SlideShare a Scribd company logo
1 of 25
Download to read offline
‫طةرميان‬ ‫زانكؤي‬ ‫طؤظاري‬Journal of Garmian University‫كرميان‬ ‫جامعة‬ ‫جملة‬
32 | acadj@garmian.edu.krd Vol.4, No.4 (December, 2017)
http://jgu.garmian.edu.krd https://doi.org/10.24271/garmian.202
‫كات‬ ‫سيميؤلؤذياى‬:‫كورديدا‬ ‫شيعري‬ ‫دةقى‬ ‫لة‬
‫رةئوف‬ ‫لوقمان‬
‫كوردستان‬ ‫تةكنيكى‬ ‫ثةميانطةى‬
Luqman.ali@kti.edu.krd
‫ث‬‫وختة‬
‫ِؤ‬‫ر‬‫ئةم‬‫سيميؤلؤذيا‬‫َكى‬‫ي‬‫بايةخ‬‫طرنطى‬‫لة‬‫ميتؤدة‬‫رةخنةيية‬‫هاوضةرخةكاندا‬،‫هةية‬‫ئةم‬‫بايةخةش‬‫لةاليةك‬‫لةو‬
‫طشتطريييةوةية‬‫كة‬‫ئةم‬‫ميتؤدة‬،‫هةيةتى‬‫لةاليةكى‬‫تريشةوة‬‫كار‬‫لةسةر‬‫بنيانانةوةى‬ ‫َوةشانةوةو‬‫ل‬‫هة‬‫دةق‬،‫دةكات‬‫ئةوةش‬
‫َناو‬‫ي‬‫لةث‬‫رزطاركردنى‬‫وشةو‬‫ئازادبوونى‬‫نيشانةو‬‫ماناكان‬‫لة‬‫َبى‬‫ل‬‫قا‬‫مانادا‬.
‫هةرضةندة‬‫تاوةكو‬‫َستا‬‫ي‬‫ئ‬‫لةبارةى‬‫دياريكردنى‬‫ضةمكى‬،‫سيميؤلؤذياوة‬‫َةران‬‫ل‬‫َكؤ‬‫ي‬‫ل‬‫ب‬‫ة‬‫ميكانيزمى‬ ‫َوازو‬‫ي‬‫ش‬‫جياوازةوة‬
‫َى‬‫ل‬‫سةرقا‬‫ئةم‬،‫كارةبوون‬‫بؤية‬‫َنةر‬‫ي‬‫خو‬‫رووبةرووى‬‫طرفت‬‫و‬‫زاراوةى‬‫جياواز‬،‫َتةوة‬‫ي‬‫دةب‬‫بةتايبةتى‬‫َك‬‫ي‬‫كات‬‫َنةر‬‫ي‬‫خو‬‫سيميؤلؤذيا‬
‫َتةوةو‬‫ي‬‫َن‬‫ي‬‫دةخو‬‫َدةدات‬‫ل‬‫هةو‬‫َي‬‫ي‬‫ل‬َ‫ي‬‫ت‬‫بطات‬‫و‬‫ضةمك‬‫و‬‫سنورةكان‬‫دياري‬،‫بكات‬‫ضونكة‬‫لةاليةك‬‫فرة‬‫زاراوةيي‬،‫هةية‬‫لةاليةكى‬
‫ترةوة‬‫سيميؤلؤذيا‬‫قوتاخبانةيةكى‬‫طشتطريةو‬‫تةواوى‬‫بوارةكانى‬،‫لؤذيك‬،‫بريكارى‬،‫رؤشنبريى‬.....‫تاد‬،‫َتةوة‬‫ي‬‫دةطر‬‫هةر‬
‫لةبةرئةوةش‬‫سيميؤلؤذيا‬‫بة‬‫سةردةستةى‬‫راستةقينةى‬‫هةموو‬‫َينةوة‬‫ل‬‫َكؤ‬‫ي‬‫ل‬‫زمانةوانييةكان‬‫َت‬‫ي‬‫دادةنر‬.
‫سيميؤلؤذيا‬‫َكة‬‫ي‬‫زانست‬‫لة‬‫فؤرمةوة‬‫َت‬‫ي‬‫دةض‬‫بؤ‬،‫ِؤك‬‫ر‬‫ناوة‬‫لة‬‫نيشانكار‬‫بؤ‬‫بؤنيشانكراو‬(‫دالةوة‬‫بؤ‬‫مةدلول‬)‫و‬‫دواتر‬
‫كانطاو‬‫مةرج‬‫و‬‫َكدانةوةو‬‫ي‬‫ل‬‫بوونى‬‫ثةيوةندييةكان‬َ‫ي‬‫تاوتو‬،‫دةكات‬‫واتا‬‫ِؤكة‬‫ر‬‫ناوة‬ ‫و‬ ‫فؤرم‬ ‫َكدانةوةى‬‫ي‬‫ل‬ ‫ثرؤسةي‬،‫هةموو‬
‫ئةمانةش‬‫لةسةر‬‫بنةماى‬‫َكدانةوةى‬‫ي‬‫ل‬‫بنة‬(‫سيميؤلؤذييةكانة‬ ‫ما‬،‫َاليةنى‬‫ي‬‫ب‬‫بونيا‬،‫دطةرى‬‫طوتارخوازى‬)،‫َكدانةوةى‬‫ي‬‫ل‬‫َاليةن‬‫ي‬‫ب‬‫ى‬
‫بةو‬،‫مانايةية‬‫كة‬‫كار‬‫لةسةر‬‫كارنامةى‬‫دةق‬،‫دةكات‬‫ضونكة‬‫ثةيامى‬‫َاليةنى‬‫ي‬‫ب‬‫بةشداري‬‫لة‬‫َنانى‬‫ي‬‫بةرهةمه‬‫مانادا‬‫دةكات‬،
‫َم‬‫ال‬‫بة‬‫َكدانةوةى‬‫ي‬‫ل‬‫بونيادطةرى‬‫طرنطى‬‫بة‬‫بونيادى‬‫دةق‬‫دةدات‬‫و‬‫لة‬‫َطا‬‫ي‬‫ر‬‫جياوازةكانةوة‬‫لة‬‫ماناكان‬،‫دةطات‬‫هةرضى‬‫َكدانةوةى‬‫ي‬‫ل‬
‫طوتارخوازيية‬‫تةنها‬‫لةسةر‬‫ماناى‬‫ِستة‬‫ر‬‫كان‬،‫َت‬‫ي‬‫ناوةست‬‫َكو‬‫ل‬‫بة‬‫َدةدات‬‫ل‬‫هةو‬‫بةدواى‬‫ضؤنييةتى‬‫َنانى‬‫ي‬‫بةرهةمه‬‫دةق‬‫و‬‫جياوازيية‬
‫روكةشى‬‫و‬‫َكةوتنة‬‫ي‬‫ر‬‫َةكاندا‬‫ل‬‫قوو‬‫َت‬‫ي‬ِ‫ر‬‫بطة‬.
‫سيميؤلؤذيا‬‫َكة‬‫ي‬‫زانست‬‫كار‬‫لة‬‫َكدانةوةى‬‫ي‬‫ل‬ ‫سةر‬‫دةقدا‬،‫دةكات‬‫ئيدى‬‫دةقةكة‬‫شيعر‬‫َت‬‫ي‬‫ب‬‫يان‬،‫ثةخشان‬‫وةكو‬‫َك‬‫ي‬‫بونياد‬‫و‬
‫َوةيةكى‬‫ي‬‫ضوارض‬‫زمانةوانيى‬‫فرةاليةنى‬‫سةيري‬،‫دةكات‬‫ضونكة‬‫ئةوة‬‫زمانة‬‫دةقةكةى‬‫َناوةو‬‫ي‬‫بةرهةمه‬‫لةسةر‬‫بنةماى‬‫وشةو‬
‫َكهاتةكانى‬‫ي‬‫ث‬‫َي‬‫ل‬‫هة‬‫َت‬‫ي‬‫َن‬‫ي‬ِ‫ر‬‫دةسو‬،‫ئةو‬‫ثرؤسةية‬‫ش‬‫بريتيية‬‫لة‬‫سيستمى‬‫نيشانةكان‬.
‫َكدانةوةى‬‫ي‬‫ل‬‫سيميؤلؤذي‬،‫سرتاتيذييةكى‬‫ثةتييةو‬‫ئاماجنى‬‫دؤزينةوةو‬‫ئاشكراكردنى‬‫يةكةى‬‫بونيادنانى‬‫َكستة‬‫ي‬‫كؤنت‬
،‫ثةيوةنديداريةكانة‬‫بؤية‬‫لةو‬،‫َةتةدا‬‫ل‬‫حا‬‫َكدانةوةو‬‫ي‬‫ل‬‫شرؤظةكردنةكة‬‫بريتيية‬‫لة‬‫َوةشاندنةوةى‬‫ل‬‫هة‬‫دةق‬،‫يان‬
‫ثارضةثارضةكردنى‬‫بونيادةكان‬،‫َناو‬‫ي‬‫لةث‬‫دؤزينةوةى‬‫مانا‬‫و‬َ‫ل‬‫رؤ‬‫و‬‫كارنامةى‬‫نيشانةكان‬‫و‬‫ميكانيزمى‬‫َكى‬‫ي‬‫كارل‬‫مانايي‬
‫طةرميان‬ ‫زانكؤي‬ ‫طؤظاري‬Journal of Garmian University‫كرميان‬ ‫جامعة‬ ‫جملة‬
33 | acadj@garmian.edu.krd Vol.4, No.4 (December, 2017)
‫َكست‬‫ي‬‫كؤنت‬‫ةكا‬،‫ن‬‫بؤية‬‫َكدانةوةى‬‫ي‬‫ل‬‫سيميؤلؤذى‬‫َتة‬‫ي‬‫ناض‬‫َر‬‫ي‬‫ذ‬‫بارى‬‫َطةيةكى‬‫ي‬‫ر‬،‫دياريكراو‬‫يان‬‫تةكنؤلؤذياو‬‫هةنطاوى‬
،‫دياريكراوةوة‬‫ئةمةش‬‫لةاليةك‬‫لةبةر‬‫سروشتى‬،‫دةقةكان‬‫لةاليةكى‬‫ترةوة‬‫ثرؤسةى‬‫َندنةوةى‬‫ي‬‫خو‬‫دةقةكةو‬‫َطةيشتنى‬‫ي‬‫ت‬‫و‬
‫َوةشاندنةوةى‬‫ل‬‫هة‬‫و‬‫ثةيوةستكردنى‬‫بة‬‫َكستة‬‫ي‬‫كؤنت‬‫رؤشنبريى‬‫و‬‫َيةتى‬‫ال‬‫كؤمة‬‫و‬.....،‫تاد‬‫كة‬‫ثةيوةستة‬‫بة‬‫تواناو‬‫ئةزموونى‬
‫َكدةرةوةوة‬‫ي‬‫ل‬.
‫وشة‬ ‫كليلة‬:‫سيميؤلؤذيا‬,‫كات‬,‫شيعر‬.‫كوردي‬.
‫بابةت‬ ‫َبذاردنى‬‫ل‬‫هة‬ ‫هؤى‬:
-‫لةبةرئةوةى‬‫تاوةكو‬‫َستا‬‫ي‬‫ئ‬‫كار‬‫لةسةر‬‫سيميؤلؤذياى‬‫كات‬،‫نةكراوة‬‫بؤية‬‫ئةم‬‫َينةوةيةم‬‫ل‬‫َكؤ‬‫ي‬‫ل‬‫ئةجنامداوة‬.
-‫دةرخستنى‬‫بايةخ‬‫و‬‫طرنطى‬‫كات‬‫لة‬‫َوةى‬‫ي‬‫ضوارض‬‫سيميؤلؤذيادا‬.
‫َينةوةكة‬‫ل‬‫َكؤ‬‫ي‬‫ل‬ ‫َتؤدى‬‫ي‬‫م‬:
‫سروشتى‬‫َينةو‬‫ل‬‫َكؤ‬‫ي‬‫ل‬‫ةكة‬‫وا‬‫كة‬ ‫َت‬‫ي‬‫دةخواز‬‫ميتؤدى‬‫سيميؤلؤذى‬‫خؤ‬،‫َت‬‫ي‬‫َن‬‫ي‬‫بسةث‬‫ضونكة‬‫ئةوة‬‫سيميؤلؤذياية‬‫َت‬‫ي‬‫دةتوان‬‫كؤدو‬
‫نيشانةكان‬‫بكاتةوةو‬َ‫ل‬‫رؤ‬‫و‬‫طرنطى‬‫كات‬‫و‬‫دةق‬‫َت‬‫ي‬‫َن‬‫ي‬‫َسةنط‬‫ل‬‫هة‬‫و‬‫جوانى‬‫و‬‫توانستةكان‬‫دةرخبات‬.
‫ضونكة‬‫لة‬‫َكى‬‫ي‬‫بةش‬‫َكؤلينةوةكةدا‬‫ي‬‫ل‬‫ثشت‬‫بة‬‫َذووى‬‫ي‬‫م‬‫َدانى‬‫ل‬‫سةرهة‬‫سي‬‫ميؤلؤذيا‬‫بةسرتاوة‬،‫بؤية‬‫ميتؤدى‬‫َذووييش‬‫ي‬‫م‬
،‫َنراوة‬‫ي‬‫بةكاره‬‫واتة‬‫بةطشتى‬‫ميتؤدى‬‫َذوويي‬‫ي‬‫م‬‫وسيميؤلؤذى‬‫ِةوكراون‬‫ر‬‫ثةي‬.
‫ِيزبةنديى‬‫ر‬‫بابةتةكة‬:
‫ئةم‬‫َينةوةية‬‫ل‬‫َكؤ‬‫ي‬‫ل‬‫لة‬‫دوو‬‫َكهاتوة‬‫ي‬‫ث‬ ‫بةش‬:‫لة‬‫بةشى‬‫يةكةمدا‬‫باس‬‫لة‬‫ضةمك‬‫و‬‫َناسةى‬‫ي‬‫ث‬‫سيميؤلؤذياو‬‫سيميؤلؤذياى‬‫كات‬‫و‬
‫َذووى‬‫ي‬‫م‬‫سيميؤلؤذيا‬‫كراوة‬.
‫لة‬‫بةشى‬‫دووةمدا‬‫باس‬‫لة‬‫سيميؤلؤذياى‬‫كات‬‫لةدةقى‬‫شيعريي‬‫كراوة‬ ‫كوردي‬-‫لة‬‫َوان‬‫ي‬‫ن‬‫َنى‬‫ال‬‫سا‬1951-1975-،‫بؤ‬‫ئة‬‫و‬
‫مةبةستةش‬‫شيعرى‬‫شاعريان‬(،‫طؤران‬،‫ديالن‬‫نورى‬،‫وةشتى‬‫كامةران،كامل‬،‫ذير‬‫حةسيب‬،‫قةراغى‬‫َركؤ‬‫ي‬‫ش‬،‫َكةس‬‫ي‬‫ب‬َ‫ال‬َ‫ل‬‫عةبدو‬
،‫َو‬‫ي‬‫ثةش‬‫سوارة‬)‫بةمنونة‬‫وةرطرياون‬‫و‬‫شيعرةكان‬‫بة‬‫َى‬‫ي‬‫ث‬‫بارودؤخ‬‫ى‬‫سياسي‬‫َنى‬‫ال‬‫سا‬ ‫ي‬1950-1975‫بةسةر‬‫ضوار‬‫قؤناغدا‬
‫دابةشكراون‬:‫قؤناغى‬‫يةكةم‬1950-1957،‫قؤناغى‬‫دووةم‬1958-1962،‫قؤناغى‬‫َيةم‬‫ي‬‫س‬1963-1969،‫قؤناغى‬
‫ضوارةم‬1970-1975
‫يةكةم‬ ‫بةشى‬
‫ض‬‫سيميؤلؤذيا‬ ‫َناسةى‬‫ي‬‫ث‬ ‫و‬ ‫ةمك‬:
‫َكدانةوةية‬‫ي‬‫ل‬ ‫ميكانيزمى‬ ‫و‬ ‫نيشانةكان‬ ‫زانستى‬ ‫سيميؤلؤذيا‬‫لة‬ ‫نيشانةكانيش‬ ‫زانستى‬ ،‫ئة‬‫لة‬ ‫سةربةخؤ‬ ‫َكى‬‫ي‬‫زانست‬ ‫بووةتة‬ ‫ِؤدا‬‫ر‬‫م‬
‫َكدانةوة‬‫ي‬‫ل‬‫ى‬‫دةقدا‬‫بن‬ ‫سروشتى‬ ‫ئيدى‬ ، ‫دةكات‬ ‫نيشانةكان‬ ‫َنى‬‫ي‬‫ثؤل‬ ‫َكة‬‫ي‬‫زانست‬ ‫ميتؤدو‬ ‫ضونكة‬ ،‫و‬ ‫بن‬ ‫دةوروبةر‬ ‫دروستكراوى‬ ‫يان‬ ،
‫و‬ ‫َكست‬‫ي‬‫كؤنت‬ ‫كؤدو‬ ‫َى‬‫ي‬‫بةث‬......‫دةكات‬ ‫شرؤظةيان‬ ‫تاد‬.
‫طةرميان‬ ‫زانكؤي‬ ‫طؤظاري‬Journal of Garmian University‫كرميان‬ ‫جامعة‬ ‫جملة‬
34 | acadj@garmian.edu.krd Vol.4, No.4 (December, 2017)
‫بةطشتى‬‫سيميؤلؤذيا‬ ‫زاراوةى‬ ‫هةردوو‬ ‫سيميؤلؤذيا‬(Semiologie)‫وسيميؤتيكا‬(Semiotique)‫بةكارهاتووةو‬ ‫بؤ‬ ‫ى‬
‫ه‬‫وشةى‬ ‫لة‬ ‫ةردووكيشيان‬(Semio)‫وةرطرياون‬ ‫ةوة‬‫يؤناني‬ ‫وشةي‬ ‫بؤ‬ ‫َتةوة‬‫ي‬ِ‫ر‬‫دةطة‬ ‫بنضينةكةشى‬ ‫و‬(Semeion)،‫نيشانة‬ ‫واتة‬
‫يةكةمدا‬ ‫زاراوةى‬ ‫لة‬ ‫بةوةى‬ ،‫جياوازن‬ ‫َكسةكانيانةوة‬‫ي‬‫سةف‬ ‫لةرووى‬ ‫تةنها‬ ‫َم‬‫ال‬‫بة‬(logie)‫وشةي‬ ‫بؤ‬ ‫َتةوة‬‫ي‬ِ‫ر‬‫دةطة‬ ‫بنضينةكةى‬
‫يؤنانى‬(Logos)‫جاريش‬ َ‫ي‬‫هةند‬ ،‫طوتار‬ ‫واتة‬‫دووةميشدا‬ ‫لةزاراوةى‬ ،‫هاتوة‬ ‫زانست‬ ‫بةواتاى‬(Tique)‫بنضينةكةى‬ ‫كة‬
‫بةكارهاتووة‬ ‫َكتيكى‬‫ي‬‫ديال‬ ‫لة‬ ‫َذةيةك‬‫ي‬‫ر‬ ‫بةواتاى‬ ‫و‬ ‫التينى‬ ‫زمانى‬ ‫بؤ‬ ‫ِيتةوة‬‫ر‬‫دةطة‬1
.
‫لؤك‬ ‫جؤن‬‫َيب‬‫ي‬‫كت‬ ‫لة‬(‫مرؤظ‬ ‫َطةيشتين‬‫ي‬‫ت‬ ‫بؤ‬ ‫نامةيةك‬1690)‫وشةي‬ ‫دا‬(Semon)‫ميتؤدة‬ ‫بةواتاى‬ ‫طريكييةكةو‬ ‫َوة‬‫ي‬‫ش‬ ‫وةك‬ ‫ى‬
‫ئةثستمؤ‬‫لؤذيية‬(‫مةعريفيية‬)‫داناوة‬ ‫فةلسةفةي‬ ‫سةرةكييةكاني‬ ‫لقة‬ ‫لة‬ ‫َك‬‫ي‬‫يةك‬ ‫بة‬ ‫َناوةو‬‫ي‬‫بةكاره‬ ‫فةلسةفييةكان‬2
"‫ئةم‬ ‫دواتر‬ ،
‫و‬ ‫نةريت‬ ‫و‬ ‫داب‬ ‫سينةماو‬ ‫هونةرو‬ ‫كلتورو‬ ‫و‬ ‫ئةدةب‬ ‫دواتريش‬ ‫و‬ ‫زمان‬ ‫زانستى‬ ‫و‬ ‫لؤذيك‬ ‫بواري‬ ‫بؤ‬ ‫طوازرايةوة‬ ‫زاراوةية‬....‫َرةوة‬‫ي‬‫ل‬ ،‫تاد‬
‫نيشانة‬ ‫لةسةر‬ ‫كاركردن‬ ‫واتا‬ ، ‫نيشانةكان‬ ‫زانستى‬ ‫لة‬ ‫بريتيية‬ ‫سةربةخؤو‬ ‫َكى‬‫ي‬‫ميتؤد‬ ‫بة‬ ‫بوو‬ ‫سيميؤتيكا‬ ‫يان‬ ‫سيميؤلؤذيا‬(Sign)
‫واتاكان‬ ‫و‬(Meaning )‫بةكارهاتووة‬ ‫نيشانةكان‬ ‫تيؤرى‬ ‫بةواتاى‬ ‫ثاشان‬ ،.
(‫َرت‬‫ي‬‫المث‬)‫وشةى‬ ‫هةذدةدا‬ ‫سةدةى‬ ‫لة‬ ‫َمانى‬‫ل‬‫ئة‬ ‫فةيلةسوفى‬ ‫ى‬(Semiotique)‫َناوة‬‫ي‬‫بةكاره‬ ‫لؤذيك‬ ‫وشةى‬ ‫هاوواتاى‬ ‫وةكو‬3
"
‫ئةمريكي‬ ‫فةيلةسويف‬ ‫دواتريش‬(‫َرس‬‫ي‬‫ث‬ ‫ساندرس‬ ‫ضارلس‬)‫سيميؤتيك‬ ‫زاراوةي‬‫ا‬-(Semiotics‫ِوانطةيةوة‬‫ر‬‫لةو‬ ،‫َناوة‬‫ي‬‫َكه‬‫ي‬‫ث‬ َ‫ي‬‫ل‬
‫ئةو‬"‫يةكسانة‬ ‫َثستمؤلؤذياو‬‫ي‬‫ئ‬ ‫لقةكاني‬ ‫لة‬ ‫َكة‬‫ي‬‫لق‬ ‫سيميؤلؤذيا‬ ‫ئةو‬ ‫لةالي‬ ‫َداو‬‫ي‬‫نو‬ ‫لةسةدةي‬ ‫سيميؤلؤذياية‬ ‫رابةري‬‫ئةو‬ ‫و‬ ‫لؤذيك‬ ‫بة‬
‫َرس‬‫ي‬‫ث‬ ‫بؤ‬ ‫جار‬ ‫يةكةم‬ ‫بؤ‬ ‫زاراوةكة‬ ‫َنانى‬‫ي‬‫بةكاره‬ ‫كةواتة‬ ،‫َتةوة‬‫ي‬َ‫ل‬‫دةكؤ‬ ‫كارةكانيان‬ ‫جؤرو‬ ‫و‬ ‫نيشانةكان‬ ‫ئةركى‬ ‫لة‬ ‫كة‬ ‫زانستةية‬
‫بةماناى‬ ‫َنانةكةش‬‫ي‬‫بةكاره‬ ،‫َتةوة‬‫ي‬َ‫ل‬‫دةكؤ‬ ‫نيشانة‬ ‫لة‬ ‫كة‬ ‫زانستةية‬ ‫ئةو‬ ، ‫ئةوةية‬ ‫زاراوةية‬ ‫لةو‬ ‫مةبةستيشى‬ ، ‫َتةوة‬‫ي‬ِ‫ر‬‫دةطة‬
‫ني‬ ‫لة‬ ‫كاركردنة‬،‫ئةمريكى‬ ‫قوتاخبانةى‬ ‫بة‬ ‫كاريطةرن‬ ‫نوسةرانةى‬ ‫ئةو‬ ‫لةوة‬ ‫جطة‬ ،‫شانةكاندا‬‫هةمان‬‫َرس‬‫ي‬‫ث‬ ‫زاراوةكةى‬
‫سيميؤلؤذى‬ ‫وشةى‬ ‫َرة‬‫ي‬‫سؤس‬ ‫هةرضى‬ ،‫َننةوة‬‫ي‬‫بةكاردةه‬(Semiology)‫بة‬ ‫كاريطةرن‬ ‫كة‬ ‫نوسةرانةى‬ ‫ئةو‬ ،‫َناوة‬‫ي‬‫بةكاره‬ ‫ى‬
‫َم‬‫ال‬‫بة‬ ،‫َننةوة‬‫ي‬‫بةكاردةه‬ ‫َر‬‫ي‬‫سؤس‬ ‫زاراوةكةى‬ ،‫فةرةنسييةكةوة‬ ‫قوتاخبانة‬‫لة‬ ‫زاراوةكةيان‬ ‫َر‬‫ي‬‫سؤس‬ ‫و‬ ‫َرس‬‫ي‬‫ث‬ ‫هةية‬ ‫ئةوةندة‬(‫جؤن‬
‫لؤك‬)‫دروستكردوة‬ َ‫ي‬‫ل‬ ‫زاراوةكةيان‬ ‫كارةكةيان‬ ‫مةبةستى‬ ‫َى‬‫ي‬‫بةث‬ ‫وةرطرتوةو‬ ‫ةوة‬.
،‫فةرةنسيية‬ ‫سيميؤلؤذياي‬ ‫ِابةري‬‫ر‬ ‫َر‬‫ي‬‫سؤس‬ ‫ئةمريكييةو‬ ‫سيميؤلؤذياي‬ ‫رابةري‬ ‫َرس‬‫ي‬‫ث‬ ‫كةواتة‬‫بؤية‬‫َت‬‫ي‬َ‫ل‬‫دة‬ ‫ظان‬ ‫ئارت‬"‫سيميؤلؤذيا‬
‫باوك‬ ‫دوو‬ ‫ِى‬‫ر‬‫كو‬‫َت‬‫ي‬‫بناس‬ ‫دى‬ ‫ئةوى‬ ‫َكيان‬‫ي‬‫يةك‬ ‫ئةوةى‬ َ‫ي‬‫بةب‬ ،‫َر‬‫ي‬‫سؤس‬ ‫تريان‬ ‫ئةوي‬ ‫و‬ ‫َرس‬‫ي‬‫ث‬ ‫يةكةميان‬ ،‫ة‬" 4
‫لة‬ ‫ئةمريكييةكان‬(‫َرس‬‫ي‬‫ث‬)‫لة‬ ‫ئةوروثييةكانيش‬ ‫وةرطرتوةو‬ ‫سيميؤتيكايان‬ ‫زاراوةى‬ ‫ةوة‬(‫َر‬‫ي‬‫سؤس‬‫)ةوة‬‫زاراوةي‬
‫سيميؤلؤذيا‬‫وةرطرتوة‬ ‫يان‬‫بةرةو‬ ‫زمانةوانيي‬ ‫سنورى‬ ‫كؤمةآليةتيدا‬ ‫لةذيانى‬ ‫َر‬‫ي‬‫سؤس‬ ،‫َناوة‬‫ي‬‫بةكاريه‬ ‫لةوانةكانيدا‬ ‫َيةى‬‫ي‬‫ث‬ ‫بةو‬ ،
‫َينةوةى‬‫ل‬‫َكؤ‬‫ي‬‫ل‬ ‫سنوورى‬ ‫بةوةش‬ ،‫ِاند‬‫ر‬‫َثة‬‫ي‬‫ت‬ ‫َطةدا‬‫ل‬‫لةكؤمة‬ ‫داليةكانى‬ ‫روودانة‬ ‫هةموو‬ ‫واتا‬ ،‫برد‬ ‫نيشانةكان‬ ‫َينةوةى‬‫ل‬‫َكؤ‬‫ي‬‫ل‬
1
-،‫االختالف،بريوت‬ ‫االدب،منشورات‬ ‫السيمياء‬ ‫و‬ ‫العامة‬ ‫السيمياء‬ ،‫املرابط‬ ‫عبدالواحد‬2010‫،ص‬17
2
-، ‫تهران‬ ، ‫هفتم‬ ‫ضاث‬ ، ‫مركز‬ ‫نشر‬ ، ‫منت‬ ‫وتأويل‬ ‫ساختار‬ ، ‫امحدى‬ ‫بابك‬1384‫ص‬ ،21
3
-‫سو‬ ،‫احلضارى‬ ‫االمناء‬ ‫مركز‬ ،‫عياشى‬ ‫منذر‬ :‫ترمجة‬ ،‫النص‬ ‫العلم‬ ‫و‬ ‫العالماتية‬ ،‫االخرون‬ ‫و‬ ‫مارى‬ ‫جان‬،‫ريا‬2009‫،ص‬33
4
-،‫سوريا‬ ،‫احلضارى‬ ‫االمناء‬ ‫مركز‬ ،‫عياشى‬ ‫منذر‬ :‫ترمجة‬ ،‫النص‬ ‫العلم‬ ‫و‬ ‫العالماتية‬ ،‫االخرون‬ ‫و‬ ‫مارى‬ ‫جان‬2009‫،ص‬33
‫طةرميان‬ ‫زانكؤي‬ ‫طؤظاري‬Journal of Garmian University‫كرميان‬ ‫جامعة‬ ‫جملة‬
35 | acadj@garmian.edu.krd Vol.4, No.4 (December, 2017)
‫و‬ ‫ئةرك‬ ‫فراوانكردنى‬ ‫هؤى‬ ‫بة‬ ‫هةر‬ ،‫فراوانكرد‬ ‫سيميؤلؤذياى‬‫كة‬ ،‫دانا‬ ‫شتةكان‬ ‫هةموو‬ ‫زانستى‬ ‫بة‬ ‫سيميؤلؤذياى‬ ،‫ماناكانييةوة‬
‫هةرضى‬ ‫َم‬‫ال‬‫بة‬ ،‫َت‬‫ي‬‫َدةطر‬‫ل‬‫هة‬ ‫واتا‬ ‫ِووى‬‫ر‬‫خستنة‬ ‫ئةركى‬(‫َرس‬‫ي‬‫ث‬)‫دةاللةتة‬ ‫و‬ ‫لؤذيك‬ ‫َوةى‬‫ي‬‫ضوارض‬ ‫لة‬ ‫نيشانةى‬ ‫كاركردنى‬ ‫ة‬
‫ِكردووةتةوة‬‫ر‬‫ض‬ ‫لؤذيكييةكاندا‬.
‫َت‬‫ي‬َ‫ل‬‫دة‬ ‫َرس‬‫ي‬‫ث‬"‫تيؤرى‬ ‫و‬ ‫نيشانةكان‬ ‫تيؤرى‬ ‫لة‬ ‫بريتيية‬ ‫سيميؤتيكا‬‫نيشانةكان‬ ‫بؤ‬ ‫َك‬‫ي‬‫ميتؤد‬ ‫لة‬ ‫بريتيية‬ ‫ياخود‬ ،‫نواندن‬ ‫طشتيى‬
(doctrine of signs)" 5
‫نيشانةو‬ ‫َوان‬‫ي‬‫لةن‬ َ‫ل‬‫قوو‬ ‫َكى‬‫ي‬‫ثةيوةندي‬ ‫كة‬ ،‫َت‬‫ي‬‫دةطر‬ ‫سةرضاوة‬ ‫لةوةوة‬ ‫بةنيشانةبوونيش‬
‫دى‬ ‫َكى‬‫ي‬‫شت‬ ‫بؤ‬ ‫َت‬‫ي‬‫ب‬ ‫َكدراوة‬‫ي‬‫ل‬ ‫َكى‬‫ي‬‫سيفةت‬ ‫َطرى‬‫ل‬‫هة‬ ‫َتة‬‫ي‬‫دةب‬ ‫َك‬‫ي‬‫شت‬ ‫َك‬‫ي‬‫كات‬ ‫بةمةش‬ ،‫هةية‬ ‫َكدانةوةكةدا‬‫ي‬‫ل‬.
‫َت‬‫ي‬َ‫ل‬‫دة‬ ‫سيميؤلؤذياوة‬ ‫لةبارةي‬ ‫َر‬‫ي‬‫سؤس‬"‫لة‬ ‫نيشانةكان‬ ‫ئاماذةي‬ ‫لةسةر‬ ‫كاركردنة‬ ‫بابةتةكةي‬ ‫َكةو‬‫ي‬‫زانست‬ ‫سيميؤلؤذيا‬
‫طشيت‬ ‫دةروونناسيى‬ ‫لة‬ ‫َكة‬‫ي‬‫بةش‬ ،‫َةكةى‬‫ل‬‫ِؤ‬‫ر‬ ‫َي‬‫ي‬‫بةث‬ ‫و‬ ‫َيةتي‬‫ال‬‫كؤمة‬ ‫دةروونناسي‬ ‫لة‬ ‫َكة‬‫ي‬‫بةش‬ ‫زانستةش‬ ‫جؤرة‬ ‫ئةو‬ ،‫َطادا‬‫ل‬‫كؤمة‬"
6
‫كة‬ ‫َيواية‬‫ي‬‫ث‬ ‫َر‬‫ي‬‫سؤس‬ ‫كةواتة‬"‫سي‬ ‫زمان‬‫تاكى‬ ‫َكى‬‫ي‬‫كار‬ ‫قسةكردن‬ ‫َم‬‫ال‬‫بة‬ ، ‫دةكةن‬ ‫َك‬‫ي‬‫بري‬ ‫لة‬ ‫طوزارشت‬ ‫و‬ ‫نيشانةكان‬ ‫لة‬ ‫َكة‬‫ي‬‫ستم‬
‫َية‬‫ل‬‫عةق‬ ‫ء‬ ‫ئريادى‬"7
‫نيية‬ ‫بةهايان‬ ‫َضةوانةوة‬‫ي‬‫ث‬ ‫بة‬ ‫دالةكانء‬ َ‫ى‬‫بةب‬ ‫بري‬ ‫كةواية‬.
‫ثةيوةن‬ ‫لة‬ ‫َينةوة‬‫ل‬‫َكؤ‬‫ي‬‫ل‬ ‫ئةندازةيةي‬ ‫بةو‬ ،‫َتةوة‬‫ي‬َ‫ل‬‫دةكؤ‬ ‫َماكان‬‫ي‬‫ه‬ ‫ئاماذةو‬ ‫لة‬ ‫كة‬ ‫زانستةية‬ ‫ئةو‬ ‫سيميؤلؤذيا‬،‫دةكات‬ ‫دييةكانيان‬
‫جياوازةكانةوة‬ ‫دةاللةتة‬ ‫واتاو‬ ‫بة‬8
.
‫نيشانةى‬ ‫يةكةمدا‬ ‫هةنطاوى‬ ‫لة‬ ‫َت‬‫ي‬‫دةتوانر‬ ‫ئةطةرنا‬ ،‫َما‬‫ي‬‫ه‬ ‫وةكو‬ ‫َما‬‫ي‬‫ه‬ ‫نةوةك‬ ،‫نيشانة‬ ‫لةسةر‬ ‫كاركردنة‬ ‫سيميؤلؤذيا‬
َ‫ل‬‫ئاذة‬ ‫و‬ ‫مرؤظ‬ ‫َيدا‬‫ي‬‫ت‬ ‫سيميؤلؤذييةو‬ ‫ئاماذةيةكى‬ ‫نيشانة‬ ‫بةطشتى‬ ‫هةيةو‬ ‫هيمادا‬ ‫نيشانةو‬ ‫َوان‬‫ي‬‫لةن‬ ‫جياوازى‬ ‫ضونكة‬ ،‫َت‬‫ي‬‫َوةربطري‬‫ي‬‫ل‬
‫جطةلةمة‬ ،‫بةشداردةبن‬ ‫بةيةكةوة‬‫هةستيية‬ ‫ئاماذةيةكى‬ ‫نيشانة‬ ‫ش‬-‫َما‬‫ي‬‫ه‬ ‫َم‬‫ال‬‫بة‬ ،‫مادديية‬ ‫َكى‬‫ي‬‫بابةت‬ ‫يان‬ ،‫واقيع‬ ‫بؤ‬ ‫حسي‬
