İLETİŞİM
İÇERİK
 İletişim nedir ?
 İletişimin öğeleri
 Kişilerarası iletişim
 İletişimin sınıflandırılması
 İletişim engelleri
 İletişim becerileri
 Kendini açma
 Sağlıklı iletişim için öneriler
 Okullarda iletişim
İLETİŞİM NEDİR ?
 İletişim, tüm örgütsel etkinliklerin
gerçekleştirilmesinde rol oynayan temel
süreçlerden birisidir.
 İletişim, evrensel bir deneyimdir. En temel
tanımı ile iletişim, insanın kendini, duygu ve
düşüncelerini, gereksinimlerini anlatma ve
başkalarını anlama yoludur
İLETİŞİMİN ÖĞELERİ
KİŞİLERARASI İLETİŞİM
KİŞİLER ARASI İLETİŞİM NEDİR?
 İletişim iki birim arasındaki bilgi, duygu,
düşünce alışverişidir.
 İletişim karşılıklı etkileşim sürecidir.
 “İnsanlar konuşa konuşa anlaşırlar”
atasözümüzde kişiler arası iletişimin
önemini vurgular.
 Kişilerarası İletişim; yaşamı zenginleştiren
ya da fakirleştiren olay.”(Dökmen, Ü)
İLETİŞİM TÜRLERİ:
 1. Sözel iletişim
 2. Sözel olmayan iletişim
İLETİŞİM ENGELLERİ
 YARGILAMAK, ELEŞTİRMEK, SUÇLAMAK;
 “Sen zaten tembelin tekisin”,”zaten
başarsaydın şaşardım.
 SINAMAK, SORGULAMAK, SORU SORMAK,:
 *“Neden?....Kim?.....Sen ne yaptın ? Nasıl ?
 EMİR VERMEK, YÖNLENDİRMEK
 AD TAKMAK, ALAY ETMEK
Kişilerarası Çatışmaların Başlangıç
Nedenleri
 Farklı biliş,
 Algı,
 Duygu,
 Bilinç dışı ihtiyaçlar,
 İletişim becerileri,
 Kültürel faktörler,
 Rol farklılıkları,
 Sosyal ve fiziksel çevre,
 İletişim sürecinde verilen mesajın niteliğidir.
İLETİŞİM BECERİLERİ
 1- Saygı Duymak
 2- Doğal Ve İçten Davranabilmek
 3- Açık iletişim
 4- Paylaşım
 5- Etkili İletişim Becerilerini kullanmak:
ETKİLİ İLETİŞİM BECERİLERİ
 Etkili iletişim becerileri, her türlü insan
ilişkisinde ve her türlü meslek alanında
ilişkileri kolaylaştırıcı olabilmektedir.
 1. ETKİN DİNLEME
ETKİN DİNLİYOR MUYUZ ?
 İyi bir dinleyici, iletişim kurduğu kişinin
yalnız söylediklerini değil, yüzü, eli,
kolu ve bedeniyle yaptıklarını da
dikkat eder, çünkü yüz ifadeleri, el ve
kol hareketleri, bedenin duruş tarzı,
sesin tonu gibi sessiz mesajlar
kullanarak da, iletişim kurulur.
 İletişim içinde bulunulan kişiyi yargılamadan,
sözünü kesmeden, bedene uygun biçim vererek,
göz teması kurularak yapılan dinlemeye denir.
Etkin dinleyen kişi karşısındakinin yüzüne bakar,
göz iletişimini hiç kaybetmez, dinlediğini
anladığını ifade edecek biçimde beden dilini
kullanır. Sözlü geri bildirimlerde bulunur. (Evet ,
anlıyorum, hı hı..gibi.) Anlamadığı yerleri
geçiştirmez, anlamak için sorular sorar.
Nasıl Dinliyoruz?
 Görünüşte dinleme: Beden orada, kafa
başka yerde,
 Seçerek Dinleme; İşine geleni dinleme,
 Şartlanmış Dinleme: Ön yargılı, Aynı
duygu, kavram arayışı,
 Savunucu dinleme: Alıngan, suçlayıcı,
 Tuzak kurucu dinleme: Açık yakalama,
zora sokma.
