SlideShare a Scribd company logo
1 of 20
Download to read offline
กลุ่มสาระการเรียนรู้ ภาษาไทย
สาระ หลัก - การใช้ภาษาไทย
ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๑
เรื่อง
ชนิดและหน้าที่ของคาในประโยค
มาตรฐานการเรียนรู้
มาตรฐานที่ ๔.๑
เข้าใจธรรมชาติของภาษาและหลักภาษาไทย
การเปลี่ยนแปลงของภาษาและพลังของภาษาภูมิปัญญา
ทางภาษาและรักษาภาษาไทยไว้เป็นสมบัติของชาติ
ตัวชี้วัด
วิเคราะห์ชนิด และหน้าที่ของคาในประโยค
จุดประสงค์การเรียนรู้สู่ตัวชี้วัด
๑. อธิบายชนิดและหน้าที่ของคาบุพบท (K)
๒. วิเคราะห์ชนิดและหน้าที่ของคาบุพบทในประโยค ( P)
๓. เห็นความสาคัญของชนิดและหน้าที่ของคาบุพบทใน
ประโยค (A)
ดอกกุหลาบสีขาวอยู่ในแจกันสีแดงวางอยู่บนโต๊ะหน้าห้องของฉัน
ดอกกุหลาบคานาม แจกัน โต๊ะ ห้อง
คาสรรพนาม ฉัน
คากริยา อยู่ วางอยู่
คาวิเศษณ์ สีขาว สีแดง
ใน
บน หน้า
ของ
ความหมายของคาบุพบท
คาบุพบท คือ คาที่ใช้เชื่อมคาต่อคา มักอยู่หน้า คานาม คาสรรพนาม
คากริยา หรือคาวิเศษณ์ เพื่อบอกตาแหน่ง และหน้าที่ของคาเหล่านั้น
คาบุพบท แปลว่า
คานาหน้าบท
ทาหน้าที่เชื่อมโยงคาหรือ
กลุ่มคา ให้สัมพันธ์กับคาอื่น
บอกเวลา สถานที่
ให้นักเรียนนาคามาเติมลงในช่องว่างให้ได้ใจความสมบูรณ์
ข้อ ๑,๒,๓ คาว่าเพื่อ แก่ แด่ นาหน้าบทที่บอกลักษณะการเป็นผู้รับ
แด่ และ แก่ ใช้อย่างเดียวกัน “แด่” จะใช้กับผู้มีฐานะหรือผู้มีอาวุโสกว่า
๑. พ่อแม่ทาทุกอย่าง.............ลูก
๒. ครูให้รางวัลความประพฤติดี.........นักเรียน
๓. คุณยายถวายดอกไม้ธูปเทียน............พระภิกษุ
เพื่อ
แก่
แด่
ข้อ ๔,๕คาว่า“แห่ง” “ของ” นาหน้าบทแสดงความเป็นเจ้าของ
๔. หอสมุด.............ชาติเป็นแหล่งค้นคว้าหาความรู้
๕. การ์ตูน..............เธอมีสีสันสวยงาม
ข้อ ๖.คาว่า“กับ” นาหน้าบทที่เกี่ยวเนื่องกัน
๖. น้องไปโรงเรียน...........พี่
แห่ง
ของ
กับ
ข้อ ๗,๘,๙,๑๐คาว่า“กลาง” “ใน” “บน” “ใต้” นาหน้าบทเพื่อบอกสถานที่
๗. คนตาบอดเดิน..............ถนน
๘. เด็กๆไล่จับกัน............สนาม
ข้อ ๑๑,๑๒คาว่า“ด้วย” “โดย” นาหน้าบทเพื่อบอกลักษณะอาการ
๑๑. ครูเตือนเธอ...................ความหวังดี
๙. นาฬิกาวางอยู่.............โต๊ะ
๑๐. นักสารวจค้นพบลาธาร............หุบเขา
๑๒. เขาเดินทาง.................เครื่องบิน
ด้วย
โดย
กลาง
