การเพิ่มผลิตภาพ

1. การเพิ่มผลิตภาพ
Productivity
อ.ธีทัต ตรีศิริโชติ
1อ.ธีทัต ตรีศิริโชติ

2. ตามแนวคิดของสถาบันเพิ่มผลผลิตแห งชาติ (Thailand Productivity Institute)
“ผลิตภาพ (Productivity) โดยทั่วไปหมายถึง การปรับปรุงประสิทธิภาพการผลิต เพื่อ
ให ผลผลิตมี ปริมาณและ/หรือมูลค าเพิ่มสูงขึ้น โดยคํานึงถึงการใช้ความก
าวหน าทางวิทยาศาสตร และเทคโนโลยีในการปรับปรุงคุณภาพ
ป จจัยการผลิต ได แก วัตถุดิบ อุปกรณ การผลิต ตลอดจนบุคลากรที่มี
ส วนร วมในการผลิต
ผลิตภาพ หรือ อัตราผลผลิต (Productivity)
◦ เป็นดัชนีชี้วัดถึงความมีประสิทธิภาพในกระบวนการผลิตในรูปแบบของผลผลิตที่ได้ต่อการใช้
ทรัพยากรต่าง ๆ ขององค์การ
2อ.ธีทัต ตรีศิริโชติ

3. ผลิตภาพ = ผลิตภัณฑ์หรือผลผลิตที่ได้
ทรัพยากรที่ใช้ในการผลิต
P =O/I
P = Productivity ผลิตภาพ
O= Output ผลิตภัณฑ์หรือผลผลิตที่ได้
I= Input ทรัพยากรที่ใช้ในการผลิต
3อ.ธีทัต ตรีศิริโชติ

4. ความสาคัญของการเพิ่มผลผลิต การเพิ่มผลผลิตเป็นสิ่งที่ทุกคนในองค์การต้องพยายามทา
ให้การผลิตขององค์การดาเนินไปได้อย่างมีประสิทธิภาพ เพราะทรัพยากรต่าง ๆ นับวันจะขาดแคลน
ลงหรือลดน้อยลงไปทุกวัน ดังนั้นองค์การจึงต้องพยายามหาวิธีการเพิ่มผลผลิตในทุกวิถีทาง เพื่อที่จะ
ใช้ทรัพยากรที่มีอยู่อย่างจากัดให้เกิดประสิทธิภาพสูงสุดในการที่จะทาให้การผลิตสินค้าพอกับความ
ต้องการ ของลูกค้า โดยพยายามให้เกิดการสูญเสียน้อยที่สุด หรือไม่มีการสูญเสียใด ๆ เลยใน
กระบวนการผลิต ซึ่งก็จะเป็นการประหยัดทรัพยากรที่มีให้ได้ใช้อย่างคุ้มค่า ความสาคัญของการเพิ่ม
ผลผลิต คือ
ช่วยให้คนงานได้มีส่วนร่วมในการปรับปรุงวิธีการทางานของตนเองหรือของหน่วยงานของตน
ช่วยให้มีการนาเทคโนโลยีใหม่ ๆ เข้ามาสู่กระบวนการผลิต
ช่วยให้มีการพัฒนาและทักษะในการปฏิบัติงานให้ดีขึ้น
ช่วยให้ลูกค้าได้ใช้สินค้าที่มีคุณภาพและราคาถูก
ช่วยให้คนงานมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น
ช่วยให้องค์สามารถแข่งขันกับคู่แข่งในด้านคุณภาพและบริการ
ช่วยทาให้ลดต้นทุนในการผลิตสินค้าหรือบริการ
ดังนั้น การเพิ่มผลผลิตจึงมีความสาคัญต่อองค์การในการช่วยลดต้นทุนการผลิต ทาให้
สินค้าที่ผลิตได้ใช้ทรัพยากรอย่างคุ้มค่า ลดการสูญเสียต่าง ๆ ในกระบวนการผลิต อีกทั้งช่วยให้
คนงานมีทัศนคติที่ดีในการทางาน เป็นการเพิ่มขวัญและกาลังใจในการทางาน เพราะคนงานได้มี
ส่วนร่วมในการทางาน มีการเรียนรู้ในการใช้เทคโนโลยีใหม่ ๆ เป็นการเพิ่มทักษะในการทางานและ
ยังเป็นการพัฒนาให้คนงานมีความรู้ความสามารถความชานาญในหน้าที่ของเขา ซึ่งผลดีก็จะตกอยู่
กับองค์การนั่นเอง
4อ.ธีทัต ตรีศิริโชติ

