SlideShare a Scribd company logo
1911 дүгнэлт
Б.Азбаяр(муис-хус-бтнс-2)
1911 онд монголчууд Манжаас салж, бие даан үндэсний
тусгаар тогтнолоо олсон явдал нь өнөө цагийн
монголчуудын сэргэн мандалтын эхэн болсон нь
дамжиггүй билээ. Энэхүү түүхэн үйл явдалд оройлон
оролцсон VIII Богд Жавзандамба хутагтын улс төрийн үйл
ажиллагааны талаар товч өгүүлэхийг миний бие зорьсон
юм.
Дүгнэлт болгох нь
• 1911 онд Монголчууд Манж Чин гүрнээс салж, тусгаар тогтнолоо
сэргээн тунхагласан явдал бол монголчуудын түүхэнд шинэ эрин
үеийг нээсэн билээ. VIII Богд Жавзандамба хутагтыг хаанд
өргөмжилсөн нь Монгол туурга тусгаар улс болсоны шинж
тэмдэг болсон төдийгүй олон монголчуудын итгэл бишрэлийн
илэрхийлэл болсон юм. Богд Жавзандамба хутагтыг Монгол
Улсын эзэн хааны сэнтийд өргөмжлөөд, улсын цолыг Монгол,
оны нэрийг Олнаа өргөгдсөн, Их Хүрээг Нийслэл Хүрээ хэмээн
нэрийдэж, ХХ зууны эхээр Ази тивд Монгол улс сэргэн мандсаны
шинэ түүх эхэлжээ.
• Ийнхүү олон монголчуудын сэтгэлд нийцсэн амжилт олсон 1911
оны Монголын үндэсний хувьсгалыг санаачлан, зохион байгуулж,
удирдсан хүн бол VIII Богд Жавзандамба хутагт бээр мөн юм.
Манжийн эрхшээлд байсан үеийн Монголын ноёдын нөхцөл
байдал хийгээд Бурханы шашины тэргүүн VIII Богд
Жавзандамбын нэр хүнд, бие даасан байдал, нөлөөлөл зэргийг
Манжийн хаанаас хараат оршиж байсан монголын ноёдын байдал
лугаа харьцуулж үзвэл үндэсний хэмжээний хөдөлгөөнийг
санаачилж, түүнийг удирдах, зохион байгуулах боломж, бололцоо
Богд гэгээнд л илүүтэй байсан нь тодорхой харагдана. Богд
Жавзандамба хутагт ч тэрхүү боломжийг сайтар, алсын хараатай
ашиглаж чадсаны дүнд Монголын үндэсний тусгаар тогтнолын
төлөө тэмцлийн оройд нь ямагт байж чадсан удирдагч нь болсон
юм.
• Хүрээнд сууж байсан Оросын ерөнхий консул В.Ф.Люба Петербургт
илгээсэн 1912 оны 1 дүгээр сарын мэдээндээ: “Хэзээ нэгэн цагт
Монголын сүүлчийн жилүүдийн түүхийг бичих болбол түүхнээ
хамгийн аймшиггүй ухаантан ч энэ тухай бодохыг зүрхлээгүй тийм
зүйлийг хэрэгжүүлэгч VIII Богд гэгээний зоригтой, шийдвэртэй
санаачилгыг талархалтайгаар тэмдэглэх болно” хэмээн онцлон
тэмдэглээд цааш өгүүлэхдээ: “Монголыг эдүгээ эрх чөлөөтэй
залгуулсан энэ үйл хэргийг манлайлсан хүн нь яах аргагүй Хутагт
мөн” гэсэн буй. Энэ нь чухамдаа үнэнийг илэрхийлсэн хэрэг юм.
Хэрэв 1911 оноос өмнөх үед Богд Жавзандамба хутагт нь монгол
үндэстний шашны дээд шүтээн болж чадсан бол 1911 оны үндэсний
хувьсгалын дараа Монголчуудын шашны төдийгүй төрийн удирдагч,
эзэн хаан жинхэнэ утгаараа болжээ. Тэр бол монголчуудад дахин
сэргэлт өгсөн үндэсний хувьсгалын эцэг нь болсон юм.

