Sosiologi Hukum : Sebuah Pengantar dan Pendahuluan
Petunjuk teknis bos mi dan m ts, pps tahun anggaran 2015
1. Petunjuk Teknis Pelaksanaan BOS MI, MTs dan PPS i
PETUNJUK
TEKNIS
PELAKSANAAN BANTUAN OPERASIONAL
SEKOLAH MADRASAH IBTIDAIYAH
MADRASAH TSANAWIYAH
PONDOK PESANTREN
SALAFIYAH
3. PPeettuunnjjuukk TTeekknniiss
PPeellaakkssaannaaaann B8O0SS MMII,, MMTTss
1i1
KAT A PENGANTAR
Bissmillahirrahmanirrahim
KATA PENGANTAR
Salah satu indikator penuntasan program Wajib Belajar 9 Tahun, diukur dengan capaian Angka
Bissmillahirrahmanirrahim
Partisipasi Kasar (APK) tingkat pendidikan SD/Mlisederajat dan SMP/MTs/sederajat. Sumber Badan
Pusat Statistik (BPS) pada tahun 2013 APK SD/MI/sederajat telah mencapai angka 107,63 dan APKSalah satu indikator penuntasan program Wajib Belajar 9 Tahun, diukur dengan capaian AngkaSMP/MTs/sederajat telah mencapai angka 85,69. Dengan APK ini berarti pemerintah dengan programPartisipasi Kasar (APK) tingkat pendidikan SD/MI/sederajat dan SMP/MTs/sederajat. Sumber BadanWajib Belajar 9 Tahun melalui program BaS telah berhasil mempercepat target program penuntasanPusat Statistik (BPS) pada tahun 2013 APK SD/MI/sederajat telah mencapai angka 107,63 dan APKWajib Belajar 9 Tahun.SMP/MTs/sederajat telah mencapai angka 85,69. Dengan APK ini berarti pemerintah dengan program
DWeanjigbaBneklaejabrer9haTsailhaunn pmroeglarlaumi prBoagSramteBrsOeSbutte, lamhublaeirhtaahsiul
nme2m00p9ercPeepmatertainrtgaeht pmroegnrgaamrahpkeannunttuajsuaann
pWroagjibraBmelaBjaa
r S9 Taphaudna.
upaya peningkatan mutu pendidikan dasar, disamping untuk tetap
mempertahankan dan meningkatkan capaian APK nasional. Dalam konteks inilah, maka pemerintah
Dengan keberhasilan program BOS tersebut, mulai tahun 2009 Pemerintah mengarahkan tujuan
menaikkan anggaran untuk Program BaS tahun 2009 dan menaikan kembali biaya satuan dana BaSprogram BOS pada upaya peningkatan mutu pendidikan dasar, disamping untuk tetap
pada tahun 2015. Kita berharap dengan terbitnya Peraturan Pemerintah No. 48 tahun 2008 tentangmempertahankan dan meningkatkan capaian APK nasional. Dalam konteks inilah, maka pemerintah
p
m
e
e
n
n
d
a
a
ik
n
k
a
a
a
n
n
a
p
n
e
g
n
g
d
a
i
r
d
a
i
n
ka
u
n
n
,
tu
m
k
a
P
d
r
r
o
a
g
s
r
a
a
h
m
/P
B
P
O
S
S
m
ta
e
h
m
u
p
n
e
2
ro
0
l
0
e
9
h
d
p
a
e
n
rh
m
a
e
tia
n
n
aik
y
a
a
n
ng
kem
la
b
y
a
a
l
k
i b
d
ia
a
y
ri
a
p
s
e
a
m
tu
e
a
r
n
in
d
ta
a
h
na
p
B
u
O
sa
S
t,
p
p
e
a
m
da
er
t
i
a
n
h
ta
u
h
n
d
2
a
0
e
1
ra
5
h
.
,
K
d
it
a
a
n
b
m
e
a
rh
s
a
y
r
a
a
r
p
ak
d
a
e
t.
ngan terbitnya Peraturan Pemerintah
No. 48 tahun 2008 tentang
Speenbdaagnaai apnropgeranmdidnikaasnio, nmala,
dpraestuanhj/uPkPStekmniekmBpaeSrole2h01p5erdhiatliianngkuyanngganlaKyeamk
ednatreiriapnemAegrainmtaah bpaunsyaat,k mpeemnegraincutaphaddaaerPaehr,adtuarnamn
aMseynartearkiaPt.endidikan dan Kebudayaan Republik Indonesia Nomor 161 Tahun
2
S
0
e
1
b
4
ag
t
a
e
i
nt
p
a
r
n
o
g
gra
p
m
etu
n
n
a
ju
s
k
ion
T
a
e
l
k
,
n
p
is
etu
P
n
e
j
n
u
g
k
g
t
u
e
n
k
a
n
a
ik
n
B
D
O
a
S
na
2
d
0
a
1
n
5
P
d
e
i
r
l
t
i
a
n
n
g
g
ku
g
n
u
g
n
a
g
n
jaw
K
a
e
b
m
a
e
n
nt
K
e
e
ri
u
a
a
n
ng
A
a
g
n
am
D
a
an
b
a
an
B
y
a
a
S
k
TmaehnugnacAungpgaadraanPe2r0at1u5r,anseMheinngtegrai
PpeenndgigduiknaanandadnanKepbeurdtaanyagagnunRgejapwuabblikanInkdeounaensgiaanNodmanoar
1B6a1STa2h0u1n5 p2a0d1a4 mteandtraansgahpdeatunnjPuPk
STteidkankisjaPuhenbgegrubneadaandeDnagnaan
dpaenngPguenrtaaannggduanngajaBwaaSbapnadKaesueaknoglaanh. Dana BOS
PTaehtuunnjuAkntgegkanriasnB2a0S15,20s1e5hiningigampeerunpgagkuannaapnendyaenmppeurrtannagagnu
dnagrjai wpaebtuannjukkeuteaknngiasn BdaaSna pBaOdaS t2a0h1u5n
speabdealummandyraas, ashehdiannggPaPSdithidaarakpjakuahn bdearpbeadt amdeennjagdani
apceunagngubnaagainsdealunrauhBOTSimpaMdaansaejkeomlaehn. BaS dalam
mPeetluankjsuaknatekkannisproBgOrSam2B01a5S idnii mmaedrruapsaakhannepgeenryi
edmanpusrwnaasatna dsaerritapePtPunSjuUklatedkannisPPBSOSWupsatdhaa. tUahnutunk istueb,
keelupmandyaas,esluerhuihngTgima dMihaanraajpekmaenndBaapSat amgaernjmadeimaachuaamni
dbaangimseemlupruehdoTmimanMi paneatujenmjueknteBknOisS BdaaSlamini
dmeenlagkasnasneabkaaink-pbraoikgnrayma dBaOnSsedgi emraadmraesnashosniaeligsearsi ikdaann
ksewsaesttiaapsMeratadrPasPaSh/UPlPa SdapnenPePriSmaWduasnthaaB. aUSn.tuk
itu, kepada seluruh Tim Manajemen BOS agar memahami dan mempedomani petunjuk teknis BOS ini
dengan sebaik-baiknya dan segera mensosialisasikan ke setiap Madrasah/PPS penerima dana BOS.
Jakarta, Januari2015
5. Petunjuk Teknis Pelaksanaan BOS MI, MTs dan PPS iii
DAF T AR I S
I
KAT A P E NG ANT AR ................................ ................................ ................................ .... i i
DAF T AR I S I ................................ ................................ ................................ ............... i i i
I. PEN D A H U L U A N ................................ ................................
................................ ..
1
A. Lat ar B el ak ang ................................ ................................
...............................
1
B. Pe n g e r t i a n BO S ................................ ................................
..............................
1
C. Tu j u a n Ba n t u a n Op e r a s i o n a l S e k o l a h ................................
................................
1
D. Sa s a r a n Pr o g r a m d a n Be s a r Ba n t u a n ................................
...............................
2
E. Wa k t u P e n y a l u r a n D a n a ................................ ................................
..................
3
F. Landas an H uk um ................................ ................................
............................
3
II. IM P L E M E N T A S I BO S ................................ ................................
..........................
6
A. Ma d r a s a h P e n e r i ma B O S ................................ ................................
................
6
B. Pr o g r a m BO S d a n Pr o g r a m W a j a r D i k d a s 9 T a h u n Ya n g Be r m u t u
......................
6
C. Pr o g r a m BO S d a n M a n a j e m e n Be r b a s i s Se k o l a h ( M BS)
................................ ....
7
III. OR GA N I S A S I P E L A K S A N A ................................ ................................
...................
8
A. Ti m P e n g a r a h ................................ ................................
................................ .
8
B. Ti m M a n a j e m e n B O S Ti n g k a t P u s a t ................................
................................ .
8
C. Ti m M a n a j e m e n B O S Ti n g k a t P r o v i n s i ................................
..............................
8
D. Ti m M a n a j e m e n B O S Ti n g k a t K a b u p a t e n / K o t a ................................
..................
9
E. Ti m Ti n g k a t M a d r a s a h / PPS ................................ ................................
.............
10
IV . ME K A N I S ME PEL A K SA N A A N BO S ................................ ................................
......
12
A. Me k a n i s me A l o k a s i D a n a B O S ................................ ................................
.........
1 2
B. Pe n y a l u r a n d a n Pe n g a m b i l a n D a n a BO S ................................
..........................
1 3
V. PEN G G U N A A N DANA BO S ................................ ................................
..................
17
A. Ko m p o n e n Pe m b i a y a a n ................................ ................................
...................
17
B. Lar angan P enggunaan D ana B O S ................................ ................................
....
21
C. Ko d e Ak u n Ke g i a t a n d a l a m Pe n g g u n a a n D a n a BO S p a d a M a d r a s a h
N e g e r i ........
21
D. Me k a n i s me P e mb e l i a n B a r a n g / J a s a d i Ma d r a s a h / P P S
................................ .......
23
VI . MO N I T O R I N G DAN S UP E RV I S I ................................ ................................
............
24
A. Mo n i t o r i n g Ol e h T i m M a n a j e m e n B OS P u s a t ................................
.....................
24
B. Mo n i t o r i n g o l e h T i m Ma n a j e me n B O S P r o v i n s i ................................
..................
25
C. Mo n i t o r i n g o l e h T i m Ma n a j e me n B O S Ka b / Ko t a . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
25
VI I .PEL A PO R A N DAN P E RT ANG G UNJ AW ABAN KE UANG AN
................................ .....
2 7
A. Pe l a p o r a n . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ................................ ................................
...................
27
B. Pe r p a j a k a n . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
31
VI I I
.
PEN G A W A SA N D A N SA N K SI ................................ ................................
...............
35
A. Pe n g a w a s a n ................................ ................................
................................ ...
35
B. Sa n k s i ................................ ................................ ................................
...........
35
IX . P E N G A D U A N M A S Y A R A K A T ................................ ................................ ................. 37
LAMPIRAN BOS
Formulir BOS-01, Surat Perjanjian Pemberian Bantuan ............................................................................ 39
Formulir BOS-02A, Pernyataan Tentang Jumlah Siswa MI/PPS Ula......................................................... 40
Formulir BOS-02B, Pernyataan Tentang Jumlah Siswa MTs/PPS Wustha ............................................... 41
Lampiran Formulir BOS-02A dan Formulir BOS-02B................................................................................... 42
Formulir BOS-3A, Daftar Siswa yang Dibebaskan Dari Segala Jenis Pungutan ....................................... 43
6. Petunjuk Teknis Pelaksanaan BOS MI, MTs dan PPS iv
Formulir BOS-04, Surat Pernyataan Pengiriman Nomor Rekening Madrasah/PPS .................................. 44
Formulir BOS-05, Rekapitulasi Nama dan Nomor Rekening Madrasah/PPS ............................................ 45
Formulir BOS-06, Rekapitulasi Madrasah/PPS Yang Menolak BOS ......................................................... 46
Formulir BOS-07, Contoh Rencana Penggunaan Dana BOS .................................................................... 47
Formulir BOS-08, Contoh Laporan Penggunaan Dana BOS ..................................................................... 48
Formulir BOS-09, Lembar Pencatatan Pernyataan/Kritik/Saran ................................................................ 49
Formulir BOS-10, Lembar Pencatatan Pengaduan Masyarakat ................................................................ 50
LAMPIRAN KEUANGAN
Formulir BOS K-1, Rencana Kegiatan dan Anggaran Madrasah (RKAM) ................................................. 52
Formulir BOS K-2, Rincian Rencana Kegiatan dan Anggaran Madrasah (RKAM) .................................... 53
Formulir BOS K-3, Buku Kas Umum .......................................................................................................... 54
Formulir BOS K-4, Buku Pembantu Kas .................................................................................................... 54
Formulir BOS K-5, Buku Pembantu Bank. ................................................................................................. 55
Formulir BOS K-6, Buku Pembantu Pajak. ................................................................................................ 55
Formulir BOS K-7, Realisasi Penggunaan Dana Tiap Jenis Anggaran .................................................... 56
Lampiran Formulir BOS K-7, Surat Pernyataan Tanggung Jawab............................................................... 58
Formulir BOS K-7a, Rekapitulasi Realisasi Penggunaan Dana BOS............................................. ........... 59
Formulir BOS K-8, Rekapitulasi Realisasi Penggunaan Dana BOS .......................................................... 60
Formulir BOS K-9, Rekapitulasi Penyaluran Dana BOS Tingkat Provinsi............................................... .. 61
Formulir BOS-K10, Rekapitulasi Realisasi Penggunaan Dana BOS............................................................ 62
Formulir BOS K-11, Rekapitulasi Penyaluran Dana BOS Tingkat Nasional........................................... ... 63
Formulir BOS K-12, Rekapitulasi Realisasi Penggunaan Dana BOS.......................................................... 64
7. Petunjuk Teknis Pelaksanaan BOS MI, MTs dan PPS 1
BAB I
PENDAHULUAN
A. La t a r Be l a k a n g
Undang-undang Nomor 20 Tahun 2003 tentang Sistem Pendidikan Nasional mengamanatkan bahwa setiap
warga negara yang berusia 7-15 tahun wajib mengikuti pendidikan dasar. Pada Pasal 34 ayat 2 menyebutkan
pemerintah dan pemerintah daerah menjamin terselenggaranya wajib belajar minimal pada jenjang pendidikan
dasar tanpa memungut biaya, sedangkan dalam ayat 3 menyebutkan bahwa wajib belajar merupakan
tanggung jawab negara yang diselenggarakan oleh lembaga pendidikan Pemerintah, Pemerintah Daerah, dan
masyarakat. Konsekuensi dari amanat undang-undang tersebut adalah pemerintah dan pemerintah daerah
wajib memberikan layanan pendidikan bagi seluruh peserta didik pada tingkat dasar (SD dan MI, SMP dan
MTs) serta satuan pendidikan lain yang sederajat. Kementerian Agama yang menangani pendidikan
Madrasah dan Pesantren memiliki tanggung jawab untuk melaksanakan amanat UU tersebut.
Salah satu indikator penuntasan program Wajib Belajar 9 Tahun diukur dengan Angka Partisipasi Kasar (APK)
tingkat SD dan SMP. Pada tahun 2005 APK SD telah mencapai 11,5% dan MI/PPS Ula telah berkontribusi di
dalamnya sebesar 12,44%. Sedangkan APK SMP, pada tahun 2009 telah mencapai 98,11% dan MTs/PPs
Wustha telah berkontribusi di dalamnya sebesar 21,97%. Dengan demikian, maka program wajar 9 tahun
telah tuntas 7 tahun lebih awal dari target deklarasi Education For All (EFA) di Dakar. Program Bantuan
Operasional Sekolah (BOS) yang dimulai sejak bulan Juli 2005, telah berperan secara signifikan dalam
percepatan pencapaian program wajar 9 tahun. Oleh karena itu, mulai tahun 2009 pemerintah telah
melakukan perubahan tujuan, pendekatan dan orientasi program BOS, dari perluasan akses menuju
peningkatan kualitas madrasah.
