Дэлхийн Хөвсгөл хөтөлбөр

2. Аймгийн ИТХ-ын Тэргүүлэгчдийн
2018 оны 02 дугаар сарын 05-ны өдрийн
20 дугаар тогтоолын хавсралт 1
“ДЭЛХИЙН ХӨВСГӨЛ” ХӨТӨЛБӨРИЙГ ХЭРЭГЖҮҮЛЭХ МЕНЕЖМЕНТИЙН БАГ
Ахлагч:
Ж.Ганболд /Нийгмийн Бодлогын хэлтсийн дарга/
Гишүүд:
Х.Цэнд-Аюуш /Төрийн захиргаа удирдлагын хэлтсийн дарга/
Я.Дашзэвэг /Боловсрол соёл урлагийн газрын дарга/
н.Жаргалсайхан /Байгаль орчин аялал жуулчлалын газрын дарга/
Ц.Оюунбилэг /Боловсрол соёл урлагийн газрын гадаад хэлний боловсролын
мэргэжилтэн/
Н.Далайжаргал /Боловсрол соёл, урлагийн газрын төсөв, санхүүгийн мэргэжилтэн/

3. Аймгийн ИТХ-ын Тэргүүлэгчдийн
2018 оны 02 дугаар сарын 05-ны өдрийн
20 дугаар тогтоолын хавсралт 2
“ДЭЛХИЙН ХӨВСГӨЛ” ХӨТӨЛБӨРИЙГ ХЭРЭГЖҮҮЛЭХ АЖЛЫН ХЭСГИЙН БҮРЭЛДЭХҮҮН
Ахлагч:
Цоодол Оюунбилэг /Боловсрол соёл урлагийн газрын гадаад хэлний боловсролын
мэргэжилтэн/
Гишүүд:
ЕБС-ийн англи хэлний багш нар
ЭТК-ын Сайн дурын мэргэжилтнүүд

5. Англи хэлний боловсролоор дэлхийд тэргүүлэгч 10 орон
1. Нидерланд, 2. Швед, 3. Дани, 4. Норвеги, 5. Сингапур, 6. Финлянд, 7.
Люксембург, 8. ӨАБНУ, 9. Герман, 10. Австри
Англи хэлний боловсролоор сүүл мушгисан 10 орон
1. Монгол, 2. Саудын Арави, 3. Ангол, 4. Кувейт, 5. Камерун, 6. Алжир,
7. Камбож, 8. Ливи, 9. Ирак, 10.Лаос
2015 оны үнэлгээгээр Монгол улс
72 орноос 66-д:

6. 1.1 Англи хэл нь хувь хүний төдийгүй улс орны эдийн засгийн өрсөлдөх чадварын
нэгэн чухал хэмжүүр болжээ. Гүйцэтгэх захирлаас энтрепрёнер, веб
хөгжүүлэгчээс үйлчилгээний ажилтан хүртэл бараг бүх ажил мэргэжилд амжилт
олоход энэхүү мэдлэг зайлшгүй хэрэгтэй. Англи хэлний чадвар дээшлэх тусам
цалин, амьдралын нөхцөл, эдийн засгийн динамик орчин, харилцаа холбоо,
инноваци сайжирдаг. Түүнээс гадна иргэдийн англи хэлний түвшин нэг улсын
төдийгүй дэлхийн эдийн засагт нөлөөлж буйг үгүйсгэхийн аргагүй
1.2 EF-ээс англи хэлний сургалтыг үр нөлөөтэй явуулах дараах арга
барилуудыг санал болголоо:
 Англи хэлийг бүх нийтэд заан сургах, хичээлийн хөтөлбөрт оруулах
 Олон хэлтэй байх соёлыг сурталчлах
 Англи хэлийг заасан эхний өдрөөс практикт ашиглах
 Англи хэлний мэдлэгийг үр дүнтэйгээр үнэлэх системийг хөгжүүлэх
 Багшийн сургалтанд хөрөнгө оруулах
 Ажилчдаа англи хэлний сургалтанд хамруулахад нь ажлын газар, хувийн
байгууллагуудыг дэмжих
 Технологи, цахим сургалтын хэрэгслийг хөшүүрэг болгон ашиглах
1.3 Англи хэлийг төгс эзэмших нь хэцүү бөгөөд үнэтэй. Гэхдээ 21 дүгээр зуунд
өрсөлдөх чадвартай байхын тулд хүүхдийнхээ болон ажилчдынхаа англи хэлний
сургалтанд хөрөнгө оруулах зайлшгүй шаардлагатай гэдгийг эцэг эхчүүд, багш,
ажил олгогчид ойлгодог болжээ
1.4
Хоёр. Хөвсгөл аймгийн англи хэлний боловсролын өнөөгийн нөхцөл байдлын
үнэлгээ
2.1. Хүний нөөцийн судалгаа
Хөтөлбөрийг гадаад хэлний багш нар, ЭТК-ын СДМ-үүдийн нөөц боломжид
тулгуурлан хэрэгжүүлэхээр төлөвлөж байна. Аймгийн хэмжээнд гадаад хэлний 140 багш,
ЕБ-ын 8 сургуульд ЭТК-ын СДМ 8 ажиллаж байна /англи хэлний багш – 6, эрүүл мэндийн
ажилтан – 2/

7. Англи хэлний багш нарын боловсролын түвшин, мэргэжлийн зэрэг, боловсролын салбарт
ажилласан жилийн судалгаа1
:
1
Хөвсгөл аймгийн Боловсролын салбарын статистик мэдээлэл /2017-2018 оны хичээлийн жил/
30.6
10.8
заах аргач
тэргүүлэх
Мэргэжлийн зэрэгтэй багшийн
эзлэх хувь
0-5 жил 6-10 жил 11-15 жил 16-20 жил 21-25 жил 25-с дээш
35.1
27.02
15.3
12.6
5.4 4.5
Боловсролын салбарт ажилласан жилээр
2.7
63.1
34.2
Англи хэлний багш нарын
боловсролын түвшин /хувиар/
диплом
бакалавр
магистр