2. ETKİN SORU SORMA:
 Soru sorma, etkili dinleme becerimizi
pekiştiren, iletişimi zenginleştiren, ilgi ve
dikkatimizin yoğunluğunu gösteren etkili bir
iletişim becerisidir.
 Konuşan kişinin daha önce söz etmediği bir
bilgiyi almak için,
 Bilgi vermek için,
 Katılımı sağlamak amacıyla,
 Karara ulaşmak için,
 Konuya dikkat çekmek için soru sorarız.
 DURUM 1 :Patron, sabah işe geciken sekreterine
"saat kaç?" sorusunu soruyor
İçerik: Saat kaç?
 DURUM 2 :Patron, sekreterine günün herhangi bir
saatinde "saat kaç?" sorusunu soruyor.
İçerik: Saat kaç?
 DURUM 1 :Süreç: Geç kaldığın için sana
kızgınım.
 DURUM 2 :Süreç: Saati öğrenmek
istiyorum.
3. EMPATİ
 İletişimin belki de en önemli öğesidir.
Bir anlamda, dış dünyayı karşımızdaki
kişinin penceresinden görmeye
çalışmaktır. Kurulan bu duygu
ortaklığı, iletişimi güçlü kılar.
EMPATİ
 Bir insanın kendisini, karşısındakinin
yerine koyarak olaylara onun bakış
açısıyla bakması , o kişinin duygu ve
düşüncelerini doğru olarak anlaması ,
hissetmesi ve bu durumu ona iletmesi
sürecine denir.
Empati Kurmanın Avantajları
 İletişim becerilerinin içinde empati
kurabilme önemli bir yer tutmaktadır.
Çünkü insanoğlu duygularının fark edilme
ihtiyacını çok derin olarak hissetmektedir.
 Empatinin yokluğunda insanların sizin
ihtiyaç, duygu ve hislerinizi göz önüne alma
ihtimali azalmaktadır.
SEMPATİ
 Sempati, karşımızdaki kişiyle duygu
ve düşünce bakımından tam bir
örtüşme halidir. Sempati
duyduğumuzda sempati duyduğumuz
kişiyle duygularımız aynıdır; o
üzülüyorsa üzülür, seviniyorsa
seviniriz.
4. BEN DİLİ KULLANMAK:
BEN DİLİ
 "Ben" dili, kişinin o anda karsılaştığı durum
veya davranış karsısında, kişisel tepkisini
duygu ve düşüncelerle açıklayan bir ifade
tarzıdır.
 Ben dili paylaşımcı, iletişimci ve insanların
hoşuna giden bir dildir.
 Bu dil güven verir ve özgüveni artırır.
 Bireyleri cesaretlendirir, motive eder ve
istendik davranışları yapmaya teşvik eder.
 Ben dili direnç ve başkaldırmayı daha az
ortaya çıkarır ve davranışın değişmesinde
karşı tarafa sorumluluk verir.
BEN DİLİ ÖRNEKLERİ…
 “Odanı toplamadığın zaman üzülüyorum.”
 “Gerçekten hayal kırıklığına uğradım”
 “Eve geç kaldığın zaman çok merak
ediyorum.”
SEN DİLİ
 "Sen" mesajı iletişimi engeller. Sen mesajı,
sen dilidir ve genellikle kızgınlık ifadesi için
kullanılır. Sen mesajları, bizim hakkımızda
bir ileti göndermez, odak hep karsımızdaki
kişidir.
SEN DİLİ ÖRNEKLERİ…
 Çok kabasın! Her zaman sözümü
kesiyorsun!
 Kes şunu! Çekiştirip durma kolumu!
 Her aksam aynı şey, tutturuyorsun oyun
oynayalım diye! Benim yorgun olabileceğim
hiç aklına gelmiyor değil mi?
KENDİNİ AÇMA
 Kişinin kendisine ait özelliklerini, iyi
ya da kötü yönlerini, sevinç ve
mutluluklarını kısaca her türlü duygu
ve düşüncelerini kendince en uygun
kişilere sözel veya sözel olmayan
yollarla paylaşmasıdır.