‫ثلةى‬ ‫بة‬ ‫و‬ ‫ثةتى‬ ‫ماددى‬ ‫زانستى‬ ‫لة‬ ‫َكة‬‫ي‬‫بةش‬ ‫نيشانةية‬ ‫هةرضى‬ ،‫َك‬‫ي‬‫روداو‬ ‫بة‬ ‫تايبةت‬ ‫طشتيى‬ ‫مانايةكى‬ ‫بؤ‬ ‫رؤذانةيية‬ ‫َكى‬‫ي‬‫طوزارشت‬
‫مان‬ ‫بة‬ ‫تايبةتة‬ ‫َما‬‫ي‬‫ه‬ ‫َم‬‫ال‬‫بة‬ ،‫ثراطماتيكيية‬ ‫بةهايةكى‬ ‫َطرى‬‫ل‬‫هة‬ ‫يةكةم‬‫سيميؤلؤذيا‬ ‫بؤية‬ ،‫ا‬"‫َينةوةي‬‫ل‬‫َكؤ‬‫ي‬‫ل‬ ‫بة‬ ‫طرنطي‬ ‫َكة‬‫ي‬‫زانست‬
‫َنمايةكان‬‫ي‬ِ‫ر‬ ، ‫ئاماذة‬ ‫ئؤرطاني‬ ،‫زمان‬ ،‫نيشانة‬ ‫ئؤرطاني‬.....‫لةسيميا‬ ‫َت‬‫ي‬‫ب‬ ‫َك‬‫ي‬‫بةش‬ ‫زمان‬ ‫دةكات‬ ‫وا‬ ‫دابةشكردنةش‬ ‫ئةم‬ ،‫دةدات‬ ‫تاد‬
"9
‫وةستاون‬ ‫تيؤر‬ ‫دوو‬ ‫لةسةر‬ ‫َناسةكان‬‫ي‬‫ث‬ ‫كؤى‬ ‫طشتى‬ ‫َوةيةكى‬‫ي‬‫ش‬ ‫بة‬:
1.،‫َرس‬‫ي‬‫ث‬ ‫سيانى‬ ‫تيؤرى‬‫سيانى‬ ‫ثةيوةندى‬ ‫لةسةر‬ ‫كة‬(‫َنراو‬‫ي‬‫نو‬ ،‫بابةت‬ ،‫دال‬/‫َكدراوة‬‫ي‬‫ل‬)‫تةواوى‬ ‫بةومانايةى‬ ،‫وةستاوة‬
‫َةرة‬‫ل‬‫َكؤ‬‫ي‬‫ل‬ ‫لةسةر‬ ‫و‬ ‫ئامادةية‬ ‫نيشانةكاندا‬ ‫لةناو‬ ‫هةية‬ ‫دةق‬ ‫ناوةوةى‬ ‫دةرةوةو‬ ‫بة‬ ‫ثةيوةندى‬ ‫ئةوةى‬ ‫ماناوة‬ ‫لةرووى‬ ‫بابةتةكة‬
‫َت‬‫ي‬‫َن‬‫ي‬‫بيناس‬.
5
-،‫لبنان‬ ،‫بريوت‬ ،‫البيضاء‬ ‫الدار‬ ،‫العربى‬ ‫الثقايف‬ ‫املركز‬ ،‫النص‬ ‫وعلم‬ ‫العالماتية‬ ، ‫عياشى‬ ‫منذر‬2004‫.ص‬15
6
-‫الع‬ ‫اللغة‬ ‫علم‬ ، ‫سوسور‬ ‫دى‬ ‫فرديناد‬، ‫بغداد‬ ،‫العربية‬ ‫آفاق‬ ،‫عزيز‬ ‫يوسف‬ ‫يوئيل‬ :‫ت‬ ، ‫ام‬1985‫ص‬ ،34
7
-،‫التوزيع‬ ‫و‬ ‫للنشر‬ ‫جمدالوى‬ ‫دار‬ ،‫املالك‬ ‫بن‬ ‫رشيد‬ :‫ترمجة‬ ،‫التاريخ‬ ‫و‬ ‫القواعد‬ ‫و‬ ‫االصول‬ ‫السميائية‬ ،‫اينو‬ ‫ان‬2008‫ص‬ ،30
8
-‫كو‬ ،‫الصباح‬ ‫سعاد‬ ‫دار‬ ،‫النفسي‬ ‫والتحليل‬ ‫النفس‬ ‫علم‬ ‫موسوعة‬ ،‫واخرون‬ ‫طه‬ ‫عبدالقادر‬ ‫فرج‬ .‫د‬‫ط‬ ،‫يت‬1،1993‫،ص‬403
9
-،‫باريس‬ ،‫بريوت‬ ،‫عويدان‬ ‫منشورات‬ ،‫ابوزيد‬ ‫أنطوان‬ : ‫ترمجة‬ ،‫السيمياء‬ ،‫غريو‬1984‫ص‬ ،5
‫طةرميان‬ ‫زانكؤي‬ ‫طؤظاري‬Journal of Garmian University‫كرميان‬ ‫جامعة‬ ‫جملة‬
36 | acadj@garmian.edu.krd Vol.4, No.4 (December, 2017)
‫َط‬‫ي‬‫ت‬‫و‬ ‫لةاليةك‬ ‫ثةيوةنديداري‬ ‫لةلوذيكي‬ ‫بريتيية‬ ‫كة‬ ، ‫َت‬‫ي‬‫دةردةكةو‬ ‫لوذيكدا‬ ‫َوةي‬‫ي‬‫ضوارض‬ ‫لة‬ ‫َرس‬‫ي‬‫ث‬ ‫الي‬ ‫نيشانة‬ ‫بؤ‬ ‫سياني‬ ‫ةيشتين‬
‫َت‬‫ي‬‫دةردةكةو‬ ‫روون‬ ‫َوةيةكي‬‫ي‬‫بةش‬ ،‫سيميؤلؤذيايةدا‬ ‫لوذيكي‬ ‫ئةم‬ ‫َكردني‬‫ي‬‫َبةج‬‫ي‬‫ج‬ ‫لة‬ ‫ثراطماتييةش‬ ‫ئةم‬ ،‫ترةوة‬ ‫لةاليةكي‬ ‫ثراطماتي‬
‫بةدةاللة‬ ‫ثرؤسةي‬ ‫شرؤظةي‬ ‫بةرةو‬ ‫و‬‫تكردن‬–‫التدليل‬(( Semiosis‫ِوات‬‫ر‬‫دة‬.
2.‫لة‬ ‫مانايةى‬ ‫بةو‬ ،‫نادات‬ ‫دةرةكى‬ ‫سةرضاوةى‬ ‫بة‬ ‫طرنطى‬ ‫وةستاوةو‬ ‫و‬ ‫مةدل‬ ‫و‬ ‫دال‬ ‫بنةماى‬ ‫لةسةر‬ ‫كة‬ ،‫َر‬‫ي‬‫سؤس‬ ‫دوانةيي‬ ‫تيؤرى‬
‫َـت‬‫ي‬‫َن‬‫ي‬‫دةه‬ ‫مةبةست‬ ‫بة‬ ‫كؤتايي‬ ‫ماناكةدا‬ ‫خودى‬.
‫رةفتارييةكانى‬ ‫دياردة‬ ‫هةموو‬ ‫بة‬ ‫دةدات‬ ‫طرنطى‬ ‫لةبةرامبةريشدا‬ ،‫طشتطرية‬ ‫و‬ ‫فراوان‬ ‫َكى‬‫ي‬‫زانس‬ ‫سيميؤلؤذيا‬ ‫ئةوةشدا‬ َ‫ل‬‫لةطة‬
‫لة‬ ‫ضونكة‬ ،‫مرؤظ‬‫بنضينةدا‬‫بةندة‬ ‫سيميؤلؤذى‬ ‫ئةركى‬‫بة‬‫مرؤظةوة‬.
‫بوونياتى‬ ‫دياريكردنى‬ ‫َناو‬‫ي‬‫لةث‬ ‫ئةمةش‬ ،‫ئاماذةكانةوة‬ ‫لةميانةى‬ ،‫بونيادنانةوة‬ ‫َوةشانةوةو‬‫ل‬‫هة‬ ‫زانستى‬ ‫لة‬ ‫بريتيية‬ ‫سيميؤلؤذيا‬
‫بؤية‬ ،‫طوتوويةتى‬ َ‫ي‬‫ك‬ ‫نةك‬ ،‫دةيطةيةنن‬ ‫دةقدا‬ ‫لة‬ ‫نيشانانة‬ ‫ئةم‬ ‫كة‬ ،‫طرنطة‬ ‫بةالوة‬ ‫ئةوةى‬ ‫سيميؤلؤذيا‬ ‫كةواتة‬ ،‫دةقدا‬ ‫َى‬‫ل‬‫قوو‬
‫ئايكؤن‬ ‫نيشانةو‬ ‫َكدانةوةى‬‫ي‬‫ل‬‫و‬ ‫َكس‬‫ي‬‫ئيند‬ ‫و‬...‫دةق‬ ‫نوسةرى‬ ‫لة‬ ‫جياوازتر‬ ‫و‬ َ‫ي‬‫نو‬ ‫بونيانانةوةيةكى‬ ‫واتة‬ ‫تاد‬.
‫بة‬ ‫مانا‬ ‫ثةيوةندى‬ ‫واتة‬ ،‫دةاللةتةكانةوة‬ ‫بة‬ ‫ثةيوةنديان‬ ‫و‬ ‫َماكان‬‫ي‬‫ه‬ ‫نيشانةو‬ ‫لة‬ ‫َينةوةية‬‫ل‬‫َكؤ‬‫ي‬‫ل‬ ‫سيميؤلؤذيا‬ ‫كةواتة‬
،‫َـتةوة‬‫ي‬َ‫ل‬‫دةكؤ‬ ‫نيشانةكان‬ ‫َكستى‬‫ي‬‫كؤنت‬ ‫لة‬ ‫َكة‬‫ي‬‫زانست‬ ‫بةوةش‬ ،‫سةرضاوةكةيةوة‬‫طشتيةكةوة‬ ‫ِوانطة‬‫ر‬ ‫لة‬ ‫َكة‬‫ي‬‫زانست‬ ‫جطةلةمةش‬
‫ئةو‬ ‫هةموو‬ ‫دذى‬ ‫سيميؤلؤذيا‬ ،‫نيشانةييةكان‬ ‫ء‬ ‫َمايى‬‫ي‬‫ه‬ ‫ئؤرطانة‬ ‫لة‬ ‫َينةوةية‬‫ل‬‫َكؤ‬‫ي‬‫ل‬ ‫ِؤكيشدا‬‫ر‬‫ناوة‬ ‫لة‬ ‫ء‬ ‫دةدات‬ ‫نيشانةكان‬ ‫بة‬ ‫طرنطي‬
‫مادى‬ ‫اليةنى‬
‫دال‬
‫زمانى‬ ‫نيشانةى‬
‫مةدلول‬
‫بري‬
‫اليةنى‬‫دةروونى‬
‫دةنطى‬ ‫َنةى‬‫ي‬‫و‬
‫َنراو‬‫ي‬‫نو‬
‫بابةت‬‫َكدراوة‬‫ي‬‫ل‬
‫طةرميان‬ ‫زانكؤي‬ ‫طؤظاري‬Journal of Garmian University‫كرميان‬ ‫جامعة‬ ‫جملة‬
37 | acadj@garmian.edu.krd Vol.4, No.4 (December, 2017)
،‫دادةخةن‬ ‫ئاماذةكان‬ ‫لةسةر‬ ‫دةرطا‬ ‫خؤياندا‬ ‫لةناو‬ ‫كة‬ ‫دةقانةية‬‫سنوربةندييةش‬ ‫ئةم‬‫سستيى‬ ‫و‬ ‫الوازى‬ ‫نيشانةى‬ ،‫شيعريي‬ ‫زمانى‬
‫شاعريةكةية‬‫َنةر‬‫ي‬‫خو‬ ‫لةبةرئةوة‬ ،/‫بوويةرةكانى‬ ‫َت‬‫ي‬‫دةيةو‬ ،‫دةق‬ ‫ناو‬ ‫شاراوةكانى‬ ‫مانا‬ ‫ِانى‬‫ر‬‫طة‬ ‫بةدوادا‬ ‫َناكردنء‬‫ي‬‫و‬ ‫لةميانةى‬ ‫وةرطر‬
‫وةرطرة‬ ‫َكدانةوةكانى‬‫ي‬‫ل‬ ‫َندنةوةء‬‫ي‬‫خو‬ ‫َتيى‬‫ي‬‫ضؤن‬ ‫ئاشكراكردنةش‬ ‫ئةو‬ ،‫بكات‬ ‫ئاشكرا‬ ‫رابردوو‬ ‫َستاو‬‫ي‬‫ئ‬.
‫سيميؤلؤ‬ ‫زانستى‬ ‫َدانى‬‫ل‬‫سةرهة‬ ‫َذووى‬‫ي‬‫م‬‫ذيا‬:
‫بةو‬‫َيةى‬‫ي‬‫ث‬‫كة‬،‫َت‬‫ي‬‫دةردةخر‬ ‫ئاشكرا‬ ‫بة‬ ‫و‬ ‫مةبةست‬ ‫بة‬ ‫كة‬ ‫مانايةى‬ ‫ئةو‬ ‫و‬ ‫َكست‬‫ي‬‫كؤنت‬ ‫وشةو‬ ‫ميتاى‬ ‫لةسةر‬ ‫كاركردنة‬ ‫سيميؤلؤذيا‬
‫ئةم‬ ،‫مرؤظايةتييةوة‬ ‫َطةى‬‫ل‬‫كؤمة‬ ‫دوروستبوونى‬ ‫لةسةرةتاى‬ ‫هةر‬ ‫ضونكة‬ ،‫كؤنة‬ ‫زؤر‬ ‫َذويةكى‬‫ي‬‫م‬ ‫خاوةن‬ ‫سيميؤلؤذيا‬ ‫بؤية‬
،‫بةكارهاتوون‬ ‫َكستانة‬‫ي‬‫كؤنت‬‫بؤية‬"‫َط‬‫ي‬ِ‫ر‬‫لة‬ ‫لةسةرةتادا‬ ‫سيميؤلؤذيا‬‫ا‬‫َوةى‬‫ي‬‫كةلةضوارض‬ ،‫دةركةوت‬ ‫ضةمكةكانةوة‬ ‫بؤضوونء‬ ‫َناو‬‫ي‬‫و‬ ‫ى‬
‫َكى‬‫ي‬‫زانست‬ ‫وةك‬ ‫َم‬‫ال‬‫بة‬ ،‫هةبوون‬ ‫يؤنانيدا‬ ‫فةلسةفى‬ ‫طوتارى‬‫َدا‬‫ل‬‫سةريهة‬ ‫بيستةمدا‬ ‫لةسةدةى‬ ،‫واتاييةكان‬ ‫َكستة‬‫ي‬‫تةواوىكؤنت‬"10
‫بةهؤكار‬ ‫نيشانةية‬ ‫َطري‬‫ل‬‫هة‬ ‫خؤى‬ ‫سروشيت‬ ‫بة‬ ‫َك‬‫ي‬‫كار‬ ‫هةموو‬‫لة‬ ‫َطةيشنت‬‫ي‬‫ت‬ ‫مةبةسيت‬ ‫بة‬ ‫َدةكات‬‫ي‬‫وامانل‬ ‫كة‬ ،‫زةينييةوة‬ ‫ي‬
‫َنني‬‫ي‬‫بةكاريبه‬ ‫دي‬ ‫بةواني‬ ‫زانياريةكامنان‬ ‫َشكةشكردني‬‫ي‬‫ث‬ ‫َناو‬‫ي‬‫لةث‬ ‫يان‬ ،‫شتةكان‬" 11
‫و‬ ‫طريكةكان‬ ‫الى‬ ‫سيميؤلؤذى‬ ‫بريى‬ ‫َدانى‬‫ل‬‫سةرهة‬ ‫سةرةتاى‬"‫طؤمانكارى‬ ‫قوتاخبانةى‬ ‫لة‬-‫الشكاكيون‬(scepticism)‫كة‬
‫طومان‬ ‫مةبةستيان‬‫دةستى‬ ‫لةسةر‬ ‫زاينء‬ ‫َش‬‫ي‬‫ث‬ ‫هةشتةمى‬ ‫سةدةى‬ ‫لة‬ ‫ِوانينةش‬‫ر‬ ‫ئةو‬ ،‫َكردوة‬‫ي‬‫دةستيث‬ ‫لةمةعريفة‬ ‫بوو‬ ‫كردن‬
(‫ئانيسيدميؤس‬Aenesidemus)‫َنكردنى‬‫ي‬‫ثؤل‬ ‫لةسةر‬ ‫كارى‬ ‫كة‬ ‫َك‬‫ي‬‫كات‬ ،‫َدا‬‫ل‬‫هة‬ ‫سةري‬ ‫فةيلةسوفةوة‬ ‫ى‬(‫دة‬)‫كة‬ ،‫كردوة‬ ‫طوزاشت‬
‫هةبووة‬ ‫ثزيشكيدا‬ ‫َينةوةى‬‫ل‬‫َكؤ‬‫ي‬‫ل‬ ‫لةطةأل‬ ‫َيان‬‫ل‬‫توندوتؤ‬ ‫َكى‬‫ي‬‫ثةيوةند‬12
.
‫كراتيلدا‬ ‫طفتوطؤى‬ ‫لة‬ ‫بةتايبةتى‬ ،‫داوة‬ ‫زمانييةكان‬ ‫بةنيشانة‬ ‫طرنطى‬ ‫ئةفالتون‬ ‫هةروةها‬13
"‫َبى‬‫ي‬‫لةكت‬ ‫ئةرستؤ‬ ‫دواتر‬
(‫دةستةواذة‬)‫َوان‬‫ي‬‫لةن‬ ‫جياوازيى‬ ‫شيعرةوةو‬ ‫ماناء‬ ‫لةبارةى‬ ‫بووة‬ ‫نيشانة‬ ‫َى‬‫ل‬‫سةرقا‬ ‫دا‬(‫بابةت‬ ‫و‬ ‫ئاخاوتن‬)‫و‬(‫نووسني‬ ‫ء‬ ‫بري‬‫)دا‬
‫بكاتةوة‬ ‫ِوون‬‫ر‬ ‫َوانيان‬‫ي‬‫ن‬ ‫ثةيوةنديى‬ ‫سروشتى‬ ‫َتةوةء‬‫ي‬‫بدؤز‬ ‫ِةطةزانة‬‫ر‬ ‫لةو‬ ‫هةريةكة‬ ‫َتيى‬‫ي‬‫تايبةمتةند‬ ‫بؤئةوةى‬ ، ‫كردوة‬".14
‫جطةلةمةش‬‫بة‬ ‫ئةوةش‬ ‫َتةوةو‬‫ي‬‫َدةكةو‬‫ي‬‫ل‬ ‫جياجياي‬ ‫ئاماذةي‬ ‫بؤضوونةكانيان‬ ‫و‬ ‫دةكةن‬ ‫مانا‬ ‫تيؤري‬ ‫لة‬ ‫باس‬ ‫ئةرستؤ‬ ‫و‬ ‫ئةفالتون‬
‫سيميؤ‬(Semio)‫ناودة‬‫بةن‬‫ب‬ ‫لة‬ ‫كة‬ ،‫َت‬‫ي‬‫د‬ ‫ئاماذة‬ ‫ماناي‬ ‫بة‬ ‫طريكييةو‬ ‫وشةيةكي‬ ‫ِةتدا‬‫ر‬‫نة‬"15
‫ِوانينة‬‫ر‬ ‫ئةم‬ ‫ثاشان‬‫َنا‬‫ي‬‫ه‬ ‫خؤيدا‬ ‫بةدواى‬ ‫ترى‬ ‫هةنطاوى‬‫َك‬‫ي‬‫َواز‬‫ي‬‫بةش‬ ،"‫مياليدا‬ ‫دووةمى‬ ‫لةسةدةى‬(‫َريكوس‬‫ي‬‫ئةمث‬Empiricus
‫)ى‬‫ثزيشك‬،‫بةآلم‬ ،‫َنكرد‬‫ي‬‫ثؤل‬ ‫ناديارةكانى‬ ‫نيشانة‬(‫طالينؤس‬Galenos)‫َوان‬‫ي‬‫لةن‬ ‫جياوازى‬‫نيشانةى‬ ‫و‬ ‫طشتى‬ ‫نيشانةى‬
‫تايبةتي‬‫دةكات‬ ‫دياريكراو‬ ‫َكى‬‫ي‬‫شت‬ ‫بة‬ ‫ئاماذة‬ ‫سةردةمةدا‬ ‫لةو‬ ‫كة‬ ،‫كردوة‬ ‫دا‬"16
10
-،‫بريوت‬ ،‫ناشرون‬ ‫للعلوم‬ ‫العربية‬ ‫الدار‬ ،‫االدب‬ ‫سيمياء‬ ‫و‬ ‫العامة‬ ‫السيمياء‬ ،‫املرابط‬ ‫عبدالواحد‬2010‫ص‬ ،7
11
- Greenlee , Peirce s Consept of Sign Mouton , 1973 . p . 19
12
-،‫االردن‬ ،‫احليث‬ ‫الكتب‬ ‫عامل‬ ،‫البالغى‬ ‫للنقد‬ ‫السيمائى‬ ‫التحليل‬ ،‫النص‬ ‫مملكة‬ ،‫سعداهلل‬ ‫سامل‬ ‫د.حممد‬2007‫ص‬ ،14
13
-‫املصرية،ط‬ ‫االجنلو‬ ‫مكتبة‬ ،‫االلفاض‬ ‫داللة‬ ،‫انيس‬ ‫ابراهيم‬ .‫د‬5،1985‫،ص‬63
14
- Aristot:lappoetique(E.d seuil,paris)1979.p5
15
-‫ئةسوة‬ ‫ئةمحةد‬ ‫نةوزاد‬، ‫َمانى‬‫ي‬‫سل‬ ‫َوكردنةوةى‬‫ال‬‫ب‬ ‫ء‬ ‫ضاث‬ ‫َوةبةرايةتى‬‫ي‬ِ‫ر‬‫بة‬ ،‫ِةخنةيى‬‫ر‬ ‫و‬ ‫ئةدةبى‬ ‫زاراوةى‬ ‫فةرهةنطى‬ ،‫د‬2011‫ل‬ ،89
16
-،‫سةرضاوة‬ ‫هةمان‬‫ل‬14
‫طةرميان‬ ‫زانكؤي‬ ‫طؤظاري‬Journal of Garmian University‫كرميان‬ ‫جامعة‬ ‫جملة‬
38 | acadj@garmian.edu.krd Vol.4, No.4 (December, 2017)
‫كراوة‬ ‫لةوة‬ ‫باس‬ ‫ئةطةرضي‬،‫بنضينةي‬ ‫راستيدا‬ ‫لة‬ ‫َم‬‫ال‬‫بة‬ ،‫َر‬‫ي‬‫سؤس‬ ‫و‬ ‫َرس‬‫ي‬‫ث‬ ‫وتةكاني‬ ‫بؤ‬ ‫َتةوة‬‫ي‬ِ‫ر‬‫دةطة‬ ‫سيميؤلؤذيا‬ ‫بنضينةي‬ ‫كة‬
‫زؤر‬ ‫ضونكة‬ ، ‫هةية‬ ‫كؤنرتي‬ ‫َذوويةكي‬‫ي‬‫م‬ ‫زانستة‬ ‫ئةم‬، ‫كردووة‬ ‫زمان‬ ‫فةلسةفةي‬ ‫نيشانةو‬ ‫لةسةر‬ ‫قسةيان‬ ‫فةيلةسوفةكان‬ ‫لة‬ ‫َك‬‫ي‬
‫بة‬‫و‬‫ةش‬"‫ثةيوةندي‬‫ية‬‫وةك‬ ‫ئاسيت‬ ‫تا‬ ‫َز‬‫ي‬‫بةه‬ ‫كي‬‫و‬‫تيؤرى‬ ‫و‬ ‫لؤذيك‬ ‫سيميؤلؤذياو‬ ‫َوان‬‫ي‬‫ن‬ ‫لة‬ ‫يةكي‬‫مةغريفة‬‫هةية‬ ‫دا‬َ‫و‬‫ل‬ ‫بةمةش‬ ،‫ذيكي‬
‫طريك‬‫ي‬‫وةك‬ ‫ي‬‫و‬‫سيميؤلؤذياية‬ ‫يةكةمي‬ ‫لؤذيكي‬" 17
‫َرس‬‫ي‬‫ث‬‫بةهؤى‬‫باسكرد‬‫نى‬‫ن‬‫ي‬‫ض‬ ‫شانةو‬‫ةشنةكاني‬‫َيب‬‫ي‬‫كت‬ ‫لة‬(‫العالمة‬ ‫حول‬ ‫كتابات‬،‫)دا‬‫َش‬‫ي‬‫ث‬ ‫واتة‬ ،‫كةوتوة‬ ‫َر‬‫ي‬‫سؤس‬ ‫َش‬‫ي‬‫ث‬
‫َر‬‫ي‬‫سؤس‬ ‫َبةكةي‬‫ي‬‫كت‬ ‫َوبوونةوةي‬‫ال‬‫ب‬(‫َي‬‫ل‬‫سا‬ ‫لة‬ ‫طشيت‬ ‫زمانةواني‬ ‫لة‬ ‫وانةيةك‬ ‫ضةند‬1916))18
،‫َت‬‫ي‬َ‫ل‬‫دة‬ ‫َرسة‬‫ي‬‫ث‬ ‫هةرضى‬"‫ئةوةندة‬
‫زانستةم‬ ‫ئةم‬ ‫دةرطاي‬ ‫بكةرةوةي‬ ‫دي‬ ‫َوةيةكي‬‫ي‬‫ش‬ ‫بة‬ ‫يان‬ ، ‫رابةرم‬ ‫دةزامن‬"19
‫لةسةر‬ ‫جةخت‬ ‫دولودال‬‫بؤضوونى‬‫َت‬‫ي‬َ‫ل‬‫دة‬ ‫دةكاتةوةو‬ ‫َرس‬‫ي‬‫ث‬ ‫َشينةيي‬‫ي‬‫ث‬"‫بووةو‬ ‫َر‬‫ي‬‫سؤس‬ ‫سيميؤلؤذياي‬ ‫َش‬‫ي‬‫ث‬ ‫َرس‬‫ي‬‫ث‬ ‫سيميؤتيكاي‬
‫نيية‬ ‫طفتؤطؤ‬ ‫شياوى‬ ‫َكة‬‫ي‬‫شت‬"20
‫َم‬‫ال‬‫بة‬(‫َنست‬‫ي‬‫َنظ‬‫ي‬‫ب‬)‫دي‬ ‫ئةوي‬ ‫كةسيان‬ ‫ئةوةي‬ َ‫ي‬‫بةب‬ ،‫بووة‬ ‫َكدا‬‫ي‬‫سةردةم‬ ‫لة‬ ‫كاركردنيان‬ ‫َيواية‬‫ي‬‫ث‬
‫َت‬‫ي‬‫بناس‬21
"‫ئةوةندة‬ ‫َم‬‫ال‬‫بة‬ ،‫لؤذيك‬ ‫و‬ ‫فةلسةفى‬ ‫رةوتى‬ ‫هةمان‬ ‫َدةرى‬‫ي‬‫َذةث‬‫ي‬‫در‬ ‫َرس‬‫ي‬‫ث‬ ‫هةية‬‫ي‬‫وةك‬ ‫سيميؤلؤذيا‬ ‫بؤية‬ ،‫رابردووة‬ ‫ى‬
‫َك‬‫ي‬‫زانست‬"‫دةكات‬ ‫ثةيوةنديةكان‬ ‫و‬ ‫دةاللةت‬ ‫َماو‬‫ي‬‫ه‬ ‫لةسةر‬ ‫كار‬ ‫َكردوةو‬‫ي‬‫دةستيث‬ ‫َرسدا‬‫ي‬‫ث‬ َ‫ل‬‫لةطة‬22
"‫هةية‬ ‫ئةوةندة‬ ‫َم‬‫ال‬‫بة‬"
‫ئ‬ ‫َرس‬‫ي‬‫ث‬ ‫كة‬ ‫َت‬‫ي‬‫نةب‬ ‫كارانة‬ ‫بةو‬ ‫تةنها‬ ،‫زانست‬ ‫نةبووةتة‬ ‫سيميؤلؤذيا‬‫ةجناميدان‬" 23
‫نةبوو‬ ‫سيميؤلؤذيا‬ ‫تر‬ ‫بةمانايةكى‬‫ةت‬‫ة‬
‫ب‬ ‫كاركردن‬ ‫َكى‬‫ي‬‫ميتؤد‬‫ة‬‫وةك‬ ‫سيميؤلؤذياى‬ ‫َرس‬‫ي‬‫ث‬ ‫َم‬‫ال‬‫بة‬ ،‫ناسانديان‬ ‫َر‬‫ي‬‫سؤس‬ ‫و‬ ‫َرس‬‫ي‬‫ث‬ ‫كاتةى‬ ‫ئةو‬ ‫تا‬ ،‫سيميؤلؤذييةكةى‬ ‫َوة‬‫ي‬‫ش‬‫و‬
‫بةزان‬ ‫زمانى‬ ‫سنوري‬ ‫و‬ ‫فراوان‬ ‫و‬ ‫طشتطري‬ ‫َكي‬‫ي‬‫تيؤر‬ ‫بووية‬ ‫سيميؤلؤذيا‬ ‫بةمةش‬ ،‫لؤذيك‬ ‫بة‬ ‫كردوة‬ ‫يةكسان‬ ‫َك‬‫ي‬‫زانست‬‫د‬"َ‫ل‬‫لةطة‬
ِ‫ر‬‫لة‬ ، ‫َت‬‫ي‬‫وتراب‬ ‫نيشانةكان‬ ‫دةربارةى‬ ‫َرسةوة‬‫ي‬‫ث‬ ‫ئةمركى‬ ‫زاناى‬ ‫سؤسريو‬ ‫سويسرى‬ ‫زاناى‬ ‫َش‬‫ي‬‫ث‬ ‫َك‬‫ي‬‫شت‬ ‫هةر‬ ‫ئةمةشدا‬‫وانطةى‬
‫لة‬ ‫سيميؤلؤذيا‬ ‫بة‬ ‫َرنةوة‬‫ي‬‫مؤد‬ ‫سيميؤلؤذياى‬‫َت‬‫ي‬‫نادر‬ ‫َةم‬‫ل‬‫قة‬" 24
‫لة‬ِ‫ر‬‫َذووةى‬‫ي‬‫م‬ ‫ئةو‬ ‫ضونكة‬ ،‫َةية‬‫ل‬‫هة‬ ‫َكى‬‫ي‬‫بؤضوون‬ ‫ئةمة‬ ‫استيدا‬
‫ميك‬ ‫لةو‬ ‫بريتيية‬ ‫خراوةتةروو‬‫فؤكةسى‬ ‫هاوضةرخدا‬ ‫سيميؤلؤذياى‬ ‫لة‬ ‫َم‬‫ال‬‫بة‬ ،‫دةكات‬ ‫لةسةر‬ ‫كارى‬ ‫سيميؤلؤذيا‬ ‫كة‬ ‫كاركردنةى‬ ‫انيزمى‬
‫دةكاتةوة‬ ‫يةكاليي‬ ‫لةدةقةكةدا‬ ‫ئةمةش‬ ‫و‬ ‫َك‬‫ي‬‫تايبةتةمةند‬ ‫سةر‬ ‫دةخاتة‬ ‫لةسةر‬ ‫زياتر‬.
‫ئة‬ ‫َداني‬‫ل‬‫سةرهة‬ ‫سةرةتاي‬‫و‬‫بوارة‬ ‫بة‬ ‫َذووييةوة‬‫ي‬‫م‬ ‫لةرووي‬ ‫كة‬ ‫تةمومذييةي‬ ‫ئةو‬ ‫و‬ ‫دةستنيشانكراوة‬ ‫زؤر‬ ‫ِادةيةكي‬‫ر‬ ‫تا‬ ،‫زانستة‬
‫َت‬‫ي‬‫بةديناكر‬ ‫سيميؤلؤذيادا‬ ‫لة‬ ،‫ديارة‬ ‫ترةوة‬ ‫مرؤظايةتيةكاني‬.‫َت‬‫ي‬َ‫ل‬‫دة‬ ‫كريستيفا‬ ‫جوليا‬"‫َى‬‫ي‬‫نو‬ ‫زاراوةى‬ ‫َنانى‬‫ي‬‫لةبةكاره‬
‫َرسني‬‫ي‬‫ث‬ ‫قةرزارى‬ ‫َمة‬‫ي‬‫ئ‬ ‫،بةراستى‬ ‫سيميؤلؤذيادا‬"25
17
-‫ص‬ ،‫،جزائر‬ ‫األغوط‬ ‫ثاجيى‬ ‫عمار‬ ‫جامعة‬ ، ‫االثر‬ ‫جملة‬ ،‫املعاصر‬ ‫اجلزائرى‬ ‫النقد‬ ‫يف‬ ‫السيميائى‬ ‫التأسيس‬ ‫خطاب‬ ،‫داود‬ ‫بو‬ ‫وذنانى‬ .‫د‬11
18
-، ‫مغرب‬ ،، ‫اخلطابات‬ ‫و‬ ‫النصوص‬ ‫فى‬ ‫السيميائى‬ ‫املعنى‬ ‫،بناء‬ ‫محداوي‬ ‫مجيل‬ .‫د‬2011‫ص‬ ،11
19
-، ‫لبنان‬ ، ‫العربية‬ ‫الفلسفية‬ ‫املوسوعة‬ ، ‫واخرون‬ ‫زياده‬ ‫معني‬1986‫ص‬ ،753
20
-( ‫عدد‬ ، ‫العاملى‬ ‫والفكر‬ ‫العرب‬ ‫جملة‬3،‫بريوت‬ )1988‫ص‬ ،114
21
-‫ج‬ ، ‫ط‬ . ‫ب‬ ، ‫العصرية‬ ‫الياس‬ ‫دار‬ ، ‫قاسم‬ ‫سيزا‬ : ‫ت‬ ،‫السيميوطيقا‬ ‫اىل‬ ‫مدخل‬ ‫يف‬ ،‫بنفنست‬ ‫اميل‬2‫ص‬ ،9
22
-، ‫ط‬ ، ‫االردن‬ ، ‫عمان‬ ، ‫الثقافة‬ ‫وزارة‬ ، ‫العنوان‬ ‫سيمياء‬ ، ‫قطوس‬ ‫بسيام‬2001‫ص‬ ،16
23
-‫الرتمجة،ط‬ ‫و‬ ‫للدراسات‬ ‫طالل‬ ‫دار‬ ، ‫االشارة‬ ‫علم‬ ‫،مقدمة‬ ‫الوعر‬ ‫د.مازن‬1،1988‫ص‬ ،10
24
-، ‫سةالحةدين‬ ‫زانكؤى‬ ، ‫ماستةر‬ ‫نامةى‬ ، ‫مشةختى‬ ‫خةليل‬ ‫ئيرباهيم‬ ‫كامةران‬ ،‫دا‬ )‫جزيرى‬ ‫(مةالى‬ ‫شيعرةكانى‬ ‫لة‬ ‫سؤفيطةرى‬ ‫زمانى‬ ‫سيميؤلؤذياى‬2007‫ل‬ ،5
25
-،‫البيضاء‬ ‫دار‬ ،‫توبقال‬ ‫دار‬ ،‫الزاهى‬ ‫فريد‬ :‫،ت‬ ‫النص‬ ‫علم‬ ،‫كريستفا‬ ‫جوليا‬1991‫،ص‬15
‫طةرميان‬ ‫زانكؤي‬ ‫طؤظاري‬Journal of Garmian University‫كرميان‬ ‫جامعة‬ ‫جملة‬
39 | acadj@garmian.edu.krd Vol.4, No.4 (December, 2017)
‫لةراستيد‬‫و‬ ‫َنكردن‬‫ي‬‫ثؤل‬ ‫َكدانةوةو‬‫ي‬‫ل‬ ‫نيشانةو‬ ‫لةسةر‬ ‫لؤذيكي‬ ‫ء‬ ‫فةلسةيف‬ ‫بريكردنةوةي‬ ‫لة‬ ‫طرنطن‬ ‫َكي‬‫ي‬‫بةش‬ ‫َرس‬‫ي‬‫ث‬ ‫كارةكاني‬ ‫ا‬