8. Орос хэлний багш нарын боловсролын түвшин, мэргэжлийн зэрэг, боловсролын салбарт
ажилласан жилийн судалгаа2
:
2
Хөвсгөл аймгийн Боловсролын салбарын статистик мэдээлэл /2017-2018 оны хичээлийн жил/
0-5 жил 6-10
жил
11-15
жил
16-20
жил
21-25
жил
25-с
дээш
18
6
1
1 2 4
Боловсролын салбарт ажилласан жил
12
16
4
диплом бакалавр магистр
Орос хэлний багш нарын
боловсролын түвшин
6
7
заах аргач тэргүүлэх
Мэргэжлийн зэрэгтэй багш

9. Volunteers working at secondary schools of Huvsgul province
№ Name Telephone Position
Working
school
Return time
1
Charlotte
Kreitmann
94041542 English teacher Төмөрбулаг August 2019
2 Chaz Lott Health worker Мөрөн II
3 Andrea Lott 94041548 English teacher Авьяас August 2019
4 Rebeca Wooten English teacher Хатгал 2018
5 Sean Mclaughlin English teacher Ирээдүй
6 Laura Cifelli English teacher ЭДЦС 2018
7 Michele Wehrly 95999148 English teacher Тосонцэнгэл 2018
8
Canille Pham-
Lake
Health worker ДМЦС
2.2. Хөтөлбөрт хамрагдах иргэдийн англи хэлний боловсролын түвшний
судалгаа
А. Боловсролын салбар
Хөвсгөл аймгийн ЕБ-ын 32 сургуульд 1343 багш ажиллаж байгаагаас:
СӨБ-ын 43 байгууллагат
Б. Иргэд, Төрийн албан хаагчид
БТСГ, ГХБХБГ, БОАЖГ, ХААН банк, ЭМГ, Мөрөн сумын ЗДТГ, ХХҮГ, Татварын хэлтэс, МХГ,
Статистикийн хэлтэс, НДХ, УБХ, Тэвхэн ХҮТ, ГБХЗХГ, ТЗУХ, ХДТ, сумдын соёлын төвийн
эрхлэгч нийт 195 хүнээс гадаад хэл сурах хэрэгцээ, мэдлэг эзэмшилтийн түвшний судалгаа
сорил авч нэгтгэлээ:

10. 68.2%
9.4% 10.7%
5.2% 3.9%
0.9% 1.3% 0.4%
англи орос солонгос хятад япон испани герман франц
Гадаад хэл сурах хэрэгцээ
74.5%
1.3%
4.5%
18.5%
0.6% 0.6%
англи япон солонгос орос хятад герман
Хэлний чадвараа дээшлүүлэх хэрэгцээ

11. В. Хэлний сургалтын төвүүд:
“Best Idea”, “Book bridge” сургалтын төвүүд нь англи, солонгос, хятад, орос хэлний
сургалтыг 8-с дээш насныханд хэрэгцээний дагуу зохион байгуулж байна. “Best Idea”
сургалтын төв нь англи хэлний анхан, дунд, гүнзгий, ахисан түвшний, TOEFL, IELTS
шалгалтуудад болон элчингийн ярилцлагад бэлтгэх сургалтуудыг зохион байгуулж,
төгсөгчдөө ажилд зуучилдаг
Гурав. Хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэхэд баримтлах зарчим
1.1 Хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх үйл ажиллагааг Монгол Улсын боловсролын салбарын
хөгжлийн бодлого, холбогдох хууль тогтоомж, бусад төсөл, хөтөлбөртэй
уялдуулан хэрэгжүүлэх;
1.2 Гадаад хэлний мэдлэг нь мэдээлэлтэй ажиллах, боловсрол эзэмших харилцааны
гол хэрэгсэл байх шаардлагыг үндэс болгох;
1.3 Хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх ажлыг хүн амын боловсролын түвшин, эрэлт хэрэгцээ,
сонирхол, боломжид тулгуурлан идэвхжүүлэн чанаржуулах;
1.4 Хөтөлбөр хэрэгжүүлэх үйл ажиллагаа нь нээлттэй, хүртээмжтэй, уян хатан,
чанартай байх, төрийн болон төрийн бус байгууллага, аж ахуйн нэгж,
байгууллага, иргэд, сонирхогч талын эрэлт хэрэгцээ, оролцоог хангасан байх;
92.7%
7.3%
Англи хэлний мэдлэг эзэмшилтийн түвшин
анхан шат
дунд шат

