Θα αναφερθούμε στο βιβλίο του κυρού Παντελεήμων Καρανικόλα, Μητρ. Κορίνθου «Μυσταγωγία Βιωματικής Ορθοδοξίας», ο οποίος έχει μεταφράσει το βιβλίο από την Αγγλική γλώσσα. Αυτό το βιβλίο σχολίασε ο Γέροντας Νεκτάριος και το έκανε ομιλία.
Το βιβλίο ουσιαστικά κάνει ένα παραλληλισμό της σκάλας των αρετών που πρέπει να ανεβεί ένας χριστιανός, με τα ονόματα των παιδιών του Ιακώβ και την ερμηνεία τους.
Η έκπληξη που μας δημιουργείται είναι ότι ουσιαστικά ο Θεός μέσα από την Παλαιά Διαθήκη έχει δείξει τον τρόπο με τον οποίο μπορεί κάποιος να Τον πλησιάσει.
Παρουσιάζονται οι αρετές σαν πνευματική σκάλα την οποία μπορεί να ανέβει κανείς για να πλησιάσει τον Θεό. Πρόκειται ουσιαστικά για έναν πνευματικό καθρέπτη.
Βασικές Επισημάνσεις για ζητήματα Λογικής
Εισήγηση του Ι.Π. Αμπελά, Καθηγητή του ΠΠΓΕΛ Ευαγγελικής Σχολής στο πλαίσιο του Εργαστηρίου Φιλοσοφίας (Δράση Ενδοσχολικής Επιμόρφωσης)
Βασικές Επισημάνσεις για ζητήματα Λογικής
Εισήγηση του Ι.Π. Αμπελά, Καθηγητή του ΠΠΓΕΛ Ευαγγελικής Σχολής στο πλαίσιο του Εργαστηρίου Φιλοσοφίας (Δράση Ενδοσχολικής Επιμόρφωσης)
Το Βιβλίο «Χριστιανικός Μυστικισμός» προσεγγίζει την Αληθινή Χριστιανική Παράδοση που πηγάζει από το Βίωμα της Επαφής με τον Ζωντανό Θεό, μια Κατάσταση που μόνο εν μέρει μπορεί να μεταφερθεί στο επίπεδο της σκέψης και με όρους μιας αντίληψης που στηρίζεται κυρίως στην εξωτερική εμπειρία της ζωής, του κόσμου.
Αυτή η Εμπειρία της Επαφής με τον Ζωντανό Θεό Αποκαλύφτηκε εκ νέου από τον Ιησού και Διδάχτηκε ξανά σαν ο Αιώνιος Δρόμος που οι άνθρωποι ξέχασαν, κι αγνοούν. Το Ευαγγέλιο του Ιησού, η Χαρμόσυνη Αγγελία, είναι ότι η Βασιλεία του Θεού είναι Εδώ, Τώρα, και μπορούμε να την Βιώσουμε Μέσα μας. Αυτή η Ζωντανή Παράδοση πέρασε στους αληθινούς μεγάλους πατέρες της εκκλησίας, αλλά αγνοήθηκε από την επίσημη εκκλησία του δόγματος και της τελετουργίας.
Ολόκληρη η Νηπτική Παράδοση από τον Ιωάννη και τους πατέρες της ερήμου, τον Ωριγένη, τον Ευάγριο, τον Διονύσιο, τον Μάξιμο, τον Συμεών, μέχρι τον Παλαμά, και τους νεότερους αγίους της ανατολικής παράδοσης, διαπνέεται από το Βίωμα της Ένωσης με τον Θεό.
Στο Βιβλίο αποκαλύπτεται όχι μόνο η Αληθινή Παράδοση του Βιώματος του Ζωντανού Θεού, της Ένωσης με τον Ζωντανό Θεό, αλλά και διερευνάται διεξοδικά όλη η θεολογία του ανθρώπου σαν εικόνας του Θεού. Εξετάζεται τι είναι η Καθαρά Προσευχή, ποια είναι τα στάδια της πνευματικής εξέλιξης, που μας οδηγεί από την απλή συναίσθηση της Παρουσίας του Ζωντανού Θεού, ως την Πλήρη Ένωση, Εσωτερικά, με τον Άχρονο Θεό, πως ανυψωνόμαστε από την απλή ανθρώπινη φύση στην Αιώνια Θεία Χάρη που μας εξομοιώνει με τον Άκτιστο.
Φόνος, Άμβλωση, Ευθανασία, Αυτοκτονία, Αυτοθυσία, Ταφή ή καύση νεκρών, Η αντιμετώπιση του θανάτου, Χριστός Ανέστη χαρά μου.
Βιοηθική προσέγγιση
Τίτλος: “ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΗΣ ΖΩΗΣ …”
“Φόνος, Θανατική ποινή, Άμβλωση, Ευθανασία, Εγκεφαλικός
θάνατος, Αυτοκτονία, Αυτοθυσία, Καύση ή ταφή νεκρών, Η
αντιμετώπιση του θανάτου” Βιοηθική προσέγγιση
Βοήθημα:
Από το βιβλίο του Αποστόλου Β. Νικολαΐδη, καθ. Πανεπιστημίου
Αθηνών, “Από τη Γένεση στη Γενετική”.
Επιμέλεια, Παρουσίαση, Σχόλια κ.λπ.:
πατέρας Αυγουστίνος στις συναντήσεις νέων 18-40 ετών στον Ι. Ν.
Αγ. Μαρίνας Ηλιούπολης, και στην περιφέρεια Ευπαλίου Δωρίδος.
Εις μνήμην Αριστείδου, Νικολέττας, Ελένης και Μιχαήλ.
Καλοκαίρι 2017
10 Τα 5 μεγάλα θρησκεύματα - Αντιγραφήssuserd6dee7
Ιουδαϊσμός, Ινδουϊσμός, Βουδισμός, Χριστιανισμός, Ισλαμισμός
- Τί πιστεύουν; Ποιές οι ομοιότητες και οι διαφορές τους;
- Τί λέει η Ορθοδοξία;
- Από πού γνωρίζουμε ότι η Ορθοδοξία μας έχει την αλήθεια;
- Πώς και πόσο είμαστε σίγουροι ότι την κατέχουμε ολοκληρωτικά;
- Και γιατί να μην βρίσκεται η αλήθεια και ο Θεός σε κάποιο άλλο
θρήσκευμα ή πίστη;
7 Γιατί δεν παντρεύονται οι νέοι σήμερα;ssuserd6dee7
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΡΕΥΝΑΣ
*Η δημοσιογραφική ομάδα της «Γαλιλαίας» διεξήγαγε έρευνα
σε 150 και πλέον ανθρώπους, ηλικίας 18-40+ ετών, από το
Δεκέμβριο του ‘13 έως και τον Ιανουάριο του ‘14, μέσω
διαδικτύου και εντύπων που συμπληρώθηκαν. Τα
αποτελέσματα δημοσιεύονται παρακάτω.
