201703

Communications Regulatory Commission of Mongolia
www.crc.gov.mn
¹18 (24)
2017 он III улирал
ЗОХИЦУУЛАЛТЫН ХӨГЖИЛ,
ЧИГ ХАНДЛАГА
[ Хуудас - 52 ]
ХАРИЛЦАА ХОЛБОО, МЭДЭЭЛЛИЙН ТЕХНОЛОГИ,
ШУУДАНГИЙН САЛБАРТ ГАДААДЫН ЗЭЭЛ,
ТУСЛАМЖААР ХЭРЭГЖҮҮЛСЭН ТОМООХОН ТӨСЛҮҮД,
ХҮРСЭН ҮР ДҮН (1991-2004 ОН)
“ХАРИЛЦАА ХОЛБООНЫ ХӨГЖИЛ-2017”
БҮСИЙН ЗӨВЛӨГӨӨН
Мэдлэгээ хуваалцаж,
Хамтдаа хөгжье...

2
ХАРИЛЦАА ХОЛБООНЫ ЗОХИЦУУЛАХ ХОРООНЫ ХУРАЛДААН
III УЛИРЛЫН ТАЙЛАН
www.crc.gov.mn
RCpublicationapp
RCpublicationapp
СRCpublicationappp

Дарга:
С.Адъяасүрэн
ХХЗХ-ны дарга
Гишүүд:
Д.Сэрээдорж
ХХЗХ-ны дэд дарга
Т.Наранмандах
Хорооны хуралдааны
нарийн бичгийн дарга
З.Эрдэнэчулуун
ЗУХАГ-ын дарга
З.Амгалан
РДЗХГ-ын дарга
С.Долгорсүрэн
ЗБХГ-ын дарга
Ч.Эрдэнэбулган
ЗЗҮТҮСГ-ын дарга
П.Цэрэнням
ШЗГ-ын дарга
Сэтгүүлийн эрхлэгч:
Э.Дөлгөөн
(dulguun.e@crc.gov.mn)
Хариуцлагатай нарийн
бичгийн дарга
Б.Мягмарнаран
(myagmarnaran@crc.gov.mn)
Сэтгүүлийн дизайныг
£ADMARKET LLC-д
эхийг бэлтгэж хэвлэв.
Утас: 976-11-304258
Факс: 976-11-327720
Цахим хаяг: www.crc.gov.mn
Цахим шуудан: info@crc.gov.mn
ЭНЭ ДУГААРТ...
№18 (24) 2017 он. III улирал
СЭТГҮҮЛИЙН
ЗӨВЛӨЛ
Хаяг: Монгол Улсын Харилцаа холбооны зохицуулах хороо.
Метро бизнес төв. А блок. 5-р давхар.
Сүхбаатар дүүрэг. Д.Сүхбаатарын гудамж-13. УБ-14201.
ХАРИЛЦАА ХОЛБООНЫ ЗОХИЦУУЛАХ ХОРООНЫ
ХУРАЛДААНЫ 2017 ОНЫ 3 ДУГААР УЛИРЛЫН
ДЭЛГЭРЭНГҮЙ ТАЙЛАН
ICT EXPO 2017
“ХАРИЛЦАА ХОЛБООНЫ САЛБАРЫН
СТАНДАРТЧИЛАЛ, БАТАЛГААЖУУЛАЛТ-2017”
СЕМИНАР АМЖИЛТТАЙ БОЛЛОО.
ЦАХИМ САЙТЫН ЭРХ ЗҮЙН ЗОХИЦУУЛАЛТ:
ЦАХИМ ХУУДСЫН БҮРТГЭЛ
ХҮҮХДИЙН ХӨГЖИЛД СӨРӨГ НӨЛӨӨ ҮЗҮҮЛЭХ
МЭДЭЭ, МЭДЭЭЛЛИЙГ ТАНИХ НЬ
АВСТРАЛИ УЛСЫН ОНЛАЙН КОНТЕНТЫН
ЗОХИЦУУЛАЛТ
ЗОХИЦУУЛАЛТЫН ХӨГЖИЛ, ЧИГ ХАНДЛАГА
ЦЭНХЭР НОМ ХУДАЛДААНД ГАРЛАА
ЗАХ ЗЭЭЛИЙН ХҮЧИЙГ ХЭМЖИХ НЬ
ХУУРАМЧ МЭДЭЭЛЭЛ БУЮУ “FAKE NEWS”-ЫН
АСУУДЛУУД
ХӨДӨЛГӨӨНТ ХОЛБООНЫ ХӨГЖИЛ 4G-ЭЭС 5G
ХУР ТӨРИЙН МЭДЭЭЛЭЛ СОЛИЛЦООНЫ СИСТЕМ
5
16
41
44
45
47
48
52
59
62
64
68
70
Communications Regulatory Commission of Mongolia
www.crc.gov.mn
¹18 (24)
2017 он III улирал
ЗОХИЦУУЛАЛТЫН ХӨГЖИЛ,
ЧИГ ХАНДЛАГА
ХАРИЛЦАА ХОЛБОО, МЭДЭЭЛЛИЙН ТЕХНОЛОГИ,
ШУУДАНГИЙН САЛБАРТ ГАДААДЫН ЗЭЭЛ,
ТУСЛАМЖААР ХЭРЭГЖҮҮЛСЭН ТОМООХОН
ТӨСЛҮҮД, ХҮРСЭН ҮР ДҮН (1991-2004 ОН)
Мэдлэгээ хуваалцаж,
Хамтдаа хөгжье...

4
Мэндчилгээ
Монгол Улсын Харилцаа холбооны зохицуулах хорооноос
эрхлэн гаргадаг сэтгүүлийн энэ удаагийн дугаарт 2017 оны 3 дугаар
улиралд хийж гүйцэтгэсэн томоохон ажил, арга хэмжээний талаарх
мэдээллийг хүргэхээр уншигч та бүхэнтэй өргөн барьж байна.
Харилцаа холбооны зохицуулах хорооноос Харилцаа
холбоо, мэдээллийн технологийн салбарын өнөөгийн бодлого,
зохицуулалт, хөгжлийн чиглэлээр 2006 оноос эхлэн жил бүр бүсийн
зөвлөгөөнийг зохион байгуулж ирсэн билээ. Энэ удаагийн бүсийн
зөвлөгөөнийг “Харилцаа холбооны хөгжил-2017” сэдвийн дор 2017
оны 10-р сарын 03-05 хооронд төр, хувийн хэвшлийн байгууллага,
тусгай зөвшөөрөл эзэмшигчид, хувь хүмүүст зориулан Сэлэнгэ
аймгийн Сүхбаатар суманд зохион байгуулж байна. Уг зөвлөгөөн
хэлэлцүүлэгт Монгол улсын төвийн бүсийн Булган, Дархан-уул, Орхон, Хөвсгөл, Сэлэнгэ аймгийн нутаг дэвсгэрт болон
орон даяар харилцаа холбоо, мэдээллийн технологийн үйлчилгээ явуулж буй аж ахуй нэгж байгууллага, иргэдийн нийт 120
гаруй зочид, төлөөлөгчид хамрагдаж оролцлоо.
Энэ удаагийн уламжлал болон зохион байгуулдаг тус зөвлөгөөний гол зорилго нь салбарын бодлого, зохицуулалтын
чиг хандлагууд, 2017-2018 онд хийгдэж буй зохицуулалтууд, технологийн хөгжил дэвшил, тэднийг нэвтрүүлэхтэй холбоотой
судалгаа шинжилгээний дүн болон хорооны үйл ажиллагаа, тайлан мэдээ, мэдээлэл, тогтоол шийдвэрийн хэрэгжилт,
шинээр батлагдсан хууль тогтоомжийг танилцуулах юм. Мөн Төвийн бүсийн хэрэглэгчдэдээ Улаанбаатар хотоос орон
даяар үйлчилгээ эрхэлдэг тусгай зөвшөөрөл эзэмшигч томоохон байгууллагуудын төлөөлөл болон Мэдээлэл, Холбооны
Технологийн Сургуулийн Профессор, багш нар Харилцаа холбоо, мэдээллийн технологийн салбарын талаарх мэдээ
мэдээлэл зөвлөгөө зөвлөмжүүдийг өгөн оролцогчдыг оролцуулан нэгдсэн хэлэлцүүлгийг зохион байгуулж байгаагаараа
онцлогтой зөвлөгөөн болж өнгөрлөө.
Бид салбарын хэмжээнд зохицуулалтын үйл ажиллагаа, арга хэмжээг хэрэгжүүлэхэд хамтран ажиллагч төр, хувийн
хэвшлийн байгууллага, аж ахуй нэгж, тусгай зөвшөөрөл эзэмшигч нарт зориулсан мэргэжил, арга зүйн зөвлөгөө дэмжлэг
үзүүлэх, хорооны хуралдааны шийдвэрийг олон нийтэд сурталчлах, шинэ техник технологийн судалгаа, нэвтрүүлэлт,
зохицуулалтын цаашдын чиг хандлага, үйлчилгээ хэрэглээг хүртээмжтэй болгох зэрэг чиглэлээр бэлтгэсэн материалыг
энэхүү сэтгүүлийн дугаарт багтаан хүргэж байна.
Цаашид харилцаа холбооны салбарын хурдацтай хөгжлийн хандлага, шинэ технологи, үйлчилгээ хэрэглээг цаг
алдалгүй нэвтрүүлэх, зохицуулалтын шийдвэр гаргахдаа хэрэгцээ шаардлага, суурь судалгаанд суурилдаг болох талаар
олон арга хэмжээг авч хэрэгжүүлэхээр тус хорооноос төлөвлөн ажиллаж байна.
“Мэдлэгээ хуваалцаж, Хамтдаа хөгжье”
С.АДЪЯАСҮРЭН
ХАРИЛЦАА ХОЛБООНЫ ЗОХИЦУУЛАХ ХОРООНЫ ДАРГА