More Related Content

What's hot

эрх зүйн хөгжил Pre
эрх зүйн хөгжил Preэрх зүйн хөгжил Pre
эрх зүйн хөгжил Pre
gbd01
 
Lekz 6 юан гүрэн ба эзэнт гүрний задрал
Lekz 6 юан гүрэн ба эзэнт гүрний задралLekz 6 юан гүрэн ба эзэнт гүрний задрал
Lekz 6 юан гүрэн ба эзэнт гүрний задралAriuntulga Byambadorj
 
Чингис хааны есөн өрлөгийн товч танилцуулга
Чингис хааны есөн өрлөгийн товч танилцуулгаЧингис хааны есөн өрлөгийн товч танилцуулга
Чингис хааны есөн өрлөгийн товч танилцуулга
TergelOchir1
 
чингисийн уг гарвал
чингисийн уг гарвалчингисийн уг гарвал
чингисийн уг гарвал
Jargalsaihan Buyandelger
 
ҮНДЭСНИЙ ЭРХ ЧӨЛӨӨНИЙ ХУВЬСГАЛ
ҮНДЭСНИЙ ЭРХ ЧӨЛӨӨНИЙ ХУВЬСГАЛҮНДЭСНИЙ ЭРХ ЧӨЛӨӨНИЙ ХУВЬСГАЛ
ҮНДЭСНИЙ ЭРХ ЧӨЛӨӨНИЙ ХУВЬСГАЛ
П. Эрдэнэсайхан
 
монголын эзэнт гүрэн бие даасан улсууд болон задарсан нь
 монголын эзэнт гүрэн бие даасан улсууд болон задарсан нь монголын эзэнт гүрэн бие даасан улсууд болон задарсан нь
монголын эзэнт гүрэн бие даасан улсууд болон задарсан ньCEO ZOL
 
их засаг хууль
их засаг хуульих засаг хууль
их засаг хууль
Nyamka Nmk
 
манжийн үеийн монгол
манжийн үеийн монголманжийн үеийн монгол
манжийн үеийн монголKun Martice
 
монголын түүхийн шалгалтын асуулт
монголын түүхийн шалгалтын асуултмонголын түүхийн шалгалтын асуулт
монголын түүхийн шалгалтын асуултtuul1420
 
монгол төрийн гарамгай зүтгэлтнүүд,баатрууд
монгол төрийн гарамгай зүтгэлтнүүд,баатруудмонгол төрийн гарамгай зүтгэлтнүүд,баатрууд
монгол төрийн гарамгай зүтгэлтнүүд,баатруудSainbuyn Baagii
 
Монголын хаант улсууд Манжийн эрхшээлд орсон нь
Монголын хаант улсууд Манжийн эрхшээлд орсон ньМонголын хаант улсууд Манжийн эрхшээлд орсон нь
Монголын хаант улсууд Манжийн эрхшээлд орсон нь
П. Эрдэнэсайхан
 
2 Монголын анхны төрт улс Хүннү
2 Монголын анхны төрт улс Хүннү 2 Монголын анхны төрт улс Хүннү
2 Монголын анхны төрт улс Хүннү
Хотгойд Шанж Болдбаатар Ууганбаяр
 
Mongolin tuuh test
Mongolin tuuh testMongolin tuuh test
Mongolin tuuh test92baaska96
 
Монголын түүхийн үечлэл
Монголын түүхийн үечлэлМонголын түүхийн үечлэл
Монголын түүхийн үечлэл
Uka Sola
 
МОНГОЛын мал аж ахуйн түүхэн хөгжил.
МОНГОЛын мал аж ахуйн түүхэн хөгжил.МОНГОЛын мал аж ахуйн түүхэн хөгжил.
МОНГОЛын мал аж ахуйн түүхэн хөгжил.Kun Martice
 
монгол дахь улс төрийн бутрал
монгол дахь улс төрийн бутралмонгол дахь улс төрийн бутрал
монгол дахь улс төрийн бутралBaterdene Tserendash
 
