Η γυναίκα ως σύζυγος, σύντροφος, μητέρα

1. Καλημέρης Γιάννης,
Καλημέρης Μάρκος,
Καραγιάννη Γλυκερία
Λιόνα Ευαγγελία
Η Θέση Και Ο Ρόλος Της
Γυναίκας Στην Ιλιάδα-

2. Σε όλες τις ραψωδίες της Ιλιάδας, ο ποιητής μας,
ο Όμηρος, μας
παρουσιάζει τη θέση της γυναίκας στα χρόνια εκείνα άλλοτε ω
ς γυναίκα,
άλλοτε ως σύντροφος και σύζυγος, άλλοτε ως μητέρα, άλλοτε
ως λάφυρο πολέμου και άλλοτε ως πρότυπο επιλογής του άντ
ρα. Ζωντανά παραδείγματα μέσα στο έπος της Ιλιάδας ήταν ο
ι γυναικείες μορφές της Ελένης, της Ανδρομάχης, της Εκάβης,
της Χρυσηίδας, της Βρισηίδας και ακόμα οι μορφές των γυναι
κείων θεοτήτων όπως της Αφροδίτης, της Θέτιδας, της Αθηνά
ς, και της Ήρας που δρουν έντονα πολλές φορές στις ζωές των
οικογενειών τους, επιδρώντας σε αυτούς για δικό τους
σκοπό.
Πρόλογος

3. 1) Η Γυναίκα Ως Σύζυγος Και
Μητέρα
Το κορίτσι του Αθηναίου πολίτη μεγάλωνε με τη
φροντίδα μιας νταντάς και περνούσε το μεγαλύτερο
μέρος της ζωής της στα γυναικεία διαμερίσματα,
όπου εκεί οι μητέρες μεγάλωναν τα παιδιά τους και
μάθαιναν να κεντάνε και να υφαίνουν. Στην
πραγματικότητα ασχολούταν με τη διεύθυνση όλων
των ζητημάτων του νοικοκυριού αυτό τόνιζε ο
Ησίοδος, ενώ ο Αριστοτέλης και ο Ξενοφών αρκετούς
αιώνες αργότερα θεώρησαν το γάμο εμπορική
συμφωνία.

4. 2) Η Γυναίκα Ως Πολεμικό Λάφυρο
Και Ερωμένη
• α) Η Γυναίκα Ως Πολεμικό Λαφυρο
Ο γυναικείος πληθυσμός μετά την άλωση μιας πόλης
αιχμαλωτιζόταν και αποτελούσε μέρος των λάφυρων, τα
οποία στη συνέχεια μοιράζονταν ανάμεσα στους νικητές.
Έτσι οι γυναίκες αιχμάλωτες περιέρχονταν στην
κατάσταση της δουλείας και ήταν αναγκασμένες να
ακολουθήσουν τον αφέντη τους στην πατρίδα και στο
σπίτι του, να τον υπηρετούν και τις περισσότερες φορές
να έχουν και τον ρόλο της παλλακίδας-ερωμένης
(περίπτωση της Χρυσηίδας και της Βρισηίδας, την τύχη
που περίμενε την Ανδρομάχη μετά την άλωση της
Τροίας).

5. β) Η Γυναίκα Ως Ερωμένη
• Ο ανταγωνισμός μεταξύ της νόμιμης συζύγου και
της παλλακίδας ήταν έντονος από την ομηρική
εποχή και ειδικά αν η σύζυγος ήταν στείρα ή είχε
γεννήσει μόνο κόρες.
Στα ομηρικά έπη, βγαίνει το συμπέρασμα ότι τα νόθα
παιδιά που ήταν οι καρποί της ενώσεως του αφέντη και
κάποιας παλλακίδας είχαν και αυτά τα παιδιά κοινωνική
αναγνώριση και δικαιώματα στην πατρική περιουσία.
Στην πατριαρχική κοινωνία αξιολογείται η γυναίκα με
μοναδικά κριτήρια την ομορφιά της και την ικανότητα
της να γεννά και καμία νόμιμη σύζυγος δεν θα
μπορούσε να αποδεχτεί την παλλακίδα του άνδρα της
και τα νόθα παιδιά του: αυτό θα οδηγούσε σε σοβαρό
κλονισμό της θέσης της μέσα στον οίκο.

6. 3) Η Γυναίκα Και Επιτάφιες Τιμές
Ηρώων
• α) Επιτάφιες Τιμές Ηρώων Στην Ιλιάδα
Ο M. Nilsson θεωρεί πως οι νεκρικές τελετουργίες από τη μυκηναϊκή μέχρι την
κλασική εποχή τελούνταν πανομοιότυπα. Οι εικονογραφήσεις των μεγάλων
αμφορέων, οι επιτύμβιες επιγραφές και τα κείμενα που έχουν διασωθεί μα
τεκμηριώνουν την μεγαλοπρέπεια και τη σκοπιμότητα των τελετουργικών εθίμων
στο χρονικό διάστημα που αναφέραμε. Να τονίσουμε ότι το να παραμείνει άταφο
το σώμα ενός νεκρού ήταν η χειρότερη ατίμωσή του. Η ψυχή του άταφου νεκρού
δεν μπορούσε να βρει ανάπαυση στον Κάτω Κόσμο και των ηρώων να μπει στα
Ηλύσια Πεδία. Επικρατούσε η αντίληψη πως αν δεν ταφεί το σώμα του νεκρού
σύμφωνα με τις “νενομισμένες” τιμές, η ψυχή του δεν γινόταν δεκτή στον Άδη και
υπέφερε, μιας και οι άλλες ψυχές την απωθούσαν από τη “συναναστροφή” τους.
Ο Όμηρος μας παρουσιάζει το φάσμα του Πάτροκλου να ζητάει από τον Αχιλλέα
να θάψει το σώμα του: « θάπτε με ό,τι τάχιστα• πύλας Αϊδαω περήσω ». Μετά ο
νεκρός ήρωας προλέγει το θάνατο του αγαπημένου του φίλου και ζητάει σαν χάρη
να βάλουν μαζί τα κόκαλά τους.

