งานนำเสนอPPTพืชตัวอย่างในสวนพฤกษศาสตร์โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษาตามโครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชอันเนื่องมาจากพระราชดำริในสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี จัดทำโดย กลุ่ม 5 ม.5 ห้อง 932 ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2561 เสนอ ครูวิชัย ลิขิตพรรักษ์ ตำแหน่ง ครู คศ.1 สาขาชีววิทยา กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษา

1. ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ของพืชตัวอย่างในสวนพฤกษศาสตร์โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษาตามโครงการอนุรักษ์
พันธุกรมพืชอันเนื่องมาจากพระราชดาริสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯสยามบรมราชกุมารี
รายวิชาชีววิทยา 3 ว30243 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 ภาคเรียนที่1 ปีการศึกษา2561 1

2. แนะนาครูผู้สอน
ครูวิชัย ลิขิตพรรักษ์
ครู คศ.1สาขาชีววิทยา กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์
โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษา
2

3. แนะนาสมาชิกในกลุ่ม
1.นางสาวณิชากรชัยรัตน์อาภาพันธ์เลขที่ 10
2.นางสาวธาราทิพย์ลิลิตสุวรรณเลขที่ 13
3.นางสาวรัญชิดา ศรีกฤษณรัตน์เลขที่ 23
4.นางสาวสุวัฒนา สนสังข์เลขที่ 26
ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 ห้อง932 3

4. คานา
รายงานลักษณะทางพฤกษศาสตร์ของพืชตัวอย่างในสวนพฤกษศาสตร์โรงเรียนเตรียม
อุดมศึกษาตามโครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชอันเนื่องมาจากพระราชดาริสมเด็จพระเทพ
รัตนราชสุดาฯ เป็นส่วนหนึ่งของรายวิชาชีววิทยาชั้นมัธยมศึกษาปีที่5 มีจุดประสงค์เพื่อให้
นักเรียนได้ศึกษาข้อมูลพืชในสวนพฤกษศาสตร์โรงเรียนโดยทางผู้จัดทาได้ทาการเลือกต้น
มะเฟืองเป็นพืชตัวอย่างจากนั้นมีการศึกษาค้นคว้าหาข้อมูลเกี่ยวกับมะเฟืองได้มีการจัดทา
Herbarium ของมะเฟืองเพื่อเก็บรักษาตัวอย่างของพืชไว้ให้ได้นานเพื่อใช้ในการศึกษาต่อไป
4

5. สารบัญ
หัวข้อ หน้า
รายละเอียดเกี่ยวกับพืชตัวอย่าง 6
บรรณานุกรม 18
กิตติกรรมประกาศ 19
ภาคผนวก 20
5

6. รายละเอียดทั่วไป
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Averrhoacarambola L.
ชื่อวงศ์: OXALIDACEAE
ชื่อสามัญ: Carambola
ชื่อท้องถิ่น: ส้มเฟือง
6

7. ประวัติการค้นพบและการแพร่กระจาย
ไม่มีประวัติการค้นพบที่แน่นอนแต่มีการคาดการณ์หลายๆอย่างด้วยกันเช่น
มะเฟืองเป็นพืชท้องถิ่นของบริเวณเอเชียตะวันออกเฉียงใต้และเอเชียใต้และถูกค้นพบที่
อินเดียโดยนักเดินเรือชาวโปรตุเกสและถูกนาไปปลูกอยู่ที่ทวีปอเมริกาใต้และทวีปแอฟริกา
ประวัติบริเวณการแพร่กระจายของพืชในสมัยก่อนนั้นมีประวัติที่ไม่แน่ชัดโดย
คาดการณ์ว่ามะเฟืองนั้นอาจมีต้นกาเนิดมาจากศรีลังกาหรืออินโดนีเซีย
แต่ในปัจจุบันสามารถที่จะพบได้ทั้งในทวีปเอเชีย ทวีปแอฟริกา ทวีปอเมริกาเหนือ แถบ
อเมริกากลางและแถบทะเลแคริเบียนทวีปอเมริกาใต้ และแถบโอเชียเนีย
7

8. บริเวณที่พบโดยทั่วไป
ต้นมะเฟืองสามารถที่จะโตได้ดีในเขตภูมิอากาศร้อนชื้นโดยจะไม่ทนต่ออากาศหนาว
และหิมะ ดังนั้นจึงจะพบได้เป็นส่วนใหญ่ในป่าจาพวกป่าที่มีอากาศร้อนชื้นโดยส่วนมากแล้วจะ
พบในบริเวณละติจูดที่ 32 องศาเหนือถึง 30 องศาใต้
8