1911 îíû ¯Ý×Õ
1911 îíû ¯Ý×Õ1911 îíû ¯Ý×Õ
1911 îíû ¯Ý×Õbaaska_od
 
анхны сэтгэгдэл
анхны сэтгэгдэланхны сэтгэгдэл
анхны сэтгэгдэлBayarmaa Anu
 
эргүнэ куны домог
эргүнэ куны домогэргүнэ куны домог
эргүнэ куны домогAmarjargal_se
 

What's hot (20)

эрх зүйн хөгжил Pre
эрх зүйн хөгжил Preэрх зүйн хөгжил Pre
эрх зүйн хөгжил Pre
 
Lekz 6 юан гүрэн ба эзэнт гүрний задрал
Lekz 6 юан гүрэн ба эзэнт гүрний задралLekz 6 юан гүрэн ба эзэнт гүрний задрал
Lekz 6 юан гүрэн ба эзэнт гүрний задрал
 
Чингис хааны есөн өрлөгийн товч танилцуулга
Чингис хааны есөн өрлөгийн товч танилцуулгаЧингис хааны есөн өрлөгийн товч танилцуулга
Чингис хааны есөн өрлөгийн товч танилцуулга
 
чингисийн уг гарвал
чингисийн уг гарвалчингисийн уг гарвал
чингисийн уг гарвал
 
жужан улс(мэ333 555)
жужан улс(мэ333 555)жужан улс(мэ333 555)
жужан улс(мэ333 555)
 
ҮНДЭСНИЙ ЭРХ ЧӨЛӨӨНИЙ ХУВЬСГАЛ
ҮНДЭСНИЙ ЭРХ ЧӨЛӨӨНИЙ ХУВЬСГАЛҮНДЭСНИЙ ЭРХ ЧӨЛӨӨНИЙ ХУВЬСГАЛ
ҮНДЭСНИЙ ЭРХ ЧӨЛӨӨНИЙ ХУВЬСГАЛ
 
монголын эзэнт гүрэн бие даасан улсууд болон задарсан нь
 монголын эзэнт гүрэн бие даасан улсууд болон задарсан нь монголын эзэнт гүрэн бие даасан улсууд болон задарсан нь
монголын эзэнт гүрэн бие даасан улсууд болон задарсан нь
 
их засаг хууль
их засаг хуульих засаг хууль
их засаг хууль
 
манжийн үеийн монгол
манжийн үеийн монголманжийн үеийн монгол
манжийн үеийн монгол
 
монголын түүхийн шалгалтын асуулт
монголын түүхийн шалгалтын асуултмонголын түүхийн шалгалтын асуулт
монголын түүхийн шалгалтын асуулт
 
монгол төрийн гарамгай зүтгэлтнүүд,баатрууд
монгол төрийн гарамгай зүтгэлтнүүд,баатруудмонгол төрийн гарамгай зүтгэлтнүүд,баатрууд
монгол төрийн гарамгай зүтгэлтнүүд,баатрууд
 
Монголын хаант улсууд Манжийн эрхшээлд орсон нь
Монголын хаант улсууд Манжийн эрхшээлд орсон ньМонголын хаант улсууд Манжийн эрхшээлд орсон нь
Монголын хаант улсууд Манжийн эрхшээлд орсон нь
 
2 Монголын анхны төрт улс Хүннү
2 Монголын анхны төрт улс Хүннү 2 Монголын анхны төрт улс Хүннү
2 Монголын анхны төрт улс Хүннү
 
Mongolin tuuh test
Mongolin tuuh testMongolin tuuh test
Mongolin tuuh test
 
Монголын түүхийн үечлэл
Монголын түүхийн үечлэлМонголын түүхийн үечлэл
Монголын түүхийн үечлэл
 
МОНГОЛын мал аж ахуйн түүхэн хөгжил.
МОНГОЛын мал аж ахуйн түүхэн хөгжил.МОНГОЛын мал аж ахуйн түүхэн хөгжил.
МОНГОЛын мал аж ахуйн түүхэн хөгжил.
 
