5) ULKU (2018) - FİNANSAL SİSTEM (KAVRAMSAL ÇERÇEVE)
•Download as PPTX, PDF•
0 likes•269 views
GİRİŞ: Kazançlı yatırım fırsatları için gerek duyulan kaynağın yaratılması, ekonomik faaliyetlerin oldukça köklü bir sorunudur. Bir yanda yatırımlar için gereken bilgi ve tecrübeye sahip, ancak gerekli fona sahip olmayanlar, diğer yanda ise elinde fon fazlası olanlar ancak yatırım için gerekli bilgi, tecrübe ya da sağlık gibi nitelikleri taşımayan bireyler vardır. Bu durumda “ekonomide etkinlik nasıl sağlanacaktır?” sorusuna verilecek cevap finansal sistemin en önemli varlık sebebini açıklamaktadır. Bu açıklamalar çerçevesinde, bu sunumda; finansal sistemin tanımı, unsurları ve işlevleri açıklanmaya çalışılacaktır.
More Related Content
Similar to 5) ULKU (2018) - FİNANSAL SİSTEM (KAVRAMSAL ÇERÇEVE)
Similar to 5) ULKU (2018) - FİNANSAL SİSTEM (KAVRAMSAL ÇERÇEVE) (13)
More from Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ekonomi ve Mali Piyasalar Analizi Anabilim Dalı
More from Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ekonomi ve Mali Piyasalar Analizi Anabilim Dalı (7)
5) ULKU (2018) - FİNANSAL SİSTEM (KAVRAMSAL ÇERÇEVE)
- 1. Finansal Sistem: Kavramsal Çerçeve Yunus Emre ÜLKÜ (*) Ankara, Ağustos 2018. (*) Gazi Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Maliye Bölümü, Lisans Öğrencisi, yunus.ulku@gazi.edu.tr
- 2. 1 ᴥ Kazançlı yatırım fırsatları için gerek duyulan kaynağın yaratılması, ekonomik faaliyetlerin oldukça köklü bir sorunudur. ᴥ Bir yanda yatırımlar için gereken bilgi ve tecrübeye sahip, ancak gerekli fona sahip olmayanlar, diğer yanda ise elinde fon fazlası olanlar ancak yatırım için gerekli bilgi, tecrübe ya da sağlık gibi nitelikleri taşımayan bireyler vardır. ᴥ Bu durumda “ekonomide etkinlik nasıl sağlanacaktır?” sorusuna verilecek cevap finansal sistemin en önemli varlık sebebini açıklamaktadır. ᴥ Bu açıklamalar çerçevesinde, bu sunumda; finansal sistemin tanımı, unsurları ve işlevleri açıklanmaya çalışılacaktır.
- 4. 2 Değerleri itibariyle banka mevduatları, tahvil ve hisse senetleri gibi sözleşmelerden türeyen bir varlıklar olup, bu varlıklar genellikle metaların yahut gayrimenkul gibi diğer maddi varlıklardan daha likide sahiptir ve finansal piyasalarda işlem görebilmektedirler. Tanım 1. Finansal Varlık Finansal varlıkların alınıp satıldığı yer ya da sistemin bir adıdır. Tanım 2. Finansal Sistem
- 5. 3 KAYNAK TRANSFERİNİ SAĞLAMAK Yani bu sistem ile finansal fonların, fon fazlası olanlardan fon açığı olanlara doğru el değiştirmesi sağlanır (Henning, Pigott and Scott 1975: 2-4).
- 6. 4 ᴥ Finansal fonların el değiştirmesi sırasında birileri borç verirken birileri de borç almaktadır. Yani; Borç Verenler: Fon Fazlası Olanlar Borç Alanlar: Fon Açığı Olanlar Tahvil, bono, hisse senedi gibi menkul kıymetlerin alıcıları Tahvil, bono, hisse senedi gibi menkul kıymetlerin satıcıları
- 7. 5 ᴥ Fonların bu şekilde el değiştirmesi verimli yatırımlar için gerekli kaynağın yaratılmasını sağlamaktadır. ᴥ Bunun yanında finansal piyasalar, tek başına yararlı olmayan küçük tasarrufların, menkul kıymetlere yatırılarak büyük yatırımlara dönüşmesine ve yurt içi tasarruf açığının kapatılmasına da yardımcı olur (Karslı, 1989: 20). ᴥ Özetle finansal sistemler; bir ekonominin hem can damarını, hem de sinir sistemini oluşturmaktadır (Şamiloğlu, 2002: 181).