9. ลักษณะของลาต้น(Stem)
มะเฟืองเป็นไม้ยืนต้นขนาดเล็กถึงกลางมีลาต้นสูงประมาณ5-12 เมตรขนาดลาต้น
ประมาณ 20-25 เซนติเมตร เปลือกลาต้นมีลักษณะเรียบสีน้าตาลอมดา และมีรอยแตกตามยาวไป
ทั่ว ลาต้นแตกกิ่งจานวนมาก
9

10. ลักษณะของราก(Root)
ชนิดของราก
เกณฑ์การเกิด- รากแก้ว(primary root) และรากแขนง(secondaryroot)
เกณฑ์แหล่งที่อยู่- underground root
เกณฑ์ระบบราก– taproot
ลักษณะของราก
กลม รากแขนงมีสีน้าตาล
การเจริญของราก
รากแทงลึกลงในดินมีการเจริญจาก root apical meristem
10

11. ลักษณะของใบ(Leaf)
ชนิดของใบ
ใบประกอบ(compound leaf)แบบขนนกปลายคี่(odd-pinnate)
โครงสร้างของใบ
มีรูปากใบ(stomata pore) แบบเสมอผิวใบ(typical)และมีกลุ่มท่อลาเลียงแบบพืช C3
11

12. ลักษณะของใบ
มีสีเขียวอมเหลืองหรือเขียวเข้มขนาดแผ่นใบกว้าง2-3.5 cmยาว 15-25 cmมีใบย่อย 5-11 ใบ
ลักษณะพิเศษของใบ
มีลักษณะคล้ายและขนาดใบใกล้เคียงกับใบมะยม แต่มีฐานป้อมกว่า
การเรียงตัวของใบบนกิ่ง(phyllotaxy) : แบบสลับ(alternate)
รูปร่างแผ่นใบ(leafshape) : รูปรี(elliptic)
ปลายใบ(leaf apex) : เรียวแหลม(acuminate)
โคนใบ(leaf base): มน(obtuse)
ขอบใบ(leaf margin) : เรียบ(entire)
ลักษณะใบ(Leaf)
12

13. ลักษณะของผล(Fruit)
ชนิดของผล
ผลเดี่ยว(simple fruit) แบบผลสด(fleshy fruit)
ลักษณะของผล
ผลอ่อนสีเขียวอ่อนผลแก่สีเหลือง รูปร่างผลเป็นทรงกระสวยเมื่อหั่นแนวขวางได้เป็นรูปดาวห้าแฉก
13

14. ลักษณะของเมล็ด(Seed)
ชนิดของเมล็ด
เมล็ดพืชใบเลี้ยงคู่แบบไม่มีเอนโดสเปิร์ม(exalbuminous seed)
ลักษณะของเมล็ด
มีจานวน 5-12 เมล็ด สีน้าตาลมีฐานมนและแหลมตรงส่วนปลาย
การงอกของเมล็ด
เป็นการงอกที่ชูใบเลี้ยงขึ้นมาเหนือดินโดยรากอ่อนโผล่พ้นเมล็ดออกทางรูmicropyleและ
hypocotyl จะงอก และยืดยาวตามโดยดึงใบเลี้ยงและepicotyl ขึ้นเหนือดิน
14

15. ลักษณะของดอก(Flower)
ชนิดของดอก
ดอกช่อ(inflorescence) แบบช่อแยกแขนง(panicle)
โครงสร้างของดอก
มีเกสรเพศผู้10 อัน สีเหลืองชูอยู่เหนือรังไข่และมีเกสรเพศเมีย1อัน สีเหลือง
มีรังไข่แบบใต้วงกลีบ
ลักษณะของดอก
กลีบดอกเป็นแบบโคนเชื่อมติดกันแบบดอกเข็มโดยปลายแยกเป็น
5 แฉก มีสีแดง ม่วง ขาว ชมพู ไม่มีกลิ่น
การออกดอก
ออกดอกที่ลาต้นกิ่ง ปลายกิ่ง ตลอดปี 15

16. ข้อมูลอื่นๆ
ประโยชน์
อาหาร – ผลมะเฟืองสามารถรับประทานได้
ยารักษาโรค–ใบ ต้มกับน้าอาบ ช่วยรักษาอาการตุ่มคันตามตัว, ใบสด ตาแล้วนามาพอกแก้ผดผื่น
คัน กลากเกลื้อน ลดการอักเสบช้าบวม อีสุกอีใส
-ราก ต้มดื่ม บรรเทาอาการปวดศีรษะ
โทษ
เนื่องจากมีกรดออกซาเลตสูงถ้ารับประทานมาก จะเพิ่มโอกาสเป็นนิ่วในทางเดินปัสสาวะ
เนื่องจากสารนี้จะไปจับตัวกับแคลเซียมและตกผลึกเป็นผลึกนิ่วในไตเมื่อสะสมมากจะตกตะกอน
และอุดตันในเนื้อไตและท่อไต ทาให้ไตวายเฉียบพลัน
16

