1. บรรยายโดย
รณชิต บุตรภักดีธรรม
นิติกรชานาญการพิเศษ สพฐ.
วินัยและการรักษาวินัย

2. หมายถึง แบบแผนความประพฤติ หรือ
ข้อกาหนดเชิงพฤติกรรม สาหรับข้าราชการพึง
ควบคุมตนเอง และผู้ใต้บังคับบัญชา ให้ประพฤติ
หรือปฏิบัติตามระเบียบแบบแผนข้อบังคับที่
กาหนด เพื่อให้การปฏิบัติบรรลุเป้ าหมายอย่างมี
ประสิทธิภาพ
“วินัย”

3. ครอบคลุมถึงพฤติกรรม ดังนี้
1. การปฏิบัติราชการ
2. การปฏิบัติตนซึ่งกระทบกับราชการ

4. เหตุที่จะต้องดาเนินการทางวินัย
1. ผู้บังคับบัญชาเห็นหรือสงสัยในพฤติการณ์
2. มีผู้ร้องเรียนกล่าวหา
3. มีบัตรสนเท่ห์
4. ส่วนราชการหรือหน่วยงานที่เกี่ยวข้องแจ้งให้ทราบ
5. ปรากฏเป็นข่าวทางสื่อมวลชน

5. การสืบสวน
คือ การแสวงหาข้อเท็จจริงเบื้องต้น
ในกรณีกล่าวหาหรือสงสัยว่าข้าราชการ
อาจกระทาผิดวินัย ว่ากรณีมีมูลน่าเชื่อ
หรือเป็นความจริงหรือไม่เพียงใด เพื่อจะ
ดาเนินการต่อไป ซึ่งต่างกับการสอบสวน

6. การสอบสวน
คือ การรวบรวมพยานหลักฐาน และการ
ดาเนินการทั้งหลาย เพื่อที่จะทราบ ข้อเท็จจริง
และพฤติการณ์ต่าง ๆ เพื่อพิสูจน์เกี่ยวกับเรื่อง
ที่กล่าวหาและเพื่อพิจารณาว่าผู้ถูกกล่าวหาได้
กระทาผิดวินัยจริงหรือไม่

7. ลักษณะความผิดเกี่ยวกับวินัย
1. ไม่มีอายุความ
2. ยอมความกันไม่ได้
3. ไม่อาจชดใช้ด้วยเงินเพื่อลบล้างความผิด
4. สภาพการกระทาผิดของข้าราชการมีกฎหมาย
กาหนดไว้
5. การลงโทษต้องเป็นไปตามระเบียบ กฎหมาย

8. พระราชบัญญัติระเบียบข้าราชการครูและ
บุคลากรทางการศึกษา พ.ศ.2547 (มาตรา 95)
ได้กาหนดให้ผู้บังคับบัญชามีหน้าที่ต้อง
ดาเนินการต่อผู้ใต้บังคับบัญชาเกี่ยวกับการ
รักษาวินัยไว้ดังนี้
หน้าที่ของผู้บังคับบัญชาในเรื่องวินัย
(มาตรา 95)

9. ให้ผู้บังคับบัญชามีหน้าที่เสริมสร้างและ
พัฒนาให้ผู้อยู่ใต้บังคับบัญชามีวินัย ป้ องกันมิให้ผู้
อยู่ใต้บังคับบัญชากระทาผิดวินัย และดาเนินการ
ทางวินัยแก่ผู้อยู่ใต้บังคับบัญชาซึ่งมีกรณีอันมีมูลที่
ควรกล่าวหาว่ากระทาผิดวินัย
มาตรา ๙๕ วรรคหนึ่ง

10. ผู้บังคับบัญชาผู้ใดละเลยไม่ปฏิบัติหน้าที่
ตามมาตรานี้และตามหมวด ๗ หรือมี
พฤติกรรมปกป้ อง ช่วยเหลือเพื่อมิให้ผู้อยู่ใต้
บังคับบัญชาถูกลงโทษทางวินัย หรือปฏิบัติ
หน้าที่ดังกล่าวโดยไม่สุจริตให้ถือว่าผู้นั้น
กระทาผิดวินัย
มาตรา ๙๕ วรรคเจ็ด

11. บุคลากรในสังกัด ศธ.
•1. ข้าราชการพลเรือนสามัญ
พรบ.ระเบียบข้าราชการพลเรือน พ.ศ. 2551
ระเบียบที่เกี่ยวข้อง
5 ประเภท

12. 2. ข้าราชการครูและบุคลากรทางการศึกษา
• พรบ. ระเบียบข้าราชการครูและบุคลากรทางการศึกษา พ.ศ. 2547
และที่แก้ไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2551 (ฉบับที่ 3) พ.ศ. 2553
และระเบียบที่เกี่ยวข้อง
บุคลากรในสังกัด ศธ.