KENDİNİ AÇMADA DİKKAT
EDİLECEK NOKTALAR
 Teşhircilik
 Uygun Kendini Açma
 Gelişigüzel Kendini Açma
SAĞLIKLI İLETİŞİM İÇİN ÖNERİLER
 Saygı gösterin
 Karşınızdaki kişiye empatik yaklaşın
 Etkin dinleyin
 Somut konuşun
 Uygun bir şekilde kendinizi açın
 Ben dili kullanın
 Tam ve tek mesaj yollayın
 Empatik bir şekilde güvengen davranın
 Saygı temelinde saydam olun
 Sözel olmayan davranışlarla sözel davranışlarınız
uyumlu olsun.
OKULLARDA İLETİŞİM
Öğretmen – Öğrenci İletişimi
 “Öğrencilerinizle onların yaşamları
hakkında konuşmanın pek çok yolu
vardır. Size doğal gelen bir yol bulun
ve başlayın.”
 Charlene Ann Baumbich
 Çocuğunuzla iletişim kurmanın 365
yolu.
 Öğretmenin öğrenciye yönelik davranışları
öğretmen-öğrenci ilişkisini belirler.
Öğretmenin tutum ve davranışlarının,
öğrenciye değer veren, onu yargılamadan
samimi ve dürüst davranan empati
kurabilen özellikler taşıması son derece
önemlidir.
 Olumlu iletişimler bireyin olumlu
davranışlar geliştirmesini destekler.
Öğretmen ile öğrenci arasındaki
iletişimin gerçekleşmesi istendik bir
durum olup eğitim için önemlidir.
İletişim olmadan eğitim
gerçekleşmez. İletişim olumlu ve
olumsuz olabilir. Bu nedenle
öğretmenin etkili iletişim becerilerine
sahip olması ve bu konuda
öğrencilere örnek olmalıdır.
Öğrenci – Öğrenci İletişimi
 Öğrenciler kendilerini ifade etmenin
yollarını bilemediklerinde yıkıcı bir dil
kullanabilirler. Öğretmenler ders etkinlikleri
veya serbest zamanlarda empati, koşulsuz
kabul ve saygı konularında öğrencileri
bilinçlendirebilir. Olumlu davranışlar
pekiştirilerek kalıcılığı sağlanabilir.
 Öğrenciler arasında yıkıcı rekabet
oluşmasını engellemek için, onları birbirleri
ile kıyaslamamak gerekir. Ayrıca gelişim
dönemi özelliklerinden kaynaklanan
anlaşmazlıkların giderilmesinde kişiler arası
iletişim becerilerinin desteklenmesi
gerekmektedir.
Ergenlerle İletişim
 E.Erikson ergenlikte kişilerarası ilişkilerin, kimlik
gelişiminin bir parçası olduğunu ve gelecekteki
yetişkinlik rollerinde başarılı olmasında çok
önemli olduğunu vurgulamıştır.
 Ergenlik dönemi özelliklerini bilmek, önyargı
oluşturmak yerine, sabırlı olmayı, görünen
davranışın altında mantıklı bir açıklama olduğu
düşünülmedir.
 Kitap sayfa 288 !!!
 Kuşak çatışmaları ergenlerle yetişkinler
arasındaki iletişim kopukluğunda oluşur.
 “Benim gençliğimde…” konuşmalardan
kaçınmalı.
 Ergenlerin yaşamı, giyimi konularında
onlara saygı duyulmalı.
 Ergenlerle alay edilmemeli.
 Ergenlerle iletişimde güven çok önemlidir.
Bilgiler gizli tutulmalıdır.
Veli – Öğretmen İletişimi
 Velinin okul hakkında bilgi alma isteğinin
karşılanması sağlıklı iletişimle sağlanır.
 Velilerle görüşürken çocukların önce olumlu
özelliklerinden bahsedilmeli.
 Veliler öğretmenler ile görüşürken diyalog
hatalarından kaçınmalı.
 Çocuğun yanında negatif eleştirilerden kaçınmalı.
 Hem veli ve hem de öğretmen eleştiriye açık
olmalı.
İdareci – Öğretmen İletişimi
 Dikey İletişim
 Yatay İletişim
 Deneyimli iletişimciler daha çok
konuşmanın çözüm olmadığının farkındadır.
Gereken daha çok dinlemektir.
 Kendimizi karşımızdakinin yerine
koyduğumuzda ona “haddini bildirme”yi
isteme olasılığımız oldukça düşük olur
 John C. Maxwell
TEŞEKKÜRLER.

