In Icelandic About OER and author licences Sigurbjörg Jóhannesdóttir. (2017, 9. janúar). Opið menntaefni og afnotaleyfi. Erindi á námskeiðinu NOK061F Nám og kennsla á Netinu á Menntavísindasviði Háskóla Íslands. Sótt af https://doi.org/10.6084/m9.figshare.4596769.v1

1. NOK061F Nám og kennsla á Netinu
K204 - Stakkahlíð
Sigurbjörg Jóhannesdóttir
9. janúar 2017
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/
4.0
Opið menntaefni og afnotaleyfi

2. Líkanið er frá frá Frank Rennie.
Hér þýtt og staðfært af SJ.

5. Gagnvirkara samstarf
Opnir miðlar
Opin námssamfélög

6. Hvetur til meiri fjölbreytni

7. Auðveldara að uppfæra efni

8. Hvar erum við stödd í dag?

9. Viljum við vera opnari?

10. Viljum við nota opna miðla?

11. Viljum við kynnast opinni hugmyndafræði?

13. Opið menntaefni er þýðing á enska heitinu Open
Educational Resources (OER)
Þetta hugtak kom fyrst fram árið 2002 á UNESCO
málstofu um áhrif opinna námskeiða á háskólastigi í
þróunarlöndum.

14. Kjarninn í Opnu menntaefni
• Er í opnum aðgangi
• Er ókeypis
• Með opið afnotaleyfi
• Hægt að breyta því
• Má deila því
• Sparar að þurfa að finna hjólið
upp aftur
• Þú getur verið hluti af opnu
menntaefnishreyfingunni með
því að veita opinn aðgang að
þínu menntaefni á Internetinu

15. Opið menntaefni
• Opið menntaefni gefur notendum hans
frelsi til að nota, kynna sér, aðlaga, dreifa
og bæta efnið eftir eigin þörfum.
• Opið menntaefni nýtist kennurum,
nemendum, þeim sem sjá um menntun og
almenningi.
• Opið menntaefni felur í sér lýðræðislega
þróun á námsefni og verkfærum sem henta
í kennslu og nám.

16. Opið menntaefni getur verið námsefni eða
verkfæri sem nýtist í kennslu og námi. Það er
frjálst í þeim skilningi að notendur þess hafa
frelsi til að nota það, kynna sér það, læra af því,
kenna það, aðlaga það, breyta því og dreifa því.

17. Opið menntaefni getur verið
• Námsbrautarlýsing
• Kennsluáætlun námskeiðs
• Kennsluefni
• Námsefni
• Verkefni
• Próf
• Rannsóknarskýrslur
• Fræðigreinar
• Greinar
• Bækur
• Video
• Ljósmyndir
• Hugbúnaður
• Netsamfélög og önnur
verkfæri, efni eða tækni
sem er notuð til að styðja
við aukna þekkingu

18. Nánari skilgreining á opnu efni
1. Endurnýting (reused)
– Notandinn hefur frelsi til
að nota efnið í óbreyttu
formi á þann hátt sem
hann kýs
2. Endurskoðað (revised)
– Notandinn hefur frelsi til
að kynna sér efnið og
aðlaga það að þörfum
sínum með því að breyta
því.
3. Endurblandað (remixed)
– Notandinn hefur frelsi til að
sameina upprunalegu
útgáfuna með öðru efni til að
búa til eitthvað nýtt
4. Endurdreift (redistributed)
– Notandinn hefur frelsi til að
dreifa upprunalega efninu,
endurskoðaðri útgáfu af því
eða nýja efninu.

19. • Gurell S. and Wiley, D. (2010) Open Educational Resources Handbook
1.0 for educators. Sótt
áhttp://wikieducator.org/OER_Handbook/educator_version_one
• Commonwealth of Learning (2005) Creating learning materials for open
and distance learning: A Handbook for Authors and Instructional
Designers. Sótt á https://www.col.org/resources/creating-learning-
materials-open-and-distance-learning-handbook-authors-instructional
• OECD (2007) Giving knowledge for free: The emergence of Open
Educational Resources. ISBN 978-92-64-03174-6 Sótt á
http://www.oecd.org/edu/ceri/38654317.pdf
• Kanwar, A and Uvalic-Trumbic, (2011) A Basic Guide to Open
Educational Resources. Commonwealth or Learning & UNESCO. Sótt á
http://unesdoc.unesco.org/images/0021/002158/215804e.pdf
Lesefni

21. Höfundaréttur | Afnotaleyfi

23. = Dánardagur höfundar + 70 ár

24. Mynd: Frits Ahlefeldt-Laurvig
af Flickr (CC BY-NC-ND).

35. Hversvegna Tungumálatorg notar CC leyfi
Á Tungumálatorginu er lögð
áhersla á að merkja efni
samkvæmt Creative Commons
leyfum.
Hugmyndin að baki hinum
alþjóðlegu CC-leyfum er að auka
magn og aðgengi að efni sem er
frjálst, án hafta og
endurnýtanlegt til frekari
þróunar.
CC-leyfin virka með
hefðbundnum höfundarrétti og
leyfa höfundi jafnframt að veita
aðlöguð leyfi á verkum sínum.
Svo lengi sem CC-skilmálunum
er fylgt vernda leyfin einnig
fólkið sem notar verk höfundar
og léttir af þeim áhyggjum um
brot á höfundarrétti.

36. Dæmi um texta á kennsluefni með
afnotaleyfinu CC BY 4.0
Þetta kennsluefni er gefin út með afnotaleyfi
Creative Commons CC BY 4.0 sem þýðir að hver
sem er má endurnýta það að hluta til eða alveg,
breyta, dreifa, textagreina og búa til afleidd verk
í hvaða miðli sem er með því skilyrði að
upprunalegra höfunda sé getið.

37. Dæmi um texta á grein með
afnotaleyfinu CC BY 4.0
Þessi grein er gefin út með afnotaleyfi Creative
Commons. Það þýðir að hver sem er má endurnýta
hana að hluta til eða alveg, breyta, dreifa,
textagreina og búa til afleidd verk í hvaða miðli sem
er. Skilyrðin eru að upprunalegs höfundar sé getið
og að um sé að ræða skapandi vinnu sem eykur
þekkingarlegt verðmæti greinarinnar.

38. Dæmi um texta á vefsíðu með
afnotaleyfinu CC BY 4.0
Efni á vefnum er birt undir skilmálum Creative
Commons Attribution 4.0 afnotaleyfis nema
annað sé tekið fram. Þetta þýðir að það er
leyfilegt að afrita það, fjölfalda, dreifa og aðlaga
að vild, svo fremi sem vitnað er í á viðeigandi
hátt og uppruna er getið.

44. Re-defining OER
• The phenomenon of OER is an empowerment process,
facilitated by technology in which various types of
stakeholders are able to interact, collaborate, create
and use materials and pedagogic practices, that are
freely available, for enhancing access, reducing costs
and improving the quality of education and learning at
all levels
A Kanwar, K Balasubramanian, A Umar, AJDE, 2010

45. Ljósmynd: Þórdís Erla
CC BY-SA-4.0
Imagine a world in which every single person
is given free access to the sum of all human
knowledge.
Jimmy Wales, Wikipedia

46. Hvað með þig?
Hvaða leið ætlar þú að velja?