ΛΑΤΙΝΙΚΑ Β΄ΛΥΚΕΙΟΥ
ΕΝΟΤΗΤΑ 5η
Ένας “λάτρης” του Βιργιλίου
Μετάφραση σε αντιστοίχιση
Silius Italicus, epicus poeta,
erat clarus vir.
Septendecim (XVII) libri eius
de secundo
Punico bello
sunt pulchri.
Ultimis annis
vitae suae tenebat se
in Campania.
Possidebat multos agros
in illis locis.
Silius habebat tenerum animum.
Studebat gloriae Vergili
fovebat
ingeniumque eius.
Honorabat eum
ut puer magistrum.
Monumentum eius,
quod iacebat
Neapoli,
habebat pro templo.
Ο Σίλιος Ιταλικός, ο επικός ποιητής,
ήταν ένδοξος άνδρας.
Τα δεκαεπτά βιβλία του
για το δεύτερο
Καρχηδονιακό πόλεμο
είναι όμορφα.
Τα τελευταία χρόνια
της ζωής του έμενε
στην Καμπανία.
Κατείχε πολλούς αγρούς
σε εκείνα τα μέρη.
Ο Σίλιος είχε ευαίσθητη ψυχή.
Επιδίωκε τη δόξα του Βιργιλίου
και περιέβαλλε με αγάπη
το πνεύμα του.
Τον τιμούσε,
όπως το παιδί το δάσκαλο.
Το μνημείο του,
το οποίο βρισκόταν
στη Νεάπολη,
το είχε σαν ναό.
Γλωσσικά – Γραμματικά σχόλια
Silius: ονομαστική ενικ. του ουσ. Silius, Silii / Sili (αρσ. β’ κλ.) = ο Σίλιος. [Κλητική
ενικ.: Sili.]
Italicus: ονομαστική ενικ., αρσ. γένους, του επιθ. της β’ κλ. Italicus, –a, –um =
Ιταλικός.
poeta: ονομαστική ενικ. του ουσ. poeta, poetae (αρσ. α’ κλ.) = ο ποιητής.
epicus: ονομαστική ενικ., αρσ. γένους, του επιθ. της β’ κλ. epicus, –a, –um = επικός.
vir: ονομαστική ενικ. του ουσ. vir, viri (αρσ. β’ κλ.) = ο άνδρας.
clarus: ονομαστική ενικ., αρσ. γένους, του επιθ. της β’ κλ. clarus, –a, –um = ένδοξος.
erat: γ’ ενικ. οριστικής παρατατικού του ρήμ. sum, fui, –, esse = είμαι.
XVII (septendecim): απόλυτο αριθμητικό επίθετο (άκλιτο) = δεκαεπτά.
libri: ονομαστική πληθ. του ουσ. liber, libri (αρσ. β’ κλ.) = το βιβλίο.
eius: γενική ενικ., αρσ. γένους, της δεικτικής (ως επαναληπτικής) αντων. is, ea, id =
αυτός, αυτή, αυτό.
Επιμέλεια: Σοφία Τελίδου
ΛΑΤΙΝΙΚΑ Β΄ΛΥΚΕΙΟΥ
ΕΝΟΤΗΤΑ 5η
de: πρόθεση (+ αφαιρετική) = για, σχετικά με.
bello: αφαιρετική ενικ. του ουσ. bellum, belli (ουδ. β’ κλ.) = ο πόλεμος.
Punico: αφαιρετική ενικ., ουδ. γένους, του επιθ. της β’ κλ. Punicus, –a, –um =
Καρχηδονιακός.
secundo: αφαιρετική ενικ., ουδ. γένους, του τακτικού αριθμητικού επιθ. της β’ κλ.
secundus, –a, –um = δεύτερος.
pulchri: ονομαστική πληθ., αρσ. γένους, του επιθ. της β’ κλ. pulcher, pulchra,
pulchrum = ωραίος. [ΣΥΓΚΡ.: pulchrior, –ior, –ius. ΥΠΕΡΘ.: pulcherrimus, –a, –um.]
sunt: γ’ ενικ. οριστικής ενεστώτα του ρήμ. sum, fui, –, esse = είμαι.
ultimis: αφαιρετική πληθ., αρσ. γένους, του επιθ. της β’ κλ. ultimus, –a, –um =
τελευταίος. [Είναι υπερθετικός βαθμός που παράγεται από το επίρρ. (και πρόθ.)
ultra (= πέρα). ΘΕΤ.: –. ΣΥΓΚΡ.: ulterior, –ior, –ius. ΥΠΕΡΘ.: ultimus, –a, –um.]
annis: αφαιρετική πληθ. του ουσ. annus, anni (αρσ. β’ κλ.) = ο χρόνος, το έτος.
vitae: γενική ενικ. του ουσ. vita, vitae (θηλ. α’ κλ.) = η ζωή.
suae: γενική ενικ., θηλ. γένους, της κτητικής αντων. του γ’ προσ. για έναν κτήτορα
suus, sua, suum = ο δικός του / της, η δική του / της, το δικό του / της.
in: πρόθεση (+ αφαιρετική) = σε.
Campania: αφαιρετική ενικ. του ουσ. Campania, Campaniae (θηλ. α’ κλ.) = η
Καμπανία. [Δεν έχει πληθ. αριθμό.]
se: αιτιατική ενικ., γ’ προσ. της προσωπικής αντων.
tenebat: γ’ ενικ. οριστικής παρατατικού ενεργ. φων. του ρήμ. teneo, tenui, tentum,
tenere (2) = κρατώ, έχω.
multos: αιτιατική πληθ., αρσ. γένους, του επιθ. της β’ κλ. multus, –a, –um = πολύς.
[Παραθετικά κυρίως στον πληθ.: ΣΥΓΚΡ.: plures, –es, –a. ΥΠΕΡΘ.: plurimi, –ae, –a.]
in: πρόθεση (+ αφαιρετική) = σε.
illis: αφαιρετική πληθ., αρσ. γένους, της δεικτικής αντων. ille, illa, illud = εκείνος,
εκείνη, εκείνο.
locis: αφαιρετική πληθ. του ουσ. locus, loci (αρσ. β’ κλ.) = ο τόπος, το μέρος. [Πληθ.
αριθμός: (αρσ.) loci, locorum (= χωρία βιβλίου) και (ουδ.) loca, locorum (= τόποι)
(ετερογενές).]
agros: αιτιατική πληθ. του ουσ. ager, agri (αρσ. β’ κλ.) = ο αγρός, το αγρόκτημα.
possidebat: γ’ ενικ. οριστικής παρατατικού ενεργ. φων. του ρήμ. possideo, possedi,
possessum, possidere (2) = κατέχω, έχω στην κατοχή μου.
Επιμέλεια: Σοφία Τελίδου
ΛΑΤΙΝΙΚΑ Β΄ΛΥΚΕΙΟΥ
ΕΝΟΤΗΤΑ 5η
Silius: ονομαστική ενικ. του ουσ. Silius, Silii – i (αρσ. β΄ κλ.) = ο Σίλιος. [Κλητική ενικ.:
Sili.]
animum: αιτιατική ενικ. του ουσ. animus, animi (αρσ. β’ κλ.) = η ψυχή.
tenerum: αιτιατική ενικ., αρσ. γένους, του επιθ. της β’ κλ. tener, tenera, tenerum =
τρυφερός. [ΣΥΓΚΡ.: tenerior, –ior, –ius. ΥΠΕΡΘ.: tenerrimus, –a, –um.]
habebat: γ’ ενικ. οριστικής παρατατικού ενεργ. φων. του ρήμ. habeo, habui,
habitum, habere (2) = έχω.
gloriae: δοτική ενικ. του ουσ. gloria, gloriae (θηλ. α’ κλ.) = η δόξα.