монгол дахь улс төрийн бутрал
монгол дахь улс төрийн бутралмонгол дахь улс төрийн бутрал
монгол дахь улс төрийн бутрал
 
1911 îíû ¯Ý×Õ
1911 îíû ¯Ý×Õ1911 îíû ¯Ý×Õ
1911 îíû ¯Ý×Õ
 
анхны сэтгэгдэл
анхны сэтгэгдэланхны сэтгэгдэл
анхны сэтгэгдэл
 
эргүнэ куны домог
эргүнэ куны домогэргүнэ куны домог
эргүнэ куны домог
 

Viewers also liked

Ertniigrek 130304001530-phpapp02 (1)
Ertniigrek 130304001530-phpapp02 (1)Ertniigrek 130304001530-phpapp02 (1)
Ertniigrek 130304001530-phpapp02 (1)Undraa Bayaraa
 
тээврийн хэрэгслийн хурд мэдрэгч
тээврийн хэрэгслийн хурд мэдрэгчтээврийн хэрэгслийн хурд мэдрэгч
тээврийн хэрэгслийн хурд мэдрэгчuyangabaatar
 
баукли платтс
баукли платтсбаукли платтс
баукли платтс
Metal Supply&Sales Magazine
 
зарубин корпорация развития тульской области
зарубин корпорация развития тульской областизарубин корпорация развития тульской области
зарубин корпорация развития тульской областиMetal Supply&Sales Magazine
 
APINDO-Latest Reference Letter
APINDO-Latest Reference LetterAPINDO-Latest Reference Letter
APINDO-Latest Reference Letter
Indra Kesuma
 
Samyak Veera
Samyak VeeraSamyak Veera
Samyak Veera
Samyak Veera
 
ведяков цнииским.кучеренко
ведяков цнииским.кучеренковедяков цнииским.кучеренко
ведяков цнииским.кучеренкоMetal Supply&Sales Magazine
 
Una mirada atrás, 33
Una mirada atrás, 33Una mirada atrás, 33
Una mirada atrás, 33
gamiruela
 
11.васильев северсталь стальные решения
11.васильев северсталь стальные решения11.васильев северсталь стальные решения
11.васильев северсталь стальные решенияMetal Supply&Sales Magazine
 
Summer sale 70% off on Mohini Collection Salwar Suits
Summer sale 70% off on Mohini Collection Salwar Suits Summer sale 70% off on Mohini Collection Salwar Suits
Summer sale 70% off on Mohini Collection Salwar Suits
Pavitraa Fashion
 

Viewers also liked (15)

Ertniigrek 130304001530-phpapp02 (1)
Ertniigrek 130304001530-phpapp02 (1)Ertniigrek 130304001530-phpapp02 (1)
Ertniigrek 130304001530-phpapp02 (1)
 
тээврийн хэрэгслийн хурд мэдрэгч
тээврийн хэрэгслийн хурд мэдрэгчтээврийн хэрэгслийн хурд мэдрэгч
тээврийн хэрэгслийн хурд мэдрэгч
 
баукли платтс
баукли платтсбаукли платтс
баукли платтс
 
зарубин корпорация развития тульской области
зарубин корпорация развития тульской областизарубин корпорация развития тульской области
зарубин корпорация развития тульской области
 
05.семенов гс эксперт
05.семенов гс эксперт05.семенов гс эксперт
05.семенов гс эксперт
 
голенкин севзапметалл
голенкин севзапметаллголенкин севзапметалл
голенкин севзапметалл
 
APINDO-Latest Reference Letter
APINDO-Latest Reference LetterAPINDO-Latest Reference Letter
APINDO-Latest Reference Letter
 
Samyak Veera
Samyak VeeraSamyak Veera
Samyak Veera
 
ведяков цнииским.кучеренко
ведяков цнииским.кучеренковедяков цнииским.кучеренко
ведяков цнииским.кучеренко
 
Una mirada atrás, 33
Una mirada atrás, 33Una mirada atrás, 33
Una mirada atrás, 33
 
еремеев арсс
еремеев арссеремеев арсс
еремеев арсс
 
11.васильев северсталь стальные решения
11.васильев северсталь стальные решения11.васильев северсталь стальные решения
11.васильев северсталь стальные решения
 
