2. Irena Sendler urodziła się 15 lutego 1910 roku.
Przed wojną studiowała polonistykę i działała w
Polskiej Partii Socjalistycznej. Podczas okupacji
pracowała
w opiece społecznej. Od jesieni 1943 roku
Sendlerowa kierowała referatem dziecięcym Rady
Pomocy Żydom "Żegota".
Po decyzji Niemców o likwidacji getta rozpoczęła wraz
z współpracownikami akcję wyprowadzania stamtąd dzieci
i umieszczania ich w polskich rodzinach, sierocińcach i klasztorach.
W przebraniu pielęgniarki wjeżdżała ambulansem na teren getta.
Dzieciom podawano środki usypiające, wkładano je do worków lub
skrzynek i przewożono na stronę aryjską tłumacząc gestapowcom,
że zmarły na tyfus. Ocalono w ten sposób około 2,5 tysiąca dzieci. Ich
dane, zaszyfrowane i ukryte w słoikach przetrwały wojnę, dzięki czemu
można było po wojnie przywrócić żydowskim dzieciom ich tożsamość.
3. Mówi Irena Sendlerowa - fragment reportażu 'Po tamtej stronie' autorstwa Cezareo
Galka z Radia Zachód
W 1943 Irena Sendlerowa została aresztowana przez gestapo. Była
torturowana na Pawiaku. Skazano ją na śmierć. Działaczom "Żegoty"
udało się przekupić strażników. Sendlerowa uniknęła rozstrzelania.
Po 1945 roku pracowała w wydziale
opieki miasta stołecznego Warszawy.
Współtworzyła domy dziecka i domy
starców oraz dzienne pogotowia dla
dzieci. Opiekowała się kobietami
z marginesu społecznego.
W 1965 roku Instytut Yad Vashem
w Jerozolimie przyznał Irenie Sendler
tytuł Sprawiedliwej Wśród Narodów
Świata, a w 1991 roku otrzymała
honorowe obywatelstwo Izraela.
4. W 2003 roku Irenę Sendlerową odznaczono Orderem Orła Białego.
W 2006 została nominowana do Pokojowej Nagrody Nobla.
Jej kandydaturę wysunął Norman Conrad w porozumieniu
z prezydentem Lechem Kaczyńskim i premierem Izraela Ehudem
Olmertem.
14 marca 2007 roku Senat Rzeczpospolitej przyjął uchwałę w sprawie
uhonorowania działalności Ireny Sendlerowej i Rady Pomocy Żydom -
"Żegota" w tajnych strukturach Polskiego Państwa Podziemnego.
W kwietniu 2007 została odznaczona Orderem Uśmiechu. W maju tego
samego roku otrzymała tytuł Honorowej Obywatelki Miasta Stołecznego
Warszawy.
Irena Sendler zmarła 12 maja 2008 roku
o godz. 8:40 w szpitalu przy ul. Płockiej
w Warszawie. Jak poinformowała
kancelaria chorych w szpitalu, leżała tam
od 4 maja na oddziale ratunkowym.
Pogrzeb odbył się na Cmentarzu
Powązkowskim, 15 maja 2008 r.
6. „Przykro mi bardzo i żal na wieść o śmierci Ireny
Sendlerowej. Jej zasługi są, z punktu widzenia heroizmu,
traktowane jako oczywiste spełnienie ludzkich
obowiązków, godne pamięci i najwyższego szacunku.
Dla mnie jest ona częścią wspomnień o bardzo ważnej
epoce mojej młodości, młodości mojej generacji. Irena
Sendlerowa była ode mnie pół generacji starsza, ale
należała do tych inteligentów, którzy byli dla nas
przykładami.”
Władysław Bartoszewski
7. „Gdy rozmawiałem z Ireną Sendlerową o tym, jak
ratowała dzieci żydowskie podczas wojny powiedziała mi,
że nie jest bohaterką a robiła tylko to, czego swoim
przykładem nauczyli jej rodzice. Sendlerowa dzięki swoim
czynom była takim właśnie przykładem. Według niej były
tylko dwa rodzaje ludzi - dobrzy i źli. Ale pomagała
wszystkim, niezależnie od koloru skóry, narodowości i
wyznania.
Nie zdążono przyznać jej Pokojowej Nagrody Nobla, ale
powiedziała mi, że dostała już w życiu dwie, bo są dwie
szkoły jej imienia. Dziś o 11 byłem w warszawskim
gimnazjum na uroczystości nadania szkole imienia
Sendlerowej. To trzeci Nobel, którego odebrała.”
Michael Schudrich (Naczelny Rabin Polski)
8. „Życie pani Ireny to dla mnie wymowne świadectwo jak
wielu cichych, niezauważonych bohaterów żyje wśród
nas, dając świadectwo tej samej postawie szacunku dla
człowieka, którą kiedyś okazywali w sposób heroiczny.
Ta zbieżność ocen dwóch różnych środowisk,
żydowskiego i polskiego, jest dla mnie wymownym
świadectwem szacunku dla tych autorytetów
moralnych, które żyją wśród nas, nie stwarzają
atmosfery rozgłosu wokół siebie, dają świadectwo
odpowiedzialności za te wartości, za które kiedyś mogli
płacić cenę życia.”
abp Józef Życiński
9. „Ja jej osobiście nie znałem, ale byłem wdzięczny
Opatrzności, że tak długo była z nami, była świadkiem
tego, że w latach okupacji człowieczeństwo nie zostało
zniszczone. Była uczestnikiem tej wielkiej akcji, która
ogarnęła bardzo wielu ludzi, którzy służyli i ratowali
innych ludzi.
Tak wielcy bohaterowie, którzy tak wiele robili, robią
tak mało szumu wokół siebie. To skromność wielkich
ludzi.”
ks. Adam Boniecki
10. „Irena Sendlerowa była z pewnością bohaterką i dla
Polaków i dla Żydów. Była wspaniałą, odważną kobietą,
która wskazała model przyjaźni między Polakami
i Żydami. Pokazała drogę, którą powinienem podążać
jako ambasador, którego rolą jest nie tylko poprawa
stosunków między rządami, ale przede wszystkim
miedzy narodami. Była dla nas wzorem, pokazała
do czego należy dążyć w życiu.
Jej śmierć to wielka strata, nie tylko dla Polaków
i Żydów, ale dla całej społeczności międzynarodowej.”
Dawid Pelag (ambasador Izraela w Polsce)