Εισαγωγή
Γνωριμία με τον Θεό
Τα θαυμαστά Του πράγματα
Σκοπός
Η έμφυτη ΠΙΣΤΗ
Η εμπειρία της ΠΙΣΤΗΣ στον Θεό
Μαρτυρίες επιστημών για την ύπαρξη Θεού
Συμπέρασμα
Μια περίληψη από το πρώτο μέρος
Οι ιδιοσυγκρασίες σ.7
Μια πικρή αλήθεια… σ.8
Ένα παράδειγμα σ.9
Μια πικρή αλήθεια σ.29
Ψυχικές ασθένειες σ.10
Τι είναι η ψύχωση σ.14
Τι είναι η νεύρωση ή διαταραχή σ.14
Αγχωτικά συμπτώματα σ.15
Σύμπλεγμα κατωτερότητας Α σ.20
Σύμπλεγμα κατωτερότητας Β σ.22
Και τώρα τι κάνουμε; σ.26
Συμπερασματικά σ.27
Τέλος σ.29
Περιεχόμενα
- Μάθε ποιος πραγματικά είσαι - 3
I. Εισαγωγή σ.5
II. Οι ιδιοσυγκρασίες σ.10
I. Μελαγχολική
II. Χολερική
III. Αιματώδης
IV. Φλεγματική
III. Τυπολογία χαρακτήρων σ.26
IV. Αυτογνωσία σ.27
V. Μια πικρή αλήθεια σ.29
VI. Ένα παράδειγμα σ.31
VII. Σε ποιο χαρακτήρα ανήκεις; σ.34
VIII. Πρακτικές συμβουλές σ.39
IX. ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
X. Οι δύο βασικές ψυχικές ασθένειες
Το βιβλίο του Τωβίτ | Ο Άγιος Νεκροθάπτηςssuserd6dee7
Πρόκειται για την ιστορία δύο οικογενειών, οι οποίες ενώ δοκιμάστηκαν έντονα.
Θεός εισάκουσε τις προσευχές τους και τις ευλόγησε με ιδιαίτερα θαυμαστό τρόπο.
Επίσης, το βιβλίο αυτό αναφέρεται με διδακτικό τρόπο στο θέμα
της εγκράτειας, πριν τον γάμο,
την ιερότητα του μυστηρίου αυτού,
με το οποίο ευλογείται από τον Θεό η οικογένεια.
Εισαγωγικά (1/4). Ποιος μπορεί να αμφισβητήσει τα γεγονότα; Και μάλιστα όταν αυτά συνοδεύονται από αποδείξεις;
Οι ανθρώπινες πλέον σχέσεις έχουν αντικατασταθεί από τις σεξουαλικές σχέσεις...
Δεν το βλέπουμε; Ή κάνουμε ότι δεν το βλέπουμε;...
Η πανσεξουαλική φιλοσοφία έχει γίνει προπαγάνδα και μας έχει κατακλύσει... Η νέα γενιά του τόπου μας έχει επηρεαστεί από αυτό το γεγονός; Άραγε υπάρχουν τέτοιου είδους σχέσεις σήμερα;
Ποιες είναι οι επιπτώσεις;
Ποια είναι άραγε η αρχή της μυστηριακής ζωής;
• Με ποιο μυστήριο εισερχόμαστε στη χριστιανική ζωή;
• Με ποιο τρόπο εγγραφόμαστε μέλη στην Εκκλησία του Χριστού;
• Με το Βάπτισμα!
• Το πρώτο από τα Μυστήριά μας.
• Είναι ουσιαστικά η δεύτερη γέννησή μας, αφού την πρώτη ακολουθεί η φθορά της πτώσης των προπατόρων μας.
• Και τη φθορά αυτή, έρχεται να καταργήσει το Βάπτισμα, το οποίο μας ελευθερώνει από το προπατορικό αμάρτημα και από τον αιώνιο θάνατο.
• Μάς καθιστά, μάλιστα, γνήσια τέκνα του Θεού και κληρονόμους της ζωής και της βασιλείας Του.
Το βιβλίο του Ιώβ είναι ένα από τα 39 βιβλία της Παλαιάς Διαθήκης.
Αποτελεί ένα από τα πέντε «ποιητικά» βιβλία της Π. Δ.
Ο συγγραφέας του βιβλίου μάς είναι άγνωστος, ενώ κατά την ιουδαϊκή παράδοση συγγραφέας θεωρείται ο Μωυσής.
Η Εκκλησία μας γιορτάζει τη μνήμη του Αγίου και Δικαίου Ιώβ του Πολυάθλου την 6ην του μηνός Μαΐου και τον προβάλλει ως το κατεξοχήν παράδειγμα της υπομονής.
Τα 10 δώρα του Θεού στον άνθρωπο | Τα στάδια της αγιότητας
1. Τα 10 δώρα του Θεού
στον άνθρωπο
«Τα στάδια της αγιότητος»
1
2. Τα 10 δώρα του Θεού στον άνθρωπο
• Προβολή - Παρουσίαση:
• π. Αυγουστίνος, στις Καλοκαιρινές Διακοπές 2018, της Ι. Μ. Φωκίδος στο Τρίκορφο
Δωρίδος
• Κείμενα: Από το βιβλίο του Γέροντος Νεκταρίου Μουλατσιώτη Αρχιμ. – Πρωτοσυγκέλλου
Ι. Μ. Φωκίδος με τίτλο:
• ΣΥΓΧΡΟΝΟΣ ΓΕΡΟΝΤΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ
• Β΄ τόμος, Άνοιξη 2018.
2
3. ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1/2
• Θα αναφερθούμε στο βιβλίο του κυρού Παντελεήμων Καρανικόλα, Μητρ. Κορίνθου
«Μυσταγωγία Βιωματικής Ορθοδοξίας», ο οποίος έχει μεταφράσει το βιβλίο από την
Αγγλική γλώσσα. Αυτό το βιβλίο σχολίασε ο Γέροντας Νεκτάριος και το έκανε ομιλία.
• Το βιβλίο ουσιαστικά κάνει ένα παραλληλισμό της σκάλας των αρετών που πρέπει να ανεβεί
ένας χριστιανός, με τα ονόματα των παιδιών του Ιακώβ και την ερμηνεία τους.
• Η έκπληξη που μας δημιουργείται είναι ότι ουσιαστικά ο Θεός μέσα από την Παλαιά
Διαθήκη έχει δείξει τον τρόπο με τον οποίο μπορεί κάποιος να Τον πλησιάσει.
• Παρουσιάζονται οι αρετές σαν πνευματική σκάλα την οποία μπορεί να ανέβει κανείς για να
πλησιάσει τον Θεό. Πρόκειται ουσιαστικά για έναν πνευματικό καθρέπτη.
3
4. ΕΙΣΑΓΩΓΗ 2/2
• Βασικώς θα μιλήσουμε σήμερα για τη σκάλα των αρετών
• για τις αρετές που πρέπει να έχει ο χριστιανός αλλά και ο μοναχός
για να φθάσει στην τελειότητα, να φθάσει στο “καθ᾿ ομοίωσιν”,
• στην κατάσταση για την οποία ο ίδιος ο Θεός τον έχει καλέσει.
• Διότι αυτός είναι ο σκοπός της ζωής του, να φθάσει στην ένωσή
του με τον Θεό, η κατά Θεόν Θέωση.
• καθότι η ένωσή μας με τον Θεό θα μας δώσει και πάλι ζωή, αφού,
όπως γνωρίζουμε, Εκείνος είναι η πηγή της ζωής.
4
5. Ο πατριάρχης ΙΑΚΩΒ εικονίζει (συμβολίζει)
τον ΘΕΟ, την Πνευματικότητα.
• Καθένα από τα παιδιά του και με την σειρά
που τα γεννούσε συμβόλιζε και συμβολίζει-
εικονίζει & ένα σκαλοπάτι πνευματικό
φθάνοντας έτσι μέχρι το 10ο παιδί τον
Βενιαμίν, δηλαδή την Θέα, ή Όραση, ή
Θέαμα Θεού, την Νοερά προσευχή, την
(κατά χάριν) Θέωση.
5
6. Σύζυγοι του Ιακώβ
Ραχήλ = ΛΟΓΙΚΟΤΗΤΑ
Βαλλά = Φαντασία (υπηρετεί το λογικό)
Πολυλογού,
Λεία= ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑ
Ζελφά = Αισθαντικότητα, Σαρκικότητα (υπηρετεί
το συναίσθημα)
Μεθυσμένη κ διψασμένη, για τις υπηρεσίες της
σάρκας
6
7. ΠΑΙΔΙΑ ΤΟΥ ΙΑΚΩΒ: 1/3
1. ΡΟΥΒΗΝ = ΜΕΓΑΛΟΣ ΦΟΒΟΣ ΓΙΑ
ΤΟΝ ΠΟΝΟ. ΦΟΒΟΣ ΘΕΟΥ ΑΛΛΙΩΣ.
