Download: https://uploading.vn/ciate2vbxgvg

1. ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH
TRƯƠNG THỊ BIỂU
GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG TÍN DỤNG BÁN LẺ
TẠI NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM
CHI NHÁNH THÁI NGUYÊN
LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG
Chuyên ngành: QUẢN TRỊ KINH DOANH
THÁI NGUYÊN - 2018

2. ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH
TRƯƠNG THỊ BIỂU
GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG TÍN DỤNG BÁN LẺ
TẠI NGÂN HÀNG TMCP ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM
CHI NHÁNH THÁI NGUYÊN
Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh
Mã số: 8.34.01.01
LUẬN VĂN THẠC SĨ THEO ĐỊNH HƯỚNG ỨNG DỤNG
Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. ĐINH TRỌNG HANH
THÁI NGUYÊN - 2018

3. i
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan rằng, số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn là trung
thực và chưa từng được sử dụng để bảo vệ một học vị nào.
Tôi xin cam đoan mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện luận văn này đã được
cám ơn và các thông tin trích dẫn trong luận văn này đã được chỉ rõ nguồn gốc.
Thái Nguyên, tháng 05 năm 2018
Tác giả
Trương Thị Biểu

4. ii
LỜI CẢM ƠN
Quá trình học tập và thực hiện luận văn này tôi được sự giúp đỡ của nhiều cá
nhân và tập thể. Tôi xin bày tỏ sự cảm ơn sâu sắc nhất đến tất cả các cá nhân và tập
thể đã tạo điều kiện giúp đỡ tôi trong quá trình học tập và nghiên cứu. Trước hết, tôi
xin chân thành cảm ơn sâu sắc đến PGS. TS. Đinh Trọng Hanh - người đã trực tiếp
hướng dẫn và giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành
luận văn này.
Tôi xin chân thành cảm ơn các thầy giáo, cô giáo, cán bộ Phòng Đào tạo,
khoa Quản trị kinh doanh, trường Đại học Kinh tế và Quản trị kinh doanh đã tạo
điều kiện giúp đỡ và hướng dẫn tận tình cho tôi trong quá trình học tập và hoàn
thành luận văn này.
Tôi xin chân thành cảm ơn ban lãnh đạo Ngân hàng thương mại cổ phần đầu
tư và phát triển Việt Nam - Chi nhánh Thái Nguyên đã tạo điều kiện giúp đỡ tôi
trong việc thu thập số liệu và những thông tin cần thiết cho việc nghiên cứu luận
văn này.
Tôi xin cảm ơn nhiều tới gia đình, bạn bè, đồng nghiệp đã luôn ở bên tôi,
động viên, chia sẻ và tạo điều kiện cho tôi trong suốt thời gian học tập và nghiên
cứu luận văn này.
Xin trân trọng cảm ơn!
Thái Nguyên, tháng 05 năm 2018
Tác giả
Trương Thị Biểu

5. iii
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN ........................................................................................................i
LỜI CẢM ƠN .............................................................................................................ii
MỤC LỤC................................................................................................................. iii
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT.....................................................................................vi
DANH MỤC CÁC BẢNG........................................................................................vii
DANH MỤC CÁC HÌNH....................................................................................... viii
MỞ ĐẦU ....................................................................................................................1
1. Tính cấp thiết của đề tài ..........................................................................................1
2. Mục tiêu nghiên cứu................................................................................................2
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu...........................................................................2
4. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài ................................................................3
5. Kết cấu của luận văn ...............................................................................................4
Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ CHẤT LƯỢNG TÍN
DỤNG BÁN LẺ TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI...........................................5
1.1. Cơ sở lý luận về chất lượng tín dụng bán lẻ tại ngân hàng thương mại ..............5
1.1.1. Hoạt động tín dụng của ngân hàng thương mại ................................................5
1.1.2. Hoạt động tín dụng bán lẻ của ngân hàng thương mại .....................................8
1.1.3. Chất lượng tín dụng bán lẻ tại Ngân hàng thương mại...................................12
1.1.4. Nội dung chính của chất lượng tín dụng bán lẻ ..............................................14
1.1.5. Các chỉ tiêu phản ánh chất lượng tín dụng bán lẻ...........................................17
1.1.6. Các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng tín dụng bán lẻ..................................20
1.2. Cơ sở thực tiễn về nâng cao chất lượng tín dụng bán lẻ....................................24
1.2.1. Kinh nghiệm về nâng cao chất lượng tín dụng bán lẻ ở một số ngân
hàng thương mại trên thế giới ........................................................................24
1.2.2. Kinh nghiệm về nâng cao chất lượng tín dụng bán lẻ ở một số ngân
hàng thương mại tại Việt Nam.......................................................................28
1.2.3. Bài học kinh nghiệm cho ngân hàng TMCP đầu tư và phát triển Việt
Nam, chi nhánh Thái Nguyên ........................................................................31
Chương 2: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ......................................................34
2.1. Câu hỏi nghiên cứu ............................................................................................34

6. iv
2.2. Phương pháp nghiên cứu....................................................................................34
2.2.1. Chọn điểm nghiên cứu ....................................................................................34
2.3. Phương pháp thu thập số liệu.............................................................................34
2.3.1. Phương pháp thu thập số liệu thứ cấp.............................................................34
2.3.2. Phương pháp thu thập số liệu sơ cấp...............................................................35
2.3.3. Phương pháp tổng hợp số liệu.........................................................................37
2.3.4. Phương pháp phân tích số liệu........................................................................37
2.3.5. Hệ thống chỉ tiêu nghiên cứu ..........................................................................38
Chương 3: THỰC TRẠNG CHẤT LƯỢNG TÍN DỤNG BÁN LẺ TẠI BIDV
THÁI NGUYÊN........................................................................................................41
3.1. Giới thiệu về BIDV và BIDV Thái Nguyên ......................................................41
3.1.1. Giới thiệu về BIDV.........................................................................................41
3.1.2. Giới thiệu về BIDV Thái Nguyên...................................................................42
3.2. Quy mô tín dụng bán lẻ tại BIDV Thái Nguyên giai đoạn 2015-2017..................50
3.3. Chất lượng tín dụng bán lẻ tại BIDV Thái Nguyên giai đoạn 2015-2017.........53
3.3.1. Mức sinh lời của đồng vốn cho vay................................................................53
3.3.2. Tình hình nợ quá hạn tín dụng bán lẻ .............................................................54
3.3.3. Phân tích chất lượng tín dụng bán lẻ thông qua chỉ tiêu về tài sản đảm bảo..........57
3.3.4. Hoạt động trích lập dự phòng rủi ro của BIDV Thái Nguyên giai đoạn
2015-2017.......................................................................................................59
3.3.5. Vòng quay vốn tín dụng..................................................................................61
3.3.6. Chất lượng quy trình cho vay đối với khách hàng tín dụng bán lẻ tại
BIDV Thái Nguyên ........................................................................................62
3.3.7. Chất lượng tín dụng bán lẻ tại BIDV chi nhánh Thái Nguyên qua sự
đánh giá của khách hàng ................................................................................68
3.4. Các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng tín dụng bán lẻ tại BIDV chi nhánh
Thái Nguyên giai đoạn 2015-2017.................................................................74
3.4.1. Các nhân tố khách quan ..................................................................................74
3.4.2. Nhóm nguyên nhân chủ quan..........................................................................75
3.5. Đánh giá chung về chất lượng tín dụng bán lẻ tại BIDV chi nhánh Thái
Nguyên giai đoạn 2015-2017.........................................................................76

7. v
3.5.1. Những kết quả đạt được..................................................................................76
3.5.2. Những mặt tồn tại............................................................................................79
3.5.3. Nguyên nhân của những tồn tại ......................................................................79
Chương 4: NHỮNG GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG
TÍN DỤNG BÁN LẺ TẠI BIDV THÁI NGUYÊN ..............................................82
4.1. Định hướng và mục tiêu phát triển hoạt động và nâng cao chất lượng tín
dụng bán lẻ tại BIDV Thái Nguyên trong giai đoạn 2019 - 2020........................82
4.1.1. Định hướng phát triển chung ..........................................................................82
4.1.2. Định hướng và mục tiêu phát triển hoạt động tín dụng bán lẻ........................83
4.1.3. Định hướng và mục tiêu nâng cao chất lượng tín dụng bán lẻ .......................84
4.2. Một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng tín dụng bán lẻ tại BIDV Thái
Nguyên trong thời gian tới ...............................................................................85
4.2.1. Giải pháp nâng cao quy trình tín dụng bán lẻ .................................................85
4.2.2. Nâng cao trình độ, phát triển đội ngũ nguồn nhân lực....................................87
4.2.3. Giải pháp nâng cao hiệu quả công tác thẩm định tín dụng .............................90
4.2.4. Giải pháp nâng cao năng lực quản lý rủi ro ....................................................92
4.2.5. Giải pháp nâng cao chất lượng môi trường kỹ thuật - công nghệ và trình
độ sử dụng công nghệ của cán bộ.....................................................................93
4.2.6. Nâng cao công tác kiểm tra, kiểm soát nội bộ ................................................94
4.2.7. Tăng cường công tác thu hồi nợ và chủ động giải quyết nợ có vấn đề...............95
4.3. Một số kiến nghị.................................................................................................96
4.3.1. Đối với chính phủ, Ngân hàng Nhà nước .......................................................96
4.3.2. Đối với BIDV..................................................................................................97
KẾT LUẬN..............................................................................................................99
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO.............................................................101
PHỤ LỤC...............................................................................................................103

8. vi
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
BIDV : Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam
CBCNV : Cán bộ công nhân viên
CBQLKH : Cán bộ quản lý khách hàng
NHTM : Ngân hàng thương mại
RRTD : Rủi ro tín dụng
TDBL : Tín dụng bán lẻ
TMCP : Thương mại cổ phần
TNHH : Trách nhiệm hữu hạn
TSĐB : Tài sản đảm bảo

9. vii
DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 3.1. Kết quả tài chính của BIDV chi nhánh Thái Nguyên giai đoạn
2015-2017............................................................................................46
Bảng 3.2. Một số chỉ tiêu về huy động vốn tại BIDV Thái Nguyên giai
đoạn 2015-2017...................................................................................47
Bảng 3.3: Dư nợ tín dụng giai đoạn 2015-2017 tại BIDV Thái Nguyên ............49
Bảng 3.4. Dư nợ tín dụng bán lẻ tại BIDV Thái Nguyên giai đoạn 2015-2017 .........50
Bảng 3.5. Cơ cấu dư nợ cho vay bán lẻ tại BIDV Thái Nguyên giai đoạn
2015-2017............................................................................................51
Bảng 3.6. Mức sinh lời của tín dụng bán lẻ tại BIDV Thái Nguyên giai
đoạn 2015-2017...................................................................................53
Bảng 3.7. Nợ quá hạn tín dụng bán lẻ tại BIDV Thái Nguyên giai đoạn
2015-2017............................................................................................54
Bảng 3.8: Mức độ tăng trưởng của nợ xấu của hoạt động tín dụng bán lẻ tại
BIDV Thái Nguyên giai đoạn 2015-2017...........................................56
Bảng 3.9: Dư nợ tín dụng bán lẻ phân theo tài sản đảm bảo giai đoạn 2015-
2017 tại BIDV Thái Nguyên ...............................................................57
Bảng 3.10: Quy định về trích lập dự phòng rủi ro theo quyết định 493................60
Bảng 3.11. Một số chỉ tiêu về trích lập dự phòng rủi ro tín dụng bán lẻ giai
đoạn 2015-2017 tại BIDV chi nhánh Thái Nguyên ............................60
Bảng 3.12. Vòng quay vốn tín dụng bán lẻ giai đoạn 2015-2017 tại BIDV
chi nhánh Thái Nguyên .......................................................................61
Bảng 3.13. Nghề nghiệp khách hàng vay vốn trả lời điều tra, khảo sát ................69
Bảng 3.14. Kết quả khảo sát đánh giá chung về BIDV Thái Nguyên...................70
Bảng 3.15. Kết quả khảo sát về quy trình cung ứng sản phẩm .............................71

10. viii
DANH MỤC CÁC HÌNH
Hình 3.1. Cơ cấu tổ chức của Chi nhánh Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát
triển Thái Nguyên..................................................................................45
Hình 3.2: Nguồn vốn huy động qua các năm ........................................................48
Hình 3.3. Dư nợ tín dụng giai đoạn 2015-2017 ....................................................49
Hình 3.4. Cơ cấu dư nợ tín dụng bán lẻ tại BIDV Thái Nguyên giai đoạn
2015-2017..............................................................................................52
Hình 3.5: Mức tăng trưởng nợ xấu và nợ quá hạn của hoạt động tín dụng
bán lẻ qua các năm tại BIDV Thái Nguyên...........................................56
Hình 3.6: Tỷ trọng dư nợ có TSĐB trong tổng dư nợ bán lẻ ................................58
Hình 3.7. Sơ đồ quytrình cho vayđối với khách hàng bán lẻ tại BIDV Thái Nguyên.....63
Hình 3.8. Độ tuổi nhóm khách hàng vay vốn trả lời khảo sát cho vay bán lẻ
tại BIDV Thái Nguyên ..........................................................................69