10.2 im

  • 1.
  • 2.
    İÇERİK  İletişim nedir?  İletişimin öğeleri  Kişilerarası iletişim  İletişimin sınıflandırılması  İletişim engelleri  İletişim becerileri  Kendini açma  Sağlıklı iletişim için öneriler  Okullarda iletişim
  • 3.
  • 4.
     İletişim, tümörgütsel etkinliklerin gerçekleştirilmesinde rol oynayan temel süreçlerden birisidir.  İletişim, evrensel bir deneyimdir. En temel tanımı ile iletişim, insanın kendini, duygu ve düşüncelerini, gereksinimlerini anlatma ve başkalarını anlama yoludur
  • 5.
  • 7.
  • 9.
    KİŞİLER ARASI İLETİŞİMNEDİR?  İletişim iki birim arasındaki bilgi, duygu, düşünce alışverişidir.  İletişim karşılıklı etkileşim sürecidir.  “İnsanlar konuşa konuşa anlaşırlar” atasözümüzde kişiler arası iletişimin önemini vurgular.  Kişilerarası İletişim; yaşamı zenginleştiren ya da fakirleştiren olay.”(Dökmen, Ü)
  • 11.
    İLETİŞİM TÜRLERİ:  1.Sözel iletişim  2. Sözel olmayan iletişim
  • 13.
  • 14.
     YARGILAMAK, ELEŞTİRMEK,SUÇLAMAK;  “Sen zaten tembelin tekisin”,”zaten başarsaydın şaşardım.  SINAMAK, SORGULAMAK, SORU SORMAK,:  *“Neden?....Kim?.....Sen ne yaptın ? Nasıl ?  EMİR VERMEK, YÖNLENDİRMEK  AD TAKMAK, ALAY ETMEK
  • 15.
    Kişilerarası Çatışmaların Başlangıç Nedenleri Farklı biliş,  Algı,  Duygu,  Bilinç dışı ihtiyaçlar,  İletişim becerileri,  Kültürel faktörler,  Rol farklılıkları,  Sosyal ve fiziksel çevre,  İletişim sürecinde verilen mesajın niteliğidir.
  • 17.
    İLETİŞİM BECERİLERİ  1-Saygı Duymak  2- Doğal Ve İçten Davranabilmek  3- Açık iletişim  4- Paylaşım  5- Etkili İletişim Becerilerini kullanmak:
  • 18.
    ETKİLİ İLETİŞİM BECERİLERİ Etkili iletişim becerileri, her türlü insan ilişkisinde ve her türlü meslek alanında ilişkileri kolaylaştırıcı olabilmektedir.
  • 19.
     1. ETKİNDİNLEME ETKİN DİNLİYOR MUYUZ ?
  • 20.
     İyi birdinleyici, iletişim kurduğu kişinin yalnız söylediklerini değil, yüzü, eli, kolu ve bedeniyle yaptıklarını da dikkat eder, çünkü yüz ifadeleri, el ve kol hareketleri, bedenin duruş tarzı, sesin tonu gibi sessiz mesajlar kullanarak da, iletişim kurulur.
  • 21.
     İletişim içindebulunulan kişiyi yargılamadan, sözünü kesmeden, bedene uygun biçim vererek, göz teması kurularak yapılan dinlemeye denir. Etkin dinleyen kişi karşısındakinin yüzüne bakar, göz iletişimini hiç kaybetmez, dinlediğini anladığını ifade edecek biçimde beden dilini kullanır. Sözlü geri bildirimlerde bulunur. (Evet , anlıyorum, hı hı..gibi.) Anlamadığı yerleri geçiştirmez, anlamak için sorular sorar.
  • 22.
    Nasıl Dinliyoruz?  Görünüştedinleme: Beden orada, kafa başka yerde,  Seçerek Dinleme; İşine geleni dinleme,  Şartlanmış Dinleme: Ön yargılı, Aynı duygu, kavram arayışı,  Savunucu dinleme: Alıngan, suçlayıcı,  Tuzak kurucu dinleme: Açık yakalama, zora sokma.
  • 23.
  • 24.