• Το πρώτο σκαλοπάτι που πρέπει να ανέβει ο άνθρωπος, είναι ο
φόβος Κυρίου. Φόβος με την έννοια του σεβασμού.
• Χωρίς την συναίσθηση ότι κάνουμε παραβίαση του θελήματος του
Θεού, και την ανάλογη στενοχώρια δε μπορούμε να ξεκινήσουμε
την πνευματική ζωή.
• Το σωστό είναι ότι δεν πρέπει να μάθω να τρέμω τον Θεό, αλλά να
στέκομαι με σεβασμό, με δέος και έχοντας επίγνωση ποιόν έχω
ενώπιόν μου.
• Να σκέφτομαι ότι είναι ο Δημιουργός των πάντων, και παράλληλα
είναι ο Χριστός μου, που σταυρώθηκε για μένα και στέκομαι με ιερό
δέος και άπειρη ευγνωμοσύνη μπροστά σε όλα αυτά τα οποία έπαθε. 7
8. ΠΑΙΔΙΑ ΤΟΥ ΙΑΚΩΒ: 2/3
1. ΡΟΥΒΗΜ = ΜΕΓΑΛΟΣ ΦΟΒΟΣ ΓΙΑ
ΤΟΝ ΠΟΝΟ
• Εάν δεν υπάρχει αυτός ο σεβασμός, ο άνθρωπος δεν υπολογίζει τον
Θεό, και στην ουσία εξαπατά τον εαυτό του ζώντας μια ζωή
ασυλλόγιστη.
• Φυσικά, όταν δεν Τον υπολογίζει, φέρει τις επιπτώσεις που μπορεί να
του τύχουν από αυτή τη στάση.
• Τό ὅτι μέ μία ἐλαφρότητα καί ἀδιαφορία παραβιάζουμε τό θέλημα
τοῦ Θεοῦ καί δέν μᾶς ἐνδιαφέρει οἱ πράξεις καί οἱ σκέψεις μας νά
συμμορφωθοῦν μέ τόν τρόπο πού Ἐκεῖνος τό ἔχει ὁρίσει μέσα στή
Γραφή, καταδεικνύει ὅτι δέν ἔχουμε “φόβο Θεοῦ”, δέν ἔχουμε
σεβασμό δηλαδή ἀπέναντι στόν Θεό.
8
9. ΠΑΙΔΙΑ ΤΟΥ ΙΑΚΩΒ: 3/3
1. ΡΟΥΒΗΜ = ΜΕΓΑΛΟΣ ΦΟΒΟΣ ΓΙΑ
ΤΟΝ ΠΟΝΟ.
• Ὁ ἄνθρωπος κινεῖται ἀσυδότως, δέν ὑπολογίζει. Ἄρα λοιπόν, ἐμεῖς
σάν χριστιανοί, τό πρῶτο πού πρέπει νά κάνουμε, εἶναι νά
ἀγωνιζόμαστε μέ ἐπίγνωση, ὥστε νά μήν παραβιάζουμε τό θέλημα
τοῦ Θεοῦ.
• Σέ περίπτωση πού θά παραβιάσω τό θέλημά Του, αὐτομάτως θά
πρέπει νά ὑπάρχει ὁ ἀνάλογος ἔλεγχος, ἡ ἀνάλογη θλίψη μέσα στήν
καρδιά μου. Ἐάν δέν ὑπάρχει θλίψη λόγω τοῦ ὅτι δέ σεβάστηκα τόν
Θεό μου καί γι᾿ αὐτό Τόν πρόδωσα καί Τόν πίκρανα, σημαίνει ὅτι
ζῶ χωρίς φόβο Θεοῦ.
• Η μη κατά Θεόν ηδονή = οδύνη (πνευματικός νόμος)
9
10. 2.
ΣΥΜΕΩΝ
= ΛΥΠΗ
ΓΙΑ ΤΙΣ
ΑΜΑΡΤΙΕΣ
ΜΑΣ 1/2
10
Το δεύτερο σκαλοπάτι, εἶναι ἡ κατά Θεόν λύπη πού πρέπει νά
γεννηθεῖ μέσα μας.
Όταν ο άνθρωπος λυπάται βαθειά και πονάει και
καταδικάζει τα αμαρτήματά του, αρχίζει να γίνεται
αποδεκτός από τον Θεό.
Αν ταπεινωθούμε με τον Ρουβήμ, και δακρύσουμε με τον Συμεών, θα
έχουμε τελικά την ανακούφιση και την ποθητή παρηγοριά.
Ὁ ἄνθρωπος, λυπᾶται καί καταδικάζει τόν ἑαυτό του, γι᾿ αὐτό πού ἔπραξε. Ἀρχίζει καί
νοιώθει ἐνοχές.
11. 2.
ΣΥΜΕΩΝ
= ΛΥΠΗ
ΓΙΑ ΤΙΣ
ΑΜΑΡΤΙΕΣ
ΜΑΣ 2/2
11
Ἡ δεύτερη ἀρετή πού ἀποκτᾶ, εἶναι ὅτι, ὅταν παραβεῖ τό
θέλημα τοῦ Θεοῦ, ὅταν ἁμαρτήσει ὅπως λέμε, γεννιέται
μέσα του αὐτή ἡ λύπη καί ὁ πόνος.
Γιατί;
Διότι Αὐτόν πού λέει ὅτι σέβεται, τελικά κάπου δέν Τόν
σεβάστηκε, δέν Τόν ὑπολόγισε.
Αὐτόν πού θέλει νά πιστεύει καί νά ἀγαπᾶ, στήν πράξη συχνά Τόν ἀρνεῖται κι αὐτό τοῦ γεννᾶ τή
λύπη μέσα του. Τό κατάντημά του τόν πονάει καί ὑποφέρει.
12. 3. ΛΕΥΙ = ΕΛΠΙΔΑ ΓΙΑ ΣΥΓΧΩΡΕΣΗ 1/2
a. Αμέσως μετά
γεννιέται η ελπίδα για
συγχώρεση. Έτσι ο
άνθρωπος νοιώθει την
παρηγοριά, «θα μας
λυπηθεί ο Θεός», λέει
σοφά ο λαός μας.
b. Αυτό σημαίνει ότι
ο άνθρωπος δεν
μπορεί να αποκτήσει
την ελπίδα της
συγχώρεσης χωρίς
πρώτα η καρδιά του
να ταπεινωθεί, κάτω
από τον φόβο του
Θεού και χωρίς να
συντριβεί από την
λύπη για τις αμαρτίες
του.
c. Εάν έλθει η ελπίδα
της συγχώρεσης
χωρίς τις παραπάνω
προϋποθέσεις, τότε
παραμένει υποθετική.
d. Γι’ αυτό το λόγο το
Πνεύμα το Άγιο
λέγεται Παράκλητος,
δηλ. Παρηγορητής,
γιατί παρηγορεί,
ανακουφίζει την
θλιμμένη καρδιά.
12
14. 4. ΙΟΥΔΑΣ = ΠΩΣ Η ΑΓΑΠΗ
ΓΕΝΝΙΕΤΑΙ ΜΕΣΑ ΜΑΣ 1/3
• Μόλις συμβούν αυτά στην ψυχή, γεννιέται μια οικειότητα με τον
Θεό, και πλημμυρίζει η ψυχή με μια ανείπωτη και ανεκλάλητη
χαρά.
• Ο αληθινός σύζυγος της ψυχής είναι ο Θεός, και γι’ αυτό
ενωνόμαστε μαζί Του
• Στο παρόν στάδιο η ψυχή του ανθρώπου αισθάνεται τον Θεό, τόσο
γλυκό, τόσο ελεήμονα, τόσο πιστό, τόσο καλό, αξιαγάπητο, οικείο,
που παραδίδεται στον Θεό θεληματικά και ελεύθερα.
