1. https://byzancepro.wordpress.com/
Σελίδα 1
ΟΙ ΕΞΕΡΕΥΝΗΤΕΣ
ΜΝΗΜΕΙΑΚΗ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ /
ΤΟΙΧΟΓΡΑΦΕΙΕΣ/ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΕΙΕΣ /
ΣΧΟΛΕΣ
ΒΒΥΥΖΖΑΑΝΝΤΤΙΙΝΝΗΗ ΖΖΩΩΓΓΡΡΑΑΦΦΙΙΚΚΗΗ ::
Με τον όρο βυζαντινή ζωγραφική εννοούμε την Xριστιανική κυρίως
τέχνη που επικράτησε μέσα στα γεωγραφικά όρια του βυζαντινού
κράτους αλλά και έξω από αυτά, κατά τη διάρκεια των ένδεκα
περίπου αιώνων ζωής του.
ΠΠΠΗΗΗΓΓΓΗΗΗ::: http://www.xanthi.ilsp.gr/istos/frames/eisagogi.htm
ΜΝΗΜΕΙΑΚΗ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ ΚΑΙ ΤΟΙΧΟΓΡΑΦΙΕΣ :
Η πρωιμότερη βυζαντινή ζωγραφική συνεχίζει την ελληνιστική και
ρωμαϊκή παράδοση της τοιχογραφίας αλλά επενδύει τα κλασικά
θέματα με αλληγορικό χριστιανικό περιεχόμενο: κοινές απεικονίσεις
ψαρέματος απέδωσαν την αλίευση ψυχών, και απεικονίσεις βοσκών
που κουβαλούν τα ζώα τους απέδωσαν τον Καλό Ποιμένα που
επαναφέρει τους παραστρατημένους στον δρόμο της πίστης.

2. Χαρακτηριστικά δείγματα κλασικής τέχνης στην υπηρεσία της νέας
θρησκείας είναι, μεταξύ άλλων, οι τοιχογραφίες του Καλού Ποιμένα,
των Πρωτόπλαστων και άλλων χριστιανικών θεμάτων σε
βαφτιστήρα ιδιωτικής οικίας στη Δούρα Ευρωπό της Συρίας (περ.
240), οι τοιχογραφίες του Καλού Ποιμένα στην Κατακόμβη της
Δομιτίλλας στη Ρώμη (τέλη 2ου-αρχές 3ου αι.), η τοιχογραφία των
Τριών Παίδων εν Καμίνω στην Κατακόμβη της Πρισίλλας στη Ρώμη
(μέσα 3ου αι.) και τα μαρμάρινα αγαλμάτινα πορτρέτα και
συμπλέγματα από τη Μικρά Ασία, π.χ. με θέμα τον Ιωνά και το
Κήτος. Την πλήρη ανάπτυξη της παλαιοχριστιανικής τοιχογραφίας
από τον 6ο αι. και μετά αντιπροσωπεύουν τοιχογραφικά σύνολα που
σώζονται στη Santa Maria Antiqua της Ρώμης, στη Santa Maria του
Castelseprio στη Βόρεια Ιταλία, στον Άγιο Δημήτριο Θεσσαλονίκης
καθώς και στη Νάξο (Παναγία Πρωτόθρονη στο Χαλκί και Παναγία
Δροσιανή).
ΠΠΠΗΗΗΓΓΓΗΗΗ:::
http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%92%CF%85%CE%B6%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE
%B9%CE%BD%CE%AE_%CF%84%CE%AD%CF%87%CE%BD%CE%B7
ΕΕΙΙΚΚΟΟΝΝΟΟΓΓΡΡΑΑΦΦΙΙΕΕΣΣ::
Η ύστερη βυζαντινή τέχνη οριοθετείται από την κατάληψη της
Κωνσταντινούπολης από τους Φράγκους και εκτείνεται χρονικά ως
την άλωση της. Την περίοδο αυτή, το Βυζάντιο παύει να αποτελεί το
ισχυρό πολιτικό και πολιτιστικό κέντρο της μεσοβυζαντινής εποχής.
Οι εικονογραφίες της εποχής ακολουθούν τα πρότυπα της
μεσοβυζαντινής εποχής, ενώ παράλληλα εμπλουτίζονται
προοδευτικά με θέματα από την παιδική ηλικία και τα πάθη
του Χριστού ή το βίο της Παναγίας. Συνηθίζεται επίσης η χρήση
παραστάσεων της Παλαιάς Διαθήκης που θεωρούνται ότι
προεικονίζουν την Καινή Διαθήκη.
Στη ζωγραφική αυτής περιόδου, εμφανίζονται πιο έντονα
φυσιοκρατικά στοιχεία, ενώ αρκετοί καλλιτέχνες επιδιώκουν
σταδιακά μία περισσότερο υποκειμενική απόδοση των
παραδοσιακών θεμάτων που αναπτύσσουν, με αποτέλεσμα να
τονίζονται οι εκφράσεις των προσώπων ή οι κινήσεις των μορφών
που απεικονίζονται. Κατά την υστεροβυζαντινή περίοδο η τέχνη της
https://byzancepro.wordpress.com/
Σελίδα 2