11. 1
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Hoạt động kinh doanh của Ngân hàng vốn rất nhạy cảm và ảnh hưởng liên
quan đến toàn bộ nền kinh tế. Hội nhập quốc tế là động lực thúc đẩy, buộc các Ngân
hàng phải cải cách và buộc các Ngân hàng trong nước phải hoạt động theo nguyên
tắc thị trường, khắc phục các nhược điểm còn tồn tại và tăng cường năng lực canh
tranh trên cơ sở nâng cao trình độ quản trị điều hành và phát triển dịch vụ ngân
hàng. Nhờ hội nhập quốc tế, các Ngân hàng thương mại (NHTM) trong nước sẽ tiếp
cận thị trường tài chính quốc tế một cách dễ dàng hơn, hiệu quả huy động vốn và sử
dụng vốn sẽ tăng lên, góp phần nâng cao chất lượng và loại hình hoạt động.
Tuy nhiên, mở cửa thị trường cũng làm tăng lên số lượng các ngân hàng có
tiềm lực mạnh về tài chính, công nghệ và trình độ quản lý, áp lực cạnh tranh giữa
các ngân hàng cũng tăng dần lên theo lộ trình nới lỏng các quy định đối với các tổ
chức tài chính nước ngoài, nhất là về phát triển mạng lưới và phạm vi hoạt động,
mở dần các hạn chế về đối tượng khách hàng và tiền gửi được phép huy động, khả
năng mở rộng dịch vụ cho các ngân hàng; trong khi đó các tổ chức tài chính Việt
Nam còn có nhiều điểm yếu kém. Chính vì vây mà các NHTM Việt Nam đang mất
dần đi lợi thế cạnh tranh về quy mô, khách hàng và hệ thống kênh phân phối, nhất là
những hạn chế khi sự phân biệt đối xử bị loại bỏ.
Trong những năm gần đây,sự cạnh tranh giữa các ngân hàng về tín dụng bán
lẻ tại nước ta đang rất sôi động, tiềm năng gia tăng thị phần này là rất lớn và là
mảnh đất màu mỡ của các ngân hàng. Với trên 90 triệu dân, trong đó ở độ tuổi trẻ,
có thu nhập liên tục gia tăng, phong cách sống ngày càng hiện đại và nhu cầu cuộc
sống ngày càng cao. Vì vậy, mảng khách hàng này là cơ hội lớn cho các ngân hàng.
Trước những cơ hội và thách thức đó, các NHTM đã và sẽ làm gì để đứng
vững khi phải cạnh tranh với nhau và cạnh tranh với các ngân hàng nước ngoài?
Mỗi ngân hàng có một chiến lược riêng của mình và phát triển các sản phẩm dịch
vụ bán lẻ phục vụ cho đối tượng khách hàng cá nhân, hộ gia đình, hộ sản xuất kinh
doanh và các doanh nghiệp siêu nhỏ là một xu hướng phát triển bền vững.
Tại Thái Nguyên, tính đến thời điểm hiện tại có hơn 20 NHTM trên địa bàn,
mỗi NHTM có nhiều chi nhánh và các phòng giao dịch, điều này cho thấy sự cạnh

12. 2
tranh diễn ra rất gay gắt giữa các ngân hàng nhằm chiếm lĩnh thị phần tín dụng nhất
là tín dụng bán lẻ. Vì vậy, các ngân hàng lại bỏ quên chất lượng tín dụng. Với vị thế
là một NHTM lớn trên địa bàn, trong những năm gần đây Ngân hàng thương mại cổ
phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam - chi nhánh Thái Nguyên (BIDV Thái Nguyên)
đã xác định phát triển các sản phẩm dịch vụ bán lẻ, trong đó tín dụng bán lẻ là
nghiệp vụ trọng tâm. Trong đó chi nhánh không ngừng củng cố và nâng cao chất
lượng trong hoạt động tín dụng. Tuy nhiên, do nhiều nhân tố khách quan và chủ
quan mà chất lượng tín dụng của chi nhánh hoàn toàn chưa được đảm bảo an toàn,
còn nhiều khía cạnh tồn tại cần được tiếp tục nghiên cứu và tìm ra giải pháp hữu
hiệu để đem lại chất lượng tín dụng tốt nhất cho việc sử dụng vốn của ngân hàng.
Nhận thức được tầm quan trọng của vấn đề nói trên tôi đã lựa chọn đề tài
“Giải pháp nâng cao chất lượng tín dụng bán lẻ tại ngân hàng TMCP Đầu tư và
Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Thái Nguyên” cho luận văn của mình.
2. Mục tiêu nghiên cứu
2.1. Mục tiêu chung
Nghiên cứu thực trạng chất lượng tín dụng bản lẻ tại Ngân hàng TMCP Đầu
tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) - chi nhánh Thái Nguyên nhằm đưa ra những giải
pháp để phát triển và nâng cao chất lượng của hoạt động này trong thời gian tới.
2.2. Mục tiêu cụ thể
- Hệ thống hoá lý luận cơ bản về các hoạt động tín dụng bán lẻ và chất lượng
tín dụng bán lẻ của NHTM.
- Phân tích, đánh giá thực trạng tín dụng bán lẻ và chất lượng tín dụng bán lẻ
tại BIDV Thái Nguyên.
- Đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng tín dụng bán lẻ của
BIDV Thái Nguyên trong thời gian tới.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
3.1. Đối tượng nghiên cứu
Chất lượng tín dụng bán lẻ và giải pháp nâng cao chất lượng tín dụng bán lẻ
tại BIDV Thái Nguyên.

13. 3
3.2. Phạm vi nghiên cứu
- Phạm vi không gian: Hoạt động tín dụng bán lẻ của BIDV Thái Nguyên.
- Phạm vi thời gian: Nghiên cứu thực trạng trong thời gian 2015 - 2017, các
giải pháp đề xuất cho giai đoạn 2019 - 2020.
- Phạm vi nội dung: Tập trung nghiên cứu các chỉ tiêu phản ánh chất lượng
tín dụng bán lẻ như: dư nợ tín dụng, chỉ tiêu phản ánh quy mô cấp tín dụng bán lẻ
cho các thành phần kinh tế, lợi nhuận từ hoạt động TDBL, tốc độ tăng trưởng tín
dụng, tỷ trọng thu nhập từ hoạt động TDBL, chỉ tiêu tối đa của nguồn vốn ngắn hạn
được sử dụng để cho vay trung và dài hạn, tỷ lệ dư nợ TDBL/HĐV bán lẻ, Hệ số
rủi ro tín dụng, Dư nợ các nhóm, dư nợ tín dụng theo bảo đảm tiền vay, chỉ tiêu nợ
xấu - tỷ lệ nợ xấu…
4. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài
- Ý nghĩa khoa học: Luận văn là công trình khoa học có ý nghĩa lý luận cao.
Luận văn đã hệ thống hóa những vấn đề lý luận chung về tín dụng bán lẻ và chất
lượng tín dụng bán lẻ tại NHTM nói chung và là tài liệu có giá trị chi những nghiên
cứu liên quan.
- Ý nghĩa thực tiễn: Trên cơ sở phân tích thực trạng chất lượng tín dụng bán
lẻ của BIDV Thái Nguyên trong giai đoạn 2015 - 2017, luận văn đã đưa ra một số
giải pháp nhằm nâng cao chất lượng tín dụng bán lẻ tại BIDV Thái Nguyên trong
thời gian tới.
* Tính mới của luận văn
Qua quá trình tìm hiểu và khảo sát tại BIDV Thái Nguyên đến thời điểm hiện
tại tác giả chưa thấy đề tài nào nghiên cứu về “Những giải pháp nâng cao chất
lượng tín dụng bán lẻ tại BIDV Thái Nguyên”.
Nghiên cứu này sử dụng kết hợp các phương pháp phân tích, nghiên cứu
khảo sát thăm dò để tìm ra các nhân tố có ảnh hưởng đến chất lượng tín dụng
bán lẻ;
Đề xuất những giải pháp mới có tính khả thi để thực thi trong hoạt động tín
dụng bán lẻ tại địa bàn nghiên cứu, góp phần nâng cao hơn nữa năng lực cạnh tranh
của BIDV Thái Nguyên trong giai đoạn hội nhập.

14. 4
5. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần Mở đầu, Kết luận, Luận văn gồm 4 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận và thực tiễn về chất lượng tín dụng bán lẻ tại Ngân
hàng thương mại
Chương 2: Phương pháp nghiên cứu
Chương 3: Thực trạng chất lượng tín dụng Bán lẻ tại tại Ngân hàng TMCP
Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Thái Nguyên
Chương 4: Những giải pháp nâng cao chất lượng tín dụng bán lẻ tại Ngân
hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Thái Nguyên.

15. 5
Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ CHẤT LƯỢNG TÍN DỤNG BÁN LẺ
TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI
1.1. Cơ sở lý luận về chất lượng tín dụng bán lẻ tại ngân hàng thương mại
1.1.1. Hoạt động tín dụng của ngân hàng thương mại
1.1.1.1. Khái niệm tín dụng
Theo giáo trình Luật Ngân hàng (Trần Vũ Hải, 2006): Tín dụng là quan hệ
kinh tế giữa người đi vay và người cho vay, trong đó người cho vay nhượng lại
quyền sử dụng vốn cho người đi vay dựa trên sự tín nhiệm và theo nguyên tắc có
hoàn trả cả gốc và lãi sau một khoảng thời gian nhất định. Sự hoàn trả này không
chỉ bảo tồn giá trị mà còn được tăng thêm dưới hình thức lợi tức. Quá trình vận
động mang tính chất hoàn trả của quan hệ tín dụng là biểu hiện về sự khác biệt giữa
hoạt động tín dụng và các hoạt động kinh tế khác.
Theo giáo trình Luật Ngân hàng, 2006 (Trần Vũ Hải, 2006) : NHTM là loại
hình tổ chức tài chính cung cấp một danh mục các dịch vụ tài chính đa dạng nhất,
đặc biệt là tín dụng, tiết kiệm và dịch vụ thanh toán, và thực hiện nhiều chức năng
tài chính nhất so với bất kỳ một tổ chức kinh doanh nào trong nền kinh tế.
Cũng trong giáo trình Luật ngân hàng, khái niệm tín dụng được nêu như sau:
Tín dụng NHTM là quan hệ vay mượn giữa NHTM và các khách hàng trong nền
kinh tế, trong đó NHTM chuyển nhượng quyền sử dụng một lượng vốn nhất định
cho các khách hàng (có thể là cá nhân, hộ gia đình, tổ chức kinh tế, chính trị, xã hội,
tổ chức tín dụng hoặc NHTM khác) theo nguyên tắc có hoàn trả cả gốc và lãi theo
một thời gian nhất định.
Tín dụng NHTM có một số đặc trưng chính như sau:
+ Hoạt động tín dụng ngân hàng hoạt động theo nguyên tắc có hoàn trả.
+ Giá trị hoàn trả phải lớn hơn giá trị lúc cho vay, tức là khách hàng vay phải
trả thêm phần lãi ngoài phần vốn gốc.
+ Hoạt động tín dụng ngân hàng phải diễn ra trong một khoảng thời gian
nhất định.
+ Hoạt động tín dụng ngân hàng luôn chứa đựng những rủi ro.