13. 3. พนักงานราชการ
• ระเบียบสานักนายกรัฐมนตรี ว่าด้วยพนักงานราชการ
พ.ศ. 2547 และกฎระเบียบที่เกี่ยวข้อง
• ตามที่ได้รับมอบอานาจจากเลขาธิการ กพฐ.
• ใช้หลักเกณฑ์ในการสอบสวนตามที่ส่วนราชการกาหนด
บุคลากรในสังกัด ศธ.

14. 4.ลูกจ้างประจา
• ระเบียบกระทรวงการคลังว่าด้วยลูกจ้างประจาของส่วน
ราชการ พ.ศ. 2537 และกฎระเบียบที่เกี่ยวข้อง
• ตามที่ได้รับมอบจากหัวหน้าส่วนราชการ
• ใช้หลักเกณฑ์ในการสอบสวน นาวิธีการที่ใช้กับข้าราชการ
พลเรือนโดยอนุโลม
บุคลากรในสังกัด ศธ.

15. 5.ลูกจ้างชั่วคราว
ควบคุมการปฏิบัติโดยสัญญาจ้าง
บุคลากรในสังกัด ศธ.

16. การอุทธรณ์ – ร้องทุกข์
ข้าราชการพลเรือน
คณะกรรมการพิทักษ์ระบบ
คุณธรรม (ก.พ.ค.)
อกคศ. / กคศ.
(แล้วแต่กรณี)
ข้าราชการครู/บุคลากรทางการศึกษา

17. การอุทธรณ์ – ร้องทุกข์
ผู้ออกคาสั่งภายใน 15 วัน
พรบ.วิธีปฏิบัติราชการทาง
ปกครอง พ.ศ. 2539
พนักงานราชการ

18. การอุทธรณ์ – ร้องทุกข์
ลูกจ้างประจา
• อกพ. ทาหน้าที่ อกพ.
กระทรวง ศธ.
• ร้องทุกข์ รมต. ศธ.
ลูกจ้างชั่วคราว
• กองทุนประกันสังคม
• ศาลแรงงาน

19. คือ การตั้งเรื่องดาเนินการทาง
วินัยแก่ข้าราชการ เมื่อปรากฏกรณีมี
มูลที่ควรกล่าวหาว่ากระทาผิดวินัย
การตั้งเรื่องกล่าวหา

20. 20
หมายถึง การกระทาหรือพฤติการณ์
แห่งการกระทา ที่กล่าวอ้างว่าผู้ถูกกล่าวหา
กระทาผิดวินัย
เรื่องที่กล่าวหา

21. การตั้งเรื่องกล่าวหา
และกาหนดประเด็นสอบสวน

22. - ไม่ใช่ฐานความผิด
- แต่เป็นเรื่องราว หรือ การกระทา ที่กล่าวอ้างว่าผู้ถูก
กล่าวหากระทาผิด
- ในคาสั่งแต่งตั้งคณะกรรมการสอบสวน การตั้งเรื่อง
กล่าวหาจึงไม่จาต้องระบุฐานความผิด หรือ ระบุมาตรา
1. ลักษณะของเรื่องกล่าวหา

23. -เป็นขั้นตอนแรกที่จาเป็นสาหรับการดาเนินการทางวินัย
-จะต้องผ่านขั้นตอนการสืบสวน และเป็นกรณีมีมูล ตาม ๙๕ว ๕
เว้นแต่กรณีความผิดปรากฏชัดแจ้งตาม ๙๘ ว ๗
-ต้องทาเป็นลายลักษณ์อักษร
-ต้องระบุชื่อ ตาแหน่ง ของผู้ถูกกล่าวหา และเรื่องราวที่กล่าวหา
-ต้องแจ้งให้ผู้ถูกกล่าวหาทราบและรู้ตัวว่าถูกกล่าวหาในเรื่องใด
-ต้องให้โอกาสผู้ถูกกล่าวหาได้ชี้แจง หรือ แก้ข้อกล่าวหา
2. การตั้งเรื่องกล่าวหา