‫كة‬ ‫دةكاتةوة‬ ‫ئةوة‬ ‫لةسةر‬ ‫جةخت‬ ‫بؤية‬ ،‫كاركردن‬ ‫ميكانيزمي‬"‫لة‬ ‫بريتيية‬ ‫كة‬ ،‫بةشةكةوة‬ َ‫ي‬‫بةهةرس‬ ‫لؤذيكة‬ ‫خودي‬ ‫سيميا‬(
‫فانريوسكوبي‬ ‫زانسيت‬Phanero scopic‫و‬ ، ‫نيشانةكان‬‫فانريون‬ ‫كة‬ ‫فؤرمةى‬ ‫ئةو‬ ‫اتة‬Phanerons))‫َدا‬‫ي‬‫ت‬ ‫ةكان‬
‫مرؤييداية‬ ‫َي‬‫ل‬‫عةق‬ ‫لة‬ ‫كة‬ ‫سةرةتاييةي‬ ‫وةسةفة‬ ‫بةو‬ ، ‫بةرجةستةدةبن‬"26
‫وشةي‬ ‫بيستةمدا‬ ‫سةدةي‬ ‫لةسةرةتاي‬ ‫لةوانةكانيداو‬ ‫َر‬‫ي‬‫سؤس‬ ‫ئةطةرضى‬(Semiologie)‫بة‬ ‫سةبارةت‬ ‫َم‬‫ال‬‫بة‬ ،‫َناوة‬‫ي‬‫بةكاره‬
‫زماندا‬ ‫زانستى‬ ‫لةناو‬ ‫كاركردن‬"‫َر‬‫ي‬‫سؤس‬‫دةدات‬ َ‫ي‬‫نو‬ ‫َكي‬‫ي‬‫زانست‬ ‫مذدةي‬ ‫كةسة‬ ‫يةكةم‬‫نيشانةكان‬ ‫ذياني‬ ‫لة‬ ‫َينةوة‬‫ل‬‫َكؤ‬‫ي‬‫ل‬ ‫لةبارةي‬ ،
‫لة‬ ‫طرنط‬ ‫َكي‬‫ي‬‫َن‬‫ي‬‫شو‬ ‫َت‬‫ي‬‫دةتوان‬ ‫كة‬ ،‫َوة‬‫ي‬‫نو‬ ‫ياساي‬ ‫ئاشكراكردنى‬ ‫َطةي‬‫ي‬ِ‫ر‬ ‫لة‬ ‫َيةتيداو‬‫ال‬‫كؤمة‬ ‫ذياني‬ ‫لةناو‬(‫َيةتي‬‫ال‬‫كؤمة‬ ، ‫مرؤيي‬)
‫فؤرمى‬ ‫سنورو‬ ‫ِشتنةوةي‬‫ر‬‫دا‬ َ‫ي‬‫سةرلةنو‬ ‫َطةي‬‫ي‬ِ‫ر‬ ‫لة‬ ‫بكةين‬ ‫شرؤظة‬‫َكستانةوة‬‫ي‬‫كؤنت‬ ‫ئةم‬"27
‫لة‬ ‫مانايةك‬ ‫هةموو‬ ‫َت‬‫ي‬‫دةبين‬ ‫واي‬ ‫َر‬‫ي‬‫سؤس‬‫نيشانكار‬‫ء‬‫بؤنيشانكراو‬‫َكهاتوة‬‫ي‬‫ث‬،‫نيشانكار‬‫وشةكةء‬ ‫دةنطي‬ ‫َنةي‬‫ي‬‫و‬ ‫لة‬ ‫بريتيية‬
‫بؤنيشانكراو‬‫زةين‬ ‫ماناي‬ ‫لة‬ ‫بريتيية‬ ‫يش‬‫ي‬‫َكي‬‫ي‬‫َوةر‬‫ي‬‫ث‬ ‫هيض‬ ‫و‬ ‫لةخؤوةية‬ ‫ثةيوةنديةكي‬ ‫ءمةدلول‬ ‫دال‬ ‫َوان‬‫ي‬‫ن‬ ‫ثةيوةندي‬ ،‫وشةكة‬ ‫ي‬
‫َت‬‫ي‬‫وةرناطر‬ ‫َشوةخت‬‫ي‬‫ث‬.
‫هةريةك‬ ‫دةرووني‬ ‫بنةماى‬ ‫و‬ ‫َيةتي‬‫ال‬‫كؤمة‬ ‫بةردةوامى‬ ،‫دابةشبووة‬ ‫نيشانةدا‬ ‫جياي‬ ‫َطةيشتين‬‫ي‬‫ت‬ ‫دوو‬ ‫بةسةر‬ ‫َر‬‫ي‬‫سؤس‬ ‫سيميؤلؤذياي‬
‫واتة‬ ‫نيشانةش‬ ‫اليةنانةي‬ ‫لةم‬‫نيشانكار‬‫ء‬‫بؤنيشا‬‫نكراو‬‫زمان‬ ‫بؤ‬ ‫سةرةكي‬ ‫َناسةي‬‫ي‬‫ث‬ ‫ئةوةي‬ َ‫ل‬‫لةطة‬ ،‫هةية‬ ‫دةروونيان‬ ‫َكي‬‫ي‬‫سروشت‬
(longue)‫َر‬‫ي‬‫سؤس‬ ‫كة‬ ،‫لةوةية‬ ‫جيابوونةوةيةش‬ ‫ئةم‬ ‫لةراستيدا‬ ،‫َيةتي‬‫ال‬‫كؤمة‬ ‫بةردةوامى‬ ‫ء‬ ‫سروشت‬ ‫بة‬ ‫ثةيوةستة‬ ‫نيشانةكاني‬ ‫و‬
‫و‬ ‫ديارن‬ ‫ئاشكراو‬ ‫َناسةكةدا‬‫ي‬‫لةث‬ ‫دوانيان‬ ‫كة‬ ،‫دياريكردوة‬ ‫ضةمك‬ ‫ضوار‬ ‫لةسةر‬ ‫نيشانةي‬‫وةك‬ ‫نائاشكران‬ ‫تريان‬ ‫دوانةكةى‬‫و‬
‫نيشانكار‬‫ء‬‫بؤنيشانكراو‬‫كانطا‬ ، ‫نيشانة‬ ‫دةرةكي‬ ‫واقيعي‬ ،.
‫هاوضةرخةكان‬ ‫سيميؤلؤذيية‬ ‫لة‬ ‫َك‬‫ي‬‫يةك‬ ‫بيستةمدا‬ ‫سةدةى‬ ‫كؤتايي‬ ‫ضارةكى‬ ‫لة‬(‫كل‬ ‫مارى‬ ‫جان‬‫ي‬‫نكي‬‫م‬‫ربط‬-Jean Marie
Klinkenberg)‫بةلذيكي‬ ‫ى‬‫و‬‫زانكؤى‬ ‫لة‬ ‫مامؤستا‬(‫ليج‬(‫َيواية‬‫ي‬‫ث‬‫سيميؤلؤذيا‬‫َكى‬‫ي‬‫َكار‬‫ل‬َ‫ي‬‫ه‬‫ضواريية‬‫تةنها‬ ‫و‬‫بؤ‬ ‫زمانى‬ ‫نيشانةى‬
‫كردوة‬ ‫زياد‬ ‫َرس‬‫ي‬‫ث‬ ‫سيانييةكةى‬ ‫َنة‬‫ي‬‫ثؤل‬"‫َت‬‫ي‬َ‫ل‬‫دة‬ ،‫َت‬‫ي‬ِ‫ر‬‫دةطة‬ ‫ثةيوةنديدارةكان‬ ‫مةبةستة‬ ‫ماناو‬ ‫لة‬ ‫سيميؤلؤذيا‬28
‫سيميؤلؤذيا‬ ‫بةوةى‬
‫دياريدةكةن‬ ‫دةق‬ ‫بةهاى‬ ‫و‬ ‫نرخ‬ ‫كة‬ ‫مانايانةى‬ ‫ئةو‬ ‫و‬ ‫دةق‬ ‫شاراوةكانى‬ ‫مانا‬ ‫بةدواى‬ ‫ِانة‬‫ر‬‫طة‬.
‫ئة‬ ‫لةكؤى‬‫و‬‫ِبووة‬‫ر‬‫َثة‬‫ي‬‫ت‬ ‫قؤناغدا‬ ‫دوو‬ ‫بة‬ ‫سيميؤلؤذيا‬ ‫كة‬ ،‫دةخةينةروو‬ ‫ئةوة‬ ‫بؤضوونانةش‬:
:‫يةكةم‬ ‫قؤناغى‬‫دووةم‬ ‫قؤناغي‬ ،‫َكردوة‬‫ي‬‫ث‬ ‫دةستى‬ ‫يؤنانةوة‬ ‫هةلةسةردةمى‬ ‫لؤذيكةو‬ ‫فةلسةفةو‬ ‫قؤناغى‬ ‫كة‬ ‫َك‬‫ي‬‫قؤناغ‬:‫قؤناغى‬ ‫بة‬
‫لؤذيكى‬ ‫ئاراستةى‬ ‫بةهةردوو‬ ،‫قوتاخبانة‬ ‫ميتؤدو‬ ‫وةك‬ ‫سيميؤلؤذياية‬ ‫سةربةخؤبوونى‬‫و‬ ‫َرس‬‫ي‬‫ث‬ ‫ِابةرايةتى‬‫ر‬‫بة‬ ‫زمانةوانى‬ ‫و‬
‫َر‬‫ي‬‫سؤس‬.
26
- Charles s.peirce : collected papres , vol . p . 141
27
-‫تطبيقاتها،ص‬ ‫و‬ ‫مفاهيمها‬ ‫و‬ ‫السيميائيات‬ ،‫بنكراد‬ ‫سعيد‬87
28
- http://almothaqaf.com/index.php/qadaya2009/63069.html
‫طةرميان‬ ‫زانكؤي‬ ‫طؤظاري‬Journal of Garmian University‫كرميان‬ ‫جامعة‬ ‫جملة‬
40 | acadj@garmian.edu.krd Vol.4, No.4 (December, 2017)
‫كات‬ ‫سيميؤلؤذياى‬:
‫واتة‬ ،‫هةية‬ ‫كاتةكةكان‬ ‫َى‬‫ي‬‫بةث‬ ‫رووداوةكانيان‬ ‫َكدانةوى‬‫ي‬‫ل‬ ‫لةسةر‬ ‫كاريطةرى‬ ‫يان‬ ، ‫دياريكردن‬ ‫تواناى‬ ‫كة‬ ‫ماوانةية‬ ‫ئةو‬ ‫كات‬
‫دياريدة‬ ‫دةقةكةدا‬ َ‫ل‬‫لةطة‬ ‫واتةكةى‬ ‫تريشةوة‬ ‫لةاليةكى‬ ‫و‬ ‫زةمةن‬ ‫لةاليةك‬ ‫َزةية‬‫ي‬‫ه‬ ‫ئةو‬ ‫كات‬‫دياريكردنى‬ ‫لة‬ ‫َى‬‫ل‬‫رؤ‬ ‫كاتيش‬ ‫و‬ ‫كات‬
‫كات‬ ‫ئةركى‬ ‫كة‬ ،‫بةدةقةوة‬ ‫ثةيوةستة‬ ‫ئةوةندة‬ ‫كات‬ ‫بةمةش‬ ،‫هةية‬ ‫َكدانةوةكان‬‫ي‬‫ل‬ ‫ميكانيزمى‬ ‫َنةرو‬‫ي‬‫خو‬ ‫لةسةر‬ ‫مةدلولةكان‬
‫َت،و‬‫ي‬‫دةناس‬ ‫جياواز‬ ‫واتاى‬ ‫َطرى‬‫ل‬‫هة‬ ‫نيشانةو‬ ‫وةك‬ ‫كات‬ ‫سيميؤلؤذيا‬ ‫لةبةرئةمة‬ ،‫رستةكان‬ ‫وشةو‬ ‫لة‬ ‫َك‬‫ي‬‫سةربةش‬ ‫َتة‬‫ي‬‫دةكةو‬
‫َطةيةوة‬‫ي‬ِ‫ر‬‫لة‬‫َكدةداتةوة‬‫ي‬‫ل‬ ‫كاتةكان‬.
‫َكدانى‬‫ي‬‫لةت‬ ‫كار‬ ‫َئةوةى‬‫ي‬‫ب‬ ،‫َكدةدات‬‫ي‬‫ل‬ ‫بةشةكانى‬ ‫كة‬ ‫زجنريةية‬ ‫ئةو‬ ،‫َكدةخات‬‫ي‬‫ر‬ ‫رووداوةكان‬ ‫كة‬ ‫ثةيوةستةيةية‬ ‫ئةو‬ ‫كات‬
‫َت‬‫ي‬‫هةب‬ ‫طرنطى‬ ‫كاردانةوةى‬ ‫و‬ ‫بايةخ‬ ‫ء‬ ‫زيندو‬ ‫َكى‬‫ي‬‫شت‬ ‫هةموو‬ ‫دؤزي‬ ‫َتة‬‫ي‬‫بب‬ ‫كات‬ ‫وايكردوة‬ ‫ئةمةش‬ ،‫َنةطةين‬‫ي‬‫َيانت‬‫ي‬‫ل‬ ‫بكاتء‬ ‫رووداوةكان‬
،‫هةية‬ ‫واتادا‬ ‫هةم‬ ‫بيناو‬ ‫لة‬ ‫هةم‬ ‫َى‬‫ل‬‫رؤ‬ ‫َطةو‬‫ي‬‫ث‬ ‫شيعردا‬ ‫لة‬ ‫كات‬.
‫بة‬ ‫َوةيةدا‬‫ي‬‫ضوارض‬ ‫لة‬ ‫و‬ ‫رووداوةكان‬ ‫بة‬ ‫ثةيوةستةيةكة‬ ‫كات‬ ‫بؤية‬ ،‫َك‬‫ي‬‫ِووداو‬‫ر‬ ‫لة‬ ‫باسكردنة‬ ‫َيةى‬‫ي‬‫ث‬ ‫بةو‬ ‫ئةدةبى‬ ‫َكى‬‫ي‬‫دةق‬ ‫هةموو‬
‫بةرهة‬ ‫لة‬ ‫بةشدارى‬ ،‫دةخات‬ ‫َكيان‬‫ي‬‫ر‬ ‫يةكدا‬ ‫بةدواى‬ ‫لةوةى‬ ‫بةدةر‬ ‫َتةوةو‬‫ي‬‫دةبةست‬ ‫يةكيانةوة‬،‫دةكات‬ ‫مةبةستداردا‬ ‫واتاى‬ ‫َنانى‬‫ي‬‫مه‬
‫كات‬ ‫ئةركى‬ ‫ماناو‬ ‫لةسةر‬ ‫كار‬ ‫سيميؤلؤذياية‬ ‫ئةركى‬ ‫بةمةش‬ ،‫َنةر‬‫ي‬‫خو‬ ‫بؤ‬ ‫َت‬‫ي‬َ‫ل‬َ‫ي‬‫َيدةه‬‫ي‬‫بةج‬ ‫كاتةكةدا‬ ‫لة‬ ‫نوسةر‬ ‫كة‬ ‫مانايةى‬ ‫ئةو‬ ‫واتة‬
‫بكات‬ ‫دةقدا‬ ‫لة‬.
َ‫ل‬‫خةس‬ ‫لةو‬ ‫َكة‬‫ي‬‫يةك‬ ‫َدةداتء‬‫ي‬‫طر‬ ‫َكةوة‬‫ي‬‫ث‬ ‫ئةدةبى‬ ‫دةقى‬ ‫ناو‬ ‫َةكانى‬‫ل‬َ‫ي‬‫ه‬ ‫ئةدةبيدا‬ ‫دةقى‬ ‫لة‬ ‫كات‬‫ئةدةبى‬ ‫كةدةقى‬ ،‫َزانةى‬‫ي‬‫بةه‬ ‫ةتة‬
‫لةبنضينةدا‬ ‫ئةدةبى‬ ‫دةقى‬ ‫ضونكة‬ ،‫َت‬‫ي‬‫َر‬‫ل‬َ‫ي‬‫َدةه‬‫ي‬‫ج‬ ‫بة‬ ‫واتاكةى‬ ‫َكدانةوةى‬‫ي‬‫ل‬ ‫جؤرى‬ ‫بؤ‬ ‫واتا‬ ‫كاتدا‬ ‫سيميؤذياى‬ ‫،لة‬ ‫َت‬‫ي‬‫دةطر‬ ‫لةخؤى‬
‫َكهاتةيىء‬‫ي‬‫ث‬ ‫َكؤتايىء‬‫ي‬‫ب‬ ‫كرانةوةيةكى‬ ‫لةبةرئةوةى‬ ،‫نيية‬ ‫دةاللةتةكان‬ ‫واتاء‬ ‫بؤ‬ ‫كؤتايى‬ ‫سنووردارء‬ ‫ضةمكى‬ ‫بةبوونى‬ ‫ِواى‬‫ر‬‫ب‬
‫َتةوة‬‫ي‬‫وةردةطر‬ ‫َكدانةوةكانى‬‫ي‬‫ل‬ ‫دةقةكة‬ ‫َةى‬‫ل‬‫جو‬ ‫ئاستى‬ ‫نوآء‬ ‫ئاسوى‬ ‫بنةماى‬ ‫لةسةر‬ ‫هةيةء‬ ‫َوةشاندنةوةيي‬‫ل‬‫هة‬.
‫َنيت‬‫ي‬‫ج‬ ‫جريار‬(G.Genette)‫َيواية‬‫ي‬‫ث‬";‫كة‬‫َكى‬‫ي‬‫طوزارشت‬ ‫ضونكة‬ ،‫َت‬‫ي‬‫َناس‬‫ل‬‫هة‬ ‫خؤى‬ ‫بةكارى‬ ‫ئاسانى‬ ‫بة‬ ‫هةروا‬ ‫ئةدةب‬ ‫مانى‬
‫ه‬ ‫هةمةضةشنى‬ ‫زؤرو‬ ‫واتاى‬ ‫َكو‬‫ل‬‫بة‬ ،‫نيية‬ ‫واتايى‬ ‫يةك‬‫راستةقينةو‬ ‫واتاى‬ ‫لة‬ ‫واتايةك‬ ‫لة‬ ‫زياتر‬ ‫وشةيةك‬ ‫واهةية‬ ‫جارى‬ ،‫ةية‬
َ‫ى‬‫دةنر‬ ‫بنياد‬ ‫خوازةييدا‬ ‫حةقيقىء‬ ‫مةدلوىل‬ ‫َوان‬‫ي‬‫لةن‬ ‫دةالليش‬ ‫واتاى‬ ‫و‬ ‫َت‬‫ي‬‫خؤدةطر‬ ‫لة‬ ‫خوازةييةكة‬"29
‫َى‬‫ل‬‫رؤ‬ ‫كاتيش‬ ‫سيميؤلؤذياى‬
‫بةمةش‬ ، ‫هةية‬ ‫دةقةكة‬ ‫ماناى‬ ‫لةسةر‬ ‫رةنطدانةوةى‬ ‫كاتةو‬ ‫جؤرى‬ ‫و‬ ‫كات‬ ‫دياريكردنى‬ ‫لة‬‫ناو‬ ‫واتايي‬ ‫َنى‬‫ي‬‫بةرهةمه‬ ‫َكى‬‫ي‬‫بةش‬ ‫َتة‬‫ي‬‫دةب‬
‫هةيةو‬ ‫خؤى‬ ‫َطةى‬‫ي‬‫ث‬ ‫و‬ َ‫ل‬‫رؤ‬ ‫و‬ ‫ئةرك‬ ‫كاتةو‬ ‫هةر‬ ‫َكو‬‫ل‬‫بة‬ ،‫نيية‬ ‫لةخؤوة‬ ‫دةقدا‬ ‫ناو‬ ‫لة‬ ‫َبذردنى‬‫ل‬‫هة‬ ‫يان‬ ،‫كات‬ ‫َنانى‬‫ي‬‫ه‬ ‫كةواتة‬ ،‫دةق‬
‫بةشداريية‬ ‫بةمةش‬ ،‫خؤيةتى‬ ‫مةدلوىل‬ ‫نيشانةو‬ ‫ئاماذةو‬ ‫َطرى‬‫ل‬‫هة‬ ،‫دةقدا‬ ‫َكستى‬‫ي‬‫كؤنت‬ ‫لة‬ ‫يان‬ ،‫بةتةنها‬ ‫ض‬ ‫هةريةكشيان‬‫لة‬ ‫كارا‬ ‫كى‬
‫دةكات‬ ‫دةقدا‬ ‫طشتى‬ ‫و‬ ‫تايبةتى‬ ‫ماناى‬ ‫َنانى‬‫ي‬‫بةرهةمه‬.
29
-،‫دمشق‬ ،‫سورية‬ ،‫الثقافة‬ ‫وزارة‬ ‫منشورات‬ ،‫لالدب‬ ‫السيميائى‬ ‫حتليل‬ ‫والداللة،حنو‬ ‫النقد‬ ،‫عزام‬ ‫حممد‬1996‫ص‬ ،285
‫طةرميان‬ ‫زانكؤي‬ ‫طؤظاري‬Journal of Garmian University‫كرميان‬ ‫جامعة‬ ‫جملة‬
41 | acadj@garmian.edu.krd Vol.4, No.4 (December, 2017)
‫بة‬‫و‬‫َت‬‫ي‬‫ب‬ ‫َيةش‬‫ي‬‫ث‬،‫كاتةكةو‬ ‫جؤرى‬ ‫َى‬‫ي‬‫بةث‬ ‫دةق‬ ‫كاتى‬ ‫نيشانةبوونى‬ ‫بة‬ ‫َكدانةوةو‬‫ي‬‫ل‬ ‫شرؤظةو‬ ‫لة‬ ‫بريتيية‬ ‫كاتة‬ ‫سيميؤلؤذياى‬
‫بةهةمان‬ ‫سيميؤلؤذيادا‬ ‫ميتؤدى‬ ‫لة‬ ‫كات‬ ‫بةمةش‬ ،‫َت‬‫ي‬‫بيطةيةن‬ ‫َت‬‫ي‬‫دةيةو‬ ‫دةق‬ ‫كة‬ ‫مانايةى‬ ‫ئةو‬‫َتةوة‬‫ي‬‫دةب‬ ‫كات‬ ،‫تر‬ ‫كؤدةكانى‬ ‫َوةى‬‫ي‬‫ش‬
‫دةق‬ ‫ناو‬ ‫ماناكانى‬ ‫ميتا‬ ‫يان‬ ،‫شاراوةكان‬ ‫مانا‬ ‫َطرى‬‫ل‬‫هة‬ ‫لة‬ ‫َك‬‫ي‬‫بةش‬ ‫بة‬.
‫دووةم‬ ‫بةشى‬
‫شيعرييدا‬ ‫لةدةقى‬ ‫كات‬ ‫سيميؤلؤذياى‬
‫يةكةم‬ ‫قؤناغى‬1950-1957:
1.‫ديالن‬:‫لةشيعرى‬(‫نةورؤز‬(1953‫َيطرتوةو‬‫ل‬‫هة‬ ‫لةخؤيدا‬ ‫كةنةورؤز‬ ،‫ِوو‬‫ر‬‫دةخاتة‬ ‫طرنطة‬ ‫كاتة‬ ‫ئةو‬ ‫دا‬‫رةهةندانةوة‬ ‫ئةم‬ ‫بةهؤى‬
‫لةم‬ ،‫هةستانةوةية‬ ‫زيندوبوونةوةو‬ ‫ئازادىء‬ ‫َذووى‬‫ي‬‫م‬ ‫كورد‬ ‫بؤ‬ ‫نةورؤز‬ ،‫َن‬‫ي‬‫َنر‬‫ي‬‫ِوخ‬‫ر‬‫دة‬ ‫ديكتاتؤرةكان‬ ‫َمء‬‫ل‬‫زا‬ ‫كؤشكى‬ ‫و‬ ‫َت‬‫ال‬‫دةسة‬
‫يةكطرتويى‬ ‫دةنطىء‬ ‫يةك‬ ،‫َتةوة‬‫ي‬‫كؤدةب‬ ‫َدا‬‫ي‬‫ت‬ ‫طةىل‬ ‫َزى‬‫ي‬‫كةه‬ ‫رؤذانةى‬ ‫لةو‬ ‫َكة‬‫ي‬‫رؤذ‬ ‫نةورؤز‬ ،‫رووندةكاتةوة‬ ‫ئةوة‬ ‫شاعرية‬ ‫شيعرةدا‬
‫َدا‬‫ي‬‫ت‬‫ِةنط‬‫ر‬ ‫ئايدؤلؤذياء‬ ‫بريو‬ ‫هيض‬ ‫َدانة‬‫ي‬‫طو‬ ‫بةبآ‬ ،‫َت‬‫ي‬‫دةب‬ ‫بةرجةستة‬...‫يان‬ ،‫لةمانة‬ ‫َك‬‫ي‬‫يةك‬ ‫هيض‬ ‫بةبآ‬ ‫كة‬ ‫جةذنة‬ ‫تاكة‬ ‫واتة‬ ،‫تاد‬
‫ِشء‬‫ر‬‫شؤ‬ ‫سةرخستنى‬ ‫هؤى‬ ‫َتة‬‫ي‬‫بب‬ ‫وايكردوة‬ ‫خاسيةتةش‬ ‫ئةم‬ ‫هةر‬ ،‫كؤبكاتةوة‬ ‫َةييدا‬‫ل‬‫رةنطا‬ ‫لةسايةيةكى‬ ‫دةنطةكان‬ ، ‫َك‬‫ي‬‫كؤسث‬
‫من‬ ‫َرةوة‬‫ي‬‫ل‬ ،‫ِؤذةدا‬‫ر‬ ‫لةم‬ ‫ِينةكان‬‫ر‬‫راثة‬‫بؤية‬ ،‫ئازايةتيية‬ ‫نةورؤزو‬ ‫سيمبوىل‬ ‫كورد‬ ‫بؤ‬ ‫كة‬ ،‫َناوةتةوة‬‫ي‬‫ه‬ ‫ئاسنطةرى‬ ‫كاوةى‬ ‫ونةى‬
‫َزو‬‫ي‬‫ه‬ ‫رؤذى‬ ‫نةورؤز‬ ‫رؤذى‬ ، ‫َت‬‫ي‬َ‫ل‬‫ب‬ ‫ئةوة‬ ‫َت‬‫ي‬‫دةيةو‬ ‫واتة‬ ،‫َناوةتةوة‬‫ي‬‫ه‬ ‫سةردةمةكانى‬ ‫ديكتاتؤرى‬ ‫ضةندين‬ ‫ناوى‬ ‫لةبةرامبةريشدا‬
‫َت‬‫ي‬َ‫ل‬‫دة‬ ‫وةك‬ ،‫كورد‬ ‫بؤ‬ ‫سةركةوتنةكانة‬ ‫و‬ ‫يةكيةتى‬:
"‫ِآ‬‫ر‬‫ئاو‬...‫َكى‬‫ي‬ِ‫ر‬‫ئاو‬‫دوور‬
‫لةرؤذى‬....‫سوور‬ ‫َكى‬‫ي‬‫رؤذ‬
‫سوور‬ ‫َكى‬‫ي‬‫لةرؤذ‬ ‫ِآ‬‫ر‬‫ئاو‬
‫ِايةوة‬‫ر‬‫َطة‬‫ل‬‫هة‬ َ‫ى‬‫لةتةخت‬
‫نةو‬ ‫َكى‬‫ي‬‫رؤذ‬ ‫طزنطى‬ ‫بؤ‬!!
َ‫ي‬ِ‫ر‬‫ئاو‬.....َ‫ي‬‫عيربةت‬ ‫َتة‬‫ي‬‫بب‬....‫ل‬ ،‫ديالن‬31
‫كة‬‫َناو‬‫ي‬‫كةلةث‬ ‫ضةوسانةوةكانة‬ ‫ضنى‬ ‫َكارىء‬‫ي‬‫كر‬ ‫خةباتى‬ ‫سوريش‬ ‫نةورؤزةو‬ ‫رؤذى‬ ،‫نةو‬ ‫رؤذى‬ ‫سوورو‬ ‫رؤذى‬ ‫ِةكةو‬‫ر‬‫ئاو‬ ‫واية‬
‫َتةوة،وةك‬‫ي‬‫َن‬‫ي‬ٍِِ‫ر‬‫َطة‬‫ل‬‫هة‬ ‫َت‬‫ال‬‫دةسة‬ ‫توانيويةتى‬ ‫َزة‬‫ي‬‫ه‬ ‫ئةم‬ ،‫كاوةوة‬ ‫لة‬ ‫هةر‬ ‫و‬ ‫دةبةخشن‬ ‫َنيان‬‫ي‬‫خو‬ ‫ئازادياندا‬‫و‬‫َت‬‫ي‬َ‫ل‬‫دة‬:
‫لةخةو‬ ‫ِاثةرآ‬‫ر‬‫كة‬
‫شةو‬ ‫سامى‬ ‫بةرامبةر‬
‫نةو‬ ‫َكى‬‫ي‬‫رؤذ‬ ‫طزنطى‬ ‫بؤ‬
‫ِآ‬‫ر‬‫ئاو‬...‫عيربةتآ‬ ‫َتة‬‫ي‬‫بب‬
‫ثةتآ‬ ، ‫دارآ‬ ،َ‫ى‬‫َم‬‫ل‬‫زا‬ ‫بؤ‬
‫طةرميان‬ ‫زانكؤي‬ ‫طؤظاري‬Journal of Garmian University‫كرميان‬ ‫جامعة‬ ‫جملة‬
42 | acadj@garmian.edu.krd Vol.4, No.4 (December, 2017)
‫بؤ‬ ‫يا‬...‫وةحةى‬(‫زوحاك‬)
‫ماك‬ ‫ء‬ ‫ءضار‬ ‫هيتلةر‬
‫بؤ‬‫بةخاك‬ ‫بوو‬ ‫كؤشكآ‬
‫شان‬ ‫بة‬ ‫لةضةكوش‬ ‫ِآ‬‫ر‬‫ئاو‬
‫قارةمان‬ ‫لةكاوةى‬......‫ل‬ ،‫ديالن‬32
‫وشةى‬ ‫لة‬ ‫خؤى‬ ‫كة‬ ‫كات‬(‫شةو‬ ،‫رؤذ‬)‫و‬ ‫هيواكان‬ ‫و‬ ‫كات‬ ‫َطةى‬‫ي‬‫ث‬ ‫دةرخستنى‬ ‫َناو‬‫ي‬‫لةث‬ ‫دذى‬ ‫َضةوانةو‬‫ي‬‫ث‬ ‫دوانةيةكى‬ ،‫َتةوة‬‫ي‬‫دةبين‬ ‫دا‬
‫رون‬ ‫هيواو‬ ‫نيشانةى‬ ‫رؤذ‬ ‫بؤية‬ ،‫َناوةتةوة‬‫ي‬‫ه‬ ‫ديكتاتؤرى‬ ‫و‬ ‫ئازادى‬ ‫ناساندنى‬‫و‬ ‫تاريكى‬ ‫نيشانةى‬ ‫شةويش‬ ‫ئاسؤيةو‬ ‫و‬ ‫اكى‬
‫َكوضكةى‬‫ي‬‫س‬ ،‫رؤذة‬ ‫ئةم‬ ‫ئاطرء‬ ‫كاوةء‬ ‫روانطةوة‬ ‫لةم‬ ،‫َت‬‫ي‬‫دةب‬ ‫بةرجةستة‬ ‫ماناكة‬ ،‫دذةوة‬ ‫دوو‬ ‫ئةم‬ ‫ضواراليي‬ ‫لة‬ ‫ضةوسانةوةيةو‬
، ‫دةبةخشن‬ ‫مةدلوالوى‬ ‫كراوةى‬ ‫واتايةكى‬ ‫َيانة‬‫ي‬‫س‬ ‫لةم‬ ‫هةريةكة‬ ‫دةقةدا‬ ‫لةم‬ ‫بؤية‬ ،‫دةقةكةن‬ ‫سيميؤلؤذى‬ ‫واتاى‬ ‫تةواوكةرى‬
‫لةر‬‫بةرفراوانكردوة‬ ‫دةقةكةيان‬ ،‫سةرةكيةوة‬ ‫كةرةستة‬ ‫سآ‬ ‫ئةو‬ ‫َطةى‬‫ي‬.
2.‫وةشتى‬ ‫نورى‬:‫شيعرى‬(‫رابردوو‬ ‫يادى‬(10/3/1955‫تةواوبووةء‬ ‫كات‬ ‫بةسةرضونةوة‬ ‫ِووى‬‫ر‬‫لة‬ ‫لةرابردووةء‬ ‫باس‬ ‫ئةطةرضى‬
‫بةخشانةى‬ ‫ئازار‬ ‫ساتة‬ ‫ئةو‬ ‫بةآلم‬ ،‫رابردوو‬ ‫كاتى‬ ‫بووةتة‬ ‫نةماوةء‬ ‫كات‬ ‫لةسةر‬ ‫كاريطةريةكى‬ ‫هيض‬ ‫ئيدى‬‫بةردةوام‬ ‫هةن‬ ‫كةلةدةقدا‬
‫َيةى‬‫ي‬‫بةوث‬ ،‫دةقة‬ ‫واتاى‬ ‫َنانى‬‫ي‬‫َكه‬‫ي‬‫ث‬ ‫طرنطى‬ ‫َكى‬‫ي‬‫بةش‬ ‫لةدةقدا‬ ‫كات‬ ‫بةوواتايةى‬ ،‫بةردةوامة‬ ‫كاريطةريان‬ ‫َزةوة‬‫ي‬‫ه‬ ‫ِووى‬‫ر‬‫لة‬
‫زةمةنةكاندا‬ ‫لةطةأل‬ ‫رابردوو‬ ‫بايةخى‬ ‫جوانىء‬ ‫بةهةمان‬ ،‫َداية‬‫ي‬‫ت‬ ‫ياديان‬ ‫نرخء‬ ‫كةجوانء‬ ‫رازانةى‬ ‫ئةو‬ ،‫رابردوو‬ ‫ساتةكانى‬
‫لةط‬ ،‫َت‬‫ي‬‫َز‬‫ي‬‫دةثار‬‫بةستنةوةى‬ ‫َكدانةوةء‬‫ي‬‫ل‬ ‫كةبنيادى‬ ،‫َت‬‫ي‬َ‫ل‬َ‫ي‬‫َدةه‬‫ي‬‫بةج‬ ‫َكدانةوةكانى‬‫ي‬‫ل‬ ‫َنةرء‬‫ي‬‫خو‬ ‫الى‬ ‫َكةوتة‬‫ي‬‫ج‬ ‫ئةو‬ ‫ئةمةشدا‬ ‫ةأل‬
‫منونة‬ ‫بؤ‬ ،‫َت‬‫ي‬‫بونيادةن‬ ‫لةسةر‬ ‫دةقةكةى‬:
‫دةربةدةرى‬ ‫َىء‬‫ل‬َ‫ي‬‫بةو‬
‫بةرى‬ ‫بآ‬ ‫ذيان‬ ‫لةتامى‬
‫نيوةشةو‬ ‫َةى‬‫ل‬‫نا‬ ‫ئازار‬ ‫َشء‬‫ي‬‫ئ‬
‫خةو‬ ‫لةضاو‬ ‫ضوو‬ ‫كةم‬ ‫قوتى‬ ‫بةرووتىء‬
‫ئةودآ‬ ‫بؤ‬ ‫دآ‬ ‫لةم‬‫شار‬ ‫ئةو‬ ‫بؤ‬ ‫شار‬ ‫لةم‬
‫هار‬ ‫ِندةى‬‫ر‬‫د‬ ‫زؤر‬ ‫بوون‬ ‫بةرةنطارم‬......‫ل‬12
‫دةاللةتةمان‬ ‫ئةو‬ ‫نيوةشةو‬ ‫َنانى‬‫ي‬‫ه‬ ‫َم‬‫ال‬‫بة‬ ،‫دةكات‬ ‫رابردوودا‬ ‫ناخؤشى‬ ‫َكى‬‫ي‬‫سات‬ ‫لةضةند‬ ‫باس‬ ‫ئةطةرضى‬ ‫دةقةدا‬ ‫لةم‬
‫د‬ ‫و‬ ‫تاريك‬ ‫ساتة‬ ‫ئةو‬ ‫ماناى‬ ‫نيوةشةو‬ ‫بؤية‬ ،‫زؤرن‬ ‫مةينةتييةكان‬ ‫ضةوسانةوةو‬ ‫و‬ ‫ترس‬ ‫كة‬ ،‫َت‬‫ي‬‫َدةبةخش‬‫ي‬‫ث‬‫كة‬ ،َ‫ي‬‫دةدات‬ ‫رةنطانةمان‬
‫ساتانة‬ ‫ئةم‬ ‫بةآلم‬ ،‫َزيية‬‫ي‬‫خؤثار‬ ‫و‬ ‫َهاتن‬‫ل‬‫هة‬ ‫دةرفةتى‬ ‫تاكة‬ ،‫شةون‬ ‫تاريكى‬ ‫زؤر‬ ‫و‬ ‫خةوتن‬ ‫ساتى‬ ‫ضونكة‬ ، ‫دةبات‬ ‫بؤ‬ ‫هاناى‬ ‫مرؤظ‬
‫ئازارو‬ ‫لة‬ ‫بريتيية‬ ‫رابردو‬ ‫تر‬ ‫بةمانايةكى‬ ،‫بةخشيوة‬ ‫بةدةق‬ ‫طرنطيان‬ ‫َكى‬‫ي‬‫بايةخ‬ ‫يادء‬ ‫جوانى‬ ‫َكى‬‫ي‬‫شت‬ ‫بوونةتة‬ ‫لةدةقدا‬
