Öğrt. Tek. ve Mat. Tas.- Kişisel Hayatı Konu Alan Edebi Metin Türleri

1. Kişisel Hayatı Konu
Alan Metin Türleri

2. 1-Hatıra 2-Gezi 3-Biyografi
4-Mektup 5-Günlük

3. 1-HATIRA (ANI):
Sanat, bilim ve meslek dallarında ün yapmış
kişilerin, kendi başlarından geçen veya
devirlerinde olup biten olaylarla ilgili bilgi ve
gözlemlerini anlatan yazılarına hâtıra (anı) denir.

4. HATIRANIN ÖZELLİKLERİ
Anılar tarihi gerçeklerin öğrenilmesine katkı sağlar.
Anılar kişinin yaşadığı dönemle ilgili bilgiler verir. Bu
bakımdan tarihe ışık tutarlar.
Anıların mutlaka gerçeği anlattığı söylenemez, onlara
sağlam tarihî belgeler olarak bakılamaz.

5. Hâtıra (Anı) Yazımında Dikkat Edilecek Hususlar
Konu ilgi çekici olmalıdır.
Yazılanlar yeni nesillere ders ve ibret verici, onları
iyiliklere özendirici olmalıdır.
Yazarken elden geldiğince duygusallıktan uzak
kalınmalı ve
gerçekçi olunmalıdır.

6. İyi hatırlanmayan olaylar, bilgiler yazıya
sokulmamalıdır.
Abartılı anlatımdan sakınılmalıdır.

7. 2-GEZİ YAZISI
Gezilip görülen yerler hakkında yazılmış
metinlerdir. Bu metinlerde görülen yer yazarın
dikkati ile anlatılır.
Yazar gördüğü yerlerle ilgili dikkatini çeken
hususları ve izlenimlerini anlatır.

8. Gezi, yazarların doğrudan gözlemlerine, bizzat
duyduklarına, araştırmalarına dayandığı için, tarih,
coğrafya, sosyoloji, hukuk gibi bilim dallarına kaynaklık
eder.
Ünlü gezi yazarımız Evliya Çelebi’nin
‘Seyahatnâme’si birçok konuda kaynak eserlerimizden
biridir.

9. GEZİ YAZISI YAZIMINDA DİKKAT EDİLECEK
HUSUSLAR
Gezilen yerlerin başka yerlere benzemeyen
görüntüleri tasvir edilir.
Bu yerlerde yaşayan insanların ırklarından,
dillerinden, yaşayışlarından, inançlarından söz edilir.
Bu insanların tarihleri ve uygarlıkları tanıtılır.

10. Ekonomik alandaki gelişmeleri anlatılır.
Anlatımda açık ve akıcı bir dil kullanılır.
Mümkünse yazılanlar fotoğraflarla desteklenir.

11. 3-BİYOGRAFİ:
Çeşitli alanlarda şöhret olmuş insanlar hakkında
oluşturulan metinlerdir.
Biyografi yazılırken, biyografisi yazılacak kişiyle
ilgili belgeler ve bilgilerin toplanması önemlidir.

12. Biyografi metinleri örnek teşkil ettikleri için eğitici yönleri
de vardır.
Divan edebiyatında şairleri anlatan eserlere ‘tezkire”
denirdi.
Çağatay yazarlarından Ali Şir Nevai 16. yüzyılda
“Mecâlis’ün-Nefâis” adlı eseriyle Türk edebiyatında ilk
biyografi örneğini vermiştir.

13. OTOBİYOGRAFİ:
Bir kişi hayatıyla ilgili dönemleri bütün ilginç
yönleriyle geniş şekilde kendisi yazarsa
buna “otobiyografi (öz yaşam öyküsü)” denir.

14. Otobiyografide doğumdan itibaren
otobiyografinin yazıldığı ana kadar yaşananlardan
anlatmaya değer olanlar yazılır.
Otobiyografilerde çoğu zaman sanatçı kendisiyle
beraber aile büyüklerinden ve sosyal çevresinden,
aile içi durumlarından da söz eder.

15. Anı-Otobiyografi Farkı:
Anılar üslup yönüyle otobiyografilere de
benzer; ancak anı otobiyografi içinde sadece
bir bölüm sayılabilir. Yani otobiyografiler anıya
göre daha geniş ve daha uzun bir dönemi içine
alır.

16. 4-MEKTUP:
Birbirlerinden uzakta olan insanların veya
yazı yoluyla karşısındakine duygu, düşünce ve
isteklerini duyurmak isteyenlerin haberleşmek
için kullandıkları bir yazı türüdür.

17. Mektupların konulan oldukça bol, bağımsız; ufukları alabildiğine
geniştir.
Gönderdiğimiz mektubun türü, gönderdiğimiz kişiyle olan
yakınlık derecemiz, mektuptaki samimiyetin ölçüsünü tayin eder.
Yakın arkadaşlarımıza, dost ve sevdiklerimize gönderdiğimiz
mektuplarla, aramızda saygı sınırı ve resmiyet bulunan kişilere
gönderdiğimiz mektuplar birbirine benzemez.

18. 1. Edebî Mektup:
Genellikle edebiyatçıların birbirlerine ya da
tanıdıklarına yazdıkları ve herkes tarafından
okunmasında yarar görülen mektuplara edebî
mektup denir.

19. 2. Özel Mektup:
Özel mektup, hısım, akraba, eş, dost ya da
tanıdıklar arasında yazılan bir haberleşme
yazısıdır.

20. 3. İş Mektubu:
İş mektubu ise, özel kişilerle kurumlar ya da bir iş
kurumuyla başka bir iş kurumu arasındaki işle
ilgili olarak yazılan yazılardır.

21. MEKTUP ÖRNEĞI

22. 5-GÜNLÜK:
Bir kimsenin kişisel hayatının olayları,
heyecanları, duyguları ve düşüncelerini anlatmak
için günü gününe yazdığı yazılara ve bu yazıları
içine alan esere günlük denir.

23. Çoğu insan günlük tutar. Bu, insanların iç dökme, kendi
kendileriyle konuşma, dertleşme ihtiyacından kaynaklanır.
Yazarların tuttuğu günlüklerde yayımlama amacı yoktur. Bu
yüzden günlük tutan yazarlar iç dünyalarında olup biten her
şeyi ve bütün yaşadıklarını günlüklerine yazmışlardır.
Günlüklerin ilk özellikleri düzenli bir biçimde tutulmuş
olmaları ve tarih atılmasıdır.

24. Günlükle anıyı birbirine karıştırmamak gerekir.
Anılar, olaylar olup bittikten sonra, olayların dışına
çıkıp nesnel bir bakış açısıyla ele alınabilir.
Oysa günlükte olaylar, duygular henüz
yaşanmaktadır ve her şey sıcağı sıcağına yer alır.

25. TEŞEKKÜR EDERİM