52017. III улирал www.crc.gov.mn
Монгол Улсын Харилцаа холбооны зохицуулах
хорооны 2017 оны ээлжит 7 дугаар хуралдаан
2017 оны 7 дугаар сарын 28-ны өдөр болов. Уг
хуралдаанаар дараах асуудлыг авч хэлэлцэв. Үүнд:
Харилцаа холбооны зохицуулах хорооноос “Радио,
телевизээр сонгуулийн сурталчилгаа нэвтрүүлэх,
хяналт тавих журам”-ын хүрээнд Монгол Улсын
Ерөнхийлөгчийн 2017 оны сонгуулийн сурталчилгаанд
мониторинг хяналт хийсэн үр дүн, авч хэрэгжүүлсэн
арга хэмжээний тайлангийн танилцуулга;
Ээлжит 6 дугаар хуралдаанаас өгсөн үүргийн дагуу
сувгийн зохицуулалт болон холбогдох ангилал,
нөхцөл шаардлагад нэмэлт өөрчлөлт оруулах
саналын тухай;
Үүрэн холбооны үйлчилгээ эрхлэгчдийн багцын
үйлчилгээний үнэ тарифыг тогтоох тухай;
Тусгай зөвшөөрлийн тухай зэрэг асуудлыг хэлэлцэн
шийдвэр гаргалаа. Тус хорооны хуралдаанаас
хэлэлцсэн асуудлаар 4 тогтоолыг баталж шийдвэрлэн
хорооны хуралдааны 2 тэмдэглэлээр удирдамж
чиглэлийг өгөв.
¾¾ Тус хуралдаанд Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн
2017 оны сонгуулийн сурталчилгаанд мониторинг
хяналт хийсэн үр дүн, авч хэрэгжүүлсэн арга
хэмжээний тайлангийн танилцуулгыг ажлын хэсгээс
танилцуулав. Харилцаа холбооны зохицуулах хороо
нь Сонгуулийн тухай хуулийн 82 дугаар зүйлийн
82.18-д заасан чиг үүргийн дагуу тусгай ажлын хэсэг
байгуулж, радио, телевизээр нэвтрүүлсэн Монгол
Улсын Ерөнхийлөгчийн 2017 оны ээлжит сонгуулийн
сурталчилгаанд 2017 оны 6 дугаар сарын 05-ны
өдрөөс 7 дугаар сарын 08-ны өдрийн хооронд нийт
34 хоногийн хугацаанд хяналт тавьж, хэрэгжилтийг
хангуулах талаар холбогдох арга хэмжээ авч
ажилласан болно. Сонгуулийн тухай хуулийн
хэрэгжилтийг хангуулах ажлын хүрээнд www.crc.gov.
mn цахим хуудсанд “Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн
сонгууль-2017” хуудас нээж, сонгуулийн сурталчилгаа
нэвтрүүлэх, хяналт тавих үйл ажиллагаатай
холбоотой хууль тогтоомж, холбогдох мэдээ,
мэдээлэл, зөвлөмжийг тухай бүр гаргаж, хяналтын
дүн мэдээ, тайланг 7 хоногоор тухай бүр олон
нийтэд мэдээлж байсан. Тус хороо нь сонгуулийн
сурталчилгааны үеэр радио, телевизийн үйлчилгээ
эрхлэгчдийг сурталчилгаа нэвтрүүлэхдээ Сонгуулийн
тухай болон холбогдох хууль тогтоомжийг зөрчихгүй
МОНГОЛ УЛСЫН ХАРИЛЦАА ХОЛБООНЫ ЗОХИЦУУЛАХ ХОРООНЫ ДҮРЭМ, ХУРАЛДААНЫ
ДЭГИЙН ХҮРЭЭНД УДИРДЛАГААС ӨГСӨН УДИРДАМЖ ЧИГЛЭЛ, 2017 ОНЫ ҮЙЛ АЖИЛЛАГААНЫ
БИЗНЕС ТӨЛӨВЛӨГӨӨГ ХЭРЭГЖҮҮЛЭХ ЗОРИЛГООР 2017 ОНЫ 3 ДУГААР УЛИРАЛД, ХОРООНЫ
ЭЭЛЖИТ ХУРАЛДААНЫГ 3 УДАА ЗОХИОН БАЙГУУЛЖ, ХЭЛЭЛЦСЭН АСУУДЛААР ХОЛБОГДОХ
ТОГТООЛ ШИЙДВЭР БОЛОН ХУРАЛДААНЫ ТЭМДЭГЛЭЛИЙГ БАТЛАН ГАРГАВ.
2017.III улирал
1
ХАРИЛЦАА ХОЛБООНЫ ЗОХИЦУУЛАХ ХОРООНЫ
ХУРАЛДААНЫ 2017 ОНЫ 3 ДУГААР УЛИРЛЫН
ДЭЛГЭРЭНГҮЙ ТАЙЛАН
Тайлант хугацаанд нийтдээ хуралдаанаар 13 хорооны тогтоол ба хорооны хуралдааны 5 тэмдэглэлийг тус тус гарган
шийдвэрлэж, хэрэгжилтэд хяналт тавьж ажилласан болно.

6
байлгах үүднээс анхааруулсан албан тоотыг 2-3 удаа
хүргүүлж, хяналт мониторингийн дүнд үндэслэн
анхааруулах, сануулах болон илэрсэн зөрчил
дутагдлыг арилгах арга хэмжээг авч ажилласан.
Тухайлбал: мониторинг, хяналтын эхний 7 хоногийн
дүнгээр зөрчил илэрсэн Улаанбаатар хотын 11
телевиз, 3 суваг, 10 радио, орон нутгийн 16 телевизэд
зөрчлийн дүнг хүргүүлж, зөрчлөө давтахгүй байхыг
анхааруулж мэдэгдсэн. Анхааруулах албан тоот
хүргүүлсэн боловч Сонгуулийн тухай хуулийн 82.5,
82.6, 82.14 дэх заалтын зөрчил нь давтагдсан,
сурталчилгааны цагийн хэтрэлт ихтэй Улаанбаатар
хотын 5 телевиз, 4 суваг, 4 радио, орон нутгийн
17 телевизэд Сонгуулийн тухай хуулийн 82.19-т
заасны дагуу 1 удаагийн сануулах арга хэмжээ авсан
болно. Сонгуулийн сурталчилгаанд хяналт тавьж,
хуулийн хэрэгжилтийг хангуулахад Монгол Шуудан
ХК, Монголын кабелийн телевизийн үйлчилгээ
эрхлэгчдийн холбоо ТББ-тай гэрээ байгуулж хамтран
ажилласан байна. Хуралдаанаас сонгуулийн үеэр
ажлын хэсгийг хариуцлагатай, шуурхай, сайн
ажилласныг тэмдэглээд, цаашид радио, телевизээр
нэвтрүүлэх сонгуулийн сурталчилгаанд хяналт тавьж
ажиллах үед гардаг зарим тодорхойгүй процесс,
үүрэг хариуцлагыг тодорхойлох, гомдол маргаан
шийдвэрлэх, хариуцлага тооцохтой холбоотой
Сонгуулийн тухай хуулийн зарим заалтуудыг
сайжруулах чиглэлээр саналаа 2017 оны 9 дүгээр
сард багтаан боловсруулж, холбогдох эрх бүхий
ХЗДХЯ, Сонгуулийн Ерөнхий хороонд хүргүүлэхээр
тогтов.
¾¾ Хорооны 2017 оны ээлжит 6 дугаар хуралдаанаас
өгсөн үүргийн хүрээнд “Өргөн нэвтрүүлгийн
зохицуулалт, нөхцөл шаардлага”-д өргөн нэвтрүүлэг,
сувгийн төрөлжилт, тодорхойлолт, үндсэн ангилал,
контентболоноюуныөмчийнзохицуулалтынасуудал,
ирүүлсэн санал хүсэлтийг шийдвэрлэх, хамрах хүрээг
тогтоох, зохицуулалтын баримтлах үндсэн зарчимын
талаар оруулах нэмэлт, өөрчлөлтийн төслийн
талаар танилцуулгыг тус хуралдаанд хэлэлцүүлэв.
Хуралдааны явцад хорооны гишүүдээс гарсан санал,
чиглэлийг тусган “Өргөн нэвтрүүлгийн зохицуулалт,
нөхцөл шаардлага”-д нэмэлт өөрчлөлт оруулах,
шинээр журам боловсруулах чиглэлийг Бодлогын
хэрэгжилтийг зохицуулах газарт өгч, хорооны
хуралдаанд танилцуулж шийдвэрлүүлэхийг үүрэг
болгов.
¾¾ Олон улсын цахилгаан холбооны байгууллагын
зөвлөмжүүд, олон улсын харилцаа холбооны
хөгжлийн хандлагын дагуу Монгол Улсын
үүрэн холбооны үйлчилгээ эрхлэгчид тухайн зах
зээлд өөрийн үндсэн үйлчилгээний үнэ тарифыг
тогтоохдоо яриа, өгөгдөл, богино үсэгт мэдээ (SMS)
хосолсон багц хэлбэрт шилжүүлэх болсон. Ингэснээр
давамгай байдалтай үйлчилгээ эрхлэгч багцын
үйлчилгээ гэсэн нэрийн доор тус хорооны 2016 оны
01 тогтоолоор батлагдсан стандарт үнийн үйлчлэлд
орохгүй олон төрлийн үйлчилгээ шинээр нэвтрүүлж
байна. Харилцаа холбоо, мэдээллийн технологийн
газраас 2017 оны 5 сард “Монгол Улсын харилцаа
холбооны үйлчилгээний үнэ тариф, өрсөлдөөний
талаар баримтлах бодлогын чиглэл”-ийг шинэчлэн
баталж, харилцаа холбооны салбарын үнэ тариф,
өрсөлдөөний талаарх зохицуулалтыг боловсронгуй
болгох боломжийг бүрдүүлсэн. Иймээс холбогдох
газар, хэлтсээс 2017 оны ээлжит 7 дугаар
хуралдаанд Монгол Улсын үүрэн телефон холбооны
үйлчилгээний зах зээлд давамгайлагч үйлчилгээ
эрхлэгчийн “Үүрэн холбооны багцын үйлчилгээний
тодорхойлолт, багцын үйлчилгээний үнэ тариф”-
ыг тогтоож, батлах тухай асуудлыг боловсруулан
хэлэлцүүлэв. Харилцаа холбооны тухай хуулийн 9
дүгээр зүйлийн 9.1.5 дах хэсгийг үндэслэн 2017 оны
7 дугаар сарын 28-ны өдрийн “Үнэ тариф тогтоох
тухай” 34 дугаар тогтоолыг батлан гаргалаа. Энэхүү
тогтоолын хавсралтаар “Үүрэн холбооны багцын
үйлчилгээний тодорхойлолт, багцын үйлчилгээний
үнэ тариф”-ыг тогтоож батлав. Үүрэн холбооны
үйлчилгээ эрхлэгчдийн үндсэн үйлчилгээний 1
минутын үнэ тарифт хяналт тавихаас илүүтэйгээр
хэрэглэгчид санал болгож буй багцын үйлчилгээнүүд,
багцын үйлчилгээний орц буюу багцад хамрагдаж
буй үйлчилгээний нэр төрлүүдийг оновчтой
зөв тодорхойлох, багцын орцод нэрлэгдэж буй
тухайн үйлчилгээний амлалтыг хэрхэн тооцоолох,
салбарын эдийн засгийн үр ашгийг хадгалж байх
үүднээс үйлчилгээ эрхлэгчийн 1 хэрэглэгчээс олох
орлого (ARPU)-ын хэмжээг тогтвортой байлгах,
доод хэмжээг тодорхойлох, сүлжээндээ хязгааргүй
ярих эрх олгох тарифын доод хэмжээг 1 хэрэглэгчээс
олох орлого (ARPU)-той холбож тогтоох зэрэг
зохицуулалтын асуудлыг шийдвэрлэх боломжийг
бүрдүүлж эхлээд байна.

