1. “ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ”
ΤΟ ΝΕΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ
ΚΑΙ ΤΟΝ ΟΔΗΓΟ
ΓΙΑ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
Αλεξάνδρα Κοσκολού
Νηπιαγωγός – Μέλος των συγγραφικών ομάδων του Νέου
Προγράμματος Σπουδών & του Οδηγού για τον Εκπαιδευτικό στο
Επιστημονικό Πεδίο Περιβάλλον

2. Τι είναι
το νέο ΠΣ
για το περιβάλλον;
• Συνέχεια/συμπλήρωση του προηγούμενου Οδηγού
Ανάπτυξης Διαθεματικών Δραστηριοτήτων
Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης (2009).
• Απόπειρα οριζόντιας οργάνωσης και κάθετης
διάχυσης της θεματολογίας και των στόχων της ΠΕΑΑ
από το Νηπιαγωγείο μέχρι και το Γυμνάσιο σε σχέση
και με τα άλλα γνωστικά αντικείμενα που
διδάσκονται ανά βαθμίδα και τάξη.

3. Θα το βρείτε…
http://digitalschool.minedu.gov.gr/info/newps/%CE%A0%CE%B5%CF%81%CE%B9%CE%B2%CE%AC%CE%BB%CE%BB%CE%BF%CE%BD
%20%CE%BA%CE%B1%CE%B9%20%CE%95%CE%BA%CF%80%CE%B1%CE%AF%CE%B4%CE%B5%CF%85%CF%83%CE%B7%20%CE
%B3%CE%B9%CE%B1%20%CF%84%CE%B7%CE%BD%20%CE%91%CE%B5%CE%B9%CF%86%CF%8C%CF%81%CE%BF%20%CE%91%CE
%BD%CE%AC%CF%80%CF%84%CF%85%CE%BE%CE%B7/%CE%A0%CE%A3%20%CE%A0%CE%B5%CF%81%CE%B9%CE%B2%CE%AC
%CE%BB%CE%BB%CE%BF%CE%BD%20%CE%BA%CE%B1%CE%B9%20%CE%91%CE%B5%CE%B9%CF%86%CF%8C%CF%81%CE%BF
%CF%82%20%CE%91%CE%BD%CE%AC%CF%80%CF%84%CF%85%CE%BE%CE%B7%20%E2%80%94%20%CE%A3%CF%85%CE%BD%CE
%BF%CE%BB%CE%B9%CE%BA%CF%8C.pdf
 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ TOY ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΥ - ΜΑΘΗΣΙΑΚΟΥ
ΠΕΔΙΟΥ «ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΕΙΦΟΡΟ
ΑΝΑΠΤΥΞΗ» ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ – ΣΥΝΟΛΙΚΟ
 Προαιρετικό στο νηπιαγωγείο
 Χρήσιμο σε νηπιαγωγούς που δεν έχουν εμπειρία στην
υλοποίηση προγραμμάτων ΠΕ
 Υποστηρικτικό σε περισσότερο έμπειρους στην υλοποίηση
σχετικών προγραμμάτων νηπιαγωγούς (στόχοι, ιδέες για
δραστηριότητες, μεθοδολογία)

4. Σημεία – κλειδιά
 Εστίαση του ενδιαφέροντος σε
ζητήματα/προβλήματα του περιβάλλοντος.
 Θεματολογία από το άμεσο περιβάλλον των
μαθητών/τριών και προοδευτική αναγωγή στο
ευρύτερο περιβάλλον.
 Σπειροειδής ανάπτυξη του περιεχομένου (3
βηματισμοί - κύκλοι).

5. ΘΕΜΑΤΙΚΕΣ ΕΝΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΠΣ
1 Τοπικό Περιβάλλον v
2 Περιβάλλον και Υγεία v
3 Διαχείριση υδάτινων πόρων v
4 Γεωποικιλότητα- Ποιότητα εδάφους και υπεδάφους
5 Αειφόρος διαχείριση δασών
6 Απώλεια της Βιοποικιλότητας
7 Πολιτισμική Ποικιλότητα- Πολιτιστική Κληρονομιά
8 Βιοτεχνολογικές Εφαρμογές και Περιβάλλον
9 Ενεργειακό ζήτημα -Οικολογικό/Ενεργειακό αποτύπωμα
10 Αειφόρο Σχολείο και Αειφόρος κατοικία
11 Κλιματική αλλαγή
12 Ανάπτυξη αστικών, αγροτικών, παράκτιων και νησιωτικών περιοχών
13 Αειφόρος παραγωγή και κατανάλωση
14 Περιβάλλον και Ζητήματα κοινωνικών/ανθρώπινων σχέσεων
15 Φυσικές και Τεχνολογικές καταστροφές - Διαχείριση Περιβαλλοντικών Κρίσεων