Dalam perkembangannya, program BOS mengalami peningkatan biaya satuan dan mekanisme penyaluran.
Mulai tahun 2011, mekanisme penyaluran dana BOS pada madrasah negeri dan madrasah swasta/PPS
mengalami perubahan, yaitu penyalurannya melalui DIPA untuk madrasah negeri dan untuk madrasah swasta
dan PPS langsung ke rekening madrasah swasta/PPS dari KPPN tanpa melalui rekening penampung. Begitu
pun madrasah negeri, penyaluran dana BOS dilakukan langsung pada DIPA Satker Madrasah dengan
tersebar pada AKUN-AKUN kegiatan yang sesuai dengan perencanaan madrasah. Pada tahun 2015
pemerintah telah melakukan penambahan biaya satuan dana BOS, ini merupakan bukti nyata pemerintah
dalam meningkatkan kualitas pendidikan dalam menjalankan amanat Undang-Undang.
B. Pengertian BOS
BOS adalah program pemerintah yang pada dasarnya adalah untuk penyediaan pendanaan biaya operasional
non personalia bagi satuan pendidikan dasar sebagai pelaksana program wajib belajar.
Menurut PP 48 Tahun 2008 Tentang Pendanaan Pendidikan, biaya non personalia adalah biaya untuk bahan
atau peralatan pendidikan habis pakai, dan biaya tidak langsung berupa daya, air, jasa, telekomunikasi,
pemeliharaan sarana dan prasarana, uang lembur, transportasi, konsumsi, pajak, asuransi, dll. Namun
demikian, ada beberapa jenis pembiayaan investasi dan personalia yang diperbolehkan dibiayai dengan dana
BOS. Secara detail jenis kegiatan yang boleh dibiayai dari dana BOS dibahas pada bagian penggunaan dana
BOS.
C. Tujuan Bantuan Operasional Sekolah
Secara umum program BOS bertujuan untuk meringankan beban masyarakat terhadap pembiayaan
pendidikan dalam rangka wajib belajar 9 tahun yang bermutu.
Secara khusus program BOS bertujuan untuk:
8. Petunjuk Teknis Pelaksanaan BOS MI, MTs dan PPS 2
1) Membebaskan segala jenis biaya pendidikan bagi seluruh siswa miskin di tingkat pendidikan dasar, baik di
madrasah negeri maupun madrasah swasta
2) Membebaskan biaya operasional sekolah bagi seluruh siswa MI negeri dan MTs negeri.
3) Meringankan beban biaya operasional sekolah bagi siswa di madrasah swasta/PPS.
D. Sa s a r a n Pr o g r a m d a n B e s a r B a n t u a n
Sasaran program BOS adalah semua MI, MTs negeri dan swasta serta Pondok Pesantren Salafiyah (PPS)
Ula dan Wustha penyelenggara Wajar Dikdas, termasuk MI-MTs Satu Atap (SATAP) di seluruh Provinsi di
Indonesia yang telah memiliki izin operasional.
MI penerima BOS adalah lembaga madrasah yang menyelenggarakan kegiatan Wajar Dikdas pada pagi hari
dan siswanya tidak terdaftar sebagai siswa SD atau SMP. Bagi madrasah yang menyelenggarakan kegiatan
Wajar Dikdas pada sore hari, dapat menjadi sasaran program BOS setelah dilakukan verifikasi oleh Tim
manajemen BOS Kabupaten/Kota.
PPS penerima BOS adalah lembaga pondok pesantren yang menyelenggarakan kegiatan Wajar Dikdas dan
santrinya tidak terdaftar sebagai siswa madrasah atau siswa sekolah. Batas usia santri PPS yang menjadi
sasaran penerima BOS adalah maksimal 25 tahun.
Besar biaya satuan BOS yang diterima oleh madrasah/PPS, dihitung berdasarkan jumlah siswa dengan
ketentuan:
Madrasah Ibtidaiyah/PPS Ula : Rp. 800.000,-/siswa/tahun
Madrasah Tsanawiyah/PPS Wustha : Rp. 1.000.000,-/siswa/tahun
E. Wa k t u Pe n y a l u r a n D a n a
Pada Tahun Anggaran 2015, dana BOS akan diberikan selama 12 bulan untuk periode Januari sampai
Desember 2015, yaitu semester 2 tahun pelajaran 2014/2015 dan semester 1 tahun pelajaran 2015/2016.
Untuk madrasah swasta dan PPS, penyaluran dana BOS dilakukan setiap periode 3 bulanan, yaitu periode
Januari-Maret, April-Juni, Juli-September dan Oktober-Desember. Sedangkan untuk madrasah negeri,
pencairan dana BOS dilakukan langsung oleh satker Madrasah ke KPPN, tanpa harus memperhatikan
periode triwulanan.
F. La nda s a n H uk um
Landas an huk um dal am pel ak s anaan pr ogr am B O S T ahun 2015 me l i p u t i s e mu a p e
r a t u r a n per undang - undangan y ang ber l ak u, y ai t u:
1. Undang-Undang Nomor 17 Tahun 2003 tentang Keuangan Negara (Lembaran Negara Republik
Indonesia Tahun 2003 Nomor 47, Tambahan Lembaran Negara Republik Indonesia Nomor 4286);
2. Undang-Undang Nomor 20 Tahun 2003 tentang Sistem Pendidikan Nasional (Lembaran Negara Republik
Indonesia Tahun 2003 Nomor 78, Tambahan Lembaran Negara Republik Indonesia Nomor 4301);
3. Undang-Undang Nomor 32 Tahun 2004 tentang Pemerintahan Daerah (Lembaran Negara Republik
Indonesia Tahun 2004 Nomor 125, Tambahan Lembaran Negara Republik Indonesia Nomor 4437)
sebagaimana telah beberapa kali diubah terakhir dengan Undang-Undang Nomor 12 Tahun 2008
(Lembaran Negara Republik Indonesia Tahun 2008 Nomor 59, Tambahan Lembaran Negara Republik
Indonesia Nomor 4844);
4. Undang-Undang Nomor 33 Tahun 2004 tentang Perimbangan Keuangan Antara Pemerintah Pusat dan
9. Petunjuk Teknis Pelaksanaan BOS MI, MTs dan PPS 3
Pemerintahan Daerah (Lembaran Negara Republik Indonesia Tahun 2004 Nomor 126, Tambahan
Lembaran Negara Republik Indonesia Nomor 4438);
5. Undang-Undang Nomor 22 Tahun 2011 tentang Anggaran Pendapatan dan Belanja Negara Tahun
Anggaran 2012 (Lembaran Negara Republik Indonesia Tahun 2011 Nomor 113, Tambahan Lembaran
Negara Republik Indonesia Nomor 5254);
6. Peraturan Pemerintah Nomor 19 Tahun 2005 tentang Standar Nasional Pendidikan (Lembaran Negara
Republik Indonesia Tahun 2005 Nomor 41, Tambahan Lembaran Negara Republik Indonesia Nomor
4496);
7. Peraturan Pemerintah Nomor 6 Tahun 2006 tentang Pengelolaan Barang Milik Negara/Daerah (Lembaran
Negara Republik Indonesia Tahun 2006 Nomor 20, Tambahan Lembaran Negara Republik Indonesia
Nomor 4609);
8. Peraturan Pemerintah Nomor 38 Tahun 2007 tentang Pembagian Urusan Pemerintahan Antara
Pemerintah, Pemerintahan Daerah Provinsi, dan Pemerintahan Daerah Kabupaten/Kota (Lembaran
Negara Republik Indonesia Tahun 2007 Nomor 82, Tambahan Lembaran Negara Republik Indonesia
Nomor 4737);
9. Peraturan Pemerintah Nomor 41 Tahun 2007 tentang Organisasi Perangkat Daerah (Lembaran Negara
Republik Indonesia Tahun 2007 Nomor 89, Tambahan Lembaran Negara Republik Indonesia Nomor
4741);
10. Peraturan Pemerintah Nomor 47 Tahun 2008 tentang Wajib Belajar (Lembaran Negara Republik
Indonesia Tahun 2008 Nomor 90, Tambahan Lembaran Negara Republik Indonesia Nomor 4863);
11. Peraturan Pemerintah Nomor 48 Tahun 2008 tentang Pendanaan Pendidikan (Lembaran Negara Republik
Indonesia Tahun 2008 Nomor 91, Tambahan Lembaran Negara Republik Indonesia Nomor 4864);
12. Peraturan Pemerintah Nomor 17 Tahun 2010 tentang Pengelolaan dan Penyelenggaraan Pendidikan
(Lembaran Negara Republik Indonesia Tahun 2010 Nomor 23, Tambahan Lembaran Negara Republik
Indonesia Nomor 5105) sebagaimana telah diubah dengan Peraturan Pemerintah Nomor 66 Tahun 2010
(Lembaran Negara Republik Indonesia Tahun 2010 Nomor 112, Tambahan Lembaran Negara Republik
Indonesia Nomor 5157);
13. Peraturan Presiden Nomor 47 Tahun 2009 tentang Pembentukan dan Organisasi Kementerian Negara,
sebagaimana telah diubah dengan Peraturan Presiden Nomor 77 Tahun 2011;
14. Peraturan Presiden Nomor 24 Tahun 2010 tentang Kedudukan, Tugas, dan Fungsi Kementerian Negara
serta Susunan Organisasi, Tugas dan Fungsi Eselon I Kementerian Negara sebagaimana telah diubah
dengan Peraturan Presiden Nomor 67 Tahun 2010;
15. Peraturan Presiden Nomor 5 Tahun 2010 tentang Rencana Pembangunan Jangka Menengah Nasional
Tahun 2010-2015;
16. Peraturan Presiden Nomor 29 Tahun 2011 tentang Rencana Kerja Pemerintah Tahun 2012;
17. Keputusan Presiden Nomor 84/P Tahun 2009 mengenai Pembentukan Kabinet Indonesia Bersatu II
sebagaimana telah diubah dengan Keputusan Presiden Nomor 59/P Tahun 2011;
18. Peraturan Menteri Pendidikan Nasional No. 19 Tahun 2007 tentang Standar Pengelolaan Pendidikan oleh
Satuan Pendidikan Dasar dan Menengah;
19. Peraturan Menteri Pendidikan Nasional No. 2 Tahun 2008 tentang Buku;
20. Peraturan Menteri Pendidikan Nasional No. 15 Tahun 2010 tentang Standar Pelayanan Minimum
Pendidikan Dasar;
21. Pe r a t u r a n Pe m e r i n t a h N o . 5 5 T a h u n 2 0 0 7 t e n t a n g Pe n d i d i k a n Ag a m a d a n
Pe n d i d i k a n
Ke a g a m a a m ;
22. Su r a t Ke p u t u s a n Be r s a m a a n t a r a M e n t e r i Pe n d i d i k a n N a s i o n a l d a n M e n t e r i
Ag a m a N o .
1/ U / K B / 2000 dan N o. M A / 86/ 2000 t ent ang P ondok P es ant r en S al af i y ah s ebagai P ol a W
11. Petunjuk Teknis Pelaksanaan BOS MI, MTs dan PPS 5
Be l a j a r Pe n d i d i k a n D a s a r 9 T a h u n ;
23. Su r a t Ke p u t u s a n D i r e k t u r J e n d e r a l Pe n d i d i k a n I s l a m N o . D J . I / 1 9 6 / 2 0 0 8 t e
n t a n g Pe n e t a p a n Bu k u Aj a r Pe n d i d i k a n Ag a m a I s l a m ( PAI ) , Ba h a s a Ar a b
d a n R e f e r e n s i u n t u k R a u d a t u l At h f a l , T a r b i y a tu l A th fa l , B u s th a n u l A th fa l ,
M a d r a s a h Ib ti d a i y a h , M a d r a s a h T s a n a w i y a h , d a n Ma d r a s a h A l i y a h T a h u n 2
0 0 8 ;
24. Su r a t Ke p u t u s a n D i r e k t u r J e n d e r a l Pe n d i d i k a n I s l a m N o . D j . I / 3 7 5 / 2 0 0 9 t e
n t a n g Pe n e t a p a n Bu k u Aj a r R e f e r e n s i , Pe n g a y a a n d a n Pa n d u a n Pe n d i d
i k u n t u k M a d r a s a h I b t i d a i y a h , Ma d r a s a h Ts a n a w i y a h , d a n Ma d r a s a h A l i y
a h , P e n d i d i k a n A g a ma I s l a m p a d a S e k o l a h d a n Po n d o k Pe s a n t r e n T a h u n
An g g a r a n 2 0 0 9 ;
25. Pe r a t u r a n D i r e k t u r J e n d e r a l Pa j a k N o m o r PER - 57/ P j / 2009 t ent ang P er
ubahan at as Pe r a t u r a n Di r j e n P a j a k No m o r P E R - 31/ P j / 2009 t ent ang P edom
an T ek ni s T at a C ar a P em ot o ngan , P e n y e to r a n , d a n P e l a p o r a n P a j a k P e n g h
a s i l a n P a s a l 2 6 s e h u b u n g a n d e n g a n Pe k e r j a a n , Ja sa , d a n K e g i a t a n O r a n g
P r i b a d i ;
26. Pe r a t u r a n M e n t e r i Ke u a n g a n N o m o r 1 5 4 / PM K. 0 3 / 2 0 1 0 t e n t a n g Pe m u
n g u t a n Pa j a k Pe n g h a s i l a n Pa s a l 2 2 s e h u b u n g a n d e n g a n Pe m b a y a r a n At
a s p e n y e r a h a n Ba r a n g d a n Ke g i a t a n di B i dang I m por at au K egi at an U s aha di B
i dang l ai n ;
27. Undang-undang Republik Indonesia nomor 8 tahun 1983 terakhir dengan Undang-undang nomor 42
tahun 2009 tentang Perubahan ketiga atas Undang Undang nomor 8 tahun 1983 tentang barang dan
jasa dan PPnBM serta KMK/563/2003 tentang penunjukkan bendaharawan pemerintah untuk
memungut, menyetor, dan melaporkan PPN dan PPnBM beserta tata cara pemungutan, penyetoran
dan pelaporannya
28. Pe r a t u r a n Pe m e r i n t a h N o m o r 1 7 T a h u n 2 0 1 0 t e n t a n g Pe n g e l o l a a n d a n Pe n y e
l e n g g a r a a n
Pe n d i d i k a n d e n g a n p e r u b a h a n t e r a k h i r PP N o m o r 6 4 T a h u n 2 0 1 0 ;
29. Pe r a t u r a n Pr e s i d e n N o m o r 5 4 T a h u n 2 0 1 0 t e n t a n g Pe d o m a n Pe n g a d a a n Ba
r a n g / J a s a
Pe m e r i n t a h ;
30. Pe r a t u r a n M e n t e r i Pe n d i d i k a n d a n Ke buday aan R epubl i k I ndones i a N om or 101 t
ahun 2013 te n ta n g P e tu n j u k T e k n i s P e n g g u n a a n D a n a d a n P e r ta n g g u n g j a
w a b a n K e u a n g a n D a n a Ba n t u a n O p e r a s i o n a l Se k o l a h ( BO S) T a h u n 2 0 1 3 .
.