16. 6
1.1.1.2. Phân loại tín dụng
Có nhiều tiêu thức khác nhau để phân loại tín dụng. Cụ thể như sau:
- Căn cứ vào thời gian vay
+ Tín dụng ngắn hạn: Là hoạt động tín dụng có thời hạn dưới 1 năm. Đối
với khoản tín dụng này thường được dùng để bù đắp sự thiếu hụt nhu cầu vốn lưu
động và nhu cầu chi tiêu cá nhân.
+ Tín dụng trung hạn: Là hoạt động tín dụng có thời hạn từ 1 đến 3 năm. Loại
hình tín dụng này được sử dụng chủ yếu để đầu tư tài sản cố định, mở rộng sản xuất
kinh doanh, xây dựng các dự án mới có quy mô nhỏ và thời gian thu hồi vốn nhanh.
+ Tín dụng dài hạn: Là hoạt động tín dụng có thời hạn trên 3 năm, được sử
dụng chủ yếu để đầu tư các dự án dài hạn như: xây dựng nhà ở, phương tiện vận tải,
xây dựng nhà xưởng mới…
- Căn cứ theo bảo đảm tiền vay
+ Cho vay có tài sản bảo đảm: Là hình thức cấp tín dụng mà bên vay dùng
tài sản thuộc quyền sở hữu của bên vay hoặc được bên thứ ba đứng ra bảo lãnh cho
bên vay đứng ra vay vốn tại ngân hàng làm tài sản bảo đảm cho khoản vay nợ. Tài
sản bảo đảm tiền vay có thể là bất động sản (quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền
trên đất) hoặc động sản như ô tô, tàu thủy, máy bay… Trong trường hợp bên vay
không thực hiện đúng theo quy định về thời hạn trong hợp đồng, ngân hàng sẽ tiến
hành phát mại tài sản để thu hồi gốc, lãi và các chi phí khác của khoản vay.
+ Cho vay không có tài sản bảo đảm: Là loại cho vay không cần tài sản cầm
cố, thế chấp của bên vay hoặc sự bảo lãnh của bên thứ ba mà việc cho vay chỉ dựa
vào uy tín của khách hàng vay. Loại hình này thường chỉ áp dụng đối với các khách
hàng có uy tín đối với ngân hàng, tình hình tài chính lành mạnh, đủ khả năng trả nợ
cả gốc và lãi cho ngân hàng.
- Căn cứ vào quy mô của khách hàng: Căn cứ vào quy mô của khách hàng
vay vốn ta có tín dụng đối với doanh nghiệp lớn, tín dụng đối với doanh nghiệp vừa
và nhỏ và tín dụng đối với các cá nhân, hộ gia đình.
+ Tín dụng đối với doanh nghiệp lớn: Chủ thể vay ở đây là các doanh
nghiệp nhà nước, công ty cổ phần, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài có quy

17. 7
mô hoạt động kinh doanh lớn, có khả năng cung cấp hàng hóa dịch vụ với số lượng
lớn và ảnh hưởng chi phối nền kinh tế.
+ Tín dụng đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ: Chủ thể vay là các doanh
nghiệp sản xuất kinh doanh trong những lĩnh vực khác nhau có quy mô nhỏ lẻ, nhu
cầu vốn không lớn. Tiêu thức phân loại này có thể thay đổi trong quá trình phát
triển kinh tế.
+ Tín dụng đối với các cá nhân và hộ gia đình: chủ thể vay vốn là các cá
nhân, hộ gia đình có nhu cầu vay vốn để kinh doanh và tiêu dùng là chủ yếu.
- Căn cứ theo hình thức tài trợ tín dụng: Bao gồm các hình thức như: Cho
vay (cho vay từng lần, cho vay theo hạn mức tín dụng, cho vay theo dự án đầu tư,
cho vay hợp vốn, cho vay theo hạn mức thấu chi, cho vay thông qua nghiệp vụ phát
hành và sử dụng thẻ tín dụng…); Cho thuê tài chính; Bảo lãnh; Chiết khấu thương
phiếu… trong đó cho vay là tài sản lớn nhất trong khoản mục tín dụng.
1.1.1.3. Các nguyên tắc cơ bản của hoạt động tín dụng tại NHTM
- Sử dụng vốn vay đúng mục đích
Mục đích đi vay phải được ghi rõ ràng trong hợp đồng tín dụng như phục vụ
sản xuất kinh doanh, đầu tư dự án hay tiêu dùng cá nhân… Khách hàng phải cam
kết sử dụng vốn đúng mục đích như đã thỏa thuận với ngân hàng. Trong suốt quá
trình khách hàng vay vốn tại ngân hàng, ngân hàng phải luôn giám sát mục đích sử
dụng vốn vay của khách hàng, đảm bảo khách hàng sử dụng vốn vay đúng mục đích
như đã thỏa thuận ban đầu. Nếu phát hiện khách hàng có biểu hiện sử dụng vốn sai
mục đích, ngân hàng phải có những biện pháp xử lý nhằm sớm thu hồi vốn. Sở dĩ
như vậy là để đảm bảo rằng Ngân hàng không tài trợ vốn cho các hoạt động trái
pháp luật và quan trọng hơn nữa là mục đích sử dụng vốn trước đó đã được Ngân
hàng thẩm định và đánh giá là nếu khách hàng sử dụng vốn vay đúng mục đích thì
sẽ hoàn trả cà gốc và lãi vay đầy đủ, đúng hạn cho Ngân hàng. Làm tốt công tác
kiểm tra, giám sát việc sử dụng vốn của khách hàng có ý nghĩa quan trọng trong
việc nâng cao chất lượng tín dụng, giảm thiểu nợ xấu.
- Hoàn trả gốc và lãi đúng kỳ hạn
Khách hàng phải cam kết hoàn trả cả gốc và lãi vay ngân hàng đúng theo
thỏa thuận đã ký kết với ngân hàng trong hợp đồng tín dụng. Các khoản tín dụng

18. 8
của NHTM có nguồn gốc chủ yếu từ các khoản tiền gửi của khách hàng và các
khoản vay mượn của NHTM và NHTM cũng có trách nhiệm hoàn trả cả gốc và lãi
đúng thời hạn như đã cam kết. Nguyên tắc này đảm bảo an toàn về thanh khoản cho
NHTM và thực hiện kinh doanh trong lĩnh vực tiền tệ nhằm tối đa hóa lợi nhuận.
Đây là điều kiện để NHTM tồn tại và phát triển bền vững.
1.1.2. Hoạt động tín dụng bán lẻ của ngân hàng thương mại
1.1.2.1. Khái niệm tín dụng bán lẻ
Hiện nay, các ngân hàng trong khu vực và trên thế giới đã phát triển hoạt
động hướng theo đối tượng khách hàng. Đây là một xu thế tất yếu vì nó đảm bảo
quản lý rủi ro hữu hiệu hơn, các sản phẩm dịch vụ được cung ứng một cách tốt nhất
cho từng đối tượng khách hàng, công tác kinh doanh, thị trường, sản phẩm mục tiêu
có định hướng rõ ràng giúp ngân hàng đạt được hiệu quả kinh doanh tối ưu. Từ
những lý do trên, cơ cấu tổ chức hoạt động của ngân hàng cũng có sự thay đổi, theo
đó, ngân hàng phát triển theo mô hình ngân hàng khối, bao gồm hai khối chính là
khối phục vụ khách hàng cá nhân và phục vụ khách hàng tổ chức.
Trong thực tế, các NHTM trên thế giới cũng như ở Việt Nam đã và đang
thực hiện tái cấu trúc mô hình tổ chức hoạt động theo hướng hai đối tượng khách
hàng chính là khách hàng cá nhân và khách hàng tổ chức. Từ đó việc nghiên cứu thị
trường, thiết kế sản phẩm hay ban hành các văn bản chính sách, quy chế, quy trình,
các sản phẩm dịch vụ, biểu phí, lãi suất đều được thiết kế riêng cho từng đối tượng
khách hàng cá nhân và khách hàng tổ chức.
Theo QĐ số 4599/QĐ-NHBL- BIDV Việt Nam : Tín dụng bán lẻ là hoạt
động cung ứng các sản phẩm dịch vụ phục vụ đối tượng khách hàng cá nhân, hộ gia
đình thông qua các kênh phân phối khác nhau nhằm thỏa mãn các nhu cầu liên quan
đến quá trình sử dụng nguồn tài chính của cá nhân và hộ gia đình trong xã hội.
1.1.2.2. Đặc điểm của tín dụng bán lẻ
Là một sản phẩm đáp ứng nhu cầu về nguồn tài chính của cá nhân và hộ gia
đình, tín dụng bán lẻ có những đặc điểm sau:
- Thị trường rộng và không ngừng tăng trưởng: Sự phát triển của xã hội và
quy mô dân số ngày càng tăng, nhu cầu nâng cao chất lượng cuộc sống của dân cư
thúc đẩy gia tăng nhu cầu cho loại sản phẩm này.

19. 9
- Khả năng trả nợ thay đổi nhanh chóng khi khách hàng thay đổi điều kiện
làm việc hoặc sức khỏe. Khả năng bù đắp từ các nguồn khác trong trường hợp có
thể xảy ra gần như không có. Ngân hàng cần có giải pháp phòng ngừa cho chính
ngân hàng.
- Giá trị từng khoản vay thưởng nhỏ lẻ, phân tán, do đó dẫn đến tăng chi phí
quản lý của ngân hàng cho từng món vay.
- Hoạt động tín dụng bán lẻ mang tính thời điểm rất cao. Hoạt động ngân
hàng nói chung không thể tạo ra hàng loạt các sản phẩm lưu kho như các ngành
khác. Với đặc trưng phục vụ đối tượng chủ yếu là các cá nhân và hộ gia đình nên
hoạt động tín dụng bán lẻ mang tính thời điểm rất cao. Tính thời điểm thể hiện ở
việc ngân hàng chọn thời điểm nào thì đưa ra sản phẩm mới, quyết định giảm phí,
tăng lãi suất hay có chương trình khuyến mại phù hợp nhất đối với khách hàng.
Tính thời điểm còn thể hiện ở tính cập nhật thông tin về sản phẩm dịch vụ của ngân
hàng, đặc biệt các vấn đề liên quan đến quyền lợi và nghĩa vụ của khách hàng, cập
nhật thông tin về khách hàng cá nhân khi có sự thay đổi. Vì vậy, ngân hàng cần
nhanh nhạy trong việc dự đoán và xác định thời điểm để có kế hoạch đưa sản phẩm
dịch vụ ra thị trường để có thể thu hút được nhiều khách hàng và hiệu quả nhất,
đồng thời có sự cập nhật nhanh nhất các thay đổi từ phía khách hàng nhằm nâng cao
chất lượng dịch vụ.
- Hoạt động tín dụng bán lẻ tuân theo luật số lớn. Với đặc thù phục vụ số lượng
rất lớn khách hàng, sản phẩm dịch vụ đa dạng nên mặc dù giá trị của từng khoản vay
thường không lớn nhưng số lượng các khoản vay lại rất lớn. Số lượng kênh giao dịch
phải đủ lớn nhằm đáp ứng nhu cầu rộng khắp của cư dân trong xã hội.
1.1.2.3. Vai trò của tín dụng bán lẻ
Tín dụng bán lẻ hiện nay được coi là một lĩnh vực đầy tiềm năng, đem lại
nguồn thu lớn. Tín dụng bán lẻ đóng một vai trò quan trọng đối với hoạt động kinh
doanh của các ngân hàng, đối với nhu cầu vốn của người dân , các hộ sản xuất và
của cả nền kinh tế nói chung.
- Đối với các Ngân hàng thương mại
Tín dụng bán lẻ góp phần quan trọng vào việc tăng trưởng tín dụng cho các
ngân hàng. Tín dụng bán lẻ là một trong hai bộ phận trong nghiệp vụ tín dụng của

20. 10
NHTM bên cạnh tín dụng bán buôn. Tốc độ tăng tín dụng bán lẻ góp phần đẩy
nhanh dư nợ, đồng nghĩa với tăng nguồn thu nhập cho ngân hàng.
Tín dụng bán lẻ giúp xây dựng mạng lưới khách hàng đa dạng, rộng khắp
làm nền tảng để phát triển các sản phẩm, dịch vụ ngân hàng bán lẻ. Khách hàng là
nhân tố quyết định thành công của mỗi ngân hàng, mở rộng đối tượng khách hàng
là mục tiêu của bất kỳ ngân hàng nào. Phát triển hoạt động tín dụng bán lẻ, các ngân
hàng sẽ thu hút khách hàng mới, giữ lại những khách hàng cũ từ đó nâng cao vị thế,
hình ảnh của chính ngân hàng. Với số lượng lớn, các khách hàng cá nhân chiếm đa
số trong danh sách khách hàng của một ngân hàng, làm cầu nối để ngân hàng xâm
nhập thị trường thông qua khả năng truyền dẫn thông tin nhanh và rộng.
Kinh doanh ngân hàng là một lĩnh vực kinh doanh nhiều rủi ro nhất, đặc biệt
trong bối cảnh hiện nay khi nền kinh tế thế giới luôn có nhiều biến động. Tín dụng
bán lẻ phát triển sẽ tạo điều kiện cho ngân hàng phân tán bớt rủi ro, tạo nguồn thu
ổn định cho ngân hàng.
- Đối với khách hàng
Tín dụng bán lẻ giúp cho các đối tượng của khách hàng bán lẻ là cá nhân, hộ
gia đình có đủ nguồn vốn để phục vụ sản xuất kinh doanh cũng như tiêu dung.
- Đối với nhà sản xuất
Một trong những sản phẩm của tín dụng bán lẻ là cho vay tiêu dùng. Cho
vay tiêu dùng kích thích nhu cầu tiêu dùng của người dân tăng cao khiến các
nhà sản xuất bán được nhiều sản phẩm hơn. Doanh số bán hàng tăng cao mang
lại cho nhà sản xuất lợi nhuận lớn, đồng thời giúp các nhà sản xuất quay vòng
được vốn của mình.
- Đối với nền kinh tế:
Tín dụng bán lẻ thúc đẩy nền kinh tế phát triển, tạo việc làm và tăng nguồn
thu nhập cho người lao động. Hoạt động tín dụng bán lẻ phát triển là điều kiện để
thúc đẩy sản xuất, lưu thông hàng hóa và dịch vụ phát triển. Thông qua hoạt động
tín dụng bán lẻ, các chủ thể kinh doanh mua bán được các hàng hóa dịch vụ, đảm
bảo cho quá trình tái sản xuất được tiến hành bình thường, lưu thông hàng hóa dịch
vụ được thông suốt.