• Αφού μας χαρίσει λοιπόν την άνοδό μας στο τρίτο σκαλί, την
ελπίδα της συγχώρησης, την οποία λαμβάνουμε μέσω του
μυστηρίου της εξομολογήσεως, το επόμενο σκαλί είναι η οικειότητα
μετά του Θεού. 14
15. Ο άνθρωπος δεν ομολογεί τότε μόνον τα αμαρτήματά του,
αλλά και την άπειρη αγαθότητα του Θεού. Δοξολογεί τον
Θεό.
Η ψυχή νοιώθει την ανάγκη να φωτισθεί… από το φως δια
μέσου του λογικού.
Ἐδῶ ἔχουμε τό ἀληθινό πνεῦμα πού κυριαρχεῖ στό χῶρο τῆς
Ὀρθοδοξίας, στήν καρδιά τοῦ κάθε πιστοῦ, ὁ ὁποῖος ὅ,τι
κάνει, τό κάνει ἐξ᾿ ἀγάπης κινούμενος.
Δέν κινεῖται χριστιανικά ἀπό καθῆκον, ἐπειδή πρέπει, ἀλλά
κινεῖται ἐξ᾿ ἀγάπης, ἐπειδή ἀγαπᾶ τόν Θεό.
15
4. ΙΟΥΔΑΣ = ΠΩΣ Η ΑΓΑΠΗ
ΓΕΝΝΙΕΤΑΙ ΜΕΣΑ ΜΑΣ 2/3
16. • Εἶμαι πλέον ὁ οἰκεῖος, ὁ φίλος τοῦ Θεοῦ καί αὐτό εἶναι τό
τέταρτο σκαλοπάτι πού ἀνεβαίνει ὁ ἄνθρωπος, ὅταν κινεῖται
πλέον ἐξ᾿ ἀγάπης καί αἰσθάνεται ἡ καρδιά του αὐτή τή
γλυκύτητα, τή γαλήνη τῆς παρουσίας τοῦ Θεοῦ κοντά του,
ἀναγνωρίζει ὅτι εἶναι ἐλεήμων ὁ Θεός καί γι᾿ αὐτό τόν ἐλέησε,
• Τόν αἰσθάνεται ἀξιαγάπητο, οἰκεῖο, καλό καί παραδίδεται στά
χέρια Του θεληματικά. Σοῦ δίνομαι Θεέ μου, πάρε με κοντά
Σου, εἶμαι δικός Σου.
• Μέχρι εδώ λειτουργεί το συναίσθημα.
• Μέχρι εδώ είναι τα απαραίτητα για την σωτηρία του ανθρώπου,
αλλά δεν είναι αρκετά για την τελειότητα.
16
4. ΙΟΥΔΑΣ = ΠΩΣ Η ΑΓΑΠΗ
ΓΕΝΝΙΕΤΑΙ ΜΕΣΑ ΜΑΣ 3/3
17. ΜΕΧΡΙ ΕΔΩ...
Μέχρι εδώ, πρέπει να σας πω, ότι όλα αυτά
τα πράγματα περιλαμβάνουν ένα
συναισθηματισμό, γιατί ο άνθρωπος έχει δύο
ελατήρια που τον κινούν, το συναίσθημα και
τη λογική του. Εδώ λοιπόν κινείται κυρίως
συναισθηματικά ο άνθρωπος σε όλα αυτά που
περιγράψαμε και γι᾿ αυτό βλέπουμε πιο
πολλές γυναίκες στο χώρο της πίστεως, κοντά
στο χριστιανισμό, κοντά στον Θεό, κοντά
στην Εκκλησία, επειδή κινούνται
συναισθηματικά. Δεν έχει μπεί η λογική
ακόμα σε όλα αυτά που αναφέραμε ως εδώ,
μέχρι αυτό το τέταρτο σκαλοπάτι.
17
19. 5. ΔΑΝ, ΝΕΦΘΑΛΕΙΜ =
ΠΡΟΑΙΣΘΗΜΑ (ΧΑΡΜΟΛΥΠΗ) 2/4
• Καταλαβαίνετε λοιπόν, ότι βρίσκεται σε πρώιμο στάδιο
κάποιος, ο πιστός όταν του προτείνουμε ένα ιερό βιβλίο να
μελετήσει και εκείνος δεν θέλει να το διαβάσει.
• Γιατί; Διότι δεν έχει φθάσει σ᾿ αυτό το σκαλί, δεν μπορεί να
το κατανοήσει ή το διαβάζει επειδή πρέπει, δεν έχει το
σωστό κίνητρο.
• Επομένως είναι το πέμπτο σκαλί είναι το να γνωρίσει κανείς
περισσότερο τον Θεό.
• Και όσο Τον γνωρίζει καλύτερα, μέσα στην ψυχή του
γεννιέται η λεγόμενη χαρμολύπη, δηλαδή παράλληλα
αναπτύσσονται η εν Θεώ χαρά και λύπη.
19
20. 5. ΔΑΝ, ΝΕΦΘΑΛΕΙΜ =
ΠΡΟΑΙΣΘΗΜΑ (ΧΑΡΜΟΛΥΠΗ) 3/4
• Το λογικό μας αισθάνεται την επιθυμία να γνωρίσει και
κατανοήσει όλα όσα το συναίσθημα μας κάνει να
αισθανόμαστε.
• Το λογικό μας κάνει έντονη προσπάθεια να μαθαίνει
πραγματικά και να κατανοεί καθαρά.
• Η ψυχή μας όμως επειδή ζει στην γήινη πραγματικότητα,
δεν μπορεί να κατανοήσει εκτός τα πρόσκαιρα και φυσικά
πράγματα.
• Γι’ αυτό εδώ καταφεύγουμε στην βοήθεια της φαντασίας,
που υπηρετεί το λογικό.
20
21. 5. ΔΑΝ, ΝΕΦΘΑΛΕΙΜ =
ΠΡΟΑΙΣΘΗΜΑ (ΧΑΡΜΟΛΥΠΗ) 4/4
• e. Αρχίζουμε λοιπόν να σκεφτόμαστε θεϊκοπνευματικά πράγματα,
όσο είναι αυτό δυνατόν, και αποφεύγουμε τα πρόσκαιρα και
ψεύτικα.
• f. Έτσι η μία αρετή είναι για να φρενάρει με τον επερχόμενο πόνο
για τις αμαρτίες που προσβάλουν την ψυχή. Μόλις έρθουν κάποιες
άτοπες, αμαρτωλές σκέψεις αμέσως ζωγραφίζονται μπροστά μας οι
μελλοντικοί πόνοι και οι θλίψεις, οπότε αποκεφαλίζεται μεμιάς η
σκέψη, πριν προλάβει καν να προξενήσει κακό στην ψυχή.
• g. Η άλλη αρετή, μας παροτρύνει να κατεργαζόμαστε το καλό και
διεγείρει τους ιερούς πόθους. Μας καταφλέγει την ψυχή με άγιες
επιθυμίες, με γλυκές και πανέμορφες ουράνιες αξίες, και
ταυτόχρονα μας χαροποιεί με τις ουράνιες χαρές που θα
ακολουθήσουν. 21
22. 6. ΓΑΔ, ΑΣΗΡ = ΑΠΟΧΗ–ΕΓΚΡΑΤΕΙΑ 1/3
• a. Για να μπορέσει κάποιος να καρποφορήσει πνευματικά
πρέπει να μάθη να ζει με μετριοφροσύνη, και όχι να
παρεκκλίνει από την ευθεία οδό.
• b. Πρέπει να αποκτήσουμε την λεγόμενη «πειθαρχία των
αισθήσεων» με την εγκράτεια και να νικήσουμε τους
πειρασμούς με την υπομονή.