Vergili: γενική ενικ. του ουσ. Vergilius, Vergilii / Vergili (αρσ. β’ κλ.) = ο Βιργίλιος.
[Κλητική ενικ: Vergili.]
studebat: γ’ ενικ. οριστικής παρατατικού ενεργ. φων. του ρήμ. studeo, studui, –,
studere (2) [+ δοτική] = επιδιώκω.
ingenium: αιτιατική ενικ. του ουσ. ingenium, ingenii / ingeni (ουδ. β’ κλ.) = το
πνεύμα.
–que: συμπλεκτικός (παρατακτικός) σύνδεσμος = και. [Είναι εγκλιτική λέξη.]
eius: γενική ενικ., αρσ. γένους, της δεικτικής (ως επαναληπτικής) αντων. is, ea, id =
αυτός, αυτή, αυτό.
fovebat: γ’ ενικ. οριστικής παρατατικού ενεργ. φων. του ρήμ. foveo, fovi, fotum,
fovere (2) = περιβάλλω με αγάπη, λατρεύω.
eum: αιτιατική ενικ., αρσ. γένους, της δεικτικής (ως επαναληπτικής) αντων. is, ea, id
= αυτός, αυτή, αυτό.
ut: παραβολικός σύνδεσμος (εκφράζει τρόπο) = όπως.
puer: ονομαστική ενικ. του ουσ. puer, pueri (αρσ. β’ κλ.) = το παιδί εδώ: ο μαθητής.
∙
magistrum: αιτιατική ενικ. του ουσ. magister, magistri (αρσ. β’ κλ.) = ο δάσκαλος.
honorabat: γ’ ενικ. οριστικής παρατατικού ενεργ. φων. του ρήμ. honoro, honoravi,
honoratum, honorare (1) = τιμώ.
monumentum: αιτιατική ενικ. του ουσ. monumentum, monumenti (ουδ. β’ κλ.) = το
μνημείο.
eius: γενική ενικ., αρσ. γένους, της δεικτικής (ως επαναληπτικής) αντων. is, ea, id =
αυτός, αυτή, αυτό.
quod: ονομαστική ενικ., ουδ. γένους, της αναφορικής αντων. qui, quae, quod = ο
οποίος, η οποία, το οποίο.
Neapoli: αφαιρετική ενικ. του ουσ. Neapolis, Neapolis (θηλ. γ’ κλ.) = η Νεάπολη.
[Αιτιατική ενικ.: Neapolim, αφαιρετική ενικ.: Neapoli. Δεν έχει πληθ. αριθμό.]
Επιμέλεια: Σοφία Τελίδου
ΛΑΤΙΝΙΚΑ Β΄ΛΥΚΕΙΟΥ
ΕΝΟΤΗΤΑ 5η
iacebat: γ’ ενικ. οριστικής παρατατικού ενεργ. φων. του ρήμ. iaceo, iacui, iacitum,
iacere (2) = βρίσκομαι, κείμαι.
pro: πρόθεση (+ αφαιρετική) = αντί, σαν.
templo: αφαιρετική ενικ. του ουσ. templum, templi (ουδ. β’ κλ.) = ο ναός.
habebat: γ’ ενικ. οριστικής παρατατικού ενεργ. φων. του ρήμ. habeo, habui,
habitum, habere (2) = έχω εδώ: θεωρώ.
∙
Συγκεντρωτική Παρουσίαση Γραμματικών Τύπων
Ουσιαστικά
A΄ κλίση
Αρσενικό
poeta –ae
Θηλυκά
Campania –ae (δεν έχει πληθυντικό)
gloria -ae
vita-ae
Β΄ κλίση
Αρσενικά
ager, agri
animus,-i
annus,-i
Italicus,-i
liber, libri,
locus,-i
magister, magistri
puer, pueri
Sillius,-ii,(-i)
Vergillius,-ii,(-i)
vir, viri
Ουδέτερα
bellum,-i
Επιμέλεια: Σοφία Τελίδου
ΛΑΤΙΝΙΚΑ Β΄ΛΥΚΕΙΟΥ
ΕΝΟΤΗΤΑ 5η
ingenium, -ii, (-i)
monumentum, -i
templum, -i
Γ΄ κλίση
Θηλυκό
Neapolis, Neapolis (δεν έχει πληθυντικό)
Παραθετικά Επιθέτων
Θετικός Συγκριτικός Υπερθετικός
clarus, -a, -um clarior, -ior, -ius clarissimus, -a, -um
epicus, -a, -um - -
multus, -a, -um plus plurimus, -a, -um
pulcher, pulchra,
pulchrum
pulchrior, -ior, -ius pulcherrimus, -a, -um
Punicus, -a, -um - -
secundus, -a, -um - -
septendecim - -
tener, tenera, tenerum tenerior, -ior, -ius tenerrimus, -a, -um
(ultra) ulterior, ulterior, ulterius ultimus, -a, -um
Αντωνυμίες
ille, illa, illud δεικτική
is, ea, id δεικτική επαναληπτική
se προσωπική
suus, -a, -um κτητική
qui, quae, quod αναφοιρκή
Αρχικοί Χρόνοι Ρημάτων
ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΣ ΣΟΥΠΙΝΟ ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΟ
sum fui esse
Α ΄ΣΥΖΥΓΙΑ
honoro honoravi honoratum honorare
Β΄ΣΥΖΥΓΙΑ
foveo fovi fotum fovere
Επιμέλεια: Σοφία Τελίδου
ΛΑΤΙΝΙΚΑ Β΄ΛΥΚΕΙΟΥ
ΕΝΟΤΗΤΑ 5η
habeo habui habitum habere
iaceo iacui iacitum iacere
possideo possedi possessum possidere
studeo studui - studere
teneo tenui tentum tenere
Συντακτική Ανάλυση
1. Silius Italicus, poeta epicus, vir clarus erat: κύρια πρότ. κρίσεως.
erat: ρήμ. ● Silius Italicus: υποκ. του erat ● vir: κατηγορ. στο υποκ. Silius Italicus του
erat ● clarus: επιθ. προσδ. στο vir ● poeta: παράθεση στο Silius Italicus ● epicus:
επιθ. προσδ. στο poeta.
2. XVII (septendecim) libri eius de bello Punico secundo pulchri sunt: κύρια
πρότ. κρίσεως.
sunt: ρήμ. ● libri: υποκ. του sunt ● pulchri: κατηγορ. στο υποκ. libri του sunt ● XVII
(septendecim): επιθ. προσδ. στο libri ● eius: γενική κτητική1
στο libri ● de bello:
εμπρόθ. προσδ. της αναφοράς στο libri ● Punico: επιθ. προσδ. στο bello ● secundo:
επιθ. προσδ. στη φράση bello Punico.
3. Ultimis annis vitae suae in Campania se tenebat: κύρια πρότ. κρίσεως.
tenebat: ρήμ. ● ενν. Silius Italicus: υποκ. του tenebat ● se: αντικ. του tenebat·
εκφράζει ευθεία αυτοπάθεια ● in Campania: εμπρόθ. προσδ. της στάσης σε τόπο
στο tenebat ● annis: αφαιρετική του χρόνου στο tenebat ● ultimis: επιθ. προσδ. στο
annis ● vitae: γενική διαιρετική στο annis ● suae: επιθ. προσδ. στο vitae· εκφράζει
ευθεία αυτοπάθεια.
4. Multos in illis locis agros possidebat: κύρια πρότ. κρίσεως.
possidebat: ρήμ. ● ενν. Silius Italicus: υποκ. του possidebat ● agros: αντικ. του
possidebat ● multos: επιθ. προσδ. στο agros ● in locis: εμπρόθ. προσδ. της στάσης
σε τόπο στο possidebat ● illis: επιθ. προσδ. στο locis.