‫دةر‬ ‫ضةوسانةوةو‬‫بةردةوامى‬ ‫مانةوةو‬ ‫َزى‬‫ي‬‫ه‬ ‫لةبةرامبةريشدا‬ ،‫ديكتاتؤر‬ ‫َكى‬‫ي‬‫َت‬‫ال‬‫دةسة‬ ‫شوناسى‬ ‫خستنةرووى‬ ‫لة‬ ‫بريتني‬ ،‫بةدةرى‬
‫طةرميان‬ ‫زانكؤي‬ ‫طؤظاري‬Journal of Garmian University‫كرميان‬ ‫جامعة‬ ‫جملة‬
43 | acadj@garmian.edu.krd Vol.4, No.4 (December, 2017)
‫ئةوا‬ ،‫َنن‬‫ي‬‫َبه‬‫ي‬‫ث‬ ‫شكستى‬ ‫َت‬‫ي‬‫نةيانتوانيب‬ ‫كؤسثانة‬ ‫ئةم‬ ‫ئةطةر‬ ‫بؤية‬ ،‫َت‬‫ي‬ِ‫رب‬‫ب‬ ‫كؤسثانة‬ ‫ئةم‬ ‫هةموو‬ ‫توانيويةتى‬ ‫كة‬ ،‫دةخاتةروو‬
‫َت‬‫ي‬َ‫ل‬‫دة‬ ‫وةك‬ ،‫َبدةن‬‫ي‬‫ث‬ ‫ضؤكى‬ ‫ناتوانن‬ ‫يار‬ ‫طرفتةكانى‬:
‫ئاطر‬ ‫َسةى‬‫ي‬َ‫ل‬‫ب‬ ‫كةوا‬ ‫لةكاتى‬
ِ‫ر‬‫لةث‬ ‫دةرئةضوو‬ ‫دةروون‬ ‫لةناخى‬
‫َتةوة‬‫ي‬‫ناكوذ‬ ‫كات‬ ‫هيض‬ ‫ئاطرى‬
‫َتةوة‬‫ي‬‫دانةمر‬ ‫رووناكى‬ ‫ِء‬‫ر‬‫ط‬
‫راثةري‬ ‫طيانيش‬ ‫كاتةدا‬ ‫لةم‬ ‫ئا‬
‫هاتةبةرى‬ ‫تؤ‬ ‫ضؤى‬ ‫هاتء‬ ‫َطاى‬‫ي‬‫ر‬
‫رابردوو‬ ‫رؤذى‬ ‫وةك‬ ‫تا‬
‫َم‬‫ي‬َ‫ل‬‫ئة‬ ‫دواقسة‬ ‫بةآلم‬
‫َم‬‫ي‬‫ك‬ ‫كةمن‬ ‫بثرسة‬ ‫باش‬
‫بآ‬ ‫شكا‬ ‫َت‬‫ل‬‫د‬ ‫ئةطةرضى‬
‫لةمن‬ ‫رووت‬‫بآ‬ ‫ِا‬‫ر‬َ‫ي‬‫وةرط‬
َ‫ي‬‫ِاب‬‫ر‬‫ثض‬ ‫ثةيوةندميان‬........‫ل‬14-16
‫ِان‬‫ر‬‫داب‬ ‫ضونكة‬ ،‫ياد‬ ‫بوونةتة‬ ‫هةبوونء‬ ‫كةلةرابردوودا‬ ‫جوانانةى‬ ‫ئةوساتة‬ ،‫ئةوةية‬ ‫بةخشيوة‬ ‫دةقة‬ ‫بةو‬ ‫نةمريةى‬ ‫ئةم‬ ‫ئةوةى‬
‫بو‬ ‫ضونكة‬ ،‫بةردةوامن‬ ‫لةدةقدا‬ ‫جوانيانة‬ ‫ئةم‬ ‫بةردةوامةء‬ ‫ثةيوةندية‬ ‫ئةم‬ ‫شاعري‬ ‫الى‬ ‫بةآلم‬ ،‫روويداوة‬‫و‬ ‫ِاو‬‫ر‬‫دانةب‬ ‫َكى‬‫ي‬‫بةش‬ ‫ونةتة‬
‫َستاييةوة‬‫ي‬‫ئ‬ ‫َزى‬‫ي‬‫ه‬ ‫بةم‬ ‫بؤية‬ ،‫رابردوو‬ ‫نةبوونةتة‬ ‫شاعري‬ ‫الى‬ ‫َستايةو‬‫ي‬‫ئ‬ ‫َشتا‬‫ي‬‫ه‬ ‫رابردوو‬ ‫كاتى‬ ‫واتة‬ ،‫شاعري‬ ‫ذيانى‬ ‫بةردةوامى‬
‫َت‬‫ي‬َ‫ل‬‫دة‬ ‫وةك‬ ،‫َت‬‫ي‬‫ِوان‬‫ر‬‫دة‬ ‫َيان‬‫ي‬‫ل‬:
‫خؤشةويستى‬ ‫تؤ‬ ‫بةدووتةوةم‬ ‫من‬
‫ثةستى‬ ‫تؤ‬ ‫طةرضى‬ ‫ثاكة‬ ‫َم‬‫ل‬‫د‬ ‫من‬
‫دابووت‬ ‫كة‬ ‫َة‬‫ل‬‫د‬ ‫بةو‬ ‫َندم‬‫ي‬‫سو‬‫بةمن‬
‫من‬ ‫ِيبووتة‬‫ر‬‫ب‬ ‫جوانةى‬ ‫ضاوة‬ ‫بةو‬
‫رابوردوو‬ ‫رؤذى‬ ‫جاران‬ ‫بةيادى‬
‫بةسةرضوو‬ ‫ساردى‬ ‫طةرمء‬ ‫بةكاتى‬
‫ئةكةم‬ ‫تؤ‬ ‫يادى‬ ‫هةروةها‬ ‫َستاش‬‫ي‬‫ئ‬
‫ئةبةم‬ ‫ِنؤش‬‫ر‬‫ك‬ ‫بؤت‬ ‫بتبينم‬ ‫لةكوآ‬......‫ل‬16
‫ن‬ ‫شاعري‬ ،‫َت‬‫ي‬‫روويداب‬ ‫ِانيش‬‫ر‬‫داب‬ ‫طةر‬ ‫بؤية‬ ،‫جوانى‬ ‫هيواو‬ ‫و‬ ‫ذيان‬ ‫لة‬ ‫بريتيية‬ ‫شاعري‬ ‫بؤ‬ ‫رابردوو‬ ‫كاتى‬‫َيان‬‫ي‬‫ل‬ ‫َت‬‫ي‬‫اتوان‬
‫َتةوة‬‫ي‬‫َن‬‫ي‬‫مب‬ ‫لةال‬ ‫بةزيندويي‬ ‫رابردوى‬ ‫شاعري‬ ‫وادةكات‬ ،‫دروستيكردون‬ ‫شاعريدا‬ ‫َى‬‫ل‬‫د‬ ‫لة‬ ‫كة‬ ‫جوانييةى‬ ‫ئةو‬ ‫بةهؤى‬ ‫َتةوةو‬‫ي‬‫دووربكةو‬.
‫طةرميان‬ ‫زانكؤي‬ ‫طؤظاري‬Journal of Garmian University‫كرميان‬ ‫جامعة‬ ‫جملة‬
44 | acadj@garmian.edu.krd Vol.4, No.4 (December, 2017)
3.‫موكرى‬ ‫كامةران‬:‫لةشيعرى‬(‫بةهار‬ ‫ى‬ ‫جوانى‬1957 ))‫كة‬ ‫دا‬‫دياريكراوى‬ ‫َكى‬‫ي‬‫وةرز‬ ‫كاتء‬ ‫كة‬ ،‫بكات‬ ‫لةبةهار‬ ‫باس‬ ‫َت‬‫ي‬‫دةيةو‬
‫سيفةت‬ ‫خاوةن‬‫كة‬ ‫كاتة‬ ‫خودى‬ ‫لةسةر‬ ‫قسة‬ ‫َرةدا‬‫ي‬‫ل‬ ‫كةواتة‬ ،‫َت‬‫ي‬‫بةهارب‬ ‫جوانةكة‬ ‫نةك‬ ،‫كةجوانة‬ ‫بةهارة‬ ‫ئةوة‬ ‫واتة‬ ،‫جوانيية‬ ‫ى‬
‫دميةنة‬ ‫خودى‬ ‫جوانييةكةى‬ ‫واتة‬ ،‫هةن‬ ‫وةرزةدا‬ ‫ئةم‬ ‫كةلةناو‬ ‫جياوازانةداية‬ ‫دميةنة‬ ‫لةو‬ ‫بةهاريش‬ ‫جوانى‬ ،‫بةهارة‬ ‫وةرزى‬
‫دياريكراوا‬ ‫كاتة‬ ‫يان‬ ،‫كةلةوساتة‬ ،‫كاتةكةية‬ ‫جياوازةكانى‬‫دميةنة‬ ‫ئةم‬ ‫َطةى‬‫ي‬ِ‫ر‬‫لة‬ ‫َت‬‫ي‬‫دةيةو‬ ‫شاعرييش‬ ،‫روودةدةن‬ ‫نةدا‬
‫َت‬َ‫ي‬َ‫ل‬‫دة‬ ‫وةك‬ ،‫ِوو‬‫ر‬‫خباتة‬ ‫مرؤظ‬ ‫لةسةر‬ ‫كاريطةريان‬ ‫جوانييةكانء‬ ‫َوةى‬‫ي‬‫لةضوارض‬ ‫بةهار‬ ‫بايةخى‬ ‫طرنطىء‬ ،‫جياوازانةوة‬:
‫ِازاوة‬‫ر‬ ‫جوانى‬ ‫بةهارى‬ ‫بووكى‬
‫َداوة‬‫ل‬‫هة‬ ‫خةميةى‬ ‫لةكوردستانا‬
‫نيطا‬ ‫ورشةى‬ ‫وةك‬ ،‫طوأل‬ ‫ِةى‬‫ر‬‫ثة‬ ‫ورشةى‬
‫بلبلى‬‫شةيدا‬ ‫ئةبآ‬ ‫بؤى‬ ‫عاشق‬
‫مةى‬ ‫بؤتة‬ ‫شةومن‬ ،‫بادة‬ ‫كاسةى‬ ‫طوأل‬
‫ئؤخةى‬ ِ‫ر‬‫ث‬ ‫دةمى‬ ‫سةرخؤش‬ ‫مةستء‬ ‫مةل‬
‫َوةريو‬‫ل‬‫هة‬ ‫َى‬‫ل‬‫طو‬ ‫فريشتة‬ ‫وةكو‬
‫زيو‬ ‫وةكو‬ ‫جؤطةى‬ ،‫ئاو‬ ‫لةسةرسنطى‬...................‫ل‬76
‫و‬ ‫مةست‬ ‫َةكان‬‫ل‬‫د‬ ‫و‬ ‫َت‬‫ي‬‫ب‬ ‫َةكان‬‫ل‬‫طو‬ ‫عاشقى‬ ‫بولبول‬ ‫دةكات‬ ‫وا‬ ‫كاتةكةية‬ ‫َزى‬‫ي‬‫ه‬ ‫ئةوة‬ ‫كةواتة‬‫ئةو‬ ‫تر‬ ‫بةمانايةكى‬ ،‫بن‬ ‫سةرخؤش‬
‫كؤبكاتةوةو‬ ‫هةمووان‬ ‫َت‬‫ي‬‫دةتوان‬ ‫كة‬ ‫ساتانةن‬ ‫و‬ ‫كات‬ ‫ئةو‬ ،‫خاوةنيان‬ ‫َتة‬‫ي‬‫دةب‬ ‫دياريكراودا‬ ‫َكى‬‫ي‬‫كات‬ ‫لة‬ ‫بةهار‬ ‫كة‬ ‫تايبةمتةنديانةى‬
‫مانابةخشى‬ ‫َطرو‬‫ل‬‫هة‬ ‫َتة‬‫ي‬‫دةب‬ ‫كاتةكان‬ ‫لة‬ ‫َك‬‫ي‬‫كات‬ ‫و‬ ‫دياريكراون‬ ‫جوانيةكان‬ ‫بؤية‬ ،‫سروشت‬ ‫طشتى‬ ‫كؤى‬ ‫َتة‬‫ي‬‫ببةخش‬ ‫خؤشى‬ ‫و‬ ‫جوانى‬
‫شيعرةكة‬ ‫ماناى‬ ‫دةاللةتى‬ ‫كردوةتة‬ ‫بةهارى‬ ‫كاتةى‬ ‫ئةو‬ ‫شاعرييش‬ ‫بؤية‬ ،‫جوانييانة‬ ‫ئةم‬.
‫دووةم‬ ‫قؤناغى‬1958-1962:
1.‫ديالن‬:‫لةشيعرى‬(14‫تةموز‬)‫تةموزى‬ ‫ِشى‬‫ر‬‫لةشؤ‬ ‫كةباس‬ ‫دا‬1958‫كودةتاى‬ ‫يان‬1958‫عةبدوسالم‬ ‫ئةوةى‬ ‫ثاش‬ ،‫دةكات‬
‫ليواى‬ ‫َطةى‬‫ي‬‫لةر‬ ‫عارف‬(20)‫ب‬ ،‫دابوو‬ ‫فةرمانى‬ ‫َر‬‫ي‬‫كةلةذ‬ ‫ةوة‬‫بةسةر‬ ‫،دةستى‬ ‫ئازادخيوازةكان‬ ‫نيشتمانىء‬ ‫ئةفسةرة‬ ‫ةهاوكارى‬
‫كؤمارى‬ ‫سيستمى‬ ‫َنراو‬‫ي‬‫روخ‬ ‫دووةم‬ ‫َى‬‫ل‬‫فةيسة‬ ‫ثاشايةتى‬ ‫سيستمى‬ ، ‫طرت‬ ‫تةلةفوندا‬ ‫تةلةفزيونء‬ ‫راديؤو‬ ‫ء‬ ‫طشتى‬ ‫سوثاى‬
‫بةست‬ ،‫ئاوارةوة‬ ‫بولبوىل‬ ‫َطةى‬‫ي‬ِ‫ر‬‫لة‬ ‫َت‬‫ي‬‫دةيةو‬ ‫دةقةدا‬ ‫لةم‬ ‫شاعرييش‬ ،‫راطةيةنرا‬ ‫عارف‬ ‫عةبدوسالم‬ ‫بةسةرؤكايةتى‬‫َةكان‬‫ل‬‫د‬ ‫ةى‬
‫ئابوريش‬ ‫بووةء‬ ‫بةريتانى‬ ‫ثاشكؤيى‬ ‫َكى‬‫ي‬‫سيستم‬ ،‫ثاشايةتى‬ ‫سيستمى‬ ‫ضونكة‬ ،‫روويانداوة‬ ‫ِشةوة‬‫ر‬‫شؤ‬ ‫ئةم‬ ‫كةبةهؤى‬ ،‫ِوو‬‫ر‬‫خباتة‬
‫لةبةرئةمةش‬ ،‫بيطاتة‬ ‫لةدةستى‬ ‫بوو‬ ‫عرياق‬ ‫ئازادكردنى‬ ‫عرياق‬ ‫بؤ‬ ‫ِشة‬‫ر‬‫شؤ‬ ‫ئةم‬ ‫بؤية‬ ،‫نةوت‬ ‫بةتايبةتى‬ ،‫دابووة‬ ‫بيانى‬ ‫لةخزمةتى‬
‫َوةيةك‬‫ي‬‫بةش‬ ‫َةكان‬‫ل‬‫د‬ ‫بةستةى‬‫واتة‬ ،‫ِوو‬‫ر‬‫خباتة‬ ‫تةموزدا‬ ‫لةضواردةى‬ ‫َكى‬‫ل‬‫خة‬ ‫هةستى‬ ‫َت‬‫ي‬‫دةيةو‬ ‫شاعري‬ ،‫ِوو‬‫ر‬‫دةخاتة‬ ‫طةشاوة‬ ‫ى‬
‫َذوةش‬‫ي‬‫م‬ ‫ئةم‬ ،‫كؤمارى‬ ‫سيستمى‬ ‫بؤ‬ ‫َردةستى‬‫ي‬‫ذ‬ ‫لة‬ ‫عرياقة‬ ‫طةىل‬ ‫رزطاربوونى‬ ‫َدى‬‫ي‬‫ئوم‬ ‫َزو‬‫ي‬‫ه‬ ‫و‬ ‫َذوويي‬‫ي‬‫م‬ ‫َكى‬‫ي‬‫سات‬ ‫تةموز‬ ‫ضواردةى‬
‫و‬ ‫خؤيةتى‬ ‫تايبةمتةندى‬ ‫جياوازو‬ ‫دةاللةتى‬ ‫ماناو‬ ‫َطرى‬‫ل‬‫هة‬ ‫بةردةوام‬‫َت‬‫ي‬َ‫ل‬‫دة‬ ‫ةك‬:
‫طةرميان‬ ‫زانكؤي‬ ‫طؤظاري‬Journal of Garmian University‫كرميان‬ ‫جامعة‬ ‫جملة‬
45 | acadj@garmian.edu.krd Vol.4, No.4 (December, 2017)
‫ئاوارة‬ ‫بولبوىل‬ ‫ئةى‬ ‫َنة‬‫ي‬‫خبو‬ ‫بؤم‬‫طةشكةدار‬ ‫مةستء‬ ‫لةسةر‬ ، ‫َى‬‫ل‬‫د‬ ‫بةستةى‬
‫هةستة‬ ‫لةتريقةء‬ ِ‫ر‬‫ث‬ ،‫َى‬‫ل‬‫د‬ ‫بةستةى‬‫بةهارة‬ ‫دا‬ ‫لةهاوين‬ ‫كاتآ‬ ‫مةستى‬
‫بةشؤية‬ ِ‫ر‬‫بةفة‬ ‫ضيمةن‬ ‫كاتآ‬ ‫بةستةى‬‫نزارة‬ ‫َنةكةى‬‫ي‬‫ئاو‬ ‫بووكء‬ ‫ئامسان‬
‫بةستةى‬‫كاتآ‬...‫ِازاوة‬‫ر‬ ‫َىء‬‫ل‬‫ئا‬ ‫شادى‬‫ئازارة‬ ‫لووشينى‬ َ‫ل‬‫هة‬ ‫ِكراوةى‬‫ر‬‫طؤ‬...‫ديالن،ل‬98
‫ِشى‬‫ر‬‫شؤ‬ ‫هةلومةرجى‬ ‫رةخساندنى‬ ‫زةمينة‬ ‫مةستى‬ ،‫كات‬ ‫مةستى‬14‫هاويندا‬ ‫لة‬ ‫و‬ ‫َدةكات‬‫ي‬‫دةستث‬ ‫بةهارةوة‬ ‫لة‬ ‫كة‬ ،‫تةموزة‬
‫َزاري‬‫ي‬‫ب‬ ‫طةرماو‬ ‫وةرزى‬ َ‫ل‬‫لةطة‬ ‫هاوين‬ ‫َش‬‫ي‬‫ث‬ ‫تر‬ ‫بةمانايةكى‬ ،‫َت‬‫ي‬‫سةردةكةو‬‫َيةو‬‫ي‬‫نو‬ ‫َكى‬‫ي‬‫بةهار‬ ‫سةرةتاى‬ ‫ِشة‬‫ر‬‫شؤ‬ ‫ئةم‬ ‫بؤ‬ ‫َم‬‫ال‬‫بة‬ ،‫ية‬
‫ِوانن‬‫ر‬‫دة‬ ‫َرت‬‫ي‬‫نو‬ ‫َكى‬‫ي‬‫ذيان‬ ‫لة‬ ‫بةهيواوة‬ ‫َنةوةو‬‫ي‬‫دةطةش‬ ‫َدةكان‬‫ي‬‫ئوم‬ ‫هيواو‬ ‫َيدا‬‫ي‬‫ت‬.
‫َت‬‫ي‬َ‫ل‬‫دة‬ ‫يان‬:
‫قةنارة‬ ‫دارى‬ ‫ثةتء‬ ‫َى‬‫ي‬‫ج‬ ‫لة‬ َ‫ى‬َ‫ل‬‫ب‬‫هةنارة‬ ‫دار‬ ‫ضنارو‬ ‫واناشتنى‬
‫زارى‬ ‫بآ‬ ‫ضةرمةسةرىء‬ ‫َى‬‫ي‬‫ج‬ ‫لة‬ َ‫ى‬َ‫ل‬‫ب‬‫بةبارة‬ ‫كامةرانى‬ ‫شادمانىء‬
‫رابطرآ‬ ‫َز‬‫ي‬‫ثةر‬ ‫دوورة‬ ‫َنآ‬‫ي‬‫سةنط‬ َ‫ل‬‫هة‬ ‫َكة‬‫ل‬‫خة‬ ‫ئةم‬ ‫بآ‬ ‫َك‬‫ي‬‫بةستةي‬...‫كارة‬ ‫بآ‬
‫بةختيارة‬ ‫ئازادء‬ ‫ئةوا‬ ‫طةليش‬ ‫سةربةستى‬ ‫هانآ‬ َ‫ى‬َ‫ل‬‫ب‬ ‫بآ‬ ‫َك‬‫ي‬‫بةستةي‬...‫ل‬ ،‫ديالن‬99
‫ئةطةرض‬ ،‫َدةكانة‬‫ي‬‫ئوم‬ ‫هيواو‬ ‫َدانى‬‫ل‬‫سةرهة‬ ‫كاتى‬ ‫كات‬ ‫كةواتة‬‫ئازاد‬ ‫رؤذى‬ ‫تةموز‬ ‫َرةدا‬‫ي‬‫ل‬ ‫َم‬‫ال‬‫بة‬ ،‫هاوينة‬ ‫لوتكةى‬ ‫طةرماو‬ ‫كاتى‬ ‫ى‬
‫ئاسؤكان‬ ‫بةرةو‬ ‫هةنطاونان‬ ‫و‬ ‫سيستم‬ ‫لة‬ ‫َية‬‫ي‬‫نو‬ ‫َكى‬‫ي‬‫وةرضةرخان‬ ‫َى‬‫ل‬‫خا‬ ‫َيدا‬‫ي‬‫ت‬ ‫َكة‬‫ي‬‫رؤذ‬ ،‫ضةرمةسةريةكان‬ ‫َدارةو‬‫ي‬‫س‬ ‫و‬ ‫ثةت‬ ‫لة‬ ‫بوونة‬
‫َراق‬‫ي‬‫ع‬ ‫طةالنى‬ ‫لةالى‬ ‫بةبايةخة‬ ‫و‬ ‫طرنط‬ ‫َذويةكى‬‫ي‬‫م‬ ‫بؤية‬ ،‫َكرد‬‫ي‬‫دةستيث‬.
2.‫ذير‬ ‫كامل‬:‫لةشيعرى‬(‫كورد‬ ‫نةورؤزى‬(1959َ‫ي‬‫كةدةب‬ ‫ِوو‬‫ر‬‫دةخاتة‬ ‫ئةوة‬ ،‫دةزانآ‬ ‫ئازادى‬ ‫شادىء‬ ‫بةرؤذى‬ ‫َوة‬‫ي‬‫ش‬ ‫بةهةمان‬
‫لة‬ ‫مةبةستى‬ ‫سروشتيش‬(21/3)‫سةربةخؤ‬ ‫كورد‬ ‫ئةبآ‬ ‫َن‬‫ي‬َ‫ل‬‫دة‬ ،‫َت‬‫ي‬‫رادةطةيةن‬ ‫سةربةخؤيى‬ ‫ئازادىء‬ ‫دةكاتةوةء‬ ‫نوآ‬ ‫كةخؤى‬
‫نةورؤز‬ ‫ضونكة‬ ،‫َت‬‫ي‬‫سةربةخؤب‬ ‫ئازادء‬ ‫واتة‬ ،‫َبكات‬‫ل‬‫هة‬ ‫ئاآلكةى‬‫و‬ ‫سةركةوتن‬ ‫َذووي‬‫ي‬‫م‬ ‫سةربةخؤبوونةو‬ ‫و‬ ‫ئازادبوون‬ ‫رؤذى‬ ‫كورد‬ ‫الى‬
‫َذووةدا‬‫ي‬‫م‬ ‫ئةم‬ ‫سايةى‬ ‫َر‬‫ي‬‫ذ‬ ‫لة‬ ‫َت‬‫ي‬َ‫ل‬‫ب‬ ‫َت‬‫ي‬‫دةيةو‬ ‫شاعري‬ ‫بؤية‬ ،‫سةملاندوة‬ ‫ئةوةى‬ ‫رؤذةدا‬ ‫لةم‬ ‫رزطاربوون‬(3/21)‫كورد‬ ‫َك‬‫ي‬‫ضةند‬ ،
‫َستى‬‫ي‬‫َو‬‫ل‬‫هة‬ ‫هةمان‬ ‫و‬ ‫دةردةخةن‬ ‫خؤيان‬ ‫سةربةخؤ‬ ‫يةكطرتوو‬ ‫َكى‬‫ي‬‫ميللةت‬ ‫وةك‬ ،‫َت‬‫ي‬‫ب‬ ‫َردةستةش‬‫ي‬‫ذ‬،‫نيشاندةدةن‬ ‫يةكطرتوو‬ ‫َكى‬‫ي‬‫طةل‬
‫َت‬‫ي‬َ‫ل‬‫دة‬ ‫وةك‬:
‫ئاهةنطة‬ ‫ء‬ ‫شايى‬ ‫لةسؤزى‬ ِ‫ر‬‫سةرث‬ ‫هةراية‬ ‫جةذنة‬ ،‫نةورؤزة‬ ‫ِؤ‬‫ر‬‫ئةم‬
‫بةنانة‬ ‫خةنة‬ ‫من‬ ‫لةالى‬ ‫ِؤ‬‫ر‬‫ئةم‬‫َكراوة‬‫ل‬‫الهة‬ ‫رةنطم‬ ‫ضوار‬ ‫ئاآلى‬
‫ئاآلكةى‬ ‫َكا‬‫ل‬‫هة‬ ‫سةربةخؤ‬ ‫ئةبآ‬ ‫قارةمان‬ ‫كوردى‬ َ‫ى‬َ‫ل‬‫ئة‬ ‫سروشتيش‬
‫َتةوة‬‫ي‬‫بطر‬ ‫يةك‬‫تاكةى؟‬ ‫ئيرت‬ ‫دةستى‬ ‫َر‬‫ي‬‫ذ‬ ‫ء‬ ‫ديلى‬ ‫جوان‬ ‫كوردستانى‬
‫وردة‬ ‫تازةيةو‬ ،‫هةية‬ ‫ِى‬‫ر‬‫باوة‬ ‫ئةمساأل‬ ‫نةورؤزى‬ ‫ئةداتآ‬ ‫مذدةم‬.
‫كوردة‬ ‫نةتةوةى‬ ‫َبازى‬‫ي‬‫ر‬ ‫تاكة‬ ‫ساماأل‬ ‫ء‬ ‫رؤشن‬ ‫بةرزء‬ ‫ثريؤزء‬....‫زيرةك،ل‬ ‫َبةستةكانى‬‫ل‬‫هة‬25
‫طةرميان‬ ‫زانكؤي‬ ‫طؤظاري‬Journal of Garmian University‫كرميان‬ ‫جامعة‬ ‫جملة‬
46 | acadj@garmian.edu.krd Vol.4, No.4 (December, 2017)
‫وةرطرتن‬ ‫كؤبوونةوةو‬ ‫كاتى‬ ،‫نةورؤز‬ ‫لة‬ ‫بريتيية‬ ‫كات‬ ‫لةاليةك‬،‫ئازاديية‬ ‫راطةياندنى‬ ‫كوردو‬ ‫كؤكردنةوةى‬ ‫َزى‬‫ي‬‫ه‬ ،‫مافةكانة‬ ‫ى‬
‫ئةوة‬ ‫كةواتة‬21/3‫ئايندةى‬ ‫كة‬ ‫بةطشتى‬ ‫كوردستان‬ ‫خةباتى‬ ‫و‬ ‫كوردستان‬ ‫َكى‬‫ل‬‫خة‬ ‫هةم‬ ‫شاعريو‬ ‫هةم‬ ‫َتة‬‫ي‬‫دةبةخش‬ ‫َزة‬‫ي‬‫ه‬ ‫ئةو‬ ‫ية‬
‫َن‬‫ي‬‫شو‬ ‫جياوازى‬ َ‫ي‬‫بةب‬ ،‫هةية‬ ‫كورد‬ ‫تاكى‬ ‫نةستى‬ ‫سايكؤلؤذياو‬ ‫لةسةر‬ ‫زؤرى‬ ‫كاريطةرى‬ ‫نةورؤز‬ ‫واتة‬ ،‫نزيكة‬‫و‬ ‫سياسى‬ ‫بارى‬ ‫و‬....‫تاد‬.
3.‫موكرى‬ ‫كامةران‬:‫لةشيعرى‬((‫نةورؤز‬ ‫دياريى‬)(1958)‫ديارى‬ ‫ئةطةرضى‬ ،‫َيدةطات‬‫ي‬‫ث‬ ‫ويست‬ ‫ضى‬ ‫َك‬‫ي‬‫طةل‬ ‫َت‬‫ي‬َ‫ل‬‫ب‬ ‫َت‬‫ي‬‫دةيةو‬
،‫كوردة‬ ‫نةتةوةيى‬ ‫جةذنى‬ ‫هاتنى‬ ‫نيشانةى‬ ‫ناسنامةو‬ ‫ء‬ ‫سيمبوأل‬ ‫َرطز‬‫ي‬‫ن‬ ‫لةاليةك‬ ‫بةآلم‬ ،‫َرطز‬‫ي‬‫ن‬ ‫َك‬‫ي‬‫ضةثك‬ ‫لة‬ ‫بريتيية‬ ‫نةورؤزةكة‬
‫تريشةو‬ ‫لةاليةكى‬،‫بةخشيوة‬ ‫طيانيان‬ ‫طةلةدا‬ ‫ئةم‬ ‫َناو‬‫ي‬‫لةث‬ ‫كة‬ ،‫ئةوانةى‬ ‫بةطيانى‬ ‫و‬ ‫َك‬‫ي‬‫ضين‬ ‫بةضةند‬ ‫َشكةشة‬‫ي‬‫ث‬ ،‫َرطز‬‫ي‬‫ن‬ ‫خودى‬ ‫ة‬
‫ئةم‬ ‫َشكةشكردنى‬‫ي‬‫ث‬ ‫بؤ‬ ‫َبذاردوة‬‫ل‬‫هة‬ ‫رؤذةى‬ ‫ئةم‬ ‫بؤية‬ ،‫خةباتة‬ ‫وزةى‬ ‫َزء‬‫ي‬‫ه‬ ‫نةورؤز‬ ،‫شةهيدانة‬ ‫يادى‬ ‫شاعري‬ ‫الى‬ ‫نةورؤز‬ ‫كةواية‬
‫كةواتة‬ ،‫بةهارة‬ ‫هاتنى‬ ‫ء‬ ‫ميوانى‬ ‫َى‬‫ل‬‫كةسيمبو‬ ‫َةى‬‫ل‬‫طو‬21/3‫بؤمنوونة‬ ،‫جياوازة‬ ‫مةدلوىل‬ ‫ماناو‬ ‫ضةندين‬ ‫َطرى‬‫ل‬‫هة‬ ‫كورد‬ ‫بؤ‬:
‫ضةثك‬ ‫سآ‬ ‫نةورؤز‬ ‫رؤذى‬ ‫بؤ‬‫نةسك‬ ‫َى‬‫ل‬‫طو‬ ‫َرطسء‬‫ي‬‫لةن‬
‫جوان‬ ‫يةكى‬ ‫بةديارى‬ ‫ئةكةم‬‫قةرةمان‬ ‫كوردى‬ ‫طةىل‬ ‫بؤ‬
‫بةوةى‬ ‫َشكةش‬‫ي‬‫ث‬ ‫من‬ ‫َةى‬‫ل‬‫طو‬ ‫ضةثكة‬ ‫ئةم‬(ِ‫ر‬‫ط‬)‫باوةش‬ ‫َتة‬‫ي‬‫ئةطر‬
‫وةتةن‬ ‫بؤ‬ ‫كة‬ ‫الدانةى‬ ‫بةو‬‫نادةن‬ ‫ثشوو‬ ‫لةخةبات‬
‫ذيان‬ ‫َرطسةى‬‫ي‬‫ن‬ ‫ضةثكة‬ ‫ئةم‬‫طيان‬ ‫داية‬ ‫بآ‬ ‫بةتؤ‬ ‫َشكةش‬‫ي‬‫ث‬
‫دوذمن‬ ‫ذنانةى‬ ‫بةو‬ ،‫ء‬ ‫بةتؤ‬‫كوشنت‬ ‫طةجنةكانى‬ ‫ِة‬‫ر‬‫كو‬
‫تا‬ ‫ال‬ ‫ذيانى‬ ‫بةوةى‬ ‫َة‬‫ل‬‫ثا‬ ‫َى‬‫ي‬ِ‫ر‬‫بةهاو‬ ،‫بآ‬ ‫َشكةش‬‫ي‬‫ث‬‫َة‬‫ل‬
‫ِى‬‫ر‬‫سةرة‬ ‫كةسانى‬ ‫بةبآ‬ ‫دآ‬ ‫شارء‬ ‫بةهةذارانى‬...‫موكرى،ل‬ ‫كامةران‬109
،‫كورددا‬ ‫دةرونى‬ ‫باطراوندى‬ ‫لة‬ ‫رؤذةية‬ ‫ئةم‬ ‫كاريطةرى‬ ‫َزى‬‫ي‬‫ه‬ ‫نيشانةى‬ ،‫نةورؤزدا‬ ‫رؤذى‬ ‫لة‬ َ‫ل‬‫طو‬ ‫َرطزو‬‫ي‬‫ن‬ ‫َشكةشكردنةى‬‫ي‬‫ث‬ ‫ئةم‬ ‫كةواتة‬
‫بةبةر‬ ‫دةكاتةوة‬ َ‫ي‬‫نو‬ ‫ئريادةى‬ ‫َزو‬‫ي‬‫ه‬ ‫َذووة‬‫ي‬‫م‬ ‫ئةم‬ ‫ياخود‬‫بة‬ ‫ثةيوةندى‬ ‫كة‬ ‫َتانةى‬‫ال‬‫خة‬ ‫ئةو‬ ‫ساتى‬ ‫باشرتين‬ ‫و‬ ‫كورددا‬ ‫تاكى‬ ‫طيانى‬
‫نةورؤزة‬ ‫رؤذى‬ ،‫هةية‬ ‫نةتةوةوة‬.
3.‫طؤران‬:‫لةسةر‬ ‫شيعر‬ ‫لةدوو‬(‫نةورؤز‬-)1960)‫ئازارةكان‬ ‫َشتنى‬‫ي‬‫نةه‬ ‫ِووبوونةوةء‬‫ر‬‫رووبة‬ ‫َزى‬‫ي‬‫بةه‬ ‫نةورؤز‬ ‫بةئاشكرا‬ ‫زؤر‬ ‫طؤران‬ ‫دا‬
‫َبوونةو‬‫ي‬‫نو‬ ‫َماى‬‫ي‬‫ه‬ ‫كورد‬ ‫الى‬ ‫نةورؤز‬ ‫بؤية‬ ،‫دةزانآ‬‫و‬ ‫بةسيستم‬ ‫َنانة‬‫ي‬‫ه‬ ‫كؤتايى‬ ‫نةورؤز‬ ،‫سةركةوتنة‬ ‫ئازادىء‬ ‫َنانى‬‫ي‬‫بةدةسته‬ ‫ةء‬
‫َـت‬‫ي‬َ‫ل‬‫دة‬ ‫وةك‬ ،‫رزطارى‬ ‫بةرةنطارىء‬ ‫رةمزى‬ ‫كردويانةتة‬ ‫وزةيةء‬ ‫َردةستةكان‬‫ي‬‫ذ‬ ‫نةتةوة‬ ‫هةموو‬ ‫بؤ‬ ‫َةش‬‫ل‬‫هةو‬ ‫ئةم‬ ،‫ناخؤشيةكان‬:
ِ‫ر‬‫ب‬ ‫قةف‬ ‫قةف‬ ‫زجنري‬ ‫كاوةى‬ ‫نةتةوةى‬ ‫ئةى‬
ِ‫ر‬‫د‬ ، ‫زستان‬ ‫بةهةورى‬ ‫داى‬ ‫نةورؤز‬ ‫رؤذى‬
‫تازجنري‬‫لةطةردن‬ ‫ئةذدةهاكى‬ ‫ى‬
‫ئاسن‬ ‫ثيكى‬ ‫َى‬‫ل‬‫داما‬ ‫نةتةوةيةك‬
‫بةشادى‬ ‫،خةم‬ ‫بةرؤذ‬ ‫بوو‬ ‫ديلى‬ ‫شةوى‬
‫ئازادى‬ ‫بةهارى‬ ‫بة‬ ‫ِا‬‫ر‬‫طة‬ ‫زستان‬.
 سیمیۆلۆژیای کات لەشیعری کوردیدا
 سیمیۆلۆژیای کات لەشیعری کوردیدا
 سیمیۆلۆژیای کات لەشیعری کوردیدا
 سیمیۆلۆژیای کات لەشیعری کوردیدا
 سیمیۆلۆژیای کات لەشیعری کوردیدا
 سیمیۆلۆژیای کات لەشیعری کوردیدا
 سیمیۆلۆژیای کات لەشیعری کوردیدا
 سیمیۆلۆژیای کات لەشیعری کوردیدا
 سیمیۆلۆژیای کات لەشیعری کوردیدا
 سیمیۆلۆژیای کات لەشیعری کوردیدا