ใน
บน
ใต้
กล่าวโดยสรุป คาบุพบทแบ่งออกเป็น ๔ ประเภท ดังนี้
การใช้ คาบุพบท
๑. คาบุพบทบอกสถานที่ ที่ ใต้ เหนือ บน ข้าง ริม
ใกล้ ไกล ห่าง ชิด ถึง สู่ ยัง
๒. คาบุพบทบอกเวลา เมื่อ ใน ณ แต่ ตั้งแต่ จน
จนกระทั่ง
๓. คาบุพบทบอกลักษณะอาการ ด้วย กับ ทั้ง โดย ตาม แก่
แด่ ต่อ เพื่อ
๔. คาบุพบทบอกความเป็นเจ้าของ ของ แห่ง สาหรับ
โปรดให้ความอนุเคราะห์แก่คนชรา
คุณแม่เตรียมอาหารสาหรับรับประทาน
ดอกไม้นี้สาหรับเธอ
ข้อสังเกต
๑. คาบุพบทจะต้องมีคานาม คาสรรพนาม คากริยาและคาวิเศษณ์
ตามหลังเสมอเช่น
(นาม)
(สรรพนาม)
(กริยา)
เธอใจร้ายสิ้นดี (วิเศษณ์)
โรงเรียนนั้นอยู่ใกล้
น้องเดินริมถนน
โรงเรียนอยู่ใกล้บ้าน
ข้อสังเกต
๒. คาบุพบทบางคาใช้เป็นคาวิเศษณ์ได้ เช่น
โรงพยาบาลอยู่ไกล
โปรดเดินริมๆ
คาบุพบท คาวิเศษณ์
คาวิเศษณ์ โรงพยาบาลอยู่ไกลบ้าน คาบุพบท
คาบุพบท คาวิเศษณ์
เขาเป็นคนใต้หนังสืออยู่ใต้โต๊ะ คาบุพบท คาวิเศษณ์
(๒) นักเรียนอ่านหนังสือที่ห้องสมุด (๕) พ่อแม่ทาทุกอย่างเพื่อลูก
(๑) เสื้อตัวนี้เธอซื้อมาจากไหน
กิจกรรมที่๑ ให้นักเรียนช่วยกันค้นหาคาบุพบทจากข้อความที่กาหนดให้
(๓) แม่ไปต่างจังหวัดเมื่อวานนี้
(๔) เธอมาโรงเรียนตั้งแต่เช้า
บัวเกิดจากตม ลมมาทางไหน
นกบินสู่ไพร ดอกไม้ในสวน
เด็กเดินริมรั้ว วัวของลุงชวน
มันเดินเซซวน ล้มขวางกลางนา
กิจกรรมที่๒ ให้นักเรียนช่วยกันค้นหาคาบุพบทจากบทร้อยกรองต่อไปนี้
กิจกรรมที่๓ ให้นักเรียนเลือกคาตอบที่ถูกต้องที่สุดเพียงคาตอบเดียว
๑. ข้อใดใช้คาบุพบทถูกต้อง
ก. น้องไปโรงเรียนด้วยพี่ ข. มือสาหรับเขาสวยงาม
ค. ฉันนอนตั้งแต่ฝนเริ่มตก ง. เขาไปนอกเมืองด้วยรถประจาทาง
๒. คา ว่า “เพราะ” ในข้อใดเป็นคาบุพบท
ก. เขาตายเพราะเขาโลภ ข. เขาร้องเพลงเพราะมาก
ค. เขาตายเพราะความโลภ ง. เพลงเพราะมากน่าฟังจริง ๆ
๓. ข้อใดตัดคาบุพบทออกยังได้ใจความ
ก. พ่อกลับมาแต่วัน ข. ฉันอยู่ที่บ้านทุกวัน
ค. น้าตกมาจากยอดเขา ง.ทุกคนอยู่ใต้กฎหมาย
๔. ข้อใดคาบุพบทบอกความเป็นเจ้าของ
ก. บ้านฉันอยู่ใกล้โรงเรียน
ข. หนังสือเล่มนี้เป็นของฉัน
ค. รถคันนั้นวิ่งเร็วกว่ารถคันนี้
ง. สวนลุมพินีเป็นสวนสาธารณะสาหรับประชาชน
๕. ข้อใดใช้คาบุพบทผิด
ก. บ้านฉันอยู่ริมคลอง
ข. ฉันตีเขากับมือของฉันเอง
ค. วินัยมีบ้านหลังใหญ่เหมือนวัง
ง. ขอให้คุณออกไปนอกห้องก่อน
คำบุพบท

