Hội nghị khoa học kỹ thuật lần 34 đại học y dược 2017

1. NGHIÊN CỨU GIẢI PHẪU ỨNG DỤNG
CỦA CÁC RÒNG RỌC NGÓN TAY
Đào Thanh Tú, Đỗ Phước Hùng
ĐẠI HỌC Y DƯỢC TP.HCM
1

2. Nội dung
Đặt vấn đề
Mục tiêu nghiên cứu
Tổng quan tài liệu
Đối tượng, phương pháp nghiên cứu
Kết quả
Bàn luận
Kết luận
1
2
3
4
5
6
7

3. Đặt vấn đề
• Ròng rọc là những dải mô sợi nằm dọc theo bao gân
gấp tại ngón tay.
• Hệ thống ròng rọc giữ cho gân gấp đi đúng đường,
ngăn hiện tượng cung tên và là bản lề giúp gấp ngón
tay hiệu quả.
• Các tổn thương liên quan đến ròng rọc ngày càng gặp
nhiều trên lâm sàng, gây đau hoặc mất chức năng
ngón tay
3

4. Đặt vấn đề
4

5. Đặt vấn đề
5
Tái tạo ròng rọc

6. Đặt vấn đề
Viêm hẹp bao gân gấp
6

7. Đặt vấn đề
Đường rạch da ở
ngón tay
7

8. Đặt vấn đề
• Chưa có sự thống nhất hoàn toàn về số lượng ròng rọc, vị trí
cũng như sự liên quan của ròng rọc với các mốc da, mốc
xương, thần kinh, mạch máu.
• Giữa các chủng tộc khác nhau đặc điểm giải phẫu ròng rọc
cũng khác.
• Chưa có ở Việt Nam
Tình hình y văn
Nghiên cứu giải phẫu ứng dụng
của các ròng rọc ngón tay
8

9. Mục tiêu nghiên cứu
1. Xác định sự hiện diện, hình dạng, vị trí và kích thước
các ròng rọc.
2. Xác định mối liên quan của ròng rọc với các cấu trúc
giải phẫu lân cận: các nếp da tay, bó mạch - thần kinh
và các khe khớp ở ngón tay.
9

10. Tổng quan tài liệu
Ròng rọc các ngón dài
10

11. Tổng quan tài liệu
Ròng rọc ngón I
11

12. Tổng quan tài liệu
12

13. Tổng quan tài liệu
13

14. Tổng quan tài liệu
14

15. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu
Bàn tay
Xác tươi
đông lạnh
Chi cắt
cụt
15

16. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu
Thiết kế NC
• Nghiên cứu hàng loạt ca
Cỡ mẫu dự kiến
• 30 bàn tay
Công cụ
• Dụng cụ phẫu tích
• Dụng cụ đo đạc
• Tấm kê tay 16

17. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu
17

18. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu
• Các ngón dài
18
A1
A2
A3 A4 A5

19. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu
Ròng rọc A1
19

20. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu
20

21. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu
21

22. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu
1
2
22

23. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu
23

24. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu
24

25. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu
25

26. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu
26

27. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu
Phương pháp phân tích và xử lý số liệu
• Nhập số liệu qua Excel 2013
• Phân tích số liệu bằng phần mềm xử lí thống kê STATA 12.0
và MedCalc.
• Trình bày số liệu dưới dạng bảng và biểu đồ bằng Word 2013
27

28. Kết quả
Đặc điểm chung mẫu nghiên cứu
• Tuổi trung bình: 60,74 tuổi.
• Giới tính: Nam giới chiếm ưu thế 76,5%.
• Vị trí: 17 bàn tay trái – 17 bàn tay phải.
28

29. Kết quả
Sự hiện diện, hình dạng, vị trí và kích thước các
ròng rọc
Ngón I
29

30. Ngón I – Dạng ròng rọc Av
30

31. 58.82%
35.30%
5.88%
Ngang Chéo Liên tục A1
Ngón I – Dạng ròng rọc Av
31

32. Trung bình
(mm)
Độ lệch chuẩn Khoảng
giới hạn
A1 5,0 0,91 3,6 – 7,74
Av 4,62 0,92 2,3 – 5,8
OP 3,68 0,7 2,5 - 5,7
A2 3,5 0,73 2 – 5,3
Ngón I – Kích thước các ròng rọc
32

33. Kết quả
Sự hiện diện, hình dạng, vị trí và kích thước các
ròng rọc
Các ngón dài
33

34. Các ngón dài – Ròng rọc A1
34

35. Ròng rọc Ngón 2 Ngón 3 Ngón 4 Ngón 5
A1 7,05 7,1 6,27 5,39
A2 13,07 16,68 14,32 10,14
A3 2,11 2,11 2,09 1,7
A4 6,13 7,11 6,28 5,45
A5 1,37 1,54 1,56 1,08
Các ngón dài – Kích thước các ròng rọc (mm)
35

36. Kết quả
Mối liên quan của của các ròng rọc với các cấu
trúc giải phẫu lân cận
Khoảng cách
Trung bình
(mm)
Khoảng
giới hạn
Từ nếp da gần
khớp bàn đốt tới
Bờ gần A1 1,15 0,3 – 4,16
Bờ gần Av 7,15 3,53 – 9,4
Từ nếp da khớp
liên đốt tới
Bờ gần OP 6,62 3,54 – 10,8
Bờ gần A2 2,03 0,76 – 4,5
Ngón I
36

37. Khoảng cách
Trung bình
(mm)
Độ lệch
chuẩn
Khoảng giới
hạn
Từ khe khớp
bàn đốt tới
Bờ xa A1 1,41 0,69 0,2 – 3,21
Bờ xa Av 7,54 1,72 4,3 – 12,39
Từ khe khớp
gian đốt tới
Bờ xa OP 7,24 2,01 2,44 – 10,95
Bờ xa A2 1,78 1,13 0,3 – 4,9
Ngón I
Khoảng cách từ các ròng rọc đến các khe khớp gần bên
37