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Aeman dee ekkadunnaaru
Aeman dee ekkadunnaaruAeman dee ekkadunnaaru
Aeman dee ekkadunnaaru
 
Aids 01-12
Aids 01-12Aids 01-12
Aids 01-12
 
Bhaarya akkato
Bhaarya akkatoBhaarya akkato
Bhaarya akkato
 
Amma lalita-01-02
Amma lalita-01-02Amma lalita-01-02
Amma lalita-01-02
 
Aedi asleelam-01
Aedi asleelam-01Aedi asleelam-01
Aedi asleelam-01
 
Agni gundam 01-02
Agni gundam 01-02Agni gundam 01-02
Agni gundam 01-02
 
Ammayi veta-01
Ammayi veta-01Ammayi veta-01
Ammayi veta-01
 
Bra
BraBra
Bra
 
Dondoo dondae
Dondoo dondaeDondoo dondae
Dondoo dondae
 
025 force
025 force025 force
025 force
 
Bramaram
BramaramBramaram
Bramaram
 
025 manjula
025 manjula025 manjula
025 manjula
 
Duula aunty
Duula auntyDuula aunty
Duula aunty
 
Evari daggaraku vellaali_javaabu
Evari daggaraku vellaali_javaabuEvari daggaraku vellaali_javaabu
Evari daggaraku vellaali_javaabu
 
Drkk 01-06
Drkk 01-06Drkk 01-06
Drkk 01-06
 
Evari saradalu-varivi
Evari saradalu-variviEvari saradalu-varivi
Evari saradalu-varivi
 
Aedee tappu-kadu-01-03
Aedee tappu-kadu-01-03Aedee tappu-kadu-01-03
Aedee tappu-kadu-01-03
 
Chilipi
ChilipiChilipi
Chilipi
 
Atadi katha-01
Atadi katha-01Atadi katha-01
Atadi katha-01
 
Dulist varalakshmi-01-03
Dulist varalakshmi-01-03Dulist varalakshmi-01-03
Dulist varalakshmi-01-03
 

Similar to سیمیۆلۆژیای کات لەشیعری کوردیدا

speshal report d.xalb
speshal report d.xalbspeshal report d.xalb
speshal report d.xalbDoor Dopic
 
بؤضي طرنطة بةذداربم لةضالاكيةكان؟
بؤضي طرنطة بةذداربم لةضالاكيةكان؟بؤضي طرنطة بةذداربم لةضالاكيةكان؟
بؤضي طرنطة بةذداربم لةضالاكيةكان؟Hoshmand Ne'mat
 
سیستەمی پەمپی ئاو
سیستەمی پەمپی ئاوسیستەمی پەمپی ئاو
سیستەمی پەمپی ئاوBahzad5
 
Scintific research kurdish
Scintific  research kurdishScintific  research kurdish
Scintific research kurdishBrwa Chomani
 
الوسائل العلمية لمكافحة الحشرات
الوسائل العلمية لمكافحة الحشراتالوسائل العلمية لمكافحة الحشرات
الوسائل العلمية لمكافحة الحشراتابو عمر
 
كات وةك شمشيَر واية ئةطةر نةيبرِي دةتبرِيَت
كات وةك شمشيَر واية ئةطةر نةيبرِي دةتبرِيَتكات وةك شمشيَر واية ئةطةر نةيبرِي دةتبرِيَت
كات وةك شمشيَر واية ئةطةر نةيبرِي دةتبرِيَتQAMTARANI
 
نظم الوسائط المتعددة مدخل للتعليم والتدريب
نظم الوسائط المتعددة مدخل للتعليم والتدريبنظم الوسائط المتعددة مدخل للتعليم والتدريب
نظم الوسائط المتعددة مدخل للتعليم والتدريبMoselhy Hussein
 
رمضان حول العالم 1
رمضان حول العالم 1رمضان حول العالم 1
رمضان حول العالم 1language aldarayn
 

Similar to سیمیۆلۆژیای کات لەشیعری کوردیدا (12)

speshal report d.xalb
speshal report d.xalbspeshal report d.xalb
speshal report d.xalb
 
بؤضي طرنطة بةذداربم لةضالاكيةكان؟
بؤضي طرنطة بةذداربم لةضالاكيةكان؟بؤضي طرنطة بةذداربم لةضالاكيةكان؟
بؤضي طرنطة بةذداربم لةضالاكيةكان؟
 
سیستەمی پەمپی ئاو
سیستەمی پەمپی ئاوسیستەمی پەمپی ئاو
سیستەمی پەمپی ئاو
 
Leaflet
LeafletLeaflet
Leaflet
 
Scintific research kurdish
Scintific  research kurdishScintific  research kurdish
Scintific research kurdish
 
Water pump
Water pumpWater pump
Water pump
 
الوسائل العلمية لمكافحة الحشرات
الوسائل العلمية لمكافحة الحشراتالوسائل العلمية لمكافحة الحشرات
الوسائل العلمية لمكافحة الحشرات
 
كات وةك شمشيَر واية ئةطةر نةيبرِي دةتبرِيَت
كات وةك شمشيَر واية ئةطةر نةيبرِي دةتبرِيَتكات وةك شمشيَر واية ئةطةر نةيبرِي دةتبرِيَت
كات وةك شمشيَر واية ئةطةر نةيبرِي دةتبرِيَت
 
El demo
El demoEl demo
El demo
 
نظم الوسائط المتعددة مدخل للتعليم والتدريب
نظم الوسائط المتعددة مدخل للتعليم والتدريبنظم الوسائط المتعددة مدخل للتعليم والتدريب
نظم الوسائط المتعددة مدخل للتعليم والتدريب
 
SIRAH TAHUN 3
SIRAH TAHUN 3SIRAH TAHUN 3
SIRAH TAHUN 3
 
رمضان حول العالم 1
رمضان حول العالم 1رمضان حول العالم 1
رمضان حول العالم 1
 

More from dr.luqmanraouf

گوتاری بۆلیفۆنی لەدەقەوالاکانی شێرکۆ بێکەسدا
گوتاری بۆلیفۆنی لەدەقەوالاکانی شێرکۆ بێکەسداگوتاری بۆلیفۆنی لەدەقەوالاکانی شێرکۆ بێکەسدا
گوتاری بۆلیفۆنی لەدەقەوالاکانی شێرکۆ بێکەسداdr.luqmanraouf
 
یاخیبوون لە شیعرەکانی شێرکۆبێکەسدا
  یاخیبوون لە شیعرەکانی شێرکۆبێکەسدا  یاخیبوون لە شیعرەکانی شێرکۆبێکەسدا
یاخیبوون لە شیعرەکانی شێرکۆبێکەسداdr.luqmanraouf
 
یاخیبوون لە شیعرەكانی شێركۆ بێكەسدا دیوانی ( ئێستا كچێك نیشتمانمە) بە نموونە...
یاخیبوون لە شیعرەكانی شێركۆ بێكەسدا  دیوانی ( ئێستا كچێك نیشتمانمە) بە نموونە...یاخیبوون لە شیعرەكانی شێركۆ بێكەسدا  دیوانی ( ئێستا كچێك نیشتمانمە) بە نموونە...
یاخیبوون لە شیعرەكانی شێركۆ بێكەسدا دیوانی ( ئێستا كچێك نیشتمانمە) بە نموونە...dr.luqmanraouf
 
شوناسی شیعریی شێركۆ بێكەس، د. لوقمان رەئوف
شوناسی شیعریی شێركۆ بێكەس، د. لوقمان رەئوفشوناسی شیعریی شێركۆ بێكەس، د. لوقمان رەئوف
شوناسی شیعریی شێركۆ بێكەس، د. لوقمان رەئوفdr.luqmanraouf
 
دەقی شیعری كوردی لە روانگەی سیمیۆلۆژییەوە د لوقمان رەئوف
 دەقی شیعری كوردی لە روانگەی سیمیۆلۆژییەوە          د لوقمان رەئوف دەقی شیعری كوردی لە روانگەی سیمیۆلۆژییەوە          د لوقمان رەئوف
دەقی شیعری كوردی لە روانگەی سیمیۆلۆژییەوە د لوقمان رەئوفdr.luqmanraouf
 
شوناسی خۆشەویستی لە دەقی شیعریی(خۆشەویستی ) شێركۆ بێكەسدا
شوناسی خۆشەویستی لە دەقی شیعریی(خۆشەویستی ) شێركۆ بێكەسداشوناسی خۆشەویستی لە دەقی شیعریی(خۆشەویستی ) شێركۆ بێكەسدا
شوناسی خۆشەویستی لە دەقی شیعریی(خۆشەویستی ) شێركۆ بێكەسداdr.luqmanraouf
 
شوناسی خۆشەویستی لە دەقی شیعریی(خۆشەویستی ) شێركۆ بێكەسدا
 شوناسی خۆشەویستی لە دەقی شیعریی(خۆشەویستی ) شێركۆ بێكەسدا شوناسی خۆشەویستی لە دەقی شیعریی(خۆشەویستی ) شێركۆ بێكەسدا
شوناسی خۆشەویستی لە دەقی شیعریی(خۆشەویستی ) شێركۆ بێكەسداdr.luqmanraouf
 
رةخنةى ئةدةبى
رةخنةى ئةدةبىرةخنةى ئةدةبى
رةخنةى ئةدةبىdr.luqmanraouf
 
Course book-رةخنةى ئةدةبى
Course book-رةخنةى ئةدةبىCourse book-رةخنةى ئةدةبى
Course book-رةخنةى ئةدةبىdr.luqmanraouf
 
dyalog leser sherko bekes -beshy3
 dyalog leser sherko bekes -beshy3 dyalog leser sherko bekes -beshy3
dyalog leser sherko bekes -beshy3dr.luqmanraouf
 
شيوازو ريكةكانى وانةوتنةوة
شيوازو ريكةكانى وانةوتنةوةشيوازو ريكةكانى وانةوتنةوة
شيوازو ريكةكانى وانةوتنةوةdr.luqmanraouf
 
جةللاد ديوانى هاوار
جةللاد   ديوانى هاوارجةللاد   ديوانى هاوار
جةللاد ديوانى هاوارdr.luqmanraouf
 
3ئاشنابوون بة ظيَرجينيا وؤلف
3ئاشنابوون بة ظيَرجينيا وؤلف3ئاشنابوون بة ظيَرجينيا وؤلف
3ئاشنابوون بة ظيَرجينيا وؤلفdr.luqmanraouf
 
ئاشنا بوون به‌ به‌دیوى
ئاشنا بوون به‌ به‌دیوىئاشنا بوون به‌ به‌دیوى
ئاشنا بوون به‌ به‌دیوىdr.luqmanraouf
 

More from dr.luqmanraouf (20)

گوتاری بۆلیفۆنی لەدەقەوالاکانی شێرکۆ بێکەسدا
گوتاری بۆلیفۆنی لەدەقەوالاکانی شێرکۆ بێکەسداگوتاری بۆلیفۆنی لەدەقەوالاکانی شێرکۆ بێکەسدا
گوتاری بۆلیفۆنی لەدەقەوالاکانی شێرکۆ بێکەسدا
 
یاخیبوون لە شیعرەکانی شێرکۆبێکەسدا
  یاخیبوون لە شیعرەکانی شێرکۆبێکەسدا  یاخیبوون لە شیعرەکانی شێرکۆبێکەسدا
یاخیبوون لە شیعرەکانی شێرکۆبێکەسدا
 
یاخیبوون لە شیعرەكانی شێركۆ بێكەسدا دیوانی ( ئێستا كچێك نیشتمانمە) بە نموونە...
یاخیبوون لە شیعرەكانی شێركۆ بێكەسدا  دیوانی ( ئێستا كچێك نیشتمانمە) بە نموونە...یاخیبوون لە شیعرەكانی شێركۆ بێكەسدا  دیوانی ( ئێستا كچێك نیشتمانمە) بە نموونە...
یاخیبوون لە شیعرەكانی شێركۆ بێكەسدا دیوانی ( ئێستا كچێك نیشتمانمە) بە نموونە...
 
شوناسی شیعریی شێركۆ بێكەس، د. لوقمان رەئوف
شوناسی شیعریی شێركۆ بێكەس، د. لوقمان رەئوفشوناسی شیعریی شێركۆ بێكەس، د. لوقمان رەئوف
شوناسی شیعریی شێركۆ بێكەس، د. لوقمان رەئوف
 
دەقی شیعری كوردی لە روانگەی سیمیۆلۆژییەوە د لوقمان رەئوف
 دەقی شیعری كوردی لە روانگەی سیمیۆلۆژییەوە          د لوقمان رەئوف دەقی شیعری كوردی لە روانگەی سیمیۆلۆژییەوە          د لوقمان رەئوف
دەقی شیعری كوردی لە روانگەی سیمیۆلۆژییەوە د لوقمان رەئوف
 
kurdology- dr.luqman
kurdology- dr.luqmankurdology- dr.luqman
kurdology- dr.luqman
 
شوناسی خۆشەویستی لە دەقی شیعریی(خۆشەویستی ) شێركۆ بێكەسدا
شوناسی خۆشەویستی لە دەقی شیعریی(خۆشەویستی ) شێركۆ بێكەسداشوناسی خۆشەویستی لە دەقی شیعریی(خۆشەویستی ) شێركۆ بێكەسدا
شوناسی خۆشەویستی لە دەقی شیعریی(خۆشەویستی ) شێركۆ بێكەسدا
 
شوناسی خۆشەویستی لە دەقی شیعریی(خۆشەویستی ) شێركۆ بێكەسدا
 شوناسی خۆشەویستی لە دەقی شیعریی(خۆشەویستی ) شێركۆ بێكەسدا شوناسی خۆشەویستی لە دەقی شیعریی(خۆشەویستی ) شێركۆ بێكەسدا
شوناسی خۆشەویستی لە دەقی شیعریی(خۆشەویستی ) شێركۆ بێكەسدا
 
رةخنةى ئةدةبى
رةخنةى ئةدةبىرةخنةى ئةدةبى
رةخنةى ئةدةبى
 
Course book-رةخنةى ئةدةبى
Course book-رةخنةى ئةدةبىCourse book-رةخنةى ئةدةبى
Course book-رةخنةى ئةدةبى
 
dyalog leser sherko bekes -beshy3
 dyalog leser sherko bekes -beshy3 dyalog leser sherko bekes -beshy3
dyalog leser sherko bekes -beshy3
 
dyalol leser sherko
dyalol leser sherkodyalol leser sherko
dyalol leser sherko
 
شيوازو ريكةكانى وانةوتنةوة
شيوازو ريكةكانى وانةوتنةوةشيوازو ريكةكانى وانةوتنةوة
شيوازو ريكةكانى وانةوتنةوة
 
جةللاد ديوانى هاوار
جةللاد   ديوانى هاوارجةللاد   ديوانى هاوار
جةللاد ديوانى هاوار
 
Berewebirdiny pol
Berewebirdiny polBerewebirdiny pol
Berewebirdiny pol
 
Berewebrdiny pol
Berewebrdiny pol   Berewebrdiny pol
Berewebrdiny pol
 
3ئاشنابوون بة ظيَرجينيا وؤلف
3ئاشنابوون بة ظيَرجينيا وؤلف3ئاشنابوون بة ظيَرجينيا وؤلف
3ئاشنابوون بة ظيَرجينيا وؤلف
 
ئاشنا بوون به‌ به‌دیوى
ئاشنا بوون به‌ به‌دیوىئاشنا بوون به‌ به‌دیوى
ئاشنا بوون به‌ به‌دیوى
 
Kirkegard
KirkegardKirkegard
Kirkegard
 
Arsto
ArstoArsto
Arsto
 

Recently uploaded

لطلاب المرحلة الابتدائية طرق تدريس التعبير الكتابي
لطلاب المرحلة الابتدائية طرق تدريس التعبير الكتابيلطلاب المرحلة الابتدائية طرق تدريس التعبير الكتابي
لطلاب المرحلة الابتدائية طرق تدريس التعبير الكتابيfjalali2
 
sass session by ali ramadan to themifiiy
sass session by ali ramadan to themifiiysass session by ali ramadan to themifiiy
sass session by ali ramadan to themifiiyh456ad
 
الترادف بين اللغة العربية والإنجليزية.pptx
الترادف بين اللغة العربية والإنجليزية.pptxالترادف بين اللغة العربية والإنجليزية.pptx
الترادف بين اللغة العربية والإنجليزية.pptxssuser53c5fe
 
عرض تقديمي دور مجتمعات التعليم في تحسين جودة الحياة الجامعية .pdf
عرض تقديمي دور مجتمعات التعليم في تحسين جودة الحياة الجامعية .pdfعرض تقديمي دور مجتمعات التعليم في تحسين جودة الحياة الجامعية .pdf
عرض تقديمي دور مجتمعات التعليم في تحسين جودة الحياة الجامعية .pdfr6jmq4dqcb
 
شكل الحرف وطريقة الرسم DOC-20240322-WA0012..pdf
شكل الحرف وطريقة الرسم DOC-20240322-WA0012..pdfشكل الحرف وطريقة الرسم DOC-20240322-WA0012..pdf
شكل الحرف وطريقة الرسم DOC-20240322-WA0012..pdfshimaahussein2003
 
عرض تقديمي تكليف رقم (1).الرسوم التعليمية
عرض تقديمي تكليف رقم (1).الرسوم  التعليميةعرض تقديمي تكليف رقم (1).الرسوم  التعليمية
عرض تقديمي تكليف رقم (1).الرسوم التعليميةfsaied902
 
سلسلة في التجويد للدورات التمهيدية والمتوسطة والمتقدمة.pdf
سلسلة في التجويد للدورات التمهيدية  والمتوسطة والمتقدمة.pdfسلسلة في التجويد للدورات التمهيدية  والمتوسطة والمتقدمة.pdf
سلسلة في التجويد للدورات التمهيدية والمتوسطة والمتقدمة.pdfbassamshammah
 
تطبيقات الذكاء الاصطناعي و استخداماتها في العلوم البيولوجية والطبية
تطبيقات الذكاء الاصطناعي و استخداماتها   في العلوم البيولوجية والطبيةتطبيقات الذكاء الاصطناعي و استخداماتها   في العلوم البيولوجية والطبية
تطبيقات الذكاء الاصطناعي و استخداماتها في العلوم البيولوجية والطبيةMohammad Alkataan
 
أسامه رجب علي أحمد (عرض تقديمي عن الجمل التي لها محل من الاعراب والتي ليس لها...
أسامه رجب علي أحمد (عرض تقديمي عن الجمل التي لها محل من الاعراب والتي ليس لها...أسامه رجب علي أحمد (عرض تقديمي عن الجمل التي لها محل من الاعراب والتي ليس لها...
أسامه رجب علي أحمد (عرض تقديمي عن الجمل التي لها محل من الاعراب والتي ليس لها...Osama ragab Ali
 
دور مجتمعات التعلم في تحسين جودة الحياة الجامعية .pdf
دور مجتمعات التعلم في تحسين جودة الحياة الجامعية .pdfدور مجتمعات التعلم في تحسين جودة الحياة الجامعية .pdf
دور مجتمعات التعلم في تحسين جودة الحياة الجامعية .pdf575cqhpbb7
 
إعادة الإعمار-- غزة فلسطين سوريا العراق
إعادة الإعمار--  غزة  فلسطين سوريا العراقإعادة الإعمار--  غزة  فلسطين سوريا العراق
إعادة الإعمار-- غزة فلسطين سوريا العراقOmarSelim27
 
الوعي المعلوماتي لدى العاملين في المكتبات و مراكز المعلومات
الوعي المعلوماتي لدى العاملين في المكتبات و مراكز المعلوماتالوعي المعلوماتي لدى العاملين في المكتبات و مراكز المعلومات
الوعي المعلوماتي لدى العاملين في المكتبات و مراكز المعلوماتMohamadAljaafari
 
تهيئة ممتعة استراتيجية شريط الذكريات.pptx
تهيئة ممتعة استراتيجية شريط الذكريات.pptxتهيئة ممتعة استراتيجية شريط الذكريات.pptx
تهيئة ممتعة استراتيجية شريط الذكريات.pptxfjalali2
 
1-G9-حل درس سورة الواقعة للصف التاسع 57-74 (1).pptx
1-G9-حل درس سورة الواقعة للصف التاسع 57-74 (1).pptx1-G9-حل درس سورة الواقعة للصف التاسع 57-74 (1).pptx
1-G9-حل درس سورة الواقعة للصف التاسع 57-74 (1).pptxAhmedFares228976
 
الصف الثاني الاعدادي -علوم -الموجات .pptx
الصف الثاني الاعدادي -علوم -الموجات .pptxالصف الثاني الاعدادي -علوم -الموجات .pptx
الصف الثاني الاعدادي -علوم -الموجات .pptxv2mt8mtspw
 

Recently uploaded (16)

لطلاب المرحلة الابتدائية طرق تدريس التعبير الكتابي
لطلاب المرحلة الابتدائية طرق تدريس التعبير الكتابيلطلاب المرحلة الابتدائية طرق تدريس التعبير الكتابي
لطلاب المرحلة الابتدائية طرق تدريس التعبير الكتابي
 
عرض تقديمي عن اسم المفعول.امل عرفات محمد العربي جامعة جنوب الوادي تربيه عام ...
عرض تقديمي عن اسم المفعول.امل عرفات محمد العربي  جامعة جنوب الوادي تربيه عام ...عرض تقديمي عن اسم المفعول.امل عرفات محمد العربي  جامعة جنوب الوادي تربيه عام ...
عرض تقديمي عن اسم المفعول.امل عرفات محمد العربي جامعة جنوب الوادي تربيه عام ...
 
sass session by ali ramadan to themifiiy
sass session by ali ramadan to themifiiysass session by ali ramadan to themifiiy
sass session by ali ramadan to themifiiy
 
الترادف بين اللغة العربية والإنجليزية.pptx
الترادف بين اللغة العربية والإنجليزية.pptxالترادف بين اللغة العربية والإنجليزية.pptx
الترادف بين اللغة العربية والإنجليزية.pptx
 
عرض تقديمي دور مجتمعات التعليم في تحسين جودة الحياة الجامعية .pdf
عرض تقديمي دور مجتمعات التعليم في تحسين جودة الحياة الجامعية .pdfعرض تقديمي دور مجتمعات التعليم في تحسين جودة الحياة الجامعية .pdf
عرض تقديمي دور مجتمعات التعليم في تحسين جودة الحياة الجامعية .pdf
 
شكل الحرف وطريقة الرسم DOC-20240322-WA0012..pdf
شكل الحرف وطريقة الرسم DOC-20240322-WA0012..pdfشكل الحرف وطريقة الرسم DOC-20240322-WA0012..pdf
شكل الحرف وطريقة الرسم DOC-20240322-WA0012..pdf
 
عرض تقديمي تكليف رقم (1).الرسوم التعليمية
عرض تقديمي تكليف رقم (1).الرسوم  التعليميةعرض تقديمي تكليف رقم (1).الرسوم  التعليمية
عرض تقديمي تكليف رقم (1).الرسوم التعليمية
 
سلسلة في التجويد للدورات التمهيدية والمتوسطة والمتقدمة.pdf
سلسلة في التجويد للدورات التمهيدية  والمتوسطة والمتقدمة.pdfسلسلة في التجويد للدورات التمهيدية  والمتوسطة والمتقدمة.pdf
سلسلة في التجويد للدورات التمهيدية والمتوسطة والمتقدمة.pdf
 
تطبيقات الذكاء الاصطناعي و استخداماتها في العلوم البيولوجية والطبية
تطبيقات الذكاء الاصطناعي و استخداماتها   في العلوم البيولوجية والطبيةتطبيقات الذكاء الاصطناعي و استخداماتها   في العلوم البيولوجية والطبية
تطبيقات الذكاء الاصطناعي و استخداماتها في العلوم البيولوجية والطبية
 
أسامه رجب علي أحمد (عرض تقديمي عن الجمل التي لها محل من الاعراب والتي ليس لها...
أسامه رجب علي أحمد (عرض تقديمي عن الجمل التي لها محل من الاعراب والتي ليس لها...أسامه رجب علي أحمد (عرض تقديمي عن الجمل التي لها محل من الاعراب والتي ليس لها...
أسامه رجب علي أحمد (عرض تقديمي عن الجمل التي لها محل من الاعراب والتي ليس لها...
 