5. Silius animum tenerum habebat: κύρια πρότ. κρίσεως.
habebat: ρήμ. ● Silius Italicus: υποκ. του habebat ● animum: αντικ. του habebat ●
tenerum: επιθ. προσδ. στο animum.
6. Gloriae Vergili studebat: κύρια πρότ. κρίσεως.
studebat: ρήμ. ● ενν. Silius Italicus: υποκ. του studebat (ως συμπλήρωμά του)2
●
gloriae: αντικ. του studebat ● Vergili: γενική κτητική στο Gloriae.
7. ingeniumque eius fovebat: κύρια πρότ. κρίσεως.
fovebat: ρήμ. ● ενν. Silius Italicus: υποκ. του fovebat ● ingenium: αντικ. του fovebat
● eius: γενική κτητική στο ingenium.
Επιμέλεια: Σοφία Τελίδου
ΛΑΤΙΝΙΚΑ Β΄ΛΥΚΕΙΟΥ
ΕΝΟΤΗΤΑ 5η
8. Eum honorabat: κύρια πρότ. κρίσεως.
honorabat: ρήμ. ● ενν. Silius Italicus: υποκ. του honorabat ● eum: αντικ. του
honorabat.
9. ut puer magistrum (ενν. honorat): δευτ. επιρρ. απλή παραβολική πρότ., που
δηλώνει τρόπο· εισάγεται με τον παραβολικό σύνδεσμο ut (που σχηματίζει
παραβολικό ζεύγος με το επίρρ. sic της κύριας πρότασης)· εκφέρεται με
οριστική, γιατί η σύγκριση αφορά δύο πράξεις ή καταστάσεις που είναι ή
θεωρούνται αντικειμενική πραγματικότητα· συγκεκριμένα, με οριστική
ενεστώτα, γιατί αναφέρεται στο παρόν· λειτουργεί ως β’ όρος σύγκρισης (α’
όρος είναι η κύρια πρότ. 8).
ενν. honorat: ρήμ. ● puer: υποκ. του honorat ● magistrum: αντικ. του honorat.
10. Monumentum eius pro templo habebat: κύρια πρότ. κρίσεως.
habebat: ρήμ. ● ενν. Silius Italicus: υποκ. του habebat ● monumentum: αντικ. του
habebat ● pro templo: εμπρόθ. κατηγορ. στο αντικ. monumentum του habebat ●
eius: γενική κτητική στο monumentum.
11. quod Neapoli iacebat: δευτ. επιθετική αναφορική πρότ., προσδιοριστική στο
monumentum (της πρότ. 10)· εισάγεται με την αναφορική αντωνυμία quod·
εκφέρεται με οριστική, γιατί δηλώνει το πραγματικό· συγκεκριμένα, με
οριστική παρατατικού, γιατί αναφέρεται στο παρελθόν (ή: για να δηλωθεί
διάρκεια στο παρελθόν)· λειτουργεί ως επιθ. προσδ. στο monumentum.
iacebat: ρήμ. ● quod: υποκ. του iacebat ● Neapoli: (αφαιρετική ως) επιρρ. προσδ.
της στάσης σε τόπο στο iacebat.
Επιμέλεια: Σοφία Τελίδου
ΛΑΤΙΝΙΚΑ Β΄ΛΥΚΕΙΟΥ
ΕΝΟΤΗΤΑ 5η
Ασκήσεις Γραμματικής
1.Να γίνει πλήρης γραμματική αναγνώριση όλων των λέξεων του κειμένου.
2.Να γραφούν οι τύποι που ζητούνται για τα ουσιαστικά:
poeta: γενική πληθυντικού
vir: γενική ενικού
libri: γενική πληθυντικού
bello: αιτιατική πληθυντικού
locis: ονομαστική πληθυντικού
agros: κλητική ενικού
annis: γενική ενικού
vitae: δοτική ενικού
ingenium: ονομαστική πληθυντικού
animum: αιτιατική πληθυντικού
Gloriae: ονομαστική ενικού
puer: δοτική ενικού
magistrum: ονομαστική ενικού
Monumentum: ονομαστική πληθυντικού
templo: αφαιρετική πληθυντικού
Neapoli: αιτιατική ενικού
3.Να γραφούν οι τύποι που ζητούνται για τα επίθετα:
epicus: δοτική πληθυντικού του θηλυκού
clarus: ονομαστική πληθυντικού του συγκριτικού για το θηλυκό
secundo: ονομαστική ενικού του αρσενικού
pulchri: ονομαστική ενικού του υπερθετικού για το θηλυκό
Ultimis: ονομαστική πληθυντικού του συγκριτικού για το
ουδέτερο
Multos: γενική πληθυντικού του συγκριτικού για το θηλυκό
Επιμέλεια: Σοφία Τελίδου
ΛΑΤΙΝΙΚΑ Β΄ΛΥΚΕΙΟΥ
ΕΝΟΤΗΤΑ 5η
tenerum: δοτική ενικού του υπερθετικού για το αρσενικό
4.Να γραφούν οι τύποι που ζητούνται για τις αντωνυμίες / αντωνυμικά επίθετα:
eius: ονομαστική ενικού του θηλυκού
suae: δοτική ενικού του αρσενικού
se: γενική ενικού του ίδιου προσώπου
quod: δοτική ενικού του ουδετέρου
5.Να γραφούν οι τύποι που ζητούνται για τα ρήματα:
erat: απαρέμφατο ενεστώτα
tenebat: ο ίδιος τύπος στην παθητική φωνή
possidebat: α΄ενικό οριστικής ενεργητικού συντελεσμένου
μέλλοντα
habebat: α΄ενικό υποτακτικής ενεργητικού μέλλοντα
studebat: β΄ενικό υποτακτικής παθητικού ενεστώτα
fovebat: αιτιατική σουπίνο
honorabat: α΄πληθυντικό υποτακτικής ενεστώτα ενεργητικής
περιφραστικής συζυγίας
iacebat: α΄ ενικό υποτακτικής ενεστώτα παθητικής
περιφραστικής συζυγίας
Ασκήσεις Συντακτικού
1.Να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση όλων των λέξεων του κειμένου.
2.Να μετατρέψετε τις ακόλουθες προτάσεις στην παθητική σύνταξη.
Multos in illis locis agros possidebat
Silius animum tenerum habebat.
Gloriae Vergili studebat ingeniumque eius fovebat.
Eum ut puer magistrum honorabat.
Monumentum eius, quod Neapoli iacebat, pro templo habebat.
3.Να μετατρέψετε τις ακόλουθες προτάσεις στην παθητική περιφραστική συζυγία
Επιμέλεια: Σοφία Τελίδου
ΛΑΤΙΝΙΚΑ Β΄ΛΥΚΕΙΟΥ
ΕΝΟΤΗΤΑ 5η
(απρόσωπη ή προσωπική), με το ρήμα debeo ως προσωπικό και ως απρόσωπο.
Gloriae Vergili studebat ingeniumque eius fovebat.
Eum ut puer magistrum honorabat.
4.Να μετατρέψετε τις ακόλουθες προτάσεις στην ενεργητική περιφραστική
συζυγία.
Multos in illis locis agros possidebat.
Silius animum tenerum habebat.
5. Να αντικαταστήσετε το eius με τον κατάλληλο τύπο της αντωνυμίας suus,-a,-
um στις παρακάτω φράσεις, ώστε να δηλώνεται κτήση με αυτοπάθεια:
XVII (septendecim) libri eius de bello Punico secundo pulchri sunt.
Monumentum eius, quod Neapoli iacebat, pro templo habebat.