21. 11
1.1.2.4. Một số sản phẩm tín dụng bán lẻ chủ yếu
Có nhiều cách để phân chia sản phẩm tín dụng bán lẻ thành các nhóm khác
nhau. Căn cứ theo đối tượng khách hàng và mục đích sử dụng vốn vay, tín dụng bán
lẻ được phân làm hai loại, đó là cho vay tiêu dùng và cho vay sản xuất kinh doanh.
Cho vay tiêu dùng: Là các khoản cho vay nhằm tài trợ cho nhu cầu chi tiêu
của người tiêu dùng, bao gồm các cá nhân, hộ gia đình. Đây là nguồn tài chính quan
trọng giúp họ trang trải nhu cầu về nhà ở, đồ dùng gia đình, xe cộ, nhu cầu về y tế,
giáo dục, du lịch….
Cho vay tiêu dùng được phân chia làm hai loại là cho vay tiêu dùng tín chấp
và cho vay tiêu dùng thế chấp.
+ Cho vay tiêu dùng tín chấp: Là hình thức cho vay không cần tài sản bảo
đảm, áp dụng đối với khách hàng có thu nhập ổn định, thời gian công tác ổn định,
thường từ một năm trở lên. Các khoản cho vay tiêu dùng tín chấp thường là các
khoản vay ngắn và trung hạn.
Một số sản phẩm cho vay tiêu dùng tín chấp như: Thấu chi tài khoản tiền
gửi, cho vay cán bộ công nhân viên, cho vay tiêu dùng các khoản nhỏ...
+ Cho vay tiêu dùng thế chấp: Là hình thức cho vay có tài sản bảo đảm
thường gồm các khoản vay trung và dài hạn. Các loại tài sản bảo đảm có thể là
chính các tài sản cố định mua, bất động sản hoặc động sản của thuộc sở hữu của
khách hàng hoặc bên thứ ba.
Một số sản phẩm cho vay tiêu dùng thế chấp như: Cho vay mua ô tô phục vụ
đời sống đối với khách hàng cá nhân, cho vay nhu cầu nhà ở, cho vay du học…
+ Cho vay sản xuất kinh doanh: Là hình thức cho vay nhằm phục vụ hoạt
động sản xuất kinh doanh của cá nhân, hộ gia đình. Thời gian cho vay bao gồm cả
ngắn hạn, trung hạn và dài hạn.
Cho vay sản xuất kinh doanh cũng bao gồm hai hình thức là tín chấp và thế
chấp. Đối với hoạt động cho vay phục vụ sản xuất kinh doanh thường áp dụng hình
thức thế chấp.

22. 12
1.1.3. Chất lượng tín dụng bán lẻ tại Ngân hàng thương mại
1.1.3.1. Khái niệm chất lượng tín dụng và chất lượng tín dụng bán lẻ
Chất lượng tín dụng nói chung và chất lượng tín dụng bán lẻ nói riêng có ảnh
hưởng rất lớn đến hoạt động của các Ngân hàng thương mại. Tuy nhiên hiện nay có
nhất nhiều quan điểm khác nhau về hai khái niệm này.
- Quan niệm về chất lượng
Có nhiều quan điểm khác nhau về chất lượng, tùy theo đối tượng sử dụng, từ
“Chất lượng” có ý nghĩa khác nhau. Chất lượng là vấn đề đặt ra đối với mọi nền sản
xuất và mọi loại hình sản xuất, kinh doanh, dịch vụ. Chất lượng phản ánh giá trị về
mặt lợi ích của sản phẩm hàng hóa dịch vụ và là khái niệm phức tạp, phụ thuộc vào
trình độ của nền kinh tế và tùy những góc độ của người quan sát.
Chất lượng là chỉ tiêu tổng hợp, phản ánh kết quả hoạt động sản xuất kinh
doanh của tổ chức kinh tế. Chất lượng là mức độ các tổ chức kinh tế thực hiện hoạt
động sản xuất kinh doanh hàng hóa, dịch vụ đạt được các quy định, tiêu chuẩn đề ra
về quy mô khách hàng, doanh số, mức độ an toàn và lợi nhuận phù hợp với lợi ích
của những đối tượng quan tâm trong những điều kiện nhất định.
- Quan niệm về chất lượng tín dụng
Theo các chuyên gia kinh tế của học viện nghiên cứu Châu Á- AIT cho rằng:
Chất lượng tín dụng là chỉ tiêu tổng hợp, phản ánh kết quả hoạt động tín dụng của
NHTM. Chất lượng tín dụng thể hiện năng lực quản lý hoạt động tín dụng nhằm
đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế và hạn chế rủi ro, đảm bảo an toàn về vốn và khả
năng sinh lời của ngân hàng.
Chất lượng tín dụng được đánh giá trên ba phương diện:
+ Đối với Chính phủ: Tín dụng ngân hàng phải khai thác các nguồn tài chính
và sử dụng hợp lý các nguồn vốn này, góp phần thúc đẩy tăng trưởng, phát triển
kinh tế - xã hội của mỗi địa phương và của cả nước.
+ Đối với khách hàng: Sản phẩm tín dụng mà NHTM cung cấp phải thỏa
mãn được nhu cầu, mong muốn của khách hàng. NHTM cung cấp kịp thời và đầy
đủ nhu cầu vay vốn của khách hàng, đáp ứng các nhu cầu về lãi suất, thời hạn, thủ
tục, thái độ phục vụ….

23. 13
+ Đối với NHTM: Hoạt động tín dụng phải quan tâm đến các mục tiêu cơ
bản, đó là đảm bảo đạt mục tiêu tăng trưởng, an toàn và sinh lời về vốn kinh doanh,
phù hợp với mục tiêu kế hoạch và các quy định pháp luật trong từng thời kỳ.
- Chất lượng tín dụng bán lẻ
Chất lượng tín dụng bán lẻ là chỉ tiêu tổng hợp, phản ánh kết quả hoạt động
tín dụng bán lẻ của NHTM. Chất lượng tín dụng bán lẻ thể hiện năng lực quản lý
hoạt động tín dụng bán lẻ nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế và hạn chế rủi ro,
đảm bảo an toàn về vốn và khả năng sinh lời của NHTM trong giới hạn tín dụng
bán lẻ.
1.1.3.2. Tính tất yếu phải nâng cao chất lượng tín dụng bán lẻ tại NHTM
Chất lượng tín dụng là một chỉ tiêu kinh tế tổng hợp, có ý nghĩa quan trọng
đối với cả quản lý vĩ mô và vi mô. Do đó nâng cao chất lượng tín dụng bán lẻ là
điều hết sức cần thiết, không chỉ đối với ngân hàng, khách hàng mà còn có ý nghĩa
với cả nền kinh tế. Điều đó được thể hiện ở một số điểm chính như:
Xét trên phương diện quản lý vĩ mô:
- Nâng cao chất lượng tín dụng bán lẻ của NHTM là cơ sở để thực hiện tốt
chức năng tín dụng trong nền kinh tế, giúp điều hòa vốn để giải quyết cung cầu về
vốn trong nền kinh tế.
- Chất lượng tín dụng bán lẻ của NHTM có ảnh hưởng rất lớn đến hoạt động
sản xuất và lưu thông hàng hóa, dịch vụ, giải quyết công ăn việc làm. Hoạt động
cho vay có chất lượng sẽ giúp kiểm soát lạm phát, ổn định tiền tệ, thúc đẩy đầu tư
và tăng trưởng kinh tế bền vững
- Nâng cao chất lượng tín dụng bán lẻ đồng nghĩa với việc giải quyết tốt mối
quan hệ giữa tăng trưởng tín dụng và tăng trưởng kinh tế.
Xét trên phương diện NHTM:
- Nâng cao chất lượng tín dụng bán lẻ giúp NHTM tăng tính cạnh tranh
với các đối thủ cạnh tranh, nâng cao vị thế của mình trên thị trường trong nước
và quốc tế.
Trong điều kiện hiện nay, cạnh tranh giữa các NHTM ngày càng trở nên gay
gắt. Chính vì thế mà nâng cao chất lượng tín dụng là yếu tố tiên quyết, quyết định

24. 14
đến sự tồn tại và phát triển của NHTM. Hơn nữa, theo xu hướng hiện nay, phần lớn
các NHTM đều lấy hoạt động tín dụng bán lẻ là hoạt động then chốt, quyết định đến
sự thành bại của mỗi ngân hàng. Vì lẽ đó nâng cao chất lượng tín dụng bán lẻ càng
có vai trò quyết định. Nâng cao chất lượng tín dụng bán lẻ giúp cho NHTM dễ dàng
tiếp cận được với những khách hàng tốt, những khách hàng tiềm năng, mở rộng thị
phần và chiếm được lòng tin của khách hàng.
- Nâng cao chất lượng tín dụng bán lẻ giúp NHTM hạn chế các rủi ro tín
dụng trên cơ sở xác định và kiểm soát được các rủi ro.
Trong nền kinh tế thị trường, hoạt động sản xuất kinh doanh của khách hàng
luôn tuân theo những quy luật kinh tế và luôn ẩn chứa những rủi ro tiềm ẩn, ảnh
hưởng đến hoạt động sản xuất kinh doanh của khách hàng do đó cũng ảnh hưởng
đến hoạt động của NHTM.
Xét trên phương diện khách hàng:
- Nâng cao chất lượng tín dụng bán lẻ của NHTM giúp khách hàng rút ngắn
thời gian thẩm định và phê duyệt các khoản vay, tạo điều kiện cho các khách hàng
tiếp cận các cơ hội kinh doanh, phục vụ nhu cầu tiêu dùng của cuộc sống.
- Trên cơ sở đánh giá chất lượng của từng khoản vay đối với mỗi khách
hàng cụ thể giúp cho khách hàng và NHTM có thể đưa ra các điều kiện vay vốn phù
hợp như mức lãi suất, kỳ hạn vay và trả nợ, bảo đảm tiền vay…
Chính vì thế, nâng cao chất lượng tín dụng bán lẻ của NHTM là một tất yếu
khách quan, đòi hỏi mỗi NHTM phải luôn luôn cải tiến, nghiên cứu, hoàn thiện hoạt
động của mình nhằm nâng cao chất lượng tín dụng bán lẻ.
1.1.4. Nội dung chính của chất lượng tín dụng bán lẻ
1.1.4.1. Chất lượng quy trình tín dụng bán lẻ
Quy trình tín dụng là các bước đi cụ thể từ khi tiếp nhận yêu cầu cấp tín dụng
của khách hàng cho đến khi quyết định cấp tín dụng, giải ngân và thanh lý hợp
đồng. Hầu hết các ngân hàng đều thiết kế cho mình một quy trình tín dụng cụ thể.
Việc thiết lập và không ngừng hoàn thiện quy trình tín dụng có ý nghĩa quan trọng
đối với hoạt động tín dụng của ngân hàng. Về mặt hiệu quả, quy trình tín dụng hợp
lý vừa nâng cao chất lượng tín dụng, giảm thiểu rủi ro vừa đảm bảo xử lý hồ sơ đơn

