Από την πλαισιοθετημένη στην Βάσει Σεναρίου Ηλεκτρονική Μάθηση 4ο Πανελλήνιο Συνέδριο της Πανελλήνιας Ένωσης Σχολικών Συμβούλων (ΠΕΣΣ) Ιωάννινα, 08-10 Δεκεμβρίου 2017

1. Από την
πλαισιοθετημένη
στην Βάσει
Σεναρίου
Ηλεκτρονική
Μάθηση
Δρ. Ζαχαρίας Μανουσαρίδης
Σχολικός Σύμβουλος, ΠΕ19
Αθανασία Φραγκίδου
Eκπαιδευτικός, ΠΕ02
Δρ. Βασίλειος Στεφανίδης
Υπ. ΚΕ ΠΛΗΝΕΤ Χαλκιδικής, ΠΕ19
Αθηνά Ναθαναήλ
Νομικός, MEd
Επιμορφώτρια Ενηλίκων
4ο Πανελλήνιο Συνέδριο της
Πανελλήνιας Ένωσης Σχολικών
Συμβούλων (ΠΕΣΣ)
Ιωάννινα, 08-10 Δεκεμβρίου 2017

2. Από την πλαισιοθετημένη στην
Βάσει Σεναρίου Ηλεκτρονική Μάθηση Ζ. Μανουσαρίδης, Β. Στεφανίδης, Α. Φραγκίδου, Α. Ναθαναήλ
ΜάθησηΜάθηση καικαι ΗλεκτρονικήΗλεκτρονική ΜάθησηΜάθηση ((αα))
Ο όρος ηλεκτρονική μάθηση προέρχεται από τις Ηνωμένες
Πολιτείες.
Οι πρώτες προσπάθειες για μάθηση με χρήση μηχανών
ξεκίνησε από τον θεωρητικό του συμπεριφορισμού B. F.
Skinner.
 Αργότερα ο Papert έφερε στο προσκήνιο μια εντελώς
διαφορετική προσέγγιση για τη μάθηση με βοήθεια
υπολογιστή.

3. Από την πλαισιοθετημένη στην
Βάσει Σεναρίου Ηλεκτρονική Μάθηση Ζ. Μανουσαρίδης, Β. Στεφανίδης, Α. Φραγκίδου, Α. Ναθαναήλ
ΜάθησηΜάθηση καικαι ΗλεκτρονικήΗλεκτρονική ΜάθησηΜάθηση ((ββ))
Ο Papert ανέπτυξε τη γλώσσα προγραμματισμού Logo.
Χρησιμοποιώντας απλές εντολές, τα ίδια τα παιδιά μπορούσαν
να δημιουργήσουν περισσότερο ή λιγότερο πολύπλοκα
γεωμετρικά σχήματα.
Τα λάθη τους δεν αντιμετωπίζονταν ως λάθη, αλλά
εθεωρούντο ως ευκαιρίες για να μάθουν.

4. Από την πλαισιοθετημένη στην
Βάσει Σεναρίου Ηλεκτρονική Μάθηση Ζ. Μανουσαρίδης, Β. Στεφανίδης, Α. Φραγκίδου, Α. Ναθαναήλ
ΠομπόςΠομπός καικαι ΔέκτεςΔέκτες ΜάθησηςΜάθησης
Οι θεωρήσεις της γνώσης και της μάθησης έχουν, με την
πάροδο του χρόνου, μεταβληθεί σταδιακά.
Παλιότερα, ο εκπαιδευτής έπρεπε να μεταδώσει τη γνώση
στους εκπαιδευόμενους του, δηλαδή, ο εκπαιδευτής δίδασκε
και οι εκπαιδευόμενους του διδάσκονταν.
Πλέον, ο ρόλος του εκπαιδευτικού θα πρέπει να
προσανατολίζεται προς:
 την παροχή συμβουλών και καθοδήγησης
 τον καθορισμό στόχων
 την παροχή βοήθειας ώστε οι εκπαιδευόμενους να
κατανοήσουν το πώς μπορούν να επιτύχουν τους τεθέντες
στόχους

5. Από την πλαισιοθετημένη στην
Βάσει Σεναρίου Ηλεκτρονική Μάθηση Ζ. Μανουσαρίδης, Β. Στεφανίδης, Α. Φραγκίδου, Α. Ναθαναήλ
ΔιαδικασίεςΔιαδικασίες μάθησηςμάθησης ((αα))
Βασικό σημείο είναι η κατανόηση ενός θέματος.
Η αλληλεπίδραση μεταξύ των μαθητών και του
πραγματικού κόσμου είναι ένα σημαντικό μέρος της
διαδικασίας μάθησης.
Η θεωρητική γνώση πρέπει να συνενώνεται με τα
εμπειρικά βιώματα των μαθητών.
Η γνώση δεν πρέπει να παραμένει αφηρημένη και τυπική,
χωρίς κάποια ουσιαστική ερμηνεία.
Ο τρόπος σκέψης των ανθρώπων, και συνεπώς και των
μαθητών, είναι διαφορετικός σε διαφορετικές
καταστάσεις.

