25-05-2013 Presentatie ORD 2013, Maaike Vervoort
•Download as PPT, PDF•
0 likes•363 views
Onderzoekspresentatie, deelstudie promotieonderzoek: meervoudige gevalsstudie naar de bijdrage van praktijkkennis van mentoren aan het leren van pabo-studenten.
More Related Content
Viewers also liked
Viewers also liked (14)
Similar to 25-05-2013 Presentatie ORD 2013, Maaike Vervoort
Similar to 25-05-2013 Presentatie ORD 2013, Maaike Vervoort (20)
25-05-2013 Presentatie ORD 2013, Maaike Vervoort
- 1. Van rich media-cases naar lespraktijk De bijdrage van praktijkkennis van mentoren aan het leren van pabo-studenten Maaike Vervoort Ellen van den Berg Hogeschool Edith Stein (Saxion) ORD, mei 2013ORD, mei 2013
- 2. Context en aanleiding Lerarenopleiding primair onderwijs (pabo) Opleiden in de School Praktijkkennis mentoren ontsluiten voor pabo-studenten geeft inzicht in denkprocessen die ten grondslag liggen aanhandelen in de beroepspraktijk (Zanting, 2001)
- 3. Praktijkkennis gebaseerd op (reflecties op) ervaringen in de praktijk Theoretisch kader hoofdzakelijk ‘tacit’ (niet geëxpliciteerd) (Meijer, Verloop & Beijaard, 1999) (gedeeltelijk) persoonsgebonden vak- of zelfs onderwerpsgebonden afhankelijk van de context
- 4. Rich media-cases en kennis van leraren Rich media-cases videobeelden van exemplarische onderwijssituaties + aanvullende informatie Theoretisch kader
- 5. ((Sherin, 2007, zie ook: Van Es & Sherin, 2002; 2008)Sherin, 2007, zie ook: Van Es & Sherin, 2002; 2008) Learn to notice Theoretisch kader Classroominteractions Selective attention Knowledge based reasoning
- 7. Onderzoeksopzet Meervoudige gevalsstudie (Yin, 2003) Selectie van gevallen 5 mentor-student-koppels (doelgerichte selectie) Analyse per koppel + vergelijkende analyse Methode Koppel Mentor Student Groep Opleiding Ervaring PO a Ervaring mentor a Opleiding Ervaring stage b 1 2 3 ♀ ♀ ♀ Pabo Pabo Klos 4 5 29 3 4 11 ♀ ♀ ♀ vwo havo vwo 8 10 10 1-2 2 4 ♀ Pabo 2 1 ♀ mbo 15 0-1-2 5 ♀ Klos 20 10 ♀ vwo 12 2
- 8. Procedure en dataverzameling Per koppel: Methode Procedure: Dataverzameling: Video-opname voorgesprek (5x) Video-opname dialoog (5x) Video-opname nagesprek (5x) Videoportfolio student (video + verantwoording) (5x) Lesuitvoering (student) Dialoog (mentor-student) Nagesprek (student- onderzoeker) Voorgesprek (student- onderzoeker)
- 9. Analyse dialoog • Transcript in gespreksbeurten, per episode • Stap 1 Context • Stap 2 Categorie praktijkkennis (Van Driel et al., 1998) Methode Dimensie Categorieën De context waarop de uitingen in de dialoog betrekking hebben - Casus - Lesontwerp - Groep - Kleuters algemeen Dimensie Categorieën De inhoud van de uitingen van de mentor in de dialoog - Vakinhoud - Onderwijs aan kleuters in het algemeen - Leren van leerlingen - Doelen - Instructie - Leerlijn - Materiaal
- 10. Analyse dialoog • Stap 3 Talige handeling (Mazeland, 2003) - Vragen, voorstellen, informeren, adviseren Voorbeeld codering dialoog na stap 1-3: Methode Fragment dialoog Context Praktijkkennis Interpreterende beschrijving M: maar het is heel divers hier in de groep want het ene kind stempelt inderdaad al helemaal netjes van links naar rechts haar eigen naam S: hm hm M: terwijl het andere kind zoiets heeft van 'mijn eerste letter?' 'hoe moet dat? Heeft daar nog helemaal geen idee van of interésse voor CO- groep PK-Ls Mentor geeft informatie over niveau van leerlingen in de groep m.b.t. geschreven taal
- 11. Analyse dialoog • Stap 4 Interpreterende beschrijving van bijdrage mentor aan bespreking cases • Stap 5 Critical incidents (Miles & Huberman, 1994) bij bespreking lesontwerp Methode Gebeurtenis 1 Mentorgeeft informatieover… Gebeurtenis2 Mentordoet voorstelvoor… Gebeurtenis3 Mentorgeeftadvies voor… Gebeurtenis 4 Mentorgeeft informatieover…