12. Petunjuk Teknis Pelaksanaan BOS MI, MTs dan PPS 6
BAB I I
IM P L E M E N T A S I B
O S
A. Ma d r a s a h / P P S Pe n e r i m a B O S
1. Semua madrasah negeri dan swasta yang telah mendapatkan izin operasi wajib menerima program BOS;
bagi madrasah yang menolak BOS harus diputuskan melalui persetujuan orang tua siswa melalui Komite
Madrasah dan tetap menjamin kelangsungan pendidikan siswa miskin di madrasah tersebut;
2. Semua madrasah negeri dilarang melakukan pungutan kepada orang tua/wali siswa;
3. Untuk madrasah swasta, yang mendapatkan bantuan pemerintah dan/atau pemerintah daerah pada tahun
ajaran berjalan, dapat memungut biaya pendidikan yang digunakan hanya untuk memenuhi kekurangan
biaya investasi dan biaya operasi;
4. Seluruh madrasah/PPS yang menerima program BOS harus mengikuti pedoman BOS yang telah
ditetapkan oleh Kementerian Agama Republik Indonesia;
5. Madrasah dapat menerima sumbangan dari masyarakat dan orang tua/wali siswa yang mampu untuk
memenuhi kekurangan biaya yang diperlukan oleh madrasah. Sumbangan dapat berupa uang dan/atau
barang/jasa yang bersifat sukarela, tidak memaksa, tidak mengikat, dan tidak ditentukan jumlah maupun
jangka waktu pemberiannya;
6. Kanwil Kementerian Agama harus ikut mengendalikan dan mengawasi pungutan yang dilakukan oleh
madrasah dan sumbangan yang diterima dari masyarakat/orang tua/wali siswa tersebut mengikuti prinsip
nirlaba dan dikelola dengan prinsip transparansi dan akuntabilitas;
7. Kanwil Kementerian Agama dapat membatalkan pungutan yang dilakukan oleh madrasah apabila
madrasah melanggar peraturan perundang-undangan dan dinilai meresahkan masyarakat
B. Pr o g r a m B O S d a n Pr o g r a m W a j a r D i k d a s 9 T a h u n Ya n g B e r m u t u
Dalam rangka penuntasan Wajib Belajar 9 tahun yang bermutu, banyak program yang telah, sedang dan akan
dilakukan. Program-program tersebut dapat dikelompokkan menjadi 3, yaitu pemerataan dan perluasan
akses; peni ngk at an m ut u, r el ev ans i , dan day a s ai ng; s er t a ta ta k e l o l a , ak unt abi l i
t as , dan penc i t r aan publ i k . Me s k i p u n t u j u a n u t a ma p r o g r a m B O S a d a l a h u n
t u k p e me r a t a a n d a n per l uas an ak s es , pr ogr am B O S j uga m er upak an pr ogr am unt
uk peni ngk at an m ut u, r el ev ans i dan day a s ai ng s er t a unt uk t at a k el ol a, ak unt abi l i t as
dan penc i t r aan publ i k .
Me l a l u i p r o g r a m B O S y a n g t e r k a i t d e n g a n g e r a k a n p e r c e p a t a n p e n u n t a s a n
W a j i b B e l a j a r 9
Ta h u n , m a k a s e t i a p p e n g e l o l a p r o g r a m p e n d i d i k a n h a r u s m e m p e r h a t i k a
n h a l - hal ber i k ut :
1. BO S h a r u s m e n j a d i s a r a n a p e n t i n g u n t u k me n i n g k a t k a n a k s e s d a n mu t u
pendi di k an das ar 9 ta h u n y a n g b e r m u tu .
2. BO S h a r u s m e m b e r i k e p a s t i a n b a h w a ti d a k b o l e h a d a s i s w a m i s k i n p u tu s
s e k o l a h k a r e n a al as an f i nans i al , s eper t i t i dak m am pu m em bel i baj u s er agam / al
at t ul i s s ek ol ah dan bi ay a la in n y a ; .
3. BO S h a r u s m e n j a m i n k e p a s t i a n l u l u sa n se t i n g ka t M I d a p a t m e l a n j u t ka n
ke t i n g ka t M T s/
se d e r a j a t ;
4. Ke p a l a M I m e n j a m i n s e m u a s i s w a y a n g a k a n l u l u s d a p a t m e l a n j u t k a n k e
M T s / s e d e r a j a t ;
5. Ke p a la M a d r a s a h ber k ew ajiban m eng id e n tifik a s i a n a k p u tu s s e k o la h di lingk
13. Petunjuk Teknis Pelaksanaan BOS MI, MTs dan PPS 7
unganny a untuk diajak k em bali k e bangk u m adar s ah;
6. Ke p a l a M a d r a s a h h a r u s m e n g e l o l a d a n a BO S s e c a r a t r a n s p a r a n
d a n a k u n t a b e l;
14. Petunjuk Teknis Pelaksanaan BOS MI, MTs dan PPS 8
7. BO S t i d a k m e n g h a l a n g i si sw a , o r a n g tu a ya n g m a m p u , a ta u w a l i n y a
m e m b e r i k a n su m b a n g a n su ka r e l a ya n g t i d a k m e n g i ka t ke p a d a ma d r a s a h .
S u m b a n g a n s u k a r e l a d a r i or ang t ua s i s w a har us ber s i f at i k hl as , t i dak t er i k at
w ak t u, t i dak di t et apk an j um l ahny a, dan ti d a k m e n d i s k r i m i n a s i k a n m e r e k a y a n g
ti d a k m e m b e r i k a n s u m b a n g a n .
C. Pr o g r a m B O S d a n M a n a j e m e n B e r b a s i s Se k o l a h ( M B S)
Da l a m p r o g r a m B O S, d a n a d i t e r i m a o l e h m a d r a s a h s e c a r a u t u h , d a n d i k e l o l
a s e c a r a m a n d i r i ol eh m adr as ah dengan m el i bat k an dew an gur u dan K om i t e M
adr as ah. D engan dem i k i an pr ogr am B O S s angat m enduk ung i m pl em ent as i pener apan
M B S y ang s ec ar a um um ber t uj uan unt uk m em ber day ak an m adr as ah m el al ui pem
ber i an k ew enangan ( ot onom i ) , pem ber i an fl e k s i b i l i ta s y a n g l e b i h b e s a r u n tu k
m e n g e l o l a s u m b e r d a y a m a d r a s a h , d a n m e n d o r o n g par t i s i pas i w ar ga m adr
as ah dan m as y ar ak at unt uk m eni ngk at k an m ut u pendi di k an di ma d r a s a h .
Me l a l u i p r o g r a m B O S , w a r g a m adr as ah di har apk an dapat l ebi h m engem bangk an
m adr as ah dengan m em per hat i k an hal - hal ber i k ut :
1. Madrasah mengelola dana secara profesional, transparan dan dapat dipertanggungjawabkan.
2. BOS harus menjadi sarana penting untuk meningkatkan pemberdayaan madrasah dalam rangka
peningkatan akses, mutu, dan manajemen madrasah.
3. Madrasah harus memiliki Rencana Jangka Menengah yang disusun 4 tahunan
4. Madrasah harus menyusun Rencana Kerja Tahunan (RKT) dalam bentuk Rencana Kegiatan dan
Anggaran Madrasah (RKAM), dimana dana BOS merupakan bagian integral di dalam RKAM tersebut.
5. Rencana Jangka Menengah dan RKAM harus disetujui dalam rapat Dewan Pendidik setelah
memperhatikan pertimbangan Komite Madrasah dan disahkan oleh Kantor Kemenag Kabupaten/Kota
atau Yayasan (untuk madrasah swasta)
15. Petunjuk Teknis Pelaksanaan BOS MI, MTs dan PPS 9
BAB I I I
OR GA N I S A S I P E L A K S A
N A
Pe n g e l o l a a n p r o g r a m BO S d i l i ngk ungan K em ent er i an A gam a di l ak uk an ol eh T i m
M anaj em en BO S, m u l a i d a r i t in g k a t p u s a t , pr ov i ns i , ka b u p a t e n / ko t a , d a n m a d r a s a h
/P P S . Ti m M a n a j e m e n B O S Ke m e n t e r i a n Ag a m a T i n g k a t Pu s a t di t et apk an m el al ui
Ke p u t u s a n Di r ek t ur J en der al Pe n d i d i k a n
Is l a m Ke m e n t e r i a n A g am a R I , T i m M anaj em en B O S K anw i l K em enag P r ov i ns i di t et
apk an m el al ui
Ke p u t u s a n Ke p a l a Ka n t o r W i l a y a h Ke m e n t e r i a n Ag a m a Pr o v i n s i , Ti m M a n a j e m
e n B O S Ka n t o r Ke m e n a g K ab/ K ot a di t et apk an m el al ui Ke p u t u s a n Ke p a l a Ka
n t o r Ke m e n t e r i a n A g am a Ka b u p a t e n / Ko t a , d a n T im M a n a je m e n B O S ti n g k a t
m adr as ah/ PPS di t et apk an dengan S K dar i Ke p a l a M a d r a s a h a t a u Pe n a n g g u n g J
a w a b PPS di t et apk an m el al ui Ke p u t u s a n Ke p a l a Ma d r a s a h / P i mp i n a n P P S . A d
a p u n s u s u n a n o r g a n i s a s i p e n g e l o l a p r o g r a m B O S d i t i n g k a t p u s a t , pr ov i ns i dan
k abupat en/ k o ta s e b a g a i b e r i k u t:
A. Ti m P e nga r a
h
1. Ti ngk a t P us a t
Di r e k t o r a t J e n d e r a l P e n d i d i k a n I s l a m K e m e n t e r i a n A g a m a RI
2. Ti ngk a t Pr o v i n s i
Ke p a l a Ka n t o r W i l a y a h Ke m e n t e r i a n Ag a m a Pr o v i n s i
3. Ti ngk a t K a bupa t e n/ K ot a
Ke p a l a Ka n t o r Ke m e n t e r i a n Ag a m a Ka b u p a t e n / Ko t a
B. Ti m Ma n a j e m e n B O S T i n g k a t
P u s a t
1. Pe n a n g g u n g j a w a b
Se k r e t a r i s D i r e k t o r at Je n d e r a l P e n d i d i ka n I sl a m , K e m e n t e r i a n A g a m a RI
2. Ti m P e l a k s a na
a. Ke t u a
b. Wa k i l K e t
u a c. Se k r e t
a r i s
d. An g g o t a
Tuga s da n Ta nggungj a w a b Ti m M a na j e m e n B O S P us a t
1. Me n y u s u n r a n c a n g a n p r o g r a m;
2. Me n e t a p k a n al ok as i dana dan s as ar an BO S ti a p Pr o v i n s i ;
3. Me r e n c a n a k a n d a n m el ak uk an s os i al i s as i pr ogr am ;
4. Me mp e r s i a p k a n d a n me l a t i h T i m Ma n a j e me n B O S Pr o v i n s i ;
5. Me l a k u k a n p e n y u s u n a n dan penggandaan bu ku p e t u n j u k t e kn i s p e l a ksa n a a n p r o g
r a m ;
6. Me n y u s u n dat abas e ma d r a s a h / PPS ti n g k a t n a s io n a l;
7. Me r e n c a n a k a n d a n me l a k sa n a ka n m o n i t o r i n g d a n e va l u a si ;
8. Me mb e r i k a n p e l a y a n a n d a n penanganan pengaduan m as y ar ak at ;
16. Petunjuk Teknis Pelaksanaan BOS MI, MTs dan PPS 10
9. Me mo n i t o r p e r k e mb a n g a n p e n y e l e s a i a n p e n a n g a n a n p e n g a d u a n y a n g d i l a k u
k a n o l e h T i m
Ma n a j e me n B O S Pr o v i n s i at au T i m M anaj em en BO S Ka b u p a
t en/ K ot a;
10. Me l a p o r k a n s e t i a p k e g i a t a n y a n g d i la k u k a n k e p a d a in s t a n s i t e r k a it ;
17. Petunjuk Teknis Pelaksanaan BOS MI, MTs dan PPS 11
C. Ti m M a na j e m e n B O S Ti ngk a t P r
ov i ns i
1. Pe m b i n a
Ke p a l a Ba g i a n T a t a U s a h a Ka n t o r W i l a y a h Ke m e n t e r i a n Ag a m a Pr o v i n s i
2. Pe n a n g g u n g j a w a b
a. Ke p a l a Bi d a n g Pe n d i d i k a n Ma d r a s a h / P e n d i s unt uk pr ogr am B O S di m adr as ah
b. Ke p a l a Bi d a n g PD Po n t r e n /P A K IS unt uk pr ogr am B O S di PPS ( b a g i Pr o v
i n s i y a n g me mb i n a P P S W a j a r D i k d a s )
3. Ti m P e l a k s a na
1) Se k s i D a n a
2) Se k s i Pe r e n c a n a a n d a n Pe n g a n g g a r a n
3) Se k s i d a t a BO S M a d r a s a h
4) Se k s i d a t a BO S Po n d o k Pe sa n t r e n S a l a f i ya h (b a g i P ro v i n s i y a n g m e m b i n a P
P S W a j a r
Di k d a s
)
5) Se k s i M o n e v BO S p a d a M a d r a s a h
6) Se k s i M o n e v BO S p a d a PPS (b a g i P ro v i n s i y a n g m e m b i n a P P S W a j a r D i k d a s )
7) Se k s i Pe n anga n an P engaduan Ma s y a r a k a t
8) Se k s i Pu b l i k a s i d a n H u m a s
Tuga s da n Ta nggungj a w a b Ti m M a na j e m e n B O S Pr o v i n s i
1. Me mb e n t u k d a n m ener bi t k an S K T i m M anaj em en B O S Pr o v i n s i ;
2. Me n e t a p k a n a l o k a s i dana B O S pada t i ap k abupat en/ k ot a;
3. Me n e t a p k a n a l o k a s i d a n a B O S u n t u k t i a p ma d r a s a h n e g e r i ;
4. Me mp e r s i a p k a n s e k r e t a r i a t d a n p e r l e n g k a p a n n y a d i ti n g k a t p r o v i n s i ;
5. Melakukan koordinasi dengan Tim Manajemen BOS Kabupaten/Kota dalam rangka penyaluran
dana BOS ke madrasah/PPS
6. Me mp e r s i a p k a n D a f t a r I s i a n P e l a k s a n a a n A n g g a r a n ( D I P A ) s e s u a i d e n g a
n d a n a d a n
ke g i a t a n ya n g t e l a h d i t e t a p ka n ;
7. Me mp e r s i a p k a n d a n me n y u s u n a n g g a r a n B O S k e d a l a m D I P A K a n w i l s e s u
a i d e n g a n A k u n dan per unt uk anny a;
8. Me r e n c a n a k a n d a n me l a k u k a n s o s i a l i s a s i p r o g r a m BO S di t i ngk at pr ov i ns i ;
9. Me mp e r s ia p k a n d a n me la tih T im Ma n a je me n B O S K a b /K o ta ;
10. Me l a k uk an pendat aan pener i m a bant uan;
11. Menyalurkan dana ke madrasah/PPS sesuai dengan haknya (jumlah siswa);
12. Me r e n c a n a k a n d a n me l a k sa n a ka n m o n i t o r i n g d a n e va l u a si ;
13. Me mb e r i k a n p e l a y a n a n d a n penanganan pengaduan m as y ar ak at ;
14. Be r t a n g g u n g j a w a b t e r h a d a p k a s u s p e ny i m pangan penggunaan dana di t i ngk at pr ov i
ns i ;
15. Me l a p o r k a n s e t i a p k e g i a t a n y a n g d i l a k u k a n k e p a d a T i m Ma n a j e me n B
O S Pu s a t d a n in s t a n s i t e r k a it ;
16. Me l a p o r k a n p e n g g u n a a n d a n a sa f e g u a r d i n g ke p a d a T i m M a n a j e m e n B O S P u sa
t .