7
¾¾ Тус хорооны хуралдаанаар “Тусгай зөвшөөрөл
олгох тухай”, “Тусгай зөвшөөрөлд нэмэлт, өөрчлөлт
оруулах тухай”, “Тусгай зөвшөөрөл хүчингүй болгох
тухай” газар, хэлтсийн боловсруулсан танилцуулга,
дүгнэлт болон тогтоолын төслийг авч хэлэлцэж,
дээрх хэлэлцсэн 3 асуудлаар дараах тогтоолуудыг
тус тус батлав. Үүнд:
• 2017 оны 7 дугаар сарын 28-ны өдрийн 35
тоот тогтоолын хавсралтаар 3 хуулийн этгээдэд
тусгай зөвшөөрөл шинээр олгосон;
• 2017 оны 7 дугаар сарын 28-ны өдрийн 36 тоот
тогтоолын хавсралтаар 2 хуулийн этгээдийн
тусгай зөвшөөрөлд нэмэлт өөрчлөлт оруулсан;
тусгай зөвшөөрлийг хүчингүй болгосон.
Тус хорооны хуралдаанаар “Тусгай зөвшөөрлийн
хугацаа нь дуусгавар болсон, өөрийн хүсэлтээр
цуцлуулах хүсэлтээ ирүүлсэн, сунгуулах хүсэлт
ирүүлээгүй нэр бүхий 22 иргэн, хуулийн этгээдийн
тусгай зөвшөөрлийг дуусгавар болгох саналын
талаар танилцуулга, цаашид хэрэгжүүлэх арга
хэмжээний тухай” асуудлыг авч хэлэлцээд, 2017 оны
ээлжит 7 дугаар хуралдааны 11 дугаар тэмдэглэлийн
хавсралтад заасан нэр бүхий 22 иргэн, хуулийн
этгээдийн тусгай зөвшөөрлийг холбогдох хууль,
тогтоомжийн заалтын дагуу дуусгавар болгохоор
шийдвэрлэв.
хорооны 2017 оны ээлжит 8 дугаар хуралдааныг
2017 оны 8 дугаар сарын 30-ны өдөр зохион
байгуулав. Тус хуралдаанаар нийт 5 асуудлын
хэлэлцэн холбогдох асуудлаар 3 тогтоолыг батлан
хуралдааны 2 тэмдэглэлээр удирдамж, чиглэлийг
холбогдох газарт өглөө. 2017 оны ээлжит 8 дугаар
хуралдаанаар:
¾¾ Харилцаа холбооны зохицуулах хорооны ажлын
албадаас боловсруулсан “Он-лайн контентын
зохицуулалтын орчин, цаашид авч хэрэгжүүлэх
арга хэмжээний саналын талаар танилцуулга”-ыг
хэлэлцээд, уг асуудлаар цаашид авч хэрэгжүүлэх
арга хэмжээний саналыг тодорхой болгох, хууль
эрхзүй, бодлого зохицуулалтын шийдлийн хувилбар,
холбогдох нөхцөл шаардлага, журмын төслийг
эцэслэн боловсруулж, хорооны 2017 оны ээлжит 9
дүгээр хуралдаанд дахин танилцуулахаар тогтов.
¾¾ Хуралдаанаар тус хорооны 2017 оны 20 дугаар
тогтоолыг хэрэгжүүлэх зорилгоор 2017 оны 6 дугаар
сард зарласан “Улаанбаатар хотод хэт богино
долгионы радио өргөн нэвтрүүлгийн үйлчилгээ
эрхлэх, радио давтамж ашиглах тусгай зөвшөөрөл
олгох сонгон шалгаруулалт-ХХЗХ/ФМ1/2017”-ын
үнэлгээний ажлын хэсгийн дүгнэлтийг авч хэлэлцэв.
Уг асуудлыг хэлэлцээд, 2017 оны 8 дугаар сарын
30-ны өдрийн “Тусгай зөвшөөрөл олгох тухай” 38
тоот тогтоолыг батлав. Тогтоолд Харилцаа холбооны
тухай хуулийн 9.1.2, 14.3, Радио долгионы тухай
хуулийн 11.4, Аж ахуйн үйл ажиллагааны тусгай
зөвшөөрлийн тухай хуулийн 7.4, “Улаанбаатар хотод
хэт богино долгионы радио өргөн нэвтрүүлгийн
үйлчилгээ эрхлэх, радио давтамж ашиглах тусгай
зөвшөөрөл олгох сонгон шалгаруулалт”-ын
үнэлгээний ажлын хэсгийн 2017 оны 08 дугаар
сарын 29-ны өдрийн санал, дүгнэлтийг тус тус
үндэслэн “Улаанбаатар хотод хэт богино долгионы
радиогийн өргөн нэвтрүүлгийн үйлчилгээ эрхлэх,
радио давтамж ашиглах тусгай зөвшөөрөл олгох
сонгон шалгаруулалт”-д Эм Жи Эл Радио Ньюс
ХХК, Уул далайн баялаг ХХК, Эс Ти Би Эс ХХК-
ийг тус тус шалгарсанд тооцож, үйлчилгээ эрхлэх
болон радио давтамж ашиглах тусгай зөвшөөрлийг
олгохоор шийдвэрлэсэн болно. Түүнчлэн дээрх
шалгарсан 3 хуулийн этгээдтэй тусгай зөвшөөрлийн
гэрээ байгуулах, тусгай зөвшөөрөл олгох зэрэг
шаардлагатай арга хэмжээг зохион байгуулж, энэхүү
тогтоолын хэрэгжилтэд хяналт тавьж ажиллахыг тус
Хорооны дарга-д даалгав.
¾¾ Тус хорооны хуралдаанаар “Тусгай зөвшөөрөлд
өөрчлөлт оруулах тухай”, “Тусгай зөвшөөрөл олгох
тухай” газар, хэлтсийн боловсруулсан танилцуулга,
дүгнэлт болон тогтоолын төслийг авч хэлэлцэж, дээрх
хэлэлцсэн 2 үндсэн асуудлаар дараах тогтоолуудыг
тус тус батлан шийдвэрлэв. Үүнд:
тусгай зөвшөөрлийн хамрах хүрээ, радио
давтамж ашиглах тусгай зөвшөөрөлд тус тус
өөрчлөлт оруулсан;
тогтоолын хавсралтаар 9 хуулийн этгээдэд тусгай
зөвшөөрлийг тус тус шинээр олгосон байна.
2

8
¾¾ “ОУЦХБ-ын зөвлөх үйлчилгээний “Радио давтамжийн
мастер төлөвлөгөө боловсруулах төсөл”-ийн 1 дүгээр
үе шатны тайлангийн танилцуулга”-ыг хорооны
хуралдаанд төслийн гадаад зөвлөхүүд хийлээ.
Төслийн хэрэгжилтийн явц, тайлангийн зөвлөмжийн
төсөл, цаашид авах арга хэмжээний саналын талаар
хорооны дарга, гишүүдээс өгсөн удирдамж чиглэл
болон саналыг тус тус тусган ажиллах, дараагийн
шатны тайланг хорооны хуралдаанд танилцуулахыг
төслийн зөвлөх, хариуцсан газар хэлтэст үүрэг
болгов.
хорооны 2017 оны ээлжит 9 дүгээр хуралдаан 2017
оны 9 сарын 28-ны өдөр болов. Тус хуралдаанаар
нийт 6 асуудлын хэлэлцэн холбогдох асуудлаар
6 тогтоолыг батлав. 2017 оны ээлжит 9 дүгээр
хуралдаанаар:
“Харилцаа холбооны стандартчиллын баримт бичиг
боловсруулах аргачлал”-ын төсөл;
“Утасгүй холболтын технологийн (Wi-Fi) радио
станцад ашиглах радио давтамжийн зурвасын
хуваарилалт, техникийн нөхцөл шаардлага”-ыг
шинэчлэн батлах тухай;
“Телевизийн өргөн нэвтрүүлгийн станцад ашиглах
радио давтамжийн зурвасын хуваарилалт, техникийн
нөхцөл шаардлага”-ыг шинэчлэн батлах тухай;
“Нэвтрүүлэх болон хүлээн авах антенны
төхөөрөмжийг бүртгэлжүүлэх нөхцөл, шаардлага”-
ыг шинэчлэн батлах тухай;
“Богино зайн радио холбооны тоног төхөөрөмжийн
радио давтамжийн зурвасын зохицуулалт, техникийн
нөхцөл шаардлага”-ыг шинэчлэн батлах тухай;
Тусгай зөвшөөрлийн тухай асуудлыг хэлэлцэн
шийдвэр гаргалаа. Тус хорооны хуралдаанаас
хэлэлцсэн асуудлаар 6 тогтоолыг баталж, хорооны
хуралдааны 1 тэмдэглэлээр удирдамж чиглэлийг
өгсөн болно.
¾¾ Тус хорооны хуралдаанаар “Тусгай зөвшөөрөл олгох
тухай”, “Тусгай зөвшөөрөлд өөрчлөлт оруулах тухай”
газар, хэлтсийн боловсруулсан танилцуулга, дүгнэлт
болон тогтоолын төслийг авч хэлэлцэж, дээрх
хэлэлцсэн 2 үндсэн асуудлаар дараах тогтоолыг
батлан шийдвэрлэв. Үүнд:
• 2017 оны 9 дүгээр сарын 28-ны өдрийн 45
тогтоолын хавсралтаар 9 хуулийн этгээдэд
тусгай зөвшөөрлийг тус тус шинээр олгосон;
• 2017 оны 9 дүгээр сарын 28-ны өдрийн 46 тоот
тусгай зөвшөөрлийн хамрах хүрээ, радио
давтамж ашиглах тусгай зөвшөөрөлд тус тус
өөрчлөлт оруулсан болно.
¾¾ Тус хорооны Захиргааны удирдлага, хамтын
ажиллагааны газар болон Радио давтамжийн
зохицуулалт, хяналтын газар хамтран хүчин
төгөлдөр мөрдөж буй радио давтамжийн зурвасын
хуваарилалт, техникийн нөхцөл шаардлагын баримт
бичгүүдэд зөвлөх үйлчилгээний хүрээнд үнэлгээ
хийж, Захиргааны Ерөнхий хуульд нийцүүлэх талаар
саналаа боловсруулан Хууль зүй, дотоод хэргийн
яаманд хүргүүлсэн болно. ХЗДХЯ-наас радио
давтамжийн зурвасын хуваарилалт, техникийн
нөхцөл шаардлагын баримт бичгүүдийн талаар хууль
эрх зүйн зөвлөмжийг тус хороонд албан тоотоор
ирүүлсэн. Эдгээр зөвлөмжид хорооны тогтоол
баталсан үндэслэлийг холбогдох хууль, тогтоомжууд
ба Захиргааны Ерөнхий хуульд нийцүүлэн
найруулж, хуралдаанаар батлуулах арга хэмжээг
үе шаттай авч байна. Энэ ажлын хүрээнд “Утасгүй
холболтын технологийн (Wi-Fi) радио станцад
ашиглах радио давтамжийн зурвасын хуваарилалт,
техникийн нөхцөл шаардлага”-ыг шинэчлэн батлах
тухай; “Телевизийн өргөн нэвтрүүлгийн станцад
ашиглах радио давтамжийн зурвасын хуваарилалт,
техникийн нөхцөл шаардлага”-ыг шинэчлэн батлах
тухай; “Нэвтрүүлэх болон хүлээн авах антенны
төхөөрөмжийг бүртгэлжүүлэх нөхцөл, шаардлага”-
ыг шинэчлэн батлах тухай; “Богино зайн радио
холбооны тоног төхөөрөмжийн радио давтамжийн
зурвасын зохицуулалт, техникийн нөхцөл
шаардлага”-ыг шинэчлэн батлах тухай асуудлыг
боловсруулан хуралдаанд хэлэлцүүлэв. Хэлэлцсэн
4 асуудлаар дараах хорооны тогтоолыг батлан
шийдвэрлэсэн. Үүнд:
• Харилцаа холбооны тухай хуулийн 9 дүгээр
зүйлийн 9.1.3 дэх заалт, 9.1.10 дах заалтыг тус
тус үндэслэн хорооны 2017 оны 9 дүгээр сарын
28-ны өдрийн 41 тоот тогтоолын хавсралтаар
“Утасгүй холболтын технологийн (Wi-Fi) радио
хуваарилалт, техникийн нөхцөл шаардлага”-
ыг шинэчлэн тогтоож батлав. Энэхүү тогтоол
3