More Related Content

What's hot

เฉลยแบบฝึกหัดหน่วยที่ 4
เฉลยแบบฝึกหัดหน่วยที่ 4เฉลยแบบฝึกหัดหน่วยที่ 4
เฉลยแบบฝึกหัดหน่วยที่ 4Thanawut Rattanadon
 
แบบทดสอบเสียงในภาษา
แบบทดสอบเสียงในภาษาแบบทดสอบเสียงในภาษา
แบบทดสอบเสียงในภาษาPiyarerk Bunkoson
 
แบบฝึกหัดคำภาษาต่างประเทศ ม.๒ นักเรียน
แบบฝึกหัดคำภาษาต่างประเทศ ม.๒  นักเรียนแบบฝึกหัดคำภาษาต่างประเทศ ม.๒  นักเรียน
แบบฝึกหัดคำภาษาต่างประเทศ ม.๒ นักเรียนssuser456899
 
ติวก่อนสอบ ม.2
ติวก่อนสอบ ม.2ติวก่อนสอบ ม.2
ติวก่อนสอบ ม.2ssuser456899
 
บทอาขยาน ภาษาไทย ม.๓
บทอาขยาน ภาษาไทย ม.๓บทอาขยาน ภาษาไทย ม.๓
บทอาขยาน ภาษาไทย ม.๓kruthai40
 
ขอความอนุเคราะห์
ขอความอนุเคราะห์ขอความอนุเคราะห์
ขอความอนุเคราะห์Rapheephan Phola
 
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ภาษาไทย ป.5 ใหม่1
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ภาษาไทย  ป.5   ใหม่1ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ภาษาไทย  ป.5   ใหม่1
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ภาษาไทย ป.5 ใหม่1sripayom
 
ร่ายสุภาพ
ร่ายสุภาพร่ายสุภาพ
ร่ายสุภาพkhorntee
 
กาพย์ยานี
กาพย์ยานีกาพย์ยานี
กาพย์ยานีkhorntee
 
แบบฝึกทักษะเรื่อง การแต่งโคลงสี่สุภาพ ชุดที่ ๑๐ เรื่อง กลวิธีในการแต่งโคลง...
แบบฝึกทักษะเรื่อง  การแต่งโคลงสี่สุภาพ  ชุดที่ ๑๐  เรื่อง กลวิธีในการแต่งโคลง...แบบฝึกทักษะเรื่อง  การแต่งโคลงสี่สุภาพ  ชุดที่ ๑๐  เรื่อง กลวิธีในการแต่งโคลง...
แบบฝึกทักษะเรื่อง การแต่งโคลงสี่สุภาพ ชุดที่ ๑๐ เรื่อง กลวิธีในการแต่งโคลง...Decha Sirigulwiriya
 
แบบทดสอบก่อนเรียนเรื่องการแต่งคำประพันธ์
แบบทดสอบก่อนเรียนเรื่องการแต่งคำประพันธ์แบบทดสอบก่อนเรียนเรื่องการแต่งคำประพันธ์
แบบทดสอบก่อนเรียนเรื่องการแต่งคำประพันธ์bambookruble
 
เอเชียตะวันออกเฉียงใต้(ครูพิณทิพย์)
เอเชียตะวันออกเฉียงใต้(ครูพิณทิพย์)เอเชียตะวันออกเฉียงใต้(ครูพิณทิพย์)
เอเชียตะวันออกเฉียงใต้(ครูพิณทิพย์)Kornnicha Wonglai
 
ห้องสีขาว 1.1
ห้องสีขาว 1.1ห้องสีขาว 1.1
ห้องสีขาว 1.1peter dontoom
 
แบบฝึกเสริมทักษะ ชุด มาตราตัวสะกด ป.4
แบบฝึกเสริมทักษะ ชุด มาตราตัวสะกด ป.4แบบฝึกเสริมทักษะ ชุด มาตราตัวสะกด ป.4
แบบฝึกเสริมทักษะ ชุด มาตราตัวสะกด ป.4Sasiprapha Srisaeng
 