17. ความเกี่ยวข้องกับประเพณี วัฒนธรรมหรือความเชื่อทางศาสนา
มีความเชื่อว่า คนเล่นของมีคาถาอาคมห้ามกินมะเฟืองเพราะจะทาให้คาถาอาคมเสื่อม เนื่องจาก
มะเฟืองมีรูปร่างคล้ายอวัยวะเพศหญิงบางส่วน
การขยายพันธุ์
ใช้เมล็ด และการตอนกิ่ง
ข้อมูลอื่นๆ
17

18. บรรณานุกรม
กิตติ วงส์พิเชษฐ. โครงสร้างกล้า เมล็ดหรือผล และดอก พืชบางชนิด. รายงานวิจัย.
มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี,2555.
เกตวดี ชังชะนา. (2554). การงอกของเมล็ด. [ระบบออนไลน์]. แหล่งที่มา https://goo.gl/RHg9js (30
กรกฎาคม2561).
ครูต้อยจ้า. (2561). เมล็ด. [ระบบออนไลน์]. แหล่งที่มา https://goo.gl/RzupJV (28 กรกฎาคม2561).
จอม. (2559). มะเฟือง. [ระบบออนไลน์]. แหล่งที่มา https://goo.gl/xfvo9Q (27 กรกฎาคม2561).
นิธิ มีโชคสกุลชัย.(2556). ต้นมะเฟือง. [ระบบออนไลน์]. แหล่งที่มา https://goo.gl/36NDrM (27
กรกฎาคม2561).
สังคม เตชะวงศ์เสถียร. การเจริญเติบโตและพัฒนาของพืช. รายงานวิจัย. มหาวิทยาลัยขอนแก่น,
ไม่ปรากฏปีที่พิมพ์.
18

19. กิตติกรรมประกาศ
รายงานการศึกษาลักษณะทางพฤกษศาสตร์ของพืชตัวอย่างในสวนพฤกษศาสตร์โรงเรียนเตรียม
อุดมศึกษาตามโครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชอันเนื่องมาจากพระราชดาริสมเด็จพระเทพฯฉบับนี้สาเร็จลุล่วง
ได้ด้วยความกรุณาของอาจารย์อาจารย์วิชัยลิขิตพรรักษ์ อาจารย์ผู้สอนวิชาชีววิทยา 3 (ว 30243) ที่ได้ให้คา
เสนอแนะ แนวคิด ตลอดจนวิธีแก้ปัญหาต่าง ๆ มาโดยตลอดจนงานศึกษาลักษณะทางพฤกษศาสตร์ของพืช
ตัวอย่างเล่มนี้เสร็จสมบูรณ์ ผู้ศึกษาจึงขอกราบขอบพระคุณเป็นอย่างสูง
ขอขอบคุณนายวิเชียรบุญชัย ที่ได้ให้ข้อมูลพื้นบ้าน การใช้ประโยชน์ในท้องถิ่นต่าง ๆ
ขอกราบขอบพระคุณคุณพ่อคุณแม่ และผู้ปกครอง ที่ได้ให้คาปรึกษาด้านต่างๆและช่วยจัดหาวัสดุ
อุปกรณ์ในการเก็บตัวอย่างพืชรวมทั้งเป็นกาลังใจที่ดีเสมอมา
สุดท้ายขอขอบคุณเพื่อนๆ ที่ช่วยให้คาแนะนาดี ๆ เกี่ยวกับการเลือกพรรณไม้และการทารายงานใน
ครั้งนี้ จนทาให้รายงานฉบับนี้สาเร็จลุล่วงไปได้
19

20. ภาคผนวก
การเลือกพืชตัวอย่างในการทาHerbarium
การเลือกเก็บตัวอย่างส่วนประกอบของพืช
การเก็บรักษาตัวอย่างพืช
20

21. ภาคผนวก
การส่งตรวจครั้งที่1
การส่งตรวจครั้งที่2
21

22. ภาคผนวก
การนาพืชตัวอย่างแห้งมาจัดทาชิ้นงานHerbarium ของตนเอง การจัดทางานนาเสนอลักษณะทางพฤกษศาสตร์ของพืชตัวอย่าง
22