1. Bağırsak Tıkanması
Alternatif isimler
Paralitik ileus , intestinal volvulus , barsak obstrüksiyonu , ileus
Tanım
Barsak içeriğinin ilerlemesinin durması , geri tepmesi veya bozulmasıdır. Tam veya kısmen
tıkanma olabilir ; karın ağrısı , bulantı-kusma ve gaz-dışkı çıkışının durması ile karakterizedir.
Nedenleri,Görülme sıklığı,Risk faktörleri
Barsak tıkanması mekanik veya mekanik olmayan ( dinamik ) sebeplerden kaynaklanabilir.
Çocuklarda ve infantlarda ( bebeklerde ) tıkanmanın majör sebeplerinden biri paralitik
ileus’tur.
Paralitik ileusun nedenleri :
periton içi enfeksiyon
mezenterik iskemi ( karındaki destek yapılara kan akımının azalması )
karında kan akımının kesilmesi , hasara uğraması
böbrek ve göğüs hastalıkları
karın içi ameliyatlardan sonra
metabolik bozukluklar ( potasyum düzeyindeki azalma gibi )
Bebeklerde mide-barsak iltihabı , elektrolit dengesizliği ve zatürre ; daha büyük çocuklarda
periton iltihabı , patlamış apandiks ve üremi paralitik ileus sebebi olabilir.
Paralitik ileus karın gerginliği , barsak seslerinin yokluğu (karın dinlendiğinde ses işitilmez) ve
çok hafif ağrı ( mekanik tıkanmayla karşılaştırıldığında ) ile ortaya çıkabilir.
Paralitik ileus insidansı , mekanik tıkanmayla karşılaştırıldığında yüksektir. Ancak mekanik
tıkanma kadar önemli değildir. Mekanik tıkanma barsak içeriğinin ileriye doğru hareketinin
engellenmesiyle ortaya çıkar.
Mekanik tıkanmanın sebepleri :
fıtıklar
ameliyat sonrası yapışıklıklar veya skar ( yara izi ) dokusu
sertleşmiş dışkı , safra taşları
tümör
granülomatöz proçesler ( anormal doku gelişimi )
intususepsiyon ( = invaginasyon = ince veya kalın bağırsağının bir segmentinin teleskop
gibi sonraki segmentin içine girmesi )
volvulus ( bükülmüş barsak )
Tıkanmayla barsak kan akımı kesilirse , enfeksiyon ve gangren oluşumuyla doku ölebilir.
Barsak tıkanması 2000 kişinin 2 sinde görülür.
Risk faktörleri :
geçirilmiş karın içi ameliyatları
fıtıklar
safra taşları
enflamatuar barsak hastalığı ( crohn hastalığı gibi )
yutulmuş yabancı cisimler
kronik kabızlık
kalın bağırsağın divertiküler hastalığı
2. Korunma
Korunma , sebeplere yöneliktir.
Tıkanmayla ilişkili durumların tedavisi ( tümörler ve fıtıklar gibi ) riski azaltabilir.
Bazıları önlenemez.
Belirtiler
karın şişkinliği , gaz
karın ağrısı ve krampları
kusma ( kanlı kusma )
karın gerginliği
kabızlık
ishal
gaz , dışkı çıkaramama
barsak seslerinin artması
Tanı/Teşhis
Mekanik tıkanmanın başlangıcında stetoskopla karnın dinlenmesinde artmış barsak sesleri
duyulur. Tıkanma uzun bir süre devam ederse veya barsak önemli derecede hasara uğrarsa
barsak sesleri giderek azalır ve kaybolur.
paralitik ileus’ta barsak sesleri azalmış veya yoktur.
baryum enema
karın filmi
üst sindirim sistemi ve ince barsak serileri ( grafileri )
serum elektrolitleri
serum sodyumu
tam kan tahlili
sigmoidoskopi
idrar amilazı
serum amilazı
karın bilgisayarlı tomografisi
enteroclysis ( burun veya ağız yoluyla mideden bağırsağa geçen tüp içine kontrast
maddenin verilmesiyle ince bağırsakların görüntülenmesi yöntemi )
Tedavi
Hastanede gerçekleştirilir.
Nazogastrik tüple dekompresyon
Nazogastrik tüple dekompresyon belirtileri geçirmezse veya barsak strangule olursa veya
gangren şüphesi varsa tıkanmanın cerrahi tedavisi faydalı olabilir.
Prognoz/Hastalığın gidişi
Tıkanmanın sebebine bağlı olarak sonuçlar değişir. Genelde prognoz çok iyidir.
Komplikasyonlar/Riskler
Enfeksiyon
Bağırsağın gangren olması
Doktorunuza başvurun
Gaz , dışkı çıkaramamakla gelişen devam eden karın gerginliği varsa veya yeni belirtiler
gelişirse ...