6.Να αναλυθεί η παράθεση σε δευτερεύουσα αναφορική πρόταση.
Silius Italicus, poeta epicus, vir clarus erat.
7. Να συμπτυχθεί η δευτερεύουσα πρόταση σε μετοχή.
Monumentum eius, quod Neapoli iacebat, pro templo habebat.
8. Να μετατραπεί το ρήμα στην παθητική φωνή χωρίς να αλλάξει το νόημα της
πρότασης
Ultimis annis vitae suae in Campania se tenebat.
9.Να συμπληρωθεί ο παρακάτω πίνακας.
ΚΙΝΗΣΗ ΑΠΟ ΤΟΠΟ ΣΤΑΣΗ ΣΕ ΤΟΠΟ ΚΙΝΗΣΗ ΠΡΟΣ ΤΟΠΟ
in Campania
in illis locis
Neapoli
Επιμέλεια: Σοφία Τελίδου
ΛΑΤΙΝΙΚΑ Β΄ΛΥΚΕΙΟΥ
ΕΝΟΤΗΤΑ 5η
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
Ασκήσεις Γραμματικής
1.Να γίνει πλήρης γραμματική αναγνώριση όλων των λέξεων του
κειμένου.
Βλέπε γλωσσικά γραμματικά σχόλια ενότητας
2.Να γραφούν οι τύποι που ζητούνται για τα ουσιαστικά:
poeta: γενική πληθυντικού poetarum
Επιμέλεια: Σοφία Τελίδου
ΛΑΤΙΝΙΚΑ Β΄ΛΥΚΕΙΟΥ
ΕΝΟΤΗΤΑ 5η
vir: γενική ενικού viri
libri: γενική πληθυντικού librorum
bello: αιτιατική πληθυντικού bella
locis: ονομαστική πληθυντικού loca
agros: κλητική ενικού ager
annis: γενική ενικού anni
vitae: δοτική ενικού vitae
ingenium: ονομαστική πληθυντικού ingenia
animum: αιτιατική πληθυντικού animos
Gloriae: ονομαστική ενικού gloria
puer: δοτική ενικού puero
magistrum: ονομαστική ενικού magister
Monumentum: ονομαστική πληθυντικού monumenta
templo: αφαιρετική πληθυντικού templis
Neapoli: αιτιατική ενικού Neapolim
3.Να γραφούν οι τύποι που ζητούνται για τα επίθετα:
epicus: δοτική πληθυντικού του θηλυκού epicis
clarus: ονομαστική πληθυντικού του συγκριτικού για το
θηλυκό
clariores
secundo: ονομαστική ενικού του αρσενικού secundus
pulchri: ονομαστική ενικού του υπερθετικού για το
θηλυκό
pulcherrima
Ultimis: ονομαστική πληθυντικού του συγκριτικού για το
ουδέτερο
ulteriora
Multos: γενική πληθυντικού του συγκριτικού για το
θηλυκό
plurium
tenerum: δοτική ενικού του υπερθετικού για το αρσενικό tenerrimo
4.Να γραφούν οι τύποι που ζητούνται για τις αντωνυμίες / αντωνυμικά
Επιμέλεια: Σοφία Τελίδου
ΛΑΤΙΝΙΚΑ Β΄ΛΥΚΕΙΟΥ
ΕΝΟΤΗΤΑ 5η
επίθετα:
eius: ονομαστική ενικού του θηλυκού ea
suae: δοτική ενικού του αρσενικού suo
se: γενική ενικού του ίδιου προσώπου sui
quod: δοτική ενικού του ουδετέρου cui
5.Να γραφούν οι τύποι που ζητούνται για τα ρήματα:
erat: απαρέμφατο ενεστώτα esse
tenebat: ο ίδιος τύπος στην παθητική φωνή tenebatur
possidebat: α΄ενικό οριστικής ενεργητικού
συντελεσμένου μέλλοντα
possedero
habebat: α΄ενικό υποτακτικής ενεργητικού μέλλοντα habiturus-a-um sim
studebat: β΄ενικό υποτακτικής παθητικού ενεστώτα studearis
fovebat: αιτιατική σουπίνο fotum
honorabat: α΄πληθυντικό υποτακτικής ενεστώτα
ενεργητικής περιφραστικής συζυγίας
honoraturi-ae-a
simus
iacebat: α΄ ενικό υποτακτικής ενεστώτα παθητικής
περιφραστικής συζυγίας
iacendus-a-um sim
Ασκήσεις Συντακτικού
1.Να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση όλων των λέξεων του
κειμένου.
Βλέπε συντακτική ανάλυση ενότητας
2.Να μετατρέψετε τις ακόλουθες προτάσεις στην παθητική σύνταξη.
Multos in illis locis agros possidebat
Multi in illis locis agri possidebantur (ab eo).
Silius animum tenerum habebat.
A Silio animus tener habebatur
Gloriae Vergili studebat ingeniumque eius fovebat.
Gloria Vergili studebatur ingeniumque eius fovebatur
Eum ut puer magistrum honorabat.
Επιμέλεια: Σοφία Τελίδου
ΛΑΤΙΝΙΚΑ Β΄ΛΥΚΕΙΟΥ
ΕΝΟΤΗΤΑ 5η
Is ut a puero magister honorabatur.
Monumentum eius, quod Neapoli iacebat, pro templo habebat.
Monumentum eius, quod Neapoli iacebat, pro templo habebatur (ab eo).
3.Να μετατρέψετε τις ακόλουθες προτάσεις στην παθητική περιφραστική
συζυγία (απρόσωπη ή προσωπική), με το ρήμα debeo ως προσωπικό και
ως απρόσωπο.
Gloriae Vergili studebat ingeniumque eius fovebat.
Gloriae Vergili studendum est (Silio) ingeniumque eius fovendum est.
Gloriae Vergili (Silius) debet studere ingeniumque eius fovere.
Gloriae Vergili (Silium) debet studere ingeniumque eius fovere.
Eum ut puer magistrum honorabat.
(Silius) eum ut puer magistrum debet honorare.
(Silium) eum ut puer magistrum debet honorare.
(Silio) Is ut puero magister honorandus est.
4.Να μετατρέψετε τις ακόλουθες προτάσεις στην ενεργητική
περιφραστική συζυγία.
Multos in illis locis agros possidebat.
Multos in illis locis agros possessurus erat.
Silius animum tenerum habebat.
Silius animum tenerum habiturus erat.
5. Να αντικαταστήσετε το eius με τον κατάλληλο τύπο της αντωνυμίας
suus,-a,-um στις παρακάτω φράσεις, ώστε να δηλώνεται κτήση με
αυτοπάθεια:
XVII (septendecim) libri eius de bello Punico secundo pulchri sunt.
XVII (septendecim) libri sui de bello Punico secundo pulchri sunt.
Monumentum eius, quod Neapoli iacebat, pro templo habebat.
Monumentum suum, quod Neapoli iacebat, pro templo habebat.
6.Να αναλυθεί η παράθεση σε δευτερεύουσα αναφορική πρόταση.
Επιμέλεια: Σοφία Τελίδου
ΛΑΤΙΝΙΚΑ Β΄ΛΥΚΕΙΟΥ
ΕΝΟΤΗΤΑ 5η
Silius Italicus, poeta epicus, vir clarus erat.
Silius Italicus, qui poeta epicus erat, vir clarus erat
7. Να συμπτυχθεί η δευτερεύουσα πρόταση σε μετοχή.
Monumentum eius, quod Neapoli iacebat, pro templo habebat.
Monumentum eius Neapoli iacens pro templo habebat.
8. Να μετατραπεί το ρήμα στην παθητική φωνή χωρίς να αλλάξει το
νόημα της πρότασης
Ultimis annis vitae suae in Campania se tenebat.