- 12. Analyse interviews • Uitspraken student over Lesidee (beschrijving ‘input dialoog’) Lesontwerp (beschrijving ‘output dialoog’) Leeropbrengst (over bepaald onderwerp, verbinden aan categorie praktijkkennis) Voorgesprek Nagesprek Methode
- 13. Analyse videoportfolio • • Scoren met checklist didactiek • overeenkomst/verschil met casus • Verwijzingen naar opmerking mentor • Scoren met categorie praktijkkennis Videofragmenten lesuitvoering Methode Schriftelijke verantwoording
- 14. Resultaten dialoog De interventie leidt tot een dialoog waarin mentor en student de cases bespreken en een lesontwerp maken Resultaten Zwaartepunt dialoog ligt bij casusbespreking De dialoog resulteert in een lesontwerp waarin vakdidactiek duidelijk zichtbaar is
- 15. Resultaten dialoog Praktijkkennis mentoren draagt bij aan interpretatie cases: Resultaten - Duiden van gebeurtenissen in de casus - Verbinden van situatie in casus aan leerlijn - Relateren van situatie in casus aan situatie in groep
- 16. Resultaten dialoog Mentoren leveren een bijdrage totstandkoming lesontwerp Resultaten - Adviezen over lesdoel i.r.t. casusinhoud - Adviezen over materiaal i.r.t. casusinhoud - Adviezen over instructie i.r.t. casusinhoud
- 17. Resultaten leren student De dialoog levert een bijdrage aan leren van student Resultaten - Lesuitvoering bevat vakdidactische ideeën uit cases - In verantwoording van handelen verwijzen studenten naar praktijkkennis van hun mentor - Studenten rapporteren leeropbrengsten voor lesontwerp - Studenten rapporteren leeropbrengsten voor vakdidactiek die lesontwerp overstijgen
- 21. Contactgegevens Belangstelling voor het proefschrift? vervoort@edith.nl Kijk op de praktijk: rich media-cases in de lerarenopleiding Maaike Vervoort
Editor's Notes
- 19 juni 2013
- Dit onderzoek vindt zijn aanleiding en is uitgevoerd in de context van de lerarenopleiding, de pabo. In het bijzonder het traject Opleiden in de School van Hogeschool Edith Stein. Pabo-studenten in dit traject brengen 2 dagen per week door op de stageschool waar zij, zo is de veronderstelling, kunnen leren van hun mentoren. Mentoren zijn ervaren leraren die studenten begeleiden in de stage. Zij hebben op basis van hun onderwijservaring kennis ontwikkeld die potentieel leerzaam is voor studenten omdat zij door deze kennis inzicht krijgen in denkprocessen die ten grondslag liggen aan het handelen van leraren 19 juni 2013
- Dit type kennis bestaat uit cognities van leraren die direct verbonden zijn aan en van invloed zijn op de voorbereiding en uitvoering van handelen in de onderwijspraktijk. Omdat deze kennis is gebaseerd op ervaring hebben mentoren, als ervaren leraren, meer praktijkkennis dan studenten. Het probleem is echter dat de praktijkkennis van mentoren is opgeslagen in hun hoofd, waardoor deze moeilijk toegankelijk is voor studenten 19 juni 2013
- In dit onderzoek wordt verondersteld dat rich media-cases een belangrijke rol kunnen spelen bij het opleiden van leraren, met name voor het ontwikkelen en toegankelijk maken van praktijkkennis. Rich mediacases, met videobeelden van de onderwijspraktijk, doen recht aan de complexiteit van de praktijk en geven aanstaande leraren een beeld van de onderwijspraktijk. 19 juni 2013