12. Дөрөв. Хөтөлбөрийн зорилго
Гадаад хэлийг мэдээлэл, харилцаа, ажил хэргийн гол хэрэгсэл болгон хөгжүүлэхэд
оршино
Тав. Хөтөлбөрийн зорилтууд, хэрэгжүүлэх үйл ажиллагаа
5.1 Боловсролын салбарын ажиллагсад, суралцагчдын гадаад хэлний боловсролын
чадварыг ахиулах
5.2. Төрийн захиргаа, төрийн үйлчилгээний ажилтнуудын гадаад хэлний хэрэглээний
чадварыг сайжруулах
5.3. Иргэдийн гадаад хэлний боловсролын түвшинг дээшлүүлж, хэрэглээний чадварыг
сайжруулах
5.1-р зорилт “Боловсролын салбарын ажиллагсад, суралцагчдын гадаад хэлний
боловсролын чадварыг ахиулах” хүрээнд:
5.1.1. Гадаад хэлний багш нарын мэргэжлийг үе шаттайгаар дээшлүүлэх төлөвлөлт хийж
ЭТК, АНУ-ын Элчин зэрэг гадны байгууллагуудтай хамтарч ажиллах;
5.1.2. Гадаад хэлний мэргэжлийн багш нараар дамжуулан бусад мэргэжлийн багш нарын
гадаад хэлний боловсролын түвшинг ахиулах, хэрэглээний чадварыг сайжруулах сургалт
зохион байгуулах;
5.1.3. Мөрөн сумын гадаад хэлний багш нарыг “Багшийн хөгжлийг дэмжих цаг”-аар
хөгжүүлэх, сумдын багш нарт цахим хэлбэрээр тухай бүрд нь хүргэж ажиллах;
5.1.4. Багш нарын сургалтын шилдэг арга зүй, технологи, туршлагыг түгээн дэлгэрүүлэх,
цахим мэдээллийн сан бүрдүүлэх;
5.1.5. Гадаад хэлний олимпиадыг ЕБС-ийн багш, суралцагчдын дунд хагас жил тутамд,
иргэд, төрийн албан хаагчдын дунд улирал бүр зохион байгуулах;
5.1.6. ЕБС-дад гадаад хэлний дугуйлан хичээллүүлэх, “Huvsgul Guide Club”-тай болох;
5.1.7. Суралцагчдын гадаад хэлний мэдлэг, чадварын түвшин тогтоох, үнэлэх жишиг
даалгаврын сан бүрдүүлэх;
5.1.8. Англи хэлний иж бүрэн кабинеттай болох;
5.1.9 Гадаад хэлний ТВ хичээлийг сард 2 удаа тогтмол нэвтрүүлэх;
5.2-р зорилт “Төрийн захиргаа, төрийн үйлчилгээний ажилтнуудын англи хэлний
хэрэглээний чадварыг сайжруулах” хүрээнд:
5.2.1. Хэлтэс, агентлагуудаас гадаад хэлний хэрэгцээний судалгаа авч нэгтгэх, шинжлэх;

13. 5.2.2. Судалгаанд үндэслэн сургалтын агуулгаа тодорхойлох;
5.2.3. Төрийн албан хаагчдад гадаад хэлний хэрэглээний боловсрол олгох танхимын болон
вакумжуулсан, цахим сургалтын үйл ажиллагааг ЕБС-ийн англи хэлний багш, ЭТК-ын СДМ-
үүдтэй хамтран зохион байгуулах;
5.3-р зорилт “Иргэдийн гадаад хэлний боловсролын түвшинг дээшлүүлж, англи
хэлний хэрэглээний чадварыг сайжруулах” хүрээнд:
5.3.1. Иргэдээс гадаад хэлний хэрэгцээний судалгаа авах, нэгтгэх, шинжлэх;
5.3.2. Судалгаанд үндэслэн сургалтын агуулгаа тодорхойлох;
5.3.3. Хэвлэл мэдээллийн хэрэгсэл, интернет, гар утас зэрэг мэдээллийн техник,
хэрэгслийг ашиглан англи хэлний зайн сургалт явуулах;
5.3.4. Иргэдэд гадаад хэлний хэрэглээний боловсролыг ЕБС-ийн англи хэлний багш, ЭТК-
ын СДМ-үүдтэй хамтран олгох;
Зургаа. Хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх хугацаа, хамрах хүрээ
6.1. Хөтөлбөрийг 2018-2020 онд хэрэгжүүлнэ
6.2. Хөтөлбөр дараах хүрээнд хэрэгжинэ
6.2.1. Боловсрол, соёл урлагийн салбар: СӨББ (багш, туршилтын бүлгийн
хүүхдүүд), ЕБС (хүүхэд, багш), сумдын соёлын төв, ННС, ОНСМ, ХДТ-ын ажиллагсад
6.2.2. Төрийн захиргаа, Төрийн үйлчилгээний албан хаагчид
6.2.3. Худалдаа үйлчилгээ, зочид буудал, зоогийн газарт ажиллагсад
Долоо. Хөтөлбөрийн санхүүжилт
7.1. Хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх үйл ажиллагааны зардлыг орон нутгийн төсөвт тусган
санхүүжүүлж, хэрэгжилтэд хяналт тавина
7.2. Олон улсын хандивлагч байгууллагын болон иргэд, төрийн бус байгууллагын
санхүүгийн дэмжлэг авах нөхцлийг бүрдүүлнэ