6. Από την πλαισιοθετημένη στην
Βάσει Σεναρίου Ηλεκτρονική Μάθηση Ζ. Μανουσαρίδης, Β. Στεφανίδης, Α. Φραγκίδου, Α. Ναθαναήλ
ΔιαδικασίεςΔιαδικασίες μάθησηςμάθησης ((ββ))
Η στοχαστική γνώση χαρακτηρίζεται από
σχεδιασμό, μελέτη, σύγκριση και συνειδητές
αποφάσεις.
π.χ. ο πιλότος αντιμέτωπος με καταιγίδα. Πρέπει να
εξετάσει πιθανές εναλλακτικές διαδρομές, όπου μπορεί
να προσγειωθεί κ.λπ. Η εργασία απαιτεί σχεδιασμό, τη
σύγκριση επιλογών που θα έχει στη διάθεσή του κ.ο.κ.
Στοχαστική γνώση
H βιωματική (ή αντιδραστική) γνώση αποκτάται
μέσα από καταστάσεις, όπου η αντίληψη και η
αντίδραση λαμβάνουν χώρα γρήγορα και χωρίς
δυσκολία.
Η επεξεργασία των εισερχόμενων πληροφοριών
πραγματοποιείται με ταχείς ρυθμούς, συχνά
ασυνείδητα, και οδηγεί σε ταχεία αντίδραση.
π.χ. ρουτιναρισμένη εκπαίδευση πιλότου σε
προσομοιωτή
Βιωματική γνώση

7. Από την πλαισιοθετημένη στην
Βάσει Σεναρίου Ηλεκτρονική Μάθηση Ζ. Μανουσαρίδης, Β. Στεφανίδης, Α. Φραγκίδου, Α. Ναθαναήλ
ΜέσαΜέσα ηλεκτρονικήςηλεκτρονικής μάθησηςμάθησης ((αα))
Η Ηλεκτρονική Μάθηση (e-learning), εδώ και χρόνια,
παρουσιάζεται ως κάτι που θα μπορούσε να ανταποκριθεί
στις απαιτήσεις για εξατομικευμένη μελέτη και ευέλικτα
μαθησιακά περιβάλλοντα.
Συνδυάζοντας τις Τεχνολογίες Πληροφοριών και
Επικοινωνίας (Τ.Π.Ε.) και τις διαθέσιμες μεθόδους
μάθησης, αναδύθηκε μια νέα κουλτούρα μάθησης.
Η οποία βασίζεται στην αλληλεπίδραση μεταξύ των
μαθητών που μπορεί και να διαχωρίζονται χρονικά και
χωρικά.

8. Από την πλαισιοθετημένη στην
Βάσει Σεναρίου Ηλεκτρονική Μάθηση Ζ. Μανουσαρίδης, Β. Στεφανίδης, Α. Φραγκίδου, Α. Ναθαναήλ
ΜέσαΜέσα ηλεκτρονικήςηλεκτρονικής μάθησηςμάθησης ((ββ))
Στις μέρες μας υπάρχει πληθώρα μέσων για τη
διευκόλυνση της ηλεκτρονικής μάθησης. Ενδεικτικά
αναφέρονται:
 Διαδικτυακά μαθήματα (διαλέξεις) και ηλεκτρονικά βιβλία
 Υπερκείμενα και Πολυμέσα
 Προσομοιώσεις
 Παιχνίδια με χρήση υπολογιστή/έξυπνης συσκευής
 Περιβάλλοντα εικονικής πραγματικότητας
 Μικρόκοσμοι
 Εικονική διδασκαλία (καθοδήγηση)
Παρόλα αυτά, κανένα από αυτά δεν ικανοποιεί
συνολικά όλες τις προϋποθέσεις μάθησης.