D. Ti m M a na j e m e n B O S Ti ngk a t K a bupa t e
n/ K ot a
1. Pe m b i n a
Ke p a l a Su b Ba g i a n T a t a U s a h a Ka n t o r Ke m e n t e r i a n Ag a m a Ka b u p a t e n / Ko t a
2. Pe n a n g g u n g J a w a b
18. Petunjuk Teknis Pelaksanaan BOS MI, MTs dan PPS 12
a. Ka s i Ma d r a s a h (B O S p a d a M a d ra s a h )
b. Ka s i PK. Po n t r e n ( BO S p a d a Po n d o k Pe s a n t r e n Sa l a f i y a h )
3. Ti m P e l a k s a na
19. Petunjuk Teknis Pelaksanaan BOS MI, MTs dan PPS 13
a. Se k s i D a t a BO S M a d r a s a h
b. Se k s i D a t a BO S PPS (b a g i k a b / k o t a ya n g m e m b i n a PPS Wa j a r D i k d a s )
c. Se k s i M o n e v BO S p a d a M a d r a s a h
d. Se k s i M o n e v BO S p a d a PPS (b a g i k a b / k o t a y a n g m e m b i n a PPS Wa j a r D i k d a s )
e. Se k s i Hu m a s / Pe n a n g a n a n Pe n g a d u a n M a s y a r a k a t .
Tuga s da n Ta nggungj a w a b Ti m M a na j e m e n B O S K a b/ K ot a
1. Me n e t a p k a n a l o k a s i d a n a B O S unt uk s et i ap m adr as ah s w as t a/ P P S ;
2. Me l a k u k a n s o s i a l i s a s i d a n p e l a t i h a n k e p a d a ma d r a s a h / PPS p e n e r i m a BO S;
3. Me l a k u k a n p e n d a t a a n ma d r a s a h / PPS;
4. Melakukan koordinasi dengan Tim Manajemen BOS Provinsi dan dengan madrasah/PPS
dalam rangka penyaluran dana;
5. Me r e n c a n ak an dan m el ak sa n a ka n m o n i t o r i n g d a n e va l u a si ;
6. Me l a p o r k a n p e l a k s a n a a n p r o g r a m BO S ke p a d a T i m M a n a j e m e n B O S Pr o v i n s i ;
7. Me l a p o r k a n p e n g g u n a a n d a n a sa f e g u a r d i n g ke p a d a T i m M a n a j e m e n B O S P r o
vi n si ;
8. Me n g u mp u l k a n d a t a d a n l a p o r a n d a r i ma d r a s a h / PPS;
9. Me mb e r i k a n pel ay anan dan penan ganan pengaduan m as y ar ak at ;
10. Be r t a n g g u n g ja w a b t e r h a d a p k a s u s p e n y a la h g u n a a n dana di t i ngk at k abupat en/ k
ot a;
11. Me l a p o r k a n s e t i a p k e g i a t a n y a n g d i l a k u k a n k e p a d a T i m Ma n a j e me n B O
S Pr o v i n s i d a n in s t a n s i t e r k a it ;
E. Ti m M a na j e m e n B O S Ti ngk a t M a dr a
sah / PPS
1. Pe n a n g g u n g j a w a b
Ke p a l a M a d r a s a h
2. An g g o t a
a. Be n d a h a r a p e n g e l u a r a n p a d a m a d r a s a n n e g e r i
b. Pe n d i d i k / t e n a g a k e p e n d i d i k a n y a n g d i t u g a s k a n o l e h Ke p a l a M a d r a
s a h / Pe n a n g g u n g Ja w a b PPS unt uk ber t anggung j aw ab dal am m engel ol a
dana B O S pada m adr as ah sw a st a a t a u se b a g a i p e m b a n t u b e n d a h a r a p e n g
e l u a r a n p a d a m a d r a sa h n e g e r i.
c. Sa t u o r a n g d a r i u n s u r Ko m i t e M a d r a s a h dan s at u or ang dar i uns ur or ang t ua s i s w
a
Tuga s da n Ta nggungj a w a b M a dr a s a h/ PPS
1. Me l a k u k a n v e r i f i k a s i j u ml a h d a n a y a n g d i t e ri m a d e n g a n d a t a s i s w a y a n g
a d a . Bi l a j um l ah dana y ang di t er i m a me l e b i h i d a n a t a u k e k u r a n g a n d a r i ya
n g se m e st i n ya , m a ka h a r u s se g e r a m e m b e r i t a h u ka n ke p a d a T i m M a n a j e m
e n B O S K a b / K o t a dan di t em bus k an k epada Ti m M a n a j e m e n B O S P r o v i n s i ;
2. Be r s a m a - sa m a d e n g a n K o m i t e M a d r a sa h / P e n g a su h PPS , m e n g i d e n t if ik a s
i s is w a m is k in ya n g a ka n d i b e b a ska n d a r i se g a l a j e n i s i u r a n (F o rm u l i r B O S -
09) ;
3. Me n g e l o l a d a n a B O S s e c a r a ber t anggungj aw ab dan t r ans par an;
4. Me n g u mu mk a n d a f t a r k o mp o n e n y a n g b o l e h d a n y a n g t i d a k b o l e h d i b i a y a i
o l e h d a n a B O S se r t a re n c a n a penggunaan dan a B O S di m adr as ah m enur ut k om
ponen dan bes ar danany a di papan pengum um an m adr as ah (F o rm u l i r B O S - 12A ) ;
5. Me n g u mu mk a n b e s a r d a n a B O S y a n g d i g u n a k a n o l e h ma d r a s a h d i p a p a n
p e n g u mu ma n ma d r a s a h y a n g d i t a n d a t a n g a n i o l e h K e p a l a Ma d r a s a h , B e n d
20. Petunjuk Teknis Pelaksanaan BOS MI, MTs dan PPS 14
a h a r a , d a n K o mi t e Ma d r a sa h (d a n F o rm u l i r B O S - 12B ) ;
21. Petunjuk Teknis Pelaksanaan BOS MI, MTs dan PPS 15
6. Me mb u a t l a p o r a n b u l a n a n p e n g e l u a r a n d a n a B O S d a n b a r a n g - bar ang y
ang di bel i ol eh ma d r a s a h y a n g d i t a n d a t a n g a n i o l e h K e p a l a Ma d r a s a h , B e n
d a h a r a , d a n K o mi t e Ma d r a s a h (l i h a t p e rt a n g g u n g j a w a b a n k e u a n g a n B O S );
7. Be r t a n g g u n g j a w a b t e r h a d a p p e n y i m p a n g a n penggunaan dana di m
adr as ah/ P P S ;
8. Me mb e r i k a n p e l a y a n a n d a n penanganan pengaduan m as y
ar ak at ;
9. Me l a p o r k a n p e n g g u n a a n d a n a B O S k e p a d a T i m Ma n a j e me n B O
S K a b / K o t a .
Pe r l u d i p e r h a t i k a n b a h w a s tr u k tu r o r g a n i s a s i d i a ta s a d a l a h st ru k t u r m i n i m u m
y a n g d i p e rl u k a n . Bi l a T i m M a n a j e m e n BO S Ka n w i l Ke m e n a g Pr o v i n s i dan K ab/ K
ot a me r a s a per l u pengur angan at au penam bahan uns ur , se p e r t i p e l i b a t a n G u b e
r n u r , B u p a t i / W a l i ko t a , m a ka h a l i t u di per k enank an dengan m em per t i m bangk an
k et er s edi aan angg ar an;
Pe m b e n t u k a n T i m T e k n i s u n t u k m e n d u k u n g e f e k t i v i t a s k i n e r j a T i m M a n a j
e m e n BO S y a n g di t et apk an m el al ui K eput us an K epal a K ant or W i l ay ah K em ent er i an
A gam a P r ov i ns i at au K epal a Ka n t o r Ke m e n t e r i a n Ag a m a Ka b u p a t e n / Ko t a ,
m a k a h a l i t u d i p e r k e n a n k a n d e n g a n
me m per t i m bangk an k et er s edi aan
anggar an
.
22. Petunjuk Teknis Pelaksanaan BOS MI, MTs dan PPS 16
BAB I V
ME K A N I S ME P E L A K S A N A A N
B O S A. Me k a n i s m e A l o k a s i D a n a B O S
1. Ma d r a s a h S w a s t a / P P S
Pe n g a l o k a s i a n d a n a BO S pada m adr as ah s w as t a/ P P S di l ak s anak an dengan
l angk ah - la n g k a h s e b a g a i b e r ik u t :
a. Ti m M a n a j e m e n B O S P u s a t m e n g u m p u l k a n dat a j um l ah s i s w a M adr as ah
dan P P S pada ti a p k a b u p a te n /k o ta m e l a l u i T i m M a n a j e m e n B O S P r o v i n s i
. D a ta s i s w a m a d r a s a h d a n PPS p e n e r i m a BO S h a r u s d i k i r i m k a n m e l a l u i
EM I S Ka n w i l Ke m e n t e r i a n Ag a m a d e n g a n fo r m a t y a n g d i l e n g k a p i n a m
a , te m p a t ta n g g a l l a h i r , a l a m at , dan dat a l ai nny a se b a g a i m a n a f o r m
a t i si a n ya n g d i se d i a ka n o l e h E M I S D i r e kt o r a t Je n d e r a l P e n d i d i ka n Is l a
m ;
b. Da t a t e r s e b u t d i s a m p a i k a n d a l a m b e n t u k s o f t c o p y d a n h a r d c o p y
y a n g s u d a h di t andat angani ol eh T i m M anaj em en B O S pada m as i ng - ma s i n g j e n
j a n g ;
c. At a s d as ar dat a j um l ah s i s w a m adr as ah pada t i ap k abupat en/ k ot a t er s
ebut , T i m Ma n a j e me n B O S P u s a t me n e t a p k a n a l o k a s i d a n a B O S u n t u k
ma d r a s a h d a n P P S p a d a ti a p p r o v i n s i y a n g d i tu a n g k a n d a l a m D IP A K a n w i
l K e m e n te r i a n A g a m a P r o v i n s i ;
d. Se t e l a h m e n e r i m a a l o k a s i d a n a BO S dar i T i m M anaj em en B O S P us at , T i m
M anaj em en
BO S Pr o v i n s i d a n T i m M a n a j e m e n BO S Ka b u p a t e n / Ko t a m e l a k u k a n v e r i f i
k a s i u l a n g d a t a ju m la h s is w a t ia p m a d r a s a h s e b a g a i d a s a r d a la m m e n e t a
p k a n a lo k a s i d i t ia p m a d r a s a h .
e. Ti m M a n a j e m e n B O S K a b u p a t e n / K o t a m e n e t a p k a n ma d r a s a h s w a s t a
y a n g b e r s e d i a me n e r i ma d a n a B O S me l a l u i S u r a t K e p u t u s a n ( S K ) y a n g
d i t a n d a t a n g a n i o l e h K e p a l a Ka n t o r Ke m e n t e r i a n Ag a m a Ka b / Ko t a . SK
y a n g t e l a h d i t a n d a t a n g a n i d i l a m p i r i d a f t a r nam a m adr as ah dan bes ar
dana bant uan y ang di t er i m a s ebagai m ana f or mu l i r B O S - 02. Ma d r a s a h y a n g b
e r s e d i a me n e r i ma d a n a B O S h a r u s me n a n d a t a n g a n i S u r a t P e r j a n j i a n
Pe m b e r i a n Ba n t u a n ( SPPB) s e b a g a i m a n a p a d a F o r m u l i r BO S - 01;
f. Ti m M a n a j e m e n B O S K a b / K o t a m e n g i r i m k a n S K A l o k a s i d a n a B O S d a
n l a m p i r a n n y a te r s e b u t k e p a d a T i m M a n a j e m e n BO S Pr o v i n s i , t e m b u
s a n k e m a d r a s a h p e n e r i m a pr ogr am B O S .
Da l a m m e n e t a p k a n al ok as i dana B O S t i ap m adr as ah / PPS per l u di per t i m bangk
an bahw a dal am s at u t ahun anggar an t er dapat dua per i ode t ahun pel aj ar an y ang ber
beda, s ehi ngga per l u ac uan s ebagai ber i k ut :
Al o k a s i d a n a BO S unt uk per i ode J anuar i - Ju n i 2015 di das ar k an pada ju m la
h s is w a se m e st e r ke d u a t a h u n p e l a j a r a n 2 0 14 / 2015 .
Al o k a s i d a n a BO S u n t u k p e r io d e J u li - De s e m b e r 2015 di das ar k an pada
dat a j um l ah si sw a se m e st e r p e r t a m a t a h u n p e l a j a r a n 2015 /2 0 1 6 . O
le h ka r e n a i t u , se t i a p ma d r a s a h / PPS di m i nt a agar m engi r i m k an dat a j
um l ah s i s w a k e T i m M anaj em en B O S Ka b / Ko t a , s e g e r a s et el ah m as a pendaf
t ar an s i s w a bar u t ahun 2015 se l e sa i .
23. Petunjuk Teknis Pelaksanaan BOS MI, MTs dan PPS 17
2. Ma d r a s a h N e g e r i
Me n g i n g a t d a n a B O S p a d a ma d r a s a h n e g e r i s u d a h d i a l o k a s i k a n d a r i a w a l t
a hun anggar an, ma k a p e n g a l o k a s i a n d a n a B O S d i l a k s a n a k a n d e n g a n l a n g k a h
- la n g k a h s e b a g a i b e r ik u t :
24. Petunjuk Teknis Pelaksanaan BOS MI, MTs dan PPS 18
a. Ti m M a n a j e m e n B O S P u s a t m e n g u m p u l k a n d a t a j u m l a h s i s w a M a d r a s a h
d a n P P S p a d a ti a p k a b u p a te n /k o ta m e l a l u i T i m M a n a j e m e n B O S P r o v i n
s i . D a ta s i s w a m a d r a s a h d a n PPS pener i m a B O S har us di k i r i m k an m el al ui E
M I S K anw i l K em ent er i an A gam a Pr o v i n s i dengan f or m at y ang di l engk api nam
a, t em pat t anggal l ahi r , al am at , dan dat a l ai nny a se b a g a i m a n a f o r m a t i si a n
ya n g d i se d i a ka n o l e h E M I S D i r e kt o r a t Je n d e r a l Pe n d i d i k a n Is l a m ;
b. At a s das ar dat a j um l ah s i s w a pada t i ap k abupat en/ k ot a t er s ebut , T i m M anaj
em en B O S Pu s a t m e n e t a p k a n a l o k a s i d a n a BO S u n t u k m a d r a s a h n e g e r i p
a d a t i a p p r o v i n s i ;
c. Se t e l a h m e n e r i m a a l o k a s i d a n a BO S d a r i T i m M a n a j e m e n BO S Pu s a t , T i
m M a n a j e m e n BO S Pr o v i n s i d a n T i m M a n a je m e n B O S K a b u p t e n / K o t a m e
la k u k a n v e r if ik a s i u la n g d a t a ju m la h s is w a t ia p m a d r a s a h n e g e r i s e b a g a i
d a s a r d a la m m e n e t a p k a n a lo k a s i d a n a B O S di t i ap m adr as ah neger i ;
d. Be r d a s a r k a n j u m l a h a l o k a s i d a n a BO S y a n g t e l a h d i v e r i f i k a s i t e r s e b u t ,
T i m M a n a j e m e n BO S Pr o v in s i m e n e t a p k a n a lo k a s i d a n a B O S p a d a m a d
r a s a h n e g e r i y a n g k e m u d ia n di t uangk an dal am r enc ana k egi at an y ang s es
uai dengan penggunaan dana B O S y ang di r i nc i ber das ar k an B agan A k un S t andar
( B A S ) s ebagai m ana y ang di aj uk an ol eh T i m Ma n a j e me n B O S Ma d r a s a h ;
e. Da l a m pengal ok as i an dana B O S , T i m M anaj em en B O S M adr as ah
har us me mp r i o r i t a s k a n u n t u k me mb i a y a i k e g i a t a n - ke g i a t a n ya n g b e l u m
d i a n g g a r ka n d a l a m DI P A ;
f. Pe n g a l o k a s i a n d a n a BO S u n t u k k e g i a t a n - ke g i a t a n ya n g su d a h d i a n g g a r
ka n d a l a m D I P A dan s um ber dana l ai nny a, hany a be rs i f a t s e b a g a i t a m b a h a n j
i k a d a n a y a n g d i a n g g a rk a n ti d a k m e n c u k u p i .