14. Найм. Хөтөлбөрийн ерөнхий үр дүн
Мэдээлэл авах, мэдлэг, чадвар эзэмших боломж нэмэгдэж, өрсөлдөх чадвар сайжирна
Өнөөгийн байдал 2020 онд
Боловсролын
салбарт
Англи хэлний лингафоны
кабинет Хатгалд 1, орос хэлний
лингафоны кабинет Ханхад 1
Англи хэлний стандарт
хэрэгжилт 52.2, орос хэлний
стандарт хэрэгжилт 62.9
Англи хэлний багшийн
мэргэжлийн онолын түвшин
66.1, орос хэл 70.8 хувь
ЭЕШ-ын хэмжээст онооны
дундаж 2017 онд англи хэл 475,
орос хэл 477, улсын дундаж
англи хэл 500, орос хэл 516
Орос хэлний улсын олимпиадад
багш тэргүүлсэн, англи хэл
улсад шагналт байранд ороогүй
Ирээдүй сургуульд англи
хэлний дууны дугуйлан
хичээллэж байна. Ханх, Хатгал,
Ирээдүй, ЭДЦС-иудад гадаад
хэлний гүнзгийрүүлсэн сургалт
хичээллэж байна
11-р цэцэрлэгийн 4, 5 настай 20
хүүхдэд орос хэлний хөгжүүлэх
сургалтыг орж байгаа
- Англи хэлний иж бүрэн кабинет 9-тэй болж,
суралцагчдын сурах, багш нарын ажиллах орчин
бүрдсэнээр гадаад хэлний боловсролын стандарт
хэрэгжилт: англи хэл-52.2, орос хэл-62.9 өнөөгийн
байдлаас 8-с багагүй хувиар нэмэгдэж хангалттай
түвшинд хүрсэн байна
- Гадаад хэлний багш нарын мэргэжлийн онолын
түвшин 2017 оны байдлаар англи хэл 66.1, орос
хэл 70.8 байгаагаас 5-с багагүй хувиар нэмэгдсэн
байна
- ЭЕШ-ын хэмжээст онооны дундаж 2017 оны
байдлаар англи хэл 475, орос хэл 477 байгаагаас
23-с багагүйгээр нэмэгдэж 500 болсон байна
- Багш, суралцагчид улсын олимпиад: 2017 оны
байдлаар орос хэлний багш улсад тэргүүлсэн
амжилтаа бататгаж, англи хэлээр шагналт байранд
орсон байна
- Нийт төгсөгчдийн 1-с багагүй хувь болох 20-с дээш
төгсөгч гадаадын их, дээд сургуульд элсэн
суралцсан байна
- ЕБС бүрт гадаад хэлний клубууд байгуулагдан, үйл
ажиллагаа нь тогтмолжиж, суралцагчид орон
нутгаа судалж буй хэлээрээ танилцуулах, харилцан
ярилцах чадвартай болсон байна
- Багш нар мэргэжлийн онцлогоор төрөлжин
чадваржиж, англи хэлний анхан, дунд шатны
сонсох, ярих, унших, бичих чадвартай болсон
байна
- СӨБ-ын туршилтын бүлгийн хүүхдүүд мэндчилгээ,
өөрийгөө танилцуулах агуулгаар ярих чадвартай
болсон байна
Төрийн
захиргаа,
төрийн
үйлчилгээний
салбарт
Судалгаанд хамрагдсан төрийн
албан хаагчдын 7.3 /14/ хувь нь
англи хэлний анхан шатны
мэдлэгтэй
Монгол бичиг, кирилл, англиар
хослуулан бичсэн байгууллагын
гаднах хаяг байхгүй
- Төрийн албан хаагчид анхан шатны мэдлэгтэй 60,
дунд шатны мэдлэгтэй 30 болсон байна
- Байгууллагуудын гаднах хаягийг монгол бичиг,
кирилл, англиар хослуулан бичүүлэх загвартай
болж, нийт байгууллагын 80-с доошгүй хувь нь
хаягаа шинэчилсэн байна

15. Иргэдийн
түвшинд
Англи хэлний анхан шатны
мэдлэгтэй хүн 3% буюу 6 хүн
байна
- Зочид буудал, зоогийн газар, худалдаа эрхэлдэг
25 хүнд англи хэлний анхан болон дунд шатны
түвшинд ярианы болон бичгийн хэл эзэмшүүлсэн
байна
- Иргэд англи хэлийг мэдээлэл, харилцааны гол
хэрэгсэл болгон ашиглах боломжтой болсон байна
Ес. Хөтөлбөрийн хэрэгжилтийн хяналт үнэлгээ
9.1 Хөтөлбөрийн хэрэгжилтэд хяналт үнэлгээг жил тутам хийж, биелэлтийг тооцно
9.2 Хөтөлбөрийн хяналт үнэлгээнд бүх талуудыг тэгш хамруулна, ЕБС болон бусад
байгууллагатай хамтран ажиллана
Арав. Хөтөлбөрийн удирдлага зохион байгуулалт
10.1 Нийгмийн бодлогын хэлтэс нь хөтөлбөрийг бодлогын удирдлагаар ханган салбар
дундын зохицуулалт хийж ажиллах бөгөөд хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх төлөвлөгөөг
Боловсрол соёл урлагийн газар гадаад хэлний мэргэжилтнүүдээс бүрдсэн баг хэрэгжүүлж,
аймгийн Засаг даргын зөвлөл, аймгийн ИТХ-д тайлагнан дүгнүүлж ажиллана
10.2 Хөтөлбөрийн хүрээнд хэрэгжих үйл ажиллагааны чиглэл, зохион байгуулах сургалт,
сурталчилгааны ажлын агуулга, арга зүй төлөвлөгөөг хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх
менежментийн баг боловсруулж, ажлын хэсэг хэрэгжүүлнэ
Арван нэг. Хөтөлбөрийн хэрэгжилтийг үнэлэх шалгуур үзүүлэлт /зорилт
бүрээр/
№ Шалгуур үзүүлэлт
Хэмжих
нэгж
Суурь
түвшин
2017
Зорилтот
түвшин
2020
Хэрэгжүүлэх
байгууллага
Зорилт 1 “Боловсролын салбарын ажиллагсад, суралцагчдын англи хэлний боловсролын
чадварыг ахиулах”-ийн шалгуур үзүүлэлт
1
Гадаад хэлний багш нарын
сургалт, чанар
тоо, чанар 2 6 БСУГ, ЕБС-иуд
2
Англи хэлний анхан, дунд
шатны яриа, бичгийн чадвартай
болсон багш, удирдах ажилтны
тоо, хэрэглээ
тоо
ЕБС:
Анхан - 32
Дунд -
СӨББ:
Анхан - 10
Дунд - 5
ЕБС:
Анхан - 32
Дунд - 32,
СӨББ:
Анхан - 30,
дунд - 15
БСУГ, ЕБС, СӨББ