- 9. 7 Fon Akışı Doğrudan Finansman Dolaylı Finansman Ayrım Noktası: Alım-Satım İşlemlerinde Bir Aracının Olup Olmaması ARACI YOK: İşlemleri Doğrudan Fon Fazlası Olanlardan ARACI VAR: İşlemleri Finansal Kurumlardan
- 10. 8 ᴥ Bir finansal sistemde finansman şekillerinden hangisinin daha yoğun kullanıldığı, ülkeden ülkeye farklılaşabileceği gibi, zaman içinde de değişebilmektedir (Günal, 2010: 21). Yasal ve Kamusal Düzenlemeler Vergi Politikaları Mali Piyasaların Gelişmişlik Düzeyleri Ekonomik Yapı
- 11. 9 Kaynağa ihtiyacı olan müteşebbisler ile tasarruf sahibi olan yatırımcıların arasındaki kaynak (fon) alım-satımını sağlayan kurumlar, yatırım ile finansman araçları ile bunları düzenleyen kurallardan oluşan bir yapıdır. Tanım 3. Finansal Piyasa
- 12. 10 A) Birincil ve İkincil Piyasalar B) Para ve Sermaye Piyasaları C) Borsa ve Tezgah Üstü Piyasalar D) Spot ve Türev Piyasalar
- 13. 11 A) Birincil ve İkincil Piyasalar B) Para ve Sermaye Piyasaları C) Borsa ve Tezgah Üstü Piyasalar D) Spot ve Türev Piyasalar Ayrım Noktası: Menkul Kıymetin Ne Zaman Çıkarıldığı BİRİNCİL: Firmalar tarafından ilk kez çıkarılan menkul kıymetlerin ihraç edildiği piyasalar İKİNCİL: Daha önce çıkarılmış, var olan menkul kıymetlerin işlem gördüğü piyasalar
- 14. 12 A) Birincil ve İkincil Piyasalar B) Para ve Sermaye Piyasaları C) Borsa ve Tezgah Üstü Piyasalar D) Spot ve Türev Piyasalar Ayrım Noktası: Finansal Varlığın Vadesinin Farklılığı PARA: Bir yıl veya daha kısa vadeli menkul kıymetler ve kredilerin alınıp satıldığı piyasa olup bu piyasada işlem gören finansal varlıkların likiditesi çok yüksektir ve istenildiği anda paraya çevrilebilmektedir. SERMAYE: Orta ve uzun vadeli finansal araçların alınıp satıldığı piyasadır.
- 15. 13 A) Birincil ve İkincil Piyasalar B) Para ve Sermaye Piyasaları C) Borsa ve Tezgah Üstü Piyasalar D) Spot ve Türev Piyasalar Ayrım Noktası: İkincil Piyasaların Nasıl Örgütlendiğine İlişkin BORSA: merkezi bir yerde, belirli bir mekanda menkul değer alıcıları ve satıcılarının karşılaştığı organize olmuş piyasalar TEZGAH ÜSTÜ: Ellerinde menkul kıymet stoku bulunan farklı mekanlardaki dealerların kendilerine gelen ve önerdikleri fiyatları kabul eden alıcı ve satıcılarla menkul kıymet alıp sattıkları piyasalar Kendi adına ve hesabına menkul kıymet alım - satımı yapanlar.
