫ٱ‬ij⑸ ؎۲) nj ǔ ǔƱ Ǖ ǔ ǎ ‫ٱޛ‬ij⇞ ŕ‫ٱ‬Ĵƙ ᤌ ‫ٱ‬ijœ‫ٱ‬ijœ ‫ڬ‬ƨǎ Ʋⅆ ‫ٳ‬ƿƫ‫ٱ‬ij ƭ‫ٱ‬Ĵnjư ⊀ ‫ٳ‬ƿ‫ٵ‬ƫij‫  ٱ‬ᕒ ‫ٱ‬ĴnjƶơƲ ͚ ްᓦও‫ٱ‬ij Ũઈ‫ٱ‬ij – Ɨ⏁‫ٱ‬ij :۳۰ አ  ‫ٳ‬ƿ࿬‫ٱ‬Ĵư ࢗ Ɨij‫ ڄ  ٱ‬ᓥ űᛱ‫ٶ‬œ Ʈţ’ ǀ ‫ٳ‬ ‫ٶ ٶ‬ ‫ ٵ‬Ǎ nj ǔ ǔŃ ǔ ǖ  ͚ ⋀ শij‫ ٱ‬ǀ ǂŗ ৘೶ ࢫ‫ٱ‬ij)؎۳ ‫ﻓﻠن ﯾﺧﻠف اﷲ ﻋﮫده‬৘೶ ঔ◀ »ƿ — űǀǎƱ∈ ൕ – ៮ઈ‫ٳ‬ǁƒ ᑋ ƯǎƱ⇘‫ٳ‬ƿ ʮ ‫ٳ ٳ‬Ǐ ‫ٳ‬ ‫ٳ‬ ǔ ǖ ǖ (ƭ ‫ٱ۔‬Ĵưઈ‫ٳ‬ǁƒ ƒ ƏŒš ǔ (۸۰/ ۲  ᦲ࠸‫ٱ‬ij ƻ‫ٱ‬ij‫ٓ ٱ‬ijࠉ ‫ٱ‬ij؎۳) ٰ ‫៮ :ﺧﺑﺮ اوﺗﻌﺎﻟﯽ ﮐﻼم ازﻟﯽ اوﺳت وﮐذب درﮐﻼم ﻧﻘﺻﺎﻧﮯ ﺳت ﻋظﯾم ﮐہ‬ij‫ ٱ‬Ì ʮ ᢣೕ ƻᨩ ٰ ‫ﮨﺮﮔﺰ ﺑﺻﻔﺎت اوراه ﻧﻣﯽ ﯾﺎﺑد در ﺣق اوﺗﻌﺎﻟﯽ ﮐہ ﻣﺑﺮاز ﺟﻣﯾﻊ ﻋﯾوب وﻧﻘﺎﺋص ﺳت ﺧﻼف‬ ‫ﺧﺑﺮ ﻣطﻘﺎ ﻧﻘﺻﺎن ﺳت۴؎ اھ ﻣﻠﺧﺻﺎ۔‬ ǔ ǔŃ ǖ ǔ Ǘ  – ৘೶ ࢫij‫  ٱ‬᯵‫ٱ‬ĴǍư ƒ ŕ‫ٱ‬ij‫ٳ‬ƿ ǀ ǂŗ — ƭ⁝ ʮ ৘೶ ࢫ‫ٱ‬ij ŕ‫ٵ‬ƫ ‫ٱ‬ij্ ᙺ ጯ ≅ ‫ٱ‬Ĵư¸ ◵ ƭᐋ — ŨŒķ ،ᙺ Ÿƿ‫ٱ‬ij ᥑ ʮ ৘೶ ࢫ‫ا‬ ‫ٳ ٳ‬Ǐ ‫ٳ‬ ǔ ǖ ǔ ŧŏŪ ǔ š ͚ᥑ — ᣆ ʮ Ɨ‫ٱ‬ij ᙺ ĵĴ‫ ٱ‬Ǎ ư ẵ ƭ⋞‫ٵ‬ƫ លጡ Ũฑ (ƭ) ‫ٱ‬Ĵź  DŽ‫ٱ‬ij ᙺ ጯ ‫ٱ‬ĴǍư‫ٱ‬ijᮃ ‫ٱ‬Ĵư¸ ƏŒ nj ǔ ǔ ǔ ǔ ǖ ǖ (۳۰۷Ŵ   ᛴ‫ٶ‬œ ƻ‫ٱ‬ijƅ ʼnő ࠮‫ٱ‬ij‫ٳ‬ƿ‫ٶ‬œ    ࢳ‫ٓ ٱ‬ij ƭ ŕ‫ٶ‬ŔljƉ ࢫ‫ٱ‬ij ƐŐťƴǎ  ƼŐƑ ‫ڬ‬ǎ ư‫ٓ ٱ‬ij Ʈŧƴ (ű‫ٳ‬ǀǎƱ∈ ൕ) ‫ٳ‬ǀǎƱ‫ٱޛ‬ij ⎁ ؎۴) Ǎ ǖ ǔ ǔ  ࢫ‫ٱ‬ij‫ اﻟﻌﻠﯽ اﻟﻌظﯾم‬ఐ‫وﻻﺣول وﻻﻗوة اﻻ ﺑﺎ‬ᙴ ᅰઈ ƻጰ Ķư ƻƕ — ű‫ٳ‬ƿ‫ٱ‬Ĵnjư ƭዩ ᠻᆽ ᛌষ ẵ ‫ٶ‬Ŕǎư‫ٶ‬Ŕnjš ƻ⋃ో nj !ი‫ٓ ٱ‬ij ‫۔‬ᠻઈ‫ٳ‬ǁƒ ኰ ƭ‫ٶ‬œ‫ٱ‬ij ᭞ ৘೶ nj