• c. Με την εγκράτεια και δια της υπομονής τιμωρούνται οι
σαρκικές επιθυμίες.
• d. Τώρα όσο πολεμούμε την σαρκικότητα και μειώνονται οι
απαιτήσεις της, μεταφράζεται αυτόματα σαν ευλογία για το
συναίσθημα, κ υπάρχει μεγάλη χαρά και αγαλλίαση σε αυτό
(το συναισθημα).
22
23. 6. ΓΑΔ, ΑΣΗΡ = ΑΠΟΧΗ–ΕΓΚΡΑΤΕΙΑ 2/3
• e. Όταν λέμε εγκράτεια δεν εννοούμε την αποχή από το
κρέας, ή από το να πίνουμε ποτό, ή απλά τον περιορισμό
της τροφής…
• f. Εννοούμε αποχή, και εγκράτεια από κάθε πρόσκαιρο,
από ανούσιες κοσμικές φροντίδες, καθημερινές απολαύσεις
σωματικές, η ακόμα και φθηνές πνευματικές, άσκοπη
ανάγνωση βλαβερών αναγνωσμάτων, άχρηστης γνώσης.
• g. Γενικά πόλεμος σε ότι οδηγεί στις απολαύσεις των 5
αισθήσεων.
23
24. 6. ΓΑΔ, ΑΣΗΡ = ΑΠΟΧΗ–ΕΓΚΡΑΤΕΙΑ 3/3
• g. Γενικά πόλεμος σε ότι οδηγεί στις απολαύσεις των 5
αισθήσεων
• h. Η απόλαυση των αισθήσεων οδηγεί σε πείνα και δίψα για
περισσότερες απολαύσεις.
• i. Μετά από τον σκληρό αυτόν αγώνα, έρχεται η εσωτερική
αδιατάρακτη γαλήνη μέσα στην ψυχή μας.
• j. Η υπομονή που αποκτά ο άνθρωπος μέσα από τις θλίψεις
και αυτόν τον τρομερό διαρκή πόλεμο, οι μάταιες επιθυμίες
και απολαύσεις δεν βρίσκουν τόπο να κατοικήσουν.
24
25. 7. ΙΣΑΑΧΑΡ = ΧΑΡΑ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗΣ
ΓΛΥΚΥΤΗΤΑΣ 1/2
• a. Αφού λοιπόν έχουν υποχωρήσει οι εχθροί και το φρούριο της
συνείδησης ειρηνεύει, ο άνθρωπος ειρηνεύει και καταλαβαίνει
την βαθύτητα της ειρήνης του Θεού.
• b. Η ειρήνη του Θεού διαπερνά και ποτίζει τη διανόηση του
ανθρώπου
• c. Αν ο άνθρωπος δεν υποτάξει τέλεια τις απαιτήσεις των 5
αισθήσεων, δεν μπορεί να αισθανθεί την εσωτερική χαρά που
προέρχεται από το Θεό και από τις πνευματικές ανατάσεις.
25
26. 7. ΙΣΑΑΧΑΡ = ΧΑΡΑ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗΣ
ΓΛΥΚΥΤΗΤΑΣ 2/2
• d. Αυτή η χαρμόσυνη γλυκύτητα είναι μία πρόγευση της
ουράνιας.
• e. Βρισκόμενος ο άνθρωπος σε αυτό το στάδιο, βρίσκεται
και κατοικεί ανάμεσα στις 2 ακρότητες
• i. Της παρούσας θνητής, πρόσκαιρης, γήινης διαβίωσης
• ii. Της μακάριας, αθάνατης και αιώνιας ζωής.
• iii.Το ένα πόδι πατάει στη γη, το άλλο πατάει στη αιωνιότητα
26
27. 8. ΖΑΒΟΥΛΩΝ = ΜΙΣΟΣ ΚΑΤΑ ΤΗΣ
ΑΜΑΡΤΙΑΣ
• a. Το τέλειο μίσος για την αμαρτία γεννιέται μετά από την
εσωτερική γλυκύτητα
• b. Μόνο όταν έχεις τις ουράνιες γλυκύτητες μέσα σου μπορείς
να το αποκτήσεις
• c. Το μίσος δεν είναι αμαρτία όταν στρέφεται εναντίον της, και
όχι κατά των ανθρώπων.
• d. Ο άνθρωπος συναισθάνεται απόλυτα το κακό που προξενεί η
αμαρτία.
• e. Η ψυχή κατανοεί ότι η αργοπορία της έλευσης των ουράνιων
αγαλλιάσεων, ανυψώσεων οφείλεται στην αμαρτία
• f. Μισούμε και πολεμούμε την αμαρτία, αλλά όμως ποτέ τον
αμαρτωλό 27
28. 9. Η ΔΕΙΝΑ = ΚΑΤΑΛΛΗΛΗ
ΝΤΡΟΠΑΛΟΤΗΤΑ ΓΙΑ ΤΗΝ
ΑΜΑΡΤΙΑ 1/2
• d. Θα ντρεπόσουν περισσότερο:
• i. Για τις κακές κ αμαρτωλές σκέψεις του μυαλού και τις
επιθυμίες της καρδιάς σου
• ii. Ή αν σε τοποθετούσαν ολόγυμνο μπροστά στην
Βουλή;
• iii. Μην ξεχνούμε ότι οι άνθρωποι βλέπουν την γύμνια
του σώματος, αλλά ο Θεός βλέπει την γύμνια της ψυχής.
28
29. 9. Η ΔΕΙΝΑ = ΚΑΤΑΛΛΗΛΗ
ΝΤΡΟΠΑΛΟΤΗΤΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΜΑΡΤΙΑ
2/2
• Το συναίσθημα και η λογική όταν βρίσκεται στο απόλυτο
μέτρο που πρέπει γίνεται αρετή. Πρέπει το συναίσθημα να
είναι αυτό που με ακρίβεια είναι, ούτε λίγο παραπάνω, ούτε
λίγο παρακάτω. Αν ξεφύγει από τα απόλυτα μέτρα που
αναλογεί, τότε μετατρέπεται σε ελάττωμα και κακία.
• Π. χ. Ο υπερβολικός φόβος γίνεται απελπισία
• Η πολύ λύπη γίνεται μελαγχολία, δεν μπορεί να χαρεί.
• Η χωρίς όρια ελπίδα γίνεται αλαζονεία, κολακεία, αυταπάτη
• Η πέραν του δέον χαρά και απόλαυση γίνεται ακολασία,
διάλυση.
29
30. 10. ΙΩΣΗΦ = ΔΙΑΚΡΙΣΗ, ΒΕΝΙΑΜΙΝ =
ΘΕΑ ή ΌΡΑΣΗ ή ΘΕΑΜΑ, ΘΕΟΥ,
ΘΕΩΣΗ (ΚΑΤΑ ΧΑΡΙΝ) 1/2
• a. Η αρετή της Διάκρισης, ο Ιωσήφ) είναι αναγκαία για
να κυβερνάει όλες τις άλλες αρετές.
• b. Στην πορεία της πνευματικής ζωής αποκτούμε πείρα
για την κάθε μία αρετή
• c. Συχνά έχουμε πεσίματα και ανασηκώματα που μας
ωφελούν εν τέλει.
• d. Έχουμε κοπιάσει πάρα πολύ για να φθάσουμε έως
εδώ
30
31. 10. ΙΩΣΗΦ = ΔΙΑΚΡΙΣΗ, ΒΕΝΙΑΜΙΝ =
ΘΕΑ ή ΌΡΑΣΗ ή ΘΕΑΜΑ, ΘΕΟΥ,
ΘΕΩΣΗ (ΚΑΤΑ ΧΑΡΙΝ) 2/2
• f. Όποιος κυβερνηθεί από την αρετή αυτή δεν θα
μεταμεληθεί για τις υπηρεσίες της.