24. การกาหนดประเด็นการสอบสวน

25. 1.เป็นการกาหนดจุดสาคัญที่จะต้องพิสูจน์
ว่าผู้ถูกกล่าวหาได้กระทาผิดวินัยตามข้อ
กล่าวหา ในกรณีใด อย่างไร หรือไม่
การกาหนดประเด็นการสอบสวน

26. 2.เป็นเครื่องนาทางให้การสอบสวนเป็นไป
ตามรูปเรื่องที่กล่าวหา
การกาหนดประเด็นการสอบสวน

27. 3.ทาให้เกิดการรอบคอบ รัดกุม
และรวดเร็วยิ่งขึ้น
การกาหนดประเด็นการสอบสวน

28. 4.ทาให้ได้ข้อเท็จจริงโดยละเอียดครบถ้วน
หรือที่เรียกกันว่า “สอบให้หมดประเด็น” หรือ
“สอบให้สิ้นกระแสความ”
การกาหนดประเด็นการสอบสวน

29. 5.เพื่อให้ได้ความจริงสามารถพิสูจน์
ความผิดได้ สามารถกาหนดระดับโทษได้
และเป็นธรรมแก่ผู้ถูกกล่าวหา
การกาหนดประเด็นการสอบสวน

30. 6.ทาให้ผู้ถูกกล่าวหาสามารถชี้แจงแสดง
พยานหลักฐาน และแก้ข้อกล่าวหาได้ถูกต้อง
ตรงกับเรื่องที่กล่าวหา โดยไม่หลงข้อต่อสู้
การกาหนดประเด็นการสอบสวน

31. การกาหนดประเด็นการสอบสวน
เป็นสาระสาคัญในการสอบสวน
- จะช่วยให้คณะกรรมการสอบสวนได้สอบสวนข้อเท็จจริงโดยรัดกุม
-ทาให้สามารถปรับข้อเท็จจริงกับข้อกฎหมายได้ถูกต้องยิ่งขึ้น
-ทาให้ไม่ต้องสอบสวนในข้อที่รับกันชัดแจ้งแล้วให้เสียเวลา
-จะได้ทาการสอบสวนข้อเท็จจริงในประเด็นที่ยังเถียงกันอยู่ หรือ ยังไม่ชัดเจนให้
กระจ่างสิ้นกระแสความ
-จะต้องกระทาทั้งสองทาง คือ ทั้งสอบไปในทางที่จะพิสูจน์ความผิดของผู้ถูก
กล่าวหา และ สอบไปในทางที่จะพิสูจน์ว่าผู้ถูกกล่าวหาไม่ได้กระทาผิด

32. ข้อควรคานึงเบื้องต้น
1.เรื่องที่ทาการสอบสวนนั้นมีเรื่องกล่าวหาเกี่ยวกับ
เรื่องใด อย่างไร เป็นความผิดในกรณีใด และตาม
มาตราใด

33. 2. มีองค์ประกอบความผิดตามกฎหมาย
กาหนดไว้อย่างไร เพื่อจะได้สอบสวน
ข้อเท็จจริงให้ตรงตามประเด็นอันจะพิสูจน์ได้
ว่าผู้ถูกสอบสวนมีความผิดตามกรณีกล่าวหา
หรือไม่
ข้อควรคานึงเบื้องต้น ต่อ

34. 3. ข้อเท็จจริง หรือ ข้อมูลเบื้องต้น รวมทั้งพยานหลักฐาน
ต่างๆ อันเกี่ยวกับเรื่องกล่าวหานั้นมีอยู่แล้วอย่างไรบ้าง และผู้
ถูกกล่าวหาได้ให้การเบื้องต้น รับ หรือ ปฏิเสธในข้อใด มี
ข้ออ้างหรือข้อเถียงประการใด ซึ่งทราบได้จากการรวบรวม
ข้อมูลเบื้องต้นจากการแจ้งเรื่องกล่าวหา และจากการสอบสวน
ผู้ถูกกล่าวหาในตอนแรก
ข้อควรคานึงเบื้องต้น ต่อ