ерокин руцем
ерокин руцемерокин руцем
ерокин руцем
 
бие даалт
бие даалтбие даалт
бие даалт
 
Summer sale 70% off on Mohini Collection Salwar Suits
Summer sale 70% off on Mohini Collection Salwar Suits Summer sale 70% off on Mohini Collection Salwar Suits
Summer sale 70% off on Mohini Collection Salwar Suits
 

Similar to 1911 дүгнэлт

Undesnii erh choloonii huvisgal
Undesnii erh choloonii huvisgalUndesnii erh choloonii huvisgal
Undesnii erh choloonii huvisgal
П. Эрдэнэсайхан
 
Монголчуудын 1911 оны хувьсгалын ялалт, ач холбогдол
Монголчуудын 1911 оны хувьсгалын ялалт, ач холбогдолМонголчуудын 1911 оны хувьсгалын ялалт, ач холбогдол
Монголчуудын 1911 оны хувьсгалын ялалт, ач холбогдол
П. Эрдэнэсайхан
 
Mongolin shine nen shine uein tuuh.lekts
Mongolin shine nen shine uein tuuh.lektsMongolin shine nen shine uein tuuh.lekts
Mongolin shine nen shine uein tuuh.lektstulgaa14
 
Тусгаар тогтнол тэмцэл
Тусгаар тогтнол тэмцэлТусгаар тогтнол тэмцэл
Тусгаар тогтнол тэмцэл
gbd01
 
зайны сургалт
зайны сургалтзайны сургалт
зайны сургалтboldmaa
 
хорлоогийн чойбалсан
хорлоогийн чойбалсанхорлоогийн чойбалсан
хорлоогийн чойбалсан
Bayraa Bayraa
 
"Монголын түүх" Хичээл-9
"Монголын түүх" Хичээл-9"Монголын түүх" Хичээл-9
"Монголын түүх" Хичээл-9
E-Gazarchin Online University
 
Tuuh ix_angi
Tuuh  ix_angiTuuh  ix_angi
Tuuh ix_angitulgaa14
 
үэч хөдөлгөөн
үэч хөдөлгөөн үэч хөдөлгөөн
үэч хөдөлгөөн MoAltantuya
 
Mongol uls
Mongol ulsMongol uls
Mongol uls
Nomin Nomiko
 
ìîíãîëûí íóóö òîâ÷îî
ìîíãîëûí íóóö òîâ÷îîìîíãîëûí íóóö òîâ÷îî
ìîíãîëûí íóóö òîâ÷îî
96011064
 
үэч хөдөлгөөн
үэч хөдөлгөөн үэч хөдөлгөөн
үэч хөдөлгөөн MoAltantuya
 
олноо өргөгдсөн монгол улс
олноо өргөгдсөн монгол улсолноо өргөгдсөн монгол улс
олноо өргөгдсөн монгол улсBaterdene Tserendash
 
Lekz 10 олноо өргөгдсөн монгол улс
Lekz 10 олноо өргөгдсөн монгол улсLekz 10 олноо өргөгдсөн монгол улс
Lekz 10 олноо өргөгдсөн монгол улсAriuntulga Byambadorj
 
үэч хөдөлгөөн
үэч хөдөлгөөн үэч хөдөлгөөн
үэч хөдөлгөөн MoAltantuya
 
үэч хөдөлгөөн
үэч хөдөлгөөн үэч хөдөлгөөн
үэч хөдөлгөөн MoAltantuya
 

Similar to 1911 дүгнэлт (20)

Undesnii erh choloonii huvisgal
Undesnii erh choloonii huvisgalUndesnii erh choloonii huvisgal
Undesnii erh choloonii huvisgal
 
Монголчуудын 1911 оны хувьсгалын ялалт, ач холбогдол
Монголчуудын 1911 оны хувьсгалын ялалт, ач холбогдолМонголчуудын 1911 оны хувьсгалын ялалт, ач холбогдол
Монголчуудын 1911 оны хувьсгалын ялалт, ач холбогдол
 