Da l a m m e n e t a p k a n a l o k a s i d a n a B O S p a d a m a d r a s a h n e g e r i , T i m M a n a j e m
e n B O S P r o v i n s i per l u me mp e r h a t i k a n b ahw a al ok as i dana B O S t ahun 2015
di t et apk an di aw al t ahun anggar an unt uk per i ode Ja nuar i - De s e m b e r 2015 . Ol
e h k a r e n a i t u , m a k a d i p e r l u k a n ke ce r m a t a n d a l a m p e n e t a p a n a l o ka si
d a n a B O S d e n g a n m e m p e r t i m b a n g ka n bahw a
te r d a p a t p e r b e d a a n j u m l a h s i s w a a n ta r a ta h u n p e l a ja r a n 2 0 1 4 / 2015 dengan
t ahun pel aj ar an
2015 /2 0 1
6 .
B. Pe n y a l u r a n da n P e nga m bi l a n D a
na B O S Ma d r a s a h S w a s t a / P P S
1. Me k a n i s m e P e n y a l u r a n D a n a
Pe n y a l u r a n d a n a BO S d a l a m b e n t u k u a n g m e l a l u i T i m M a n a j e m e n BO S Pr o v i
n s i / Ka b u p a t e n / Ko t a k e M a d r a s a h / PPS h a n y a d i l a k u k a n u n t u k m a d r a s
a h s w a s t a , s e d a n g k a n u n t u k ma d r a s a h n e g e r i dana B O S s udah t er anggar k an
dal am D I P A m as i ng - ma s i n g s a t k e r .
Sy a r a t p e n y a l u r a n d a n a BO S unt uk m adr as ah dan PPS
adal ah:
a. Ba g i m a d r a s a h / PPS ya n g b e l u m m e m i l i ki r e ke n i n g r u t i n , h a r u s m e
m b u ka n o m o r re k e n i n g a t a s n a m a m a d ra s a h / PPS (t i d a k b o l e h a t a s n a m a
p ri b a d i ) .
b. Ma d r a s a h / PPS me n g i r i mk a n n o mo r r e k e n i n g t e r s e b u t k e p a d a T i m Ma
n a j e me n B O S Ka b u p a t e n / Ko t a ( Fo r m u l i r BO S - 0 4 ).
c. Ti m M a n a j e m e n B O S K a b u p a t e n / K o t a m e l a k u k a n v e r i f i k a s i d a n m e n g
25. Petunjuk Teknis Pelaksanaan BOS MI, MTs dan PPS 19
k o m p i l a s i n o m o r re k e n i n g m a d ra s a h / PPS dan s el anj ut ny a di k i r i m k epada T
i m M anaj em en B O S Pr o v i n s i ( Fo r m u l i r BO S - 0 5 A) , d i s e r ta k a n p u l a d a fta r m
a d r a s a h / PPS ya n g m e n o l a k B O S ( Fo r m u l i r BO S - 0 5 B) .
26. Petunjuk Teknis Pelaksanaan BOS MI, MTs dan PPS 20
1. Wa k t u Pe n y a l u r a n d a n a B O S :
a. Pe n y a l u r a n d a n a BO S unt uk per i ode J anuar i - De s e m b e r 2015 di l ak uk an s ec ar
a ber t ahap dengan k et ent uan:
1) Da n a B O S d i s a l u r k a n s e t i a p p e r i o d e t i g a b u l a n an .
2) Da n a B O S d i h a r a p k a n d a p a t d i s a l u r k a n dar i K P P N k e m adr as ah/ P
P S di bul an per t am a dar i s et i ap per i ode t i ga bul anan dengan k et ent uan:
a) . Tr i w u l a n P e r t a m a ( b u l a n J a n u a r i - Ma r e t ) d i l a k u k a n p a l i n g l a
mb a t a w a l b u l a n
Ma r e t 2015 ;
b) . T r i w ul an K edua ( bul an A pr i l - Ju n i ) d i l a ku ka n p a l i n g l a m b a t 1 4 ( e m p
a t b e l a s) h a r i ke r j a p a d a b u l a n A p r i l 2015 ;
c) . Tr i w u l a n K e t i g a ( b u l a n J u l i - Se p t e m b e r ) d i l a k u k a n p a lin g la m
b a t 1 4 ( e m p a t bel as ) har i k er j a pada bul an J ul i 2015 ;
d) . Tr i w u l a n K e e m p a t ( b u l a n O k t o b e r - De s e m b e r ) d i l a k u k a n p a l i
n g l a m b a t 1 4 (e m p a t b e l a s ) h a ri k e rj a p a d a b u l a n O k t o b e r 2015 .
3) Kh u s u s p e n y a l u r a n d a n a BO S p e r i o d e J u l i - Se p t e m b e r , a p a b i l a d a t a j u
m l a h si sw a
ti a p m a d r a s a h / PPS pada t ahun aj ar an bar u di per k i r ak an t er l am bat , di
s ar ank an agar j um l ah dana B O S per i ode i ni di das ar k an pada dat a per i
ode A pr i l - Ju n i . Se l a n j u t n y a a p a b i l a j u m l a h d a n a y a n g d i s a l u r k a n t e
r s e b u t l e b i h s e d i k i t a t a u l e b i h bany ak dar i y ang s ehar us ny a, m ak a k ek
ur angan at au k el ebi han dana B O S pada per i ode J ul i - Se p t e m b e r t e r s e b
u t d a p a t d i t a m b a h k a n a t a u d i k u r a n g k a n p a d a peny al ur an per i ode
O k t ober - De s e m b e r , s e h i n g g a t o t a l d a n a p e r i o d e J u l i - De s e m b e r se su
a i d e n g a n ya n g se m e st i n ya d i t e r i m a o l e h m a d r a sa h / P P S .
Co n t o h : J u m l a h s i s wa p a d a p e r i o d e A p r i l - Ju n i 1 0 0 o r a n g , ke m u d i a n
u n t u k p e r i o d e Ju l i - Se p t e m b e r d i c a i r k a n u n t u k 1 0 0 o r a n g . J i k a s e t
e l a h P PD B s e l e s a i d i p e r o l e h ju m la h s is w a 1 1 0 o r a n g , m a k a p e r io d
e O k t o b e r - De s e m b e r d i c a i r k a n u n t u k 1 2 0 or ang; T et api apabi l a s et
el ah P PD B d i p e r o l e h j u m l a h s i s w a 9 0 o r a n g , m a k a per i ode O k t
ober - De s e m b e r d i c a i r k a n u n t u k 8 0 o r a n g .
b. Pe n y a l u r a n d a n a BO S di l ak s anak an ol eh T i m Ma n a j e me n B O S Pr o v i n s i d e
n g a n t a h a p - ta h a p s e b a g a i b e r i k u t :
1) Ti m M a n a j e m e n B O S P r o v i n s i m e n g a j u k a n S u r a t P e r m o h o n a n
P e m b a y a r a n Langs ung ( S P P - LS ) dana B O S s es uai dengan k ebut uhan y ang
di s er t ak an l am pi r an nom or r ek eni ng m as i ng - ma s i n g ma d r a s a h / P P S p e n
e r i ma B O S ;
2) Un i t t e r k a i t d i K a n wi l K e m e n t e r i a n A g a m a P r o v i n s i me l a k u k a n v e r i f
i k a s i a t a s S P P - LS di m ak s ud, k em udi an m ener bi t k an S ur at P er i nt ah M
em bay ar Langs ung ( S P M - LS ) ;
3) Ka n t o r W i l a y a h Ke m e n t e r i a n Ag a m a Pr o v i n s i s e l a n j u t n y a m e n g i r i m k
a n SPM - LS
di m ak s ud k epada K P P N P r ov i
ns i ;
4) KPPN Pr o v i n s i m e l a k u k a n v e r i f i k a s i t e r h a d a p S PM - LS unt uk
s el anj ut ny a me n e r b i t k a n S P 2 D y a n g d i b e b a n k a n k e p a d a r e k e n i n g K a
s N e g a r a ;
5) KPPN m e n c a i r k a n d a n a BO S l a n g s u n g k e r e k e n i n g m a s i n g - ma s i n g ma d r
a s a h / P P S
27. Petunjuk Teknis Pelaksanaan BOS MI, MTs dan PPS 21
pener i m a B O
S ;
6) Ti m M a n a j e m e n B O S K a b u p a t e n / K o t a d a n m a d r a s a h / P P S h a r u
s m e n g e c e k ke se su a i a n d a n a ya ng di s al ur k an dengan al ok as i B O S y
ang di t et apk an ol eh T i m Ma n a j e me n B O S K a b u p a t e n / K o t a . J i k a t e r d
a p a t p e r b e d a a n d a l a m j u ml a h d a n a
28. Petunjuk Teknis Pelaksanaan BOS MI, MTs dan PPS 22
ya n g d i t e r i m a , m a ka p e r b e d a a n t e r se b u t h a r u s se g e r a d i l a p o r ka n ke
p a d a T i m
Ma n a j e me n B O S P r o v i n s i u n t u k d i s e l e s a i k a n l e b i h l a n j ut ;
7) Ji ka d a n a B O S ya n g d i t e r i m a o l e h m a d r a sa h / PPS p a d a sa l a h sa t u tr i
w u l a n le b ih bes ar dar i j um l ah y ang s ehar us ny a, m i s al ny a ak i bat k es al
ahan dat a j um l ah s i s w a, ma k a madrasah/PPS diperbolehkan untuk menyimpan
kelebihan dana tersebut pada rekening madrasah/PPS yang bersangkutan dan
melaporkan kelebihan dana tersebut kepada Tim Manajemen BOS Kabupaten/Kota
untuk kemudian diperhitungkan dengan jumlah pencairan dana BOS pada triwulan
berikutnya;
8) Ji ka ke l e b i h a n d a n a B O S ya n g d i t e r i m a o l e h m a d r a sa h / P P S t e r j a d i
pada t r i w ul an ke e m p a t , m a ka ke l e b i h a n d a n a B O S t e r se b u t h a r u s d i
ke m b a l i ka n ke K a s N e g a r a se b e l u m a kh i r t a h u n a n g g a r a n me l a l u i S S
B P d e n g a n me k a n i s me y a n g b e r l a k u d a n me l a p o r k a n k e p a d a T i m Ma n
a j e me n B O S P r o v i n s i .
9) Ji ka t e r d a p a t si sw a p i n d a h / m u t a si ke m a d r a sa h / PPS la in s e t e la h
penc ai r an dana pada t r i w ul an ber j al an, m ak a dana B O S s i s w a t er s ebut
dal am tr i w u l a n ber j al a n me n j a d i h a k ma d r a s a h / P P S l a ma .
2. Me k a n i s m e Pe n g a m b i l a n D a n a BO S
a. Pe n g a m b i l a n d a n a BO S d i l a k u k a n o l e h Ke p a l a M a d r a s a h /PPS (a t a u b e
n d a h a ra B O S ma d r a s a h / PPS ) d e n g a n d i k e t a h u i o l e h K e t u a K o m i t e M a
d ra s a h d a n d a p a t d i l a k u k a n se w a kt u - wa k t u s e s u a i k e b u t u h a n (F o rm u l i r
B O S - 13) dengan m eny i s ak an s al do m i ni m u m se su a i p e r a t u r a n ya n g b e r l a ku
d a n s al do m i ni m u m i n i b u k a n t e r ma s u k p e mo t o n g a n;
b. Da n a B O S h a r u s d i t e r i m a s e c a r a u t u h s e s u a i d e n g a n S K A l o k a s i y a n g d
i b u a t o l e h T i m Ma n a j e me n B O S K a b / K o t a , d a n t i d a k d i p e r k e n a n k a n a d a n
y a p e mo t o n g a n a t a u p u n g u t a n bi ay a apa pun dengan al as an apa pun dan ol eh
pi hak m ana pun;
c. Pe n y a l u r a n d a n a BO S y a n g d i l a k uk an s ec ar a ber t ahap ( t i ga bul anan) , buk
an ber ar t i har us di habi s k an dal am per i ode t er s ebut . B es ar penggunaan dana
B O S t i ap bul an di s es uai k an dengan k ebut uhan m adr as ah/ PPS se b a g a i m a n a t
e r t u a n g d a l a m R e n ca n a Ke g i a t a n d a n An g g a r a n M a d r a s a h ( R KAM ) ;
d. Bi l a m a n a t e rd a p a t s i s a d a n a d i m a d ra s a h / PPS pada ak hi r t ahun anggar an,
m ak a dana te r s e b u t te ta p m i l i k k a s m a d r a s a h / PPS (t i d a k d i s e t o r k e k
a s n e g a ra ) d a n h a ru s di gunak an unt uk k epent i ngan m adr as ah/ P P S ;
e. Bu n g a Ba n k / J a s a G i r o a k i b a t a d a n y a d a n a d i r e k e n i n g m a d r a s a h / PPS
m enj adi m i l i k ma d r a s a h / P P S u n t u k d i g u n a k a n b a g i k e p e n t i n g a n ma d r a s a
h
Ma d r a s a h N e g e r i
1. Pe n c a i r a n d a n a BO S p a d a m a d r a s a h n e g e r i d i l a k u k a n d e n g a n b e r p e d o m a n p a d
a Pe r a t u r a n
Di r j e n P e r b e n d a h a r a a n No m o r P E R/ 0 6 6 / P B / 2 0 0 5 at au per ubahanny a;
2. Pe n c a i r a n d a n a BO S me n g a c u p a d a j a d w a l r e n c a n a p e n g a j u a n p e n c a i r a n
d a n a B O S
se l a m a 1 ( sa t u ) t a h u n a n g g a r a n a t a u r e n ca n a p e n g g u n a a n d a n a B O S ya n
g t e r i n t e g r a si ;
3. Ji ka j u m l a h d a n a B O S ya n g d i a l o ka si ka n p a d a D I P A m a d r a sa h n e g e r i l e b
i h b e sa r d a r i ju m la h y a n g s e h a r u s n y a t e r m a s u k d a ta s i s w a p a s c a P PD B, m
29. Petunjuk Teknis Pelaksanaan BOS MI, MTs dan PPS 23
a k a k e l e b i h a n d a n a t e r s e b u t ti d a k d i c a i r k a n . T e ta p i jik a s u d a h t e r la n ju r d
ic a ir k a n , m a k a k e le b ih a n d a n a t e r s e b u t h a r u s di k em bal i k an k e K as N ega ra s e
b e l u m a k h i r t a h u n a n g g a ra n ;
4. Ji ka sa m p a i a kh i r t a h u n a n g g a r a n d a n a B O S m a si h t e r si sa di r ek eni ng m adr
as ah ( t i dak te r p a k a i ) , m a k a si sa d a n a t e r se b u t h a r u s d i se t o r ke K a s N e g a
r a se b e l u m a kh i r t a h u n anggar an.
30. Petunjuk Teknis Pelaksanaan BOS MI, MTs dan PPS 24
BAB V
PEN G G U N A A N D A N A B
O S
A. Ko m p o n e n P e m b i a y a a n
Penggunaan dana BOS di madrasah/PPS harus didasarkan pada kesepakatan dan keputusan bersama
antara Tim Manajemen BOS Madrasah/PPS, Dewan Guru, dan Komite Madrasah. Hasil kesepakatan di atas
harus dituangkan secara tertulis dalam bentuk berita acara rapat dan ditandatangani oleh peserta rapat.
Dana BOS yang diterima oleh madrasah/PPS, dapat digunakan untuk membiayai komponen kegiatan-
kegiatan berikut:
No
Komponen
Pembiayaan
Item
Pembiayaan
Penjelasan
1 Pengembangan
Perpustakaan
• Membeli buku teks pelajaran untuk
peserta didik dan pegangan guru sesuai
dengan kurikulum yang diberlakukan oleh
madrasah.