دور مجتمعات التعلم في تحسين جودة الحياة الجامعية .pdf
دور مجتمعات التعلم في تحسين جودة الحياة الجامعية .pdfدور مجتمعات التعلم في تحسين جودة الحياة الجامعية .pdf
دور مجتمعات التعلم في تحسين جودة الحياة الجامعية .pdf
 
إعادة الإعمار-- غزة فلسطين سوريا العراق
إعادة الإعمار--  غزة  فلسطين سوريا العراقإعادة الإعمار--  غزة  فلسطين سوريا العراق
إعادة الإعمار-- غزة فلسطين سوريا العراق
 
الوعي المعلوماتي لدى العاملين في المكتبات و مراكز المعلومات
الوعي المعلوماتي لدى العاملين في المكتبات و مراكز المعلوماتالوعي المعلوماتي لدى العاملين في المكتبات و مراكز المعلومات
الوعي المعلوماتي لدى العاملين في المكتبات و مراكز المعلومات
 
تهيئة ممتعة استراتيجية شريط الذكريات.pptx
تهيئة ممتعة استراتيجية شريط الذكريات.pptxتهيئة ممتعة استراتيجية شريط الذكريات.pptx
تهيئة ممتعة استراتيجية شريط الذكريات.pptx
 
1-G9-حل درس سورة الواقعة للصف التاسع 57-74 (1).pptx
1-G9-حل درس سورة الواقعة للصف التاسع 57-74 (1).pptx1-G9-حل درس سورة الواقعة للصف التاسع 57-74 (1).pptx
1-G9-حل درس سورة الواقعة للصف التاسع 57-74 (1).pptx
 
الصف الثاني الاعدادي -علوم -الموجات .pptx
الصف الثاني الاعدادي -علوم -الموجات .pptxالصف الثاني الاعدادي -علوم -الموجات .pptx
الصف الثاني الاعدادي -علوم -الموجات .pptx
 