9. Από την πλαισιοθετημένη στην
Βάσει Σεναρίου Ηλεκτρονική Μάθηση Ζ. Μανουσαρίδης, Β. Στεφανίδης, Α. Φραγκίδου, Α. Ναθαναήλ
ΗΗ ΒάσειΒάσει ΣεναρίουΣεναρίου ΜάθησηΜάθηση ((αα))
Η Βάσει Σεναρίου Μάθηση (Scenario-Based Learning-SBL)
βασίζεται στις αρχές της «πλαισιοθετημένης μάθησης» και
της «πλαισιοθετημένης γνώσης» .
Η γνώση αποκτάται καλύτερα και γίνεται πληρέστερα
κατανοητή, όταν προσλαμβάνεται εντός του πλαισίου της
(Kindley, 2002).
Στη Βάσει Σεναρίου Μάθηση γίνεται χρήση διαδραστικών
σεναρίων (Clark, 2009) για την υποστήριξη ενεργών
στρατηγικών μάθησης.
 Μάθηση βασισμένη σε πρόβλημα (Problem-based
learning-PBL)
 Μάθηση βασισμένη σε μελέτη περίπτωσης (Case-
study learning).

10. Από την πλαισιοθετημένη στην
Βάσει Σεναρίου Ηλεκτρονική Μάθηση Ζ. Μανουσαρίδης, Β. Στεφανίδης, Α. Φραγκίδου, Α. Ναθαναήλ
ΗΗ ΒάσειΒάσει ΣεναρίουΣεναρίου ΜάθησηΜάθηση ((ββ))
Η μάθηση βασισμένη σε πρόβλημα κατατάσσεται στις
μεθόδους εποικοδομισμού, διότι δίνει έμφαση στη
συνεργασία και την αυτο-κατευθυνόμενη μάθηση, ενώ
στηρίζεται στη δράση του εκπαιδευτικού ως διευκολυντή
της μάθησης.
Η μελέτη περίπτωσης (case study) είναι η αναλυτική
μελέτη μιας (πραγματικής ή φανταστικής) ιστορίας που
παρουσιάζει μια ρεαλιστική εμπειρία σχετική με τους
στόχους μάθησης που θέτει ο εκπαιδευόμενος.
Η Βάσει Σεναρίου Ηλεκτρονική Μάθηση μπορεί
να συνδυάσει χαρακτηριστικά των δύο
προαναφερόμενων στρατηγικών μάθησης.

11. Από την πλαισιοθετημένη στην
Βάσει Σεναρίου Ηλεκτρονική Μάθηση Ζ. Μανουσαρίδης, Β. Στεφανίδης, Α. Φραγκίδου, Α. Ναθαναήλ
ΗΗ ΒάσειΒάσει ΣεναρίουΣεναρίου ΗλεκτρονικήΗλεκτρονική ΜάθησηΜάθηση
Οι εκπαιδευόμενους καλούνται να χειρισθούν με το δικό
τους τρόπο μια υπόθεση(κατάσταση), που συνήθως
βασίζεται πάνω σε ένα ανεπαρκώς δομημένο ή σύνθετο
πρόβλημα, το οποίο οφείλουν να επιλύσουν.
Είναι συχνά μη-γραμμική, και μπορεί να προσφέρει πολλές
ευκαιρίες για ανατροφοδότηση στους εκπαιδευόμενους,
ανάλογα με τις αποφάσεις που παίρνουν σε κάθε στάδιο
της διαδικασίας.
Μπορεί να είναι αυτοτελής, δηλαδή με την ολοκλήρωση του
σεναρίου περατώνεται και η εργασία, ή μπορεί να αποτελεί
το πρώτο μέρος μιας ευρύτερης εργασίας.

12. Από την πλαισιοθετημένη στην
Βάσει Σεναρίου Ηλεκτρονική Μάθηση Ζ. Μανουσαρίδης, Β. Στεφανίδης, Α. Φραγκίδου, Α. Ναθαναήλ
ΠαράδειγμαΠαράδειγμα ΒάσειΒάσει ΣεναρίουΣεναρίου ΗλεκτρονικήςΗλεκτρονικής
ΜάθησηςΜάθησης:: ΠρόβλημαΠρόβλημα πρόσβασηςπρόσβασης στοστο δίκτυοδίκτυο
Για να γίνει κατανοητή η χρησιμότητα της Βάσει Σεναρίου
Ηλεκτρονικής Μάθησης παρατίθεται ένα ενδεικτικό
παράδειγμα με θέμα την επιλογή Διαδραστικών Πινάκων για
μια σχολική μονάδα.
Το συγκεκριμένο παράδειγμα προέρχεται από τη δεξαμενή
Σεναρίων Ηλεκτρονικής Μάθησης του Πανεπιστημίου Massey.
Αντίστοιχα παραδείγματα περιέχονται στη δεξαμενή
Σεναρίων Ηλεκτρονικής Μάθησης του
Πανεπιστημίου Queensland.