9
батлагдсантай холбогдуулан Харилцаа
холбооны зохицуулах хорооны 2013 оны 44
дүгээр тогтоол, 2013 оны 45 дугаар тогтоолыг
тус тус хүчингүй болгов.
зүйлийн 9.1.3 дэх заалт, 9.1.10 дах заалтыг
тус тус үндэслэн хорооны 2017 оны 9 дүгээр
сарын 28-ны өдрийн 42 тоот тогтоолын
хавсралтаар “Телевизийн өргөн нэвтрүүлгийн
хуваарилалт, техникийн нөхцөл шаардлага”-ыг
шинэчлэнбаталсан.Энэхүүтогтоолбатлагдсантай
холбогдуулан Харилцаа холбооны зохицуулах
хорооны 2013 оны 12 дугаар тогтоол, 2015 оны
58 дугаар тогтоолыг тус тус хүчингүй болгов.
зүйлийн 9.1.3 дэх заалтыг үндэслэн хорооны
2017 оны 9 дүгээр сарын 28-ны өдрийн 43 тоот
тогтоолын хавсралтаар “Нэвтрүүлэх болон хүлээн
авах антенны төхөөрөмжийг бүртгэлжүүлэх
нөхцөл, шаардлага”-ыг шинэчлэн баталсан.
Энэхүү тогтоол батлагдсантай холбогдуулан
Харилцаа холбооны зохицуулах хорооны 2015
оны 12 тоот тогтоолыг хүчингүй болгов.
зүйлийн 9.1.3 дэх заалт, 9.1.10 дах заалтыг тус
тус үндэслэн хорооны 2017 оны 9 дүгээр сарын
28-ны өдрийн 44 тоот тогтоолын хавсралтаар
“Харилцаа холбооны богино зайн радио
холбооны тоног төхөөрөмжид ашиглах радио
давтамжийн хуваарилалт, техникийн нөхцөл
шаардлага”-ыг шинэчлэн тогтоож батлав. Энэхүү
тогтоол батлагдсантай холбогдуулан Харилцаа
холбооны зохицуулах хорооны 2012 оны 33
дугаар тогтоолыг хүчингүй болгов.
Хорооны хуралдаанаар 2017 оны 9 дүгээр сарын 28-
ны өдөр баталсан 41, 42, 43, 44 тоот тогтоолууд,
холбогдох хавсралтын радио давтамжийн зурвасын
хуваарилалт, техникийн нөхцөл шаардлагыг ХЗДХЯ-д
албан тоотоор хүргүүлж, нийтээр даган мөрдөх хэм
хэмжээнд хянуулан бүртгүүлэхээр тогтов.
¾¾ Хуралдаанаар “Харилцаа холбооны стандартчиллын
баримт бичиг боловсруулах аргачлал”-ын төслийн
танилцуулгыг хэлэлцээд, хорооны дарга, зарим
гишүүдээс гарсан гэрээ байгуулах, төлбөрийн
хэмжээ, холбогдох хуультай нийцүүлэн аргачлалыг
боловсруулж, хорооны Даргын тушаалаар батлан
хэрэгжилтэнд хяналт тавьж ажиллахыг хариуцсан
газарт хуралдааны тэмдэглэлээр даалгав.
Хорооны хуралдаанаас 2017 оны 3 дугаар улиралд баталсан тогтоол, шийдвэрийн жагсаалтыг нэгтгэн үзүүлэв:
№
Хорооны баталсан
тогтоолын дугаар
Огноо Тогтоолын товч агуулга
Нэг. ХХЗХ-ны баталсан тогтоол
1 Тогтоол 34 2017.07.28
Үнэ тариф тогтоох тухай
(Үүрэн холбооны багцын үйлчилгээний үнэ тариф)
2 Тогтоол 35 2017.07.28 Тусгай зөвшөөрөл олгох тухай
3 Тогтоол 36 2017.07.28 Тусгай зөвшөөрөлд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай
4 Тогтоол 37 2017.07.28 Тусгай зөвшөөрөл хүчингүй болгох тухай
5 Тогтоол 38 2017.08.30 Тусгай зөвшөөрөл олгох тухай (Сонгон шалгаруулалт)
6 Тогтоол 39 2017.08.30 Тусгай зөвшөөрөлд өөрчлөлт оруулах тухай
8 Тогтоол 41 2017.09.28
Утасгүй холболтын технологийн (Wi-Fi) радио станцад ашиглах радио давтамжийн зурвасын
хуваарилалт, техникийн нөхцөл шаардлагыг тогтоож, батлах тухай
9 Тогтоол 42 2017.09.28
Телевизийн өргөн нэвтрүүлгийн станцад ашиглах радио давтамжийн зурвасын хуваарилалт, техникийн
нөхцөл шаардлагыг тогтоож, батлах тухай
10 Тогтоол 43 2017.09.28
Нэвтрүүлэх болон хүлээн авах антенны төхөөрөмжийг бүртгэлжүүлэх нөхцөл шаардлагыг тогтоож,
батлах тухай
11 Тогтоол 44 2017.09.28
Богино зайн радио холбооны тоног төхөөрөмжийн радио давтамжийн хуваарилалт, техникийн нөхцөл
шаардлага тогтоож, батлах тухай
13 Тогтоол 46 2017.09.28 Тусгай зөвшөөрөлд өөрчлөлт оруулах тухай

10
Хүчингүй болгосон талаар ЗУХАГ-аас мэдээллийн
санд тодотгол хийсэн болно.
Хорооны 2017 оны 20 тоот тогтоолыг хэрэгжүүлэх
зорилгоор Даргын тушаалаар сонгон шалгаруулалтын
үнэлгээний ажлын хэсгийг байгуулан ажилласан
болно. Тус ажлын хэсгээс үнэлгээний тайлан,
дүгнэлтийг 2017 оны ээлжит 8 дугаар хуралдаанд
хэлэлцүүлсэн бөгөөд 2017 оны 38 тоот тогтоолоор
нэр бүхий 3 хуулийн этгээдэд зөвшөөрөл олгохоор
тогтоолыг баталсан. Тогтоолын 1 дүгээр заалтаар
олгосон нэр бүхий 3 хуулийн этгээдэд (албан
тоот-07/1448, 2017-09-01) албан тоотоор сонгон
шалгаруулалтад шалгарсан талаар тогтоол
шийдвэрийг мэдэгдсэн ба журмын дагуу тусгай
зөвшөөрлийн гэрээ хэлэлцээрт урих тухай мэдэгдлийг
(албан тоот-01/1463, 2017-09-05) албан тоотоор тус
тус хүргүүлсэн болно. ЗУХАГ-аас тусгай зөвшөөрөл
эзэмшигчидтэй гэрээ байгуулан тусгай зөвшөөрөл
олгож, тусгай зөвшөөрлийн гэрээг байгуулав.
Хорооны 2017 оны ээлжит 6 дугаар хуралдааны 31
тоот тогтоолын хавсралтаар баталсан “Харилцааны
радио станцад ашиглах радио давтамжийн зурвасын
хуваарилалт, техникийн нөхцөл шаардлага”-ыг; 2017
оны 32 тоот тогтоолын хавсралтаар баталсан “Радио
релейнд ашиглах радио давтамжийн зурвасын
хуваарилалт, техникийн нөхцөл шаардлага”-ыг тус
тус нийтээр даган мөрдөх хэм хэмжээнд хянуулан
бүртгүүлэхээртусхорооноосалбантоотоорхүргүүлсэн
ба ХЗДХЯ-ны Захиргааны хэм, хэмжээ тогтоосон
шийдвэрийн улсын бүртгэлийн 3782, 3783 дугаарт
2017 оны 8 дугаар сарын 17-ны өдөр бүртгүүлэв. Уг
тогтоолын хавсралт журмыг Захиргааны ерөнхий
хуулийн дагуу эрх зүйн мэдээллийн нэгдсэн систем
(www.legalinfo.mn), хорооны цахим хуудас (www.
crc.gov.mn)-д тус тус байршуулав. Байгууллагын
цахим хуудаст тогтоолын 2017 оны 31 тогтоолын 2
дугаар заалтаар хүчингүй болгосон хорооны 2013
оны 16 дугаар тогтоол, 2013 оны 17 дугаар тогтоол,
2013 оны 25 дугаар тогтоол, 2015 оны 11 дүгээр
тогтоол, 2015 оны 59 дүгээр тогтоол, 2017 оны 11
дүгээр тогтоолын; 2017 оны 32 тоот 2 дугаар заалтаар
хүчингүй болгосон хорооны 2014 оны 9 дүгээр
тогтоол, 2014 оны 20 дугаар тогтоол, 2014 оны 30
дугаар тогтоол, 2014 оны 54 дүгээр тогтоол, 2015
оны 18 дугаар тогтоол, 2015 оны 23 дугаар тогтоолын
талаар мэдээллийг тус тус шинэчлэн оруулав.
2017 оны 3 дугаар улирлын тайлант хугацаанд
Харилцаа холбооны зохицуулах ээлжит 2 удаагийн
хорооны хуралдаанаар баталсан 2017 оны 35, 36, 37,
38, 39, 40, 45, 46 тоот нийт 8 тогтоолын хавсралтаар
Аж ахуйн үйл ажиллагааны тусгай зөвшөөрлийн
тухай хуулийн 10 дугаар зүйлийн 10.1.1, 10.1.4,
10.1.5, 13 дугаар зүйлийн 13.3 дэх заалт, 14 дүгээр
зүйлийн 14.1.1, 14.1.5 дах заалт, Харилцаа холбооны
тухай хуулийн 9 дүгээр зүйлийн 9.1.2 дах заалт, 15
дугаар зүйлийн 15.1.3 дах заалт, Харилцаа холбооны
салбарт үйл ажиллагаа эрхлэх зөвшөөрлийн
журмын 10.2 дах хэсэг, 10.3.3 дах заалтууд болон
хорооноос хийсэн гүйцэтгэлийн хяналт, шалгалтын
ажлын хэсгийн дүгнэлтийг тус тус үндэслэн 25 иргэн,
хуулийн этгээдэд тусгай зөвшөөрөл шинээр олгох;
7 хуулийн этгээдийн тусгай зөвшөөрлийн хамрах
хүрээ болон давтамжийн зурваст тус тус өөрчлөлт
оруулах; 1 хуулийн этгээдийн тусгай зөвшөөрлийг
хүчингүй болгох асуудлыг хэлэлцэн шийдвэрлэв.
ХХЗХ-ны хуралдааны тогтоол, тэмдэглэлийн
хэрэгжилтийг зохион байгуулах, батлагдсан
зохицуулалтын чиглэл, дүрэм журам, нөхцөл
шаардлагын баримт бичгийн хэрэгжилтэд хяналт
тавих ажлын хүрээнд холбогдох яам, байгууллага,
дүүрэг, татварын алба, мэргэжлийн хяналтын
газар, ААН, тусгай зөвшөөрөл эзэмшигч, иргэн,
хуулийн этгээд нарт 150 гаруй албан тоотоор тус тус
албажуулан хүргүүлэх арга хэмжээг авч ажиллав.
Тухайлбал, Хорооны 2017 оны 34 тоот тогтоолын
хавсралтаар баталсан “Үүрэн холбооны багцын
үйлчилгээний үнэ тариф”-ыг ХЗДХЯ-нд нийтээр
даган мөрдөх хэм хэмжээнд хянуулан бүртгүүлэхээр
албан тоотоор хүргүүлээд байна. Түүнчлэн хорооны
ээлжит 7, 8 дугаар хуралдаанаар шийдвэрлэсэн
2017 оны 35 тоот тогтоолын хавсралтаар олгосон-3
(албан тоот-07/1062, 2017-08-02); 2017 оны 36 тоот
тогтоолын хавсралтаар нэмэлт өөрчлөлт оруулсан-2
(албан тоот-07/1063, 2017-08-02); 2017 оны 37 тоот
тогтоолоор хүчингүй болгосон-1 (албан тоот-07/1064,
2017-08-02); 2017 оны 39 тоот тогтоолын хавсралтаар
өөрчлөлт оруулсан-3 (албан тоот-07/1552, 2017-
09-01); 2017 оны 40 тоот тогтоолын хавсралтаар
олгосон-8 (албан тоот-07/1453, 2017-09-01) албан
мэдэгдлийг хуулийн этгээдэд, хуулбарыг холбогдох
татвар, мэргэжлийн хяналтын газар, хэлтэст албан
тоотоор албажуулан хүргүүлэх арга хэмжээг авлаа.