25. 15
giản, nhanh chóng cho khách hàng, tạo điều kiện nhằm mở rộng quy mô tín dụng.
Về mặt quản trị, quy trình tín dụng có các tác dụng làm cơ sở cho việc phân định
trách nhiệm và quyền hạn của từng bộ phận liên quan trong hoạt động tín dụng; làm
cơ sở cho việc thiết lập hồ sơ và thủ tục vay vốn về mặt hành chính; chỉ rõ mối quan
hệ giữa các bộ phận liên quan trong hoạt động tín dụng.
Trong quy trình tín dụng phải có sự tham gia, phối hợp đồng bộ của nhiều bộ
phận nghiệp vụ, và quy trình cho vay được đặc trưng bởi sự phân tách các chức
năng: khởi tạo tín dụng, quản lý rủi ro tín dụng và tác nghiệp trong toàn bộ quá
trình. Thực hiện tốt quản lý chất lượng tín dụng thì quy trình phải tách biệt rõ các
chức năng khởi tạo tín dụng, phán quyết tín dụng, quản lý rủi ro và tác nghiệp.
Thủ tục, hồ sơ và thời gian xử lý khoản vay là các yếu tố biểu hiện của chất
lượng tín dụng nói chung và chất lượng tín dụng bán lẻ nói riêng. Một khoản cho
vay được đánh giá là tốt khi khách hàng cảm thấy đơn giản về mặt hồ sơ, thủ tục và
trong một khoảng thời gian hợp lý. Ở một khía cạnh khác, thủ tục, hồ sơ, thời gian
xử lý khoản vay cũng là những yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng tín dụng
bán lẻ. Không thể nói chất lượng hoạt động tín dụng bán lẻ là tốt khi mà các yếu tố
liên quan đến thủ tục, hồ sơ, thời gian xử lý khoản vay chưa thực sự hợp lý, còn quá
nhiều những thủ tục không cần thiết.
1.1.4.2. Chất lượng đội ngũ nhân sự
Trong hoạt động ngân hàng, chất lượng của sản phẩm dịch vụ mà khách
hàng cảm nhận được chính là sự tổng hợp của nhiều yếu tố khác nhau, trong đó có
yếu tố thuộc về đội ngũ nhân viên ngân hàng. Cán bộ, nhân viên là khâu quyết định
hiệu quả kinh doanh và nâng cao năng lực cạnh tranh của mỗi ngân hàng. Kết quả
này phụ thuộc rất lớn vào trình độ chuyên môn nghiệp vụ, tính năng động sáng tạo,
đạo đức nghề nghiệp, thái độ phục vụ của cán bộ ngân hàng, đó cũng là vấn đề mà
khách hàng phàn nàn nhiều nhất và mong muốn nhiều nhất từ phía ngân hàng. Phần
lớn các khách hàng khi đến giao dịch với ngân hàng đều mong muốn nhân viên
ngân hàng phải có trình độ chuyên môn giỏi, nhanh nhẹn, năng động, nhiệt tình,
niềm nở và có thái độ lịch thiệp.Có như vậy, khách hàng sẽ cảm thấy mình được
quan tâm và thoải mái hơn khi giao dịch. Họ cũng sẽ cảm thấy an toàn, tin tưởng

26. 16
hơn khi nhân viên là những người có trình độ chuyên môn cao cũng như có sự
nhanh nhẹn và năng động.
Có nhiều tiêu chí khác nhau để đánh giá chất lượng đội ngũ nhân sự. Ở đây,
tác giả trình bày đánh giá chất lượng đội ngũ nhân sự dựa trên một số tiêu chí chính
như: trình độ chuyên môn nghiệp vụ, kỹ năng nghề nghiệp, tính chuyên nghiệp khi
xử lý công việc, đạo đức nghề nghiệp và tiêu chí sức khỏe.
+ Trình độ chuyên môn nghiệp vụ
Trình độ chuyên môn nghiệp vụ là điều kiện tiên quyết trong việc thực hiện
các nhiệm vụ và tạo ra sản phẩm công việc. Trình độ là mức độ về sự hiểu biết, về
kỹ năng được xác định hoặc đánh giá theo tiêu chuẩn nhất định nào đó thông qua
quá trình học tập, rèn luyện, trau dồi kiến thức về lĩnh vực mà mình quan tâm.
Chỉ có nắm rõ, hiểu rõ chuyên môn nghiệp vụ mới giúp cho cán bộ nhân viên
làm đúng và làm tốt công việc của mình. Trình độ chuyên môn nghiệp vụ là một
quá trình tích lũy kiến thức, từ thấp đến cao, từ đơn giản đến phức tạp để có được
sự hiểu biết sâu rộng đến khía cạnh, lĩnh vực mà mỗi người quan tâm.
+ Kỹ năng nghề nghiệp
Kỹ năng là khả năng vận dụng những kiến thức thu nhận được trong một lĩnh
vực nào đó vào thực tế. Kỹ năng nghề nghiệp bao giờ cũng gắn với một hoạt động cụ
thể ở một lĩnh vực cụ thể như kỹ năng ra quyết định, kỹ năng phối hợp, kỹ năng viết
báo cáo, kỹ năng soạn thảo văn bản... Đây là sản phẩm của quá trình tư duy kết hợp
với việc tích luỹ kinh nghiệm thông qua đào tạo, bồi dưỡng, rèn luyện, công tác.
Kỹ năng nghề nghiệp được chia thành các nhóm như:
+ Nhóm kỹ năng liên quan đến đề xuất, ban hành, thực hiện và kiểm tra các
chính sách, các quyết định quản lý như kỹ năng thu thập, tổng hợp, phân tích và
đánh giá thông tin; kỹ năng triển khai quyết định quản lý; kỹ năng phối hợp; kỹ
năng đánh giá dư luận.
+ Nhóm kỹ năng quan hệ, giao tiếp như kỹ năng làm việc nhóm, kỹ năng
lắng nghe, kỹ năng thuyết phục, kỹ năng giao tiếp khách hàng.
+ Nhóm kỹ năng tác nghiệp cá nhân như kỹ năng viết báo cáo, kỹ năng bố
trí lịch công tác, kỹ năng lắng nghe, kỹ năng thuyết trình.

27. 17
Tất cả các kỹ năng nêu trên đều chịu ảnh hưởng quan trọng của trình độ
chuyên môn, khả năng cá nhân và kinh nghiệm công tác của người cán bộ ngân
hàng trong quá trình làm việc. Bởi vậy, đây là nội dung phức tạp trong quá trình
đánh giá cán bộ, dễ gây nhầm lẫn với trình độ chuyên môn nghiệp vụ.
+ Tính chuyên nghiệp
Tính chuyên nghiệp của cán bộ nhân viên ngân hàng thể hiện qua tác phong,
cử chỉ, lời nói, hành động; ở sự hiểu biết về chuyên môn nghiệp vụ; sự tuân thủ quy
chế, quy trình hay trong quá trình tác nghiệp. Ngày nay, khi mà hoạt động hội nhập
ngày càng diễn ra sâu rộng, dưới sự cạnh tranh ngày càng khốc liệt càng đòi hỏi
mỗi cán bộ nhân viên phải không ngừng hoàn thiện, nâng cao tính chuyên nghiệp
của bản thân.
+ Đạo đức nghề nghiệp
Đạo đức là tập hợp những nguyên tắc, quy tắc, chuẩn mực xã hội nhằm điều
chỉnh và đánh giá cách ứng xử của con người trong mối quan hệ với nhau và quan
hệ với xã hội. Với đặc trưng của ngành ngân hàng là kinh doanh tiền tệ, một thứ
hàng hóa rất nhạy cảm, cán bộ nhân viên ngân hàng thường xuyên tiếp xúc với tiền,
thứ mà có thể coi là có sức mạnh vạn năng thì việc giữ đạo đức nghề nghiệp trở nên
vô cùng quan trọng. Mỗi cán bộ nhân viên cần phải giữ cho mình được đạo đức
nghề nghiệp trong sáng, phải có bản lĩnh vững vàng, vượt qua mọi sự cám dỗ, tư lợi
cho bản thân, góp phần xây dựng và phát triển tổ chức
1.1.5. Các chỉ tiêu phản ánh chất lượng tín dụng bán lẻ
a) Nhóm chỉ tiêu phản ánh quy mô cung cấp tín dụng bán lẻ của NHTM đáp
ứng yêu cầu phát triển nền kinh tế.
Đây là một trong các nhóm chỉ tiêu phản ánh chất lượng tín dụng bán lẻ, nó
cho biết năng lực quản lý hoạt động tín dụng bán lẻ nhằm đáp ứng yêu cầu phát
triển nền kinh tế và nỗ lực gia tăng thị phần của NHTM. Một NHTM có chất lượng
tín dụng tốt thì phải có quy mô dư nợ tương xứng với các tiềm năng của mình và có
sự tăng trưởng qua các năm, đáp ứng nhu cầu vốn cho đa dạng các ngành, các thành
phần kinh tế. Các chỉ tiêu chính bao gồm:
- Chỉ tiêu dư nợ tín dụng và tốc độ tăng trưởng tín dụng

28. 18
Dư nợ tín dụng: Chỉ tiêu này phản ánh nguồn vốn cho vay của NHTM được
đầu tư vào nền kinh tế tại thời điểm xác định. Hiện nay phân loại dư nợ tín dụng tại
mỗi thời điểm xác định được thể hiện ở nhiều tiêu thức khác nhau như theo thời
gian, theo thành phần kinh tế, theo ngành sản xuất, theo bảo đảm tiền vay …
Tốc độ tăng trưởng tín dụng: Chỉ tiêu này cho ta biết tỷ lệ tăng trưởng tín
dụng của NHTM. Tốc độ tăng dư nợ tín dụng phải phù hợp với tốc độ huy động vốn
của NHTM và các quy định của pháp luật hiện hành. Nếu các NHTM đẩy nhanh tốc
độ tăng trưởng tín dụng quá cao trong thời gian ngắn sẽ dẫn đến rủi ro tín dụng, ảnh
hưởng đến chất lượng tín dụng
- Chỉ tiêu phản ánh quy mô cung cấp tín dụng bán lẻ cho các thành phần kinh
tế: Chỉ tiêu này phản ánh quy mô cấp tín dụng đối với từng ngành sản xuất kinh
doanh. Phản ánh danh mục đầu tư của ngân hàng tại từng thời điểm. Qua đó đánh
giá mức độ phân tán rủi ro trong lĩnh vực đầu tư của NHTM. Tùy từng thời kỳ điều
hành chính sách tiền tệ của Ngân hàng nhà nước mà mỗi ngân hàng mở rộng hay
thu hẹp phạm vi đầu tư trong lĩnh vực ngành hợp lý. Nếu NHTM quá tập trung đầu
tư ở một lĩnh vực ngành nào đó thì mức độ rủi ro sẽ cao và ảnh hưởng đến chất
lượng tín dụng của NHTM.
b) Nhóm các chỉ tiêu phản ánh chất lượng tín dụng bán lẻ trên phương diện
lợi ích chủ sở hữu ngân hàng
NHTM là tổ chức kinh tế hoạt động vì mục tiêu lợi nhuận. Một NHTM có chất
lượng tín dụng bán lẻ cao đồng nghĩa với việc NHTM đó thu về bao nhiêu lợi nhuận từ
hoạt động tín dụng bán lẻ và hiệu quả sử dụng vốn của NHTM đó như thế nào.
- Chỉ tiêu phản ánh thu nhập từ hoạt động tín dụng bán lẻ
Lợi nhuận từ hoạt động tín dụng bán lẻ: Trong hoạt động tín dụng, lợi nhuận
từ hoạt động cho vay chiếm tỷ trọng chủ yếu trong hoạt động kinh doanh của
NHTM. Khi tốc độ tăng doanh thu chậm hơn tốc độ tăng chi phí sẽ dẫn đến lợi
nhuận giảm sút.
Tỷ trọng thu nhập từ hoạt động tín dụng bán lẻ:Chỉ tiêu này giúp ta đánh giá
được khả năng sinh lời từ hoạt động tín dụng bán lẻ, qua đó thấy được tầm quan
trọng của nó để có biện pháp nâng cao chất lượng của hoạt động cho vay. Tỷ trọng

29. 19
thu nhập từ hoạt động tín dụng bán lẻ càng cao chứng tỏ chất lượng tín dụng bán lẻ
càng cao và ngược lại.
- Nhóm chỉ tiêu phản ánh chất lượng tín dụng bán lẻ dựa trên năng lực tài
chính của NHTM
+ Tỷ lệ tối đa của nguồn vốn ngắn hạn được sử dụng để cho vay trung, dài hạn:
Chỉ tiêu này cho thấy nếu NHTM không cân đối được nguồn vốn, sử dụng
quá nguồn vốn huy động ngắn hạn để cho vay trung, dài hạn có thể dẫn đến tình
trạng thiếu hụt thanh khoản khi đến hạn trả nợ mà ngân hàng không có nguồn trả.
+ Tỷ lệ dư nợ bán lẻ/huy động vốn bán lẻ:
Chỉ tiêu này cho biết khả năng sử dụng nguồn vốn vay đầu tư cho các hoạt động
phát triển kinh tế, xã hội. Tỷ lệ cấp tín dụng bán lẻ so với nguồn vốn huy động bán lẻ
được tính bằng thương số giữa dư nợ cho vay và tổng vốn huy động từ dân cư.
+ Hệ số rủi ro tín dụng:
Chỉ tiêu này cho thấy tỷ trọng của khoản mục tín dụng trong tài sản có. Chỉ
tiêu này cho biết cho vay chiếm tỷ trọng cao hay thấp so với tổng tài sản qua đó biết
được hướng đầu tư và đa dạng hóa các sản phẩm của NHTM, giúp NHTM phân tán
rủi ro, nhằm hạn chế rủi ro tín dụng.
- Nhóm chỉ tiêu phản ánh an toàn trong hoạt động tín dụng bán lẻ
Chất lượng tín dụng bán lẻ không chỉ thể hiện ở quy mô tín dụng bán lẻ, tốc
độ tăng trưởng hoạt động tín dụng bán lẻ mà còn thể hiện ở mức độ an toàn, hay độ
rủi ro trong hoạt động tín dụng bán lẻ. Hoạt động tín dụng luôn tiềm ẩn các rủi ro,
nhưng các NHTM phải đảm bảo rằng rủi ro là ở mức chấp nhận, đảm bảo cho
NHTM vẫn có thể tồn tại và phát triển.
Các chỉ tiêu phản ánh an toàn trong hoạt động tín dụng bán lẻ gồm có:
+ Dư nợ các nhóm: Hiện nay, các NHTM phân chia nợ thành 5 nhóm, bao gồm:
Nhóm 1: Nợ đủ tiêu chuẩn: Bao gồm các khoản nợ được đánh giá là có khả
năng thu hồi cả gốc và lãi đúng hạn.
Nhóm 2: Nợ cần chú ý: Bao gồm các khoản nợ được đánh giá là có khả
năng thu hồi đầy đủ cả gốc và lãi nhưng có dấu hiệu khách hàng suy giảm khả năng
trả nợ.