• Mengganti buku teks yang rusak/
menambah kekurangan untuk memenuhi
rasio satu siswa satu buku
• Membeli buku referensi
• Membeli buku teks pelajaran agama
• Langganan publikasi berkala
• Akses informasi online
• Pemeliharaan buku/koleksi perpustakaan
• Peningkatan kompetensi tenaga
pustakawan
• Pengembangan database perpustakaan
• Pemeliharaan perabot perpustakaan
• Pemeliharaan dan pembelian AC
perpustakaan
• Dalam pembelian buku
pegangan guru maupun
buku teks pelajaran
diutamakan dalam
menunjang kurikulum yang
diberlakukan Madrasah atau
PPS. Apabila buku tersebut
sudah dibiayai
dari sumber dana yang
lain, maka pembelian yang
bersumber dari dana BOS
bersifat melengkapi dari
kekurangan yang ada
• Dalam membeli buku,
Madrasah/PPS harus
memastikan peserta didik
miskin/penerima KIP
mendapatkan pinjaman
buku teks tersebut.
2 Kegiatan dalam rangka
penerimaan peserta didik
baru
• Administrasi pendaftaran
• Penggandaan formulir pendaftaran
• Pendaftaran ulang
• Biaya pendataan data pokok siswa
• Pembuatan spanduk madrasah bebas
pungutan
• Penyusunan RKM/RKAM berdasarkan
hasil evaluasi diri sekolah
• dan kegiatan lainnya yang terkait dengan
penerimaan peserta didik baru
Termasuk untuk konsumsi
dan honor panitia dalam
rangka penerimaan peserta
didik baru.
Standar pembiayaan
mengacu kepada batas
kewajaran setempat atau
batas yang telah ditetapkan
Pemda
3 Kegiatan pembelajaran
dan ekstra kurikuler siswa
• PAKEM (MI)
• Pembelajaran Kontekstual (MTs)
• Pengembangan pendidikan karakter
Termasuk untuk:
• Honor jam mengajar
tambahan di luar jam
31. No
Komponen
Pembiayaan
Item
Pembiayaan
Penjelasan
• Pembelajaran remedial
• Pembelajaran pengayaan
• Pemantapan persiapan ujian
• Pramuka
• Olahraga, kesenian, karya ilmiah remaja,
dan palang merah remaja
• Pendidikan lingkungan hidup
• Usaha Kesehatan Sekolah (UKS)
• Pembiayaan lomba-lomba yang tidak
dibiayai dari dana pemerintah/pemerintah
daerah dan kegiatan ekstra kurikuler
lainnya
pelajaran dan/atau biaya
transportasinya,
• Biaya transportasi dan
akomodasi siswa/guru
dalam rangka mengikuti
lomba,
• Fotocopy,
• Biaya pendaftaran
mengikuti lomba
• Membeli alat olah raga,
alat kesenian dan
perlengkapan ekstra
kurikuler lainnya
4 Kegiatan Ulangan dan
Ujian
• Ulangan harian,
• Ulangan Tengah Semester,
• Ulangan Akhir Semester/ulangan
kenaikan kelas
• Ujian madrasah
Termasuk untuk:
• Fotocopy/penggandaan
soal dan lembar jawaban
• ATK
• Biaya koreksi ujian
• Pembuatan laporan
pelaksanaan hasil ujian
untuk disampaikan ke
orangtua
• Biaya mengawas ujian
yang bukan bagian dari
kewajiban tugas guru
• Biaya transport pengawas
ujian di luar sekolah tempat
mengajar yang tidak
dibiayai pemerintah/
pemerintah daerah
5 Pembelian bahan-bahan
habis pakai
• Buku tulis, kapur tulis, pensil, spidol,
kertas, bahan praktikum, buku induk
siswa, buku inventaris
• Minuman dan makanan ringan untuk
kebutuhan sehari-hari di madrasah
• Pengadaan suku cadang alat kantor
• Alat-alat kebersihan madrasah/PPS
6 Langganan daya dan jasa • Listrik, air, telepon, internet (fixed/mobile
modem), baik dengan cara berlangganan
maupun prabayar
• Pembiayaan penggunaan internet
termasuk untuk pemasangan baru
Penggunaan Internet
dengan mobile modem
dapat dilakukan untuk
maksimal pembelian
voucher Rp. 250.000,-/bulan
Petunjuk Teknis Pelaksanaan BOS MI, MTs dan PPS 16
32. No
Komponen
Pembiayaan
Item
Pembiayaan
Penjelasan
• Membeli genset atau jenis lainnya yang
lebih cocok di daerah tertentu misalnya
panel surya, jika di madrasah/PPS yang
tidak ada jaringan listrik
7 Perawatan madrasah • Pengecatan, perbaikan atap bocor,
perbaikan pintu dan jendela
• Perbaikan mebeler, perbaikan sanitasi
madrasah (kamar mandi dan WC),
perbaikan lantai ubin/keramik dan
perawatan fasilitas madrasah/PPS
lainnya
• Kamar mandi dan WC
siswa harus dijamin
berfungsi dengan baik
• Penggunaan dana BOS
untuk perawatan
madrasah/PPS tidak lebih
dari Rp. 10.000.000,-
untuk setiap item kegiatan
8 Pembayaran honorarium
bulanan guru honorer dan
tenaga kependidikan
honorer.
• Guru honorer (hanya untuk memenuhi
SPM)
• Pegawai administrasi (termasuk
administrasi BOS untuk MI)
• Pegawai perpustakaan
• Penjaga Madrasah
• Satpam
• Pegawai kebersihan
• Dalam pengangkatan
guru/tenaga kependidikan
honorer madrasah harus
mempertimbangkan batas
maksimum penggunaan
dana BOS untuk belanja
pegawai, serta kualifikasi
guru honorer harus sesuai
dengan bidang yang
diperlukan.
• Bagi madrasah negeri
yang memiliki guru dan
tenaga kependidikan
honorer sebaiknya
menganggarkan honornya
pada belanja pegawai
melalui DIPA
• Guru honorer yang sudah
mendapatkan tunjangan
sertifikasi, maka honor
yang dibayarkan adalah
untuk kegiatan
pembelajaran di luar 24
jam pelajaran
• Pembayaran honorarium
pada lembaga PPS, hanya
diperkenankan untuk
membayar honor pendidik
dan tenaga kependidikan
pada program wajar dikdas
9 tahun
Petunjuk Teknis Pelaksanaan BOS MI, MTs dan PPS 17
33. No
Komponen
Pembiayaan
Item
Pembiayaan
Penjelasan
9 Pengembangan profesi
guru dan tenaga
kependidikan
• KKG/MGMP
• KKKM/MKKM.
• Menghadiri seminar yang terkait langsung
dengan peningkatan mutu pendidik dan
tenaga kependidikan serta ditugaskan
oleh madrasah
• Khusus untuk madrasah
yang memperoleh
hibah/block grant untuk
pengembangan KKG/
MGMP/KKM/MKKM atau
sejenisnya pada tahun
anggaran yang sama,
hanya diperbolehkan
menggunakan dana BOS
untuk biaya transport
kegiatan apabila tidak
disediakan oleh hibah/
block grant tersebut.
• Fotocopy
• Biaya pendaftaran dan
akomodasi seminar
10 Membantu siswa miskin • Pemberian tambahan bantuan biaya
transportasi bagi siswa miskin yang
menghadapi masalah biaya transport dari
dan ke madrasah
• Membeli alat transportasi sederhana bagi
siswa miskin yang akan menjadi barang
inventaris madrasah (misalnya sepeda,
perahu penyeberangan, dll)
• Membantu membeli seragam, sepatu dan
alat tulis bagi siswa penerima Beasiswa
Siswa Miskin (BSM) atau siswa miskin
yang otangtuanya memiliki Kartu
Perlindungan Sosial (KPS);
11 Pembiayaan pengelolaan
BOS
• Alat tulis kantor (ATK termasuk tinta
printer, CD dan flash disk)
• Penggandaan, surat-menyurat, insentif
bagi bendahara dalam rangka
penyusunan laporan BOS dan biaya
transportasi dalam rangka mengambil
dana BOS di Bank/PT Pos
Bendahara BOS pada
madrasah negeri yang bisa
dibayarkan insentifnya
adalah pembantu bendahara
pengeluaran
12 Pembelian perangkat
komputer
• Desktop/work station
• Membeli Laptop
• Membeli proyektor
• Printer atau printer plus scanner
• Printer 1 unit/tahun
• Desktop/workstation
maksimum 5 unit untuk
MTs/PPS Wustha dan 3
unit untuk MI/PPS Ula.
• Laptop 1 unit dengan
Petunjuk Teknis Pelaksanaan BOS MI, MTs dan PPS 18
34. Petunjuk Teknis Pelaksanaan BOS MI, MTs dan PPS 19
No
Komponen
Pembiayaan
Item
Pembiayaan
Penjelasan
harga maksimum Rp. 6
juta dengan garansi resmi.
• Proyektor 1 unit dengan
harga maksimum Rp. 5
juta dengan garansi resmi
• Peralatan tersebut diatas
harus dicatat sebagai
inventaris madrasah/ PPS.
13 Pembiayaan asrama dan
pembelian peralatan
ibadah
• Pembelian kitab kuning
• Mukena, sajadah, dan sarung untuk
disimpan di mesjid atau mushola
pesantren
Khusus untuk Pondok
Pesantren Salafiyah
penyelenggara wajar dikdas
14 Biaya lainnya jika seluruh
komponen 1 s.d 13 telah
terpenuhi pendanaannya
dari BOS
• Alat peraga pendidikan/media
pembelajaran
• Mesin ketik
• Peralatan UKS
• Pembelian meja dan kursi siswa jika meja
dan kursi yang ada sudah rusak berat
Penggunaan dana untuk
komponen ini harus
dilakukan melalui rapat
dengan dewan guru dan
Komite Madrasah
Da la m m e n g g u n a k a n d a n a B O S , ma d r a s a h /P P S har us me m per hatik an hal- hal s ebagai ber
ik ut:
1. P r ior itas utam a penggunaan dana B O S adalah untuk k egiatan oper as ional m adr as ah/P P S ;
2. Ba g i m a d r a s a h y a n g te la h m e n e r im a D AK, tid a k d ip e r k e n a n k a n m e n g g u n a
k a n d a n a BO S untuk per untuk an y ang s am a. S ebalik ny a jik a dana B O S tidak m enc uk
upi untuk p em belanjaan ya n g d ip e r b o le h ka n ( 1 3 ite m p e m b e la n ja a n ) , m a ka m a
d r a sa h d a p a t m e m p e r tim b a n g ka n su m b e r p e n d a p a ta n la in ya n g d ite r im a o
le h m a d r a sa h , ya itu p e n d a p a ta n h ib a h ( m isa ln ya DA K ) d a n p e n d a p a ta n m a d
r a s a h la in n y a y a n g s a h d e n g a n te ta p m e m p e r h a tik a n p e r a tu ra n
te r k a it;
3. Bia y a tr a n s p o r ta s i d a n u a n g le la h b a g i g u r u P N S ya n g b e r tu g a s d i lu a r ja m m
e n g a ja r, h a r u s me n g ik u ti batas k ew ajar an ya n g d ite ta p ka n o le h Pe m e r in ta h D a e r
a h ;
4. B agi m adr as ah neger i y ang s udah m endapat anggar an dalam D IP A s elain B O S ,
m ak a penggunaan dana B O S hany a untuk m enam bahk an k ek ur angan, s ehingga tidak ter
jadi double ac c ounting ;
5. Ba ta s m a k s im u m p e n g g u n a a n d a n a BO S u n tu k b e la n ja p e g a w a i ( h o n o
r g u r u /te n aga ke p e n d id ika n h o n o r e r dan honor- honor k egiatan) pada m ad r a sa h n
e g e r i se b e sa r 2 0 % d a r i to ta l d a n a B O S y a n g d ite r im a oleh m adr as ah dalam s
atu tahun. M adr as ah neger i boleh me n g g u n a k a n d a n a B O S u n tu k b e la n ja in i le
b ih d a r i 2 0 %, a p a b ila k e b u tu h a n te r h a d a p pem bay ar an gur u honor er dan
tenaga k ependidik an honor er ter s ebut dis etujui oleh K epala Ka n to r Ke m e n te r ia n Ag a
m a Ka b u p a te n /Ko ta .
B . L a r a n g a n P e n g g u n a a n D a n a B O S
36. Petunjuk Teknis Pelaksanaan BOS MI, MTs dan PPS 21
2. D ip in ja m k a n k epada pi hak l ai n;
3. Me mb e l i L e mb a r K e r j a S i s w a (L K S );
4. Me mb e l i s o f t w a r e / p e r a n g k a t l u n a k u n t u k p e l a p o r a n k e u a n g a n B O S a t a u s o f t w
a r e s e j e n i s ;
5. M em bi ay ai k egi at an y ang t i dak m enj adi pr i or i t as m adr as ah dan m em er l uk an bi ay
a bes ar , mi s a l n y a s t u d i b a n d i n g , s t u d i t o u r ( k a r y a w i s a t a ) d a n s e j e n i s n y a ;
6. Me mb a y a r b o n u s d a n tr a n s p o r ta s i ru t i n u n t u k g u ru ;
7. Me mb e l i p a k a i a n / s e r a g a m/ s e p a t u b a g i g u r u / s i s w a u n t u k k e p e n t i n g a n
p r i b a d i ( b u k a n in v e n t a r is m a d r a s a h ) , k e c u a li u n t u k s is w a m is k in p e n e r im a
B S M ;
8. D ig u n a k a n u n t u k r e h a b i l i t a si se d a n g d a n b e r a t ;
9. Me mb a n g u n g e d u n g / r u a n g a n bar u;
10. M em bel i bahan/ per al at an y ang t i da k m e n d u ku n g p r o se s p e m b e l a j a r a n ;
11. Me n a n a mk a n s a h a m;
12. Me mb i a y a i k e g i a t a n y a n g t e l a h d i b i a y a i d a r i s u mb e r d a n a p e me r i n t a
h p u s a t a t a u pem er i nt ah daer ah s ec ar a penuh/ w aj ar ;
13. Me mb i a y a i k e g i a t a n p e n u n j a n g y a n g t i d a k a d a k a i t a n ny a dengan oper as i
onal m adr as ah, mi s a l n y a i u r a n d a l a m r a n g k a p e r a y a a n h a r i b e s a r n a s i o n a l
d a n u p a c a r a k e a g a ma a n /a c a r a ke a g a m a a n ;
14. Me mb i a y a i k e g i a t a n d a l a m r a n g k a me n g i k u t i p e l a t i h a n / s o s i a l i s a s i / p e n
d a mp i n g a n t e r k a i t pr ogr am B O S / per paj ak an pr ogr am B O S y ang di s el enggar ak an
l em baga di l uar K em ent er i an Ag a m a .
C . Ko d e Ak u n Ke g i a t a n d a l a m P e n g g u n a a n Da n a BO S p a d a M a d r a
s a h Ne g e r i
P enganggar an dana B O S pada M adr as ah N eger i m enggunak an A k un - ak un k egi at an
ya n g ber l ak u ya n g t e l a h d i t e t apk an ol eh K em ent er i an K euangan .