16. 3
Шилдэг арга зүй, технологийн
тоо, чанарын өсөлт, туршлага
тоо, чанар
Шилдэг
хичээл-1,
арга зүй-4,
технологи-1
Шилдэг
хичээл-3,
арга зүй-6,
технологи-3
БСУГ, ЕБС
4
Олимпиадын тоо, чанар /ЕБС-
ийн багш, сурагч, төрийн албан
хаагч, иргэд/
амжилт
Орос хэл
улсад: багш
тэргүүн
байр. Англи
хэл 5-с хойш
Улсад орос
хэл: багш
тэргүүн байр,
суралцагчид
шагналт
байр
БСУГ, ЕБС
5
ЕБС-иудад хичээллэж буй
дугуйлан, клубуудын тоо,
чанарын өсөлт
тоо, чанар
Ирээдүй
сургуульд
дууны
ЕБС бүрт
гадаад
хэлний
дугуйлан
хичээллэсэн
байна
БСУГ, ЕБС
6
Жишиг даалгаврын сан,
чанарын өсөлт
чанар Анги бүрээр
Анги,
түвшин,
агуулга
бүрээр
БСУГ-ын
мэргэжилтэн
7
Англи хэлний иж бүрэн
кабинетын тоо, ашиглалт
тоо,
ашиглалт
Хатгал 9 БСУГ, ЕБС
Зорилт 2 “Төрийн захиргаа, төрийн үйлчилгээний ажилтнуудын гадаад хэлний хэрэглээний
чадварыг сайжруулах”-ын шалгуур үзүүлэлт
1
Англи хэлийг анхан, дунд шатны
түвшинд эзэмшсэн мэргэжилтэн
ажилтны тоо, хэрэглээ
тоо, хэрэглээ
Анхан – 10
Дунд – 0
Анхан – 30
Дунд – 10
БСУГ, Хатгал ЕБС
2
Вакумжуулсан сургалтын тоо,
чанар
тоо, чанар 0 3 БСУГ, Хатгал ЕБС
Зорилт 3 “Иргэдийн гадаад хэлний боловсролын түвшинг дээшлүүлж, англи хэлний
хэрэглээний чадварыг сайжруулах”-ын шалгуур үзүүлэлт
1
Англи хэлний анхан, дунд
шатны яриа, бичгийн чадвартай
болсон иргэдийн тоо, хэрэглээ
Анхан - 0
Дунд - 0
Анхан 23 /23
сумын
соёлын
төвийн
эрхлэгч/
Дунд 35
Соёл
урлагийн 35
(23 сумын
соёлын
төвөөс тус
бүр-1, музей-
2, ННС-2,
ХДТ-8)
БСУГ,
Мэргэжлийн
урлаг, соёлын
байгууллагууд

17. 2
Дунд шатны
мэдлэгтэй 25
Зоогийн
газар,
хоолны
үйлчилгээний
10, худалдаа
үйлчилгээ
эрхэлдэг 15,
нийт 25 хүн
БСУГ, ЕБС,
Зоогийн газрууд,
худалдаа
үйлчилгээ
эрхэлдэг иргэд
Боловсруулсан мэргэжилтэн Ц.Оюунбилэг
2018 оны 01-р сарын 22

18. Аймгийн ИХ-ын Тэргүүлэгчдийн 2018 оны
02-р сарын 05-ны өдрийн 20-р
тогтоолын 4-р хавсралт
ХӨТӨЛБӨРИЙГ ХЭРЭГЖҮҮЛЭХ ҮЙЛ АЖИЛЛАГААНЫ ТӨЛӨВЛӨГӨӨ
№
Хөтөлбөрийг
хэрэгжүүлэх үйл
ажиллагааны чиглэл
Хамрах
хүрээ
Хэрэгжүү
лэх арга,
хэлбэр
Хугацаа
Хариуцах
хүн, баг,
байгуулл
ага
Санхүүж
илт
Хүлээгдэж буй ерөнхий
үр дүн
Биелэлт
Зорилт 1. Боловсролын салбарын ажиллагсад, суралцагчдын англи хэлний боловсролын чадварыг ахиулах
1
Англи хэлний боловсролын
өнөөгийн байдалд
судалгаа, шинжилгээ хийж,
үнэлэлт дүгнэлт гаргах
(сургуулийн өөрийн болон
хөндлөнгийн үнэлгээ, ТШ,
ЭЕШ, чанарын үнэлгээний
судалгаа)
ЕБ-ын 32
сургууль
ЭЕШ, ТШ,
ЧҮС-нд
хийсэн
харьцуулс
ан
судалгаа
2017 оны
IY улиралд
БСУГ-ын
гадаад
хэлний
мэргэжилт
эн
-
Гадаад хэлний
боловсролын өнөөгийн
байдал тодорхой түвшинд
харьцуулан судплагдсан
байна
2017 оны ЭЕШ, ТШ,
ЧҮС-г харьцуулан
судалсан
2
Гадаад хэлний багш нарын
мэргэжлийг үе шаттайгаар
дээшлүүлэх төлөвлөлт
хийж, ЭТК, АНУ-ын Элчин,
Оросын ШУСТөв зэрэг
гадны байгууллагуудтай
хамтарч ажиллах
ЕБ-ын 32
сургууль
Хэрэгцээн
ий онлайн
судалгаа
Хичээлийн
жилийн
турш
БСУГ, ЕБС,
СДМ
3 удаа
/70
багшийн 1
сургалтад
2.5 сая
төгрөг/
Гадаад хэлний багш нарыг
хөгжүүлэх төлөвлөлттэй
болсон байна
2017 оны 8-р сард
3 өдрийн, 11-р сард
2 өдрийн сургалтыг
тус тус зохиосон
3
Англи хэлний мэргэжлийн
багш нараар дамжуулан
бусад мэргэжлийн болон
СӨББ-ын багш нар,
сургалтын менежер, арга
зүйч багш, соёл урлагийн
ажилтнуудын англи хэлний
боловсролын түвшинг
ахиулах, хэрэглээний
ЕБ-ын 35
сургууль,
СӨБ-ын
45
байгуулла
га, Хэлтэс
агентлагу
уд, ХДТ,
ННС,
Хэрэгцээн
ий
судалгаа,
түвшин
тогтоолт,
асуулга,
ярилцлага
2018 оны
1-р сард
ЕБ-ын 35
сургууль,
СӨБ-ын 45
байгууллаг
а, ХДТ,
ННС,
ОНСМ,
соёлын
төвүүд
-
ЕБС-ийн дунд ангийн 32
менежер, СӨББ-ын 16 арга
зүйч, бүлгийн 28 багш,
соёл урлагийн 35 (23
сумын соёлын төвөөс тус
бүр-1, музей-2, ННС-2,
ХДТ-8), нийт 111 хүнд
англи хэлний анхан болон
дунд шатны түвшинд
СӨББ: анхан-10,
дунд-5