3. φορητής εικόνας φτάνει στη μεγαλύτερή της ακμή, με πολλές εικόνες
να σώζονται μέχρι σήμερα.
H Δυναστεία των Παλαιολόγων που ξεκινά το 1259, αποτελεί ίσως
την τελευταία άνθηση της βυζαντινής τέχνης, κυρίως διότι κατά
αυτή την περίοδο εντείνεται η αλληλεπίδραση μεταξύ βυζαντινών
και Ιταλών καλλιτεχνών.
Π ΠΠΗ ΗΗΓ ΓΓΗ ΗΗ:
http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%92%CF%85%CE%B6%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE
%B9%CE%BD%CE%AE_%CF%84%CE%AD%CF%87%CE%BD%CE%B7
https://byzancepro.wordpress.com/
Σελίδα 3
ΣΣΧΧΟΟΛΛΕΕΣΣ::
Δύο σημαντικές σχολές αγιογραφίας που είχαν ως αφετηρία την
Κωνσταντινούπολης, ήταν η Μακεδονική και η Κρητική, επειδή τα
περισσότερα μνημεία της πρώτης σώζονται στη Μακεδονία με
κέντρο τη Θεσσαλονίκη, που παρουσίαζε μεγαλύτερη πνευματική και
καλλιτεχνική κίνηση, ενώ της δεύτερης η τελική διαμόρφωση έγινε
στην Κρήτη γύρω στα τέλη του 15ου αιώνα.
Εκτός αυτού οι κυριότεροι εκπρόσωποι ήταν Κρητικοί. Τα έργα της
Μακεδονικής σχολής ανάγονται στο 14ο αιώνα και κυριότερος
εκπρόσωπος είναι ο Μανουήλ Πανσέληνος από τη Θεσσαλονίκη.
Τα έργα εμπνέονται από τον αναγεννητικό άνεμο εκείνης της εποχής.
Είναι έργα ζωγραφικής της αυλής και των μορφωμένων τάξεων. Τα
χαρακτηρίζουν οι ζωηρές κινήσεις, η ελευθερία και ο ρεαλισμός. Οι
τόνοι των χρωμάτων είναι ζωηροί.
Οι σκηνές των τοιχογραφιών παρατίθενται σε συνεχείς ζώνες, που
συνήθως δεν διαχωρίζονται η μία από την άλλη.
Η Κρητική σχολή εκφράζει το Βυζαντινό ιδεαλισμό. Είναι η τέχνη της
αυστηρής ορθοδοξίας και των μοναχών. Τα έργα της τα
χαρακτηρίζουν οι σκιεροί χρωματισμοί, οι συγκρατημένες κινήσεις, η
λιτότητα και η υποβλητικότητα. Οι διάφορες σκηνές στις
τοιχογραφίες χωρίζονται με κόκκινες κάθετες ταινίες, με τέτοιο
τρόπο ώστε να εμφανίζονται ως φορητές εικόνες μέσα σε ερυθρά
πλαίσια.
ΠΠΠΗΗΗΓΓΓΗΗΗ ::: http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSGL-C111/
62/475,1814/

4. https://byzancepro.wordpress.com/
Σελίδα 4
ΜΝΗΜΕΙΑΚΗ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ
ΤΟΙΧΟΓΡΑΦΕΙΕΣ/ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΕΙΕΣ ΣΧΟΛΕΣ
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ
1. Με ποιόν ορισμό χαρακτηρίζουμε τη βυζαντινή
ζωγραφική;
2. Ποιες ήταν οι σημαντικότερες σχολές αγιογραφίας και
που βρίσκονταν;
3. Που οριοθετείται η ύστερη βυζαντινή τέχνη ;
4. Τι εκφράζει η Κρητική σχολή και πως χαρακτηρίζονται
τα έργα της;
5. Την πλήρη ανάπτυξη της παλαιοχριστιανικής
τοιχογραφίας από τον 6ο αι. και μετά
αντιπροσωπεύουν τοιχογραφικά σύνολα που
σώζονται:
στη ______________, στη ___________________,
στη________________, στον ___________________________καθώς
και στη ___________________________________
6. Ποια πρότυπα ακολουθούσαν οι εικονογραφίες;
7. Πότε ξεκινά η Δυναστεία των Παλαιολόγων και τι
αποτελεί;
8. Πως παρατίθενται η σκηνές των τοιχογραφιών;
9. Πως χωρίζονται οι σκηνές των τοιχογραφιών;
10. Ποια χρήση παραστάσεων χρησιμοποιούνταν
στις εικονογραφίες και τι προεικονιζόταν ;