Onderwijs Research Dagen, 18 juni 2008. Presentatie van onderzoekspaper "Multimediacases als schakel tussen opleidingstheorie en stagepraktijk: de rol van praktijkkennis van mentoren"

1. Multimediacases als schakel tussen opleidingstheorie en stagepraktijk: de rol van praktijkkennis van mentoren Onderwijs Research Dagen Eindhoven, 20 juni 2008

2. Maaike Vervoort Ellen van den Berg [email_address] Hogeschool Edith Stein / Universiteit Twente Een meervoudige gevalsstudie naar het gebruik van multimediacases om praktijkkennis van mentoren te eliciteren

3. Aanleiding Kloof tussen innovatieve vakdidactiek en de (stage)praktijk Multimediacases met good practices ondersteunen a.s. leerkrachten bij het visualiseren van wat mogelijk of ideaal haalbaar is in de praktijk Barnett-Clarke (2001)

5. Onderwijsarrangement Lessen pabo Dialoog student & mentor Les student Video- verslag student Presentatie video- verslag Multimedia cases innovatieve taaldidactiek

6. Professionele dialoog Lesvoorbereidingsgesprek waarin student en mentor innovatieve vakdidactiek bespreken en verwerken in een les voor de stagegroep, na het gezamenlijk bekijken van multimediacases

8. Praktijkkennis Van Driel, Verloop & De Vos (1998) 6. Kennis over instructietechnieken 5. Kennis over leerlijnen en methodematerialen 4. Kennis van doelen 3. Kennis van leerprocessen en begripsvorming van leerlingen 2. Algemeen didactische kennis 1. Vakinhoudelijke kennis Categorieën praktijkkennis

10. Methode Meervoudige exploratieve gevalsstudie (Yin, 2003) Onderzoeksvraag : Welk type praktijkkennis expliciteren mentoren onder invloed van exemplarische multimediacases in een lesvoorbereidingsgesprek ? Selectie gevallen : 2 student-mentor-koppels criteria: ervaren mentoren (> 20 jaar),+/- taalmethode Interventie : 3 multimediacases Opdracht

11. Methode (vervolg) Video-opnames van 2 dialogen transcript Analyse-eenheid: uitingen mentoren Relatie uiting – categorie praktijkkennis stap 1 : scoren uitingen met analyse-instrument praktijkkennis (Vervoort & Van den Berg, 2007) Relatie uiting – context stap 2 : scoren context Relaties categorieën – context stap 3 : verbinden gescoorde uitingen multimediacase eigen groep kleuters algemeen cognitiementor

12. Analysestap 1 en 2 Noot. Ls = Kennis van leerprocessen en begripsvorming van leerlingen; Is = Kennis over specifieke Instructietechnieken; La = Kennis over leerlijnen; Onderstreepte woorden verwijzen naar de multimediacase. Multimediacase Multimediacase Ls Ls 269 dus deze kinderen dat zeg ik zijn dus ook duidelijk al een stukje verder (.) 271 en [ ze] kunnen het ook al tékenen Kleuters algemeen Kleuters algemeen Kleuters algemeen Kleuters algemeen La Is La La 263 dat is ook de tussenfase 265 eh die met name hier gebruikt wordt natuurlijk in de kleutergroep 266 hiervóor zit nog een voorloper dat kinderen eigenlijk eh allerlei klanken mogen rijmen eigenlijk 268 gewoon fantasie eh nónsenswoordjes dat zit hier éigenlijk nog voor Multimediacase Multimediacase Multimediacase Is Is Is 257 en de juf die gaf ook de opdracht erbij van eh bedenk woorden die écht bestaan 260 en die je ook makkelijk kunt tékenen (.) zei ze 262 dus dat [257, 260 ] vergemakkelijkt natuurlijk Multimediacase Multimediacase Multimediacase Multimediacase Ls Ls Ls Ls 252 deze kinderen zijn ook best al wel vér, in het rijmen, 253 want ze rijmen eh op allerlei verschillende klanken hè 255 poes-blouse (.) poes heeft een nieuwe blouse (.) muis-huis-kruis 256 én het zijn ook al allemaal al échte woorden die op elkaar rijmen Context Categorie Uitingen mentor Fragment dialoog 1

13. Analysestap 3 zie hand-out Totaal uitingen/ categorie Eigen groep 265 263 266/ 268 Kleuters algemeen 257/ 260 / 262 [start] 252/ 253/ 255/ 256 269 / 271/ 272 / 273 / 277 Multimediacase (3) Totaal uitingen/ context Kennis over specifieke Instructietechnieken (Is) Kennis over leerlijnen en methodes (La, M) Kennis van doelen (D) Kennis van leerprocessen en begripsvorming van leerlingen (Ls) Algemeen didactische kennis (K, Ia) Vakinhoudelijke kennis (Ce, Ci, Cf) Categorie prakijkkennis Context

14. Resultaten Dialoog 1 Onderwerp episode Categorie K/Ia Ls D La/M Is Totaal /episode MMC 1 0 25 4 17 15 61 MMC 2 8 4 4 8 15 39 MMC 3 0 29 3 12 14 58 Lesontwerp 6 8 6 4 45 69 Totaal/categorie 14 66 17 41 89 227 Noot. Ls = Kennis van leerprocessen en begripsvorming van leerlingen; Is = Kennis over specifieke instructietechnieken; MMC = multimediacase.

15. Resultaten Dialoog 2 Onderwerp episode Categorie K/Ia Ls D La/M Is Totaal /episode MMC 1 0 4 4 1 4 13 MMC 2 11 14 4 5 22 56 MMC 3 8 16 4 10 11 49 Lesontwerp 6 5 8 0 26 45 Totaal/categorie 25 39 20 16 62 163 Noot. Ls = Kennis van leerprocessen en begripsvorming van leerlingen; Is = Kennis over specifieke instructietechnieken; MMC = multimediacase.

19. Maaike Vervoort vervoort @ edith.nl Hogeschool Edith Stein/Universiteit Twente Bedankt voor uw aandacht

20. Resultaten Door de mentor geëxpliciteerde praktijkkennis in dialoog 1 per categorie en per gespreksepisode (in aantal uitingen) Onderwerp episode Categorie K/Ia Ls D La/M Is Totaal /episode MMC 1 0 25 4 17 15 61 MMC 2 8 4 4 8 15 39 MMC 3 0 29 3 12 14 58 Lesontwerp 6 8 6 4 45 69 Totaal/categorie 14 66 17 41 89 227 Noot. K/Ia = algemeen didactische kennis; Ls = Kennis van leerprocessen en begripsvorming van leerlingen; D = Kennis van doelen; La = Kennis over leerlijnen en methodes; Is = Kennis over specifieke instructietechnieken; MMC = multimediacase.

21. Resultaten Door de mentor geëxpliciteerde praktijkkennis in dialoog 2 per categorie en per gespreksepisode (in aantal uitingen) Onderwerp episode Categorie K/Ia Ls D La/M Is Totaal /episode MMC 1 0 4 4 1 4 13 MMC 2 11 14 4 5 22 56 MMC 3 8 16 4 10 11 49 Lesontwerp 6 5 8 0 26 45 Totaal/categorie 25 39 20 16 62 163 Noot. K/Ia = algemeen didactische kennis; Ls = Kennis van leerprocessen en begripsvorming van leerlingen; D = Kennis van doelen; La = Kennis over leerlijnen en methodes; Is = Kennis over specifieke instructietechnieken; MMC = multimediacase.