5. การวัดผลิตภาพสามารถกระทาได้หลายระดับ
ผลิตภาพระดับประเทศ ผลผลิตมวลรวมของประเทศ
ผลิตภาพระดับอุตสาหกรรม มูลค่าเพิ่มต่อหน่วยในการผลิต
ผลิตภาพระดับองค์กร มูลค่าเพิ่มต่อแรงงาน กาไรต่อหน่วยลงทุน
ผลิตภาพระดับหน่วยงาน วัดเป็นผลิตภาพปัจจัยการผลิต
สาหรับผลิตภาพในระดับองค์การ มักจะมีการวัดใน 2 รูปแบบคือ
1. การวัดผลิตภาพเชิงรวม
2. การวัดผลิตภาพเชิงปัจจัยการผลิต
5อ.ธีทัต ตรีศิริโชติ

6. วิธีหักลบ
มูลค่าเพิ่ม = ยอดขาย – ต้นทุนวัตถุดิบ – ค่าใช้จ่าย – สินค้าคงคลัง ณ ต้นปี +
สินค้าคงคลัง ณ ปลายปี
วิธีบวก
มูลค่าเพิ่ม = ค่าจ้างแรงงาน + ค่าสวัสดิการ + ดอกเบี้ย + เงินปันผลหุ้น + ค่า
เสื่อมราคา + ภาษี
6อ.ธีทัต ตรีศิริโชติ

7. ผลิตภาพแรงงาน = ผลผลิต
จานวนชั่วโมงแรงงานที่ใช้ในการผลิต
ผลิตภาพเครื่องจักร = ผลผลิต
จานวนชั่วโมงการเดินเครื่อง
ผลิตภาพวัตถุดิบ = ผลผลิต
ปริมาณวัตถุดิบที่ใช้ไป
ผลิตภาพการใช้พื้นที่ = ผลผลิต
พื้นที่ที่ใช้ในการผลิต
ผลิตภาพพลังงาน = ผลผลิต
จานวนหน่วยของพลังงานที่ใช้ในการผลิต
7อ.ธีทัต ตรีศิริโชติ

8. แนวทางที่ ผลิตภัณฑ์
และ/หรือ
บริการ
Output ทรัพยากรที่
ใช้
Input
1 เพิ่ม ลด
2 เพิ่ม คงที่
3 เพิ่มมากกว่า เพิ่มน้อยกว่า
4 คงที่ ลด
5 ลดน้อยกว่า ลดมากกว่า
8อ.ธีทัต ตรีศิริโชติ

9. แนวทางที่ ผลิตภัณฑ์ ทรัพยากร ผลิตภาพ
เดิม 10,00
0
เดิม 100 เดิม 100
1 เพิ่ม 10,50
0
ลด 95 เพิ่ม 110
2 เพิ่ม 10,50
0
คงที่ 100 เพิ่ม 105
3 เพิ่ม 10,50
0
เพิ่มน้อยกว่า 102 เพิ่ม 103
4 คงที่ 10,00
0
ลด 95 เพิ่ม 105
5 ลดน้อยกว่า 9,500 ลดมากกว่า 90 เพิ่ม 105
9อ.ธีทัต ตรีศิริโชติ

10. 1. การนาเทคโนโลยีใหม่มาใช้
2. การเน้นผลิตภัณฑ์
3. การเน้นวิธีการทางาน
4. ด้านวัสดุ
5. ด้านพนักงาน
10อ.ธีทัต ตรีศิริโชติ

11. 1. เกิดของเสียในกระบวนการผลิต
2. เครื่องจักรขัดข้องหรือชารุดเสียหายบ่อย ๆ
3. เกิดอุบัติเหตุขึ้นเนือง ๆ
4. มีการรอคอย ชะงักงันในกระบวนการผลิต หรือเปลี่ยนแปลงการผลิตอยู่เสมอ ๆ
5. ขาดระเบียบและระบบงานที่ดี
6. สัมพันธภาพในหน่วยงานไม่ดี
7. พนักงานขาดความตั่งใจในการทางานหรือเฉื่อยชา
8. พนักงานไม่สามารถทางานได้เต็มความสามารถ
9. พนักงานทางานไม่ถูกวิธีและขั้นตอนการทางาน
10. ขั้นตอนวิธีการทางานที่ขาดประสิทธิภาพ
11อ.ธีทัต ตรีศิริโชติ