• g. Μαθαίνει να αποφεύγει τις παγίδες του εχθρού
• h. Αποκτά την τέλεια γνώση για τον εαυτό του.
Αυτογνωσία.
31
32. i0. Βενιαμίν = Θέωση, Θεωρία
• i. Με την βοήθεια της χάριτος του Θεού φωτίζεται ο
νους μας, η λογική μας, κι ύστερα μπαίνουμε στην γνώση
του Θεού «καθώς δυνάμεθα».
• ii. Όποιος δεν ασκηθεί να ερευνήσει και να δει καθαρά
τον εαυτό του δεν μπορεί να ατενίσει και να δει τον Θεό.
• iii. Μακάριοι οι καθαροί τη καρδία, ότι αυτοί τον Θεό
όψονται.
• iv. Η ψυχή του ανθρώπου παρομοιάζεται με καθαρό
καθρέπτη, που όσο καθαρότερος είναι τόσο περισσότερο
αντανακλούν οι ακτίνες του ήλιου.
• Ο άνθρωπος δεν μπορεί με τις δυνάμεις του να φθάσει σε
αυτό το σημείο. Και δεν το αξίζει βέβαια. Είναι δωρεά της
χάριτος του Θεού…
32
33. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΑ
Ανάλογα με την κρίση Του θα δώσει στον καθένα ο Θεός τα χαρίσματά Του και γι᾿ αυτό, όπως εξηγήσαμε, είναι
δώρα του Θεού και όχι στόχοι αυτοσκοπού τους οποίους κατακτά ο άνθρωπος. Ο Θεός βλέπει τον πόθο, βλέπει τον
αγώνα, βλέπει την αγωνία, βλέπει το πόσο Τον αναζητά ο άνθρωπος.
Ο σεβασμός, η χαρά ή η λύπη, ο πόνος, η ελπίδα της σωτηρίας, όλα αυτά τα σκαλοπάτια, τα οποία μελετήσαμε και
σας τα ανέπτυξα, μπορεί να τα λάβει ο κάθε χριστιανός σαν χαρίσματα, ζητώντας με ταπείνωση το έλεος του Θεού
σύμφωνα με το θέλημά Του και αγωνιζόμενος να ζει κατά το θέλημά Του.
Ας έχουμε υπόψη μας ότι το παιδί που δεν θα κλάψει, η μαμά δεν πρόκειται να το ταίσει. Παρομοίως, «αιτείτε και
δοθήσεται υμίν». Να ζητάτε λέει ο Θεός. Τι πρέπει να ζητάμε; Πρώτον, τη Βασιλεία του Θεού και όλα τα υπόλοιπα θα
μας τα δώσει Αυτός. «Ξέρω», λέει, «τι ανάγκες έχετε. Εσείς ζητάτε πρώτον να ενωθείτε μαζί Μου και από εκεί και πέρα
όλα όσα χρειάζονται, να είστε βέβαιοι και σίγουροι ότι θα σας τα δώσω Εγώ».
Η Βασιλεία του Θεού γεννιέται μέσα μας, στην καρδιά μας και αναγνωρίζεται από την κλίμακα των αρετών που
λαμβάνει ο άνθρωπος σε δέκα στάδια. Εμείς λοιπόν με τον αγώνα μας, με την υπακοή μας, ας αγωνισθούμε για να
λάβουμε αυτά τα δώρα από τον Θεό. Αμήν.
33
Editor's Notes
Ο άνθρωπος κινείται και ζει σε συνδυασμό, συναισθήματος και λογικής, Αυτά τα δύο πρέπει να είναι εναρμονισμένα μεταξύ τους, αλλιώς υπάρχει πρόβλημα. Οι γυναίκες λειτουργούν περισσότερο με το συναίσθημα και λιγότερο με την λογική σε αντίθεση με τους άνδρες που λειτουργούν περισσότερο με την λογική παρά με το συναίσθημα.
Ο άνθρωπος σκέπτεται ότι πρέπει να δει τον Θεό, με μεγάλο φόβο και τον εσωτερικό πόνο της τιμωρίας για την αμαρτία, με την έννοια της ευσπλαχνίας του Θεού, για να ζητήσει το έλεός του.
Ἐδῶ, ἡ καρδιά τοῦ ἀνθρώπου ταπεινώνεται αὐτομάτως, καθώς ἔμπρακτα ἀναγνωρίζει τό λάθος του.
Ταυτόχρονα γεννιέται μέσα σ’ αὐτήν τήν καρδιά ἡ ἐλπίδα τῆς συγχώρεσης. Ἀφοῦ πραγματικά λυπήθηκα, πόνεσα, ἀφοῦ ζήτησα συγγνώμη ἀπό τόν Θεό μέ συντριβή, ἔχω τήν ἐλπίδα τῆς συγχώρεσης.
Ἔτσι, στό τρίτο σκαλοπάτι τῶν ἀρετῶν, ὁ μοναχός καί κάθε χριστιανός ἀποκτᾶ, μέσα ἀπό τή θλίψη του, τήν ἐλπίδα τῆς συγχώρεσης, ὅτι πλέον θά βρεῖ ἔλεος στά μάτια τοῦ Θεοῦ.
Ὡστόσο, σ’ αὐτό τό σημεῖο πρέπει νά προσέξουμε, γιατί καμμιά φορά μπορεῖ νά ἔχουμε μιά παραπλανητική ἐλπίδα συγχώρεσης. Γιά παράδειγμα, ἔκλαψα μόνος μου, τά εἶπα στήν προσευχή μου, «Θεέ μου, συγχῶρα με» καί νομίζω ὅτι δικαιολογώντας τόν ἑαυτό μου, δικαιώνομαι.
Λέω δηλαδή μέ τή φαντασία μου, «ἔλα μωρέ, ἄνθρωπος εἶμαι κι ἐγώ, ἁμάρτησα. Ἔ, μέ συγχωρεῖ ὁ Θεός κι ἐμένα!». Ἔχουμε τότε μιά ψευδαίσθηση ὅτι συγχωρούμεθα. Αὐτό πρέπει νά τό προσέξουμε, γιατί εἶναι τοῦ πονηροῦ, δέν εἶναι ἡ πραγματική ἐλπίδα τῆς συγχώρεσης πού γεννάει ὁ Θεός σάν ἀρετή μέσα στήν καρδιά μας, ἡ ὁποία ὅπως εἴπαμε ἔρχεται μετά τό σεβασμό, μετά τή λύπη μας γιά τήν ἁμαρτία πού διεπράξαμε ἤ γιά τό πάθος πού μᾶς ἐξαχρειώνει.
Δέν πρέπει δηλαδή νά εἶναι μιά αὐθαίρετη ἐλπίδα αὐτοδικαίωσης, μέ τή σκέψη, «ἔ, ἐντάξει καί τί ἔγινε»;
Ξανα-αισθάνομαι με τον Θεό ηρεμία και συμφιλίωση, μπορώ πλέον να Τον κοιτάω με άνεση και χαρά, αισθάνομαι την ευλογία της εικόνας Του, ότι μπορώ και Του μιλάω με συναίσθηση της παρουσίας Του, αισθάνομαι μέσα στην ακολουθία υπέροχα, κάνω τον όρθρο μου, τον εσπερινό μου χωρίς ενοχές.
Δεν πνίγομαι, ούτε κουράζομαι, αλλά αισθάνομαι οικεία, όμορφα, με γεμίζει η χάρις Του, θέλω να ψάλλω, θέλω να φωνάξω κι εγώ δυνατά, την ώρα που ψάλλουν «Άγιος, Άγιος, Άγιος Κύριος Σαβαώθ, πλήρης ο ουρανός και η γη της δόξης Αυτού».
