นำเสนอ อาจารย์ วิชัย ลิขิตพรรักษ์ ต้นพะยอม กลุ่มที่9 เลขที่ 36,37,41,44

1. Herbarium

2. ลักษณะทางพฤษกศาสตร์ของพืชตัวอย่างในสวนพฤษกศาสตร์
โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษาตามโครงการอนุรักษ์พันธ์พืช อัน
เนื่องมาจากพระราชดาริสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯสยามบรม
ราชกุมารี
ราบวิชาชีววิทยา 3 ว30243
ภาคเรียนที่1 ปีการศึกษา2562

3. นำเสนอ
อำจำรย์ วิชัย ลิขิตพรรักษ์
ครูคศ.1 สาขาชีววิทยา กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์

4. สมำชิกในกลุ่ม
นายธีธัช บัวแย้ม เลขที่36 ห้อง343 นายธีร์กานต์ ศาลาพรชัย เลขที่37 ห้อง 343

5. สมำชิกในกลุ่ม
นาย ศิรา อักษรพันธ์ เลขที่ 44 ห้อง 343นายปองเอก จุลสุวรรณ์ เลขที่41 ห้อง 343

6. คำนำ
งานนาเสนอชิ้นนี้เป็นส่วนหน่ึึงของรายวิชาชีววิทยา ว30243 โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อนาเสนอ รายละเอียดของ
พืชตัวอยาึงและรายละเอียดทางพฤกษศาสตร์ ของพืชตัวอย่าง ทั้งในส่วนของลาต้น รากใบ ผลหรือฝักเมล็ด
และดอกโดยคณะผู้จัดทา หวังเป็นอย่างยิ่งว่างานนาเสนชิ้นนี้จะทาประโยชน์ให้แก่ผู้อ่านทุกท่าน
หากผิดพลาดประการใด ขออภัยไว้ ณ ที่นี้
จัดทาโดย
คณะผู้จัดทา

7. สำรบัญ
รายละเอียดเกี่ยวกับพืชตัวอย่างในสวนพฤกษศาสตร์โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษา
รายละเอียดเกี่ยวกับลักษณะพฤกษศาสตร์ตัวอย่าง
บรรณานุกรม
กิตติกรรมประกาศ
ภาคผนวก
หน้ำ
8-12
13-18
19
20
21-28

8. พะยอม
ชื่อที่เรียก:พะยอม
ชื่ออื่นๆ : กะยอม (เชียงใหม่) ขะยอม (ลาว) ขะยอมดง พะยอมดง (ภาคเหนือ) แดน (เลย) เชียง
เซี่ย (เชียงใหม่) สุกรม (ภาคกลาง) พะยอมทอง (ปราจีนบุรี สุราษฎร์ธานี) ยางหยวก (น่าน)
ชื่อสามัญ : Phayom
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Shorea roxburghii G. Don.
ชื่อวงศ์ : Dipterocarpaceae

9. รูปภำพประกอบของพืชตัวอย่ำง
ดอก ลาต้น ฝัก/ผล

10. รูปภาพประกอบของพืชตัวอย่าง
ใบ ราก เมล็ด

11. ประวัติควำมเป็นมำ
ต้นพะยอม (ต้นพยอม) มีถิ่นกาเนิดในประเทศไทยและเอเชีย เช่น ประเทศพม่า ลาว ศรีลังกา และฟิลิปปินส์ จัดเป็นไม้ยืนต้นขนาดกลางถึง
ขนาดใหญ่ ผลัดใบ มีความสูงประมาณ 15-20 เมตร เส้นผ่านศูนย์กลางของลาต้นอาจยาวถึง 300 เซนติเมตร เปลือกต้นมีสีน้าตาลหรือสีเทา
เข้ม แตกเป็นร่องตามยาวและเป็นสะเก็ดหนา ส่วนเนื้อไม้มีสีเหลืองถึงสีน้าตาล ลักษณะของต้นเป็นทรงพุ่มกลมสวยงามมาก แตกกิ่งก้าน
จานวนมาก ถ้าหากปลูกในที่โล่งแจ้งและไม่มีพรรณไม้ใหญ่ชนิดอื่นอยู่ใกล้ ๆ เป็นต้นไม้ที่สวยโดยธรรมชาติ ไม่จาเป็นต้องทาการตัดแต่งกิ่งแต่
อย่างใด ขยายพันธุ์ด้วยวิธีการเพาะเมล็ดและการตอนกิ่ง ซึ่งในปัจจุบันพันธุ์ไม้ชนิดนี้กาลังเริ่มลดน้อยลงไปเรื่อย ๆ โดยสามารถพบได้ตามป่า
เบญจพรรณแล้งและชื้น หรือป่าดิบแล้งทั่วไป ทุกภาคของประเทศที่ความสูงจากระดับน้าทะเล 60-1,200 เมตร และดอกพะยอมยังเป็น
ดอกไม้ประจาจังหวัดกาฬสินธุ์ด้วย

12. บริเวณที่พบและลักษณะทั่วไป
ถิ่นกาเนิด : ประเทศไทย และเอเชีย เช่น ศรีลังกา พม่า ฟิลิปปินส์ ลาว
สถานที่พบในโรงเรียนเตรียมอุดมศึกษา : หลังตึก60ปี บริเวณสวนสมุนไพร