D. Me k a n i s m e P e m b e l i a n B a r a n g / J a s a d i Ma d r
a s a h / PPS
P em bel i an bar ang/ j as a di l ak uk an ol eh Ti m Ma n a j e me n B O S Ma d r a s a h / PPS dengan :
1. M enggunak an pr i ns i p ke t e r b u ka a n d a n e ko n o m i s d a l a m m e nent uk an bar ang
dan t em pat pem bel i anny a s es uai dengan per at ur an per un dangan y ang ber l ak
u, dengan c ar a me mb a n d i n g k a n h a r g a p e n a w a r a n d a r i p e n y e d i a b a r a n g /
j a s a d e n g a n h a r g a p a s a r d a n me l a k u k a n n e g o s i a s i ;
2. Me mp e r h a t i k a n k u a l i t a s b a r a n g / j a s a , k e t e r s e d i a a n , d a n k e w a j a r a n h a r g a ;
3. Membuat laporan singkat tertulis tentang penetapan penyedia barang/jasa
4. D ik e t a h u i o le h K o m it e M a d r a s a h .
5. Terkait dengan biaya untuk rehabilitasi ringan/pemeliharaan bangunan sekolah, Tim Manajemen BOS
Sekolah harus:
a. Membuat rencana kerja.
b. Memilih satu atau lebih pekerja untuk melaksanakan pekerjaan tersebut dengan standar upah yang
berlaku di masyarakat
37. Petunjuk Teknis Pelaksanaan BOS MI, MTs dan PPS 22
BAB V I
MO N I T O R I N G D A N SU PER
VI SI
Be n t u k k e g i a t a n m o n i t o r i n g d a n s u p e r v i s i a d a l a h m e l a k u k a n p e m a n t a u a n ,
p e m b i n a a n d a n peny el es ai an m as al ah t er hadap pel ak s anaan pr ogr am B O S . S ec ar a
um um t uj uan ke g i a t a n i n i adal ah unt uk m ey ak i nk an bahw a dana B O S di t er i m a ol eh y
ang ber hak dal am j um l ah, w ak t u, ca r a , d a n p e n g g u n a a n ya n g t e p a t .
Ko m p o n e n u t a m a y a n g d i m o n i t o r a n t
a r a l a i n :
1. Al o k a s i d a n a BO S p a d a ma d r a s a h / PPS pener i m a
bant uan ;
2. Pe n y a l u r a n d a n p e n g g u n a a n d a
na BO S;
3. Pe l a y a n a n d a n p e n a n g a n a n p e n g a d u a n Ma s
a l a h B O S ;
4. Ad m i n i s t r a s i k e u a n g a n
BO S;
5. Pe l a p o r a n se r t a p e n g u m u m a n r e n ca n a p e n g g u n a a n
d a n a B O S .
Se l a i n i t u j u g a d i l a k u k a n m o n i t o r i n g t e r h a d a p p e l a y a n a n d a n p e n a n g a n a n p e n
g a d u a n , s e h i n g g a pel ay anan pengaduan dapat di t i ngk at k an. Da l a m p e l a k s a n a a n n y a ,
m o n i to r i n g p e n g a d u a n dapat di l ak uk an bek er j as am a dengan l em baga - le m b a g a t e r k a
it . K e g ia t a n in i d ila k u k a n d e n g a n m e n c a r i
fa k ta , m e n g i n v e s ti g a s i , me n y e l e s a i k a n ma s a l a h , dan me n d o k
u me n t a s i k a n.
Pe l a k s a n a a n k e g i a t a n m o n i t o r i n g di l ak uk an ol eh T i m M anaj em en B O S P us at , T i m
M anaj em en
BO S Pr o v i n s i , dan Ti m M a n a j e m e n B O S K a
b / K o t a .
A. Mo n i t o r i n g o l e h T i m Ma n a j e m e n B O
S P u s a t
1. Mo n i t o r i n g P e l a k s a n a a n P r
o g r a m
a. Mo n i t o r i n g d i t u j u k a n u n t u k me ma n t a u :
1) Pe n y a l u r a n d a n p e n y e r a p a n d a n
a BO S
2) Ki n e r j a T i m M a n a j e m e n BO S Pr
o v i n s i
3) Pe n g g u n a a n d a n p e n g e l o l a a n d a n a sa f e g u a r d i n g di t i
ngk at pr ov i ns i . b. Re s p o n d e n adal ah Ti m M a n a j e m e n B O S Pr o v i n
s i ;
c. Mo n i t o r i n g d i l a k s a n a k a n p a d a s a a t p e r s i a p a n p e n y a l u r a n d a n a , p a d a
s a a t p e n y al ur an dana dan pas c a peny al ur an d ana;
d. Me r e n c a n a k a n d a n me mb u a t j a d u al m oni t or i ng dengan m em per t i m bangk an
m oni t or i ng ya n g t e l a h d i l a ksa n a ka n o l e h T i m Ma n a j e me n B O S P r o v i n s i .
2. Mo n i t o r i n g K a s u s P e n g a d u a n d a n P e n y e l e w e n
38. Petunjuk Teknis Pelaksanaan BOS MI, MTs dan PPS 23
g a n D a n a
a. Mo n i t o r i n g k a s u s p e n g a d u a n d i t u j u k a n u n t u k me l a k u k a n fa c t fi n d i
n g , in v e s t ig a s i, me n y e l e s a i k a n ma s a l a h y a n g mu n c u l d i l a p a n g a n dan me
n d o k u me n t a s i k a n n y a ;
b. Ke g i a t a n i n i d i l a k u k a n u n t u k m e n i n g k a t k a n p e l a y a n a n d a n p e n a n g a
n a n p e n g a d u a n ma s a l a h B O S ;
c. Ke r j a s a m a d e n g a n l e m b a g a - le m b a g a t e r k a it d a la m m e n a n g a n i p e
n g a d u a n d a n peny i m pangan ya n g ak an di l ak uk an s es uai k ebut uhan ;
d. Re s p o n d e n d i s e s u a i k a n d e n gan k as us y ang
t er j adi ;
e. Ke g i a t a n m o n i t o r i n g k a s u s p e n g a d u a n a k a n d i l a k s a n a k a n s e s u a i d e n g
a n m a sa l a h d a n ke b u t u h a n d i l a p a n g a n .
39. Petunjuk Teknis Pelaksanaan BOS MI, MTs dan PPS 24
Pe n g a d u a n k e T i m M a n a j e m e n BO S Pu s a t Ke m e n t e r i a n Ag a m a me l a l u i
em ai l :
bos k em enagpus at @ gm ai l . c om
B. Mo n i t o r i n g o l e h T i m Ma n a j e m e n B O S Pr o v i n s i
1. Mo n i t o r i n g P e l a k s a n a a n P r o g r a m
a. Mo n i t o r i n g d i t u j u k a n u n t u k me ma n t a u :
1) Pe n y a l u r a n d a n p e n y e r a p a n d a n a BO S d i m a d r a s a h / PPS
2) Pe n g g u n a a n d a n a BO S di t i ngk at m adr as ah/ PPS
3) Pe n g g u n a a n d a n p e n g e l o l a a n d a n a sa f e g u a r d i n g di t i ngk at k abupat
en/ k ot a.
b. Re s p o n d e n t e r d i r i d a r i T i m M a n a j e m e n B O S K a b upat en /K o ta , m a
d r a s a h / PPS , mu r i d d a n / a t a u o r a n g tu a m u r i d p e n e r i m a b a n tu a n ;
c. Mo n i t o r i n g d i l a k s a n a k a n p a d a s a a t p e r s i a p a n p e n y a l u r a n d a n
a , p a d a sa a t peny al ur an dana dan pas c a peny al ur an dana;
d. Me r e n c a n a k a n d a n me mb u a t ja d u a l mo n i t o r i n g d e n g a n me mp e
r t i mb a n g k a n mo n i t o r i n g y a n g t e l a h d i l a k s a n a k a n o l e h T i m Ma n a j
e me n B O S Ka b u p a t e n / Ko t a at au ol eh T i m Ma n a j e me n B O S Pu s a t .
2. Mo n i t o r i n g K a s u s P e n g a d u a n d a n Pe n y e l e w e n g a n D a n a
a. Mo n i t o r i n g k a s u s p e n g a d u a n d i t u j u k a n u n t u k me l a k u k a n fa c t fi n d i
n g , i n v e s ti g a s i , me n y e l e s a i k a n ma s a l a h y a n g mu n c u l d i l a p a n g a n
dan me n d o k u me n t a s i k a n n y a ;
b. Ke g i a t a n i n i d i l a k u k a n u n t u k m e n i n g k a t k a n p e l a y a n a n d a n p e n a n g
a n a n p e n g a d u a n ma s a a h B OS ;
c. Ke r j a s a m a d e n g a n l e m b a g a t e r k a i t d a l a m m e n a n g a n i p e n
g a d u a n d a n peny i m pangan ya n g a ka n d i l a ku ka n se su a i ke b u t u h a n ;
d. Re s p o n d e n d i s e s u ai k an dengan k as us y ang t er j adi ;
e. Ke g i a t a n m o n i t o r i n g k a s u s p e n g a d u a n a k a n d i l a k s a n a k a n s e s u a i d
e n g a n m a sa l a h dan k ebut uhan di l apangan.
C. Mo n i t o r i n g o l e h T i m Ma n a j e m e n B O S K a b u p a t e n / K o t a
1. Mo n i t o r i n g P e l a k s a n a a n P r o g r a m
a. Mo n i t o r i n g d i t u j u k a n u n t u k me ma n t a u :
1) Pe n y a l u r a n d a n p e n y e r a p a n d a n a d i ma d r a s a h /P P S
2) Pe n g g u n a a n d a n a d i t i n g k a t ma d r a s a h / P P S .
b. Re s p o n d e n t e r d i r i d a r i ma d r a s a h / P P S , mu r i d dan/ at au or angt ua m ur i d ;
c. Mo n i t o r i n g d i l a k s a n a k a n p a d a s a a t p e n y a l u r a n dana dan pas c a peny al ur
an dana;
d. Me r e n c a n a k a n d a n me mb u a t j a d w al m oni t or i ng dengan m em per t i
m bangk an mo n i t o r i n g y a n g t e l a h d i l a k s a n a k a n o l e h T i m Ma n a j e me n
B O S P r o v i n s i a t a u o l e h Ti m Ma n a j e me n B O S P u s a t ;
e. Mo n i t o r i n g d a p a t me l i b a t k a n P e n g a w a s Ma d r a s a h s e c a r a t e r i n t
e g r a s i d e n g a n ke g i a t a n p e n g a w a sa n l a i n n ya o l e h P e n g a w a s M a d r a
sa h .
40. Petunjuk Teknis Pelaksanaan BOS MI, MTs dan PPS 25
2. Mo n i t o r i n g P e n a n g a n a n P e n g a d u a n
a. Mo n i t o r i n g p e n a n g a n a n p e n g a d u a n b e r t u j u a n u n t u k me n g i d e
n t i f i k a s i d a n me n y e l e s a i k a n ma s a l a h y a n g mu n c u l d i ma d r a s a h.
b. Ke r j a s a m a d e n g a n l e m b a g a t e r k a i t d a l a m m e n a n g a n i p e n
g a d u a n d a n peny i m pangan ya n g ak an di l ak uk an s es uai k ebut uhan.
c. Re s p o n d e n d i s e s u a i k a n dengan k as us y ang t er j adi .
41. Petunjuk Teknis Pelaksanaan BOS MI, MTs dan PPS 26
BAB V I I
PEL A PO R A N D A N PER T A N G G U N G J A W
A B A N KE UANG AN
Se b a g a i s a l a h s a t u b e n t u k p e r t a n g g u n g j a w a b a n d a l a m p e l a k s a n a a n p
ro g ra m B O S , ma s i n g - ma s i n g p e n g e l ol a pr ogr am di t i ap t i ngk at an ( p us at ,
pr ov i ns i , k ab upat en/ k ot a, m adr as ah/ PPS ) d i w a j i b k a n u n t u k m e l a p o rk a n h a s i l k e g i
a t a n n y a k e p a d a p i h a k t e rk a i t .
Se c a r a u m u m , h a l - hal y ang di l apor k an ol eh pel ak s ana pr ogr am adal ah y ang ber k ai t an
dengan st a t i st i k p e n e r i m a b a n t u a n , p e n ya l u r a n , p e n ye r a p a n d an pem anf aat an
dana, has i l m oni t or i ng ev al uas i dan pengaduan m as al ah.
A. Pe l a p o r
a n
1. T i n g kat M ad r asah / P P S
a. R en can a K eg i at an d an an g g ar an M ad r asah ( R K A M )
RK A M h a r u s m e m u a t r e n c a n a p e n e r i m a a n d a n r e n c a n a p e n g g u n a a n u a
n g d a r i s e m u a su m b e r d a n a ya n g d i t e r i ma ma d r a s a h / P P S . R K A M i n i h a r u
s d i t a n d a t a n g a n i ol eh K epal a Ma d r a s a h /P e n j a b P P S , Ko m i t e M a d r a s a h , d
a n K e tu a Y a y a s a n . Do k u m e n i n i d i s i m p a n d i ma d r a s a h / P P S d a n d i p e r
l i h a t k a n k e p a d a p e n g a w a s , T i m Ma n a j e me n B O S Ka b u p a t e n / Ko t
a , d a n p a r a p e m e r i k s a l a i n n y a a p a b i l a di per l uk an. Fo r m a t R K A M d a p a t
di l i hat s ebagai m ana pada F or m ul i r B O S - K1 .
RK A M d i b u a t s e t a h u n s e k a l i p a d a a wa l t a h u n p e l a j a r a n , n a m u n d e m i k i a n
p e r l u d i l a k u k a n re v i s i p a d a s e m e s t e r k e d u a . O l e h k a re n a i t u , m a d ra s a h
/ P P S d a p a t m e m b u a t B O S K - 1 ta h u n a n y a n g di r i nc i per s em es t er .
RK A M p e r l u d i l e n g k a p i d e n g a n r e n c a n a p e n g g u n a a n s e c a r a r i n c i y a n g d i
b u a t t a h u n a n d a n ti g a b u l a n a n u n tu k s e ti a p s u m b e r d a n a y a n g d i te r i m a m a
d r a s a h /P P S . ( F o r m u l i r B O S - K2 )
b. Pe m b u k u a n
Ma d r a s a h d i w a j i b k a n me mb u a t p e mb u k u a n d a r i d a n a y a n g d i per ol eh m adr as
ah/ P P S unt uk pr ogr am B O S , bai k dengan t ul i s t angan at au m enggunak an k
om put er . B uk u y ang di gunak an adal ah s ebagai ber i k ut :
1) Bu k u Ka s U m u m ( F o r m u l i r BO
S K - 3)
Bu k u Ka s U m u m d i s u s u n u n t u k m a s i n g - ma s i n g r e k e n i n g b a n k y a n g
d i mi l i k i o l e h ma d r a s a h / P P S .
Pe m b u k u a n d a l a m Bu k u Ka s U m u m m e l i p u t i s e m u a t r a n s a k s i e k s t e r n
a l , y a i t u y a n g ber hubungan dengan pi hak k et i ga y ang m el i put i :
a) Ko l o m Pe n e r i m a a n : d a r i p e n y a l u r d a n a ( BO S a t a u s u m b e r d a n a l a i n
) , p e n e r i m a a n dar i pem ungut an paj ak , dan pener i m aan j as a gi r o dar i bank .
b) Ko l o m Pe n g e l u a r a n : p e m b e l i a n b a r a n g d a n j a s a , b i a y a a d m i n i s t r
a s i b a n k , p a j a k at as has i l dar i j as a gi r o dan s et or an paj ak .
Bu k u Ka s U m u m i n i h a r u s d i i s i p a d a t i a p t r a n s a k s i ( s e g e r a s e t e
42. Petunjuk Teknis Pelaksanaan BOS MI, MTs dan PPS 27
l a h t r a n s a k s i te r s e b u t te r j a d i d a n ti d a k m e n u n g g u te r k um pul s at u m i
nggu/ bul an) . T r ans ak s i y ang di c at at dal am B uk u K as U m um j uga har us di
c at at dal am buk u pem bant u, y ai t u Bu k u Pe m b a n t u Ka s , Bu k u Pe m b a n t u
Ba n k , d a n Bu k u p e m b a n t u Pa j a k . F o r m u l i r
43. Petunjuk Teknis Pelaksanaan BOS MI, MTs dan PPS 28
ya n g t e l a h d i i si d i t a n d a t a n g a n i o l e h B e n d a h a r a B O S d a n K e p a l a M
a d r a s ah/ P enj ab
PPS.