Εάν ανέλθει μέχρι αυτό το σημείο ο άνθρωπος και γίνει οικείος του Θεού, έχει ήδη επιτύχει τη σωτηρία του, δηλαδή σώζεται εάν φθάσει μέχρι αυτό το σκαλί. Λέμε ότι έχει επιτύχει τη σωτηρία του, επειδή ήδη εμφανίζει μια ροπή προς την τελειότητα, καθώς έχει κληθεί να φθάσει στο καθ᾿ ομοίωσιν, επλάσθη κατ᾿ εικόνα και πρέπει να φθάσει στο καθ᾿ ομοίωσιν. «Γίνεσθε ούν τέλειοι, καθώς τέλειος ειμί και Εγώ», μας λέει ο Κύριος. Πρέπει λοιπόν να πορευθεί προς την τελειότητα και τα σκαλοπάτια είναι δέκα, ενώ εμείς ακόμα βρισκόμαστε στο τέταρτο. Ωστόσο, αν ο χριστιανός έχει φθάσει μέχρι το τέταρτο σκαλοπάτι, έχει πλέον επιτύχει τη σωτηρία του. Από εκεί και πέρα πρέπει να παλέψει, ώστε να λάβει τα υπόλοιπα δώρα του Αγίου Πνεύματος, τα υπόλοιπα στάδια των αρετών που τον οδηγούν στην τελειότητα.
Στο επόμενο, στο έκτο στάδιο, έρχεται η εγκράτεια, που προϋποθέτει το πέρασμά μας από τα προηγούμενα στάδια. Η αρετή αυτή δεν συνίσταται μόνο σε σεξουαλική εγκράτεια, που είναι μόνο ένα είδος εγκράτειας. Πρόκειται για την γενική εγκράτεια όπου ο άνθρωπος φθάνει τελικά να θέλει τον σωφρονισμό των πέντε αισθήσεων. Της ακοής του, της γεύσεώς του, της οσφρήσεώς του, της οράσεώς του και της αφής του. Αναζητά ο άνθρωπος να έχει ακριβώς “φυλακή” των πέντε αισθήσεων, προσέχει ολικώς τις αισθήσεις του, επειδή ο ίδιος το επιθυμεί και το επιδιώκει.
Εγκρατεύεται λοιπόν αυθορμήτως πλέον, προσέχει την όρασή του, προσέχει την ακοή του, επειδή η διάθεση για εγκράτεια του γεννιέται, χωρίς να επιβάλλει με βία στον εαυτό του την απαγόρευση, λέγοντας π.χ. για κάτι ότι δεν θέλω να τ᾿ ακούσω. Δεν έχει ανάγκη γυρίζοντας την εφημερίδα και βλέποντας κάτι βρώμικο να πάθει πανικό, καθώς δεν την ανοίγει καθόλου, αφού δεν έχει τέτοια επιθυμία και επειδή υποψιάζεται ότι κάτι μη αρεστό στον Θεό μπορεί να υπάρχει. Δηλαδή κάνει αμέσως “φυλακή” των αισθήσεών του και μάλιστα και των πέντε αισθήσεών του.
Στο έβδομο στάδιο τον πληροφορεί πλέον ο Θεός, με ένα επόμενο δώρο, με τη χαρά μιάς εσωτερικής γλυκύτητας και ειρήνης. Αυτός ο άνθρωπος πλέον βρίσκεται σε μία γλυκύτητα και σε μία ειρήνη της θείας χάριτος, ζει μεν εντός του κόσμου σωματικώς, αλλά είναι σαν να βρίσκεται μακριά! Σ’ αυτή την κατάσταση, βιώνει με απάθεια τα γεγονότα πλέον, ασκώντας διαρκή εγκράτεια των πέντε αισθήσεων. Διατηρώντας τη “φυλακή” των πέντε αισθήσεων, μπορεί να παραμένει ατάραχος και ειρηνικός. Τότε γεύεται μια υπερκόσμια γλυκύτητα που δεν συγκρίνεται με εκείνη που έχει το μέλι, και ζει σε μια ειρήνη ασύγκριτη με οποιαδήποτε ειρήνη του κόσμου. Τότε μιλάμε για μια άλλη ειρήνη που βιώνει ο άνθρωπος, που είναι η ειρήνη του Θεού. Είναι η γαλήνη του Αγίου Πνεύματος. Είναι ένα μοναδικό χάρισμα του Θεού στον άνθρωπο, όπου η χαρμόσυνη εσωτερική γλυκύτητα αποτελεί μία πρόγευση της ουράνιας γλυκύτητας που θα γευθεί στον Παράδεισο.
Ο άνθρωπος που έχει φθάσει σ᾿ αυτό το έβδομο στάδιο, αναγνωρίζει καθαρά το πρόσκαιρο και μάταιο της διαβίωσης πάνω στη γη, καταλαβαίνει βαθιά ότι είναι προσωρινός, θνητός, ένας απλός περαστικός από τα επίγεια. Προαισθάνεται επίσης καθαρότερα την αξία της αθάνατης και αιώνιας ζωής. Θα λέγαμε ότι με το ένα πόδι πατάει επάνω στη γη, αλλά το άλλο πόδι το έχει βάλλει ήδη στην αιωνιότητα. Δεν δίνει σημασία στα γήινα πράγματα, τα βλέπει μεν, αλλά δεν τον αγγίζουν και μένει απαθής, καθώς όλα φιλτράρονται από την γλυκύτητα της επαφής του με τον Θεό.
Φαντασθείτε έναν χορτάτο άνθρωπο, που βλέπει από μπροστά του να περνάει μια τούρτα. Όσο ωραία και να είναι η τούρτα, όταν είσαι χορτάτος, ο κορεσμός σε κάνει να μένεις ασυγκίνητος και μπορεί η καλύτερη λιχουδιά να σου φέρνει αηδία. Όταν ο άνθρωπος λοιπόν έχει φθάσει σ᾿ αυτό το στάδιο της γλυκύτητας του ουρανού και της απόλυτης ειρήνης του Χριστού, όλα πάνω στη γη του φαίνονται μάταια, πρόσκαιρα, ασήμαντα.
~Σε τίποτα δεν δίνει σημασία, καθώς αναγνωρίζει ότι ήδη έχει γεννηθεί μέσα του η Ουράνια Βασιλεία, η αίσθηση της αιωνιότητας του Θεού, η παντοτινή χαρά, μπροστά στην οποία δεν έχει αξία οτιδήποτε γήινο, όπως τα πτυχία, τα κτίρια, τα σπίτια, τα αυτοκίνητα. Βλέπει καθαρά ότι δεν υπάρχει τίποτε ουσιώδες και όντως αληθινό επάνω στη γη.
Το όγδοο στάδιο επέρχεται μετά από αυτή την εσωτερική γλυκύτητα που αποκτά ο άνθρωπος και είναι το μίσος κατά της αμαρτίας. Τότε, δεν θέλει να βλέπει η να ακούει για την αμαρτία, τη μισεί την αμαρτία, και μόνο που την σκέπτεται αηδιάζει, του φαίνεται ως κάτι ξένο, ως ένα πράγμα το οποίο του διαταράσσει αυτή την εσωτερική γαλήνη και ηρεμία. Έχει κατά πολύ ξεπεράσει την ψευδαίσθηση του κοσμικού ανθρώπου ότι είναι γλυκιά η αμαρτία, αλλά δεν πρέπει να την κάνω επειδή δεν επιτρέπεται για τον Θεό. Δεν αισθάνεται αυτό το πράγμα, αυτό ανήκει σε πολύ χαμηλό, πρώιμο στάδιο.
Εδώ αισθάνεται πλέον μίσος για την αμαρτία, μισεί την αμαρτία, ενώ αντιθέτως δείχνει πάρα πολύ μεγάλη αγάπη για τον αμαρτωλό άνθρωπο, για τον συνάνθρωπό του. Τον συμπονά πάρα πολύ, γιατί βλέπει πως τον έχει βουτήξει ο δαίμονας της αμαρτίας και αναγνωρίζει ότι όπως παίζει μια γάτα με το ποντίκι, έτσι σταδιακά οι δαίμονες ξεσκίζουν την ανθρώπινη ψυχή.