7. β) Ο Θρήνος Των Γυναικών Κατά Την
Ταφή Του Έκτορα
• Ο θρήνος των γυναικών έχει αρχίσει ήδη από τη
στιγμή που ο Έκτορας φεύγει για το πεδίο της μάχης
(ραψ.Ζ). Η Ανδρομάχη με δάκρυα στα μάτια και με το
φόβο ότι ο άντρας της θα σκοτωθεί, γυρνάει στο
παλάτι όπου μαζί με άλλες γυναίκες κλαίνε τον Έκτορα
ζωντανό! Όταν ο Αχιλλέας σκοτώνει τον Έκτορα και ο
πατέρας του και βασιλιάς της Τροίας Πρίαμος φέρνει
το νεκρό σώμα στην πόλη, η Ανδρομάχη, η μητέρα του
η Εκάβη και η Ελένη ξεσπούν σε μοιρολόγια
ξεριζώνοντας τα μαλλιά τους ως ένδειξη πένθους.
Μέσα από τα λόγια τους τον υμνούν, αναφέρονται
στα προτερήματά του και σε όλα εκείνα που τον
έκαναν ξεχωριστό.

8. 4)Η Τύχη Του Γυναικείου Πλυθησμού
Μετά Την Άλωση Της Πόλης
• Μετά την άλωση μιας πόλης η τύχη τύχη των γυναικών είχε
άσχημες εξελίξεις να φέρουμε σαν παράδειγμα την
Ανδρομάχη Σκέφτεται πως αν οι Αχαιοί καταλάβουν την
Τροία, ο Έκτορας θα πεθάνει κι αυτή θα μείνει μόνη με ένα
μωρό ,και η ζωή της δεν θα ήταν καλη χωρίς αυτόν και θα
προτιμούσε να πεθάνει Οι σκέψεις του Έκτορα ήταν
διαφορετικές.Οι γυναίκες, θα γίνουν σκλάβες μετά την
άλωση των πόλεων. Θα υποφέρουν υπηρετώντας τους
εχθρούς, και θα κλαίνε για τη μοίρα τους γιατί θα
αναγκαστούν να ζουν σε άθλιες συνθήκες δυστυχισμένες
γιατί θα υπηρετούν προκειμένου να ζήσουν. Είναι λοιπόν
φανερό ότι η ζωή των γυναικών εξαρτιόταν από τα
αποτελέσματα του πολέμου και επρεπε να υποταχθούν
στους νικητές .

9. «Εταίρες»
• Οι εταίρες βρίσκονταν στην κορυφή των εκδιδόμενων
γυναικών. Δεν περιορίζονται στο να προσφέρουν
σεξουαλικές υπηρεσίες, με την ίδια τη λέξη «εταίρα» να
σημαίνει «σύντροφος». Στις περισσότερες περιπτώσεις
διέθεταν ευρεία μόρφωση και μπορούσαν να λάβουν
μέρος σε συζητήσεις καλλιεργημένων ανθρώπων, για
παράδειγμα στα συμπόσια. Αποτελούν τις μοναδικές
γυναίκες στην αρχαία Ελλάδα, με εξαίρεση τις
Σπαρτιάτισσες, που απολάμβαναν την ανεξαρτησία τους
και μπορούσαν να διαθέτουν προσωπική περιουσία. Ένα
τέτοιο είδος παλλακίδας δεν πληρωνόταν για κάθε συνεύ
ρεση, αλλά έπαιρνε δώρα από τους «εταίρους» και τους
«φίλους» της ώστε να ζει μια άνετη ζωή. Παρόμοια
χαρακτηριστικά έχουν οι γκέισες στην ιαπωνική παράδοση.

10. Η αρπαγή της Βρισηίδας από τον Αχιλλέα
Ο Αγαμέμνονας αρνείται στον Χρύση να
εξαγοράσει την κόρη του Χρυσηίδα

11. ΠΗΓΕΣ:
• http://2gym-
peiraia.att.sch.gr/autosch/joomla15/images/projects/2011_12/b_gy
mn/Iliada%20kamarinou.pdf
• http://vagiablog.blogspot.gr/2013/09/blog-post_8807.html
• http://www.pagkritio.gr/files/items/1/144/anatypo_i_thesi_tis_gynai
kas_sto_iliadiko_epos.pdf