Ultimis annis vitae suae in Campania tenebatur
9.Να συμπληρωθεί ο παρακάτω πίνακας.
ΚΙΝΗΣΗ ΑΠΟ ΤΟΠΟ ΣΤΑΣΗ ΣΕ ΤΟΠΟ ΚΙΝΗΣΗ ΠΡΟΣ ΤΟΠΟ
in Campania ex / de / ab Campania in Campania in / ad Campaniam
in illis locis ex / de / ab illis locis in illis locis in / ad illa loca
Neapoli Neapoli Neapoli Neapolim
Επιμέλεια: Σοφία Τελίδου

ΛΑΤΙΝΙΚΑ Β΄ΛΥΚΕΙΟΥ 5η ΕΝΟΤΗΤΑ (ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ - ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ - ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟ).docx

  • 1.
    ΛΑΤΙΝΙΚΑ Β΄ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΝΟΤΗΤΑ 5η Ένας“λάτρης” του Βιργιλίου Μετάφραση σε αντιστοίχιση Silius Italicus, epicus poeta, erat clarus vir. Septendecim (XVII) libri eius de secundo Punico bello sunt pulchri. Ultimis annis vitae suae tenebat se in Campania. Possidebat multos agros in illis locis. Silius habebat tenerum animum. Studebat gloriae Vergili fovebat ingeniumque eius. Honorabat eum ut puer magistrum. Monumentum eius, quod iacebat Neapoli, habebat pro templo. Ο Σίλιος Ιταλικός, ο επικός ποιητής, ήταν ένδοξος άνδρας. Τα δεκαεπτά βιβλία του για το δεύτερο Καρχηδονιακό πόλεμο είναι όμορφα. Τα τελευταία χρόνια της ζωής του έμενε στην Καμπανία. Κατείχε πολλούς αγρούς σε εκείνα τα μέρη. Ο Σίλιος είχε ευαίσθητη ψυχή. Επιδίωκε τη δόξα του Βιργιλίου και περιέβαλλε με αγάπη το πνεύμα του. Τον τιμούσε, όπως το παιδί το δάσκαλο. Το μνημείο του, το οποίο βρισκόταν στη Νεάπολη, το είχε σαν ναό. Γλωσσικά – Γραμματικά σχόλια Silius: ονομαστική ενικ. του ουσ. Silius, Silii / Sili (αρσ. β’ κλ.) = ο Σίλιος. [Κλητική ενικ.: Sili.] Italicus: ονομαστική ενικ., αρσ. γένους, του επιθ. της β’ κλ. Italicus, –a, –um = Ιταλικός. poeta: ονομαστική ενικ. του ουσ. poeta, poetae (αρσ. α’ κλ.) = ο ποιητής. epicus: ονομαστική ενικ., αρσ. γένους, του επιθ. της β’ κλ. epicus, –a, –um = επικός. vir: ονομαστική ενικ. του ουσ. vir, viri (αρσ. β’ κλ.) = ο άνδρας. clarus: ονομαστική ενικ., αρσ. γένους, του επιθ. της β’ κλ. clarus, –a, –um = ένδοξος. erat: γ’ ενικ. οριστικής παρατατικού του ρήμ. sum, fui, –, esse = είμαι. XVII (septendecim): απόλυτο αριθμητικό επίθετο (άκλιτο) = δεκαεπτά. libri: ονομαστική πληθ. του ουσ. liber, libri (αρσ. β’ κλ.) = το βιβλίο. eius: γενική ενικ., αρσ. γένους, της δεικτικής (ως επαναληπτικής) αντων. is, ea, id = αυτός, αυτή, αυτό. Επιμέλεια: Σοφία Τελίδου
  • 2.
    ΛΑΤΙΝΙΚΑ Β΄ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΝΟΤΗΤΑ 5η de:πρόθεση (+ αφαιρετική) = για, σχετικά με. bello: αφαιρετική ενικ. του ουσ. bellum, belli (ουδ. β’ κλ.) = ο πόλεμος. Punico: αφαιρετική ενικ., ουδ. γένους, του επιθ. της β’ κλ. Punicus, –a, –um = Καρχηδονιακός. secundo: αφαιρετική ενικ., ουδ. γένους, του τακτικού αριθμητικού επιθ. της β’ κλ. secundus, –a, –um = δεύτερος. pulchri: ονομαστική πληθ., αρσ. γένους, του επιθ. της β’ κλ. pulcher, pulchra, pulchrum = ωραίος. [ΣΥΓΚΡ.: pulchrior, –ior, –ius. ΥΠΕΡΘ.: pulcherrimus, –a, –um.] sunt: γ’ ενικ. οριστικής ενεστώτα του ρήμ. sum, fui, –, esse = είμαι. ultimis: αφαιρετική πληθ., αρσ. γένους, του επιθ. της β’ κλ. ultimus, –a, –um = τελευταίος. [Είναι υπερθετικός βαθμός που παράγεται από το επίρρ. (και πρόθ.) ultra (= πέρα). ΘΕΤ.: –. ΣΥΓΚΡ.: ulterior, –ior, –ius. ΥΠΕΡΘ.: ultimus, –a, –um.] annis: αφαιρετική πληθ. του ουσ. annus, anni (αρσ. β’ κλ.) = ο χρόνος, το έτος. vitae: γενική ενικ. του ουσ. vita, vitae (θηλ. α’ κλ.) = η ζωή. suae: γενική ενικ., θηλ. γένους, της κτητικής αντων. του γ’ προσ. για έναν κτήτορα suus, sua, suum = ο δικός του / της, η δική του / της, το δικό του / της. in: πρόθεση (+ αφαιρετική) = σε. Campania: αφαιρετική ενικ. του ουσ. Campania, Campaniae (θηλ. α’ κλ.) = η Καμπανία. [Δεν έχει πληθ. αριθμό.] se: αιτιατική ενικ., γ’ προσ. της προσωπικής αντων. tenebat: γ’ ενικ. οριστικής παρατατικού ενεργ. φων. του ρήμ. teneo, tenui, tentum, tenere (2) = κρατώ, έχω. multos: αιτιατική πληθ., αρσ. γένους, του επιθ. της β’ κλ. multus, –a, –um = πολύς. [Παραθετικά κυρίως στον πληθ.: ΣΥΓΚΡ.: plures, –es, –a. ΥΠΕΡΘ.: plurimi, –ae, –a.] in: πρόθεση (+ αφαιρετική) = σε. illis: αφαιρετική πληθ., αρσ. γένους, της δεικτικής αντων. ille, illa, illud = εκείνος, εκείνη, εκείνο. locis: αφαιρετική πληθ. του ουσ. locus, loci (αρσ. β’ κλ.) = ο τόπος, το μέρος. [Πληθ. αριθμός: (αρσ.) loci, locorum (= χωρία βιβλίου) και (ουδ.) loca, locorum (= τόποι) (ετερογενές).] agros: αιτιατική πληθ. του ουσ. ager, agri (αρσ. β’ κλ.) = ο αγρός, το αγρόκτημα. possidebat: γ’ ενικ. οριστικής παρατατικού ενεργ. φων. του ρήμ. possideo, possedi, possessum, possidere (2) = κατέχω, έχω στην κατοχή μου. Επιμέλεια: Σοφία Τελίδου
  • 3.