35. ตัวอย่าง
นาย ก. ถูกกกล่าวหาว่าละทิ้งหน้าที่เวรยามรักษา
สถานที่ราชการ เป็นเหตุให้มีผู้ลอบวางเพลิงเผาอาคาร
สถานที่ราชการได้รับเสียหายอย่างร้ายแรง
เมื่อรวบรวมข้อมูลเบื้องต้นแล้ว คณะกรรมการ
สอบสวน ได้นากรณีการกระทาตามข้อกล่าวหา ที่อ้าง
ว่า นาย ก. กระทาผิดวินัยนั้น มาพิจารณาปรับบทความ
ผิดได้ตามมาตรา ๘๗ วรรคสอง ซึ่งมีองค์ประกอบดังนี้

36. องค์ประกอบความผิด ตามมาตรา ๘๗ วรรคสอง
๑. มีหน้าที่ราชการจะต้องปฏิบัติ
๒.ได้ละทิ้งหน้าที่นั้นไป
๓. ไม่มีเหตุอันสมควร
๔. เป็นเหตุให้เสียหายแก่ราชการอย่างร้ายแรง
ตัวอย่าง ต่อ

37. ในการสอบสวนเบื้องต้น (ในชั้นแจ้ง สว.๒) นาย ก.
ผู้ถูกกล่าวหาได้ยอมรับว่า ตนมีหน้าที่เป็นเวรยามรักษา
สถานที่ราชการ ในวันเกิดเหตุเพลิงไหม้จริง แต่ปฏิเสธว่า
มิได้มีเจตนาทิ้งหน้าที่เวรยามแต่อย่างใด เพราะในวัน
เกิดเหตุผู้บังคับบัญชาได้มอบให้ปฏิบัติหน้าที่เกี่ยวกับ
การดูแลการก่อสร้างสถานที่ราชการอีกแห่งหนึ่งด้วย
และขณะเกิดเหตุเพลิงไหม้ ตนได้ไปปฏิบัติหน้าที่ดูแล
การก่อสร้างอาคารดังกล่าวอยู่
ตัวอย่าง ต่อ

38. กรณีดังกล่าว นาย ก. ได้ยอมรับในชั้นสอบสวน
เบื้องต้น แต่มีข้อเท็จจริงว่า นาย ก. ได้ให้การภาคเสธ
ซึ่งจะต้องตั้งประเด็นสอบสวนต่อไปคือ
๑. นาย ก. ได้ละทิ้งหน้าที่ราชการไม่อยู่ปฏิบัติงานใน
หน้าที่เวรยามจริงหรือไม่
๒. การละทิ้งหน้าที่นั้นมีเหตุอันสมควรประการใด
หรือไม่
๓. การละทิ้งหน้าที่นั้น เป็นเหตุให้เกิดความเสียหาย
แก่ ทางราชการอย่างร้ายแรงหรือไม่ อย่างไร (ให้ระบุ
รายละเอียดความเสียหายให้ชัดเจน)
ตัวอย่าง ต่อ

39. ประเด็นที่จะต้องสอบสวน
1. เป็นเรื่องข้อเท็จจริงที่ยังมีการโต้เถียงกันอยู่
-ผู้ถูกกล่าวหาปฏิเสธไม่รับข้อเท็จจริงใด
-มีข้ออ้าง ข้อเถียงในเรื่องใด อย่างไร

40. 2. ต้องสอบสวนให้เป็นยุติว่า ความจริงเป็นอย่างไร และมี
พยานหลักฐานใดซึ่งยืนยันว่าเป็นเช่นนั้น
• ส่วนข้อเท็จจริงที่ผู้ถูกกล่าวหารับแล้ว หรือ มี
พยานหลักฐานเป็นที่ประจักษ์อยู่แล้ว ก็ไม่จาต้องหยิบ
ยกขึ้นมาเป็นประเด็นที่จะต้องสอบสวนอีก
ประเด็นที่จะต้องสอบสวน

41. 3. นอกจากข้อเท็จจริงที่โต้เถียงกันอยู่แล้วยังมี
ประเด็นเกี่ยวกับข้อเท็จจริงที่จะปรับเข้า
องค์ประกอบความผิดตามกฎหมายในกรณี
ความผิดนั้นๆ อีกด้วย
ประเด็นที่จะต้องสอบสวน

