Παρουσίαση της 1ης ενότητας του ΙΙ κεφαλαίου ιστορίας β' γυμνασίου

1. ΕΞΩΤΕΡΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΚΑΙ
ΑΝΑΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ
Ο Ιουστινιανός και το έργο του
6ος αιώνας μ.Χ.
Χρυσό νόμισμα του Ιουστινιανού Α' (527-565)
ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ1

2. Η πολιτική του Ιουστινιανού
 Το πολιτικό του πρόγραμμα
Ένα κράτος, μία εκκλησία, μία
νομοθεσία
Από τους σημαντικότερους
βυζαντινούς αυτοκράτορες
527 -565 μ.Χ.
ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ2

3. Εσωτερική Πολιτική (1)
 Κατέστειλε τη Στάση του Νίκα
το 532 μ.Χ. σε συνεργασία με
την ικανότατη σύζυγό του,
Θεοδώρα.
 Ήταν η εξέγερση των δήμων του
ιπποδρόμου, Πρασίνων και
Βένετων, που ήταν αθλητικά
σωματεία με πολιτική ισχύ
Ο Ιππόδρομος ήταν χώρος έκφρασης της λαϊκής βούλησης
Δίπτυχο των Λαμπαδίων (αρχές 5ου αι.) (Μπρέσια,
Χριστιανικό Μουσείο).
 Ενίσχυσε την αυτοκρατορική εξουσία.
 Περιόρισε σημαντικά τη δύναμη των
δήμων.
ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ3

4. Εσωτερική Πολιτική (2)
 Περιορίζει τη δύναμη των μεγάλων γαιοκτημόνων των
επαρχιών με αυστηρούς νόμους και προστατεύει τους
ελεύθερους αγρότες (πλήρωναν φόρους)
 Θρησκευτικός τομέας
 επιβάλλει την ορθοδοξία σε όλη την έκταση της αυτοκρατορίας
 καταδίωξε τους οπαδούς των αιρέσεων και της αρχαίας
θρησκείας
 ανέστειλε τη λειτουργία της Νεοπλατωνικής Ακαδημίας στην
Αθήνα (529)
 διαδίδει το χριστιανισμό στους λαούς του Καυκάσου και της
Ανατολικής Αφρικής
ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ4

5. Κωδικοποίηση του Δικαίου
Ο Ιουστινιανός, επειδή βρήκε τους νόμους σκοτεινούς λόγω της ανεπίτρεπτης
πληθώρας τους και σε εμφανή σύγχυση εξαιτίας των αντιφάσεών τους, τους απάλλαξε
από την αταξία των απατηλών λέξεων. Παραμέρισε τις αποκλίσεις τους και τους έδωσε
διαρκή ισχύ.
Προκόπιος, Κτίσματα I 1, έκδ. O. Veh, Μόναχο
1977, 18-19.
Ποιο πρόβλημα αντιμετώπιζε η νομοθεσία
σύμφωνα με την πηγή;
ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ5

6. Εσωτερική πολιτική (3)
 Νομοθεσία
Κωδικοποίηση του Ρωμαϊκού Δικαίου
Το πλήθος και οι αντιφάσεις των νόμων δυσκόλευαν
την ομαλή απονομή της δικαιοσύνης
Συστήνει επιτροπή ειδικών για την αναθεώρηση του
Δικαίου που ίσχυε μέχρι τότε.
ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ6

7. Εσωτερική πολιτική (4)
 Οι Νόμοι του Ιουστινιανού εκδόθηκαν μέσα σε πέντε χρόνια 529 – 534
1. Ιουστινιάνειος Κώδικας
Οι αυτοκρατορικοί νόμοι πριν από τον Ιουστινιανό
2. Πανδέκτης
Γνώμες Ρωμαίων νομικών
3. Εισηγήσεις
Εγχειρίδιο για τους αρχάριους σπουδαστές της νομικής
4. Νεαρές (νέοι νόμοι που εκδίδονται μετά το 534)
Είναι νόμοι γραμμένοι στα ελληνικά για να τους καταλαβαίνουν οι
υπήκοοι που δε γνώριζαν λατινικά
Το Ιουστινιάνειο Δίκαιο αποτέλεσε τη βάση
του Δικαίου της Νεότερης Ευρώπης
ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ7

8. 4ος – 6ος αιώνας μ.Χ. εισβολές βόρειων φύλων
Στα τελευταία χρόνια της βασιλείας του
Θεοδοσίου (τέλη 4ου αι.) μετακινούμενοι λαοί
απειλούσαν την αυτοκρατορία στα βόρεια
σύνορά της.
ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ8

9. Η ρωμαϊκή αυτοκρατορία χωρίζεται
σε Ανατολική και Δυτική
 Ο Θεοδόσιος λίγο πριν το θάνατό του και
για να διοικείται καλύτερα το κράτος,
μοίρασε την αυτοκρατορία του στους δυο
γιους του:
 στον Αρκάδιο(18 ετών) έδωσε
το Ανατολικό τμήμα και
 στον Ονώριο (11 ετών!!) το Δυτικό (395 μ. Χ.)
Αρκάδιος 395-408 μ.Χ.
Ονώριος 393-423 μ.Χ.
ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ9

10. Η ρωμαϊκή αυτοκρατορία χωρίζεται σε Ανατολική
και Δυτική
Ονώριος
Δυτικό τμήμα
Αρκάδιος
Ανατολικό τμήμα
ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ10