- Hoe veelbelovend ook, het bekijken van rich mediacases leidt niet vanzelfsprekend tot leren van aanstaande leraren. Ten eerste is daarvoor nodig dat er richting wordt gegeven aan het leren, bijvoorbeeld met een doelgerichte leertaak. Ten tweede is van belang dat studenten leren welke aspecten van een onderwijssituatie van belang zijn. Voor beginners is dat lastig: zij weten nog niet ‘wat er toe doet’ bij het bestuderen van een onderwijssituatie en zijn nog niet in staat betekenis te verlenen aan een casus. Sherin en Van Es duiden dit proces van selectie en interpretatie aan met het concept learn to notice. Dat is schematisch weergegeven in dit schema Ten derde is van belang dat de praktijkvoorbeelden in een casus worden vertaald naar een specifieke situatie in een stagegroep. Voor studenten is dit lastig; zij zijn geneigd de praktijkvoorbeelden letterlijk te kopiëren, waardoor het mogelijk is dat geen recht worden gedaan aan de mogelijkheden in een bepaalde groep 19 juni 2013
- Deze inzichten zijn verwerkt in een interventie die bestaat uit een dialoog waarin mentor en student gezamenlijk een les voorbereiden met gebruikmaking van rich media-cases. We veronderstellen Ten eerste dat de lesvoorbereidingsopdracht leidt tot een doelgerichte dialoog tussen mentor en student ten tweede wordt verondersteld dat praktijkkennis van mentoren in de dialoog een sleutelrol speelt bij de transformatie van de informatie uit de cases naar de specifieke lespraktijk van de student - en ten derde veronderstellen we dat de dialoog tussen mentor en student bijdraagt aan het leren van studenten, namelijk hun beredeneerd didactisch handelen. Daaronder wordt verstaan: de uitvoering van vakdidactische inzichten gerelateerd aan de praktijkkennis van de mentor 19 juni 2013
- Er werd een meervoudige gevalsstudie uitgevoerd Hierdoor kan zowel het proces van gezamenlijke lesvoorbereiding worden beschreven als het effect dat een interventie heeft worden onderzocht Elk geval bestaat uit een koppel, bestaande uit een mentor en een tweedejaars student van het traject opleiden in de school. Eerst vond een analyse per koppel plaats. Daarna werden de resultaten van de koppels vergeleken om patronen te bepalen. 19 juni 2013
- Per koppel werd de volgende procedure gevolgd: Eerst werd een kort voorgesprek gehouden met de studen, waarin werd gevraagd naar het lesidee van de student, Vervolgens kregen mentor en student de opdracht voor een gezamenlijk lesvoorbereiding, ofwel dialoog Aansluitend werd een nagesprek met de student gehouden over de opbrengst van de dialoog. De lesuitvoering van de student werd verwerkt in een videoprorfolio waarin studenten hun handelen tonen en verantwoorden. In het onderste deel van het schema toont de totale dataverzameling 19 juni 2013
- De data werden als volgt geanalyseerd De dialoog werd letterlijk uitgeschreven en verdeeld in gespreksbeurten De gespreksbeurten van de mentoren werden gecodeerd in vier stappen: Ze werden verbonden aan een context en aan een categorie praktijkkennis. De typologie voor praktijkkennis van Van Driel, De Vos en Verloop werd gespecificeerd voor een specifieke context, namelijk kleuters en een specifiek vakdomein, namelijk de didactiek voor geletterdheid. Wanneer gespreksbeurt bestaat uit meer uitingen dan kunnen meer categorieën worden gescoord 19 juni 2013
- De gespreksbeurten werden samengevat als taalhandeling. Stap 1 tot en met 3 leidt tot de volgende codering van een gespreksfragment 19 juni 2013
- Vervolgens werd voor het deel van de dialoog waarin de cases werden besproken per gespreksbeurt een interpreterende beschrijving gegeven van de bijdrage van de mentor aan deze casusbespreking Voor het deel van de dialoog waarin het lesontwerp werd besproken wordt een critical incident chart gemaakt. Kritische gebeurtenissen, ofwel bepalende gebeurtenissen worden vastgesteld aan de hand van de out-put van de dialoog , ofwel het uiteindelijke lesontwerp Gegevens daarover werden verkregen uit het voor en nagesprek met de student => 19 juni 2013