13. Από την πλαισιοθετημένη στην
Βάσει Σεναρίου Ηλεκτρονική Μάθηση Ζ. Μανουσαρίδης, Β. Στεφανίδης, Α. Φραγκίδου, Α. Ναθαναήλ
ΠαράδειγμαΠαράδειγμα:: ΕπιλογήΕπιλογή ΔιαδραστικώνΔιαδραστικών ΠινάκωνΠινάκων (1)(1)

14. Από την πλαισιοθετημένη στην
Βάσει Σεναρίου Ηλεκτρονική Μάθηση Ζ. Μανουσαρίδης, Β. Στεφανίδης, Α. Φραγκίδου, Α. Ναθαναήλ
ΠαράδειγμαΠαράδειγμα:: ΕπιλογήΕπιλογή ΔιαδραστικώνΔιαδραστικών ΠινάκωνΠινάκων (2)(2)

15. Από την πλαισιοθετημένη στην
Βάσει Σεναρίου Ηλεκτρονική Μάθηση Ζ. Μανουσαρίδης, Β. Στεφανίδης, Α. Φραγκίδου, Α. Ναθαναήλ
ΠαράδειγμαΠαράδειγμα:: ΕπιλογήΕπιλογή ΔιαδραστικώνΔιαδραστικών ΠινάκωνΠινάκων (3)(3)

16. Από την πλαισιοθετημένη στην
Βάσει Σεναρίου Ηλεκτρονική Μάθηση Ζ. Μανουσαρίδης, Β. Στεφανίδης, Α. Φραγκίδου, Α. Ναθαναήλ
ΠαράδειγμαΠαράδειγμα:: ΕπιλογήΕπιλογή ΔιαδραστικώνΔιαδραστικών ΠινάκωνΠινάκων (4)(4)

17. Από την πλαισιοθετημένη στην
Βάσει Σεναρίου Ηλεκτρονική Μάθηση Ζ. Μανουσαρίδης, Β. Στεφανίδης, Α. Φραγκίδου, Α. Ναθαναήλ
ΠαράδειγμαΠαράδειγμα:: ΕπιλογήΕπιλογή ΔιαδραστικώνΔιαδραστικών ΠινάκωνΠινάκων (5)(5)

18. Από την πλαισιοθετημένη στην
Βάσει Σεναρίου Ηλεκτρονική Μάθηση Ζ. Μανουσαρίδης, Β. Στεφανίδης, Α. Φραγκίδου, Α. Ναθαναήλ
ΣυμπεράσματαΣυμπεράσματα ((αα))
Η Βάσει Σεναρίου Ηλεκτρονική Μάθηση προϋποθέτει ότι ο
εκπαιδευόμενος:
 έρχεται αντιμέτωπος με μια κατάσταση που
περιγράφεται με τη μορφή ενός σεναρίου.
 έχει στη διάθεσή του αρκετές φωτογραφίες, γραφικά και
βίντεο προκειμένου μια κατάσταση να βιωθεί ως αληθινή
όσο το δυνατόν περισσότερο.
 μπορεί να επιδρά στην εξέλιξη της υπόθεσης και συχνά
υπάρχουν αρκετές πιθανές διαδρομές για να διαλέξει.

19. Από την πλαισιοθετημένη στην
Βάσει Σεναρίου Ηλεκτρονική Μάθηση Ζ. Μανουσαρίδης, Β. Στεφανίδης, Α. Φραγκίδου, Α. Ναθαναήλ
ΣυμπεράσματαΣυμπεράσματα ((ββ))
 Η Βάσει Σεναρίου Ηλεκτρονική Μάθηση προσομοιάζει στο
μοντέλο βιωματικής μάθησης, πράγμα που σημαίνει ότι
κάποιος μαθαίνει όσο εμβαθύνει σε μια κατάσταση όπου είναι
αναγκασμένος να δράσει και να προσαρμόσει τη
συμπεριφορά του/της με βάση την ανατροφοδότηση που
λαμβάνει.
 Το παράδειγμα που παρουσιάσθηκε, ικανοποιεί όλες
τις προϋποθέσεις της Βάσει Σεναρίου Ηλεκτρονικής
Μάθησης και θα μπορούσε να αποτελέσει πηγή
έμπνευσης για τη δημιουργία αντίστοιχων σεναρίων
για αξιοποίηση στην Εκπαίδευση και Κατάρτιση
Ενηλίκων και όχι μόνο.

20. Από την πλαισιοθετημένη στην
Βάσει Σεναρίου Ηλεκτρονική Μάθηση Ζ. Μανουσαρίδης, Β. Στεφανίδης, Α. Φραγκίδου, Α. Ναθαναήλ
… για την προσοχή σας!
ΣαςΣας ευχαριστευχαριστούμεούμε........