- 16. 14 A) Birincil ve İkincil Piyasalar B) Para ve Sermaye Piyasaları C) Borsa ve Tezgah Üstü Piyasalar D) Spot ve Türev Piyasalar Ayrım Noktası: Finansal Piyasaların Değişim İşlerinin Vadesine Göre SPOT: Değişim işlemi yapılan finansal varlığın hemen teslim edildiği ve ödemesinin de hemen gerçekleştiği piyasalar TÜREV: Önceden uzlaşılan bir fiyattan mübadelenin ve ödemenin daha sonraki bir tarihte yapıldığı piyasalar
- 17. 15 AMAÇ: Gelecekteki Finansal Araçların Fiyatında Oluşabilecek Dalgalanmaların Riskini Asgari Düzeye Çekmek İŞLEMLER: Belirli Sözleşmeler Kapsamında Finansal Futures Opsiyonlar Swaplar
- 18. 16 Finansal Futures • Futures standart miktar ve kalitede bir varlığı önceden belirlenmiş bir fiyattan gelecekte belirli bir tarihte teslim etme veya almaya ilişkin yasal bir sözleşmedir. Opsiyonlar • Belirli miktardaki bir varlığı, belirli bir fiyattan, gelecekte belirli bir tarihte veya bu tarihten önce satın alma ya da satma hakkıdır. Swaplar • İki tarafın belirli bir zaman dilimi içinde, bir varlık ya da yükümlülüğe bağlı olan farklı faiz ödemelerini veya döviz cinsini karşılıklı olarak değiştirdikleri takas sözleşmeleridir.
- 19. 17 ᴥ Finansal araçlar, yaygın şekilde para piyasası araçları ve sermaye piyasası araçları olmak üzere iki şekilde sınıflandırılmaktadır. - Hazine Bonosu, - Banka Kabulü, - Repo (Geri Satın Alım Anlaşmaları), - Finansman Bonoları, - Euro-dolarlar, - Ciro Edilebilir Mevduat Sertifikaları ve - Menkul Kıymetleştirme ve Varlığa Dayalı Menkul Kıymetler Para Piyasasının Araçları - Hisse Senetleri, - Tahviller, - Euro-tahviller (Eurobond) ve - İpoteğe Dayalı Menkul Kıymetler Sermaye Piyasasının Araçları
- 21. 18 Ticari bankalar, yatırım bankaları, kredi birlikleri gibi mevduat kabul eden kurumlar olabileceği gibi sigorta şirketleri, yatırım şirketleri gibi prim veya katılma payı alan kurumlar olarak tanımlanabilir. Tanım 4. Finansal İşletmeler ya da Kurumlar
- 22. 19 Finansal Piyasaların Bu Aracılar Olmaksızın Düzgün Çalışamıyor Olmasından Dolayı Bundan dolayı da, gerçek hayatta doğrudan finansman çok tercih edilen bir yöntem değildir. Peki, Neden? Fon Fazlası Olanlara Ulaşılması Finansal Bilgi Edinilmesi Piyasa Araştırması Yapılması Finansal İşlemlerin Bir Maliyetin Olması
- 23. 20 ᴥ İşte, firmaların; fon fazlası olanları ulaşmasının, finansal bilgi edinebilmesinin, piyasa araştırması yapmasının ve finansal işlemlerin bir maliyeti olduğu için bu maliyetler finansal kurumların varlığını zorunlu kılmaktadır. (Kaufman, 1979: 53). İkincil Piyasalarda Aracılar - Hisse Senedi Alım Satımı, - Portföy Yönetimi, - Yatırım Danışmanlığı gibi roller Özel Finansal Aracılar* * Sigorta Şirketleri, Emeklilik Fonları gibi - İnsan Yaşamına İlişkin Riskler, - Ekonomik Zarar Olasılıklarına Karşı gibi görevler Finansal aracılar, sağlıklı işleyen bir finansal sistemin bel kemiğini oluşturmaktadır.
- 24. 21 A) Riskin Dağıtılması B) Likiditenin Sağlanması C) Bilginin Aktarılması
- 25. 22 A) Riskin Dağıtılması B) Likiditenin Sağlanması C) Bilginin Aktarılması Var Olan Riski En Düşük Düzeyde Tutmak Peki, Nasıl? En Yaygın Yol: Finansal Çeşitlendirmeye Gitmek ᵿ Bu çeşitlendirmeye halk dilinde, ‘’tüm yumurtaların aynı sepete konulmaması’’ denilmektedir.