38. Ngón I
Khoảng cách từ ròng rọc tới bó mạch – thần kinh
tương ứng 2 bên
0,55 ± 0,15mm
38
A1

39. Kết quả
Mối liên quan của của các ròng rọc với các cấu
trúc giải phẫu lân cận
Các ngón dài
39

40. Khoảng cách từ ròng rọc tới các nếp da liền kề
Các ngón dài
Khoảng cách
Trung bình
(mm)
Độ lệch
chuẩn
Khoảng
(mm)
Nếp gần gan
tay - Bờ gần A1
Ngón 2 3,76 1,64 0,77 – 7,55
Nếp xa gan tay
- Bờ gần A1
Ngón 3 2,2 1,14 0,4 – 4,72
Ngón 4 3,39 1,29 0,79 – 6,7
Ngón 5 2,28 1,39 0,7 – 6,240

41. Các ngón dài
Khoảng cách từ ròng rọc A1 tới bó mạch – thần kinh 2 bên
41

42. Bàn luận
42

43. Bàn luận
Sự hiện diện, hình dạng, vị trí và kích thước các
ròng rọc
Ngón I
A2
OP
Av
A1
43
Nghiên cứu Số mẫu Tỉ lệ Av (%)
Bayat (2002) 14 100
Schubert (2012) 75 93
Patel (2013) 20 100
Chúng tôi 34 100

44. Ngón I – Dạng ròng rọc Av
Nghiên cứu
Số
mẫu
Dạng Av (số mẫu)
Ngang Chéo Liên tục Không có
Bayat (2002) 14 9 3 2 0
Schubert (2012) 75 29 29 12 5
Patel (2013) 20 12 8 0 0
Chúng tôi 34 20 12 2 0
44

45. Ngón I – Kích thước các ròng rọc
Nghiên cứu Ròng rọc (mm)
A1 Av OP A2
Schmidt (1999) 6,1 ± 1,1 5,9 ± 1,1 4,1 ± 0,9 6,1 ± 1,4
Bayat (2002) 6 ± 2,43 5,8 ± 2,32 4,1 ± 0,92 5 ± 1,18
Jongjirasiri (2009) 5,3 ± 0,53 - - -
Hazani (2011) 6,1 ± 1,7 - - -
Schubert (2012) 5,4 ± 1,2 5,5 ± 1,8 3,2 ± 1,0 5,9 ± 1,8
Patel (2013) 6,2 ± 0,9 5,8 ± 1,7 9,7 ± 1,8 -
Chúng tôi 5,0 ± 0,91 4,62 ± 0,92 3,68 ± 0,7 3,5 ± 0,7345

46. Bàn luận
Sự hiện diện, hình dạng, vị trí và kích thước các
ròng rọc
Các ngón dài
46
A1 A2 A3 A4 A5

47. Các ngón dài – Dạng ròng rọc A1
47

48. Các ngón dài – Kích thước các ròng rọc
Nghiên cứu
Ròng rọc A1 (mm)
Ngón 2 Ngón 3 Ngón 4 Ngón 5
Doyle (1988) 9,2 ± 3,5 9,4 ± 3,2 7,5 ± 2 5,3 ± 0,9
Wilhelmi (2001) 11,5 ± 0,2 12,2 ± 0,2 11,2 ± 0,2 9,8 ± 0,2
Jongjirasiri (2009) 6,32 ±0,17 6,58 ±0,19 6,32 ±0,19 5,3 ± 0,49
Tung (2010) 9,49 10,73 9,16 7,44
Fiorini (2011) 9,8 ± 1,3 10,7 ± 1,2 9,6 ± 1,1 8,1 ± 1
Chúng tôi 7,05 ±0,65 7,1 ± 0,78 6,27 ±0,73 5,39 ±0,7648

49. Bàn luận
Mối liên quan của của các ròng rọc với các cấu
trúc giải phẫu lân cận
Ngón I
49

50. Ngón I Khoảng cách từ ròng rọc tới bó mạch
– thần kinh tương ứng 2 bên
Nghiên cứu
Khoảng cách (mm)
Bờ quay A1 Bờ trụ A1
Patel (2013) 0,4 ± 0,6 5,4 ± 2,6
Chúng tôi 0,55 ± 0,15 2,39 ± 0,74
50

51. Các ngón dài
51
• Wilhelmi (2001)
• Fiorini (2011)

52. Các ngón dài
52
• Lorthioir (1958)
• Lyu (1992)
• Nagoshi (1997)
• Dunn và Pess (1999)

53. Liên quan của các ròng rọc với các khớp gần bên
Các ngón dài
53

54. Các ngón dài
Khoảng cách từ ròng rọc A1 tới bó mạch – thần kinh 2 bên
54

55. • Số lượng mẫu còn hạn chế
• Chưa thực hiện nghiên cứu cơ sinh học để xác định vai trò của
ròng rọc Av.
• Nghiên cứu giải phẫu đơn thuần không có nghiên cứu lâm sàng
đi kèm để cũng cố các kết quả thu được.
• Khi phẫu tích dù cẩn thận nhưng vẫn có thể làm xê dịch phần
nào các cấu trúc mô mềm cần đo đạc.
Các mặt hạn chế của đề tài
55

56. Kết luận
Sự hiện diện, hình dạng và kích thước các ròng rọc
56

57. Kết luận
Mối liên quan của của các ròng rọc với các cấu trúc giải
phẫu lân cận
57

58. Kết luận
Mối liên quan của của các ròng rọc với các cấu trúc giải
phẫu lân cận
58

59. 59