โคลงสี่สุภาพ
โคลงสี่สุภาพโคลงสี่สุภาพ
โคลงสี่สุภาพSurapong Klamboot
 
กาพย์ห่อโคลงประพาสธารทองแดง
กาพย์ห่อโคลงประพาสธารทองแดงกาพย์ห่อโคลงประพาสธารทองแดง
กาพย์ห่อโคลงประพาสธารทองแดงLakkana Wuittiket
 

What's hot (20)

เฉลยแบบฝึกหัดหน่วยที่ 4
เฉลยแบบฝึกหัดหน่วยที่ 4เฉลยแบบฝึกหัดหน่วยที่ 4
เฉลยแบบฝึกหัดหน่วยที่ 4
 
แบบทดสอบเสียงในภาษา
แบบทดสอบเสียงในภาษาแบบทดสอบเสียงในภาษา
แบบทดสอบเสียงในภาษา
 
แบบฝึกหัดคำภาษาต่างประเทศ ม.๒ นักเรียน
แบบฝึกหัดคำภาษาต่างประเทศ ม.๒  นักเรียนแบบฝึกหัดคำภาษาต่างประเทศ ม.๒  นักเรียน
แบบฝึกหัดคำภาษาต่างประเทศ ม.๒ นักเรียน
 
ติวก่อนสอบ ม.2
ติวก่อนสอบ ม.2ติวก่อนสอบ ม.2
ติวก่อนสอบ ม.2
 
บทอาขยาน ภาษาไทย ม.๓
บทอาขยาน ภาษาไทย ม.๓บทอาขยาน ภาษาไทย ม.๓
บทอาขยาน ภาษาไทย ม.๓
 
ขอความอนุเคราะห์
ขอความอนุเคราะห์ขอความอนุเคราะห์
ขอความอนุเคราะห์
 
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ภาษาไทย ป.5 ใหม่1
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ภาษาไทย  ป.5   ใหม่1ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ภาษาไทย  ป.5   ใหม่1
ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ ภาษาไทย ป.5 ใหม่1
 
คำกริยา
คำกริยาคำกริยา
คำกริยา
 
ร่ายสุภาพ
ร่ายสุภาพร่ายสุภาพ
ร่ายสุภาพ
 
กาพย์ยานี
กาพย์ยานีกาพย์ยานี
กาพย์ยานี
 
แบบฝึกทักษะเรื่อง การแต่งโคลงสี่สุภาพ ชุดที่ ๑๐ เรื่อง กลวิธีในการแต่งโคลง...
แบบฝึกทักษะเรื่อง  การแต่งโคลงสี่สุภาพ  ชุดที่ ๑๐  เรื่อง กลวิธีในการแต่งโคลง...แบบฝึกทักษะเรื่อง  การแต่งโคลงสี่สุภาพ  ชุดที่ ๑๐  เรื่อง กลวิธีในการแต่งโคลง...
แบบฝึกทักษะเรื่อง การแต่งโคลงสี่สุภาพ ชุดที่ ๑๐ เรื่อง กลวิธีในการแต่งโคลง...
 
1 ธรรมชาติและพลังของภาษาไทย(5-34)
1 ธรรมชาติและพลังของภาษาไทย(5-34)1 ธรรมชาติและพลังของภาษาไทย(5-34)
1 ธรรมชาติและพลังของภาษาไทย(5-34)
 
แบบทดสอบก่อนเรียนเรื่องการแต่งคำประพันธ์
แบบทดสอบก่อนเรียนเรื่องการแต่งคำประพันธ์แบบทดสอบก่อนเรียนเรื่องการแต่งคำประพันธ์
แบบทดสอบก่อนเรียนเรื่องการแต่งคำประพันธ์
 
เอเชียตะวันออกเฉียงใต้(ครูพิณทิพย์)
เอเชียตะวันออกเฉียงใต้(ครูพิณทิพย์)เอเชียตะวันออกเฉียงใต้(ครูพิณทิพย์)
เอเชียตะวันออกเฉียงใต้(ครูพิณทิพย์)
 