     Soru sorma,etkili dinleme becerimizi pekiştiren, iletişimi zenginleştiren, ilgi ve dikkatimizin yoğunluğunu gösteren etkili bir iletişim becerisidir.
  • 25.
     Konuşan kişinindaha önce söz etmediği bir bilgiyi almak için,  Bilgi vermek için,  Katılımı sağlamak amacıyla,  Karara ulaşmak için,  Konuya dikkat çekmek için soru sorarız.
  • 26.
     DURUM 1:Patron, sabah işe geciken sekreterine "saat kaç?" sorusunu soruyor İçerik: Saat kaç?  DURUM 2 :Patron, sekreterine günün herhangi bir saatinde "saat kaç?" sorusunu soruyor. İçerik: Saat kaç?
  • 27.
     DURUM 1:Süreç: Geç kaldığın için sana kızgınım.  DURUM 2 :Süreç: Saati öğrenmek istiyorum.
  • 28.
    3. EMPATİ  İletişiminbelki de en önemli öğesidir. Bir anlamda, dış dünyayı karşımızdaki kişinin penceresinden görmeye çalışmaktır. Kurulan bu duygu ortaklığı, iletişimi güçlü kılar.
  • 30.
    EMPATİ  Bir insanınkendisini, karşısındakinin yerine koyarak olaylara onun bakış açısıyla bakması , o kişinin duygu ve düşüncelerini doğru olarak anlaması , hissetmesi ve bu durumu ona iletmesi sürecine denir.
  • 31.
    Empati Kurmanın Avantajları İletişim becerilerinin içinde empati kurabilme önemli bir yer tutmaktadır. Çünkü insanoğlu duygularının fark edilme ihtiyacını çok derin olarak hissetmektedir.  Empatinin yokluğunda insanların sizin ihtiyaç, duygu ve hislerinizi göz önüne alma ihtimali azalmaktadır.
  • 32.
    SEMPATİ  Sempati, karşımızdakikişiyle duygu ve düşünce bakımından tam bir örtüşme halidir. Sempati duyduğumuzda sempati duyduğumuz kişiyle duygularımız aynıdır; o üzülüyorsa üzülür, seviniyorsa seviniriz.
  • 33.
    4. BEN DİLİKULLANMAK:
  • 34.
    BEN DİLİ  "Ben"dili, kişinin o anda karsılaştığı durum veya davranış karsısında, kişisel tepkisini duygu ve düşüncelerle açıklayan bir ifade tarzıdır.
  • 35.
     Ben dilipaylaşımcı, iletişimci ve insanların hoşuna giden bir dildir.  Bu dil güven verir ve özgüveni artırır.  Bireyleri cesaretlendirir, motive eder ve istendik davranışları yapmaya teşvik eder.  Ben dili direnç ve başkaldırmayı daha az ortaya çıkarır ve davranışın değişmesinde karşı tarafa sorumluluk verir.
  • 36.
    BEN DİLİ ÖRNEKLERİ… “Odanı toplamadığın zaman üzülüyorum.”  “Gerçekten hayal kırıklığına uğradım”  “Eve geç kaldığın zaman çok merak ediyorum.”
  • 37.
    SEN DİLİ  "Sen"mesajı iletişimi engeller. Sen mesajı, sen dilidir ve genellikle kızgınlık ifadesi için kullanılır. Sen mesajları, bizim hakkımızda bir ileti göndermez, odak hep karsımızdaki kişidir.
  • 38.
    SEN DİLİ ÖRNEKLERİ… Çok kabasın! Her zaman sözümü kesiyorsun!  Kes şunu! Çekiştirip durma kolumu!  Her aksam aynı şey, tutturuyorsun oyun oynayalım diye! Benim yorgun olabileceğim hiç aklına gelmiyor değil mi?
  • 40.
    KENDİNİ AÇMA  Kişininkendisine ait özelliklerini, iyi ya da kötü yönlerini, sevinç ve mutluluklarını kısaca her türlü duygu ve düşüncelerini kendince en uygun kişilere sözel veya sözel olmayan yollarla paylaşmasıdır.
  • 42.
    KENDİNİ AÇMADA DİKKAT EDİLECEKNOKTALAR  Teşhircilik  Uygun Kendini Açma  Gelişigüzel Kendini Açma
  • 43.
