prezentacja

1. Czy możliwe jest (po)rozumienie
rodziców i dzieci?

2. dr Anna Mitręga

3. 3
Czy możliwe jest (po) rozumienie rodziców i dzieci?
Tło przemian społecznych i kulturowych zachodzących w komunikacji
rodzica i dziecka
W sposobie komunikacji nastąpiła zmiana:
od jednokierunkowej komunikacji o charakterze autorytarnym
(władza nad dzieckiem i jej atrybuty – polecenia, nakazy, zakazy,
komenderowanie, słowne sterowanie, etykietowanie
(„bałaganiarz”, „leń”))
do dwukierunkowej komunikacji o charakterze demokratycznym;
obie strony aktywnie poszukują rozwiązań problemów, szukają
wspólnych znaczeń, negocjują umowy, szukają równowagi w
ustalaniu granic, ich przestrzeganiu i ponoszeniu konsekwencji
nie zawsze świadome przejście do komunikacji liberalnej, „z
wolnej ręki”, kiedy dziecko sprawuje władzę nad rodzicem i
okazuje to w sposobach komunikacji („no i co mi zrobisz?”)
dziecko wydaje nakazy („daj”, „kup”, „ratuj w kłopotach”, „zawieź”
etc.)

4. 4
Czy możliwe jest (po) rozumienie rodziców i dzieci?
Pierwszy krok w poprawie komunikacji to unikanie
„błędnej dwunastki komunikatów / T. Gordon 1991/
Unikaj błędnej dwunastki komunikatów:
rozkazywania
upominania
moralizowania
radzenia
pouczania
krytykowania
chwalenia
interpretowania
uspokajania
współczucia
ośmieszania
wypytywania
rozweselania

5. 5
Czy możliwe jest (po) rozumienie rodziców i dzieci?
„Największe nieszczęście rodzica polega na tym, że nie może dać
dziecku wszystkiego, czego chce” dr Thomas Phelan
Dlatego nawet najmniejsze dzieci sprytnie manipulują posłusznymi
rodzicami. Jako słabsze nie mogą osiągnąć przewagi i postawić na
swoim bez stosowania technik psychomanipulacji. A jeśli to
zawiedzie – uciekają się do bezwzględnego odwetu lub zemsty.

6. 6
Czy możliwe jest (po) rozumienie rodziców i dzieci?
Taktyki manipulacyjne
Najczęstsze dziecięce taktyki manipulacyjne:
Marudzenie - Proszę! Proszę! Proszę! Proszę!
Złość - Rzucę się na ziemię! Zsinieję! Wpadnę w bezdech! Co
wtedy zrobisz?
Groźby - Zabiję się, a potem ucieknę z domu!
Męczeństwo - Nikt mnie nie kocha - nie zjem obiadu i umrę z
głodu!
Podlizywanie - Mamo, jak pięknie wyglądasz!
Metody fizyczne - atak, niszczenie przedmiotów, agresja
fizyczna; do 5 lat można go potraktować jako normalne
zachowanie, później powinno się takie zachowania poddać
konsultacji psychologicznej

7. 7
Czy możliwe jest (po) rozumienie rodziców i dzieci?
Na co zwrócić uwagę?
Zmniejszenie dystansu - Głuchy jesteś tato?, (równorzędni) partnerzy
w dialogu, otwartość, szczerość, strategia bez przegranych /T.
Gordon 1991/, definiowanie wychowania jako rozmowy z
dzieckiem /M. Sikorska 2009/
Akceptowanie dziecka nie akceptując jego konkretnego zachowania
/T. Gordon/
Komunikat „NIE” jest drogą budowania integralności dziecka i
należy mówić „nie” także po to by one kiedyś umiały odmówić.
Rodzic winien zaspakajać potrzeby dziecka nie wyrzekając się
własnych. „Kto bowiem neguje własne potrzeby, wkrótce poczuje, że
życie go przerasta, a winę za to zrzuci na dziecko.”
Miłość to nie to samo, co obsługa. Dziecko „obsługiwane” staje się
zimne, nie przejawia uczuć, za to żąda coraz więcej. Rodzice mogą
się czuć sfrustrowanie, ponieważ nie zgadzają się na rolę służących.
Jesper Juul, „Nie” z miłości. Mądrzy rodzice - silne dzieci, Pruszków
2011.

8. 8
Czy możliwe jest (po) rozumienie rodziców i dzieci?
Dobra komunikacja
Składniki dobrej komunikacji:
asertywność
empatia
negocjacje
perswazja
stałe granice
DIALOG: częstotliwość, tematyka, wspólne posiłki, wzajemna
akceptacja w dialogu, wspólne obowiązki wszystkich domowników
(dzieci też – najlepiej od 2-3 roku życia); cel dialogu: szukanie
porozumień zaspakajających potrzeby wszystkich stron

9. 9
Czy możliwe jest (po) rozumienie rodziców i dzieci?
Dobra komunikacja
Strategia bez przegranych:
definiowanie problemu
kadrowanie problemu
szukanie rozwiązań
wybór najlepszych rozwiązań
okres próbny (1-2 tygodniowy test czy rozwiązania się
sprawdzają)
okazanie zadowolenia ze współpracy z dzieckiem
konsekwentne stawianie i przestrzeganie stałych granic
zachowania jest treningiem pożądanych społecznie zachowań
dzieci dobrze działają w stałych, regularnych i przewidywalnych
ramach
rutyny, obowiązki i stałość wspierają samodzielność i poczucie
optymizmu, ponieważ umożliwiają optymalną aktywność

10. 10
Czy możliwe jest (po) rozumienie rodziców i dzieci?
Literatura
Polecana literatura:
R. MacKenzie, Kiedy pozwolić, kiedy zabronić, Gdańsk 2002
Jesper Juul, Nie z miłości, Mądrzy rodzice - silne dzieci, Pruszków
2011

11. Kontakt
ul. Rękawka 3/2
30-535 Kraków
Dziękuję!
Biura
ul. Rakowiecka 1/3/3
02-517 Warszawa
ul. Iwana Pawłowa 1/1
53-604 Wrocław
ul. Kościuszki 31a/8
10-503 Olsztyn
sekretariat@ud.edu.pl
www.uniwersytetdzieci.pl