42. หลักในการกาหนดประเด็นสอบสวน คือ
ต้องตั้งประเด็นสอบสวนให้สิ้นกระแสความในทุก
จุดสาคัญที่จะต้องพิสูจน์ว่าผู้ถูกกล่าวหากระทาผิด
วินัยตามเรื่องกล่าวหาในกรณีใด อย่างไรหรือไม่
สรุปหลักการกาหนดประเด็นสอบสวน

43. • มีเรื่องกล่าวหาว่าอย่างไร
• นาข้อมูลที่รวบรวมในเบื้องต้นมาปรับบทความผิดในเบื้องต้นว่า
การกระทาเช่นนั้นเป็นความผิดอย่างไร ตามมาตราใด
• มีองค์ประกอบของความผิดอย่างไร
• ในเบื้องต้นผู้ถูกกล่าวหาให้การรับหรือปฏิเสธอย่างไร
• ข้อเท็จจริงที่รับกันแล้วไม่ต้องสอบสวนอีก
• ข้อเท็จจริงที่ไม่รับกันเป็นประเด็นที่ต้องพิสูจน์ต่อไป
ขั้นตอนนาไปสู่การตั้งประเด็น

44. แบ่งเป็ น ๘ หมวด ดังนี้
หมวด ๑ การแต่งตั้งกรรมการสอบสวน (ข้อ ๒ ถึงข้อ ๖)
หมวด ๒ สิทธิและหน้าที่ของผู้ถูกกล่าวหาและพยาน (ข้อ ๗ ถึงข้อ ๑๓)
หมวด ๓ อานาจหน้าที่ของคณะกรรมการสอบสวน (ข้อ ๑๔ ถึงข้อ ๑๙)
หมวด ๔ วิธีการสอบสวน (ข้อ ๒๐ ถึงข้อ ๓๗)
กฎ ก.ค.ศ.ว่าด้วยการสอบสวนพิจารณา พ.ศ. ๒๕๕๐

45. หมวด ๕ การทารายงานการสอบสวน (ข้อ ๓๘ ถึงข้อ ๓๙)
หมวด ๖ การพิจารณาสั่งสานวนการสอบสวน (ข้อ ๔๐ ถึงข้อ ๔๒)
หมวด ๗ การสอบสวนที่มิชอบและข้อบกพร่อง (ข้อ ๔๓ ถึงข้อ ๔๖)
หมวด ๘ การนับระยะเวลา (ข้อ ๔๗)
กฎ ก.ค.ศ.ว่าด้วยการสอบสวนพิจารณา พ.ศ. ๒๕๕๐

46. ระยะเวลา
๑๘๐ วัน
๑๕ วัน ๖๐ วัน ๑๕ วัน ๖๐ วัน ๓๐ วัน
ขั้นตอน
การดาเนินการ
- นับแต่ประธานฯ
รับทราบคาสั่ง
- ประชุม (สว.๒)
- วางแนวทางการ
สอบสวน
- แจ้งและอธิบายข้อ
กล่าวหา (ข้อ ๒๓)
รวบรวม
พยานหลักฐาน
เกี่ยวกับเรื่องที่
กล่าวหา
ประชุม (สว.๓)
สรุป
พยานหลักฐาน
ที่สนับสนุน
ข้อกล่าวหาจัดทา
สว.๓ และ
ดาเนินการแจ้ง
สว.๓
รวบรวม
พยานหลักฐาน
ที่ฝ่ ายผู้ถูก
กล่าวหาอ้าง
ประชุม (สว.๖)
พิจารณาลงมติ
และทารายงาน
การสอบสวน
เสนอผู้สั่งแต่งตั้ง
กรรมการสอบสวน
มีเหตุจาเป็น ขอขยายเวลา
ได้ครั้งละไม่เกิน ๖๐ วัน
การดาเนินการ + ขยายเวลา
ต้องไม่เกิน ๒๔๐ วัน
ถ้ายังไม่แล้วเสร็จ
ให้ประธานฯ รายงาน
ผู้สั่งแต่งตั้ง
เพื่อรายงาน อ.ก.ค.ศ. หรือ ก.ค.ศ.
แล้วแต่กรณี
เพื่อมีมติเร่งรัดการดาเนินการ
แผนภูมิแสดงขั้นตอนการดาเนินการสอบสวนวินัยอย่างร้ายแรง ตามข้อ ๒๐