    SAĞLIKLI İLETİŞİM İÇİNÖNERİLER  Saygı gösterin  Karşınızdaki kişiye empatik yaklaşın  Etkin dinleyin  Somut konuşun  Uygun bir şekilde kendinizi açın  Ben dili kullanın  Tam ve tek mesaj yollayın  Empatik bir şekilde güvengen davranın  Saygı temelinde saydam olun  Sözel olmayan davranışlarla sözel davranışlarınız uyumlu olsun.
  • 44.
  • 45.
    Öğretmen – Öğrenciİletişimi  “Öğrencilerinizle onların yaşamları hakkında konuşmanın pek çok yolu vardır. Size doğal gelen bir yol bulun ve başlayın.”  Charlene Ann Baumbich  Çocuğunuzla iletişim kurmanın 365 yolu.
  • 46.
     Öğretmenin öğrenciyeyönelik davranışları öğretmen-öğrenci ilişkisini belirler. Öğretmenin tutum ve davranışlarının, öğrenciye değer veren, onu yargılamadan samimi ve dürüst davranan empati kurabilen özellikler taşıması son derece önemlidir.
  • 47.
     Olumlu iletişimlerbireyin olumlu davranışlar geliştirmesini destekler. Öğretmen ile öğrenci arasındaki iletişimin gerçekleşmesi istendik bir durum olup eğitim için önemlidir. İletişim olmadan eğitim gerçekleşmez. İletişim olumlu ve olumsuz olabilir. Bu nedenle öğretmenin etkili iletişim becerilerine sahip olması ve bu konuda öğrencilere örnek olmalıdır.
  • 48.
    Öğrenci – Öğrenciİletişimi  Öğrenciler kendilerini ifade etmenin yollarını bilemediklerinde yıkıcı bir dil kullanabilirler. Öğretmenler ders etkinlikleri veya serbest zamanlarda empati, koşulsuz kabul ve saygı konularında öğrencileri bilinçlendirebilir. Olumlu davranışlar pekiştirilerek kalıcılığı sağlanabilir.
  • 49.
     Öğrenciler arasındayıkıcı rekabet oluşmasını engellemek için, onları birbirleri ile kıyaslamamak gerekir. Ayrıca gelişim dönemi özelliklerinden kaynaklanan anlaşmazlıkların giderilmesinde kişiler arası iletişim becerilerinin desteklenmesi gerekmektedir.
  • 50.
    Ergenlerle İletişim  E.Eriksonergenlikte kişilerarası ilişkilerin, kimlik gelişiminin bir parçası olduğunu ve gelecekteki yetişkinlik rollerinde başarılı olmasında çok önemli olduğunu vurgulamıştır.  Ergenlik dönemi özelliklerini bilmek, önyargı oluşturmak yerine, sabırlı olmayı, görünen davranışın altında mantıklı bir açıklama olduğu düşünülmedir.  Kitap sayfa 288 !!!
  • 51.
     Kuşak çatışmalarıergenlerle yetişkinler arasındaki iletişim kopukluğunda oluşur.  “Benim gençliğimde…” konuşmalardan kaçınmalı.  Ergenlerin yaşamı, giyimi konularında onlara saygı duyulmalı.  Ergenlerle alay edilmemeli.  Ergenlerle iletişimde güven çok önemlidir. Bilgiler gizli tutulmalıdır.
  • 52.
    Veli – Öğretmenİletişimi  Velinin okul hakkında bilgi alma isteğinin karşılanması sağlıklı iletişimle sağlanır.  Velilerle görüşürken çocukların önce olumlu özelliklerinden bahsedilmeli.  Veliler öğretmenler ile görüşürken diyalog hatalarından kaçınmalı.  Çocuğun yanında negatif eleştirilerden kaçınmalı.  Hem veli ve hem de öğretmen eleştiriye açık olmalı.
  • 53.
    İdareci – Öğretmenİletişimi  Dikey İletişim  Yatay İletişim
  • 54.
     Deneyimli iletişimcilerdaha çok konuşmanın çözüm olmadığının farkındadır. Gereken daha çok dinlemektir.  Kendimizi karşımızdakinin yerine koyduğumuzda ona “haddini bildirme”yi isteme olasılığımız oldukça düşük olur  John C. Maxwell
  • 55.