- 26. 23 Riskin Azaltılması Gelirin Daha İyi Kombine Edilip Güvence Altına Alınması Likidite Yaratılması Bunlardan dolayı yatırımcılar, portföylerini mümkün mertebe geniş tutmak isterler. Böylelikle de, bir menkul kıymet türünde yaşanan kayıp, başka bir menkul kıymetin değerinde yaşanan artışla telafi edilebilir. ANCAK: Bu durumun bir sakıncası olarak, çeşitlendirmeye gidilmesi halinde, kayıpların azalmasının yanında getiri oranında da bir azalma olacak olmasına dikkat edilmesi gerekmektedir.
- 27. 24 Aktif bir değerin en çabuk şekilde paraya dönüştürülme işlemi olarak tanımlanabilir. Tanım 5. Likidite DÖNÜŞTÜRME İŞLEMİ SONUCU DEĞER DÜŞÜKLÜĞÜ DERECELERİ İTİBARİYLE FARKLILIK: Örneğin fiziksel varlıklar likit değilken, finansal varlıklar daha likittir. ᵿ Eğer bir ekonomide gelişmiş bir finansal sistem söz konusu ise likidite oldukça yüksektir, denilebilir.
- 28. 25 A) Riskin Dağıtılması B) Likiditenin Sağlanması C) Bilginin Aktarılması Çok Düşük Maliyetler İle Yüksek Bir Likidite Sunmak FİNANSAL VARLIK EDİNİMİNİN ÖNEMİ: - Gerek yatırım yapmak, gerekse mal ve hizmet satın almak için istedikleri anda paraya çevrilebilir olunması, - Anında sahip olması gereken önemli ve karlı yatırım olanaklarının kaçırılmamasının sağlanması gibi ᵿ Bu bağlamda, hisse senedi, bono, çek, tahvil gibi finansal varlıklar, finansal olmayan varlıklara nazaran daha likit olduğundan yatırımcılarda işte bu likit seçeneklere yatırım yapmaktadır.
- 29. 26 A) Riskin Dağıtılması B) Likiditenin Sağlanması C) Bilginin Aktarılması Fon Fazlası Olanların, Fon İhtiyacı Olanlar Hakkında Bilgi Sahibi Olması Peki, Neden? Finansal sistem, pahalı bilgi edinebilme ihtiyacını ortadan kaldırdığı için menkul kıymetlerin elden ele dolaştırılmasını kolaylaştırmaktadır. Bu şekilde bilginin aktarılması, ekonomik istikrar açısından önemli olmakla beraber, finansal sistemin en temel işlevlerinden biridir. Finansal sistemde ve piyasalarda aktif fiyatların belirlenmesi, fon fazlası olanlara bilgi aktarılmasını sağlamakta ve gelecekteki fiyat hareketleri hakkında öngörü oluşturmaktadır.
- 30. ⁍ Günal, Mehmet. (2010), Para Banka ve Finansal Sistem, 3. Baskı, Yeni Dönem Yayınları, İstanbul. ⁍ Hennig, Charles H., Pigott, William and Scott, Robert Haney. (1975), Financial Markets and The Economy, Prentice Hall, New Jersey, 1975. ⁍ Karslı, Muharrem. (1989), Sermaye Piyasası, Borsa Menkul Kıymetler, 1. Baskı, Beta Basım Yayın Dağıtım A.Ş., İstanbul. ⁍ Kaufman, George G. (1979), Money, The Financial System and The Economy, 2nd. Edition, Rand McNally College Publishing, Chicago. ⁍ Şamiloğlu, Famil. (2002), Küreselleşme Sürecinde Türkiye'nin Finansal Kaynak Sorunu, I. Baskı, Gazi Kitabevi Tic. Ltd. Şti., Ankara.