Zaaa
ZaaaZaaa
Zaaa
 
Mongolin shine nen shine uein tuuh.lekts
Mongolin shine nen shine uein tuuh.lektsMongolin shine nen shine uein tuuh.lekts
Mongolin shine nen shine uein tuuh.lekts
 
Hicheel
HicheelHicheel
Hicheel
 
Тусгаар тогтнол тэмцэл
Тусгаар тогтнол тэмцэлТусгаар тогтнол тэмцэл
Тусгаар тогтнол тэмцэл
 
зайны сургалт
зайны сургалтзайны сургалт
зайны сургалт
 
хорлоогийн чойбалсан
хорлоогийн чойбалсанхорлоогийн чойбалсан
хорлоогийн чойбалсан
 
"Монголын түүх" Хичээл-9
"Монголын түүх" Хичээл-9"Монголын түүх" Хичээл-9
"Монголын түүх" Хичээл-9
 
Tuuhiin bie daalt 1
Tuuhiin bie daalt 1Tuuhiin bie daalt 1
Tuuhiin bie daalt 1
 
Tuuh, ix angi
Tuuh, ix angiTuuh, ix angi
Tuuh, ix angi
 
Tuuh ix_angi
Tuuh  ix_angiTuuh  ix_angi
Tuuh ix_angi
 
үэч хөдөлгөөн
үэч хөдөлгөөн үэч хөдөлгөөн
үэч хөдөлгөөн
 
Mongol uls
Mongol ulsMongol uls
Mongol uls
 
ìîíãîëûí íóóö òîâ÷îî
ìîíãîëûí íóóö òîâ÷îîìîíãîëûí íóóö òîâ÷îî
ìîíãîëûí íóóö òîâ÷îî
 
үэч хөдөлгөөн
үэч хөдөлгөөн үэч хөдөлгөөн
үэч хөдөлгөөн
 
олноо өргөгдсөн монгол улс
олноо өргөгдсөн монгол улсолноо өргөгдсөн монгол улс
олноо өргөгдсөн монгол улс
 
Lekz 10 олноо өргөгдсөн монгол улс
Lekz 10 олноо өргөгдсөн монгол улсLekz 10 олноо өргөгдсөн монгол улс
Lekz 10 олноо өргөгдсөн монгол улс
 
үэч хөдөлгөөн
үэч хөдөлгөөн үэч хөдөлгөөн
үэч хөдөлгөөн
 
үэч хөдөлгөөн
үэч хөдөлгөөн үэч хөдөлгөөн
үэч хөдөлгөөн
 

More from Bayraa Bayraa

догсомын бодоо
догсомын бодоодогсомын бодоо
догсомын бодоо
Bayraa Bayraa
 
ном зүй
ном зүйном зүй
ном зүй
Bayraa Bayraa
 
жанжин д
жанжин джанжин д
жанжин д
Bayraa Bayraa
 
1911 дүгнэлт
1911 дүгнэлт1911 дүгнэлт
1911 дүгнэлт
Bayraa Bayraa
 
Presentation1
Presentation1Presentation1
Presentation1
Bayraa Bayraa
 
монгол бөх
монгол бөхмонгол бөх
монгол бөх
Bayraa Bayraa
 
суралцагчдыг идэвхжүүлэх нь
суралцагчдыг идэвхжүүлэх ньсуралцагчдыг идэвхжүүлэх нь
суралцагчдыг идэвхжүүлэх нь
Bayraa Bayraa
 

More from Bayraa Bayraa (8)

догсомын бодоо
догсомын бодоодогсомын бодоо
догсомын бодоо
 
ном зүй
ном зүйном зүй
ном зүй
 
жанжин д
жанжин джанжин д
жанжин д
 
1911 дүгнэлт
1911 дүгнэлт1911 дүгнэлт
1911 дүгнэлт
 
1911 дүгнэлт
1911 дүгнэлт1911 дүгнэлт
1911 дүгнэлт
 
Presentation1
Presentation1Presentation1
Presentation1
 
монгол бөх
монгол бөхмонгол бөх
монгол бөх
 
суралцагчдыг идэвхжүүлэх нь
суралцагчдыг идэвхжүүлэх ньсуралцагчдыг идэвхжүүлэх нь
суралцагчдыг идэвхжүүлэх нь
 