ห้องสีขาว 1.1
ห้องสีขาว 1.1ห้องสีขาว 1.1
ห้องสีขาว 1.1
 
การสร้างคำในภาษาไทย
การสร้างคำในภาษาไทยการสร้างคำในภาษาไทย
การสร้างคำในภาษาไทย
 
แบบฝึกเสริมทักษะ ชุด มาตราตัวสะกด ป.4
แบบฝึกเสริมทักษะ ชุด มาตราตัวสะกด ป.4แบบฝึกเสริมทักษะ ชุด มาตราตัวสะกด ป.4
แบบฝึกเสริมทักษะ ชุด มาตราตัวสะกด ป.4
 
๔. สำนวน สุภาษิต คำพังเพย[1]
๔. สำนวน สุภาษิต คำพังเพย[1]๔. สำนวน สุภาษิต คำพังเพย[1]
๔. สำนวน สุภาษิต คำพังเพย[1]
 
โคลงสี่สุภาพ
โคลงสี่สุภาพโคลงสี่สุภาพ
โคลงสี่สุภาพ
 
กาพย์ห่อโคลงประพาสธารทองแดง
กาพย์ห่อโคลงประพาสธารทองแดงกาพย์ห่อโคลงประพาสธารทองแดง
กาพย์ห่อโคลงประพาสธารทองแดง
 

Viewers also liked

งานนำเสนอคำสันธาน
งานนำเสนอคำสันธานงานนำเสนอคำสันธาน
งานนำเสนอคำสันธานKu'kab Ratthakiat
 
ประโยคตามเจตนา 7
ประโยคตามเจตนา 7ประโยคตามเจตนา 7
ประโยคตามเจตนา 7Nongkran Jarurnphong
 
ประโยคความรวม กลุ่ม๓
ประโยคความรวม กลุ่ม๓ประโยคความรวม กลุ่ม๓
ประโยคความรวม กลุ่ม๓Nongkran Jarurnphong
 
งานนำเสนอ1ภาษาไทย(ประโยคความรวม) (2)
งานนำเสนอ1ภาษาไทย(ประโยคความรวม) (2)งานนำเสนอ1ภาษาไทย(ประโยคความรวม) (2)
งานนำเสนอ1ภาษาไทย(ประโยคความรวม) (2)Nongkran Jarurnphong
 
ชนิดของประโยคแบ่งตามเจตนา ๕ ๙
ชนิดของประโยคแบ่งตามเจตนา ๕ ๙ชนิดของประโยคแบ่งตามเจตนา ๕ ๙
ชนิดของประโยคแบ่งตามเจตนา ๕ ๙Nongkran Jarurnphong
 

Viewers also liked (8)

งานนำเสนอคำสันธาน
งานนำเสนอคำสันธานงานนำเสนอคำสันธาน
งานนำเสนอคำสันธาน
 
กลุ่มที่ ๑
กลุ่มที่ ๑กลุ่มที่ ๑
กลุ่มที่ ๑
 
กลุ่มที่ ๒
กลุ่มที่ ๒กลุ่มที่ ๒
กลุ่มที่ ๒
 
ประโยคตามเจตนา 7
ประโยคตามเจตนา 7ประโยคตามเจตนา 7
ประโยคตามเจตนา 7
 
ประโยคความรวม กลุ่ม๓
ประโยคความรวม กลุ่ม๓ประโยคความรวม กลุ่ม๓
ประโยคความรวม กลุ่ม๓
 
งานนำเสนอ1ภาษาไทย(ประโยคความรวม) (2)
งานนำเสนอ1ภาษาไทย(ประโยคความรวม) (2)งานนำเสนอ1ภาษาไทย(ประโยคความรวม) (2)
งานนำเสนอ1ภาษาไทย(ประโยคความรวม) (2)
 
Flickr
FlickrFlickr
Flickr
 
ชนิดของประโยคแบ่งตามเจตนา ๕ ๙
ชนิดของประโยคแบ่งตามเจตนา ๕ ๙ชนิดของประโยคแบ่งตามเจตนา ๕ ๙
ชนิดของประโยคแบ่งตามเจตนา ๕ ๙
 

Similar to คำบุพบท

Similar to คำบุพบท (20)