11
2017 оны 3 дугаар улиралд, хорооны ээлжит 3
удаагийн хуралдааны мэдээлэл болон баталсан
13 тогтоол, 5 хуралдааны тэмдэглэл, тогтоолын
хавсралтаар батлагдсан баримт бичгийг хавсралтын
хамт, тайлан мэдээллийг тухай бүр байгууллагын
цахим хуудаст байршуулан мэдээллийн ил тод
байдлыг хангах, олон нийтэд сурталчлах, хорооны
шийдвэрийг нээлттэй болгох арга хэмжээг авлаа.
Байгууллагын цахим хуудаст хорооны хуралдааны
тогтоолоор хүчингүй болгосон, шинэчлэн баталсан,
нэмэлт өөрчлөлтийн мэдээллийг шинэчлэх арга
хэмжээг авлаа. Хорооны хуралдаанаар батлагдсан
тогтоол, тогтоолын хавсралтуудыг тусгай фолдерт
байршуулан албан дотоод хэрэгцээнд ашиглах
боломжийг бүрдүүлэн ажиллав.

12
8%
Харилцаа холбооны зохицуулах хороонд иргэн, ААН, байгууллагаас ирүүлсэн өргөдөл гомдлыг “Иргэдээс төрийн
байгууллага, албан тушаалтанд гаргасан өргөдөл, гомдлыг шийдвэрлэх тухай хууль”, “Харилцаа холбооны зохицуулах
хороонд ирүүлсэн санал, гомдлыг хүлээн авах, хянах, шийдвэрлэх” журмын тавдугаар зүйлд заасны дагуу хуулийн
хугацаанд шийдвэрлэсэн тайланг танилцуулж байна.
Тус хороонд тайлант хугацаанд буюу 2017 оны 07 дүгээр 01-ны өдрөөс 09 дугаар сарын 30-ний өдрийг хүртэл
нийт 52 гомдол, санал хүсэлт ирсний 36 хүсэлтийг шийдвэрлэсэн ба үлдсэн 16 гомдол санал нь шийдвэрлэх хяналтын
хугацаанд байна.
Хүснэгт 2. Харилцаа холбооны зохицуулах хороонд хандсан гомдлын төрөл, шийдвэрлэлт
Иргэд болон аж ахуйн нэгжүүдээс ирүүлсэн өргөдөл гомдлыг хүлээн авч бүртгэлжүүлэн холбогдох журмын дагуу
холбогдох газар, мэргэжилтнүүд, үйлчилгээ эрхлэгч байгууллагуудад шилжүүлэн түргэн шуурхай шийдвэрлүүлэх арга
хэмжээг авч ажилласан.
Хэрэглэгчийн гомдол, саналыг дүгнэж үзэхэд үйлчилгээний чанар, төлбөр тооцоотой хамааралтай, нэр төрд халдсан
гомдол тодорхой хувийг эзэлж, дийлэнх хувийг Засгийн газрын “11-11” төвөөр ирсэн гомдлууд мөн үүрэн холбооны
үйлчилгээ эрхэлж буй байгууллагуудын үйл ажиллагаанд харилцан нөлөөлөл үүсэн талаар мөн тухайн харилцан
нөлөөллийг шалгуулах хүсэлтийг тус хороонд ирүүлсэн байна.
ХАРИЛЦАА ХОЛБООНЫ ЗОХИЦУУЛАХ ХОРООНД ИРҮҮЛСЭН
САНАЛ, ГОМДЛЫГ ХҮЛЭЭН АВЧ ХЯНАН ШИЙДВЭРЛЭСЭН ТАЙЛАН
(2017 ОНЫ III УЛИРАЛ)
№ Гомдол, санал хүсэлт
Өргөдөл,
гомдлын тоо
Шийдвэрлэсэн
Шийдвэрлээгүй хяналтын
хугацаанд байгаа
1 Тус хорооны утсаар хандсан 6 6 0
2 Тус хорооны и-мэйлээр хандсан 1 1 0
3
Албан
бичгээр
ХХЗХ-ны нөхцөл шаардлагын тухай 0 0 0
4 Засгийн газрын www.11-11.mn төвөөс орж ирсэн 45 29 16
Нийт 52 36 16
График 1. Гомдол, санал хүсэлт орж ирсэн суваг
Тус хорооны утсаар хандсан
Албан тоотоор хандсан
Тус хорооны цахим шуудангаар хандсан
Засгийн газрын иргэд олон нийттэй харилцах алба (11-11) төв
0%
91%
1%
Тайлан

Тус хороонд Засгийн Газрын “11-11” төвөөр дамжуулан 2017 оны III улиралд мэдээлэл, харилцаа холбооны үйлчилгээ
эрхлэгчдэд ирүүлсэн нийт санал хүсэлт, гомдлыг шийдвэрлэсэн талаарх мэдээллийг хүргэж байн
ЗАСГИЙН ГАЗРЫН 11-11 ТӨВӨӨР ДАМЖИН ИРСЭН МЭДЭЭЛЭЛ, ХАРИЛЦАА
ХОЛБООНЫ ҮЙЛЧИЛГЭЭ ЭРХЛЭГЧДЭД ХАНДСАН САНАЛ ХҮСЭЛТ,
ГОМДЛЫГ ШИЙДВЭРЛЭСЭН ТУХАЙ ТАЙЛАН 2017 ОНЫ III УЛИРАЛ
Саналын хяналт (Өргөдөл, гомдол)
Саналын төрөл
Шийдвэрлэлтийн чанар
35
10
45
0
5 15 25 35 45
10 20 5030 40
15
30
0
0
5 15 25 35 45
10 20 5030 40
Саналын тоо
Саналын тоо
Нээлттэй - 10 Хаагдсан-35
Санал хүсэлт-30 Гомдол-15
Нийт
Хаагдсан
Нээлттэй
Санал хүсэлт
Шүүмжлэл
Гомдол
Хугацаанд нь-20 Хугацаанаас нь хэтэрсэн-15 Хариулсан-9 Шийдвэрлээгүй-1
Уг хүснэгтээс харахад тус төвөөр дамжуулан тус
хороонд 2017 оны III улиралд нийт 45 санал хүсэлт,
гомдол, шүүмжлэл, өргөдөл ирүүлсэн байна. Үүний
ихэнх хувийг гомдол, санал хүсэлт эзэлж байгаа бөгөөд
тухай бүрт хариулт өгч хяналтын хугацаанд барагдуулан
шийдвэрлэсэн байна.
График 2: Тус хороонд Засгийн Газрын иргэд олон нийттэй харилцах төв (11-11) дамжуулан 2017 оны III улиралд мэдээлэл,
харилцаа холбооны үйлчилгээ эрхлэгчдэд ирүүлсэн нийт санал хүсэлт, гомдлыг шийдвэрлэсэн байдал
Тайлан

14
Харилцаа холбооны зохицуулах хороо нь үйлчилгээ эрхлэгч хэрэглэгчдэд мэдээ мэдээллийг цаг
тухайд нь хүргэх зорилгоор crc.gov.mn цахим хуудсыг ажиллуулж байна.
2017 оны 3 дугаар улиралд нийт 40 гаруй мэдээ мэдээлэл байршуулан иргэд үйлчилгээ эрхлэгчдэд
хүргэсэн ба тус цахим хуудсаар зочилсон хандалтын тоо 28957 хүрсэн байна.
2017 оны 3 дугаар улирал
Нийт хандалтын тоо 28,957
Хэрэглэгчийн тоо 18,981
Нийт үзсэн хуудасны тоо 150,757
Дундаж үргэлжилсэн хугацаа 00:02:50
Шинэ хандалтын хувь 59,28%
ХАРИЛЦАА ХОЛБООНЫ ЗОХИЦУУЛАХ ХОРОО НЬ ҮЙЛЧИЛГЭЭ ЭРХЛЭГЧ
ХЭРЭГЛЭГЧДЭДМЭДЭЭМЭДЭЭЛЛИЙГЦАГТУХАЙДНЬХҮРГЭХЗОРИЛГООР
CRC.GOV.MN ЦАХИМ ХУУДСЫГ АЖИЛЛУУЛЖ БАЙНА.
Тайлан

1%1%
график 3. ХХЗХ цахим хуудсаар зочилсон хандалтын тайлан /2017 оны 2 дугаар улирал/
Шинээр хандсан
Дахин хандсан
Нийт хандсан хэрэглэгчийн тоог авч үзвэл:
59%
41%
Хэрэглэгчийн төхөөрөмжөөр нь авч үзвэл:
Desktop
Mobile
Tablet
75%
24%
1%
1%
6%
Улсаар нь авч үзвэл:
Монгол
Орос
Америк
Өмнөд Солонгос
Япон
Франц
Бусад
88%
1%
2%
1%
Ямар сувгаар дамжуулан хандсан:
66%
7%7%
20% Олон нийтийн сүлжээгээр
дамжуулан
Хайлтын цахим хуудсаар
Шууд хандсан
Танил найз нөхдөөс мэдээлэл авч
хандсан
Ашиглаж буй хөтөчөөр нь авч үзвэл:
66%15%
9%
3%
6%
Chrome
Firebox
Safari (in-app)
Safari
Android Browser
Бусад
WWW.CRC.GOV.MN
Тайлан

16
Харилцаа холбооны зохицуулах хорооноос Харилцаа
холбоо, мэдээллийн технологийн салбарын өнөөгийн
бодлого, зохицуулалт, хөгжлийн чиглэлээр 2006 оноос
эхлэн жил бүр зохион байгуулж ирсэн билээ. Энэ удаагийн
бүсийн зөвлөгөөнийг “Харилцаа холбооны хөгжил-2017”
сэдвийн дор төр, хувийн хэвшлийн байгууллага, тусгай
зөвшөөрөл эзэмшигчид, хувь хүмүүст зориулан Сэлэнгэ
аймгийн Сүхбаатар суманд 2017 оны 10-р сарын 03-04-
ний хооронд амжилттай зохион байгуулж өнгөрлөө. Уг
зөвлөгөөн хэлэлцүүлэгт Монгол улсын төвийн бүсийн
Булган, Дархан-уул, Орхон, Хөвсгөл, Сэлэнгэ аймгийн
нутаг дэвсгэрт болон орон даяар харилцаа холбоо,
мэдээллийн технологийн үйлчилгээ явуулж буй аж
ахуй нэгж байгууллага, иргэдийн нийт 120 гаруй зочид,
төлөөлөгчид хамрагдан оролцож өөрсдийн санал бодлоо
хуваалцлаа.
Харилцаа холбооны зохицуулаа хорооноос уламжлал
болгон зохион байгуулах болсон тус зөвлөгөөний гол
зорилгоньсалбарынбодлого,зохицуулалтынчигхандлага
болон 2017-2018 онд хийгдэж буй зохицуулалтууд,
технологийн хөгжил дэвшил, тэднийг нэвтрүүлэхтэй холбоотой судалгаа шинжилгээний дүн болон
хорооны үйл ажиллагаа, тайлан мэдээ, мэдээлэл, тогтоол шийдвэрийн хэрэгжилт, шинээр батлагдсан
хууль тогтоомжийг танилцуулах юм. Мөн Төвийн бүсийн аймгуудад харилцаа холбоо, мэдээллийн
технологийн чиглэлээр үйл ажиллагаа эрхлэгчдийн дунд хийсэн төлөвлөгөөт хяналт шалгалтын дүнг
танилцуулан, салбарын мэргэжил нэгтнүүддээ мэргэжил арга зүйн зөвлөгөө өгөх болон үйл ажиллагаа
эрхэлдэг төр хувийн хэвшлийн байгууллага, тусгай зөвшөөрөл эзэмшигчидтэйгээ харилцан санал
солилцож тулгамдаж буй асуудлыг хэлэлцэхээр энэхүү зөвлөгөөнийг зохион байгуулж байгаа билээ.
Энэ удаагийн Зөвлөгөөний онцлог нь Улаанбаатар хотоос орон даяар үйлчилгээ эрхэлдэг тусгай
зөвшөөрөл эзэмшигч томоохон байгууллагуудын төлөөлөл оролцсон бөгөөд зөвлөгөөний эхний
өдөр эдгээр байгууллагууд өөрсдийн үйл ажиллагааны тайлан болон цаашид хөдөө орон нутагт
хэрэгжүүлэх арга хэмжээнүүдийнхээ талаар мэдээлэл өгсөн юм. Мөн Мэдээлэл, Холбооны Технологийн
Сургуулийн Профессор, багш нар Харилцаа холбоо, мэдээллийн технологийн салбарын талаарх
мэдээ мэдээлэл зөвлөгөө зөвлөмжүүдийг хөдөө орон нутгийн үйлчилгээ эрхлэгчдэдээ өгсөн юм.
Зөвлөгөөний 2 дахь өдөр Харилцаа холбооны зохицуулах хорооноос үйл ажиллагаа эрхлэгчдийнхээ
дунд хийсэн төлөвлөгөөт хяналт шалгалтын дүнг танилцуулан заавар зөвлөмж өгөн үйл ажиллагаа
эрхэлдэг төр хувийн хэвшлийн байгууллага, тусгай зөвшөөрөл эзэмшигчидтэйгээ харилцан санал
солилцож тулгамдаж буй асуудлын талаар хэлэлцэж шийдэлд хүрсэн үр дүнтэй зөвлөгөөн болж
өнгөрлөө.
Энэ зөвлөгөөнийг зохион байгуулахад туслалцаа үзүүлж хамтран ажилласан Сэлэнгэ аймгийн
засаг даргын тамгын газрын хамт олон болон орон нутгийн төлөөлөгчдөө баярласан талархсанаа
илэрхийлье.