1911 дүгнэлт

  • 2. 1911 онд монголчууд Манжаас салж, бие даан үндэсний тусгаар тогтнолоо олсон явдал нь өнөө цагийн монголчуудын сэргэн мандалтын эхэн болсон нь дамжиггүй билээ. Энэхүү түүхэн үйл явдалд оройлон оролцсон VIII Богд Жавзандамба хутагтын улс төрийн үйл ажиллагааны талаар товч өгүүлэхийг миний бие зорьсон юм.
  • 3. Дүгнэлт болгох нь • 1911 онд Монголчууд Манж Чин гүрнээс салж, тусгаар тогтнолоо сэргээн тунхагласан явдал бол монголчуудын түүхэнд шинэ эрин үеийг нээсэн билээ. VIII Богд Жавзандамба хутагтыг хаанд өргөмжилсөн нь Монгол туурга тусгаар улс болсоны шинж тэмдэг болсон төдийгүй олон монголчуудын итгэл бишрэлийн илэрхийлэл болсон юм. Богд Жавзандамба хутагтыг Монгол Улсын эзэн хааны сэнтийд өргөмжлөөд, улсын цолыг Монгол, оны нэрийг Олнаа өргөгдсөн, Их Хүрээг Нийслэл Хүрээ хэмээн нэрийдэж, ХХ зууны эхээр Ази тивд Монгол улс сэргэн мандсаны шинэ түүх эхэлжээ.
  • 4. • Ийнхүү олон монголчуудын сэтгэлд нийцсэн амжилт олсон 1911 оны Монголын үндэсний хувьсгалыг санаачлан, зохион байгуулж, удирдсан хүн бол VIII Богд Жавзандамба хутагт бээр мөн юм. Манжийн эрхшээлд байсан үеийн Монголын ноёдын нөхцөл байдал хийгээд Бурханы шашины тэргүүн VIII Богд Жавзандамбын нэр хүнд, бие даасан байдал, нөлөөлөл зэргийг Манжийн хаанаас хараат оршиж байсан монголын ноёдын байдал лугаа харьцуулж үзвэл үндэсний хэмжээний хөдөлгөөнийг санаачилж, түүнийг удирдах, зохион байгуулах боломж, бололцоо Богд гэгээнд л илүүтэй байсан нь тодорхой харагдана. Богд Жавзандамба хутагт ч тэрхүү боломжийг сайтар, алсын хараатай ашиглаж чадсаны дүнд Монголын үндэсний тусгаар тогтнолын төлөө тэмцлийн оройд нь ямагт байж чадсан удирдагч нь болсон юм.
  • 5. • Хүрээнд сууж байсан Оросын ерөнхий консул В.Ф.Люба Петербургт илгээсэн 1912 оны 1 дүгээр сарын мэдээндээ: “Хэзээ нэгэн цагт Монголын сүүлчийн жилүүдийн түүхийг бичих болбол түүхнээ хамгийн аймшиггүй ухаантан ч энэ тухай бодохыг зүрхлээгүй тийм зүйлийг хэрэгжүүлэгч VIII Богд гэгээний зоригтой, шийдвэртэй санаачилгыг талархалтайгаар тэмдэглэх болно” хэмээн онцлон тэмдэглээд цааш өгүүлэхдээ: “Монголыг эдүгээ эрх чөлөөтэй залгуулсан энэ үйл хэргийг манлайлсан хүн нь яах аргагүй Хутагт мөн” гэсэн буй. Энэ нь чухамдаа үнэнийг илэрхийлсэн хэрэг юм. Хэрэв 1911 оноос өмнөх үед Богд Жавзандамба хутагт нь монгол үндэстний шашны дээд шүтээн болж чадсан бол 1911 оны үндэсний хувьсгалын дараа Монголчуудын шашны төдийгүй төрийн удирдагч, эзэн хаан жинхэнэ утгаараа болжээ. Тэр бол монголчуудад дахин сэргэлт өгсөн үндэсний хувьсгалын эцэг нь болсон юм.