12. 1. ปัญหาจากพนักงาน
2. ปัญหาจากสภาพแวดล้อมในการทางาน
3. ปัญหาจากสาเหตุทางเทคนิคและการวางแผน
4. ปัญหาจากสิ่งกระตุ้นและองค์ประกอบอื่น ๆ
12อ.ธีทัต ตรีศิริโชติ

13. ปัจจัยนาเข้า ผลผลิต
กระบวนการผลิต
Man Product/Productivity
Machine Quality
Material Delivery
Methods Cost
Safety
Morale
13อ.ธีทัต ตรีศิริโชติ

14. กรณีที่ 1 ช่างตัดเสื้อคนหนึ่งสามารถตัดเย็บเสื้อได้วันละ 2 ตัว โดยใช้ผ้า 4 เมตร ต่อมาได้ปรับ
ประวิธีการทางานใหม่ จนสามารถตัดเย็บเสื้อได้เป็น 3 ตัว ใช้ผ้า 6 เมตร ในเวลาทางาน
เท่ากัน (ทางาน 12 ชั่วโมง)
ผลิตภาพด้านแรงงาน(ก่อนปรับปรุง) = 2/12 = 0.167 ตัว/ชั่วโมง
ผลิตภาพด้านแรงงาน(หลังปรับปรุง) = 3/12 = 0.25 ตัว/ชั่วโมง
ผลิตภาพด้านแรงงานเพิ่มขึ้น = 0.25 – 0.167 = 0.083 ตัว/ชั่วโมง
ผลิตภาพด้านการใช้วัสดุ(ก่อนปรับปรุง) = 2/4 = 0.5 ตัว/เมตร
ผลิตภาพด้านการใช้วัสดุ(หลังปรับปรุง) = 3/6 = 0.5 ตัว/เมตร
ผลิตภาพด้านการใช้วัสดุเพิ่มขึ้น = 0.5 – 0.5 = 0
14อ.ธีทัต ตรีศิริโชติ

15. ช่างตัดเสื้อคนเดียวกันตัดเสื้อโดยวางแผนใหม่ สามารถตัดเย็บได้ 2 ตัวโดยใช้
ผ้าเพียง 3 เมตร ในเวลาเท่าเดิม
ผลิตภาพด้านการใช้วัสดุเพิ่มขึ้น 34%
กรณีที่ 3
ช่างตัดเสื้อคนเดิมปรับปรุงวิธีการทางานอีก คราวนี้ตัดเย็บเสื้อได้
วันละ 3 ตัวโดยใช้ผ้า 4.5 เมตร
ผลิตภาพด้านแรงงาน เพิ่มขึ้น กี่เปอร์เซนต์ ? (49.7%)
ผลิตภาพด้านการใช้วัสดุ เพิ่มขึ้น กี่เปอร์เซนต์? (34%)
15อ.ธีทัต ตรีศิริโชติ

16. กลุ่มบุคคล ประโยชน์ที่ได้
ฝ่ายจัดการ ลดต้นทุนการผลิต
เพิ่มผลผลิตภาพ
พนักงาน ขั้นตอนการทางานที่สะดวก ง่ายและปลอดภัย
ค่าตอบแทนที่ยุติธรรม
ลูกค้าและผู้บริโภค สินค้าที่มีคุณภาพในราคาที่ยุติธรรม
การบริหารจัดการ ระบบข้อมูลของกระบวนการทางานที่ถูกต้อง
องค์การ ได้มาตรฐาน เพื่อใช้ประโยชน์ในการพัฒนาและ
ปรับปรุงองค์กรต่อไป
16อ.ธีทัต ตรีศิริโชติ

17. 1. การเพิ่มผลผลิตภาพในองค์การมีผลกระทบต่อบุคลากรในต่อไปนี้อย่างไรบ้าง
◦ พนักงานในบริษัท
◦ ผู้ถือหุ้นของบริษัท
◦ ลูกค้า
2. อะไรเป็นอุปสรรคสาคัญในการเพิ่มอัตราผลผลิตทางด้านอุตสาหกรรมในประเทศ
ไทย
3. ในประเทศไทยมีหน่วยงานใดที่ทาหน้าที่โดยตรงในการส่งเสริมหรือสนับสนุนการ
เพิ่มผลผลิตหน่วยงานนั้นทาหน้าที่อะไร
17อ.ธีทัต ตรีศิริโชติ