Do k u m e n i n i d i s i m p a n d i m a d r a s a h / P P S d a n d i p e r l i h a t k a n k e p
a d a p e n g a wa s ma d r a s a h , T i m Ma n a j e me n B O S K a b u p a t e n / K o t a , d
a n p a r a p e me r i k s a l a i n n y a apabi l a di per l uk an.
2) Bu k u Pe m b a n t u Ka s ( F o r m u l i r BO
S K - 4)
Bu k u Pe m b a n t u Ka s m e m p u n y a i f u n g s i u n t u k me n c a t a t t r a n s a k s i p e
n e r i ma a n d a n pengel uar an y ang di l ak s anak an s ec ar a t unai . B uk u P em bant u
K as i ni har us m enc at at ti a p tr a n s a k s i d a n d i ta n d a ta n g a n i o l e h B e n d a h a r a
d a n K e p a l a M a d r a s a h /P e n j a b P P S .
Do k u m e n i n i d i s i m p a n d i m a d r a s a h / P P S d a n d i p e r l i h a t k a n k e p a da
pengaw as , T i m
Ma n a j e me n B O S K a b u p a t e n / K o t a , d a n p a r a p e me r i k s a l a i n n y a a p a
b i l a d i p e r l u k a n .
3) B uk u P em bant u B ank ( F or m ul i r B O S
K - 5)
Bu k u Pe m b a n t u Ba n k i n i h a r u s m e n c a t a t t i a p t r a n s a k s i p e n e r i m a a n a t
a u p e n g e l u a r a n ya n g d i l a ksa n a ka n kh u su s m e l a l u i b a n k ( bai k c ek ,
gi r o, m aupun t unai ) dan di t andat angani ol eh B endahar a dan K epal a M adr as ah/
P enj ab P P S .
Do k u m e n i n i d i s i m p a n d i m a d r a s a h / P P S d a n d i p e r l i h a t k a n k e p a d a
p e n g a wa s , T i m
Ma n a j e me n B O S K a b u p a t e n / K o t a , d a n p a r a p e me r i k s a l a i n n y a a p a
b i l a d i p e r l u k a n
4) Bu k u Pe m b a n t u Pa j a k ( F o r m u l i r
BO S K - 6)
Bu k u Pe m b a n t u Pa j a k m e m p u n y a i f u n g s i u n t u k m e n c a t a t s e m u a t r a n s a
k s i y a n g h a r u s di pungut paj ak s er t a m em oni t or at as pungut an dan peny et or
an paj ak y ang di pungut se l a ku p u n g u t p a j a k.
Un t u k m a d r a s a h n e g e r i , p e m b u k u a n y a n g be r s um be r da r i da na B O S di
bua t secar a kh u su s de nga n t e t a p m e nga c u pa da pe m buk ua n ut a m a y a ng
da na ny a be r s um be r da r i D I P A .
Te r k a i t d e n g a n p e m b u k u a n d a r i d a n a y a n g d i p e r o l e h m a d r a s a h / P P S u n t
u k p r o g r a m B O S , ma k a p e r l u d i p e r h a t i k a n h a l - hal s ebagai ber i k ut :
1) P em buk uan t er hadap s el ur uh pener i m aan dan pengel uar an dapat di l ak uk an
dengan tu l i s ta n g a n a ta u m e n g g u n a k a n k o m p u te r . D a l a m h a l p e m b u k u
a n d i l a k u k a n d e n g a n ko m p u t e r , b e n d a h a r a w a j i b m e n ce t a k B u ku K a s
U m u m d a n b u ku - buk u pem bant u se ku r a n g - ku r a n g n ya se ka l i d a l a m s a t u b
u l a n d a n me n a t a u s a h a k a n h a s i l c e t a k a n B u k u Ka s U m u m d a n b u k u -
buk u pem bant u bul anan y ang t el ah di t andat angani K epal a Ma d r a s a h d a n B
e n d a h a r a Ma d r a s a h ;
2) Se m u a t r a n s a k s i p e n e r i m a a n d a n p e n g e l u a r a n d i c a t a t d a l a m Bu k u
Ka s U m u m d a n
Bu k u Pe m b a n t u y a n g r e l e va n se su a i d e ngan ur ut an t anggal k ej
adi anny a;
3) Se t i a p a k h i r b u l a n , Bu k u Ka s U m u m d a n Bu k u Pe m b a n t u d i t u t u p o l e
44. Petunjuk Teknis Pelaksanaan BOS MI, MTs dan PPS 29
h Be n d a h a r a ( be nda ha r a pe nge l ua r a n ba gi m a dr a s a h ne ge r i ) dan
di k et ahui ol eh K epal a Ma d r a s a h
4) Ua n g t u n a i y a n g a d a d i K a s T u n a i t i d a k l e b ih d a r i
R p 1 0 j ut a;
5) Ap a b i l a a d a k e s a l a h a n a t a s p e n u l i s a n a n g k a / h u r u f , m a k a y a n g s a l
a h a g a r d i c o r e t dengan dua gar i s r api h, s ehi ngga t ul i s an y ang s em ul a s
al ah m as i h dapat di bac a ke m u d i a n d i p a r a f ;
45. Petunjuk Teknis Pelaksanaan BOS MI, MTs dan PPS 30
6) Ap a b i l a d a l a m s a t u b u l a n b e r j a l a n t i d a k / b e l u m t e r j a d i t r a n s a k s
i p e n g e l u a r a n / pener i m aan, m ak a t et ap ada pem buk uan dal am bul an t er s
ebut dengan ur ai an N I H I L dan di t andat angani ol eh Be n d a h a r a dan di k et ahui ol
eh K epal a M adr as ah /P e n j a b P P S ;
7) Ap a b i l a b e n d a h a r a m eni nggal k an t em pat k eduduk anny a at au ber hent i dar i j
abat anny a, Bu k u Ka s U m u m d a n b u k u p e m b a n t u n y a s e r t a b u k t i- buk t
i pengel uar an har us di s er aht er i m ak an k epada pej abat y ang bar u dengan B er i t
a A c ar a S er ah T er i m a.
c. Bu k t i P e n g e l u a r a n
1) Se t i a p t r a n s a k s i p e n g e l u a r a n har us di duk ung dengan buk t i k ui t ans
i y ang s ah;
2) Bu k t i p e n g e l u a r a n u a n g d a l a m j u m l a h t e r t e n t u h a r u s d i b u b u h i m a t e
r a i y a n g c u k u p se su a i d e n g a n ke t e n t u a n b e a m a t e r a i . U n t u k t r a n sa
ksi d e n g a n n i l a i sa m p a i R p
250. 000, - ti d a k d i k e n a i b e a m e te r a i , s e d a n g tr a n s a k s i dengan ni l ai nom i nal ant
ar a R p
250. 000, - sa m p a i d e n g a n R p 1 . 0 0 0 . 0 0 0 , - di k enai bea m et er ai dengan t ar i f s ebes
ar R p
3. 000, - dan t r ans ak s i dengan ni l ai nom i nal l ebi h bes ar dar i R p 1. 000. 000, - di k
enai bea me t e r a i d e n g a n t a r i f s e b e s a r R p 6 . 0 0 0 , - ;
3) Ur a i a n p e m b a y ar an dal am k ui t ans i har us j el as dan t er i nc i s es uai
dengan per unt uk k anny a;
4) Ur a i a n t e n t a n g j e n i s b a r a n g / j a s a y a n g d i b a y a r d a p a t d i p i s a h d a l a
m b e n t u k f a k t u r se b a g a i l a m p i r a n ku i t a n si ;
5) Se t i a p b u k t i p e m b a y a r a n h a r u s d i s e t u j u i Ke p a l a M a d r a s a h /P e n j a b
P P S dan l una s di bay ar ol eh B endahar a;
6) Se g a l a j e n i s b u k t i p e n g e l u a r a n h a r u s d i s i m p a n o l e h M a d r a s a h / PPS
s e b a g a i b a h a n buk t i dan bahan l apor an.
d. Re a l i s a s i P e n g g u n a a n Da n a T i a p S u m b e r Da n a (F o r m u l i r B O S - K7 )
Lapor an i ni di s us un ber das ar k an B uk u K as U m um dar i s em ua s um ber dana y ang
di k el ol a ol eh m adr as ah/ PPS pada per i ode y ang s am a. Lapor an i ni di buat per
tr i w u l a n d a n di t andat angani ol eh B endahar a, K epal a M adr as ah/ P enj ab PPS , d a n
K o m i te M a d r a s a h .
Lapor an i ni har us di l engk api dengan s ur at per ny at aan t anggung j aw ab y ang m eny a
ta k a n bahw a dana B O S y ang di t er i m a t el ah di gunak an unt uk m em bi ay ai k egi at
an oper as i onal ma d r a s a h s e b a g a i ma n a y a n g t e r c a n t u n d a l a m b u k u p e t u n j
u k t e k n i s p e n g g u n a a n d a n a BO S.
e. Re k a p i t u l a s i Re a l i s a s i P e n g g u n a a n Da n a BO S ( F o r m u l i r BO S - K7 a )
Lapor an i ni m er upak an re k a p i t u l a s i d a ri 1 3 k o m p o n e n p e n g g u n a a n d a n a B O S
d a n d i s u s u n ber das ar k an f or m ul i r B O S - K7 . L a p o r a n i n i d i b u a t p e r t r i w u l a
n d a n d i t a n d a t a n g a n i o l e h Be n d a h a r a , Ke p a l a M a d r a s a h , d a n Ko m i t e M a d
r a s a h .
f. Pe l a p o r a n
Lapor an i ni har us m em enuhi uns ur - uns ur s ebagai ber i
k ut :
46. Petunjuk Teknis Pelaksanaan BOS MI, MTs dan PPS 31
1) Se t i a p k e g i a t a n w a j i b d i b u a t k a n l a p o r a n has i l pel ak s anaan
k egi at anny a;
2) Lapor an penggunaan dana B O S di t i ngk at m adr as ah /P P S ke p a d a T i m M a n
a j e m e n BO S Ka b u p a t e n / Ko t a me l i p u t i l a p o r a n r e a l i s a s i p e n g g u n a a n
d a n a p e r s u mb e r d a n a (F o rm u l i r B O S - K7 d a n BO S - K7 a ) d a n s u r a t
p e r n y a t a a n t a n g g u n g j a w a b y a n g me n y a t a k a n b a h w a d a n a B O S t e l a
h d i t e r i ma d a n d i g u n a k a n s e s u a i d e n g a n p e r u n t u k a n dana B O S ;
47. Petunjuk Teknis Pelaksanaan BOS MI, MTs dan PPS 32
3) Bu k u Ka s U m u m , Bu k u Pe m b a n t u Ka s , Bu k u Pe m b a n t u Ba n k , d a n Bu k u
Pe m b a n t u Pa j a k b e s e r t a d o k u m e n p e n d u k u n g b u k t i p e n g e
l u a r a n dana B O S (k u i t a n s i / f a k t u r/ n o t a / b o n d a ri v e n d o r/ t o k o / s
u p p l i e r) w a j i b d i a rs i p k a n o l e h Ma d r a s a h / PPS se b a g a i b a h a n a u d
i t ;
4) Se l u r u h a r s i p d a t a k e u a n g a n , b a i k y a n g b e r u p a l a p o r a n- la p o r a n k e u
a n g a n m a u p u n dok um en penduk ungny a, di s i m pan dan di t at a dengan r api dal
a m u r u t a n n o mo r d a n ta n g g a l k e j a d i a n n y a , s e r ta d i s i m p a n d i s u a tu te
m p a t y a n g a m a n d a n m u d a h u n tu k di t em uk an s et i ap s aat .
Ha l - ha l y a ng pe r l u di pe r ha t i k a n ol e h Ti m M a na j e m e n B O S M a dr a s a h/ P P S :
a. R ek api t ul as i penggunaan dana B O S ( F or m ul i r B O S - K7 a ) h a r u s d i l a p o rk a n o
l e h s e t i a p ma d r a s a h / P P S p a d a t i a p t r i w u l a n k e T i m Ma n a j e me n B O S K e
me n a g P r o v i n s i , K e me n a g Ka b . / Ko t a , a t a u m e l a l u i l a m a n htt p:/ / pendis . k
emenag.go.i d /si m b o s . L a p o r a n l e n g k a p penggunaan dana B O S t r i w ul anan di s i m
pan di m adr as ah/ P P S unt uk bahan pem er i k s aan, te ta p i d a p a t j u g a d i j a d i k a n s
e b a g a i s y a r a t p e n c a i r a n p a d a tr i w u l a n b e r i k u tn y a s e s u a i dengan k ebi j ak
an y ang di t et apk an ol eh m as i ng - ma s i n g T i m Ma n a j e me n B O S Ka b u p
a t e n / Ko t a .
b. Laporan kegiatan dan per t anggun gj aw aban s el am a s at u t ahun anggar an di s am pai k an k
epada
Ti m M a n a j e m e n B O S K a b u p a t e n / K o t a p a l i n g l a m b a t t a n g g a l 1 0 J a n u a r i t
a h u n b e r i k u t n y a
2. Ti ngk a t K a bupa t e n K ot a
Ha l - hal y ang per l u di l apor k an dar i T i m M anaj em en B O S K abupat en/ K ot a adal ah:
a. Re k a p i t u l a s i penggunaan dana B O S y ang di per ol eh dar i T i m M anaj em en
B O S Ma d a r s a h / P P S d e n g a n me n g g u n a k a n f o r mu l i r B O S - K8 .
b. Pe n a n g a n a n p e n g a d u a n m a s y a r a k a t y a n g b e r i s i i n f o r m a s i t e n t a n g j e n i s k
a s u s , s k a l a k a s u s , ke m a j u a n p e n a n g a n a n , d a n st a t u s p e n ye l e sa i a n .
c. Ke g i a t a n - ke g i a t an y ang di l ak uk an unt uk m eni ngk at k an pel ak s anaan pr ogr
am B O S , mi s a l n y a k e g i a t a n s o s i a l i s a s i , p e l a t i h a n , h a s i l k e g i a t a n mo n
i t o r i n g d a n e v a l u a s i , d a n ke g i a t a n l a i n n ya ya n g m e n g g u n a ka n a n g g a r a n
sa f e g u a r d i n g .
Lapor an i ni har us di s er ahk an k e T i m M anaj em en B O S P r ov i ns i pal i ng l am bat t
anggal 15
Ja n u a r i t a h u n b e r i ku t n ya
3. Ti ngk a t P r ov i ns i
a. Lapor an Tr i w u l a n a n ( Fo r m u l i r B O S - K9 )
Lapor an i ni m er upak an r ek api t ul as i has i l peny er apan dana B O S pada m adr as ah dan
P P S di ti a p k abupat en/ k ot a y ang m el i put i dat a t ent ang j um l ah l em baga, j um l ah s i s
w a, dan j um l ah dana B O S y ang t el ah di c ai r k an ( F or m ul i r B O S - K9 ) . Su m b e r d a
t a n y a a d a l a h SK Al o k a s i dana B O S y ang di aj uk an ol eh m as i ng - ma s i n g K a n t o r
K e me n a g K a b u p a t e n / K o t a . L a p o r a n i n i har us d is a m p a ik a n k e p a d a T im M a n
a je m e n B O S P u s a t s e g e r a s e t e la h S P 2 D d a r i K P P N
te r b i t p a d a ti a p tr i w
u l a n .
b. Lapor an T ahunan ( F or m ul i r B O S - K1 0 )
48. Petunjuk Teknis Pelaksanaan BOS MI, MTs dan PPS 33
Ha l - hal y ang per l u di l am pi r k an dal am l apor an t ahunan i ni
adal ah:
1) Ha s i l p e n y e r a p a n dan penggunaan dana B O S has i l re k a p i t u l a s i d a ri l a p
o ra n T i m
Ma n a j e me n B O S Ka b u p a t e n / Ko t a (F o rm u l i r B O S - K1 0 ) . L a p o r a n i n i d a t a n y a
b e r s u m b e r