- 19 juni 2013
- 19 juni 2013
- In alle gevallen leidt de interventie tot een dialoog met een zelfde patroon: eerst worden de cases besproken en daarna het lesontwerp. Dit sluit aan bij het conceptueel model. In alle gevallen wordt ruim de tijd genomen voor bespreking van de cases (bijna 2 keer zoveel als bespreking van het lesontwerp). Alle koppels komen na de casusbespreking in relatief korte tijd tot een lesontwerp. In dit lesontwerp zijn kenmerken van de vakdidactiek uit de cases verwerkt. 19 juni 2013
- De praktijkkennis die mentoren inbrengen in de dialoog leveren een bijdrage aan de interpretatie van de cases. Dit betreft Het duiden van de gebeurtenissen in de casus, waarbij ze het leren van leerlingen in de video en de instructie van de leraar in de video beschrijven vanuit vakdidactisch perspectief De situatie in de casus wordt verbonden aan een leerlijn. Daarbij leggen mentoren uit waar de leerling in de video bevindt op de leerlijn en hoe deze ontwikkeling bij kleuters gewoonlijk verloopt. De situatie in de casus wordt verbonden aan de situatie in de eigen groep. Hierbij geven mentoren informatie over instructie en materialen op gebied van de vakdidactiek en beschrijven ze wat leerlingen in de groep kunnen m.b.t. de casusinhoud 19 juni 2013
- Mentoren dragen bij aan de totstandkoming van het lesontwerp. Die bijdrage bestaat uit Adviezen voor lesdoel dat aansluit bij de situatie in de groep. Dit is essentieel omdat studenten dit vaak lastig vinden: in 3 van de 5 gevallen had de student nog geen idee over een lesdoel Adviezen voor didactisch materiaal dat aansluit bij casusinhoud. Mentoren geven informatie over materiaal in de cases en materiaal dat op school aanwezig is. Adviezen over instructie die aansluit bij de casusinhoud. Mentoren dragen bij aan de uitwerking van instructie die op dat moment geschikt is voor de groep. Dit is belangrijk omdat studenten dat vaak niet weten: in alle gevallen werd het oorspronkelijke lesidee bijgesteld of nader uitgewerkt. 19 juni 2013
- Mentoren dragen bij aan de totstandkoming van het lesontwerp. Die bijdrage bestaat uit Adviezen voor lesdoel dat aansluit bij de situatie in de groep. Dit is essentieel omdat studenten dit vaak lastig vinden: in 3 van de 5 gevallen had de student nog geen idee over een lesdoel Adviezen voor didactisch materiaal dat aansluit bij casusinhoud. Mentoren geven informatie over materiaal in de cases en materiaal dat op school aanwezig is. Adviezen over instructie die aansluit bij de casusinhoud. Mentoren dragen bij aan de uitwerking van instructie die op dat moment geschikt is voor de groep. Dit is belangrijk omdat studenten dat vaak niet weten: in alle gevallen werd het oorspronkelijke lesidee bijgesteld of nader uitgewerkt. 19 juni 2013
- 19 juni 2013
- 19 juni 2013
- De conclusies bevestigen de veronderstellingen die ten grondslag lagen aan de studie en leiden tot een aangescherpt conceptueel model voor het proces van gezamenlijke lesvoorbereiding met gebruikmaking van rich media-cases en de leeropbrengsten voor de student. Uit deze studie blijkt dat rich media-cases geschikt zijn om praktijkkennis van mentoren te ontsluiten voor studenten. Bovendien blijkt dat deze praktijkkennis een belangrijke bijdrage levert aan het vertalen van de praktijkvoorbeelden in rich media-cases aar de lespraktijk van de student. Dit illustreert het belang van praktijkkennis van mentoren voor het leren van aanstaande leraren. 19 juni 2013