30. 20
Nhóm 3: Nợ dưới tiêu chuẩn: Bao gồm các khoản nợ được đánh giá là không
có khả năng thu hồi đầy đủ cả nợ gốc và lãi khi đến hạn. Các khoản nợ này được
đánh giá là có khả năng tổn thất một phần nợ gốc và lãi
Nhóm 4: Nợ nghi ngờ: Bao gồm các khoản nợ được đánh giá là khả năng tổn
thất cao
Nhóm 5: Nợ có khả năng mất vốn: Bao gồm các khoản nợ được đánh giá là
không còn khả năng thu hồi vốn.
Phân loại dư nợ để xác định mức độ rủi ro tín dụng ảnh hưởng đến chất
lượng tín dụng của NHTM tại từng thời điểm phân tích, đánh giá.
+ Dư nợ tín dụng theo bảo đảm tiền vay:
Tỷ lệ này phản ánh mức độ bù đắp tổn thất cho ngân hàng khi khoản thu thứ
nhất gặp rủi ro, khách hàng không trả được gốc và lãi đúng thời hạn. Tỷ lệ này càng
cao thì mức độ rủi ro tín dụng càng giảm.
+ Chỉ tiêu nợ xấu – tỷ lệ nợ xấu
Theo định nghĩa của chuẩn mực kế toán quốc tế, “nợ xấu là các khoản nợ
quá hạn trả lãi và/hoặc gốc trên 90 ngày và khả năng trả nợ đáng lo ngại”. Như vậy,
về cơ bản, nợ xấu được xác định dựa trên hai yếu tố là quá hạn trên 90 ngày và khả
năng trả nợ thấp.
Tỷ lệ nợ xấu: là một trong những chỉ tiêu quan trọng để đánh giá chất lượng
tín dụng của ngân hàng, nó phản ánh những rủi ro tín dụng mà ngân hàng phải đối
mặt. Nếu chỉ tiêu này cao, ngân hàng sẽ bị đánh giá là có chất lượng tín dụng thấp
và ngược lại. Tuy nhiên, nợ xấu là một vấn đề khó tránh khỏi trong hoạt động tín
dụng NHTM, vấn đề là NHTM phải duy trì tỷ lệ nợ xấu ở mức thấp nhất và có thể
chấp nhận được.
𝑇ỷ 𝑙ệ 𝑛ợ 𝑥ấ𝑢 = 𝐷ư 𝑛ợ 𝑥ấ𝑢 /𝑇ổ𝑛𝑔 𝑑ư 𝑛ợ 𝑐ℎ𝑜 𝑣𝑎𝑦 𝑥 100%
1.1.6. Các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng tín dụng bán lẻ
1.1.6.1. Các nhân tố khách quan
- Môi trường kinh tế vĩ mô:
Là một tế bào trong nền kinh tế, sự tồn tại và phát triển của ngân hàng cũng
như doanh nghiệp chịu ảnh hưởng rất nhiều từ môi trường kinh tế. Sự biến động của

31. 21
nền kinh tế theo chiều hướng tốt hay xấu sẽ làm hiệu quả hoạt động của ngân hàng
và doanh nghiệp biến động theo chiều hướng tương tự. Sự ổn định hay không ổn
định về kinh tế chính trị và chính sách kinh tế của mỗi quốc gia đều ảnh hưởng trực
tiếp đến hoạt động sản xuất của doanh nghiệp cũng như ngân hàng. Khi nền kinh tế
ổn định sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho tín dụng ngân hàng phát triển, quá trình sản
xuất kinh doanh của doanh nghiệp được tiến hành một cách bình thường, không bị
ảnh hưởng bởi lạm phát, khủng hoảng tài chính dẫn đến khả năng cho vay và khả
năng trả nợ không có biến động lớn. Trên thực tế, để xã hội phát triển đi lên cần
phải có tăng trưởng kinh tế nhưng kéo theo đó là vấn đề lạm phát. Nếu chúng ta
không quản lý tốt để lạm phát ở con số cao thì các ngân hàng sẽ là người chịu thiệt
thòi nhất do đồng tiền mất giá. Như vậy, chất lượng tín dụng cũng bị giảm sút
nghiêm trọng.
Ngoài ra, do chính sách kinh tế vĩ mô của Nhà nước ưu tiên hay hạn chế phát
triển một số ngành nghề cũng ảnh hưởng không nhỏ tới chất lượng tín dụng. Chu kỳ
phát triển kinh tế cũng có tác động tới chất lượng tín dụng. Trong thời kỳ sản xuất
kinh doanh trì trệ, nhu cầu vốn tín dụng giảm, gây ra tình trạng ứ đọng vốn và các
khoản tín dụng cũng khó được hoàn trả. Ngược lại, trong thời kỳ hưng thịnh, các
doanh nghiệp đua nhau mở rộng sản xuất kinh doanh dẫn đến nhu cầu vay vốn lớn.
Tương tự, đối với chu kỳ kinh doanh của các doanh nghiệp, nếu đang ở giai đoạn
tăng trưởng sẽ có nhu cầu vốn lớn hơn thời kỳ suy thoái, không tiêu thụ được sản
phẩm, hàng ứ đọng, thị phần giảm sút,…
- Môi trường pháp lý
Hoạt động môi trường nói riêng cũng như tất cả các hoạt động của nền kinh
tế nói chung muốn hoạt động hiệu quả thì cần phải có một hệ thống pháp luật đồng
bộ, thống nhất, đầy đủ đi kèm hỗ trợ. Pháp luật đã trở thành bộ phận không thể
thiếu trong cơ chế thị trường có sự quản lý của nhà nước. Một hệ thống pháp luật
không đầy đủ, không chặt chẽ, nhiều khe hở và bất cập sẽ tạo cơ hội cho hành vi
làm ăn bất chính, lừa đảo lẫn nhau và lừa đảo ngân hàng. Môi trường pháp lý không
chặt chẽ, không ổn định khiến cho các nhà đầu tư trung thực e dè, không dám mạnh
dạn phát triển sản xuất kinh doanh, hệ lụy là nhu cầu vốn tín dụng cũng giảm theo.
Pháp luật tạo ra hành lang pháp lý giúp cho mọi hoạt động sản xuất kinh doanh tiến

32. 22
hành thuận tiện và đạt kết quả cao. Chính vì vậy, pháp luật cũng đóng một vai trò
không thể thiếu góp phần làm nên chất lượng tín dụng trong ngân hàng.
- Kết quả hoạt động kinh doanh của khách hàng:
Khả năng trả nợ của doanh nghiệp phụ thuộc vào kết quả kinh doanh của
doanh nghiệp trong trong lai. Nếu một doanh nghiệp trong tình trạng thị phần bị thu
hẹp, nhà cung cấp không ổn định,… thì khả năng trả nợ ngân hàng sẽ không được
đảm bảo. Hơn nữa, khi ngân hàng cho vay theo dự án, nếu dự án đó không có tính
khả thi thì ngân hàng cũng có khả năng không thu hồi được vốn và lãi đúng hạn.
1.1.6.2. Các nhân tố chủ quan
- Chính sách tín dụng
Với chiến lược kinh doanh đã được xây dựng, mỗi ngân hàng sẽ có những
chính sách tín dụng nhằm đạt được các mục tiêu đề ra. Chính sách tín dụng đóng
vai trò trực tiếp quyết định quy mô, tính chất và chất lượng của các khoản tín dụng.
Với ý nghĩa đó, rõ ràng chính sách tín dụng có tác động rất lớn đến chất lượng tín
dụng của ngân hàng. Trước hết, về mặt quy mô tín dụng, nếu chính sách tín dụng
trong một thời kỳ nào đó là hạn chế tín dụng thì có thể là dấu hiệu chất lượng tín
dụng đang có vấn đề hay ít ra thì xét về mặt quy mô không thể nói tín dụng đang
trong giai đoạn tốt.
Ngoài ra, chính sách tín dụng còn bao gồm một loạt các quy định như: quy
định về điều kiện, tiêu chuẩn tín dụng đối với khách hàng, lĩnh vực tài trợ, biện
pháp bảo đảm tiền vay, quy trình tín dụng,… Nếu các vấn đề đó không được giải
quyết theo hướng hài hoà lợi ích giữa ngân hàng, khách hàng và xã hội, sẽ hứa hẹn
một chính sách tín dụng không hợp lý, không khoa học. Khi đó, chất lượng tín dụng
sẽ không cao hoặc thậm chí là rất thấp. Để đạt được mục tiêu thu hút khách hàng,
chiếm lĩnh và mở rộng thị phần trong chính sách tín dụng đã đề ra, các NHTM luôn
có sự cạnh tranh gay gắt về lãi suất bằng cách tăng lãi suất huy động vốn, hạ thấp
lãi suất cho vay của mình, không thực hiện đầy đủ quy trình tín dụng, hạ thấp tiêu
chuẩn đánh giá khách hàng, dẫn đến thông tin sai lệch và rủi ro, đồng thời không
thể nâng cao chất lượng phục vụ vì đảm bảo thu nhập theo kế hoạch từng năm mà
mạo hiểm cho vay ồ ạt các dự án kém chất lượng, tiềm ẩn nhiều rủi ro, dẫn đến khả
năng giảm mạnh của chất lượng tín dụng.