سیمیۆلۆژیای کات لەشیعری کوردیدا

  • 1. ‫طةرميان‬ ‫زانكؤي‬ ‫طؤظاري‬Journal of Garmian University‫كرميان‬ ‫جامعة‬ ‫جملة‬ 32 | acadj@garmian.edu.krd Vol.4, No.4 (December, 2017) http://jgu.garmian.edu.krd https://doi.org/10.24271/garmian.202 ‫كات‬ ‫سيميؤلؤذياى‬:‫كورديدا‬ ‫شيعري‬ ‫دةقى‬ ‫لة‬ ‫رةئوف‬ ‫لوقمان‬ ‫كوردستان‬ ‫تةكنيكى‬ ‫ثةميانطةى‬ Luqman.ali@kti.edu.krd ‫ث‬‫وختة‬ ‫ِؤ‬‫ر‬‫ئةم‬‫سيميؤلؤذيا‬‫َكى‬‫ي‬‫بايةخ‬‫طرنطى‬‫لة‬‫ميتؤدة‬‫رةخنةيية‬‫هاوضةرخةكاندا‬،‫هةية‬‫ئةم‬‫بايةخةش‬‫لةاليةك‬‫لةو‬ ‫طشتطريييةوةية‬‫كة‬‫ئةم‬‫ميتؤدة‬،‫هةيةتى‬‫لةاليةكى‬‫تريشةوة‬‫كار‬‫لةسةر‬‫بنيانانةوةى‬ ‫َوةشانةوةو‬‫ل‬‫هة‬‫دةق‬،‫دةكات‬‫ئةوةش‬ ‫َناو‬‫ي‬‫لةث‬‫رزطاركردنى‬‫وشةو‬‫ئازادبوونى‬‫نيشانةو‬‫ماناكان‬‫لة‬‫َبى‬‫ل‬‫قا‬‫مانادا‬. ‫هةرضةندة‬‫تاوةكو‬‫َستا‬‫ي‬‫ئ‬‫لةبارةى‬‫دياريكردنى‬‫ضةمكى‬،‫سيميؤلؤذياوة‬‫َةران‬‫ل‬‫َكؤ‬‫ي‬‫ل‬‫ب‬‫ة‬‫ميكانيزمى‬ ‫َوازو‬‫ي‬‫ش‬‫جياوازةوة‬ ‫َى‬‫ل‬‫سةرقا‬‫ئةم‬،‫كارةبوون‬‫بؤية‬‫َنةر‬‫ي‬‫خو‬‫رووبةرووى‬‫طرفت‬‫و‬‫زاراوةى‬‫جياواز‬،‫َتةوة‬‫ي‬‫دةب‬‫بةتايبةتى‬‫َك‬‫ي‬‫كات‬‫َنةر‬‫ي‬‫خو‬‫سيميؤلؤذيا‬ ‫َتةوةو‬‫ي‬‫َن‬‫ي‬‫دةخو‬‫َدةدات‬‫ل‬‫هةو‬‫َي‬‫ي‬‫ل‬َ‫ي‬‫ت‬‫بطات‬‫و‬‫ضةمك‬‫و‬‫سنورةكان‬‫دياري‬،‫بكات‬‫ضونكة‬‫لةاليةك‬‫فرة‬‫زاراوةيي‬،‫هةية‬‫لةاليةكى‬ ‫ترةوة‬‫سيميؤلؤذيا‬‫قوتاخبانةيةكى‬‫طشتطريةو‬‫تةواوى‬‫بوارةكانى‬،‫لؤذيك‬،‫بريكارى‬،‫رؤشنبريى‬.....‫تاد‬،‫َتةوة‬‫ي‬‫دةطر‬‫هةر‬ ‫لةبةرئةوةش‬‫سيميؤلؤذيا‬‫بة‬‫سةردةستةى‬‫راستةقينةى‬‫هةموو‬‫َينةوة‬‫ل‬‫َكؤ‬‫ي‬‫ل‬‫زمانةوانييةكان‬‫َت‬‫ي‬‫دادةنر‬. ‫سيميؤلؤذيا‬‫َكة‬‫ي‬‫زانست‬‫لة‬‫فؤرمةوة‬‫َت‬‫ي‬‫دةض‬‫بؤ‬،‫ِؤك‬‫ر‬‫ناوة‬‫لة‬‫نيشانكار‬‫بؤ‬‫بؤنيشانكراو‬(‫دالةوة‬‫بؤ‬‫مةدلول‬)‫و‬‫دواتر‬ ‫كانطاو‬‫مةرج‬‫و‬‫َكدانةوةو‬‫ي‬‫ل‬‫بوونى‬‫ثةيوةندييةكان‬َ‫ي‬‫تاوتو‬،‫دةكات‬‫واتا‬‫ِؤكة‬‫ر‬‫ناوة‬ ‫و‬ ‫فؤرم‬ ‫َكدانةوةى‬‫ي‬‫ل‬ ‫ثرؤسةي‬،‫هةموو‬ ‫ئةمانةش‬‫لةسةر‬‫بنةماى‬‫َكدانةوةى‬‫ي‬‫ل‬‫بنة‬(‫سيميؤلؤذييةكانة‬ ‫ما‬،‫َاليةنى‬‫ي‬‫ب‬‫بونيا‬،‫دطةرى‬‫طوتارخوازى‬)،‫َكدانةوةى‬‫ي‬‫ل‬‫َاليةن‬‫ي‬‫ب‬‫ى‬ ‫بةو‬،‫مانايةية‬‫كة‬‫كار‬‫لةسةر‬‫كارنامةى‬‫دةق‬،‫دةكات‬‫ضونكة‬‫ثةيامى‬‫َاليةنى‬‫ي‬‫ب‬‫بةشداري‬‫لة‬‫َنانى‬‫ي‬‫بةرهةمه‬‫مانادا‬‫دةكات‬، ‫َم‬‫ال‬‫بة‬‫َكدانةوةى‬‫ي‬‫ل‬‫بونيادطةرى‬‫طرنطى‬‫بة‬‫بونيادى‬‫دةق‬‫دةدات‬‫و‬‫لة‬‫َطا‬‫ي‬‫ر‬‫جياوازةكانةوة‬‫لة‬‫ماناكان‬،‫دةطات‬‫هةرضى‬‫َكدانةوةى‬‫ي‬‫ل‬ ‫طوتارخوازيية‬‫تةنها‬‫لةسةر‬‫ماناى‬‫ِستة‬‫ر‬‫كان‬،‫َت‬‫ي‬‫ناوةست‬‫َكو‬‫ل‬‫بة‬‫َدةدات‬‫ل‬‫هةو‬‫بةدواى‬‫ضؤنييةتى‬‫َنانى‬‫ي‬‫بةرهةمه‬‫دةق‬‫و‬‫جياوازيية‬ ‫روكةشى‬‫و‬‫َكةوتنة‬‫ي‬‫ر‬‫َةكاندا‬‫ل‬‫قوو‬‫َت‬‫ي‬ِ‫ر‬‫بطة‬. ‫سيميؤلؤذيا‬‫َكة‬‫ي‬‫زانست‬‫كار‬‫لة‬‫َكدانةوةى‬‫ي‬‫ل‬ ‫سةر‬‫دةقدا‬،‫دةكات‬‫ئيدى‬‫دةقةكة‬‫شيعر‬‫َت‬‫ي‬‫ب‬‫يان‬،‫ثةخشان‬‫وةكو‬‫َك‬‫ي‬‫بونياد‬‫و‬ ‫َوةيةكى‬‫ي‬‫ضوارض‬‫زمانةوانيى‬‫فرةاليةنى‬‫سةيري‬،‫دةكات‬‫ضونكة‬‫ئةوة‬‫زمانة‬‫دةقةكةى‬‫َناوةو‬‫ي‬‫بةرهةمه‬‫لةسةر‬‫بنةماى‬‫وشةو‬ ‫َكهاتةكانى‬‫ي‬‫ث‬‫َي‬‫ل‬‫هة‬‫َت‬‫ي‬‫َن‬‫ي‬ِ‫ر‬‫دةسو‬،‫ئةو‬‫ثرؤسةية‬‫ش‬‫بريتيية‬‫لة‬‫سيستمى‬‫نيشانةكان‬. ‫َكدانةوةى‬‫ي‬‫ل‬‫سيميؤلؤذي‬،‫سرتاتيذييةكى‬‫ثةتييةو‬‫ئاماجنى‬‫دؤزينةوةو‬‫ئاشكراكردنى‬‫يةكةى‬‫بونيادنانى‬‫َكستة‬‫ي‬‫كؤنت‬ ،‫ثةيوةنديداريةكانة‬‫بؤية‬‫لةو‬،‫َةتةدا‬‫ل‬‫حا‬‫َكدانةوةو‬‫ي‬‫ل‬‫شرؤظةكردنةكة‬‫بريتيية‬‫لة‬‫َوةشاندنةوةى‬‫ل‬‫هة‬‫دةق‬،‫يان‬ ‫ثارضةثارضةكردنى‬‫بونيادةكان‬،‫َناو‬‫ي‬‫لةث‬‫دؤزينةوةى‬‫مانا‬‫و‬َ‫ل‬‫رؤ‬‫و‬‫كارنامةى‬‫نيشانةكان‬‫و‬‫ميكانيزمى‬‫َكى‬‫ي‬‫كارل‬‫مانايي‬
  • 2. ‫طةرميان‬ ‫زانكؤي‬ ‫طؤظاري‬Journal of Garmian University‫كرميان‬ ‫جامعة‬ ‫جملة‬ 33 | acadj@garmian.edu.krd Vol.4, No.4 (December, 2017) ‫َكست‬‫ي‬‫كؤنت‬‫ةكا‬،‫ن‬‫بؤية‬‫َكدانةوةى‬‫ي‬‫ل‬‫سيميؤلؤذى‬‫َتة‬‫ي‬‫ناض‬‫َر‬‫ي‬‫ذ‬‫بارى‬‫َطةيةكى‬‫ي‬‫ر‬،‫دياريكراو‬‫يان‬‫تةكنؤلؤذياو‬‫هةنطاوى‬ ،‫دياريكراوةوة‬‫ئةمةش‬‫لةاليةك‬‫لةبةر‬‫سروشتى‬،‫دةقةكان‬‫لةاليةكى‬‫ترةوة‬‫ثرؤسةى‬‫َندنةوةى‬‫ي‬‫خو‬‫دةقةكةو‬‫َطةيشتنى‬‫ي‬‫ت‬‫و‬ ‫َوةشاندنةوةى‬‫ل‬‫هة‬‫و‬‫ثةيوةستكردنى‬‫بة‬‫َكستة‬‫ي‬‫كؤنت‬‫رؤشنبريى‬‫و‬‫َيةتى‬‫ال‬‫كؤمة‬‫و‬.....،‫تاد‬‫كة‬‫ثةيوةستة‬‫بة‬‫تواناو‬‫ئةزموونى‬ ‫َكدةرةوةوة‬‫ي‬‫ل‬. ‫وشة‬ ‫كليلة‬:‫سيميؤلؤذيا‬,‫كات‬,‫شيعر‬.‫كوردي‬. ‫بابةت‬ ‫َبذاردنى‬‫ل‬‫هة‬ ‫هؤى‬: -‫لةبةرئةوةى‬‫تاوةكو‬‫َستا‬‫ي‬‫ئ‬‫كار‬‫لةسةر‬‫سيميؤلؤذياى‬‫كات‬،‫نةكراوة‬‫بؤية‬‫ئةم‬‫َينةوةيةم‬‫ل‬‫َكؤ‬‫ي‬‫ل‬‫ئةجنامداوة‬. -‫دةرخستنى‬‫بايةخ‬‫و‬‫طرنطى‬‫كات‬‫لة‬‫َوةى‬‫ي‬‫ضوارض‬‫سيميؤلؤذيادا‬. ‫َينةوةكة‬‫ل‬‫َكؤ‬‫ي‬‫ل‬ ‫َتؤدى‬‫ي‬‫م‬: ‫سروشتى‬‫َينةو‬‫ل‬‫َكؤ‬‫ي‬‫ل‬‫ةكة‬‫وا‬‫كة‬ ‫َت‬‫ي‬‫دةخواز‬‫ميتؤدى‬‫سيميؤلؤذى‬‫خؤ‬،‫َت‬‫ي‬‫َن‬‫ي‬‫بسةث‬‫ضونكة‬‫ئةوة‬‫سيميؤلؤذياية‬‫َت‬‫ي‬‫دةتوان‬‫كؤدو‬ ‫نيشانةكان‬‫بكاتةوةو‬َ‫ل‬‫رؤ‬‫و‬‫طرنطى‬‫كات‬‫و‬‫دةق‬‫َت‬‫ي‬‫َن‬‫ي‬‫َسةنط‬‫ل‬‫هة‬‫و‬‫جوانى‬‫و‬‫توانستةكان‬‫دةرخبات‬. ‫ضونكة‬‫لة‬‫َكى‬‫ي‬‫بةش‬‫َكؤلينةوةكةدا‬‫ي‬‫ل‬‫ثشت‬‫بة‬‫َذووى‬‫ي‬‫م‬‫َدانى‬‫ل‬‫سةرهة‬‫سي‬‫ميؤلؤذيا‬‫بةسرتاوة‬،‫بؤية‬‫ميتؤدى‬‫َذووييش‬‫ي‬‫م‬ ،‫َنراوة‬‫ي‬‫بةكاره‬‫واتة‬‫بةطشتى‬‫ميتؤدى‬‫َذوويي‬‫ي‬‫م‬‫وسيميؤلؤذى‬‫ِةوكراون‬‫ر‬‫ثةي‬. ‫ِيزبةنديى‬‫ر‬‫بابةتةكة‬: ‫ئةم‬‫َينةوةية‬‫ل‬‫َكؤ‬‫ي‬‫ل‬‫لة‬‫دوو‬‫َكهاتوة‬‫ي‬‫ث‬ ‫بةش‬:‫لة‬‫بةشى‬‫يةكةمدا‬‫باس‬‫لة‬‫ضةمك‬‫و‬‫َناسةى‬‫ي‬‫ث‬‫سيميؤلؤذياو‬‫سيميؤلؤذياى‬‫كات‬‫و‬ ‫َذووى‬‫ي‬‫م‬‫سيميؤلؤذيا‬‫كراوة‬. ‫لة‬‫بةشى‬‫دووةمدا‬‫باس‬‫لة‬‫سيميؤلؤذياى‬‫كات‬‫لةدةقى‬‫شيعريي‬‫كراوة‬ ‫كوردي‬-‫لة‬‫َوان‬‫ي‬‫ن‬‫َنى‬‫ال‬‫سا‬1951-1975-،‫بؤ‬‫ئة‬‫و‬ ‫مةبةستةش‬‫شيعرى‬‫شاعريان‬(،‫طؤران‬،‫ديالن‬‫نورى‬،‫وةشتى‬‫كامةران،كامل‬،‫ذير‬‫حةسيب‬،‫قةراغى‬‫َركؤ‬‫ي‬‫ش‬،‫َكةس‬‫ي‬‫ب‬َ‫ال‬َ‫ل‬‫عةبدو‬ ،‫َو‬‫ي‬‫ثةش‬‫سوارة‬)‫بةمنونة‬‫وةرطرياون‬‫و‬‫شيعرةكان‬‫بة‬‫َى‬‫ي‬‫ث‬‫بارودؤخ‬‫ى‬‫سياسي‬‫َنى‬‫ال‬‫سا‬ ‫ي‬1950-1975‫بةسةر‬‫ضوار‬‫قؤناغدا‬ ‫دابةشكراون‬:‫قؤناغى‬‫يةكةم‬1950-1957،‫قؤناغى‬‫دووةم‬1958-1962،‫قؤناغى‬‫َيةم‬‫ي‬‫س‬1963-1969،‫قؤناغى‬ ‫ضوارةم‬1970-1975 ‫يةكةم‬ ‫بةشى‬ ‫ض‬‫سيميؤلؤذيا‬ ‫َناسةى‬‫ي‬‫ث‬ ‫و‬ ‫ةمك‬: ‫َكدانةوةية‬‫ي‬‫ل‬ ‫ميكانيزمى‬ ‫و‬ ‫نيشانةكان‬ ‫زانستى‬ ‫سيميؤلؤذيا‬‫لة‬ ‫نيشانةكانيش‬ ‫زانستى‬ ،‫ئة‬‫لة‬ ‫سةربةخؤ‬ ‫َكى‬‫ي‬‫زانست‬ ‫بووةتة‬ ‫ِؤدا‬‫ر‬‫م‬ ‫َكدانةوة‬‫ي‬‫ل‬‫ى‬‫دةقدا‬‫بن‬ ‫سروشتى‬ ‫ئيدى‬ ، ‫دةكات‬ ‫نيشانةكان‬ ‫َنى‬‫ي‬‫ثؤل‬ ‫َكة‬‫ي‬‫زانست‬ ‫ميتؤدو‬ ‫ضونكة‬ ،‫و‬ ‫بن‬ ‫دةوروبةر‬ ‫دروستكراوى‬ ‫يان‬ ، ‫و‬ ‫َكست‬‫ي‬‫كؤنت‬ ‫كؤدو‬ ‫َى‬‫ي‬‫بةث‬......‫دةكات‬ ‫شرؤظةيان‬ ‫تاد‬.
  • 3. ‫طةرميان‬ ‫زانكؤي‬ ‫طؤظاري‬Journal of Garmian University‫كرميان‬ ‫جامعة‬ ‫جملة‬ 34 | acadj@garmian.edu.krd Vol.4, No.4 (December, 2017) ‫بةطشتى‬‫سيميؤلؤذيا‬ ‫زاراوةى‬ ‫هةردوو‬ ‫سيميؤلؤذيا‬(Semiologie)‫وسيميؤتيكا‬(Semiotique)‫بةكارهاتووةو‬ ‫بؤ‬ ‫ى‬ ‫ه‬‫وشةى‬ ‫لة‬ ‫ةردووكيشيان‬(Semio)‫وةرطرياون‬ ‫ةوة‬‫يؤناني‬ ‫وشةي‬ ‫بؤ‬ ‫َتةوة‬‫ي‬ِ‫ر‬‫دةطة‬ ‫بنضينةكةشى‬ ‫و‬(Semeion)،‫نيشانة‬ ‫واتة‬ ‫يةكةمدا‬ ‫زاراوةى‬ ‫لة‬ ‫بةوةى‬ ،‫جياوازن‬ ‫َكسةكانيانةوة‬‫ي‬‫سةف‬ ‫لةرووى‬ ‫تةنها‬ ‫َم‬‫ال‬‫بة‬(logie)‫وشةي‬ ‫بؤ‬ ‫َتةوة‬‫ي‬ِ‫ر‬‫دةطة‬ ‫بنضينةكةى‬ ‫يؤنانى‬(Logos)‫جاريش‬ َ‫ي‬‫هةند‬ ،‫طوتار‬ ‫واتة‬‫دووةميشدا‬ ‫لةزاراوةى‬ ،‫هاتوة‬ ‫زانست‬ ‫بةواتاى‬(Tique)‫بنضينةكةى‬ ‫كة‬ ‫بةكارهاتووة‬ ‫َكتيكى‬‫ي‬‫ديال‬ ‫لة‬ ‫َذةيةك‬‫ي‬‫ر‬ ‫بةواتاى‬ ‫و‬ ‫التينى‬ ‫زمانى‬ ‫بؤ‬ ‫ِيتةوة‬‫ر‬‫دةطة‬1 . ‫لؤك‬ ‫جؤن‬‫َيب‬‫ي‬‫كت‬ ‫لة‬(‫مرؤظ‬ ‫َطةيشتين‬‫ي‬‫ت‬ ‫بؤ‬ ‫نامةيةك‬1690)‫وشةي‬ ‫دا‬(Semon)‫ميتؤدة‬ ‫بةواتاى‬ ‫طريكييةكةو‬ ‫َوة‬‫ي‬‫ش‬ ‫وةك‬ ‫ى‬ ‫ئةثستمؤ‬‫لؤذيية‬(‫مةعريفيية‬)‫داناوة‬ ‫فةلسةفةي‬ ‫سةرةكييةكاني‬ ‫لقة‬ ‫لة‬ ‫َك‬‫ي‬‫يةك‬ ‫بة‬ ‫َناوةو‬‫ي‬‫بةكاره‬ ‫فةلسةفييةكان‬2 "‫ئةم‬ ‫دواتر‬ ، ‫و‬ ‫نةريت‬ ‫و‬ ‫داب‬ ‫سينةماو‬ ‫هونةرو‬ ‫كلتورو‬ ‫و‬ ‫ئةدةب‬ ‫دواتريش‬ ‫و‬ ‫زمان‬ ‫زانستى‬ ‫و‬ ‫لؤذيك‬ ‫بواري‬ ‫بؤ‬ ‫طوازرايةوة‬ ‫زاراوةية‬....‫َرةوة‬‫ي‬‫ل‬ ،‫تاد‬ ‫نيشانة‬ ‫لةسةر‬ ‫كاركردن‬ ‫واتا‬ ، ‫نيشانةكان‬ ‫زانستى‬ ‫لة‬ ‫بريتيية‬ ‫سةربةخؤو‬ ‫َكى‬‫ي‬‫ميتؤد‬ ‫بة‬ ‫بوو‬ ‫سيميؤتيكا‬ ‫يان‬ ‫سيميؤلؤذيا‬(Sign) ‫واتاكان‬ ‫و‬(Meaning )‫بةكارهاتووة‬ ‫نيشانةكان‬ ‫تيؤرى‬ ‫بةواتاى‬ ‫ثاشان‬ ،. (‫َرت‬‫ي‬‫المث‬)‫وشةى‬ ‫هةذدةدا‬ ‫سةدةى‬ ‫لة‬ ‫َمانى‬‫ل‬‫ئة‬ ‫فةيلةسوفى‬ ‫ى‬(Semiotique)‫َناوة‬‫ي‬‫بةكاره‬ ‫لؤذيك‬ ‫وشةى‬ ‫هاوواتاى‬ ‫وةكو‬3 " ‫ئةمريكي‬ ‫فةيلةسويف‬ ‫دواتريش‬(‫َرس‬‫ي‬‫ث‬ ‫ساندرس‬ ‫ضارلس‬)‫سيميؤتيك‬ ‫زاراوةي‬‫ا‬-(Semiotics‫ِوانطةيةوة‬‫ر‬‫لةو‬ ،‫َناوة‬‫ي‬‫َكه‬‫ي‬‫ث‬ َ‫ي‬‫ل‬ ‫ئةو‬"‫يةكسانة‬ ‫َثستمؤلؤذياو‬‫ي‬‫ئ‬ ‫لقةكاني‬ ‫لة‬ ‫َكة‬‫ي‬‫لق‬ ‫سيميؤلؤذيا‬ ‫ئةو‬ ‫لةالي‬ ‫َداو‬‫ي‬‫نو‬ ‫لةسةدةي‬ ‫سيميؤلؤذياية‬ ‫رابةري‬‫ئةو‬ ‫و‬ ‫لؤذيك‬ ‫بة‬ ‫َرس‬‫ي‬‫ث‬ ‫بؤ‬ ‫جار‬ ‫يةكةم‬ ‫بؤ‬ ‫زاراوةكة‬ ‫َنانى‬‫ي‬‫بةكاره‬ ‫كةواتة‬ ،‫َتةوة‬‫ي‬َ‫ل‬‫دةكؤ‬ ‫كارةكانيان‬ ‫جؤرو‬ ‫و‬ ‫نيشانةكان‬ ‫ئةركى‬ ‫لة‬ ‫كة‬ ‫زانستةية‬ ‫بةماناى‬ ‫َنانةكةش‬‫ي‬‫بةكاره‬ ،‫َتةوة‬‫ي‬َ‫ل‬‫دةكؤ‬ ‫نيشانة‬ ‫لة‬ ‫كة‬ ‫زانستةية‬ ‫ئةو‬ ، ‫ئةوةية‬ ‫زاراوةية‬ ‫لةو‬ ‫مةبةستيشى‬ ، ‫َتةوة‬‫ي‬ِ‫ر‬‫دةطة‬ ‫ني‬ ‫لة‬ ‫كاركردنة‬،‫ئةمريكى‬ ‫قوتاخبانةى‬ ‫بة‬ ‫كاريطةرن‬ ‫نوسةرانةى‬ ‫ئةو‬ ‫لةوة‬ ‫جطة‬ ،‫شانةكاندا‬‫هةمان‬‫َرس‬‫ي‬‫ث‬ ‫زاراوةكةى‬ ‫سيميؤلؤذى‬ ‫وشةى‬ ‫َرة‬‫ي‬‫سؤس‬ ‫هةرضى‬ ،‫َننةوة‬‫ي‬‫بةكاردةه‬(Semiology)‫بة‬ ‫كاريطةرن‬ ‫كة‬ ‫نوسةرانةى‬ ‫ئةو‬ ،‫َناوة‬‫ي‬‫بةكاره‬ ‫ى‬ ‫َم‬‫ال‬‫بة‬ ،‫َننةوة‬‫ي‬‫بةكاردةه‬ ‫َر‬‫ي‬‫سؤس‬ ‫زاراوةكةى‬ ،‫فةرةنسييةكةوة‬ ‫قوتاخبانة‬‫لة‬ ‫زاراوةكةيان‬ ‫َر‬‫ي‬‫سؤس‬ ‫و‬ ‫َرس‬‫ي‬‫ث‬ ‫هةية‬ ‫ئةوةندة‬(‫جؤن‬ ‫لؤك‬)‫دروستكردوة‬ َ‫ي‬‫ل‬ ‫زاراوةكةيان‬ ‫كارةكةيان‬ ‫مةبةستى‬ ‫َى‬‫ي‬‫بةث‬ ‫وةرطرتوةو‬ ‫ةوة‬. ،‫فةرةنسيية‬ ‫سيميؤلؤذياي‬ ‫ِابةري‬‫ر‬ ‫َر‬‫ي‬‫سؤس‬ ‫ئةمريكييةو‬ ‫سيميؤلؤذياي‬ ‫رابةري‬ ‫َرس‬‫ي‬‫ث‬ ‫كةواتة‬‫بؤية‬‫َت‬‫ي‬َ‫ل‬‫دة‬ ‫ظان‬ ‫ئارت‬"‫سيميؤلؤذيا‬ ‫باوك‬ ‫دوو‬ ‫ِى‬‫ر‬‫كو‬‫َت‬‫ي‬‫بناس‬ ‫دى‬ ‫ئةوى‬ ‫َكيان‬‫ي‬‫يةك‬ ‫ئةوةى‬ َ‫ي‬‫بةب‬ ،‫َر‬‫ي‬‫سؤس‬ ‫تريان‬ ‫ئةوي‬ ‫و‬ ‫َرس‬‫ي‬‫ث‬ ‫يةكةميان‬ ،‫ة‬" 4 ‫لة‬ ‫ئةمريكييةكان‬(‫َرس‬‫ي‬‫ث‬)‫لة‬ ‫ئةوروثييةكانيش‬ ‫وةرطرتوةو‬ ‫سيميؤتيكايان‬ ‫زاراوةى‬ ‫ةوة‬(‫َر‬‫ي‬‫سؤس‬‫)ةوة‬‫زاراوةي‬ ‫سيميؤلؤذيا‬‫وةرطرتوة‬ ‫يان‬‫بةرةو‬ ‫زمانةوانيي‬ ‫سنورى‬ ‫كؤمةآليةتيدا‬ ‫لةذيانى‬ ‫َر‬‫ي‬‫سؤس‬ ،‫َناوة‬‫ي‬‫بةكاريه‬ ‫لةوانةكانيدا‬ ‫َيةى‬‫ي‬‫ث‬ ‫بةو‬ ، ‫َينةوةى‬‫ل‬‫َكؤ‬‫ي‬‫ل‬ ‫سنوورى‬ ‫بةوةش‬ ،‫ِاند‬‫ر‬‫َثة‬‫ي‬‫ت‬ ‫َطةدا‬‫ل‬‫لةكؤمة‬ ‫داليةكانى‬ ‫روودانة‬ ‫هةموو‬ ‫واتا‬ ،‫برد‬ ‫نيشانةكان‬ ‫َينةوةى‬‫ل‬‫َكؤ‬‫ي‬‫ل‬ 1 -،‫االختالف،بريوت‬ ‫االدب،منشورات‬ ‫السيمياء‬ ‫و‬ ‫العامة‬ ‫السيمياء‬ ،‫املرابط‬ ‫عبدالواحد‬2010‫،ص‬17 2 -، ‫تهران‬ ، ‫هفتم‬ ‫ضاث‬ ، ‫مركز‬ ‫نشر‬ ، ‫منت‬ ‫وتأويل‬ ‫ساختار‬ ، ‫امحدى‬ ‫بابك‬1384‫ص‬ ،21 3 -‫سو‬ ،‫احلضارى‬ ‫االمناء‬ ‫مركز‬ ،‫عياشى‬ ‫منذر‬ :‫ترمجة‬ ،‫النص‬ ‫العلم‬ ‫و‬ ‫العالماتية‬ ،‫االخرون‬ ‫و‬ ‫مارى‬ ‫جان‬،‫ريا‬2009‫،ص‬33 4 -،‫سوريا‬ ،‫احلضارى‬ ‫االمناء‬ ‫مركز‬ ،‫عياشى‬ ‫منذر‬ :‫ترمجة‬ ،‫النص‬ ‫العلم‬ ‫و‬ ‫العالماتية‬ ،‫االخرون‬ ‫و‬ ‫مارى‬ ‫جان‬2009‫،ص‬33
  • 4. ‫طةرميان‬ ‫زانكؤي‬ ‫طؤظاري‬Journal of Garmian University‫كرميان‬ ‫جامعة‬ ‫جملة‬ 35 | acadj@garmian.edu.krd Vol.4, No.4 (December, 2017) ‫و‬ ‫ئةرك‬ ‫فراوانكردنى‬ ‫هؤى‬ ‫بة‬ ‫هةر‬ ،‫فراوانكرد‬ ‫سيميؤلؤذياى‬‫كة‬ ،‫دانا‬ ‫شتةكان‬ ‫هةموو‬ ‫زانستى‬ ‫بة‬ ‫سيميؤلؤذياى‬ ،‫ماناكانييةوة‬ ‫هةرضى‬ ‫َم‬‫ال‬‫بة‬ ،‫َت‬‫ي‬‫َدةطر‬‫ل‬‫هة‬ ‫واتا‬ ‫ِووى‬‫ر‬‫خستنة‬ ‫ئةركى‬(‫َرس‬‫ي‬‫ث‬)‫دةاللةتة‬ ‫و‬ ‫لؤذيك‬ ‫َوةى‬‫ي‬‫ضوارض‬ ‫لة‬ ‫نيشانةى‬ ‫كاركردنى‬ ‫ة‬ ‫ِكردووةتةوة‬‫ر‬‫ض‬ ‫لؤذيكييةكاندا‬. ‫َت‬‫ي‬َ‫ل‬‫دة‬ ‫َرس‬‫ي‬‫ث‬"‫تيؤرى‬ ‫و‬ ‫نيشانةكان‬ ‫تيؤرى‬ ‫لة‬ ‫بريتيية‬ ‫سيميؤتيكا‬‫نيشانةكان‬ ‫بؤ‬ ‫َك‬‫ي‬‫ميتؤد‬ ‫لة‬ ‫بريتيية‬ ‫ياخود‬ ،‫نواندن‬ ‫طشتيى‬ (doctrine of signs)" 5 ‫نيشانةو‬ ‫َوان‬‫ي‬‫لةن‬ َ‫ل‬‫قوو‬ ‫َكى‬‫ي‬‫ثةيوةندي‬ ‫كة‬ ،‫َت‬‫ي‬‫دةطر‬ ‫سةرضاوة‬ ‫لةوةوة‬ ‫بةنيشانةبوونيش‬ ‫دى‬ ‫َكى‬‫ي‬‫شت‬ ‫بؤ‬ ‫َت‬‫ي‬‫ب‬ ‫َكدراوة‬‫ي‬‫ل‬ ‫َكى‬‫ي‬‫سيفةت‬ ‫َطرى‬‫ل‬‫هة‬ ‫َتة‬‫ي‬‫دةب‬ ‫َك‬‫ي‬‫شت‬ ‫َك‬‫ي‬‫كات‬ ‫بةمةش‬ ،‫هةية‬ ‫َكدانةوةكةدا‬‫ي‬‫ل‬. ‫َت‬‫ي‬َ‫ل‬‫دة‬ ‫سيميؤلؤذياوة‬ ‫لةبارةي‬ ‫َر‬‫ي‬‫سؤس‬"‫لة‬ ‫نيشانةكان‬ ‫ئاماذةي‬ ‫لةسةر‬ ‫كاركردنة‬ ‫بابةتةكةي‬ ‫َكةو‬‫ي‬‫زانست‬ ‫سيميؤلؤذيا‬ ‫طشيت‬ ‫دةروونناسيى‬ ‫لة‬ ‫َكة‬‫ي‬‫بةش‬ ،‫َةكةى‬‫ل‬‫ِؤ‬‫ر‬ ‫َي‬‫ي‬‫بةث‬ ‫و‬ ‫َيةتي‬‫ال‬‫كؤمة‬ ‫دةروونناسي‬ ‫لة‬ ‫َكة‬‫ي‬‫بةش‬ ‫زانستةش‬ ‫جؤرة‬ ‫ئةو‬ ،‫َطادا‬‫ل‬‫كؤمة‬" 6 ‫كة‬ ‫َيواية‬‫ي‬‫ث‬ ‫َر‬‫ي‬‫سؤس‬ ‫كةواتة‬"‫سي‬ ‫زمان‬‫تاكى‬ ‫َكى‬‫ي‬‫كار‬ ‫قسةكردن‬ ‫َم‬‫ال‬‫بة‬ ، ‫دةكةن‬ ‫َك‬‫ي‬‫بري‬ ‫لة‬ ‫طوزارشت‬ ‫و‬ ‫نيشانةكان‬ ‫لة‬ ‫َكة‬‫ي‬‫ستم‬ ‫َية‬‫ل‬‫عةق‬ ‫ء‬ ‫ئريادى‬"7 ‫نيية‬ ‫بةهايان‬ ‫َضةوانةوة‬‫ي‬‫ث‬ ‫بة‬ ‫دالةكانء‬ َ‫ى‬‫بةب‬ ‫بري‬ ‫كةواية‬. ‫ثةيوةن‬ ‫لة‬ ‫َينةوة‬‫ل‬‫َكؤ‬‫ي‬‫ل‬ ‫ئةندازةيةي‬ ‫بةو‬ ،‫َتةوة‬‫ي‬َ‫ل‬‫دةكؤ‬ ‫َماكان‬‫ي‬‫ه‬ ‫ئاماذةو‬ ‫لة‬ ‫كة‬ ‫زانستةية‬ ‫ئةو‬ ‫سيميؤلؤذيا‬،‫دةكات‬ ‫دييةكانيان‬ ‫جياوازةكانةوة‬ ‫دةاللةتة‬ ‫واتاو‬ ‫بة‬8 . ‫نيشانةى‬ ‫يةكةمدا‬ ‫هةنطاوى‬ ‫لة‬ ‫َت‬‫ي‬‫دةتوانر‬ ‫ئةطةرنا‬ ،‫َما‬‫ي‬‫ه‬ ‫وةكو‬ ‫َما‬‫ي‬‫ه‬ ‫نةوةك‬ ،‫نيشانة‬ ‫لةسةر‬ ‫كاركردنة‬ ‫سيميؤلؤذيا‬ َ‫ل‬‫ئاذة‬ ‫و‬ ‫مرؤظ‬ ‫َيدا‬‫ي‬‫ت‬ ‫سيميؤلؤذييةو‬ ‫ئاماذةيةكى‬ ‫نيشانة‬ ‫بةطشتى‬ ‫هةيةو‬ ‫هيمادا‬ ‫نيشانةو‬ ‫َوان‬‫ي‬‫لةن‬ ‫جياوازى‬ ‫ضونكة‬ ،‫َت‬‫ي‬‫َوةربطري‬‫ي‬‫ل‬ ‫جطةلةمة‬ ،‫بةشداردةبن‬ ‫بةيةكةوة‬‫هةستيية‬ ‫ئاماذةيةكى‬ ‫نيشانة‬ ‫ش‬-‫َما‬‫ي‬‫ه‬ ‫َم‬‫ال‬‫بة‬ ،‫مادديية‬ ‫َكى‬‫ي‬‫بابةت‬ ‫يان‬ ،‫واقيع‬ ‫بؤ‬ ‫حسي‬ ‫ثلةى‬ ‫بة‬ ‫و‬ ‫ثةتى‬ ‫ماددى‬ ‫زانستى‬ ‫لة‬ ‫َكة‬‫ي‬‫بةش‬ ‫نيشانةية‬ ‫هةرضى‬ ،‫َك‬‫ي‬‫روداو‬ ‫بة‬ ‫تايبةت‬ ‫طشتيى‬ ‫مانايةكى‬ ‫بؤ‬ ‫رؤذانةيية‬ ‫َكى‬‫ي‬‫طوزارشت‬ ‫مان‬ ‫بة‬ ‫تايبةتة‬ ‫َما‬‫ي‬‫ه‬ ‫َم‬‫ال‬‫بة‬ ،‫ثراطماتيكيية‬ ‫بةهايةكى‬ ‫َطرى‬‫ل‬‫هة‬ ‫يةكةم‬‫سيميؤلؤذيا‬ ‫بؤية‬ ،‫ا‬"‫َينةوةي‬‫ل‬‫َكؤ‬‫ي‬‫ل‬ ‫بة‬ ‫طرنطي‬ ‫َكة‬‫ي‬‫زانست‬ ‫َنمايةكان‬‫ي‬ِ‫ر‬ ، ‫ئاماذة‬ ‫ئؤرطاني‬ ،‫زمان‬ ،‫نيشانة‬ ‫ئؤرطاني‬.....‫لةسيميا‬ ‫َت‬‫ي‬‫ب‬ ‫َك‬‫ي‬‫بةش‬ ‫زمان‬ ‫دةكات‬ ‫وا‬ ‫دابةشكردنةش‬ ‫ئةم‬ ،‫دةدات‬ ‫تاد‬ "9 ‫وةستاون‬ ‫تيؤر‬ ‫دوو‬ ‫لةسةر‬ ‫َناسةكان‬‫ي‬‫ث‬ ‫كؤى‬ ‫طشتى‬ ‫َوةيةكى‬‫ي‬‫ش‬ ‫بة‬: 1.،‫َرس‬‫ي‬‫ث‬ ‫سيانى‬ ‫تيؤرى‬‫سيانى‬ ‫ثةيوةندى‬ ‫لةسةر‬ ‫كة‬(‫َنراو‬‫ي‬‫نو‬ ،‫بابةت‬ ،‫دال‬/‫َكدراوة‬‫ي‬‫ل‬)‫تةواوى‬ ‫بةومانايةى‬ ،‫وةستاوة‬ ‫َةرة‬‫ل‬‫َكؤ‬‫ي‬‫ل‬ ‫لةسةر‬ ‫و‬ ‫ئامادةية‬ ‫نيشانةكاندا‬ ‫لةناو‬ ‫هةية‬ ‫دةق‬ ‫ناوةوةى‬ ‫دةرةوةو‬ ‫بة‬ ‫ثةيوةندى‬ ‫ئةوةى‬ ‫ماناوة‬ ‫لةرووى‬ ‫بابةتةكة‬ ‫َت‬‫ي‬‫َن‬‫ي‬‫بيناس‬. 5 -،‫لبنان‬ ،‫بريوت‬ ،‫البيضاء‬ ‫الدار‬ ،‫العربى‬ ‫الثقايف‬ ‫املركز‬ ،‫النص‬ ‫وعلم‬ ‫العالماتية‬ ، ‫عياشى‬ ‫منذر‬2004‫.ص‬15 6 -‫الع‬ ‫اللغة‬ ‫علم‬ ، ‫سوسور‬ ‫دى‬ ‫فرديناد‬، ‫بغداد‬ ،‫العربية‬ ‫آفاق‬ ،‫عزيز‬ ‫يوسف‬ ‫يوئيل‬ :‫ت‬ ، ‫ام‬1985‫ص‬ ،34 7 -،‫التوزيع‬ ‫و‬ ‫للنشر‬ ‫جمدالوى‬ ‫دار‬ ،‫املالك‬ ‫بن‬ ‫رشيد‬ :‫ترمجة‬ ،‫التاريخ‬ ‫و‬ ‫القواعد‬ ‫و‬ ‫االصول‬ ‫السميائية‬ ،‫اينو‬ ‫ان‬2008‫ص‬ ،30 8 -‫كو‬ ،‫الصباح‬ ‫سعاد‬ ‫دار‬ ،‫النفسي‬ ‫والتحليل‬ ‫النفس‬ ‫علم‬ ‫موسوعة‬ ،‫واخرون‬ ‫طه‬ ‫عبدالقادر‬ ‫فرج‬ .‫د‬‫ط‬ ،‫يت‬1،1993‫،ص‬403 9 -،‫باريس‬ ،‫بريوت‬ ،‫عويدان‬ ‫منشورات‬ ،‫ابوزيد‬ ‫أنطوان‬ : ‫ترمجة‬ ،‫السيمياء‬ ،‫غريو‬1984‫ص‬ ،5
  • 5. ‫طةرميان‬ ‫زانكؤي‬ ‫طؤظاري‬Journal of Garmian University‫كرميان‬ ‫جامعة‬ ‫جملة‬ 36 | acadj@garmian.edu.krd Vol.4, No.4 (December, 2017) ‫َط‬‫ي‬‫ت‬‫و‬ ‫لةاليةك‬ ‫ثةيوةنديداري‬ ‫لةلوذيكي‬ ‫بريتيية‬ ‫كة‬ ، ‫َت‬‫ي‬‫دةردةكةو‬ ‫لوذيكدا‬ ‫َوةي‬‫ي‬‫ضوارض‬ ‫لة‬ ‫َرس‬‫ي‬‫ث‬ ‫الي‬ ‫نيشانة‬ ‫بؤ‬ ‫سياني‬ ‫ةيشتين‬ ‫َت‬‫ي‬‫دةردةكةو‬ ‫روون‬ ‫َوةيةكي‬‫ي‬‫بةش‬ ،‫سيميؤلؤذيايةدا‬ ‫لوذيكي‬ ‫ئةم‬ ‫َكردني‬‫ي‬‫َبةج‬‫ي‬‫ج‬ ‫لة‬ ‫ثراطماتييةش‬ ‫ئةم‬ ،‫ترةوة‬ ‫لةاليةكي‬ ‫ثراطماتي‬ ‫بةدةاللة‬ ‫ثرؤسةي‬ ‫شرؤظةي‬ ‫بةرةو‬ ‫و‬‫تكردن‬–‫التدليل‬(( Semiosis‫ِوات‬‫ر‬‫دة‬. 2.‫لة‬ ‫مانايةى‬ ‫بةو‬ ،‫نادات‬ ‫دةرةكى‬ ‫سةرضاوةى‬ ‫بة‬ ‫طرنطى‬ ‫وةستاوةو‬ ‫و‬ ‫مةدل‬ ‫و‬ ‫دال‬ ‫بنةماى‬ ‫لةسةر‬ ‫كة‬ ،‫َر‬‫ي‬‫سؤس‬ ‫دوانةيي‬ ‫تيؤرى‬ ‫َـت‬‫ي‬‫َن‬‫ي‬‫دةه‬ ‫مةبةست‬ ‫بة‬ ‫كؤتايي‬ ‫ماناكةدا‬ ‫خودى‬. ‫رةفتارييةكانى‬ ‫دياردة‬ ‫هةموو‬ ‫بة‬ ‫دةدات‬ ‫طرنطى‬ ‫لةبةرامبةريشدا‬ ،‫طشتطرية‬ ‫و‬ ‫فراوان‬ ‫َكى‬‫ي‬‫زانس‬ ‫سيميؤلؤذيا‬ ‫ئةوةشدا‬ َ‫ل‬‫لةطة‬ ‫لة‬ ‫ضونكة‬ ،‫مرؤظ‬‫بنضينةدا‬‫بةندة‬ ‫سيميؤلؤذى‬ ‫ئةركى‬‫بة‬‫مرؤظةوة‬. ‫بوونياتى‬ ‫دياريكردنى‬ ‫َناو‬‫ي‬‫لةث‬ ‫ئةمةش‬ ،‫ئاماذةكانةوة‬ ‫لةميانةى‬ ،‫بونيادنانةوة‬ ‫َوةشانةوةو‬‫ل‬‫هة‬ ‫زانستى‬ ‫لة‬ ‫بريتيية‬ ‫سيميؤلؤذيا‬ ‫بؤية‬ ،‫طوتوويةتى‬ َ‫ي‬‫ك‬ ‫نةك‬ ،‫دةيطةيةنن‬ ‫دةقدا‬ ‫لة‬ ‫نيشانانة‬ ‫ئةم‬ ‫كة‬ ،‫طرنطة‬ ‫بةالوة‬ ‫ئةوةى‬ ‫سيميؤلؤذيا‬ ‫كةواتة‬ ،‫دةقدا‬ ‫َى‬‫ل‬‫قوو‬ ‫ئايكؤن‬ ‫نيشانةو‬ ‫َكدانةوةى‬‫ي‬‫ل‬‫و‬ ‫َكس‬‫ي‬‫ئيند‬ ‫و‬...‫دةق‬ ‫نوسةرى‬ ‫لة‬ ‫جياوازتر‬ ‫و‬ َ‫ي‬‫نو‬ ‫بونيانانةوةيةكى‬ ‫واتة‬ ‫تاد‬. ‫بة‬ ‫مانا‬ ‫ثةيوةندى‬ ‫واتة‬ ،‫دةاللةتةكانةوة‬ ‫بة‬ ‫ثةيوةنديان‬ ‫و‬ ‫َماكان‬‫ي‬‫ه‬ ‫نيشانةو‬ ‫لة‬ ‫َينةوةية‬‫ل‬‫َكؤ‬‫ي‬‫ل‬ ‫سيميؤلؤذيا‬ ‫كةواتة‬ ،‫َـتةوة‬‫ي‬َ‫ل‬‫دةكؤ‬ ‫نيشانةكان‬ ‫َكستى‬‫ي‬‫كؤنت‬ ‫لة‬ ‫َكة‬‫ي‬‫زانست‬ ‫بةوةش‬ ،‫سةرضاوةكةيةوة‬‫طشتيةكةوة‬ ‫ِوانطة‬‫ر‬ ‫لة‬ ‫َكة‬‫ي‬‫زانست‬ ‫جطةلةمةش‬ ‫ئةو‬ ‫هةموو‬ ‫دذى‬ ‫سيميؤلؤذيا‬ ،‫نيشانةييةكان‬ ‫ء‬ ‫َمايى‬‫ي‬‫ه‬ ‫ئؤرطانة‬ ‫لة‬ ‫َينةوةية‬‫ل‬‫َكؤ‬‫ي‬‫ل‬ ‫ِؤكيشدا‬‫ر‬‫ناوة‬ ‫لة‬ ‫ء‬ ‫دةدات‬ ‫نيشانةكان‬ ‫بة‬ ‫طرنطي‬ ‫مادى‬ ‫اليةنى‬ ‫دال‬ ‫زمانى‬ ‫نيشانةى‬ ‫مةدلول‬ ‫بري‬ ‫اليةنى‬‫دةروونى‬ ‫دةنطى‬ ‫َنةى‬‫ي‬‫و‬ ‫َنراو‬‫ي‬‫نو‬ ‫بابةت‬‫َكدراوة‬‫ي‬‫ل‬