13. ลักษณะของลำต้น
เป็นไม้ยืนต้นขนาดกลางถึงขนาดใหญ่ ผลัดใบ มีความสูงประมาณ 15-20 เมตร เส้นผ่านศูนย์กลางของลาต้นอาจยาวถึง 300 เซนติเมตร
เปลือกต้นมีสีน้าตาลหรือสีเทาเข้ม แตกเป็นร่องตามยาวและเป็นสะเก็ดหนา ส่วนเนื้อไม้มีสีเหลืองถึงสีน้าตาล

14. ลักษณะของใบ
ลักษณะของใบเป็นรูปมนรี ผิวใบเกลี้ยงเป็นมัน โคนใบสอบมนปลายใบแหลม ขอบเรียบเป็นคลื่น ด้านหลัง
ใบจะมีเส้นใบมองเห็นชัดเจน ใบมีความยาวประมาณ 12-18 เซนติเมตร และกว้างประมาณ 6-8
เซนติเมตร

15. ลักษณะของดอก
ออกดอกเป็นช่อใหญ่ ออกดอกตามส่วนยอดของต้นดอกมีสีเหลืองอ่อนและมีกลิ่นหอม ดอกมีกลีบ 3 กลีบ
กลีบดอกเรียบโค้งเล็กน้อย ยาวประมาณ4-6 เซนติเมตร โคนกลีบดอกติดกับก้านดอก มีลักษณะกลม ออก
ดอกพร้อมกันเกือบทั้งต้น โดยจะออกดอกในช่วยเดือนธันวาคมถึงเดือนกุมภาพันธ์

16. ลักษณะของผล
ผลแห้งมีปีกแบบ Samara ลักษณะเป็นทรงไข่และกระสวย ยาวประมาณ 2 เซนติเมตร ซ่อนตัวอยู่ในกระพุ้ง โคนปีกมี 5 ปีก ประกอบด้วยปีก
ยาวรูปขขนาน 3 ปีก ยาวประมาณ 8 เซนติเมตร มีเส้นตามยาวของปีกประมาณ 10 เส้น และปีกสั้นมี 2 ปีก มีความยาวไม่เกิน 3 เซนติเมตร
ในผลมีเมล็ดหนึ่งเมล็ด ออกผลในช่วงเดือนมกราคมถึงเดือนมีนาคม

17. ลักษณะของเมล็ด
สีน้าตาลอ่อนๆ ลักษณะทรงรูปไข่ มีขนาดเล็กอยู่ในผล ผลนึงมีเมล็ด1เมล็ด กระจายง่ายไปกับลมได้ดี
มีเปลือกห่อหุ้ม

18. ข้อมูลอื่นๆ
- สรรพคุณสมุนไพรพยอม ดอกใช้ผสมเป็นยาแก้ไข้
- เปลือกต้นมีสีสาร Tannin มาก สามารถใช้เป็นยาฝาดสมานแผลในลาไส้ได้
- พยอมช่วยสมานบาดแผล ชาระบาดแผล ด้วยการใช้เปลือกต้นนามาฝนแล้วทาบริเวณบาดแผล
- ดอกอ่อนสามารถนามารับประทานสดได้ หรือจะนามาลวกเป็นผักไว้จิ้มกินกับน้าพริก
- ไม้พะยอม มีสีเหลืองอ่อนถึงสีน้าตาล สามารถนามาใช้ในการก่อสร้างทั่ว ๆไปได้

19. บรรณนำนุกรม
● พะยอม สรรพคุณและประโยชน์ของต้นพะยอม 16 ข้อ ! (พยอม)
https://medthai.com/%E0%B8%9E%E0%B8%B0%E0%B8%A2%E0%B8%AD%E0%B8%A1/
● สวนพฤกษศำสตร์ พะยอม https://sites.google.com/site/supisarapink/phayom-1
● พะยอม วิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%9E%E0%B8%B0%E0%B8%A2%E0%B8%AD%E0%B8%A1
● รูปภาพจาก https://www.google.com/

20. กิตติกรรมประกำศ
รายงานเรื่องลักษณะทางพฤกศาสตร์ของพืชตัวอย่างในสวนพฤกษศาสตร์โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษาตาม
โครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชอันเนื่องมาจากพระราชดาริ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา สยามบรมราชกุมารี สาเร็จ
ลุล่วงได้ด้วยความกรุณาของอาจารย์ที่ปรึกษาโครงงาน ได้แก่อาจารย์วิชัย ลิขิตพรรักษ์ ที่ได้ให้คาปรึกษา แนะนา
ชี้แนะในการศึกษาค้นคว้าแนะนาขั้นตอนและวิธีจัดทารายงานจนสาเร็จลุล่วงด้วยดี คณะผู้จัดทาจึงขอกราบพระคุณ
เป็นอย่างสูงไว้ ณ โอกาศนี้
ขอกราบขอบพระคุณ บิดา มารดาที่ให้กาลังใจในการศึกษาเล่าเรียน และสมาชิกในกลุ่มที่ให้ความร่วมมือ
เป็นอย่างดีในการทาโครงงานครั้งนี้จนกระทั่งประสบความสาเร็จด้วยดี
คณะผู้จัดทา

21. ภำคผนวก

22. การเลือกพืชในการทา herbalium

23. การเลือกเก็บตัวอย่างส่วนประกอบพืช

24. การเก็บรักษาตัวอย่างพืช

25. การส่งตรวจ

26. การจัดทาเล่มรายงาน

27. การนาพืชตัวอย่างแห้งมาจัดทา Herbarium

28. กำรจัดงำนนำเสนอลักษณะทำงพฤกศำสตร์ของพืชตัวอย่ำง