33. 23
Vì vậy, các ngân hàng cần phải thống nhất trong nhận thức và nhất quán
trong thực hiện chính sách tín dụng với tầm nhìn dài hạn, không vì lợi ích trước mắt
mà làm tổn hại lợi ích lâu dài trong các năm tiếp theo.
- Năng lực, trình độ của đội ngũ cán bộ tín dụng
Trong tất cả các lĩnh vực của nền kinh tế, con người luôn đóng vai trò quan
trọng nhất. Chính vì thế, để nâng cao chất lượng tín dụng cần có nhiều yếu tố trong
đó con người là yếu tố trung tâm. Nền kinh tế càng phát triển, các ngành và lĩnh vực
do đó cũng ngày càng phức tạp và yếu tố chất xám ngày càng tăng. Ngành ngân
hàng là một ngành đặc biệt trong nền kinh tế, nơi mà công nghệ hiện đại được ứng
dụng. Tính phức tạp và tinh vi trong việc xử lý các nghiệp vụ đòi hỏi cán bộ ngân
hàng phải có đủ trình độ chuyên môn, phẩm chất, đạo đức. Trình độ cán bộ tín dụng
ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng tín dụng. Mặt khác, khách hàng của ngân hàng
ngày càng phong phú, hoạt động trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Do đó, cán bộ tín
dụng cũng phải có trình độ, hiểu biết nhiều lĩnh vực để có thể đánh giá được khách
hàng và dự án xin vay.
- Công nghệ phục vụ hoạt động tín dụng
Công nghệ cũng góp phần không nhỏ trong việc nâng cao chất lượng tín
dụng ngân hàng. Nó là công cụ, phương tiện thực hiện tổ chức quản trị ngân hàng,
kiểm tra quá trình sử dụng vốn vay và thực hiện nghiệp vụ giao dịch với khách
hàng. Đặc biệt, với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ thông tin hiện nay, các
trang thiết bị, phầm mềm tin học đã giúp ngân hàng quản lý được dữ liệu hiệu quả,
cập nhật được thông tin nhanh chóng, kịp thời, chính xác. Trên cơ sở đó đưa ra
quyết định tín dụng đúng đắn, không bỏ lỡ cơ hội kinh doanh, giúp cho quá trình
quản lý tiền vay và thanh toán được thuận lợi, nhanh chóng và chính xác đồng thời
giảm thiểu được rủi ro cho ngân hàng do thông tin bất cân xứng gây ra.
- Hoạt động giám sát các khoản vay
Cho dù công tác thẩm định có hiệu quả giúp ngân hàng có được những khách
hàng tốt, những dự án khả thi có khả năng sinh lời cao thì cũng không có gì là chắc
chắn về chất lượng tín dụng cả. Bởi lẽ, hoạt động kinh doanh luôn chứa đựng những
rủi ro tiềm ẩn, bản thân dự án trong quá trình thực hiện cũng có nhiều phát sinh
ngoài dự kiến. Chính vì vậy, công tác giám sát và xử lý tình huống tín dụng sau khi

34. 24
cho vay có ý nghĩa rất quan trọng. Hoạt động giám sát chủ yếu tập trung vào các
vấn đề như: sự tuân thủ đúng mục đích sử dụng vốn, tình hình hoạt động thực tế của
dự án, tiến độ trả nợ, quá trình sử dụng, bảo quản và biến động của tài sản doanh
nghiệp,… Làm tốt công tác này sẽ giúp ngân hàng phát hiện và ngăn chặn kịp thời
những biểu hiện tiêu cực như: sử dụng vốn sai mục đích, âm mưu tẩu tán tài sản,
lừa đảo ngân hàng. Đồng thời, thông qua việc giám sát cũng giúp ngân hàng đưa ra
những lời khuyên hữu ích và kịp thời với doanh nghiệp hoặc trực tiếp giúp đỡ khi
gặp khó khăn bằng cách gia hạn nợ, điều chỉnh kỳ hạn nợ, cho vay thêm nhằm giúp
đỡ việc thực hiện dự án của doanh nghiệp đạt hiệu quả cao nhất, qua đó góp phần
nâng cao chất lượng tín dụng của ngân hàng.
1.2. Cơ sở thực tiễn về nâng cao chất lượng tín dụng bán lẻ
1.2.1. Kinh nghiệm về nâng cao chất lượng tín dụng bán lẻ ở một số ngân hàng
thương mại trên thế giới
1.2.1.1 Kinh nghiệm nâng cao chất lượng tín dụng bán lẻ của ngân hàng Citibank
tại Mỹ
Citibank N.A là công ty trực thuộc Citicorp được thành lập vào năm 1812 tại
United States, với 3.400 chi nhánh, có trụ sở trên 100 nước, và hơn 160.000 nhân
viên trên toàn thế giới. Citibank thành công do khả năng tận dụng mạng lưới rộng
khắp toàn cầu và những kinh nghiệm chuyên môn quốc tế trong nỗ lực nâng cao
chất lượng tín dụng bán lẻ, giảm thiểu tối đa các rủi ro tín dụng cho ngân hàng.
Thực tế hoạt động tín dụng của Citibank N.A ở Mỹ cho thấy, để nâng cao
chất lượng tín dụng bán lẻ hiệu quả cần:
Thứ nhất, nuôi dưỡng một mối quan hệ lâu dài và tổng hợp với bên đi vay và
phục vụ mọi nhu cầu về tài chính của họ. Kết quả là những người cho vay sẽ hiểu
nhiều hơn về tình hình tài chính của khách hàng và có được lợi nhuận khi bán các
sản phẩm tài chính đa dạng, trong khi đó bên vay sẽ có được một nguồn hỗ trợ lâu
dài cùng với dịch vụ tín dụng.
Thứ hai, nhấn mạnh việc thẩm định khoản vay hơn là việc kiểm soát khoản
vay. Việc cắt giảm hoặc làm tắt trong quá trình thẩm định sẽ dẫn đến khoản nợ xấu.
Thêm vào đó, cho vay các khoản nợ có rủi ro sẽ không đáng nếu tính đến khối

35. 25
lượng công việc phải thực hiện để khoản vay không bị quá hạn. Hơn nữa, cần đánh
giá đúng tình trạng của từng bên vay hơn là câu nệ vào các phương pháp và công
thức tự động, ví dụ như chấm điểm tín dụng. Chấm điểm tín dụng, căn cứ vào công
thức có sẵn để đo lường và tiên đoán về mức độ rủi ro của các khách hàng tiềm
năng, được thiết kế để cải tạo quy trình thẩm định khoản vay. Mặc dù chấm điểm
tín dụng theo cách truyền thống thường được sử dụng cho vay tiêu dùng, khi dựa
vào đó để duyệt khoản tín dụng thẻ hoặc tín dụng để mua ô tô, họ là khách hàng
tiềm năng trong một chuỗi khách hàng. 8/9 đơn vị cho vay được nghiên cứu, tuy
nhiên, lại không sử dụng chấm điểm tín dụng cho khách hàng nhỏ, chủ yếu vì họ
cho rằng không có nhiều tương quan giữa quá khứ tín dụng của bên vay, như được
đo lường trong hệ số tín nhiệm, với hoạt động của khách hàng này trong tương lai.
Mặc dù có một số đơn vị cho vay sử dụng chấm điểm tín dụng cho tín dụng tiêu
dùng, họ tin rằng cho vay doanh nghiệp nhỏ có quá nhiều những đặc tính riêng rất
khó được phân tích thông qua một hệ thống tự động. Hơn thế nữa, chấm điểm tín
dụng có thể loại trừ mất các khách hàng tiềm năng tốt, những khách hàng không có
đủ số lượng năm có lãi, số năm có lãi tối thiểu là một tiêu chí để xác định dự án khả
thi trong tương lai.
Thứ ba, tránh sử dụng những đơn vị môi giới, vì các đơn vị môi giới không
có động cơ để đem lại các khoản vay có chất lượng cao hơn do họ được trả không
căn cứ vào chất lượng khoản vay.
Thứ tư, “thực chứng hơn thực cung”, nghĩa là cần yêu cầu bên vay phải
chứng tỏ được kinh nghiệm của mình trong kinh doanh, yêu cầu bên vay cung cấp
thế chấp cả tài sản cá nhân và tài sản doanh nghiệp cho dù là tài sản đảm bảo có cần
thiết hay không để tạo ra động lực về tâm lý cho bên vay đối với khoản vay.
Thứ năm, tập trung quyết định cho vay để bảo đảm tính thống nhất và kiểm
soát. Mặc dù các bên cho vay nhỏ hoặc lớn có thể khác nhau về phương pháp xem
xét khoản vay, cả 2 đều yêu cầu có ít nhất một cán bộ, không phải là cán bộ thẩm
định khoản vay, để xem xét lại khoản vay và đưa ra quyết định phê duyệt cuối cùng.
Kết cấu này loại bỏ việc ra quyết định phê duyệt cuối cùng từ nhiều cán bộ rải rác

36. 26
mà tập trung việc phê duyệt vào một cán bộ hoặc một nhóm để đảm bảo tính thống
nhất, kiểm soát và hiệu quả trong thẩm định khoản vay.
Thứ sáu, yêu cầu cán bộ cho vay phải có trách nhiệm với khoản vay họ cho
vay. Quyết định tín dụng chỉ tốt khi thông tin trình bày, việc phân tích phải đầy đủ,
đa số các đơn vị cho vay đều tin vào trách nhiệm của cán bộ cho vay. Mặc dù không
có đơn vị nào nhấn mạnh về việc phạt các cán bộ khi có nợ khó đòi, trong đa số
trường hợp các cán bộ cho vay phải hỗ trợ việc thu hồi các khoản vay khó đòi.
Thứ bảy, áp dụng hệ số tín nhiệm cho các khoản vay mới và thẩm định lại hệ
số này theo định kỳ trong suốt thời hạn của khoản vay. Ngân hàng cần có một hệ
thống chấm hệ số tín nhiệm hoặc có kế hoạch để tạo ra một chương trình chấm
điểm. Trong một chương trình điển hình, một khoản vay mới sẽ được áp dụng một
giá trị bằng số thể hiện mức rủi ro vào thời điểm thẩm định khoản vay. Trong suốt
thời gian vay vốn, con số này có thể được duyệt lại căn cứ vào lịch sử trả nợ của
bên vay và các yếu tố khác. Khi có trục trặc được tìm ra, càn có cách để nhận ra và
theo dõi các khoản nợ xấu. Hệ thống này khác với chấm điểm tín dụng, được sử
dụng trước đó để ra quyết định vay vốn.
Thứ tám, xác định nợ xấu sớm và tăng cường các nỗ lực thu hồi nợ rất mạnh
mẽ; luôn theo dõi để xác định sớm những dấu hiệu của khoản vay xấu trong tương
lai. Cách tốt nhất để xác định sớm các dấu hiệu là luôn giữ mối liên hệ với khách
hàng, không đợi cho đến khi khoản vay trở nên quá hạn. Sự tích cực xác định và tìm
kiếm khả năng thu hồi các khoản nợ chỉ trong vài ngày kể từ khi khoản vay bị trễ
có thể làm giảm thời gian cần có tiêu tốn vào các động tác thu hồi nợ và cho phép
các bên cho vay điều chỉnh thời hạn trả nợ hoặc giải quyết các vấn đề khác của bên
vay sớm.
Với những chính sách hữu hiệu và dứt khoát Citibank N.A ở Mỹ đã nâng cao
chất lượng tín dụng bán lẻ một cách hiệu quả, giảm tỷ lệ nợ xấu trong toàn bộ hệ thông
ngân hàng nhưng không làm giảm hiệu quả mở rộng thị trường trong nhiều năm.
1.2.1.2 Kinh nghiệm nâng cao chất lượng tín dụng bán lẻ của ngân hàng Mitsubishi
UFJ tại Nhật Bản
Ngân hàng Mitsubishi UFJ là ngân hàng lớn nhất tại Nhật cả về ngồn vốn lẫn
tổng tài sản. Ngân hàng này do tập đoàn Mitsubishi Tokyo Financial Group và

37. 27
Công ty UFJ Holdings đã sáp nhập với nhau vào năm 2005 để hình thành nên tập
đoàn Mitsubishi UFJ Financial Group (MUFG) - một trong số các tập đoàn tài
chính lớn nhất thế giới. Hiện tại ngân hàng UFJ cũng đã có mặt tại thị trường ngân
hàng Việt Nam.
Để nâng cao hiệu quả kinh doanh, Mitsubishi UFJ đã áp dụng các biện pháp
nâng cao chất lượng tín dụng bán lẻ hiệu quả như sau:
Một là, hoàn thiện bộ máy quản lý rủi ro tín dụng và quản lý chất lượng tín
dụng bán lẻ: Để nâng cao chất lượng tín dụng bán lẻ, Mitsubishi UFJ đã xây dựng
và hoàn thiện bộ máy quản lý rủi ro bán lẻ phù hợp với thông lệ quốc tế, trong đó
quan trọng nhất là hình thành bộ phận quản lý rủi ro ở hội sở chính và ở các Chi
nhánh. Mô hình quản lý rủi ro bao gồm: Uỷ ban quản lý rủi ro trực thuộc Hội đồng
quản lý; Ban quản lý rủi ro thuộc cơ quan điều hành ở Trung ương và Phòng quản
lý rủi ro tại các Chi nhánh. Trong đó, bộ phận quản lý rủi ro hoạt động theo nguyên
tắc không tham gia vào quá trình tạo ra rủi ro.
Hai là, nâng cao chất lượng công tác thẩm định năng lực chủ đầu tư, thẩm
định dự án vay vốn: Công tác thẩm định được thực hiện trên cơ sở việc quản lý tín
dụng theo khách hàng chứ không phải chỉ quản lý theo dự án. Để nâng cao chất
lượng thẩm định, ngân hàng bố trí cán bộ có đủ phẩm chất, năng lực, kinh nghiệm
trong công tác thẩm định, thường xuyên tổ chức các buổi thảo luận và khoá học về
thẩm định dự án để cập nhật thông tin, cách thức thẩm định. Đồng thời khi thẩm
định Mitsubishi UFJ chú trọng công tác thu thập, xử lý thông tin về dự án, khoản
vay; áp dụng các chỉ tiêu thẩm định như NPV, IRR, phân tích độ nhạy…
Ba là, xây dựng hệ thống xếp hạng tín dụng nội bộ: Hệ thống này là một
phương pháp chấm điểm nhất quán dựa trên các chỉ số tài chính và các nhân tố phi
tài chính trong hoàn cảnh thực tế hiện tại của ngân hàng theo các loại hình khách
hàng khác nhau nhằm đánh giá rủi ro liên quan đến khách hàng vay. Hệ thống xếp
hạng tín dụng nội bộ của Mitsubishi UFJ bao gồm: (i) Các cơ sở pháp lý liên quan
đến thành lập và ngành nghề kinh doanh của khách hàng; (ii) Các chỉ tiêu kinh tế
tổng hợp liên quan đến tình hình kinh doanh, tài chính, tài sản, khả năng thực hiện
nghĩa vụ theo cam kết; (iii) Uy tín với các TCTD đã giao dịch trước đây; (iv) Các
tiêu chí đánh giá khách hàng chi tiết, cụ thể, có hệ thống (đánh giá yếu tố ngành