47. การดาเนินการสอบสวนวินัยไม่ร้ายแรง
ข้อ ๒๑
การดาเนินการสอบสวนวินัยไม่ร้ายแรงให้ดาเนินการให้
แล้วเสร็จ ภายใน ๙๐ วัน ถ้ายังไม่แล้วเสร็จให้ขอขยาย
ระยะเวลาได้ตามความจาเป็นแต่ไม่เกิน ๓๐ วัน และเร่งรัด
การสอบสวนให้แล้วเสร็จต่อไป
ขั้นตอนและวิธีการ ให้นาข้อ ๒๐ (๑) (๒) (๓) (๔) และ (๕)
มาใช้โดยอนุโลม

48. ขั้นตอนที่ ๑
การทาคาสั่งแต่งตั้งคณะกรรมการสอบสวน
๑. ต้องระบุ คาว่า “ร้ายแรง” หรือ “ไม่ร้ายแรง”
๒. ชื่อ ตาแหน่ง หรือ ตาแหน่งและวิทยฐานะ สังกัด
๓. เรื่องที่กล่าวหา
๔. ประธานฯ ต้องมีตาแหน่ง หรือตาแหน่งและวิทยฐานะ ต้องไม่ต่ากว่า
หรือเทียบเท่าผู้ถูกกล่าวหา
๕. จานวนคณะกรรมการอย่างน้อย ๓ คน
๖. ต้องมีผู้ดารงตาแหน่งนิติกร หรือผู้ที่ได้รับปริญญาตรีทางกฎหมาย
หรือผู้ที่ผ่านการอบรมหลักสูตรตามที่ ก.ค.ศ.กาหนด / รับรอง หรือ ผู้
มีประสบการณ์

49. การสั่งพักราชการ
• ผล – พ้นจากตาแหน่ง แต่ไม่พ้นจากอัตราเงินเดือน
• หลักเกณฑ์และวิธีการ
กรณีที่อาจสั่งพัก ได้แก่
1. ถูกตั้งกรรมการสอบสวนวินัยร้ายแรง
2. ถูกฟ้ องคดีอาญาหรือต้องหาว่ากระทาความผิด
อาญาเว้นแต่ความผิดโดยประมาทหรือลหุโทษ

50. เหตุที่จะสั่งพักราชการ ได้แก่
1. ถูกตั้งกรรมการสอบสวนหรือถูกฟ้ องคดีอาญาหรือต้อง
หาว่ากระทาผิดอาญาเกี่ยวกับการทุจริตต่อหน้าที่ หรือเกี่ยวกับ
ความประพฤติ หรือพฤติการณ์อันไม่น่าไว้วางใจ และให้อยู่ใน
หน้าที่อาจเกิดการเสียหายแก่ราชการ
2. จะเป็นอุปสรรคต่อการสอบสวน หรือจะก่อให้เกิดความ
ไม่สงบเรียบร้อย
3. อยู่ระหว่างถูกคุมขังหรือจาคุกเกิน 15 วันแล้ว
4. หรือในระหว่างสอบสวนมีคาพิพากษาถึงที่สุดว่ากระทา
ผิดอาญาในเรื่องที่สอบสวนนั้น

51. การให้ออกจากราชการไว้ก่อน
• ผล – พ้นจากตาแหน่งและอัตราเงินเดือน
• หลักเกณฑ์
1. มีเหตุที่อาจถูกสั่งพักราชการได้
2. ผู้มีอานาจพิจารณาเห็นว่า กรณีหรือคดีนั้น
จะไม่แล้วเสร็จโดยเร็ว

52. ขั้นตอนการสอบสวน 9 ขั้นตอน
1. ประธานกรรมการ ลงลายมือชื่อ วันเดือนปี ที่รับทราบคาสั่ง
2. ประชุมคณะกรรมการเพื่อวางแนวทางการสอบสวน
3. แจ้งและอธิบายข้อกล่าวหา/แจ้งสิทธิของผู้ถูกกล่าวหา และถาม
ว่าจะรับสารภาพหรือไม่
4. รวบรวมพยานหลักฐาน/ประชุมเพื่อพิจารณาว่าหลักฐานใด
สนับสนุนข้อกล่าวหา
5. สรุปพยานหลักฐานที่สนับสนุนข้อกล่าวหา และให้โอกาสผู้ถูก
กล่าวหาชี้แจงและนาสืบแก้ข้อกล่าวหา