    ΛΑΤΙΝΙΚΑ Β΄ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΝΟΤΗΤΑ 5η Silius:ονομαστική ενικ. του ουσ. Silius, Silii – i (αρσ. β΄ κλ.) = ο Σίλιος. [Κλητική ενικ.: Sili.] animum: αιτιατική ενικ. του ουσ. animus, animi (αρσ. β’ κλ.) = η ψυχή. tenerum: αιτιατική ενικ., αρσ. γένους, του επιθ. της β’ κλ. tener, tenera, tenerum = τρυφερός. [ΣΥΓΚΡ.: tenerior, –ior, –ius. ΥΠΕΡΘ.: tenerrimus, –a, –um.] habebat: γ’ ενικ. οριστικής παρατατικού ενεργ. φων. του ρήμ. habeo, habui, habitum, habere (2) = έχω. gloriae: δοτική ενικ. του ουσ. gloria, gloriae (θηλ. α’ κλ.) = η δόξα. Vergili: γενική ενικ. του ουσ. Vergilius, Vergilii / Vergili (αρσ. β’ κλ.) = ο Βιργίλιος. [Κλητική ενικ: Vergili.] studebat: γ’ ενικ. οριστικής παρατατικού ενεργ. φων. του ρήμ. studeo, studui, –, studere (2) [+ δοτική] = επιδιώκω. ingenium: αιτιατική ενικ. του ουσ. ingenium, ingenii / ingeni (ουδ. β’ κλ.) = το πνεύμα. –que: συμπλεκτικός (παρατακτικός) σύνδεσμος = και. [Είναι εγκλιτική λέξη.] eius: γενική ενικ., αρσ. γένους, της δεικτικής (ως επαναληπτικής) αντων. is, ea, id = αυτός, αυτή, αυτό. fovebat: γ’ ενικ. οριστικής παρατατικού ενεργ. φων. του ρήμ. foveo, fovi, fotum, fovere (2) = περιβάλλω με αγάπη, λατρεύω. eum: αιτιατική ενικ., αρσ. γένους, της δεικτικής (ως επαναληπτικής) αντων. is, ea, id = αυτός, αυτή, αυτό. ut: παραβολικός σύνδεσμος (εκφράζει τρόπο) = όπως. puer: ονομαστική ενικ. του ουσ. puer, pueri (αρσ. β’ κλ.) = το παιδί εδώ: ο μαθητής. ∙ magistrum: αιτιατική ενικ. του ουσ. magister, magistri (αρσ. β’ κλ.) = ο δάσκαλος. honorabat: γ’ ενικ. οριστικής παρατατικού ενεργ. φων. του ρήμ. honoro, honoravi, honoratum, honorare (1) = τιμώ. monumentum: αιτιατική ενικ. του ουσ. monumentum, monumenti (ουδ. β’ κλ.) = το μνημείο. eius: γενική ενικ., αρσ. γένους, της δεικτικής (ως επαναληπτικής) αντων. is, ea, id = αυτός, αυτή, αυτό. quod: ονομαστική ενικ., ουδ. γένους, της αναφορικής αντων. qui, quae, quod = ο οποίος, η οποία, το οποίο. Neapoli: αφαιρετική ενικ. του ουσ. Neapolis, Neapolis (θηλ. γ’ κλ.) = η Νεάπολη. [Αιτιατική ενικ.: Neapolim, αφαιρετική ενικ.: Neapoli. Δεν έχει πληθ. αριθμό.] Επιμέλεια: Σοφία Τελίδου
  • 4.
    ΛΑΤΙΝΙΚΑ Β΄ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΝΟΤΗΤΑ 5η iacebat:γ’ ενικ. οριστικής παρατατικού ενεργ. φων. του ρήμ. iaceo, iacui, iacitum, iacere (2) = βρίσκομαι, κείμαι. pro: πρόθεση (+ αφαιρετική) = αντί, σαν. templo: αφαιρετική ενικ. του ουσ. templum, templi (ουδ. β’ κλ.) = ο ναός. habebat: γ’ ενικ. οριστικής παρατατικού ενεργ. φων. του ρήμ. habeo, habui, habitum, habere (2) = έχω εδώ: θεωρώ. ∙ Συγκεντρωτική Παρουσίαση Γραμματικών Τύπων Ουσιαστικά A΄ κλίση Αρσενικό poeta –ae Θηλυκά Campania –ae (δεν έχει πληθυντικό) gloria -ae vita-ae Β΄ κλίση Αρσενικά ager, agri animus,-i annus,-i Italicus,-i liber, libri, locus,-i magister, magistri puer, pueri Sillius,-ii,(-i) Vergillius,-ii,(-i) vir, viri Ουδέτερα bellum,-i Επιμέλεια: Σοφία Τελίδου
  • 5.
    ΛΑΤΙΝΙΚΑ Β΄ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΝΟΤΗΤΑ 5η ingenium,-ii, (-i) monumentum, -i templum, -i Γ΄ κλίση Θηλυκό Neapolis, Neapolis (δεν έχει πληθυντικό) Παραθετικά Επιθέτων Θετικός Συγκριτικός Υπερθετικός clarus, -a, -um clarior, -ior, -ius clarissimus, -a, -um epicus, -a, -um - - multus, -a, -um plus plurimus, -a, -um pulcher, pulchra, pulchrum pulchrior, -ior, -ius pulcherrimus, -a, -um Punicus, -a, -um - - secundus, -a, -um - - septendecim - - tener, tenera, tenerum tenerior, -ior, -ius tenerrimus, -a, -um (ultra) ulterior, ulterior, ulterius ultimus, -a, -um Αντωνυμίες ille, illa, illud δεικτική is, ea, id δεικτική επαναληπτική se προσωπική suus, -a, -um κτητική qui, quae, quod αναφοιρκή Αρχικοί Χρόνοι Ρημάτων ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΣ ΣΟΥΠΙΝΟ ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΟ sum fui esse Α ΄ΣΥΖΥΓΙΑ honoro honoravi honoratum honorare Β΄ΣΥΖΥΓΙΑ foveo fovi fotum fovere Επιμέλεια: Σοφία Τελίδου
  • 6.
    ΛΑΤΙΝΙΚΑ Β΄ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΝΟΤΗΤΑ 5η habeohabui habitum habere iaceo iacui iacitum iacere possideo possedi possessum possidere studeo studui - studere teneo tenui tentum tenere Συντακτική Ανάλυση 1. Silius Italicus, poeta epicus, vir clarus erat: κύρια πρότ. κρίσεως. erat: ρήμ. ● Silius Italicus: υποκ. του erat ● vir: κατηγορ. στο υποκ. Silius Italicus του erat ● clarus: επιθ. προσδ. στο vir ● poeta: παράθεση στο Silius Italicus ● epicus: επιθ. προσδ. στο poeta. 2. XVII (septendecim) libri eius de bello Punico secundo pulchri sunt: κύρια πρότ. κρίσεως. sunt: ρήμ. ● libri: υποκ. του sunt ● pulchri: κατηγορ. στο υποκ. libri του sunt ● XVII (septendecim): επιθ. προσδ. στο libri ● eius: γενική κτητική1 στο libri ● de bello: εμπρόθ. προσδ. της αναφοράς στο libri ● Punico: επιθ. προσδ. στο bello ● secundo: επιθ. προσδ. στη φράση bello Punico. 3. Ultimis annis vitae suae in Campania se tenebat: κύρια πρότ. κρίσεως. tenebat: ρήμ. ● ενν. Silius Italicus: υποκ. του tenebat ● se: αντικ. του tenebat· εκφράζει ευθεία αυτοπάθεια ● in Campania: εμπρόθ. προσδ. της στάσης σε τόπο στο tenebat ● annis: αφαιρετική του χρόνου στο tenebat ● ultimis: επιθ. προσδ. στο annis ● vitae: γενική διαιρετική στο annis ● suae: επιθ. προσδ. στο vitae· εκφράζει ευθεία αυτοπάθεια. 4. Multos in illis locis agros possidebat: κύρια πρότ. κρίσεως. possidebat: ρήμ. ● ενν. Silius Italicus: υποκ. του possidebat ● agros: αντικ. του possidebat ● multos: επιθ. προσδ. στο agros ● in locis: εμπρόθ. προσδ. της στάσης σε τόπο στο possidebat ● illis: επιθ. προσδ. στο locis. 5. Silius animum tenerum habebat: κύρια πρότ. κρίσεως. habebat: ρήμ. ● Silius Italicus: υποκ. του habebat ● animum: αντικ. του habebat ● tenerum: επιθ. προσδ. στο animum. 6. Gloriae Vergili studebat: κύρια πρότ. κρίσεως. studebat: ρήμ. ● ενν. Silius Italicus: υποκ. του studebat (ως συμπλήρωμά του)2 ● gloriae: αντικ. του studebat ● Vergili: γενική κτητική στο Gloriae. 7. ingeniumque eius fovebat: κύρια πρότ. κρίσεως. fovebat: ρήμ. ● ενν. Silius Italicus: υποκ. του fovebat ● ingenium: αντικ. του fovebat ● eius: γενική κτητική στο ingenium. Επιμέλεια: Σοφία Τελίδου
  • 7.