19. чадварыг сайжруулах
сургалтуудыг үе шаттай
зохион байгуулна
ОНСМ,
соёлын
төвүүд
ярианы болон бичгийн хэл
эзэмшүүлсэн байна
4
Мөрөн сумын англи хэлний
багш нарыг “Багшийн
хөгжлийг дэмжих цаг”-аар
хөгжүүлэх, сумдын багш
нарт цахим хэлбэрээр
тухай бүрд нь хүргэж
ажиллах
Мөрөн
сумын
ЕБС
Судалгаа,
ярилцлага,
facebook
group
Хичээлийн
жилийн
улирал
бүр
БСУГ,
Мөрөн
сумын
ЕБС-ийн
англи
хэлний
багш нар
-
Пүрэв гариг бүр
хичээллэдэг. Сумдын багш
нарт англи хэлний багш
нарын бүлгэмээр
дамжуулан хичээлүүдийг
хүргэж байна. /СДМ
Андреатай хамтран/
Багшийн хөгжлийг
дэмжих цагийг
багш нараа бүрэн
хамруулах үүднээс
уян хатнаар: 15-17,
17-19 цагуудад
хичээллэж байна
5
Багш нарын сургалтын
шилдэг арга зүй,
технологи, туршлагыг
түгээн дэлгэрүүлэх, цахим
мэдээллийн сан бүрдүүлэх
ЕБ-ын 35
сургууль
Цахим сан
Хичээлийн
жилийн
эхэнд
БСУГ, ЕБС-
иуд
-
Туршлагыг түгээн
дэлгэрүүлэх цахим сантай
болж байна
Шилдэг хичээл-2,
арга зүй-4,
технологи-1, сантай
болж байна /2017-
2018 оны
хичээлийн жилд/
6
Гадаад хэлний олимпиадыг
хагас жил, улирал тутам
зохион байгуулах
ЕБ-ын 35
сургууль,
хэлтэс,
агентлаг
Олимпиад
2018 оны
2, 3-р
сард, IY
улиралд
БСУГ, ЕБС-
иуд
Олимпиад
ад
оролцож
буй багш,
сурагчдын
төлсөн
хураамжа
ар
Улсын олимпиадын 3-н
даваанд оролцох багш,
сурагчид шалгарна
Төрийн албан хаагчдын
гадаад хэлний мэдлэгийн
түвшинг тогтооно
БСУГ
7
ЕБС-дад гадаад хэлний
дугуйлан хичээллүүлэх
ЕБС-иуд Дугуйлан
Хичээлийн
жилд
БСУГ, ЕБС-
иуд
-
Суралцагчдын хэрэгцээнд
үндэслэсэн, чадварыг
хөгжүүлэх дугуйлангууд
БСУГ, ЕБС-иуд
8
Суралцагчдын гадаад
хэлний мэдлэг, чадварын
түвшин тогтоох, үнэлэх
жишиг даалгаврын сан
бүрдүүлэх
Цахим сан Байнга
БСУГ-ын
гадаад
хэлний
мэргэжилт
эн
-
Англи, орос хэлээр
түвшин, чадвар бүрээр
жишиг даалгаврын сантай
болсон байна
Анги, түвшин,
чадвар бүрээр
жишиг даалгаврын
сантай болж байна

20. 9
Англи хэлний иж бүрэн
жишиг кабинет (9)-тэй
болох
БСУГ
Лингафон
ы кабинет
Жилд 1
сургуульд,
2018,
2019, 2020
онд
БСУГ, ЕБС
15х9 =
135 сая
төгрөг
Англи хэлээр багш,
суралцагч хөгжих жишиг
танхим 3-тай болсон байна
Ирээдүй, ЭДЦС, ДМЦС,
Титэм, Сод-Эрдэм, Авьяас
/бүсийн түшиц
сургуулиуд/, Хатгал, Галт,
Их-Уул
БСУГ
Зорилт 1-ийг хэрэгжүүлэхэд зарцуулагдах төсөв – 135 сая төгрөг
Зорилт 2. Төрийн захиргаа, төрийн үйлчилгээний ажилтнуудын гадаад хэлний хэрэглээний чадварыг сайжруулах
1
Хэлтэс, агентлагуудаас
хэлний хэрэгцээний
судалгаа авч нэгтгэх,
шинжлэх Хэлтэс,
агентлаг
Асуулга,
ярилцлага
2017 оны
12-р сард
БСУГ,
хэлтэс,
агентлаг
-
Гадаад хэлний
боловсролын хэрэгцээ,
түвшний судалгаа
БСУГ
2
Судалгаанд үндэслэн
сургалтын агуулгаа
тодорхойлох
Агуулга,
арга зүйн
төлөвлөлт
2017 оны
12-р сард
БСУГ,
хэлтэс,
агентлаг
-
Түвшин бүрийн агуулгын
төлөвлөлт
БСУГ, СДМ, гадаад
хэлний багш нар
3
Төрийн албан хаагчдад
гадаад хэлний хэрэглээний
боловсрол олгох үйл
ажиллагааг ЕБС-ийн англи
хэлний багш, ЭТК-ын СДМ-
үүдтэй хамтран зохион
байгуулах
Хэлтэс,
агентлаг
Сургалт
2018 оны
1-р сараас
эхэлнэ
БСУГ,
хэлтэс,
агентлаг
Хэлтэс, агентлагийн 40
хүнийг англи хэлний
анхан, дунд шатны
бичгийн болон ярианы
чадвартай болгосон байна
БСУГ, СДМ, гадаад
хэлний багш нар