Таны мэдлэгт
Та "CRC PUBLICATION" мобайл апп-ыг "Apple Store"-оос татаж авна уу.
Та "CRC PUBLICATION" мобайл апп-ыг "Play Store"-оос татаж авна уу.
Та "CRC PUBLICATION" аппликейшнийг гар утсандаа суулгах бол гар утасныхаа аппликейшин татах хэсгээс "CRC PUB-
LICATION" гэсэн үгээр хайлт хийн татаж авах, эсвэл доорх холбоосоор татаж авна уу.
Энэхүү Мобайл АПП-ыг татан авч ашигласнаар Харилцаа холбооны зохицуулах хорооноос хэвлэгдэн гарч буй ном,
сэтгүүл болон тус хорооноос батлагдан гардаг зохицуулалтын баримт бичгүүдийн талаарх мэдээллийг авах боломжтой.
"CRC PUBLICATION" МОБАЙЛ АПП-ыг
УХААЛАГ ГАР УТСАНДАА ТАТАН АВЧ ХЭРЭГЛЭНЭ ҮҮ
ublicationapp
ublicationapp
СRCpublicationapp

18
Тайлан
Монгол Улсын холбогдох хууль тогтоомж болон түүнд нийцүүлэн гаргасан журам, нөхцөл шаардлага, тусгай
зөвшөөрлийн гэрээний хэрэгжилтийн байдалд хэмжилт, шалгалтыг хийх, зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх, илэрсэн
зөрчлийг арилгах, таслан зогсоох зорилгоор Дархан-Уул аймгийн Дархан, Шарын гол сум, Орхон аймгийн Баян-Өндөр
сум, Булган аймгийн Булган сум, Хөвсгөл аймгийн Мөрөн сум, Сэлэнгэ аймгийн Сүхбаатар, Сайхан, Мандал сумдад
2017 оны 09 дүгээр сарын 13-ны өдрөөс 10 дугаар сарын 06-ны өдрийн хооронд төлөвлөгөөт хэмжилт, шалгалтыг хийж
гүйцэтгэлээ.
Хүснэгт 1. Радио давтамжийн зурвас ашиглалтын дүн
№
Аймаг
(сум)
Нийт хүчинтэй ТЗ
эзэмшигч*
Ашиглалт хэвийн
Радио давтамж
ашиглалтын
зөрчилтэй
Үйл ажиллагаа
явуулаагүй
ТЗ-ийн хугацаа
дууссан эсвэл огт
зөвшөөрөлгүй
ашиглаж байгаа
1
Дархан-Уул
(Дархан, Шарын
гол)
10 6 0 4 3
2
Орхон
(Баян-Өндөр)
9 7 1 1 3
3
Хөвсгөл
(Мөрөн)
11 6 0 5 1
4 Булган 4 2 0 2 3
5
Сэлэнгэ
(Мандал, Сайхан,
Сүхбаатар)
8 3 2 3 2
* Нийт хүчинтэй ТЗ эзэмшигч – Радиогийн өргөн нэвтрүүлэг, тоон телевиз болон телевиз радиогийн олон сувгийг
дамжуулах (MMDS) үйлчилгээ эрхлэгч.
Үүнээс радио давтамжийн ашиглалтын зөрчил нь:
1. Тусгай зөвшөөрөлд тусгагдсан радио давтамжийн зурвасыг санаатайгаар хэтрүүлэн ашигласан.
2. Мэргэшсэн боловсон хүчин дутмагаас тусгай зөвшөөрөлд тусгагдсан радио давтамжийн зурвасыг тоног
төхөөрөмжид буруу тохируулан ашиглалт, үйлчилгээ явуулах зөрчил дутагдлууд илэрсэн.
Үйл ажиллагаа явуулаагүй:
1. Нэвтрүүлэх талын болон бусад техник тоног төхөөрөмжүүд гэмтсэн;
2. Шинээр олгогдсон тоон телевизийн өргөн нэвтрүүлэгт ашиглах радио давтамжийн 550-694 МГц-ийн зурваст
шилжээгүй зэрэг болно.
Шалгалтаар илэрсэн нийтлэг зөрчлүүд:
1. Тоон телевизийн өргөн нэвтрүүлэгт ашиглах радио давтамжийн 550-694 МГц-ийн зурваст шилжилгүй хугацаа
дуусгавар болсон телевиз, радиогийн олон сувгийг дамжуулах “MMDS” үйлчилгээ явуулсан.
2. Хугацаа дуусгавар болсон эсвэл тусгай зөвшөөрөлд заагдсанаас бусад сум, сууринд үйл ажиллагаа явуулж,
үйлчилгээний хамрах хүрээг хэтрүүлэн ашигласан.
3. Мөн хүчингүй болсон тусгай зөвшөөрлийн радио давтамжийн зурвасыг хэтрүүлэн үйл ажиллагаа явуулж буй
зэрэг ноцтой хууль бус үйл ажиллагаанууд илэрч байсан.
ТУСГАЙ ЗӨВШӨӨРӨЛ ЭЗЭМШИГЧДИЙН РАДИО ДАВТАМЖИЙН
ЗУРВАС АШИГЛАЛТАД ХИЙСЭН ХЭМЖИЛТ, ШАЛГАЛТЫН ТОВЧ
ТАЙЛАН

Судалгаа
ӨРГӨН НЭВТРҮҮЛГИЙН ЗОХИЦУУЛАЛТ, НӨХЦӨЛ ШААРДЛАГЫН ХҮРЭЭНД
УЛААНБААТАР ХОТЫН ӨРГӨН НЭВТРҮҮЛГИЙН ТЕЛЕВИЗ, КАБЕЛИЙН
СУВГИЙН ҮЙЛЧИЛГЭЭ ЭРХЛЭГЧДИЙН ХӨТӨЛБӨРТ ХИЙСЭН СУДАЛГАА
Улаанбаатар хот-2017 он
Монгол Улсад радио, телевизийн өргөн нэвтрүүлгийн хөгжлийг дэмжих, зах зээлийн өрсөлдөөний таатай орчныг
бүрдүүлэх, нийтийн ашиг сонирхолд нийцсэн, чанартай үйлчилгээгээр олон нийтийг хүртээмжтэй хангахад чиглэсэн
харилцааг зохицуулах зорилгоор Монгол Улсын Засгийн газрын 2010 оны 276 дугаар тогтоолоор батлагдсан “Телевиз,
радиогийн зохицуулалтын талаар баримтлах чиглэл”-ийг үндэслэн “Телевиз, радиогийн зохицуулалтын ерөнхий нөхцөл
шаардлага”-ыг Зохицуулах хорооны тогтоолоор батлан гаргаж, хэрэгжилтийг хангуулах талаар тодорхой арга хэмжээ авч
ажиллаж байна. Тус хорооны зүгээс дээрх нөхцөл шаардлагын хэрэгжилтийг хангуулах ажлын хүрээнд телевиз, сувгийн
үйлчилгээ эрхлэгчдийн өдөр тутмын хөтөлбөрт байнгын хяналт, мониторингийг хийж, боловсруулсан судалгааны дүнд
тулгуурлан холбогдох зохицуулалтын арга хэмжээг авч ажиллаж байна.
Хөтөлбөрийн байнгын хяналт мониторингийн 2017 оны 9 дүгээр сарын нэгдсэн дүнг ашиглан өргөн нэвтрүүлгийн
хөтөлбөр, нэвтрүүлэг кино бүтээлийн гарал, өөрийн бүтээл үйлдвэрлэл, зар сурталчилгааны зах зээлийн нийлүүлэлт, зар
сурталчилгааны хийц зэрэг үзүүлэлтээр дараах судалгаа хийлээ.
1. ӨРГӨН НЭВТРҮҮЛГИЙН ЗАР СУРТАЛЧИЛГААНЫ ЗАХ ЗЭЭЛИЙН БАЙДАЛ
Улаанбаатар хотод үйл ажиллагаа явуулж байгаа, хөтөлбөр дамжуулж байгаа телевиз сувгийн үйлчилгээ эрхлэгчдийн
зар сурталчилгааны зах зээлийн 42 хувийг өргөн нэвтрүүлгийн 18 телевиз, 9 хувийг Монгол Улсад хамрах хүрээтэй орон
нутгийн 4 телевиз, 49 хувийг сувгийн 36 үйлчилгээ эрхлэгч тус бүр эзэлж байна.
Улаанбаатар хотын өргөн нэвтрүүлгийн зар сурталчигааны зах зээл /2017 оны 9-р сар/
49% 9% 42%
49% Телевиз /Улаанбаатар/ 9%
Телевиз /Орон нутаг/ 42% Суваг /Улаанбаатар/
Зар сурталчилгааны бүтээлийг гадаад болон дотоод хийцээр нь ангилан харахад дотоод буюу Монгол Улсад
бүтээгдсэн сурталчилгааны шторк зах зээлийн дийлэнх хувийг эзэлж байна. Харин гадаад хийцтэй сурталчилгааны
хувьд харьцангуй бага хувийг эзэлж байгаа ч дамжуулалтын хувьд өргөн нэвтрүүлгийн телевизээр дийлэнх нь цацагдаж
байна.
Өргөн нэвтрүүлгийн зар сурталчигааны хийц /2017 оны 9-р сар/
94% 6%
Зар сурталчилгаа /Гадаад хийц/94% Зар сурталчилгаа /Дотоод хийц/6%