    ΛΑΤΙΝΙΚΑ Β΄ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΝΟΤΗΤΑ 5η 8.Eum honorabat: κύρια πρότ. κρίσεως. honorabat: ρήμ. ● ενν. Silius Italicus: υποκ. του honorabat ● eum: αντικ. του honorabat. 9. ut puer magistrum (ενν. honorat): δευτ. επιρρ. απλή παραβολική πρότ., που δηλώνει τρόπο· εισάγεται με τον παραβολικό σύνδεσμο ut (που σχηματίζει παραβολικό ζεύγος με το επίρρ. sic της κύριας πρότασης)· εκφέρεται με οριστική, γιατί η σύγκριση αφορά δύο πράξεις ή καταστάσεις που είναι ή θεωρούνται αντικειμενική πραγματικότητα· συγκεκριμένα, με οριστική ενεστώτα, γιατί αναφέρεται στο παρόν· λειτουργεί ως β’ όρος σύγκρισης (α’ όρος είναι η κύρια πρότ. 8). ενν. honorat: ρήμ. ● puer: υποκ. του honorat ● magistrum: αντικ. του honorat. 10. Monumentum eius pro templo habebat: κύρια πρότ. κρίσεως. habebat: ρήμ. ● ενν. Silius Italicus: υποκ. του habebat ● monumentum: αντικ. του habebat ● pro templo: εμπρόθ. κατηγορ. στο αντικ. monumentum του habebat ● eius: γενική κτητική στο monumentum. 11. quod Neapoli iacebat: δευτ. επιθετική αναφορική πρότ., προσδιοριστική στο monumentum (της πρότ. 10)· εισάγεται με την αναφορική αντωνυμία quod· εκφέρεται με οριστική, γιατί δηλώνει το πραγματικό· συγκεκριμένα, με οριστική παρατατικού, γιατί αναφέρεται στο παρελθόν (ή: για να δηλωθεί διάρκεια στο παρελθόν)· λειτουργεί ως επιθ. προσδ. στο monumentum. iacebat: ρήμ. ● quod: υποκ. του iacebat ● Neapoli: (αφαιρετική ως) επιρρ. προσδ. της στάσης σε τόπο στο iacebat. Επιμέλεια: Σοφία Τελίδου
  • 8.
    ΛΑΤΙΝΙΚΑ Β΄ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΝΟΤΗΤΑ 5η ΑσκήσειςΓραμματικής 1.Να γίνει πλήρης γραμματική αναγνώριση όλων των λέξεων του κειμένου. 2.Να γραφούν οι τύποι που ζητούνται για τα ουσιαστικά: poeta: γενική πληθυντικού vir: γενική ενικού libri: γενική πληθυντικού bello: αιτιατική πληθυντικού locis: ονομαστική πληθυντικού agros: κλητική ενικού annis: γενική ενικού vitae: δοτική ενικού ingenium: ονομαστική πληθυντικού animum: αιτιατική πληθυντικού Gloriae: ονομαστική ενικού puer: δοτική ενικού magistrum: ονομαστική ενικού Monumentum: ονομαστική πληθυντικού templo: αφαιρετική πληθυντικού Neapoli: αιτιατική ενικού 3.Να γραφούν οι τύποι που ζητούνται για τα επίθετα: epicus: δοτική πληθυντικού του θηλυκού clarus: ονομαστική πληθυντικού του συγκριτικού για το θηλυκό secundo: ονομαστική ενικού του αρσενικού pulchri: ονομαστική ενικού του υπερθετικού για το θηλυκό Ultimis: ονομαστική πληθυντικού του συγκριτικού για το ουδέτερο Multos: γενική πληθυντικού του συγκριτικού για το θηλυκό Επιμέλεια: Σοφία Τελίδου
  • 9.
    ΛΑΤΙΝΙΚΑ Β΄ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΝΟΤΗΤΑ 5η tenerum:δοτική ενικού του υπερθετικού για το αρσενικό 4.Να γραφούν οι τύποι που ζητούνται για τις αντωνυμίες / αντωνυμικά επίθετα: eius: ονομαστική ενικού του θηλυκού suae: δοτική ενικού του αρσενικού se: γενική ενικού του ίδιου προσώπου quod: δοτική ενικού του ουδετέρου 5.Να γραφούν οι τύποι που ζητούνται για τα ρήματα: erat: απαρέμφατο ενεστώτα tenebat: ο ίδιος τύπος στην παθητική φωνή possidebat: α΄ενικό οριστικής ενεργητικού συντελεσμένου μέλλοντα habebat: α΄ενικό υποτακτικής ενεργητικού μέλλοντα studebat: β΄ενικό υποτακτικής παθητικού ενεστώτα fovebat: αιτιατική σουπίνο honorabat: α΄πληθυντικό υποτακτικής ενεστώτα ενεργητικής περιφραστικής συζυγίας iacebat: α΄ ενικό υποτακτικής ενεστώτα παθητικής περιφραστικής συζυγίας Ασκήσεις Συντακτικού 1.Να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση όλων των λέξεων του κειμένου. 2.Να μετατρέψετε τις ακόλουθες προτάσεις στην παθητική σύνταξη. Multos in illis locis agros possidebat Silius animum tenerum habebat. Gloriae Vergili studebat ingeniumque eius fovebat. Eum ut puer magistrum honorabat. Monumentum eius, quod Neapoli iacebat, pro templo habebat. 3.Να μετατρέψετε τις ακόλουθες προτάσεις στην παθητική περιφραστική συζυγία Επιμέλεια: Σοφία Τελίδου
  • 10.
    ΛΑΤΙΝΙΚΑ Β΄ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΝΟΤΗΤΑ 5η (απρόσωπηή προσωπική), με το ρήμα debeo ως προσωπικό και ως απρόσωπο. Gloriae Vergili studebat ingeniumque eius fovebat. Eum ut puer magistrum honorabat. 4.Να μετατρέψετε τις ακόλουθες προτάσεις στην ενεργητική περιφραστική συζυγία. Multos in illis locis agros possidebat. Silius animum tenerum habebat. 5. Να αντικαταστήσετε το eius με τον κατάλληλο τύπο της αντωνυμίας suus,-a,- um στις παρακάτω φράσεις, ώστε να δηλώνεται κτήση με αυτοπάθεια: XVII (septendecim) libri eius de bello Punico secundo pulchri sunt. Monumentum eius, quod Neapoli iacebat, pro templo habebat. 6.Να αναλυθεί η παράθεση σε δευτερεύουσα αναφορική πρόταση. Silius Italicus, poeta epicus, vir clarus erat. 7. Να συμπτυχθεί η δευτερεύουσα πρόταση σε μετοχή. Monumentum eius, quod Neapoli iacebat, pro templo habebat. 8. Να μετατραπεί το ρήμα στην παθητική φωνή χωρίς να αλλάξει το νόημα της πρότασης Ultimis annis vitae suae in Campania se tenebat. 9.Να συμπληρωθεί ο παρακάτω πίνακας. ΚΙΝΗΣΗ ΑΠΟ ΤΟΠΟ ΣΤΑΣΗ ΣΕ ΤΟΠΟ ΚΙΝΗΣΗ ΠΡΟΣ ΤΟΠΟ in Campania in illis locis Neapoli Επιμέλεια: Σοφία Τελίδου
  • 11.