21. 4
Төрийн албан хаагчдад
жилд нэг удаа англи
хэлний вакумжуулсан
сургалтыг Хатгал тосгоны
сургуультай хамтран
зохион байгуулах
Хэлтэс,
агентлаг
Вакумжуул
сан
сургалт
2018,
2019, 2020
оны зун
БСУГ,
Хэлтсүүд,
Хатгал
тосгоны
сургууль
Байр,
хоол,
багшийн
цалин,
танхимын
түрээсэнд
30 сая
төгрөг
Төрийн 40 албан хаагч
англи хэлний анхан, дунд
шатны түвшинд унших,
бичих, сонсох, ярих
чадвартай болно
БСУГ, Хатгал ЕБС
Зорилт 2-ыг хэрэгжүүлэхэд зарцуулагдах төсөв – 30 сая төгрөг
Зорилт 3. Иргэдийн англи хэлний боловсролын түвшинг дээшлүүлж, англи хэлний хэрэглээний чадварыг сайжруулах
1
Иргэдээс англи хэлний
хэрэгцээний судалгаа авах,
нэгтгэх, шинжлэх
Жаргалан
, 500
1000
,
Чингис,
Тэнхлэг,
Бишрэлт,
Тэвхэн
ХҮТ,
Марал
эмийн
сан,
Монос
Судалгаа,
асуулга,
ярилцлага
2017 оны
12-р сард
БСУГ, -
Хэрэгцээний судалгааг авч
нэгтгэсэн байна
БСУГ
2
Судалгаанд үндэслэн
сургалтын агуулгаа
тодорхойлох
Агуулга,
арга зүйн
төлөвлөлт
түвшин
бүрээр
2017 оны
12-р сард
БСУГ,
худалдаа,
хоолны
үйлчилгээн
ий газрууд
-
Түвшин бүрийн агуулгын
төлөвлөлт
БСУГ, СДМ, англи
хэлний багш нар
3
Хэвлэл мэдээллийн
хэрэгсэл, интернет, гар
утас зэрэг мэдээллийн
техник, хэрэгслийг
ашиглан англи хэлний зайн
сургалт явуулах
Орон
нутгийн
хэвлэлүүд
Сонингийн
хичээл,
англи
хэлээр
мэдээ
2018 оны
1-р
улирлаас
БСУГ, орон
нутгийн
хэвлэлүүд
Гадаад хэлний ТВ
хичээлийг 14 хоногт 2 удаа
тогтмол нэвтрүүлдэг болно
БСУГ, ТВ

22. 4
Иргэдэд англи хэлний
хэрэглээний боловсролыг
ЕБС-ийн англи хэлний
багш, ЭТК-ын СДМ, хэлний
сургалтын төвүүдтэй
хамтран олгох
Сургалт
2018 оны
1-р сараас
БСУГ,
худалдаа,
хоолны
үйлчилгээн
ий газрууд
Багшийн
цалинд
60.48 сая
төгрөг
Зоогийн газар, хоолны
үйлчилгээний 10, худалдаа
үйлчилгээ эрхэлдэг 15,
нийт 25 хүнийг англи
хэлний анхан, дунд шатны
бичгийн болон ярианы
чадвартай болгосон байна
БСУГ, гадаад
хэлний багш нар
Зорилт 3-ыг хэрэгжүүлэхэд зарцуулагдах төсөв – 60.48 сая төгрөг
НИЙТ ТӨСӨВ – 225.48 САЯ ТӨГРӨГ
ЖИЛ БҮР ЗАРЦУУЛАГДАХ ТӨСӨВ /сая төгрөгөөр/
2018 онд 75.16 сая төгрөг
2019 онд 75.16 сая төгрөг
2020 онд 75.16 сая төгрөг
Төлөвлөсөн:
Менежментийн баг: Хэрэгжүүлэх баг:
Дарга: Ж.Ганболд /НБХ-ийн дарга/ Ахлагч: Ц.Оюунбилэг /БСУГ-ын мэргэжилтэн/
Гишүүд: Х.Цэнд-Аюуш /ТЗУХ-ийн дарга/ Гишүүд: ЕБС-ийн англи хэлний багш нар
Я.Дашзэвэг /БСУГ-ын дарга/ ЭТК-ын СДМ
н.Жаргалсайхан /БОАЖГ-ын дарга/ Хэлний сургалтын төвүүд
н.Гончиг /ИХ/
П.Отгон-Очир /500
1000
зоогийн газар/

