ตรรกศาสตร์ ตอน ประพจน์ ม.4 ภาคเรียนที่ 2 นฤพนธ์ สายเสมา

1. เอกสารแนะแนว เรื่องประพจน์และค่าความจริงของ
ทางที่ ٣.١ ประพจน์
ประกอบแผนการจัดการ
เรียนรู้ที่ 3 ชื่อ ห้อง เลขที่
จุดประสงค์การเรียนรู้
1. บอกความหมายของประพจน์ได้
2. บอกได้ว่าข้อความที่กำาหนดให้เป็นประพจน์หรือไม่ ถ้าเป็น
ประพจน์สามารถบอกค่าความจริงได้
ประพจน์ (Proposition หรือ Statement)
บทนิยาม ٣.1 ประพจน์ คือ ประโยคบอกเล่าหรือประโยคปฏิเสธ
ซึ่งเป็นจริง หรือเป็นเท็จอย่างใดอย่างหนึงเท่านัน
่ ้
จากบทนิยาม ٢.١ จะพบว่า ถ้าหากข้อความที่กำา หนดให้ไม่ได้
เป็ น ประโยคบอกเล่ า หรื อ ปฏิ เ สธ เช่ น เป็ น ประโยคคำา สั่ ง ขอร้ อ ง
อ้ อ นวอน ห้ า ม ประโยคแสดงความปรารถนา ประโยคอุ ท าน จะไม่
เป็นประพจน์
ในทางตรรกศาสตร์เรียกการเป็นจริงหรือเท็จของแต่ละประพจน์
ว่ า ค่ า ความจริ ง (truth value) ของประพจน์ เช่ น ٨ = ٥ + ٣ เป็ น
ประพจน์ที่มีค่าความจริงเป็นจริง หรือกล่าวสั้น ๆ ว่า ٨ = ٥ + ٣ เป็น
ประพจน์ที่เป็นจริง
ให้นักเรียนพิจารณาตัวอย่าง ٢.١
ตัวอย่าง ٣.1 ข้อความต่อไปนี้เป็นประพจน์หรือไม่ ถ้าเป็นจงบอกว่า
ประพจน์นั้นเป็นจริงหรือเท็จ
1) ดาวพุธเป็นดาวเคราะห์ ( )
2) จังหวัดเชียงใหม่อยูทางภาคใต้ของประเทศไทย
่
( )
3) ฝนตกหรือไม่ ( )
4) อย่าเดินลัดสนาม ( )
5) 9 ≠ 3 ( )
6) กรุณาปิดหน้าต่างด้วย ( )
7) ٢٦ = ٩ + ١٨ ( )
8) น่ากลัวจัง ( )
9) π เป็นจำานวนอตรรกยะ ( )

2. 22
10)π = 7 ( )
แบบฝึกหัดที่ ٣.1
١. จงพิจารณาว่าประโยคที่กำาหนดให้ต่อไปนี้เป็นประพจน์หรือไม่
เพราะเหตุใด ถ้าเป็นจงหาค่าความจริงของประพจน์ดังกล่าว
1) เ
ดือนสิงหาคม มี ٣٠ วัน
2) (
٣
(٢٢ + ٨ หารด้วย ١٠ ไม่ลงตัว
3) ก
รุณาช่วยกันรักษาความสะอาด
4) จ
งตอบคำาถามต่อไปนี้
5) π
>٣
6) ٩
เป็นจำานวนเฉพาะ
7) โ
ทรได้ตามอำาเภอใจ
8) อ
ย่ามายุงกับฉันได้ไหม
่
9) ย
ุงเป็นนกชนิดหนึ่ง
10)
2 เป็นจำานวนเต็ม
11) ٢
หรือ -٣ เป็นคำาตอบของสมการ x2 – x = 6
12) ข
อให้เดินทางโดยสวัสดิภาพ
13) ย
ินดีต้อนรับ
14) ต
ัวประกอบของ ١٢ มี ٦ ตัว

3. 15) ป
ีนี้ทำานายว่าอาหารจะอุดมสมบูรณ์
2. จงเขียนประโยคที่เป็นประพจน์ที่มีค่าความจริงเป็นจริง ٥ ประพจน์
٣. จงเขียนประโยคที่เป็นประพจน์ที่มีค่าความจริงเป็นเท็จ ٥ ประพจน์
٤. จงเขียนประโยคที่ไม่เป็นประพจน์ ٥ ประโยค