20
Зар сурталчигааны хийц /2017 оны 9-р сар/
Нийгмийн шинжтэй сурталчилгаа
Гадаад хийц
Дотоод хийц
Телевиз
/УБ/
Телевиз
/Орон нутаг/
Суваг
/УБ/
1.0% 1.0%
37.0%
8.5%
46.7%
4.2% 1.6%
Гадаад хийцтэй зар сурталчилгааг нийлүүлэгчээр нь ангилан харахад ахуйн бараа, гоо сайхан, эмийн бүтээгдэхүүн,
автомашин, хүнсний импортын төрлийн бараа бүтээгдэхүүний сурталчилгаа зонхилж байна.
Зар сурталчигааны зах зээлийн гадаад сурталчилгаа нийлүүлэгч /2017 оны 9-р сар/
P&G
Номинфүүдс
Globalbridge
LOreal
KinderMongolia
Тодорхойбус
АнунгооХХК
Монголфарм
Адилакс
Bayer
Krika
Worldzone
LeSpecsshop
Novarts
Наранихдэлгүүр
Blackmorganinc
Максмолл
IDHospital
Artoffashionдэлгүүр
ТоргонтуулХХК
Zaya&Bilgee
www.cyber.com
Номинихдэлгүүр
Гэгээнтэнцогцолбор
ДолоонболдогХХК
БрикландХХК
Вагнер-Ази
Докторавтосүлжээ
Моносфарм
Наранмоллих
Тавин-УсХХК
Advanceelite
Телевиз, сувгаар цацагдсан бүтээгдэхүүн үйлчилгээний зар сурталчилгааны нийлүүлэгч, салбараар нь харьцуулсан
статистикийг дараах байдлаар харуулав.
Зар сурталчигааны зах зээлийн нийлүүлэлт, төрөл /2017 оны 9-р сар/
Зар/Зарынцаг/27.71%
15.76%
6.95%
5.9%
4.36%
4.34%
4.25%
3.99%
2.96%
2.79%
2.22%
2.60%
2.10%
2.02%
2.06%
1.73%
1.70%
1.53%
1.40%
1.09%
0.95%
0.71%
0.28%
0.27%
0.24%
0.03%
Үзвэр
Харилцаахолбоо
Хүнс
Үйлчилгээ
Эрүүлмэнд
Боловсрол
Медиа
Тавилга,гэрахуйнтавилга
Ариунцэвэр
Худалдаа
Нийгэм,улстөр
Санхүү
Ундаа
Барилга
Цахилгаанбараа
Гоосайхан
Авто
Хувцасгоёл
Согтуураалахундаа
Амттан
Гэрахуй,хувцасцэвэрлэгээ
Бичигхэрэг,соёлынбараа
Тээвэр
Шатах,тослохматериал
Уулуурхай
Судалгаа

Зар сурталчилгааны блокны судалгаагаар телевизийн үйлчилгээ эрхлэгчдийн нийт сурталчилгааны 44 хувь, сувгийн
үйлчилгээ эрхлэгчдийн нийт сурталчилгааны 63 хувь нь 1-5-р блокоор сурталчилгааг дамжуулж байна.
Телевизийн зар сурталчилгааны байршил-блок /2017 оны 9-р сар/
Рекламны урт
Рекламны тоо
Блок 1-5 Блок 6-10 Блок 10-аас дээш
58.62%
43.78%
22.15%
25.79%
19.23%
30.43%
Сувгийн зар сурталчилгааны байршил-блок /2017 оны 9-р сар/
Рекламны урт
Рекламны тоо
Блок 1-5 Блок 6-10
73.03%
63.23%
18.50%
23.42%
8.47% 13.35%
Блок 10-аас дээш
Судалгаагаар 2017 оны 3-р улиралд нийлбэр дүнгээр 18.39 сая секундийн зар сурталчилгаа цацагдсан нь өмнөх
улиралтай харьцуулахад 18 хувиар буурсан, телевизийн зар сурталчилгаа 15 хувиар, сувгийн зар сурталчилгаа 21 хувиар
тус тус буурсан үзүүлэлттэй байна.
Өргөн нэвтрүүлгийн зар сурталчилгааны нийт нийлүүлэлт, сараар /сая сек/
5.0
4.5
4.0
3.5
3.0
2.5
2.0
1.5
1.0
0.5
0
2017-4 2017-6 2017-82017-5 2017-7 2017-9
Телевиз Суваг
Судалгаа

22
2017 оны II, III улирлын зар сурталчилгааны зах зээлийн харьцуулалт /сая сек/
Зар сурталчилгаа
2017.2-р улирал 2017.3-р улирал Өсөлт/Бууралт
2017.2-р улирал 2017.3-р улирал Өсөлт/Бууралт
Зар сурталчилгаа 22.52 18.39 -18%
2. ӨРГӨН НЭВТРҮҮЛГИЙН ХӨТӨЛБӨРИЙН БҮТЭЦ
Улаанбаатар хотын өргөн нэвтрүүлгийн эфир /2017 оны 9-р сар/
Суваг /Улаанбаатар хотын 46/
Телевиз/Улаанбаатар хотын 18+Орон нутгийн 4/
ТЕЛЕВИЗ
Эфир
66.9%
33.1%
Улаанбаатар хотод үйл ажиллагаа явуулж байгаа, хөтөлбөр дамжуулж байгаа телевиз сувгийн үйлчилгээ эрхлэгчд
нийлбэр дүнгээр сард дунджаар 125 сая секундийн хөтөлбөр дамжуулж байгаа ба телевизийн үйлчилгээ эрхлэгчдийн
хувьд 2017 оны 9-р сард 41 сая секунд, сувгийн үйлчилгээ эрхлэгчдийн хувьд 83 сая секундийн хөтөлбөрийг тус тус
дамжуулсан байна.
Бэлтгэн нэвтрүүлж байгаа хөтөлбөрийг бүтээлийн үйлдвэрлэл, улс орноор нь ангилан үзэхэд дотоодод үйлдвэрлэгдсэн
бүтээлээс гадна АНУ, БНСУ, ОХУ, Япон улсын бүтээлүүд хөтөлбөрийн дийлэнх хувийг эзэлж байна.
Телевиз, сувгийн хөтөлбөрийн бүтэц-Улс орноор /2017 оны 9-р сар/
Монгол
АНУ
БНСУ
Япон
ОХУ
Англи
БНХАУ
ХБНГУ
Бразил
Испани
Мексик
Энэтхэг
Итал
Франц
Турк
Австр
Аргентин
БНАСУ
Канад
Дани
Польш
Монако
Нидерланд
Чех
Тайланд
Гурж
Индонез
Норвеги
Ө.Африк
Швейцарь
АНЭ
70%
60%
50%
40%
30%
20%
10%
0%
СувагТВ
Судалгаа

Телевиз, сувгийн хөтөлбөрт эзлэх тухайн телевиз, сувгийн өөрийн бүтээлийн хувь хэмжээг тодорхойлох оролдлогыг
тус хорооны зүгээс хийсэн ба судалгааны дүнгээс харахад телевизийн үйлчилгээ эрхлэгчдийн хөтөлбөрийн 58 хувийг,
харин сувгийн үйлчилгээ эрхлэгчдийн хөтөлбөрийн 42 хувийг тухайн телевиз, сувгийн өөрийн хийсэн бүтээл эзэлдэг
гэсэн тоог эхний байдлаар гаргаад байна. Өөрийн бүтээл үйлдвэрлэлийг тодорхойлох, хувийг бодитой гаргах зорилгоор
тухайн бүтээлийн өмнө, хойно бүтээсэн студи, продакшны нэрийг дурьдах, олон нийтэд ил тод байлгах, мэдээлэх үйл
ажиллагааг хэвшүүлэх нь зүйтэй байна.
Өөрийн бүтээл үйлдвэрлэл /2017 оны 9-р сар/
ТЕЛЕВИЗ СУВАГ
Өөрийн бүтээл Дотоод нэвтрүүлэг
75% 58% 42%75%
Өргөн нэвтрүүлгийн телевизийн үйлчилгээ эрхлэгчдийн хөтөлбөрийн тодорхой хувьд соён гэгээрүүлэх, танин
мэдүүлэх, хүүхэд боловсролын чиглэлийн нэвтрүүлгийг бэлтгэн дамжуулах шаардлагыг тус хорооноос тавьдаг ба 2017
оны 9-р сарын байдлаар телевизүүд дунджаар энэ төрлийн 71 цагийн нэвтрүүлэг бэлтгэн дамжуулсан бол Монгол Улсад
хамрах хүрээ өргөжүүлсэн орон нутгийн телевизүүдийн хувьд дунджаар 33 цагийн нэвтрүүлэг бэлтгэн дамжуулсан
байна.
Соёл гэгээрүүлэх танин мэдүүлэх хүүхэд
боловсролын нэвтрүүлгийн дундаж хувь /2017 оны 9-р сар/
Телевиз/Улаанбаатар/ Телевиз/Орон нутаг/
13.8% 71цаг/Сар 6.9% 33цаг/Сар
Судалгаа

24
3. ӨРГӨН НЭВТРҮЛГИЙН ХӨТӨЛБӨРТ ЭЗЛЭХ КИНО БҮТЭЭЛИЙН БАЙДАЛ
Улаанбаатар хотод үйл ажиллагаа явуулж байгаа, хөтөлбөр дамжуулж байгаа телевиз сувгийн үйлчилгээ
эрхлэгчдийн хөтөлбөрт эзлэх кино бүтээлийн гарал, төрөл жанраар нь харьцуулан харахад хэдийгээр гадаадын бүтээл
дийлэнх хувийг эзэлсэн хэвээр байгаа ч дотоодод бүтээсэн, үйлдвэрлэсэн кино бүтээлийн хувь хэмжээ өсөж байгаа нь
тодорхой харагдаж байна.
Кино бүтээлийн гарал - Улс орноор /2017 оны 9-р сар/
Австр0.04%
Аргентин0.04%
Канад0.04%
Дани0.02%
Нидерланд0.05%
Тайланд0.03%
Гурж0.02%
Норвеги0.02%
Швейцарь0.03%
АНЭ0.00%
АНУ28.45%
Монгол23.78%
БНСУ14.49%
ОХУ10.35%
БНХАУ7.39%
Япон5.47%
Турк1.71%
Бразил1.44%
Франц1.24%
Энэтхэг1.13%
Польш0.74%
Англи0.67%
Испани0.65%
Мексик0.51%
ХБНГУ0.49%
Итали0.42%
Чех0.37%
Индонез0.27%
Австрали0.13%
Өргөн нэвтрүүлгээр дамжуулж байгаа кино бүтээлийг төрөл жанраар нь харьцуулан үзэхэд нийт кино бүтээлийн
42 хувийг олон ангит кино, 40 хувийг нэг ангит уран сайхны кино, 13 хувийг хүүхэлдэйн олон ангит кино эзэлж байна.
Сувгийн хөтөлбөрт нэг ангит уран сайхны кино 27 хувийг эзэлж байгаа бол телевизийн хөтөлбөрт олон ангит кино кино
бүтээлийн 19 хувийг буюу дийлэнх хувийг эзэлж байна. Богино хэмжээний кино, хүүхдийн кино, хүүхэлдэйн кино бүтээл
харьцангуй бага гаргаж байна.
Кино бүтээлийн төрөл, эзлэх хувь /2017 оны 9-р сар/
Олон ангит кино
Хүүхэлдэйн олон ангит кино
Нэг ангит кино
Уран сайхны кино
Олон ангит Уран сайхны кино
42% 40% 27%13% 19%
Судалгаа