6. Θεματική Ενότητα: Τοπικό Περιβάλλον
Νηπιαγωγείο: Διαχείριση Απορριμμάτων
Να έρθουν σε πρώτη επαφή με τις διαδικασίες της ανακύκλωσης και
επαναχρησιμοποίησης υλικών στο σχολείο και το σπίτι και να
προβληματιστούν σχετικά με την εξοικονόμηση φυσικών πόρων.
Α΄Τάξη: Διατηρώ το περιβάλλον καθαρό
Να διαχειρίζονται τα απορρίμματα στο άμεσο περιβάλλον και να
διαμορφώσουν υπεύθυνη καταναλωτική συμπεριφορά.
Γ΄Τάξη: Eλεύθεροι Χώροι
Να γνωρίσουν τους ελεύθερους χώρους για ψυχαγωγία και άθληση στο
σχολείο και στη γειτονιά, να εκτιμήσουν την καταλληλότητά τους και να
φροντίζουν για την καθαριότητα και την προστασία τους.
Στ΄Τάξη: Ανθρώπινες δραστηριότητες εντός της φέρουσας ικανότητας
Να προτείνουν λύσεις για την αναβάθμιση των κοινόχρηστων χώρων στο
τοπικό περιβάλλον τους.
Πρόγραμμα Σπουδών Γυμνασίου Α΄ Τάξη Τοπικό Περιβάλλον : Αρχές της
Αειφόρου Ανάπτυξης.

7. Στο Πρόγραμμα…

8. Πρόγραμμα Σπουδών Πρώτης Σχολικής
Ηλικίας – Νηπιαγωγείου
ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΑ ΘΕΜΑΤΑ ΓΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗ
 Τοπικό Περιβάλλον : Διαχείριση Απορριμμάτων v
 Περιβάλλον και Υγεία : Ηλιοπροστασία v
 Διαχείριση Υδάτινων Πόρων : Χρήσεις και
εξοικονόμηση του νερού v
 Αειφόρος Διαχείριση Δασών : Προστασία του
πράσινου
 Απώλεια της Βιοποικιλότητας : Γνωριμία και
προστασία των ζώων
 Κλιματική Αλλαγή : Εποχές- Καιρικά φαινόμενα

9. Μεθοδολογία
 Προσεγγίσεις που βασίζονται στη μέθοδο της
«επίλυσης προβλήματος».
 Διδακτικές ενέργειες που αξιοποιούν το σύνολο
της μεθοδολογίας της ΠΕΑΑ.
 Διαθεματικότητα.
 Ομαδοσυνεργατικές διαδικασίες μάθησης.

10. Πιο συγκεκριμένα…
ΕΠΙΛΥΣΗ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΠΕΑΑ
Σύμφωνα τους Young και
McElhone (1986), τα
στάδια στην επίλυση
προβλήματος είναι:
Αναγνώριση και ορισμός
του προβλήματος
Συλλογή, οργάνωση και
ανάλυση πληροφοριών
Δημιουργία, εφαρμογή και
αξιολόγηση εναλλακτικών
λύσεων
Αξιολόγηση
 Μελέτη πεδίου
 Ανίχνευση και τροποποίηση των εναλλακτικών
ιδεών των μαθητών
 Μέθοδος έρευνας με υποβολή ερωτήσεων
 Πειραματική μέθοδος
 Ανάλυση και μελέτη μιας χαρακτηριστικής
περίπτωσης
 Επίλυση προβλήματος
 Δραστηριότητες και παιχνίδια προσομοίωσης
 Πνευματική διέγερση
 Αντιπαράθεση απόψεων
 Παιχνίδι ρόλων
 Δραματοποίηση
 Κατασκευή εννοιολογικού χάρτη/χάρτη ιδεών
 Συγκεντρωτικός πίνακας
(ΟΑΔΔΠΕ 2009)