Στο ένατο στάδιο δημιουργεί ο Θεός ντροπή μπροστά στην αμαρτία. Με ρώτησε κάποια στιγμή ο π. Αυγουστίνος, «τι θα σου ήταν πιο εύκολο; Να ξεγυμνωθείς μπροστά στον κόσμο, μπροστά στη Βουλή και να σε δείχνει γυμνό η τηλεόραση ή μια σκέψη σου βρώμικη να αποκαλυφθεί μπροστά στον Θεό; Τι θα σε τρόμαζε περισσότερο;». Όταν αισθανθούμε βαθιά ντροπή, επειδή πέρασε από το μυαλό μας μια κακή σκέψη και τη διάβασε ο Θεός, τότε ήδη έχουμε φθάσει στο ένατο στάδιο των αρετών. Ντρέπομαι ακόμα και για τη σκέψη μου.
Σ᾿ αυτό το στάδιο, ο Θεός τι κάνει πολλές φορές; Εδώ είναι ο κίνδυνος πτώσεως των μεγάλων αγίων, η περίπτωση του εγωισμού, της υπερηφανείας, επειδή ο άνθρωπος πολλές φορές αντιλαμβάνεται που φθάνει, καταλαβαίνει τι μεγάλα δώρα εισπράττει από τον Θεό. Βλέπω λοιπόν το τάδε δώρο που μου χάρισε· για παράδειγμα μου χάρισε και έχω το προορατικό χάρισμα, μου χάρισε και έχω το ιαματικό χάρισμα. Ας πούμε, εκεί στο Βατοπαίδι που είχαμε πάει, ήταν ο π. Δαβίδ, ένας κληρικός, που ο Θεός του έχει δώσει το ιαματικό χάρισμα και μάλιστα το είχαμε δημοσιεύσει και στο περιοδικό μας, την “Ορθόδοξη Μαρτυρία”. Αυτός λοιπόν, όποιον ακούμπαγε και σταύρωνε με το χέρι του, θεραπευόταν από τις ασθένειες.
Εάν ένας τέτοιος άνθρωπος υπερηφανευθεί και πεί, «κοίταξε εγώ που έφθασα», και εάν δεν το δεχθεί ως δώρο του Θεού, το οποίο δεν το κατέκτησε εκείνος, αλλά του το έδωσε ο Θεός, κινδυνεύει άμεσα! Δεν πρέπει ούτε στιγμή να ξεχνά ότι ο Θεός αγαπά τα παιδιά Του όπως κάθε καλός πατέρας, ο οποίος τη μια παίρνει στα παιδιά του μια σοκολάτα, την άλλη μια τσίχλα, την άλλη μια καραμέλα, την άλλη μια πάστα. Έτσι και ο Θεός σου δίνει τα δώρα Του, μοιράζει χαρίσματα, όχι επειδή το αξίζεις, αλλά επειδή Εκείνος χαίρεται να σε ντύνει με την χάρη Του.
Ωστόσο, όταν φθάνεις και έχεις πάρει κάποια δώρα και τα βλέπεις, κινδυνεύεις να ξεχάσεις τον Ευεργέτη σου και γι᾿ αυτό ο Θεός τι κάνει; Επιτρέπει ακόμα και στους ευρισκομένους στα υψηλότερα πνευματικά σκαλοπάτια να πέσουν σε μια αμαρτία, για να εννοήσουν κι αυτοί την ελαχιστότητά τους μπροστά στο άπειρο έλεος του Θεού. Αλλά και πάλι ο Θεός, όσους είχαν φθάσει τόσο ψηλά και πέσανε κάτω, τους δέχεται ξανά και τους ελεεί, για να εκτιμήσουν και να κατανοήσουν πόσο άπειρο είναι το έλεός Του.
Ώστε σ’ αυτό το στάδιο, ο άνθρωπος κατανοεί το άπειρο έλεος του Θεού και αισθάνεται τη ντροπή, ακόμα και για μια κακή σκέψη που πέρασε, όχι απλώς μισεί την αμαρτωλή πράξη, αλλά και μια έστω στιγμιαία σκέψη, επειδή αντιλαμβάνεται ότι την βλέπει ο Θεός, Εκείνος που Τον αγαπά και Τον σέβεται, όπως είπαμε στην αρχή.
το ένα μετά το άλλο από τον Θεό.
Αυτό θέλει αγώνα· για να πάρεις το δώρο σου, πρέπει να δείξεις ότι αγαπάς, ότι το ποθείς, ότι το θέλεις, όχι να πιστεύεις ότι το αξίζεις, αλλά να ξέρεις ότι στο δίνει ο Θεός επειδή το ποθείς. Στο παιδάκι ο μπαμπάς πολλές φορές ένα παιχνίδι δεν του το παίρνει επειδή το αξίζει, αλλά επειδή βλέπει ότι το παιδάκι κλαίει και ότι το ποθεί. Εδώ εφαρμόζεται το «κρούετε και ανοιγήσεται». Όχι στο να χτυπάμε για να μας δώσει ο Θεός ένα αυτοκίνητο, αλλά στο να ζητάμε με πόθο Αυτόν και Αυτός θα μας χαρίσει τα πνευματικά δώρα· τότε έρχεται ο Θεός και μας δίνει τα χαρίσματά Του, όταν Τον ποθούμε, Τον θέλουμε.
Θα κλείσουμε, με αυτό που είπε πάλι ο πατήρ Αυγουστίνος σε μια κουβέντα που είχαμε, μια και είναι μοναχός, αναφέροντας τι ισχύει σ᾿ εσάς, που είστε μοναχοί. Ο μοναχός, απ᾿ όλα αυτά, τι οφείλει; Εσάς ρωτώ π. Αυγουστίνε: Θα πρέπει τελικά να μπούμε σ᾿ αυτή τη διαδικασία, να δούμε που βρίσκομαι εγώ ή ο καθένας από εμάς; Αυτά τα στάδια τα οποία ακούσαμε τώρα, έχουν να κάνουν με τον αγώνα τον προσωπικό του καθενός μας. Οι άγιοι έβλεπαν στην πορεία τους τι συνάντησαν, και αυτά που διαβάσαμε τώρα είναι βιώματα αγίων. Σίγουρα δεν τα έχουμε γράψει εμείς, τα έγραψαν άγιοι άνθρωποι, οι οποίοι πρώτα τα βίωσαν, γιατί ο χριστιανισμός είναι βίωμα.
Έτσι λοιπόν, αν εμείς μπούμε στη διαδικασία να ακολουθήσουμε με προγραμματισμένη σειρά κατάκτησης την μία αρετή μετά την άλλη, θα κάνουμε λάθος. Εμείς οφείλουμε σαν μοναχοί να κάνουμε την υπακοή μας, να υπακούμε στον ηγούμενο, στην ηγουμένη, να κάνουμε με ακρίβεια αυτά τα οποία μας λένε και από ᾿κεί και πέρα είναι στο χέρι του Θεού ποιόν θα χαριτώσει με το άλφα ή το βήτα χάρισμα. Λένε λοιπόν οι Πατέρες σχετικά, ότι δεν πρέπει να καθίσει ο μοναχός να δεί που έχει φθάσει και ποια δώρα έχει πάρει από τον Θεό και που βρίσκεται πνευματικά στην κλίμακα. Ο μοναχός, εκείνο που έχει να προσέξει, είναι να κάνει υπακοή απέναντι στον Γέροντά του. Και εάν την κάνει και αγωνίζεται, όπως αγωνίζεται ο Γέροντάς του, και πράττει αυτά που του λέει ο Γέροντάς του, από εκεί θα λάβει τα δώρα του Θεού. Έτσι θα έρθουν τα δώρα από τον Θεό.