    ΛΑΤΙΝΙΚΑ Β΄ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΝΟΤΗΤΑ 5η ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΑσκήσειςΓραμματικής 1.Να γίνει πλήρης γραμματική αναγνώριση όλων των λέξεων του κειμένου. Βλέπε γλωσσικά γραμματικά σχόλια ενότητας 2.Να γραφούν οι τύποι που ζητούνται για τα ουσιαστικά: poeta: γενική πληθυντικού poetarum Επιμέλεια: Σοφία Τελίδου
  • 12.
    ΛΑΤΙΝΙΚΑ Β΄ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΝΟΤΗΤΑ 5η vir:γενική ενικού viri libri: γενική πληθυντικού librorum bello: αιτιατική πληθυντικού bella locis: ονομαστική πληθυντικού loca agros: κλητική ενικού ager annis: γενική ενικού anni vitae: δοτική ενικού vitae ingenium: ονομαστική πληθυντικού ingenia animum: αιτιατική πληθυντικού animos Gloriae: ονομαστική ενικού gloria puer: δοτική ενικού puero magistrum: ονομαστική ενικού magister Monumentum: ονομαστική πληθυντικού monumenta templo: αφαιρετική πληθυντικού templis Neapoli: αιτιατική ενικού Neapolim 3.Να γραφούν οι τύποι που ζητούνται για τα επίθετα: epicus: δοτική πληθυντικού του θηλυκού epicis clarus: ονομαστική πληθυντικού του συγκριτικού για το θηλυκό clariores secundo: ονομαστική ενικού του αρσενικού secundus pulchri: ονομαστική ενικού του υπερθετικού για το θηλυκό pulcherrima Ultimis: ονομαστική πληθυντικού του συγκριτικού για το ουδέτερο ulteriora Multos: γενική πληθυντικού του συγκριτικού για το θηλυκό plurium tenerum: δοτική ενικού του υπερθετικού για το αρσενικό tenerrimo 4.Να γραφούν οι τύποι που ζητούνται για τις αντωνυμίες / αντωνυμικά Επιμέλεια: Σοφία Τελίδου
  • 13.
    ΛΑΤΙΝΙΚΑ Β΄ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΝΟΤΗΤΑ 5η επίθετα: eius:ονομαστική ενικού του θηλυκού ea suae: δοτική ενικού του αρσενικού suo se: γενική ενικού του ίδιου προσώπου sui quod: δοτική ενικού του ουδετέρου cui 5.Να γραφούν οι τύποι που ζητούνται για τα ρήματα: erat: απαρέμφατο ενεστώτα esse tenebat: ο ίδιος τύπος στην παθητική φωνή tenebatur possidebat: α΄ενικό οριστικής ενεργητικού συντελεσμένου μέλλοντα possedero habebat: α΄ενικό υποτακτικής ενεργητικού μέλλοντα habiturus-a-um sim studebat: β΄ενικό υποτακτικής παθητικού ενεστώτα studearis fovebat: αιτιατική σουπίνο fotum honorabat: α΄πληθυντικό υποτακτικής ενεστώτα ενεργητικής περιφραστικής συζυγίας honoraturi-ae-a simus iacebat: α΄ ενικό υποτακτικής ενεστώτα παθητικής περιφραστικής συζυγίας iacendus-a-um sim Ασκήσεις Συντακτικού 1.Να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση όλων των λέξεων του κειμένου. Βλέπε συντακτική ανάλυση ενότητας 2.Να μετατρέψετε τις ακόλουθες προτάσεις στην παθητική σύνταξη. Multos in illis locis agros possidebat Multi in illis locis agri possidebantur (ab eo). Silius animum tenerum habebat. A Silio animus tener habebatur Gloriae Vergili studebat ingeniumque eius fovebat. Gloria Vergili studebatur ingeniumque eius fovebatur Eum ut puer magistrum honorabat. Επιμέλεια: Σοφία Τελίδου
  • 14.
    ΛΑΤΙΝΙΚΑ Β΄ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΝΟΤΗΤΑ 5η Isut a puero magister honorabatur. Monumentum eius, quod Neapoli iacebat, pro templo habebat. Monumentum eius, quod Neapoli iacebat, pro templo habebatur (ab eo). 3.Να μετατρέψετε τις ακόλουθες προτάσεις στην παθητική περιφραστική συζυγία (απρόσωπη ή προσωπική), με το ρήμα debeo ως προσωπικό και ως απρόσωπο. Gloriae Vergili studebat ingeniumque eius fovebat. Gloriae Vergili studendum est (Silio) ingeniumque eius fovendum est. Gloriae Vergili (Silius) debet studere ingeniumque eius fovere. Gloriae Vergili (Silium) debet studere ingeniumque eius fovere. Eum ut puer magistrum honorabat. (Silius) eum ut puer magistrum debet honorare. (Silium) eum ut puer magistrum debet honorare. (Silio) Is ut puero magister honorandus est. 4.Να μετατρέψετε τις ακόλουθες προτάσεις στην ενεργητική περιφραστική συζυγία. Multos in illis locis agros possidebat. Multos in illis locis agros possessurus erat. Silius animum tenerum habebat. Silius animum tenerum habiturus erat. 5. Να αντικαταστήσετε το eius με τον κατάλληλο τύπο της αντωνυμίας suus,-a,-um στις παρακάτω φράσεις, ώστε να δηλώνεται κτήση με αυτοπάθεια: XVII (septendecim) libri eius de bello Punico secundo pulchri sunt. XVII (septendecim) libri sui de bello Punico secundo pulchri sunt. Monumentum eius, quod Neapoli iacebat, pro templo habebat. Monumentum suum, quod Neapoli iacebat, pro templo habebat. 6.Να αναλυθεί η παράθεση σε δευτερεύουσα αναφορική πρόταση. Επιμέλεια: Σοφία Τελίδου
  • 15.
    ΛΑΤΙΝΙΚΑ Β΄ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΝΟΤΗΤΑ 5η SiliusItalicus, poeta epicus, vir clarus erat. Silius Italicus, qui poeta epicus erat, vir clarus erat 7. Να συμπτυχθεί η δευτερεύουσα πρόταση σε μετοχή. Monumentum eius, quod Neapoli iacebat, pro templo habebat. Monumentum eius Neapoli iacens pro templo habebat. 8. Να μετατραπεί το ρήμα στην παθητική φωνή χωρίς να αλλάξει το νόημα της πρότασης Ultimis annis vitae suae in Campania se tenebat. Ultimis annis vitae suae in Campania tenebatur 9.Να συμπληρωθεί ο παρακάτω πίνακας. ΚΙΝΗΣΗ ΑΠΟ ΤΟΠΟ ΣΤΑΣΗ ΣΕ ΤΟΠΟ ΚΙΝΗΣΗ ΠΡΟΣ ΤΟΠΟ in Campania ex / de / ab Campania in Campania in / ad Campaniam in illis locis ex / de / ab illis locis in illis locis in / ad illa loca Neapoli Neapoli Neapoli Neapolim Επιμέλεια: Σοφία Τελίδου