11. Νηπιαγωγείο: Προσδοκώμενα
αποτελέσματα
 Να έρθουν σε πρώτη επαφή με τις διαδικασίες της ανακύκλωσης
και επαναχρησιμοποίησης υλικών στο σχολείο και το σπίτι και να
προβληματιστούν σχετικά με την εξοικονόμηση φυσικών πόρων.
 Να υιοθετήσουν απλές πρακτικές εξοικονόμησης νερού.
 Να υιοθετήσουν στάσεις και συμπεριφορές για την προστασία
τους από την ηλιακή ακτινοβολία.
 Να ευαισθητοποιηθούν σε θέματα προστασίας των ζωντανών
οργανισμών.
 Να παρατηρούν τα καιρικά φαινόμενα και να τα συνδέουν με την
εναλλαγή των εποχών
 Να αποσαφηνίσουν βασικές αξίες όπως η συνεργασία και ο
σεβασμός του άλλου.

12. Η 1η στήλη…
 Χωρίζεται σε τέσσερα
επίπεδα αντίστοιχα με τα
στάδια της διαδικασίας
«επίλυσης προβλήματος.
 Περιγράφει τους
προσδοκώμενους στόχους
ανά επίπεδο με τρόπο
μετρήσιμο από τον/την
εκπαιδευτικό.
 Αποτελεί οργανωτή αλλά
και εργαλείο για την
αξιολόγηση του
προγράμματος

13. Η 3η στήλη…
Περιέχει ένα σύνολο δραστηριοτήτων που
υποστηρίζουν την επίτευξη των μαθησιακών
στόχων.

14. Υποστηρικτικό υλικό
 Ο Οδηγός Ανάπτυξης Διαθεματικών
Δραστηριοτήτων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης
 Παραπομπές σε ιστοσελίδες από την 4η στήλη του
νέου ΠΣ
 Οδηγός για τους εκπαιδευτικούς

15. Ο Οδηγός για τον/την εκπαιδευτικό
Υποστηρίζει θεωρητικά το θέμα.
Περιέχει ενδεικτικά σχέδια
εργασίας.
Αναφέρει γενικό σκοπό και
επιμέρους στόχους ανά
δραστηριότητα.
Περιέχει φύλλα δραστηριοτήτων και
φύλλα εργασίας.

16. Το θεωρητικό
μέρος πλαισιώνει
το θέμα και
επιχειρεί να
δώσει έμφαση
στα ζητήματα
/προβλήματα
που σχετίζονται
με αυτό.

17. Ο σκοπός και οι αναφερόμενοι
στόχοι έχει άμεση συνάφεια με
το ΝΠΣ

18. Τα φύλλα εργασίας έχουν συνάφεια με την 3η
στήλη.

19. Σε κάθε φύλλο εργασίας :
Α) Αναφέρονται οι
επιμέρους στόχοι.
Β) Αναφέρονται τα υλικά.
Γ) Περιγράφεται αναλυτικά
η διαδικασία που μπορεί να
ακολουθήσει η ομάδα
εργασίας.
Δ) Περιέχονται, όπου
χρειάζεται, φύλλα
δραστηριοτήτων για να
διευκολύνουν την εργασία
των μαθητών/τριών και των
εκπαιδευτικών.

20. ΠΙΝΑΚΕΣ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗΣ

21. Αντί επιλόγου…
Καταβλήθηκε προσπάθεια ώστε, τόσο οι στόχοι όσο και οι ενδεικτικές
δραστηριότητες και τα φύλλα δραστηριοτήτων :
Να βρίσκονται σε συνάφεια και με το ΠΣ για το νηπιαγωγείο.
Να συνάδουν με τις ικανότητες των μαθητών/τριών.
Να υποστηρίζουν τις δεξιότητες που επιδιώκεται να αναπτύξουν οι
μαθητές/τριες.
Να καλλιεργούν τη διάθεση για διερεύνηση και την κριτική ικανότητα των
μαθητών τριών.
Να προάγουν το πνεύμα συνεργασίας, το διάλογο και την ανταλλαγή
απόψεων.
Να είναι μαθητοκεντρικές με τον/την εκπαιδευτικό σε ρόλο εμψυχωτή.

22. Αξιοποίηση του ¨ΟΔΗΓΟΥ¨ στα
Προγράμματα
 Ως πηγή πληροφόρησης για:
 διάφορες μεθοδολογικές προσεγγίσεις
 επίκαιρα ζητήματα προβλήματα που αφορούν στο
περιβάλλον
 Αξιοποίηση φύλλων εργασίας και από
προγράμματα άλλων τάξεων (α΄ σχολική ηλικία)με
κατάλληλες προσαρμογές.

23. Σας
ευχαριστώ