53. 6. สอบสวนและรวบรวมพยานหลักฐานฝ่ายผู้ถูกกล่าวหา
7. ประชุมพิจารณาพยานหลักฐานทั้งหมดเพื่อลงมติว่าผู้
ถูกกล่าวหากระทาผิดวินัยหรือไม่
8. ทารายงานการสอบสวน
9. เสนอสานวนการสอบสวนต่อผู้สั่งแต่งตั้ง
คณะกรรมการสอบสวน
ขั้นตอนการสอบสวน 9 ขั้นตอน

54. หลักการพิจารณาความผิด
มีหลักที่ควรคานึง ๒ หลักร่วมกัน คือ
๑. หลักนิติธรรม ๒. หลักมโนธรรม

55. หลักการพิจารณากาหนดโทษ
มีหลักที่ควรคานึงถึงอยู่ ๔ ประการคือ
๑. หลักนิติธรรม
๒. หลักมโนธรรม
๓. หลักความเป็นธรรม
๔. นโยบายของทางราชการ

56. การสั่งลงโทษ
ผู้มีอานาจสั่งลงโทษ :
ต้องเป็นผู้บังคับบัญชาตามกฎหมาย
มาตรา 103 วรรคสาม
“การสั่งลงโทษตามวรรคหนึ่งผู้บังคับบัญชาใดจะมี
อานาจสั่งลงโทษผู้อยู่ใต้บังคับบัญชาในสถานโทษใด
ได้เพียงใด ให้เป็นไปตามกาหนดในกฎ ก.ค.ศ.”

57. โทษทางวินัยมี 5 สถาน
- ภาคทัณฑ์
- ตัดเงินเดือน
- ลดขั้นเงินเดือน
- ปลดออก
- ไล่ออก

58. มาตรา 99 เมื่อได้ดาเนินการสอบสวนผู้ถูกกล่าวหา
ตามมาตรา 98 แล้ว ถ้าฟังได้ว่าผู้ถูกกล่าวหามิได้กระทาผิด
วินัยให้สั่งยุติเรื่อง ถ้าฟังได้ว่ากระทาผิดวินัยให้ดาเนินการ
ตามมาตรา 100 และในกรณีที่กระทาผิดวินัยอย่างร้ายแรง
ต้องลงโทษปลดออกหรือไล่ออก ถ้ามีเหตุอันควรลดหย่อน
ผ่อนโทษห้ามมิให้ลดโทษต่ากว่าปลดออก

59. ข้อควรคานึงในการสั่งลงโทษ
1. การสั่งลงโทษเกินอานาจ
2. ผู้ถูกลงโทษมิใช่ผู้ใต้บังคับบัญชา
3. การสั่งลงโทษโดยมิได้ตั้งคณะกรรมการสอบสวน
4. การสั่งลงโทษโดยมิได้นาเสนอองค์คณะพิจารณา
5. การสั่งลงโทษ ห้ามมิให้สั่งย้อนหลัง เว้นแต่
กรณีตามที่ระเบียบว่าด้วยวิธีการออกคาสั่งให้กระทาได้
6. สภาพการเป็นข้าราชการ

60. 60
มาตรา 97 การลงโทษข้าราชการครูและบุคลากร
ทางการศึกษา ให้ทาเป็นคาสั่งวิธีการออกคาสั่งเกี่ยวกับ
การลงโทษให้เป็นไปตามระเบียบของ ก.ค.ศ. ผู้สั่งลงโทษ
ต้องสั่งลงโทษให้เหมาะสมกับความผิด และมิให้เป็นไป
โดยพยาบาท โดยอคติ หรือโทสะจริต หรือลงโทษผู้ที่ไม่มี
ความผิด ในคาสั่งลงโทษให้แสดงว่าผู้ถูกลงโทษกระทาผิด
วินัยในกรณีใด ตามมาตราใด และมีเหตุผลอย่างใด
ในการกาหนดสถานโทษเช่นนั้น

61. Q and A