คำอุทาน
คำอุทาน คำอุทาน
คำอุทาน
 
คำอุทาน
คำอุทานคำอุทาน
คำอุทาน
 
คำนาม
คำนามคำนาม
คำนาม
 
คำนาม
คำนามคำนาม
คำนาม
 
คำนาม
คำนามคำนาม
คำนาม
 
คำนาม
คำนามคำนาม
คำนาม
 
คำกริยา
คำกริยาคำกริยา
คำกริยา
 
คำกริยา
คำกริยาคำกริยา
คำกริยา
 
คำกริยา
คำกริยาคำกริยา
คำกริยา
 
คำกริยา
คำกริยาคำกริยา
คำกริยา
 
คำกริยา
คำกริยาคำกริยา
คำกริยา
 
คำสันธาน 2
คำสันธาน 2คำสันธาน 2
คำสันธาน 2
 
คำสันธาน
คำสันธานคำสันธาน
คำสันธาน
 
คำสรรพนาม
คำสรรพนามคำสรรพนาม
คำสรรพนาม
 
คำสรรพนาม
คำสรรพนามคำสรรพนาม
คำสรรพนาม
 
คำสรรพนาม
คำสรรพนามคำสรรพนาม
คำสรรพนาม
 
คำนาม
คำนามคำนาม
คำนาม
 
แผนการจัดการเรียนรู้
แผนการจัดการเรียนรู้ แผนการจัดการเรียนรู้
แผนการจัดการเรียนรู้
 
คำวิเศษณ์
คำวิเศษณ์คำวิเศษณ์
คำวิเศษณ์
 
คำวิเศษณ์
คำวิเศษณ์คำวิเศษณ์
คำวิเศษณ์
 

More from Ku'kab Ratthakiat

เฉลยแบบฝึก
เฉลยแบบฝึกเฉลยแบบฝึก
เฉลยแบบฝึกKu'kab Ratthakiat
 
เฉลยแบบฝึก
เฉลยแบบฝึกเฉลยแบบฝึก
เฉลยแบบฝึกKu'kab Ratthakiat
 
แบบทดสอบหลังเรียน
 แบบทดสอบหลังเรียน แบบทดสอบหลังเรียน
แบบทดสอบหลังเรียนKu'kab Ratthakiat
 
แบบทดสอบก่อนเรียน
แบบทดสอบก่อนเรียนแบบทดสอบก่อนเรียน
แบบทดสอบก่อนเรียนKu'kab Ratthakiat
 
เฉลยแบบฝึกหัดชนิดของคำ
เฉลยแบบฝึกหัดชนิดของคำเฉลยแบบฝึกหัดชนิดของคำ
เฉลยแบบฝึกหัดชนิดของคำKu'kab Ratthakiat
 
งานนำเสนอคำบุพบท
งานนำเสนอคำบุพบทงานนำเสนอคำบุพบท
งานนำเสนอคำบุพบทKu'kab Ratthakiat
 

More from Ku'kab Ratthakiat (9)

คำวิเศษณ์
คำวิเศษณ์คำวิเศษณ์
คำวิเศษณ์
 
เฉลยแบบฝึก
เฉลยแบบฝึกเฉลยแบบฝึก
เฉลยแบบฝึก
 
เฉลยแบบฝึก
เฉลยแบบฝึกเฉลยแบบฝึก
เฉลยแบบฝึก
 
แบบทดสอบหลังเรียน
 แบบทดสอบหลังเรียน แบบทดสอบหลังเรียน
แบบทดสอบหลังเรียน
 
แบบทดสอบก่อนเรียน
แบบทดสอบก่อนเรียนแบบทดสอบก่อนเรียน
แบบทดสอบก่อนเรียน
 
เฉลยแบบฝึกหัดชนิดของคำ
เฉลยแบบฝึกหัดชนิดของคำเฉลยแบบฝึกหัดชนิดของคำ
เฉลยแบบฝึกหัดชนิดของคำ
 
คำบุพบท
คำบุพบทคำบุพบท
คำบุพบท
 
คำวิเศษณ์
คำวิเศษณ์คำวิเศษณ์
คำวิเศษณ์
 
งานนำเสนอคำบุพบท
งานนำเสนอคำบุพบทงานนำเสนอคำบุพบท
งานนำเสนอคำบุพบท
 

คำบุพบท