38. 28
nghề, địa phương) trên cơ sở đó xếp hạng cụ thể đối với khách hàng. Kết quả xếp
hạng tín dụng nội bộ là cơ sở để Mitsubishi UFJ xác định giới hạn tín dụng, xác
định các điều kiện tín dụng thích hợp với khách hàng; tiến hành phân loại nợ và
trích lập dự phòng theo quy định.
Bốn là, tăng cường kiểm tra giám sát, quản lý nợ vay: Việc tăng cường kiểm
tra, giám sát, quản lý nợ vay là biện pháp quan trọng nhằm nâng cao chất lượng tín
dụng bán lẻ, hạn chế RRTD đối với Mitsubishi UFJ , nhất là rủi ro đạo đức khi
khách hàng sử dụng vốn vay sai mục đích. Để thực hiện tốt công tác này đòi hỏi
tiền vay phải được chuyển trực tiếp cho đơn vị thụ hưởng. Việc giải ngân phải được
thực hiện qua hệ thống thanh toán của ngân hàng; định kỳ (quí) phải phân tích, đánh
giá tình hình tài chính của doanh nghiệp; tăng cường kiểm tra mục đích sử dụng
vốn vay, tài sản đảm bảo tiền vay và tình hình sản xuất kinh doanh của khách hàng
đặc biệt khách hàng có nợ quá hạn và lãi treo.
Năm là, nâng cao trình độ cán bộ tín dụng về năng lực chuyên và đạo đức
nghề nghiệp: Nguồn nhân lực chất lượng cao là yếu tố đảm bảo cho sự thành công
của việc thực hiện các biện pháp nâng cao chất lượng và hạn chế rủi ro tín dụng bán
lẻ. Để có thể tạo dựng nguồn nhân lực đủ mạnh, đáp ứng được yếu cầu nhất là trong
công tác nâng cao chất lượng tín dụng bán lẻ, Mitsubishi UFJ tập trung giải quyết
một số nhiệm vụ trọng tâm: chuẩn hoá đội ngũ cán bộ tín dung; có chính sách đào
tạo và đại ngộ hợp lý thông qua chế độ tiền lương, tiền thưởng, chế độ đào tạo, cơ
hội thăng tiến… đối với những cán bộ làm công tác tín dụng, thẩm định, nâng cao
chất lượng tín dụng bán lẻ. Đồng thời, Mitsubishi UFJ cũng ban hành qui định liên
quan đến vấn đề trách nhiệm cá nhân (nhất là trách nhiệm vật chất) trong việc để
xảy ra rủi ro gây tổn thất về tài sản cho ngân hàng.
1.2.2. Kinh nghiệm về nâng cao chất lượng tín dụng bán lẻ ở một số ngân hàng
thương mại tại Việt Nam
1.2.2.1. Kinh nghiệm về nâng cao chất lượng tín dụng bán lẻ của ngân hàng
Techcombank, chi nhánh Bắc Giang
Ngân hàng thương mại cổ phần Kỹ Thương Việt Nam chi nhánh Bắc
Giang (hay còn được gọi là Techcombank Bắc Giang) là một trong những ngân
hàng thương mại cổ phần lớn ở Việt Nam, được thành lập năm 1993 với số vốn ban

39. 29
đầu 20 tỷ Đồng Việt Nam (ĐVN). Qua 19 năm liên tục phát triển, Techcombank
Bắc Giang đã đạt nhiều thành công và phát triển vững mạnh.
Trong môi trường cạnh tranh gay gắt như hiện nay, để đảm bảo hoạt động
kinh doanh an toàn, hiệu quả và nâng cao khả năng cạnh tranh, ngân hàng
Techcombank đã có một loạt các biện pháp nhằm cải thiện dần chất lượng tín dụng
bán lẻ như sau:
Một là, hoạt động kiểm tra, kiểm soát để hạn chế rủi ro tính dụng bán lẻ đã
được tiến hành toàn diện và đồng thời ở tất cả các chi nhánh trong hệ thông
Techcombank. Việc hoàn thiện hệ thống phê duyệt tín dụng tập trung đã tạo tiền đề
cho việc phát triển các sản phẩm cá nhân và doanh nghiệp trên nền tảng nâng cao
chất lượng tín dụng bán lẻ, quản trị rủi ro theo đối tượng khách hàng. Hoạt động
kiểm soát cho vay đóng vai trò vô cùng quan trọng để nâng cao chất lượng tín dụng
bán lẻ. Việc kiểm soát này được thực hiện qua việc kiểm tra sửa dụng vốn vay,
kiểm tra tài sản đảm bảo, phát hiện các dấu hiệu rủi ro.
- Kiểm tra sử dụng vốn vay: Cán bộ kiểm tra lập biên bản và có kết luận rõ
ràng về việc:
(1) Khách hàng sử dụng vốn vay có đúng mục đích không
(2) Khách hàng có thực hiện đúng và nghiêm túc các quy định/cam kết nêu
tại Hợp đồng tín dụng không
(3) Các dấu hiệu bất thường khác liên quan đến tình hình tài chính và phi
tài chính của khách hàng...
- Kiểm tra tài sản đảm bảo: Techcombank Bắc Giang quy định rõ về thời
gian tiến hành kiểm tra, ít nhất một năm một lần. Việc kiểm tra tài sản đảm bảo phải
đảm bảo tối thiểu 3 nội dung:
(1) Tình trạng TSĐB so với thời điểm thẩm định/kiểm tra trước
(2) Dự báo tăng/giảm giá trị TSĐB
(3) Đề xuất bổ sung/thay thế TSĐB
- Phát hiện dấu hiệu rủi ro: Tất cả các cán bộ tham gia trong quy trình đều có
nhiệm vụ hỗ trợ phòng QLKH trong việc phát hiện dấu hiệu rủi ro.
Hai là, xây dựng chính sách tín dụng hợp lý: với định hướng tăng trưởng tín
dụng thận trọng, tập trung nâng cao chất lượng nên các giải pháp chính sách mà

40. 30
Techcombank đưa ra đã được ngân hàng áp dụng một cách linh động và sáng tạo,
góp phần quan trọng vào những kết quả đạt được trong thời gian vừa qua. Cụ thể,
chính sách tín dụng của ngân hàng Techcombank bao gồm: Các định hướng về
ngành, lĩnh vực đầu tư, xây dựng giới hạn tín dụng cho khách hàng doanh nghiệp,
quy định về thẩm quyền phán quyết tín dụng, xây dựng quy trình tín dụng trong đó
chia bộ phận tín dụng thành ba phòng ban hoạt động độc lập, các quy định về việc
kiểm tra sau khi cho vay và xử lý đối với các khoản vay có dấu hiệu rủi ro….
Ba là, trích lập dự phòng rủi ro tín dụng bán lẻ: Nợ của Techcombank Bắc
Giang được chia thành 5 nhóm, mỗi nhóm có múc trích lập dự phòng khác nhau,
bước đầu tạo nên quỹ dự phòng để xử lý tổn thất. Mặc dù việc trích lập dự phòng
tăng lên sẽ làm tăng chi phí và từ đó làm ảnh hưởng đến lợi nhuận của ngân hàng
nhưng Techcombank vẫn quyết tâm thực hiện trích lập dự phòng để nâng cao chất
lượng các khoản vay.
Bốn là, thực hiện nghiêm ngặt công tác thế chấp tài sản: Ngân hàng
Techcombank luôn lấy tính hiệu quả của phương án làm cơ sở hàng đầu trong xét
duyệt cho vay. Nhưng để nâng cao chất lượng tín dụng, phòng ngừa rủi ro có thể
xảy ra và ràng buộc trách nhiệm của khách hàng trong việc sử dụng vốn có hiệu quả
thì Techcombank luôn yêu cầu khách hàng phải có tài sản thế chấp.Việc thẩm định
hiện trạng của các tài sản, các giấy tờ cần thiết cũng như đánh giá khi cho vay đều
được thực hiện một cách chặt chẽ và nghiêm túc.
1.2.2.2. Kinh nghiệm về nâng cao chất lượng tín dụng bán lẻ của ngân hàng Nông
nghiệp và phát triển nông thôn, chi nhánh tỉnh Tuyên Quang (Agribank)
Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam, chi nhánh tỉnh
Tuyên Quang (tên giao dịch quốc tế là Vietnam Bank for Agriculture and Rural
Development, viết tắt là AGRIBANK Tuyên Quang) là ngân hàng thương mại lớn
nhất tỉnh Tuyên Quang tính theo tổng khối lượng tài sản.
Để ổn định tình hình hoạt động cũng như tối đa hóa lợi nhuận từ nguồn vốn
cho vay, Agribank Tuyên Quang đã áp dụng các biện pháp nâng cao chất lượng tín
dụng bán lẻ như sau:
Thứ nhất, xây dựng và hoàn thiện chính sách tín dụng linh hoạt, cạnh tranh
và có định hướng rõ ràng: ưu tiên các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh có tình

41. 31
hình tài chính tốt, có phương án kinh doanh khả thi, thường xuyên sử dụng các dịch
vụ của ngân hàng, có khối lượng tiền gửi lớn và có tài sản bảo đảm chắc chắn.
Thứ hai, Công tác kiểm tra và giám sát cho vay được thực hiện thường
xuyên thông qua thành lập bộ phận kiểm tra độc lập cùng với đội ngũ cán bộ tín
dụng có nhiệm vụ giám sát, kiểm tra các khoản vay ngay tại thời điểm được thực
hiện và kiểm tra chặt chẽ trong suốt thời kỳ tồn tại của nó.
Thứ ba, về xây dựng hệ thống thông tin tín dụng phục vụ cho công tác thẩm
định tín dụng, Agribank Tuyên Quang chủ động xây dựng các nguồn khai thác
thông tin như thiết lập mối quan hệ với các cơ quan quản lý các doanh nghiệp, hộ
gia đình, cá nhân, yêu cầu các khách hàng cung cấp các thông tin cả trước và trong
khi cho vay như điều kiện để được vay vốn.
Thứ tư, Công tác phân loại nợ được thực hiện định kỳ, là cơ sở cho hoạt
động kiểm tra giám sát thường xuyên với mục đích phát hiện sớm các dấu hiệu của
khoản vay có vấn đề từ đó tập trung giải quyết các khoản nợ xấu cũ và ngăn ngừa
nợ xấu mới phát sinh.
Thứ năm, cử cán bộ tín dụng tham dự các khóa đào tạo, cử cán bộ đi học tập,
nghiên cứu nhằm nâng cao trình độ trong công tác thẩm định cho vay. Đội ngũ cán
bộ tín dụng của ngân hàng ngày càng được nâng cao về trình độ với tỷ lệ từ đại học
đến trên đại học chiếm gần 90%.
1.2.3. Bài học kinh nghiệm cho ngân hàng TMCP đầu tư và phát triển Việt Nam,
chi nhánh Thái Nguyên
Nâng cao chất lượng tín dụng bán lẻ được xem là một xu hướng tất yếu khi
mà nó đóng vai trò ngày càng quan trọng trong hoạt động của các ngân hàng thương
mại Việt Nam, trước tình hình hội nhập kinh tế tài chính thế giới. Trong lộ trình hội
nhập của ngành tài chính ngân hàng, các ngân hàng nước ngoài có lợi thế về kinh
nghiệm, vốn và công nghệ thuận lợi trong việc chiếm lĩnh thị phần tài chính ngân
hàng Việt Nam. Bên cạnh đó, các ngân hàng thương mại Việt Nam với lợi thế mạng
lưới, am hiểu thị trường địa phương cần thiết tiếp cận và tham khảo các bài học
kinh nghiệm của các ngân hàng nước ngoài nhằm nâng cao nội lực và khả năng
cạnh tranh trong một sân chơi bình đẳng.