24. 5
ЕБС-иудад гадаад
хэлний хичээлээр клуб,
дугуйлан хичээллүүлэх
журам, чиглэл
хүргүүлэх
ЕБС-иуд
Журам,
ажлын
чиглэл
2018.03.06 Ц.Оюунбилэг -
Клуб, дугуйлан
хичээллүүлэх чиглэл
тодорхой болно
6
Англи хэлний нээлттэй
цахим бүлгэм нээж
ажиллуулах
БСУГ, ЕБС,
төрийн албан
хаагч, иргэд
Цахим
бүлгэм
2018.03.09
Ц.Оюунбилэг,
англи хэлний
багш нар
-
Англи хэлийг зайн
сургалтаар эзэмших,
түвшнээ дээшлүүлэх
боломж бүрдэнэ
World Huvsgul –
English нээлттэй
бүлгэм нээн
ажиллуулж байна.
7
Өөрийгөө англи хэл
дээр танилцуулах
чадвар эзэмшүүлэх
ЕБС-ийн 1-
12-р ангийн
суралцагч,
багш,
ажилчид
Бэлдсэн
эхийг
цээжилж,
өөрийн
болгох
2018.03.20
БСУГ, СӨББ,
ЕБС, иргэд
-
Өөрийгөө англи
хэлээр танилцуулж
ярих, үгийг зөв
дуудах чадварыг
эзэмшиж, тухайн үг
хэллэгийн утгыг
бүрэн ойлгодог болно
8
Хөвсгөл аймгийг англи
хэлээр танилцуулах
чадвар эзэмшүүлэх
2018.04.15 -
Орон нутгаа англи
хэлээр танилцуулж
ярих, үгийг зөв
дуудах чадварыг
эзэмшиж, тухайн үг
хэллэгийн утгыг
бүрэн ойлгодог болно
9
Аялал жуучлалын
маршрутыг хэлж сургах
2018.05.15 -
Аялал жуулчлалын
маршруттай
холбоотой үг
хэллэгийг ойлгох,
хэлж сурна

25. 10
Англи хэлний иж бүрэн
кабинет байгуулах
ЕБ-ын 3
сургууль,
ЗДТГ
3
сургууль,
ЗДТГ-т
кабинет
байгуулах
2018 онд
БСУГ, ДМЦС,
ЭДЦС Шинэ-
Идэр
39 сая нь
төсвөөс,
Дэлхийн
Зөн
Хөвсгөл
ОНХХ-с 6
сая
Англи хэлний сургалт
явуулах жишиг орчин
бүрдэж, багш
суралцагчид,
иргэдийн хөгжих
орчин бүрдэнэ
11
Англи хэлний ТВ
хичээлийг хуваарийн
дагуу бичүүлэх
Мөрөн сумын
ЕБС
“Junior
English” ТВ
хичээл
2018 оны
3,4,5,6-р
сард тус
бүр 2 удаа
Бичлэг хийлгэх
хуваарь:
3.15 – ЭДЦС, Далай
ван
4.13 – МГЭАС, Сод-
Эрдэм
5.15 – Ирээдүй,
ДМЦС
5.31 – Авьяас,
Титэм
300 мян
Нэвтрүүлэх хичээлүүд
бэлэн болсон байна
12
Англи хэлний ТВ
хичээлийг хуваарийн
дагуу нэвтрүүлэх
Мөрөн сум
“Junior
English” ТВ
хичээл
2018 оны
3,4,5,6-р
сард тус
бүр 2 удаа
1,2-р хичээлийг
2018.03.17,18-нд,
давталтыг
3.24,25,31-нд,
3,4-р хичээлийг
2018.04.14,15-нд,
давталтыг
4.21,22,28,29-нд,
5,6-р хичээлийг
2018.05.19,20-нд,
давталтыг 5.26,27-
нд,
7,8-р хичээлийг
2018.06.02,03-нд,
давталтыг
6.09,10,16,17-нд тус
тус нэвтрүүлнэ
Суралцагч, иргэдийн
англи хэлний
боловсролын түвшинг
өөрийн танилцуулга,
зам асуух, цаг агаар,
дэлгүүрт, ресторанд,
банканд, нисэх
буудал, аялал гэсэн
агуулгаар сонсох,
ярих чадварыг
хөгжүүлнэ
13
ЕБС-иуд хөтөлбөрийн
хэрэгжилтийг
эрчимжүүлэх ажлыг
сургууль дээрээ 2 удаа
зохион байгуулж,
ЕБС бүр
Өөрсдийн
санаачилс
ан ажил
2018.05.10
-с өмнө
ЕБС-иуд -
Хөтөлбөрийн
хэрэгжилтийг
эрчимжүүлэх, багш,
суралцагч, иргэдэд
сурталчилна

26. тайланг БСУГ-т
2018.05.10-ы дотор
хүргүүлэх
14
Гадаад хэлний багш нар
сургуулийн түвшинд
клубын үйл
ажиллагаагаар нээлттэй
өдөрлөг хийж
сурталчлах ажлыг
зохион байгуулах
ЕБС бүр
Нээлттэй
өдөрлөг
2018.05.15 БСУГ, ЕБС-иуд -
Англи хэлний ач
холбогдлыг
сурталчлах, сурч буй
багш, суралцагч,
иргэд туршлага
солилцоно
15
Хөвсгөл аймгийн англи
хэлний нээлттэй
өдөрлөг зохион
байгуулах
Бүх ЕБС
Нээлттэй
өдөрлөг
2018.06.08 БСУГ, ЕБС-иуд
Англи хэлний ач
холбогдлыг
сурталчлах, туршлага
солилцоно
16
Төрийн албан хаагчдын
англи хэлний
вакумжуулсан сургалт
зохион байгуулах
Хэлтэс,
агентлагууд
Вакумжуул
сан
сургалт
2018 оны
06-р сард
БСУГ, Хатгал 10 сая
Төрийн албан хаагч
40 хүний англи
хэлний түвшинг
дээшлүүлнэ
Төлөвлөгөө гаргасан мэргэжилтэн Ц.Оюунбилэг