Кино бүтээлийн телевизэд эзлэх хувь /2017 оны 9-р сар/
Хүүхэлдэйн ОАКино
Хүүхэлдэйн кино
Хүүхдийн олон ангит
Уран сайхны кино
Олон ангит кино
Богино хэмжээний
Богино
хэмжээний
Олон ангит
кино
Уран сайхны
кино
Хүүхдийн
олон ангит
Хүүхэлдэйн
кино
Хүүхэлдэйн
ОАКино
Телевиз 0.04% 19.29% 9.17% 0.00% 0.46% 4.53%
Суваг 0.11% 22.73% 26.70% 0.39% 2.53% 7.87%
Телевиз/Орон нутаг/ 0.03% 0.28% 4.59% 0.00% 0.71% 0.57%
Өргөн нэвтрүүлгийн телевиз, сувгаар хамгийн их дамжуулж байгаа 3 кино төрлийн топ 5 бүтээсэн улсаар нь
ангилан дэлгэрэнгүй байдлаар үзэхэд нэг ангитай уран сайхны кино төрөлд дотоодын кино бүтээл давамгай 45 хувь,
АНУ-ын бүтээл 36 хувьтай тус тус байгаа бол олон ангит кино төрөлд БНСУ-ын бүтээл давамгай 25 хувь, ОХУ-ын бүтээл
18 хувьтай байна. Хүүхэлдэйн олон ангит кино төрөлд АНУ-ын бүтээл давамгай байдалтай 37 хувьтай байна.
Топ кино төрөл - Бүтээлийн хувь улсаар /2017 оны 9-р сар/
БНХАУ Япон БНСУ Монгол ОХУ АНУ
УРАН САЙХНЫ
КИНО
ХҮҮХЭЛДЭЙН
ОАКИНО
ОЛОН АНГИТ
КИНО
4.50%
12.40%
4.07%
25.27%
17.84%
45.36%
12.20%
7.57%
36.27%
36.27%
36.93%
14.23%
4.41%
5.37%
17.80%
ДҮГНЭЛТ
Энэхүү судалгаагаар Улаанбаатар хотын хэмжээнд
өргөн нэвтрүүлгийн салбарт үйл ажиллагаа явуулж
байгаа телевиз, сувгийн хөтөлбөрийн бүтэц, бүтээл
үйлдвэрлэл, гадаадын бүтээл дамжуулалтын байдал, зар
сурталчилгааны зах зээлийн нийлүүлэлтийн өнөөгийн
байдлыг нэг сарын мониторингийн тоон үзүүлэлт дээр
тулгуурлан тодорхойлохыг зорьсон болно.
Өргөн нэвтрүүлгийн зар сурталчилгааны зах зээлийн
хувьд хэдийгээр сувгийн зах зээлийн багтаамж телевизийн
багтаамжтай ижил хэмжээнд байгаа ч сувгийн үйлчилгээ
эрхлэгчдийн тоо их, нэг сувагт ногдох сурталчилгааны хувь
бага,хамраххүрээөргөжүүлсэнороннутгийнтелевизүүдийн
хувьд үгэн зар, урсдаг зарын цаг ихтэй, хөтөлбөрийн
бүтцийн хувьд тодорхой бус, зар сурталчилгааны зах зээлд
Судалгаа

26
тодорхой хэмжээний нөлөөлөл үзүүлж байна. Сурталчилгааны дотоод хийц дийлэнх хувийг эзэлж байгаа нь сайшаалтай
ч үлдсэн гадаад хийцтэй зар сурталчилгааг дотоодын студи продакшнаар хийлгэх, дэмжих бүрэн боломжтой, энэ тал дээр
байгууллагууд анхаарч ажиллах нь зүйтэй болов уу. Мөн зар сурталчилгааны блок, түүнд ногдох сурталчилгааны тоо их,
блокны хугацаа урт байгаа нь блокны судалгаанаас харагдаж байна.
Хөтөлбөрийн бүтэц, бүтээл үйлдвэрлэлийн хувьд өөрийн бүтээл, дотоод бүтээлийн хувь харьцангуй тогтвортой
байгаа, дотоодын уран сайхны, олон ангит, хүүхэлдэйн кино бүтээлийн тоо сүүлийн жилүүдэд өссөн нь сайшаалтай
байна. Харин соён гэгээрүүлэх хүүхэд боловсрол танин мэдэхүйн төрлийн нэвтрүүлгийн эзлэх хувь телевизүүдийн хувьд
дунджаар 13 хувьтай байгаа ч тодорхой нэр бүхий телевизүүд дээр өсөлт харьцангуй хурдацтай явагдаж байгаа нь тус
хорооны байнгын мониторингийн дүнгээр тодорхой байгаа болно.
Тус хорооны зүгээс өргөн нэвтрүүлгийн салбарын хөгжлийн чиг хандлагад уялдуулан зохицуулалтыг боловсронгуй
болгох, өнөөгийн зохицуулалтын арга хэмжээнд үнэлэлт дүгнэлт өгөх, цаашид авч хэрэгжүүлэх боломжтой аливаа
шийдлийг боловсруулах зорилгоор төрөл бүрийн судалгааг хийж нийтэд мэдээлж байгаа бөгөөд эдгээр судалгаа
нь тус хороонд төдийгүй, салбарын үйлчилгээ эрхлэгчид, судлаачдад хэрэгцээтэй мэдээлэл юм. Өргөн нэвтрүүлгийн
зохицуулалт, нөхцөл шаардлагын хүрээнд телевиз, сувгийн үйлчилгээ эрхлэгчдийн хөтөлбөрт тавигддаг холбогдох бусад
заалтын дагуу хийгдсэн мониторингийн мэдээ, тайланг тус хорооны www.crc.gov.mn цахим хуудаснаас авах боломжтой.

CINEM
A
CINEMA
C
Судалгаа

Харилцаа холбоо, мэдээллийн технологийн - 96 жил
Монгол Улсад орчин цагийн буюу шинэ үеийн харилцаа холбоо, мэдээллийн технологийн салбар үүсч хөгжсөний
96 жилийн ойн энэ жилд салбарын үүсэл хөгжлийн товчоог цувралаар хүргэж байгаа билээ. Манай улс 1990-ээд
оны эхэн үеэс төвлөрсөн төлөвлөгөөт эдийн засгаас зах зээлийн тогтолцоонд шилжиж, харилцаа холбооны салбарын
хөрөнгө оруулалт зогсож, гадаад улс оны тоон техник технологийн хөгжлөөс хоцрогдсон байсан шилжилтийн хүнд үед
тухайн үеийн Холбооны яам, шинээр гарч ирсэн залуу удирдлага, салбарын мэргэжилтнүүдийн ур чадвар, хичээл
зүтгэл, их хөдөлмөрийн үр дүнд хандивлагч орон, олон улсын байгууллагын буцалтгүй тусламж, хөнгөлттэй зээлийн
хөрөнгөөр багц төслүүдийг амжилттай хамтран хэрэгжүүлсэн юм.
Удиртгал: Харилцаа холбоо, мэдээллийн технологи, шуудангийн салбарт хандивлагч орон, олон улсын
байгууллагын зээл, тусламжийн төсөл, арга хэмжээг 1990-ээд оны эхнээс үе шаттай хэрэгжүүлж эхэлсэн юм. 1991 оны
эхнээс 2003 оны эцсийн байдлаар, харилцаа холбоо, мэдээллийн технологи, шуудан холбооны салбарт гадаадын
буцалтгүй болон техникийн тусламжаар 48.7 сая ам долларын өртөгтэй 20 гаруй төсөл; хөнгөлөлттэй зээлээр 76.4 сая
ам долларын МОН-1300, Харилцаа холбоо 2, Харилцаа холбоо 3, МОН-3, МОН-4 зэрэг томоохон төсөл, арга хэмжээг
тус тус хэрэгжүүлсэн юм. Энэхүү үеийн зээл, тусламжийн төслийг 3 үндсэн үе шатанд хувааж авч үзэж болно.
ХАРИЛЦАА ХОЛБОО, МЭДЭЭЛЛИЙН ТЕХНОЛОГИ, ШУУДАНГИЙН
САЛБАРТ ГАДААДЫН ЗЭЭЛ, ТУСЛАМЖААР ХЭРЭГЖҮҮЛСЭН
ТОМООХОН ТӨСЛҮҮД, ХҮРСЭН ҮР ДҮН (1991-2004 ОН)
Доктор(Ph.D.)Т.НаранмандахЗохицуулаххороонынарийнбичгийндарга
Үргэлжлэл. Хэсэг-2: “Монгол Улсын харилцаа
холбооны салбарын үүсэл, хөгжлийн тухай”
1991-1993 он: Япон Улсын Засгийн газрын буцалтгүй
тусламжаар 1991-1994 онд Монгол Улсад улс, хоорондын
газрын Интелсат станцыг байгуулж, холболтын станц,
дамжуулах байгууламжийг өргөтгөн шинэчилснээр
(өртөг:11.8 сая ам.дол) дэлхийн 150 гаруй оронтой
автоматаар улс хооронд ярих боломжтой болсон юм.
1991 онд телевизийн өргөн нэвтрүүлгийг хиймэл
дагуулын Азиасат системээр анх удаа нэвтрүүлэг цацах
боломжтой болж, телевизүүдийн нэвтрүүлгүүдийг
Монгол орны алслагдсан бүс нутаг хязгаарт хүргэх,
хилийн чанадад нэвтрүүлгээ цацах боломж бүрджээ.
Франц Улсын буцалтгүй тусламжаар 1992 онд
Улаанбаатар хотын төв автомат телефон станцыг тоон
технологид шилжүүлж, 1997 онд тус станцыг 16 мянган
хэрэглэгчээр өргөтгөн шинэчилж (өртөг: 5.1 сая ам.дол)
байсан ажээ.
Энэ үе шатанд зээл, тусламжийг Монгол Улсын
шилжилтийн үеийн хүндрэл, бэрхшээлийг даван туулах,
гадаад орон зах зээлтэй шууд харилцах нөхцөлийг
бүрдүүлэх, өргөн нэвтрүүлгийн ба үндсэн сүлжээний
техник технологийн тоон шинэчлэлтийг эхлүүлэхэд
зарцуулж байлаа.
1993-1998 он: Азийн хөгжлийн банк, Германы
Сэргээн босголтын зээлийн банк, Нордикийн хөгжлийн
сангийн хамтарсан зээл, тусламжийн (1994-1998 он:
өртөг: 51.4 сая ам.дол) “Харилцаа холбоо-1 (MON-
1300)” багц төслийн хүрээнд “Монгол Улсын цахилгаан
холбоог хөгжүүлэх Ерөнхий төлөвлөгөө”-г боловсруулж,
салбарын бүтэц зохион байгуулалтыг боловсронгуй
болгох; Улаанбаатар, Дархан, Эрдэнэт, Сэлэнгэ аймгийн
Сүхбаатар хот, Арвайхээр хотуудын цахилгаан холбооны
суурь сүлжээний дамжуулах; холбох байгууламж;
хэрэглэгчдийн кабель шугамыг өргөтгөн шинэчлэн
нарны зайн үйлдвэрийг ашиглалтанд оруулж, сургалтанд
хамруулах замаар салбарын хүний нөөц чадавхыг
сайжруулав.
“Монгол Улсын цахилгаан холбооны салбарын шинэчлэл” төслийн хүрээнд Харилцаа холбооны тухай хуулийн
төслийг боловсруулж, УИХ-аар 1995 онд батлуулан эрх зүйн орчинг бүрдүүлж байсан юм. Шинээр бүрдсэн хууль
эрхзүйн орчинтой уялдуулан Дэд бүтцийн хөгжлийн сайдын 1995 оны 211 тоот тушаалаар Харилцаа холбооны зохицуулах
зөвлөлийг Дэд бүтцийн хөгжлийн сайдын ажлын албаны дэргэд байгуулсан нь одоогийн Харилцаа холбооны зохицуулах
хорооны эхлэл болсон юм.

201703

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Similar to 201703

Similar to 201703 (20)

More from crc.gov.mn crc

More from crc.gov.mn crc (20)

201703