11. Το 476 μ.Χ. το Δυτικό
ρωμαϊκό κράτος διαλύθηκε.
Τον 5ο αιώνα το Δυτικό
κράτος δέχεται εχθρικές
επιθέσεις από γερμανικά
φύλα
ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ11

12.  Ποιος πιστεύετε ότι ήταν ο στόχος του
Ιουστινιανού σε σχέση με την εξωτερική
πολιτική της αυτοκρατορίας;
Η αποκατάσταση της Ρωμαϊκής Οικουμένης,
δηλαδή η ανόρθωση της ρωμαϊκής εξουσίας
στη Δύση.
ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ12

13. Εξωτερική πολιτική
1. Το Βανδαλικό κράτος στη Β. Αφρική καταλύθηκε εύκολα
και γρήγορα (533-534)
2. Το Οστρογοτθικό Βασίλειο στην Ιταλία κατακτήθηκε
μετά από μακρόχρονους και σκληρούς αγώνες (535-555)
3. Από το Βησιγοτθικό Βασίλειο στην Ισπανία ανακτήθηκαν
μόνο οι παράκτιες περιοχές στα ΝΑ
ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ13

14. Εξωτερική πολιτική
Αγώνες στην Ανατολή
 Ο Πέρσης βασιλιάς Χοσρόης Α΄ κατέλαβε εκτεταμένες
περιοχές.
Με τη συνθήκη του 562 αποκαταστάθηκαν οι σχέσεις του
Βυζαντίου και της Περσίας.
Αγώνες στα Βόρεια
 Στα σύνορα στο ποταμό Δούναβη και στη Χερσόνησο
του Αίμου έχτισε πολλά φρούρια και δαπάνησε τεράστια
χρηματικά ποσά για την εξαγορά της ειρήνης
 Συχνά δεν μπορούσε να αναχαιτίζει τις καταστροφικές
εισβολές των Σλάβων και άλλων λαών στις ευρωπαϊκές
επαρχίες
ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ14

15. Το βυζαντινό κράτος το 565μ.Χ.
ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ15

16. Εξωτερική πολιτική
Μία αποτίμηση
ΓΕΝΙΚΑ
 Σύμφωνη με τη ρωμαϊκή παράδοση
 Φιλόδοξη
 Ξεπερνούσε τις δυνατότητες του κράτους
 Οι πόλεμοι στην Ανατολή και τη Δύση στέρησαν τις
ευρωπαϊκές επαρχίες από στρατεύματα
 Άδειασαν τα κρατικά ταμεία
 Εξασθένισε η θέση του Βυζαντίου  ολέθριες
επιπτώσεις στην εδαφική ακεραιότητα του κράτους επί
των διαδόχων του
ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ16

17. Οικοδομικό πρόγραμμα
 Έργα χρήσιμα στην άμυνα (φρούρια και τείχη)
 Ναοί
 Έργα υποδομής και κοινής ωφέλειας (δρόμοι, γέφυρες,
υδραγωγεία, αποθήκες σιτηρών)
Έργα που σώζονται είναι οι οχυρώσεις της συριακής
Σεργιούπολης (σημερινή Resafa) και η Αγία Σοφία στην
Κωνσταντινούπολη
ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ17

18. Αγία Σοφία Κωνσταντινούπολης
Το λαμπρότερο κτίσμα
της βυζαντινής τέχνης
Ποιο κτίριο βλέπετε;
ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ18

19. Βασιλική με τρούλο
 Εκπροσωπεί το νέο
ρυθμό βασιλική με
τρούλο που είναι
συνδυασμός των
βασιλικών
(μακρόστενα κτίρια)
με τα περίκεντρα
κτίρια (κυκλικά ή
πολυγωνικά που
έχουν μεγάλο ύψος)
 Μνημειώδεις
κατασκευές
Αγία Ειρήνη Κωνσταντινούπολης
(εφαρμόζεται για πρώτη φορά ο νέος ρυθμός)
ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ19

20. Κατασκευή Αγίας Σοφίας
 Αρχιτέκτονες ο Ανθέμιος από τις Τράλλεις και ο Ισίδωρος από τη
Μίλητο της Μ. Ασίας (532-537)
• Έδωσαν έμφαση στον καθ’ ύψος άξονα
του κτιρίου
• Κτίριο σχεδόν τετράγωνο (76 Χ 71)
• Τέσσερις ογκώδεις πεσσοί (τετράγωνοι
κίονες) σχηματίζουν το κεντρικό
τετράγωνο
• Οι πεσσοί συνδέονται με τόξα που
σχηματίζουν ημισφαιρικά τρίγωνα και
δημιουργούν ένα στεφάνι όπου
στηρίζεται ο τρούλος
πεσσός
Ο τρούλος
μοιάζει να
κρέμεται από
τον ουρανό
(Προκόπιος)
Το φως εισδύει
άπλετο από τα
παράθυρα του
τρούλου και
πλημμυρίζει το
ναό ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ20

21. Αγία Σοφία σύμβολο
 Ναός με εξαιρετικό κάλλος και ομορφιά
Από τους 32 ναούς
που έχτισε ο
Ιουστινιανός η Αγία
Σοφία διασώζεται,
υμνήθηκε σαν
σύμβολο και
ενέπνευσε το
μεσαιωνικό και
νεότερο ελληνισμό
ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ21

22. ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ22

23. ΦΑΤΣΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ23