1. Akhiran Kata Kerja
i. -kan
ii. -i

2. Golongan kata yang boleh gabung
akhiran -kan
• Kata nama
 Diri - dirikan
• Kata kerja tansitif
 Kirim - kirimkan
• Kata kerja tak transitif
 Terbang - terbangkan
• Kata adjektif
 Panjang - panjangkan
• Kata tugas
 Sudah - sudahkan

3. Jenis kata kerja berakhiran -kan
Biasanya kata kerja yang menerima akhiran ini akan
menerima juga awalan meN- atau di- dan hadir
dalam ayat transitif aktif atau pasif. Kata kerja
yang menerima akhiran -kan tanpa awalan wujud
dalam dua jenis ayat sahaja, iaitu:
i. Dalam ayat pasif bagi kata ganti nama orang
pertama dan orang kedua.
ii. Dalam ayat suruhan.

4. Contoh dalam ayat pasif bagi kata
ganti nama orang pertama dan kedua.
• Puisi-puisi tersebut telah aku bukukan.
• Madrasah itu kami dirikan bersama-sama.
• Peristiwa itu kamu riwayatkan dengan jelas.
• Tangkapan ikan hari ini kau pasarkan juga.
• Santapan itu adinda hidangkan buat kekanda.

5. Contoh dalam ayat suruhan
• Terbangkan layang-layang itu.
• Sila padamkan tulisan dipapan hitam.
• Panjangkan potongan kain ini.
• Harap kamu sudahkan perkara yang telah
kamu mulakan ini.
• Hentikan kenderaan anda di garisan kuning.

6. Aspek makna akhiran -kan
1. Kausatif atau menyebabkan jadi
 Waris-wariskan
 Biru-birukan
 Jilid-jilidkan
2. Benefaktif atau melakukan sesuatu untuk
manfaat orang lain
 Kirim-kirimkan
 Masak-masakkan
 Pukul-pukulkan

7. Golongan kata yang boleh gabung
dengan akhiran -i
• Kata nama
Belakang-belakangi
• Kata kerja
Kahwin-kahwini
• Kata adjektif
Dalam-dalami
• Kata tugas
Serta-sertai

8. Jenis kata kerja berakhiran -i
Akhiran -i juga membentuk kata kerja transitif
dan wujud dengan awalan meN- atau di-.
Seperti imbuhan -kan juga, kata kerja yang
hadir dengan akhiran -i tanpa awalan wujud
hanya dalam dua bentuk.
i. Dalam ayat pasif bagi orang pertama dan
kedua.
ii. Dalam ayat suruhan

9. Contoh dalam ayat pasif bagi orang
pertama dan kedua
• Tidak patut awak belakangi orang tua sendiri.
• Jangan engkau tangisi pemergiannya.
• Segala keterangan beliau perlu kamu halusi.
• Hotel itu telah kami duduki sejak tiga hari
yang lalu.
• Usah kamu dekati pelajar perempuan itu lagi.

10. Contoh dalam ayat suruhan
• Contohi perangai baik pemuda itu.
• Ikuti segala arahan pengawal tersebut jika
hendak selamat.
• Tolong baiki basikal yang pancit ini.
• Jauhi segala perkara berkaitan dadah.
• Patuhi undang-undang jalanraya.

11. Aspek makna akhiran -i
1. Kausatif atau menyebabkan jadi
 Baik-baiki
 Hadiah-hadiahi
 Derhaka-derhakai
2. Lokatif iaitu unsur tempat
 Dekati mereka-merapati mereka
 Turuni lurah-turun ke lurah
 Naiki kereta-menggunakan kereta

12. Persamaan antara kedua-dua akhiran ini
Persamaannya ialah kedua-duanya akhiran ini
membawa maksud kausatif. Contohnya:
 Bulatkan – menyebabkan jadi bulat
 Warnakan – menyebabkan jadi berwarna
 Baiki – menyebabkan menjadi pulih
 Sudahi – menyebabkan menjadi penamat

13. Perbezaan antara kedua-dua akhiran ini
• Akhiran –kan mengandungi unsur benefaktif:
kirimkan – menyampaikan sesuatu untuk
orang lain
Capaikan – mengambilkan sesuatu untuk
orang lain
• Akhiran –i mengandungi unsur lokatif:
Tunggangi – duduk di atas belakang sesuatu.
Dekati – dekat pada tempat atau orang.