  • 6. ‫طةرميان‬ ‫زانكؤي‬ ‫طؤظاري‬Journal of Garmian University‫كرميان‬ ‫جامعة‬ ‫جملة‬ 37 | acadj@garmian.edu.krd Vol.4, No.4 (December, 2017) ،‫دادةخةن‬ ‫ئاماذةكان‬ ‫لةسةر‬ ‫دةرطا‬ ‫خؤياندا‬ ‫لةناو‬ ‫كة‬ ‫دةقانةية‬‫سنوربةندييةش‬ ‫ئةم‬‫سستيى‬ ‫و‬ ‫الوازى‬ ‫نيشانةى‬ ،‫شيعريي‬ ‫زمانى‬ ‫شاعريةكةية‬‫َنةر‬‫ي‬‫خو‬ ‫لةبةرئةوة‬ ،/‫بوويةرةكانى‬ ‫َت‬‫ي‬‫دةيةو‬ ،‫دةق‬ ‫ناو‬ ‫شاراوةكانى‬ ‫مانا‬ ‫ِانى‬‫ر‬‫طة‬ ‫بةدوادا‬ ‫َناكردنء‬‫ي‬‫و‬ ‫لةميانةى‬ ‫وةرطر‬ ‫وةرطرة‬ ‫َكدانةوةكانى‬‫ي‬‫ل‬ ‫َندنةوةء‬‫ي‬‫خو‬ ‫َتيى‬‫ي‬‫ضؤن‬ ‫ئاشكراكردنةش‬ ‫ئةو‬ ،‫بكات‬ ‫ئاشكرا‬ ‫رابردوو‬ ‫َستاو‬‫ي‬‫ئ‬. ‫سيميؤلؤ‬ ‫زانستى‬ ‫َدانى‬‫ل‬‫سةرهة‬ ‫َذووى‬‫ي‬‫م‬‫ذيا‬: ‫بةو‬‫َيةى‬‫ي‬‫ث‬‫كة‬،‫َت‬‫ي‬‫دةردةخر‬ ‫ئاشكرا‬ ‫بة‬ ‫و‬ ‫مةبةست‬ ‫بة‬ ‫كة‬ ‫مانايةى‬ ‫ئةو‬ ‫و‬ ‫َكست‬‫ي‬‫كؤنت‬ ‫وشةو‬ ‫ميتاى‬ ‫لةسةر‬ ‫كاركردنة‬ ‫سيميؤلؤذيا‬ ‫ئةم‬ ،‫مرؤظايةتييةوة‬ ‫َطةى‬‫ل‬‫كؤمة‬ ‫دوروستبوونى‬ ‫لةسةرةتاى‬ ‫هةر‬ ‫ضونكة‬ ،‫كؤنة‬ ‫زؤر‬ ‫َذويةكى‬‫ي‬‫م‬ ‫خاوةن‬ ‫سيميؤلؤذيا‬ ‫بؤية‬ ،‫بةكارهاتوون‬ ‫َكستانة‬‫ي‬‫كؤنت‬‫بؤية‬"‫َط‬‫ي‬ِ‫ر‬‫لة‬ ‫لةسةرةتادا‬ ‫سيميؤلؤذيا‬‫ا‬‫َوةى‬‫ي‬‫كةلةضوارض‬ ،‫دةركةوت‬ ‫ضةمكةكانةوة‬ ‫بؤضوونء‬ ‫َناو‬‫ي‬‫و‬ ‫ى‬ ‫َكى‬‫ي‬‫زانست‬ ‫وةك‬ ‫َم‬‫ال‬‫بة‬ ،‫هةبوون‬ ‫يؤنانيدا‬ ‫فةلسةفى‬ ‫طوتارى‬‫َدا‬‫ل‬‫سةريهة‬ ‫بيستةمدا‬ ‫لةسةدةى‬ ،‫واتاييةكان‬ ‫َكستة‬‫ي‬‫تةواوىكؤنت‬"10 ‫بةهؤكار‬ ‫نيشانةية‬ ‫َطري‬‫ل‬‫هة‬ ‫خؤى‬ ‫سروشيت‬ ‫بة‬ ‫َك‬‫ي‬‫كار‬ ‫هةموو‬‫لة‬ ‫َطةيشنت‬‫ي‬‫ت‬ ‫مةبةسيت‬ ‫بة‬ ‫َدةكات‬‫ي‬‫وامانل‬ ‫كة‬ ،‫زةينييةوة‬ ‫ي‬ ‫َنني‬‫ي‬‫بةكاريبه‬ ‫دي‬ ‫بةواني‬ ‫زانياريةكامنان‬ ‫َشكةشكردني‬‫ي‬‫ث‬ ‫َناو‬‫ي‬‫لةث‬ ‫يان‬ ،‫شتةكان‬" 11 ‫و‬ ‫طريكةكان‬ ‫الى‬ ‫سيميؤلؤذى‬ ‫بريى‬ ‫َدانى‬‫ل‬‫سةرهة‬ ‫سةرةتاى‬"‫طؤمانكارى‬ ‫قوتاخبانةى‬ ‫لة‬-‫الشكاكيون‬(scepticism)‫كة‬ ‫طومان‬ ‫مةبةستيان‬‫دةستى‬ ‫لةسةر‬ ‫زاينء‬ ‫َش‬‫ي‬‫ث‬ ‫هةشتةمى‬ ‫سةدةى‬ ‫لة‬ ‫ِوانينةش‬‫ر‬ ‫ئةو‬ ،‫َكردوة‬‫ي‬‫دةستيث‬ ‫لةمةعريفة‬ ‫بوو‬ ‫كردن‬ (‫ئانيسيدميؤس‬Aenesidemus)‫َنكردنى‬‫ي‬‫ثؤل‬ ‫لةسةر‬ ‫كارى‬ ‫كة‬ ‫َك‬‫ي‬‫كات‬ ،‫َدا‬‫ل‬‫هة‬ ‫سةري‬ ‫فةيلةسوفةوة‬ ‫ى‬(‫دة‬)‫كة‬ ،‫كردوة‬ ‫طوزاشت‬ ‫هةبووة‬ ‫ثزيشكيدا‬ ‫َينةوةى‬‫ل‬‫َكؤ‬‫ي‬‫ل‬ ‫لةطةأل‬ ‫َيان‬‫ل‬‫توندوتؤ‬ ‫َكى‬‫ي‬‫ثةيوةند‬12 . ‫كراتيلدا‬ ‫طفتوطؤى‬ ‫لة‬ ‫بةتايبةتى‬ ،‫داوة‬ ‫زمانييةكان‬ ‫بةنيشانة‬ ‫طرنطى‬ ‫ئةفالتون‬ ‫هةروةها‬13 "‫َبى‬‫ي‬‫لةكت‬ ‫ئةرستؤ‬ ‫دواتر‬ (‫دةستةواذة‬)‫َوان‬‫ي‬‫لةن‬ ‫جياوازيى‬ ‫شيعرةوةو‬ ‫ماناء‬ ‫لةبارةى‬ ‫بووة‬ ‫نيشانة‬ ‫َى‬‫ل‬‫سةرقا‬ ‫دا‬(‫بابةت‬ ‫و‬ ‫ئاخاوتن‬)‫و‬(‫نووسني‬ ‫ء‬ ‫بري‬‫)دا‬ ‫بكاتةوة‬ ‫ِوون‬‫ر‬ ‫َوانيان‬‫ي‬‫ن‬ ‫ثةيوةنديى‬ ‫سروشتى‬ ‫َتةوةء‬‫ي‬‫بدؤز‬ ‫ِةطةزانة‬‫ر‬ ‫لةو‬ ‫هةريةكة‬ ‫َتيى‬‫ي‬‫تايبةمتةند‬ ‫بؤئةوةى‬ ، ‫كردوة‬".14 ‫جطةلةمةش‬‫بة‬ ‫ئةوةش‬ ‫َتةوةو‬‫ي‬‫َدةكةو‬‫ي‬‫ل‬ ‫جياجياي‬ ‫ئاماذةي‬ ‫بؤضوونةكانيان‬ ‫و‬ ‫دةكةن‬ ‫مانا‬ ‫تيؤري‬ ‫لة‬ ‫باس‬ ‫ئةرستؤ‬ ‫و‬ ‫ئةفالتون‬ ‫سيميؤ‬(Semio)‫ناودة‬‫بةن‬‫ب‬ ‫لة‬ ‫كة‬ ،‫َت‬‫ي‬‫د‬ ‫ئاماذة‬ ‫ماناي‬ ‫بة‬ ‫طريكييةو‬ ‫وشةيةكي‬ ‫ِةتدا‬‫ر‬‫نة‬"15 ‫ِوانينة‬‫ر‬ ‫ئةم‬ ‫ثاشان‬‫َنا‬‫ي‬‫ه‬ ‫خؤيدا‬ ‫بةدواى‬ ‫ترى‬ ‫هةنطاوى‬‫َك‬‫ي‬‫َواز‬‫ي‬‫بةش‬ ،"‫مياليدا‬ ‫دووةمى‬ ‫لةسةدةى‬(‫َريكوس‬‫ي‬‫ئةمث‬Empiricus ‫)ى‬‫ثزيشك‬،‫بةآلم‬ ،‫َنكرد‬‫ي‬‫ثؤل‬ ‫ناديارةكانى‬ ‫نيشانة‬(‫طالينؤس‬Galenos)‫َوان‬‫ي‬‫لةن‬ ‫جياوازى‬‫نيشانةى‬ ‫و‬ ‫طشتى‬ ‫نيشانةى‬ ‫تايبةتي‬‫دةكات‬ ‫دياريكراو‬ ‫َكى‬‫ي‬‫شت‬ ‫بة‬ ‫ئاماذة‬ ‫سةردةمةدا‬ ‫لةو‬ ‫كة‬ ،‫كردوة‬ ‫دا‬"16 10 -،‫بريوت‬ ،‫ناشرون‬ ‫للعلوم‬ ‫العربية‬ ‫الدار‬ ،‫االدب‬ ‫سيمياء‬ ‫و‬ ‫العامة‬ ‫السيمياء‬ ،‫املرابط‬ ‫عبدالواحد‬2010‫ص‬ ،7 11 - Greenlee , Peirce s Consept of Sign Mouton , 1973 . p . 19 12 -،‫االردن‬ ،‫احليث‬ ‫الكتب‬ ‫عامل‬ ،‫البالغى‬ ‫للنقد‬ ‫السيمائى‬ ‫التحليل‬ ،‫النص‬ ‫مملكة‬ ،‫سعداهلل‬ ‫سامل‬ ‫د.حممد‬2007‫ص‬ ،14 13 -‫املصرية،ط‬ ‫االجنلو‬ ‫مكتبة‬ ،‫االلفاض‬ ‫داللة‬ ،‫انيس‬ ‫ابراهيم‬ .‫د‬5،1985‫،ص‬63 14 - Aristot:lappoetique(E.d seuil,paris)1979.p5 15 -‫ئةسوة‬ ‫ئةمحةد‬ ‫نةوزاد‬، ‫َمانى‬‫ي‬‫سل‬ ‫َوكردنةوةى‬‫ال‬‫ب‬ ‫ء‬ ‫ضاث‬ ‫َوةبةرايةتى‬‫ي‬ِ‫ر‬‫بة‬ ،‫ِةخنةيى‬‫ر‬ ‫و‬ ‫ئةدةبى‬ ‫زاراوةى‬ ‫فةرهةنطى‬ ،‫د‬2011‫ل‬ ،89 16 -،‫سةرضاوة‬ ‫هةمان‬‫ل‬14
  • 7. ‫طةرميان‬ ‫زانكؤي‬ ‫طؤظاري‬Journal of Garmian University‫كرميان‬ ‫جامعة‬ ‫جملة‬ 38 | acadj@garmian.edu.krd Vol.4, No.4 (December, 2017) ‫كراوة‬ ‫لةوة‬ ‫باس‬ ‫ئةطةرضي‬،‫بنضينةي‬ ‫راستيدا‬ ‫لة‬ ‫َم‬‫ال‬‫بة‬ ،‫َر‬‫ي‬‫سؤس‬ ‫و‬ ‫َرس‬‫ي‬‫ث‬ ‫وتةكاني‬ ‫بؤ‬ ‫َتةوة‬‫ي‬ِ‫ر‬‫دةطة‬ ‫سيميؤلؤذيا‬ ‫بنضينةي‬ ‫كة‬ ‫زؤر‬ ‫ضونكة‬ ، ‫هةية‬ ‫كؤنرتي‬ ‫َذوويةكي‬‫ي‬‫م‬ ‫زانستة‬ ‫ئةم‬، ‫كردووة‬ ‫زمان‬ ‫فةلسةفةي‬ ‫نيشانةو‬ ‫لةسةر‬ ‫قسةيان‬ ‫فةيلةسوفةكان‬ ‫لة‬ ‫َك‬‫ي‬ ‫بة‬‫و‬‫ةش‬"‫ثةيوةندي‬‫ية‬‫وةك‬ ‫ئاسيت‬ ‫تا‬ ‫َز‬‫ي‬‫بةه‬ ‫كي‬‫و‬‫تيؤرى‬ ‫و‬ ‫لؤذيك‬ ‫سيميؤلؤذياو‬ ‫َوان‬‫ي‬‫ن‬ ‫لة‬ ‫يةكي‬‫مةغريفة‬‫هةية‬ ‫دا‬َ‫و‬‫ل‬ ‫بةمةش‬ ،‫ذيكي‬ ‫طريك‬‫ي‬‫وةك‬ ‫ي‬‫و‬‫سيميؤلؤذياية‬ ‫يةكةمي‬ ‫لؤذيكي‬" 17 ‫َرس‬‫ي‬‫ث‬‫بةهؤى‬‫باسكرد‬‫نى‬‫ن‬‫ي‬‫ض‬ ‫شانةو‬‫ةشنةكاني‬‫َيب‬‫ي‬‫كت‬ ‫لة‬(‫العالمة‬ ‫حول‬ ‫كتابات‬،‫)دا‬‫َش‬‫ي‬‫ث‬ ‫واتة‬ ،‫كةوتوة‬ ‫َر‬‫ي‬‫سؤس‬ ‫َش‬‫ي‬‫ث‬ ‫َر‬‫ي‬‫سؤس‬ ‫َبةكةي‬‫ي‬‫كت‬ ‫َوبوونةوةي‬‫ال‬‫ب‬(‫َي‬‫ل‬‫سا‬ ‫لة‬ ‫طشيت‬ ‫زمانةواني‬ ‫لة‬ ‫وانةيةك‬ ‫ضةند‬1916))18 ،‫َت‬‫ي‬َ‫ل‬‫دة‬ ‫َرسة‬‫ي‬‫ث‬ ‫هةرضى‬"‫ئةوةندة‬ ‫زانستةم‬ ‫ئةم‬ ‫دةرطاي‬ ‫بكةرةوةي‬ ‫دي‬ ‫َوةيةكي‬‫ي‬‫ش‬ ‫بة‬ ‫يان‬ ، ‫رابةرم‬ ‫دةزامن‬"19 ‫لةسةر‬ ‫جةخت‬ ‫دولودال‬‫بؤضوونى‬‫َت‬‫ي‬َ‫ل‬‫دة‬ ‫دةكاتةوةو‬ ‫َرس‬‫ي‬‫ث‬ ‫َشينةيي‬‫ي‬‫ث‬"‫بووةو‬ ‫َر‬‫ي‬‫سؤس‬ ‫سيميؤلؤذياي‬ ‫َش‬‫ي‬‫ث‬ ‫َرس‬‫ي‬‫ث‬ ‫سيميؤتيكاي‬ ‫نيية‬ ‫طفتؤطؤ‬ ‫شياوى‬ ‫َكة‬‫ي‬‫شت‬"20 ‫َم‬‫ال‬‫بة‬(‫َنست‬‫ي‬‫َنظ‬‫ي‬‫ب‬)‫دي‬ ‫ئةوي‬ ‫كةسيان‬ ‫ئةوةي‬ َ‫ي‬‫بةب‬ ،‫بووة‬ ‫َكدا‬‫ي‬‫سةردةم‬ ‫لة‬ ‫كاركردنيان‬ ‫َيواية‬‫ي‬‫ث‬ ‫َت‬‫ي‬‫بناس‬21 "‫ئةوةندة‬ ‫َم‬‫ال‬‫بة‬ ،‫لؤذيك‬ ‫و‬ ‫فةلسةفى‬ ‫رةوتى‬ ‫هةمان‬ ‫َدةرى‬‫ي‬‫َذةث‬‫ي‬‫در‬ ‫َرس‬‫ي‬‫ث‬ ‫هةية‬‫ي‬‫وةك‬ ‫سيميؤلؤذيا‬ ‫بؤية‬ ،‫رابردووة‬ ‫ى‬ ‫َك‬‫ي‬‫زانست‬"‫دةكات‬ ‫ثةيوةنديةكان‬ ‫و‬ ‫دةاللةت‬ ‫َماو‬‫ي‬‫ه‬ ‫لةسةر‬ ‫كار‬ ‫َكردوةو‬‫ي‬‫دةستيث‬ ‫َرسدا‬‫ي‬‫ث‬ َ‫ل‬‫لةطة‬22 "‫هةية‬ ‫ئةوةندة‬ ‫َم‬‫ال‬‫بة‬" ‫ئ‬ ‫َرس‬‫ي‬‫ث‬ ‫كة‬ ‫َت‬‫ي‬‫نةب‬ ‫كارانة‬ ‫بةو‬ ‫تةنها‬ ،‫زانست‬ ‫نةبووةتة‬ ‫سيميؤلؤذيا‬‫ةجناميدان‬" 23 ‫نةبوو‬ ‫سيميؤلؤذيا‬ ‫تر‬ ‫بةمانايةكى‬‫ةت‬‫ة‬ ‫ب‬ ‫كاركردن‬ ‫َكى‬‫ي‬‫ميتؤد‬‫ة‬‫وةك‬ ‫سيميؤلؤذياى‬ ‫َرس‬‫ي‬‫ث‬ ‫َم‬‫ال‬‫بة‬ ،‫ناسانديان‬ ‫َر‬‫ي‬‫سؤس‬ ‫و‬ ‫َرس‬‫ي‬‫ث‬ ‫كاتةى‬ ‫ئةو‬ ‫تا‬ ،‫سيميؤلؤذييةكةى‬ ‫َوة‬‫ي‬‫ش‬‫و‬ ‫بةزان‬ ‫زمانى‬ ‫سنوري‬ ‫و‬ ‫فراوان‬ ‫و‬ ‫طشتطري‬ ‫َكي‬‫ي‬‫تيؤر‬ ‫بووية‬ ‫سيميؤلؤذيا‬ ‫بةمةش‬ ،‫لؤذيك‬ ‫بة‬ ‫كردوة‬ ‫يةكسان‬ ‫َك‬‫ي‬‫زانست‬‫د‬"َ‫ل‬‫لةطة‬ ِ‫ر‬‫لة‬ ، ‫َت‬‫ي‬‫وتراب‬ ‫نيشانةكان‬ ‫دةربارةى‬ ‫َرسةوة‬‫ي‬‫ث‬ ‫ئةمركى‬ ‫زاناى‬ ‫سؤسريو‬ ‫سويسرى‬ ‫زاناى‬ ‫َش‬‫ي‬‫ث‬ ‫َك‬‫ي‬‫شت‬ ‫هةر‬ ‫ئةمةشدا‬‫وانطةى‬ ‫لة‬ ‫سيميؤلؤذيا‬ ‫بة‬ ‫َرنةوة‬‫ي‬‫مؤد‬ ‫سيميؤلؤذياى‬‫َت‬‫ي‬‫نادر‬ ‫َةم‬‫ل‬‫قة‬" 24 ‫لة‬ِ‫ر‬‫َذووةى‬‫ي‬‫م‬ ‫ئةو‬ ‫ضونكة‬ ،‫َةية‬‫ل‬‫هة‬ ‫َكى‬‫ي‬‫بؤضوون‬ ‫ئةمة‬ ‫استيدا‬ ‫ميك‬ ‫لةو‬ ‫بريتيية‬ ‫خراوةتةروو‬‫فؤكةسى‬ ‫هاوضةرخدا‬ ‫سيميؤلؤذياى‬ ‫لة‬ ‫َم‬‫ال‬‫بة‬ ،‫دةكات‬ ‫لةسةر‬ ‫كارى‬ ‫سيميؤلؤذيا‬ ‫كة‬ ‫كاركردنةى‬ ‫انيزمى‬ ‫دةكاتةوة‬ ‫يةكاليي‬ ‫لةدةقةكةدا‬ ‫ئةمةش‬ ‫و‬ ‫َك‬‫ي‬‫تايبةتةمةند‬ ‫سةر‬ ‫دةخاتة‬ ‫لةسةر‬ ‫زياتر‬. ‫ئة‬ ‫َداني‬‫ل‬‫سةرهة‬ ‫سةرةتاي‬‫و‬‫بوارة‬ ‫بة‬ ‫َذووييةوة‬‫ي‬‫م‬ ‫لةرووي‬ ‫كة‬ ‫تةمومذييةي‬ ‫ئةو‬ ‫و‬ ‫دةستنيشانكراوة‬ ‫زؤر‬ ‫ِادةيةكي‬‫ر‬ ‫تا‬ ،‫زانستة‬ ‫َت‬‫ي‬‫بةديناكر‬ ‫سيميؤلؤذيادا‬ ‫لة‬ ،‫ديارة‬ ‫ترةوة‬ ‫مرؤظايةتيةكاني‬.‫َت‬‫ي‬َ‫ل‬‫دة‬ ‫كريستيفا‬ ‫جوليا‬"‫َى‬‫ي‬‫نو‬ ‫زاراوةى‬ ‫َنانى‬‫ي‬‫لةبةكاره‬ ‫َرسني‬‫ي‬‫ث‬ ‫قةرزارى‬ ‫َمة‬‫ي‬‫ئ‬ ‫،بةراستى‬ ‫سيميؤلؤذيادا‬"25 17 -‫ص‬ ،‫،جزائر‬ ‫األغوط‬ ‫ثاجيى‬ ‫عمار‬ ‫جامعة‬ ، ‫االثر‬ ‫جملة‬ ،‫املعاصر‬ ‫اجلزائرى‬ ‫النقد‬ ‫يف‬ ‫السيميائى‬ ‫التأسيس‬ ‫خطاب‬ ،‫داود‬ ‫بو‬ ‫وذنانى‬ .‫د‬11 18 -، ‫مغرب‬ ،، ‫اخلطابات‬ ‫و‬ ‫النصوص‬ ‫فى‬ ‫السيميائى‬ ‫املعنى‬ ‫،بناء‬ ‫محداوي‬ ‫مجيل‬ .‫د‬2011‫ص‬ ،11 19 -، ‫لبنان‬ ، ‫العربية‬ ‫الفلسفية‬ ‫املوسوعة‬ ، ‫واخرون‬ ‫زياده‬ ‫معني‬1986‫ص‬ ،753 20 -( ‫عدد‬ ، ‫العاملى‬ ‫والفكر‬ ‫العرب‬ ‫جملة‬3،‫بريوت‬ )1988‫ص‬ ،114 21 -‫ج‬ ، ‫ط‬ . ‫ب‬ ، ‫العصرية‬ ‫الياس‬ ‫دار‬ ، ‫قاسم‬ ‫سيزا‬ : ‫ت‬ ،‫السيميوطيقا‬ ‫اىل‬ ‫مدخل‬ ‫يف‬ ،‫بنفنست‬ ‫اميل‬2‫ص‬ ،9 22 -، ‫ط‬ ، ‫االردن‬ ، ‫عمان‬ ، ‫الثقافة‬ ‫وزارة‬ ، ‫العنوان‬ ‫سيمياء‬ ، ‫قطوس‬ ‫بسيام‬2001‫ص‬ ،16 23 -‫الرتمجة،ط‬ ‫و‬ ‫للدراسات‬ ‫طالل‬ ‫دار‬ ، ‫االشارة‬ ‫علم‬ ‫،مقدمة‬ ‫الوعر‬ ‫د.مازن‬1،1988‫ص‬ ،10 24 -، ‫سةالحةدين‬ ‫زانكؤى‬ ، ‫ماستةر‬ ‫نامةى‬ ، ‫مشةختى‬ ‫خةليل‬ ‫ئيرباهيم‬ ‫كامةران‬ ،‫دا‬ )‫جزيرى‬ ‫(مةالى‬ ‫شيعرةكانى‬ ‫لة‬ ‫سؤفيطةرى‬ ‫زمانى‬ ‫سيميؤلؤذياى‬2007‫ل‬ ،5 25 -،‫البيضاء‬ ‫دار‬ ،‫توبقال‬ ‫دار‬ ،‫الزاهى‬ ‫فريد‬ :‫،ت‬ ‫النص‬ ‫علم‬ ،‫كريستفا‬ ‫جوليا‬1991‫،ص‬15
  • 8. ‫طةرميان‬ ‫زانكؤي‬ ‫طؤظاري‬Journal of Garmian University‫كرميان‬ ‫جامعة‬ ‫جملة‬ 39 | acadj@garmian.edu.krd Vol.4, No.4 (December, 2017) ‫لةراستيد‬‫و‬ ‫َنكردن‬‫ي‬‫ثؤل‬ ‫َكدانةوةو‬‫ي‬‫ل‬ ‫نيشانةو‬ ‫لةسةر‬ ‫لؤذيكي‬ ‫ء‬ ‫فةلسةيف‬ ‫بريكردنةوةي‬ ‫لة‬ ‫طرنطن‬ ‫َكي‬‫ي‬‫بةش‬ ‫َرس‬‫ي‬‫ث‬ ‫كارةكاني‬ ‫ا‬ ‫كة‬ ‫دةكاتةوة‬ ‫ئةوة‬ ‫لةسةر‬ ‫جةخت‬ ‫بؤية‬ ،‫كاركردن‬ ‫ميكانيزمي‬"‫لة‬ ‫بريتيية‬ ‫كة‬ ،‫بةشةكةوة‬ َ‫ي‬‫بةهةرس‬ ‫لؤذيكة‬ ‫خودي‬ ‫سيميا‬( ‫فانريوسكوبي‬ ‫زانسيت‬Phanero scopic‫و‬ ، ‫نيشانةكان‬‫فانريون‬ ‫كة‬ ‫فؤرمةى‬ ‫ئةو‬ ‫اتة‬Phanerons))‫َدا‬‫ي‬‫ت‬ ‫ةكان‬ ‫مرؤييداية‬ ‫َي‬‫ل‬‫عةق‬ ‫لة‬ ‫كة‬ ‫سةرةتاييةي‬ ‫وةسةفة‬ ‫بةو‬ ، ‫بةرجةستةدةبن‬"26 ‫وشةي‬ ‫بيستةمدا‬ ‫سةدةي‬ ‫لةسةرةتاي‬ ‫لةوانةكانيداو‬ ‫َر‬‫ي‬‫سؤس‬ ‫ئةطةرضى‬(Semiologie)‫بة‬ ‫سةبارةت‬ ‫َم‬‫ال‬‫بة‬ ،‫َناوة‬‫ي‬‫بةكاره‬ ‫زماندا‬ ‫زانستى‬ ‫لةناو‬ ‫كاركردن‬"‫َر‬‫ي‬‫سؤس‬‫دةدات‬ َ‫ي‬‫نو‬ ‫َكي‬‫ي‬‫زانست‬ ‫مذدةي‬ ‫كةسة‬ ‫يةكةم‬‫نيشانةكان‬ ‫ذياني‬ ‫لة‬ ‫َينةوة‬‫ل‬‫َكؤ‬‫ي‬‫ل‬ ‫لةبارةي‬ ، ‫لة‬ ‫طرنط‬ ‫َكي‬‫ي‬‫َن‬‫ي‬‫شو‬ ‫َت‬‫ي‬‫دةتوان‬ ‫كة‬ ،‫َوة‬‫ي‬‫نو‬ ‫ياساي‬ ‫ئاشكراكردنى‬ ‫َطةي‬‫ي‬ِ‫ر‬ ‫لة‬ ‫َيةتيداو‬‫ال‬‫كؤمة‬ ‫ذياني‬ ‫لةناو‬(‫َيةتي‬‫ال‬‫كؤمة‬ ، ‫مرؤيي‬) ‫فؤرمى‬ ‫سنورو‬ ‫ِشتنةوةي‬‫ر‬‫دا‬ َ‫ي‬‫سةرلةنو‬ ‫َطةي‬‫ي‬ِ‫ر‬ ‫لة‬ ‫بكةين‬ ‫شرؤظة‬‫َكستانةوة‬‫ي‬‫كؤنت‬ ‫ئةم‬"27 ‫لة‬ ‫مانايةك‬ ‫هةموو‬ ‫َت‬‫ي‬‫دةبين‬ ‫واي‬ ‫َر‬‫ي‬‫سؤس‬‫نيشانكار‬‫ء‬‫بؤنيشانكراو‬‫َكهاتوة‬‫ي‬‫ث‬،‫نيشانكار‬‫وشةكةء‬ ‫دةنطي‬ ‫َنةي‬‫ي‬‫و‬ ‫لة‬ ‫بريتيية‬ ‫بؤنيشانكراو‬‫زةين‬ ‫ماناي‬ ‫لة‬ ‫بريتيية‬ ‫يش‬‫ي‬‫َكي‬‫ي‬‫َوةر‬‫ي‬‫ث‬ ‫هيض‬ ‫و‬ ‫لةخؤوةية‬ ‫ثةيوةنديةكي‬ ‫ءمةدلول‬ ‫دال‬ ‫َوان‬‫ي‬‫ن‬ ‫ثةيوةندي‬ ،‫وشةكة‬ ‫ي‬ ‫َت‬‫ي‬‫وةرناطر‬ ‫َشوةخت‬‫ي‬‫ث‬. ‫هةريةك‬ ‫دةرووني‬ ‫بنةماى‬ ‫و‬ ‫َيةتي‬‫ال‬‫كؤمة‬ ‫بةردةوامى‬ ،‫دابةشبووة‬ ‫نيشانةدا‬ ‫جياي‬ ‫َطةيشتين‬‫ي‬‫ت‬ ‫دوو‬ ‫بةسةر‬ ‫َر‬‫ي‬‫سؤس‬ ‫سيميؤلؤذياي‬ ‫واتة‬ ‫نيشانةش‬ ‫اليةنانةي‬ ‫لةم‬‫نيشانكار‬‫ء‬‫بؤنيشا‬‫نكراو‬‫زمان‬ ‫بؤ‬ ‫سةرةكي‬ ‫َناسةي‬‫ي‬‫ث‬ ‫ئةوةي‬ َ‫ل‬‫لةطة‬ ،‫هةية‬ ‫دةروونيان‬ ‫َكي‬‫ي‬‫سروشت‬ (longue)‫َر‬‫ي‬‫سؤس‬ ‫كة‬ ،‫لةوةية‬ ‫جيابوونةوةيةش‬ ‫ئةم‬ ‫لةراستيدا‬ ،‫َيةتي‬‫ال‬‫كؤمة‬ ‫بةردةوامى‬ ‫ء‬ ‫سروشت‬ ‫بة‬ ‫ثةيوةستة‬ ‫نيشانةكاني‬ ‫و‬ ‫و‬ ‫ديارن‬ ‫ئاشكراو‬ ‫َناسةكةدا‬‫ي‬‫لةث‬ ‫دوانيان‬ ‫كة‬ ،‫دياريكردوة‬ ‫ضةمك‬ ‫ضوار‬ ‫لةسةر‬ ‫نيشانةي‬‫وةك‬ ‫نائاشكران‬ ‫تريان‬ ‫دوانةكةى‬‫و‬ ‫نيشانكار‬‫ء‬‫بؤنيشانكراو‬‫كانطا‬ ، ‫نيشانة‬ ‫دةرةكي‬ ‫واقيعي‬ ،. ‫هاوضةرخةكان‬ ‫سيميؤلؤذيية‬ ‫لة‬ ‫َك‬‫ي‬‫يةك‬ ‫بيستةمدا‬ ‫سةدةى‬ ‫كؤتايي‬ ‫ضارةكى‬ ‫لة‬(‫كل‬ ‫مارى‬ ‫جان‬‫ي‬‫نكي‬‫م‬‫ربط‬-Jean Marie Klinkenberg)‫بةلذيكي‬ ‫ى‬‫و‬‫زانكؤى‬ ‫لة‬ ‫مامؤستا‬(‫ليج‬(‫َيواية‬‫ي‬‫ث‬‫سيميؤلؤذيا‬‫َكى‬‫ي‬‫َكار‬‫ل‬َ‫ي‬‫ه‬‫ضواريية‬‫تةنها‬ ‫و‬‫بؤ‬ ‫زمانى‬ ‫نيشانةى‬ ‫كردوة‬ ‫زياد‬ ‫َرس‬‫ي‬‫ث‬ ‫سيانييةكةى‬ ‫َنة‬‫ي‬‫ثؤل‬"‫َت‬‫ي‬َ‫ل‬‫دة‬ ،‫َت‬‫ي‬ِ‫ر‬‫دةطة‬ ‫ثةيوةنديدارةكان‬ ‫مةبةستة‬ ‫ماناو‬ ‫لة‬ ‫سيميؤلؤذيا‬28 ‫سيميؤلؤذيا‬ ‫بةوةى‬ ‫دياريدةكةن‬ ‫دةق‬ ‫بةهاى‬ ‫و‬ ‫نرخ‬ ‫كة‬ ‫مانايانةى‬ ‫ئةو‬ ‫و‬ ‫دةق‬ ‫شاراوةكانى‬ ‫مانا‬ ‫بةدواى‬ ‫ِانة‬‫ر‬‫طة‬. ‫ئة‬ ‫لةكؤى‬‫و‬‫ِبووة‬‫ر‬‫َثة‬‫ي‬‫ت‬ ‫قؤناغدا‬ ‫دوو‬ ‫بة‬ ‫سيميؤلؤذيا‬ ‫كة‬ ،‫دةخةينةروو‬ ‫ئةوة‬ ‫بؤضوونانةش‬: :‫يةكةم‬ ‫قؤناغى‬‫دووةم‬ ‫قؤناغي‬ ،‫َكردوة‬‫ي‬‫ث‬ ‫دةستى‬ ‫يؤنانةوة‬ ‫هةلةسةردةمى‬ ‫لؤذيكةو‬ ‫فةلسةفةو‬ ‫قؤناغى‬ ‫كة‬ ‫َك‬‫ي‬‫قؤناغ‬:‫قؤناغى‬ ‫بة‬ ‫لؤذيكى‬ ‫ئاراستةى‬ ‫بةهةردوو‬ ،‫قوتاخبانة‬ ‫ميتؤدو‬ ‫وةك‬ ‫سيميؤلؤذياية‬ ‫سةربةخؤبوونى‬‫و‬ ‫َرس‬‫ي‬‫ث‬ ‫ِابةرايةتى‬‫ر‬‫بة‬ ‫زمانةوانى‬ ‫و‬ ‫َر‬‫ي‬‫سؤس‬. 26 - Charles s.peirce : collected papres , vol . p . 141 27 -‫تطبيقاتها،ص‬ ‫و‬ ‫مفاهيمها‬ ‫و‬ ‫السيميائيات‬ ،‫بنكراد‬ ‫سعيد‬87 28 - http://almothaqaf.com/index.php/qadaya2009/63069.html
  • 9. ‫طةرميان‬ ‫زانكؤي‬ ‫طؤظاري‬Journal of Garmian University‫كرميان‬ ‫جامعة‬ ‫جملة‬ 40 | acadj@garmian.edu.krd Vol.4, No.4 (December, 2017) ‫كات‬ ‫سيميؤلؤذياى‬: ‫واتة‬ ،‫هةية‬ ‫كاتةكةكان‬ ‫َى‬‫ي‬‫بةث‬ ‫رووداوةكانيان‬ ‫َكدانةوى‬‫ي‬‫ل‬ ‫لةسةر‬ ‫كاريطةرى‬ ‫يان‬ ، ‫دياريكردن‬ ‫تواناى‬ ‫كة‬ ‫ماوانةية‬ ‫ئةو‬ ‫كات‬ ‫دياريدة‬ ‫دةقةكةدا‬ َ‫ل‬‫لةطة‬ ‫واتةكةى‬ ‫تريشةوة‬ ‫لةاليةكى‬ ‫و‬ ‫زةمةن‬ ‫لةاليةك‬ ‫َزةية‬‫ي‬‫ه‬ ‫ئةو‬ ‫كات‬‫دياريكردنى‬ ‫لة‬ ‫َى‬‫ل‬‫رؤ‬ ‫كاتيش‬ ‫و‬ ‫كات‬ ‫كات‬ ‫ئةركى‬ ‫كة‬ ،‫بةدةقةوة‬ ‫ثةيوةستة‬ ‫ئةوةندة‬ ‫كات‬ ‫بةمةش‬ ،‫هةية‬ ‫َكدانةوةكان‬‫ي‬‫ل‬ ‫ميكانيزمى‬ ‫َنةرو‬‫ي‬‫خو‬ ‫لةسةر‬ ‫مةدلولةكان‬ ‫َت،و‬‫ي‬‫دةناس‬ ‫جياواز‬ ‫واتاى‬ ‫َطرى‬‫ل‬‫هة‬ ‫نيشانةو‬ ‫وةك‬ ‫كات‬ ‫سيميؤلؤذيا‬ ‫لةبةرئةمة‬ ،‫رستةكان‬ ‫وشةو‬ ‫لة‬ ‫َك‬‫ي‬‫سةربةش‬ ‫َتة‬‫ي‬‫دةكةو‬ ‫َطةيةوة‬‫ي‬ِ‫ر‬‫لة‬‫َكدةداتةوة‬‫ي‬‫ل‬ ‫كاتةكان‬. ‫َكدانى‬‫ي‬‫لةت‬ ‫كار‬ ‫َئةوةى‬‫ي‬‫ب‬ ،‫َكدةدات‬‫ي‬‫ل‬ ‫بةشةكانى‬ ‫كة‬ ‫زجنريةية‬ ‫ئةو‬ ،‫َكدةخات‬‫ي‬‫ر‬ ‫رووداوةكان‬ ‫كة‬ ‫ثةيوةستةيةية‬ ‫ئةو‬ ‫كات‬ ‫َت‬‫ي‬‫هةب‬ ‫طرنطى‬ ‫كاردانةوةى‬ ‫و‬ ‫بايةخ‬ ‫ء‬ ‫زيندو‬ ‫َكى‬‫ي‬‫شت‬ ‫هةموو‬ ‫دؤزي‬ ‫َتة‬‫ي‬‫بب‬ ‫كات‬ ‫وايكردوة‬ ‫ئةمةش‬ ،‫َنةطةين‬‫ي‬‫َيانت‬‫ي‬‫ل‬ ‫بكاتء‬ ‫رووداوةكان‬ ،‫هةية‬ ‫واتادا‬ ‫هةم‬ ‫بيناو‬ ‫لة‬ ‫هةم‬ ‫َى‬‫ل‬‫رؤ‬ ‫َطةو‬‫ي‬‫ث‬ ‫شيعردا‬ ‫لة‬ ‫كات‬. ‫بة‬ ‫َوةيةدا‬‫ي‬‫ضوارض‬ ‫لة‬ ‫و‬ ‫رووداوةكان‬ ‫بة‬ ‫ثةيوةستةيةكة‬ ‫كات‬ ‫بؤية‬ ،‫َك‬‫ي‬‫ِووداو‬‫ر‬ ‫لة‬ ‫باسكردنة‬ ‫َيةى‬‫ي‬‫ث‬ ‫بةو‬ ‫ئةدةبى‬ ‫َكى‬‫ي‬‫دةق‬ ‫هةموو‬ ‫بةرهة‬ ‫لة‬ ‫بةشدارى‬ ،‫دةخات‬ ‫َكيان‬‫ي‬‫ر‬ ‫يةكدا‬ ‫بةدواى‬ ‫لةوةى‬ ‫بةدةر‬ ‫َتةوةو‬‫ي‬‫دةبةست‬ ‫يةكيانةوة‬،‫دةكات‬ ‫مةبةستداردا‬ ‫واتاى‬ ‫َنانى‬‫ي‬‫مه‬ ‫كات‬ ‫ئةركى‬ ‫ماناو‬ ‫لةسةر‬ ‫كار‬ ‫سيميؤلؤذياية‬ ‫ئةركى‬ ‫بةمةش‬ ،‫َنةر‬‫ي‬‫خو‬ ‫بؤ‬ ‫َت‬‫ي‬َ‫ل‬َ‫ي‬‫َيدةه‬‫ي‬‫بةج‬ ‫كاتةكةدا‬ ‫لة‬ ‫نوسةر‬ ‫كة‬ ‫مانايةى‬ ‫ئةو‬ ‫واتة‬ ‫بكات‬ ‫دةقدا‬ ‫لة‬. َ‫ل‬‫خةس‬ ‫لةو‬ ‫َكة‬‫ي‬‫يةك‬ ‫َدةداتء‬‫ي‬‫طر‬ ‫َكةوة‬‫ي‬‫ث‬ ‫ئةدةبى‬ ‫دةقى‬ ‫ناو‬ ‫َةكانى‬‫ل‬َ‫ي‬‫ه‬ ‫ئةدةبيدا‬ ‫دةقى‬ ‫لة‬ ‫كات‬‫ئةدةبى‬ ‫كةدةقى‬ ،‫َزانةى‬‫ي‬‫بةه‬ ‫ةتة‬ ‫لةبنضينةدا‬ ‫ئةدةبى‬ ‫دةقى‬ ‫ضونكة‬ ،‫َت‬‫ي‬‫َر‬‫ل‬َ‫ي‬‫َدةه‬‫ي‬‫ج‬ ‫بة‬ ‫واتاكةى‬ ‫َكدانةوةى‬‫ي‬‫ل‬ ‫جؤرى‬ ‫بؤ‬ ‫واتا‬ ‫كاتدا‬ ‫سيميؤذياى‬ ‫،لة‬ ‫َت‬‫ي‬‫دةطر‬ ‫لةخؤى‬ ‫َكهاتةيىء‬‫ي‬‫ث‬ ‫َكؤتايىء‬‫ي‬‫ب‬ ‫كرانةوةيةكى‬ ‫لةبةرئةوةى‬ ،‫نيية‬ ‫دةاللةتةكان‬ ‫واتاء‬ ‫بؤ‬ ‫كؤتايى‬ ‫سنووردارء‬ ‫ضةمكى‬ ‫بةبوونى‬ ‫ِواى‬‫ر‬‫ب‬ ‫َتةوة‬‫ي‬‫وةردةطر‬ ‫َكدانةوةكانى‬‫ي‬‫ل‬ ‫دةقةكة‬ ‫َةى‬‫ل‬‫جو‬ ‫ئاستى‬ ‫نوآء‬ ‫ئاسوى‬ ‫بنةماى‬ ‫لةسةر‬ ‫هةيةء‬ ‫َوةشاندنةوةيي‬‫ل‬‫هة‬. ‫َنيت‬‫ي‬‫ج‬ ‫جريار‬(G.Genette)‫َيواية‬‫ي‬‫ث‬";‫كة‬‫َكى‬‫ي‬‫طوزارشت‬ ‫ضونكة‬ ،‫َت‬‫ي‬‫َناس‬‫ل‬‫هة‬ ‫خؤى‬ ‫بةكارى‬ ‫ئاسانى‬ ‫بة‬ ‫هةروا‬ ‫ئةدةب‬ ‫مانى‬ ‫ه‬ ‫هةمةضةشنى‬ ‫زؤرو‬ ‫واتاى‬ ‫َكو‬‫ل‬‫بة‬ ،‫نيية‬ ‫واتايى‬ ‫يةك‬‫راستةقينةو‬ ‫واتاى‬ ‫لة‬ ‫واتايةك‬ ‫لة‬ ‫زياتر‬ ‫وشةيةك‬ ‫واهةية‬ ‫جارى‬ ،‫ةية‬ َ‫ى‬‫دةنر‬ ‫بنياد‬ ‫خوازةييدا‬ ‫حةقيقىء‬ ‫مةدلوىل‬ ‫َوان‬‫ي‬‫لةن‬ ‫دةالليش‬ ‫واتاى‬ ‫و‬ ‫َت‬‫ي‬‫خؤدةطر‬ ‫لة‬ ‫خوازةييةكة‬"29 ‫َى‬‫ل‬‫رؤ‬ ‫كاتيش‬ ‫سيميؤلؤذياى‬ ‫بةمةش‬ ، ‫هةية‬ ‫دةقةكة‬ ‫ماناى‬ ‫لةسةر‬ ‫رةنطدانةوةى‬ ‫كاتةو‬ ‫جؤرى‬ ‫و‬ ‫كات‬ ‫دياريكردنى‬ ‫لة‬‫ناو‬ ‫واتايي‬ ‫َنى‬‫ي‬‫بةرهةمه‬ ‫َكى‬‫ي‬‫بةش‬ ‫َتة‬‫ي‬‫دةب‬ ‫هةيةو‬ ‫خؤى‬ ‫َطةى‬‫ي‬‫ث‬ ‫و‬ َ‫ل‬‫رؤ‬ ‫و‬ ‫ئةرك‬ ‫كاتةو‬ ‫هةر‬ ‫َكو‬‫ل‬‫بة‬ ،‫نيية‬ ‫لةخؤوة‬ ‫دةقدا‬ ‫ناو‬ ‫لة‬ ‫َبذردنى‬‫ل‬‫هة‬ ‫يان‬ ،‫كات‬ ‫َنانى‬‫ي‬‫ه‬ ‫كةواتة‬ ،‫دةق‬ ‫بةشداريية‬ ‫بةمةش‬ ،‫خؤيةتى‬ ‫مةدلوىل‬ ‫نيشانةو‬ ‫ئاماذةو‬ ‫َطرى‬‫ل‬‫هة‬ ،‫دةقدا‬ ‫َكستى‬‫ي‬‫كؤنت‬ ‫لة‬ ‫يان‬ ،‫بةتةنها‬ ‫ض‬ ‫هةريةكشيان‬‫لة‬ ‫كارا‬ ‫كى‬ ‫دةكات‬ ‫دةقدا‬ ‫طشتى‬ ‫و‬ ‫تايبةتى‬ ‫ماناى‬ ‫َنانى‬‫ي‬‫بةرهةمه‬. 29 -،‫دمشق‬ ،‫سورية‬ ،‫الثقافة‬ ‫وزارة‬ ‫منشورات‬ ،‫لالدب‬ ‫السيميائى‬ ‫حتليل‬ ‫والداللة،حنو‬ ‫النقد‬ ،‫عزام‬ ‫حممد‬1996‫ص‬ ،285
  • 10. ‫طةرميان‬ ‫زانكؤي‬ ‫طؤظاري‬Journal of Garmian University‫كرميان‬ ‫جامعة‬ ‫جملة‬ 41 | acadj@garmian.edu.krd Vol.4, No.4 (December, 2017) ‫بة‬‫و‬‫َت‬‫ي‬‫ب‬ ‫َيةش‬‫ي‬‫ث‬،‫كاتةكةو‬ ‫جؤرى‬ ‫َى‬‫ي‬‫بةث‬ ‫دةق‬ ‫كاتى‬ ‫نيشانةبوونى‬ ‫بة‬ ‫َكدانةوةو‬‫ي‬‫ل‬ ‫شرؤظةو‬ ‫لة‬ ‫بريتيية‬ ‫كاتة‬ ‫سيميؤلؤذياى‬ ‫بةهةمان‬ ‫سيميؤلؤذيادا‬ ‫ميتؤدى‬ ‫لة‬ ‫كات‬ ‫بةمةش‬ ،‫َت‬‫ي‬‫بيطةيةن‬ ‫َت‬‫ي‬‫دةيةو‬ ‫دةق‬ ‫كة‬ ‫مانايةى‬ ‫ئةو‬‫َتةوة‬‫ي‬‫دةب‬ ‫كات‬ ،‫تر‬ ‫كؤدةكانى‬ ‫َوةى‬‫ي‬‫ش‬ ‫دةق‬ ‫ناو‬ ‫ماناكانى‬ ‫ميتا‬ ‫يان‬ ،‫شاراوةكان‬ ‫مانا‬ ‫َطرى‬‫ل‬‫هة‬ ‫لة‬ ‫َك‬‫ي‬‫بةش‬ ‫بة‬. ‫دووةم‬ ‫بةشى‬ ‫شيعرييدا‬ ‫لةدةقى‬ ‫كات‬ ‫سيميؤلؤذياى‬ ‫يةكةم‬ ‫قؤناغى‬1950-1957: 1.‫ديالن‬:‫لةشيعرى‬(‫نةورؤز‬(1953‫َيطرتوةو‬‫ل‬‫هة‬ ‫لةخؤيدا‬ ‫كةنةورؤز‬ ،‫ِوو‬‫ر‬‫دةخاتة‬ ‫طرنطة‬ ‫كاتة‬ ‫ئةو‬ ‫دا‬‫رةهةندانةوة‬ ‫ئةم‬ ‫بةهؤى‬ ‫لةم‬ ،‫هةستانةوةية‬ ‫زيندوبوونةوةو‬ ‫ئازادىء‬ ‫َذووى‬‫ي‬‫م‬ ‫كورد‬ ‫بؤ‬ ‫نةورؤز‬ ،‫َن‬‫ي‬‫َنر‬‫ي‬‫ِوخ‬‫ر‬‫دة‬ ‫ديكتاتؤرةكان‬ ‫َمء‬‫ل‬‫زا‬ ‫كؤشكى‬ ‫و‬ ‫َت‬‫ال‬‫دةسة‬ ‫يةكطرتويى‬ ‫دةنطىء‬ ‫يةك‬ ،‫َتةوة‬‫ي‬‫كؤدةب‬ ‫َدا‬‫ي‬‫ت‬ ‫طةىل‬ ‫َزى‬‫ي‬‫كةه‬ ‫رؤذانةى‬ ‫لةو‬ ‫َكة‬‫ي‬‫رؤذ‬ ‫نةورؤز‬ ،‫رووندةكاتةوة‬ ‫ئةوة‬ ‫شاعرية‬ ‫شيعرةدا‬ ‫َدا‬‫ي‬‫ت‬‫ِةنط‬‫ر‬ ‫ئايدؤلؤذياء‬ ‫بريو‬ ‫هيض‬ ‫َدانة‬‫ي‬‫طو‬ ‫بةبآ‬ ،‫َت‬‫ي‬‫دةب‬ ‫بةرجةستة‬...‫يان‬ ،‫لةمانة‬ ‫َك‬‫ي‬‫يةك‬ ‫هيض‬ ‫بةبآ‬ ‫كة‬ ‫جةذنة‬ ‫تاكة‬ ‫واتة‬ ،‫تاد‬ ‫ِشء‬‫ر‬‫شؤ‬ ‫سةرخستنى‬ ‫هؤى‬ ‫َتة‬‫ي‬‫بب‬ ‫وايكردوة‬ ‫خاسيةتةش‬ ‫ئةم‬ ‫هةر‬ ،‫كؤبكاتةوة‬ ‫َةييدا‬‫ل‬‫رةنطا‬ ‫لةسايةيةكى‬ ‫دةنطةكان‬ ، ‫َك‬‫ي‬‫كؤسث‬ ‫من‬ ‫َرةوة‬‫ي‬‫ل‬ ،‫ِؤذةدا‬‫ر‬ ‫لةم‬ ‫ِينةكان‬‫ر‬‫راثة‬‫بؤية‬ ،‫ئازايةتيية‬ ‫نةورؤزو‬ ‫سيمبوىل‬ ‫كورد‬ ‫بؤ‬ ‫كة‬ ،‫َناوةتةوة‬‫ي‬‫ه‬ ‫ئاسنطةرى‬ ‫كاوةى‬ ‫ونةى‬ ‫َزو‬‫ي‬‫ه‬ ‫رؤذى‬ ‫نةورؤز‬ ‫رؤذى‬ ، ‫َت‬‫ي‬َ‫ل‬‫ب‬ ‫ئةوة‬ ‫َت‬‫ي‬‫دةيةو‬ ‫واتة‬ ،‫َناوةتةوة‬‫ي‬‫ه‬ ‫سةردةمةكانى‬ ‫ديكتاتؤرى‬ ‫ضةندين‬ ‫ناوى‬ ‫لةبةرامبةريشدا‬ ‫َت‬‫ي‬َ‫ل‬‫دة‬ ‫وةك‬ ،‫كورد‬ ‫بؤ‬ ‫سةركةوتنةكانة‬ ‫و‬ ‫يةكيةتى‬: "‫ِآ‬‫ر‬‫ئاو‬...‫َكى‬‫ي‬ِ‫ر‬‫ئاو‬‫دوور‬ ‫لةرؤذى‬....‫سوور‬ ‫َكى‬‫ي‬‫رؤذ‬ ‫سوور‬ ‫َكى‬‫ي‬‫لةرؤذ‬ ‫ِآ‬‫ر‬‫ئاو‬ ‫ِايةوة‬‫ر‬‫َطة‬‫ل‬‫هة‬ َ‫ى‬‫لةتةخت‬ ‫نةو‬ ‫َكى‬‫ي‬‫رؤذ‬ ‫طزنطى‬ ‫بؤ‬!! َ‫ي‬ِ‫ر‬‫ئاو‬.....َ‫ي‬‫عيربةت‬ ‫َتة‬‫ي‬‫بب‬....‫ل‬ ،‫ديالن‬31 ‫كة‬‫َناو‬‫ي‬‫كةلةث‬ ‫ضةوسانةوةكانة‬ ‫ضنى‬ ‫َكارىء‬‫ي‬‫كر‬ ‫خةباتى‬ ‫سوريش‬ ‫نةورؤزةو‬ ‫رؤذى‬ ،‫نةو‬ ‫رؤذى‬ ‫سوورو‬ ‫رؤذى‬ ‫ِةكةو‬‫ر‬‫ئاو‬ ‫واية‬ ‫َتةوة،وةك‬‫ي‬‫َن‬‫ي‬ٍِِ‫ر‬‫َطة‬‫ل‬‫هة‬ ‫َت‬‫ال‬‫دةسة‬ ‫توانيويةتى‬ ‫َزة‬‫ي‬‫ه‬ ‫ئةم‬ ،‫كاوةوة‬ ‫لة‬ ‫هةر‬ ‫و‬ ‫دةبةخشن‬ ‫َنيان‬‫ي‬‫خو‬ ‫ئازادياندا‬‫و‬‫َت‬‫ي‬َ‫ل‬‫دة‬: ‫لةخةو‬ ‫ِاثةرآ‬‫ر‬‫كة‬ ‫شةو‬ ‫سامى‬ ‫بةرامبةر‬ ‫نةو‬ ‫َكى‬‫ي‬‫رؤذ‬ ‫طزنطى‬ ‫بؤ‬ ‫ِآ‬‫ر‬‫ئاو‬...‫عيربةتآ‬ ‫َتة‬‫ي‬‫بب‬ ‫ثةتآ‬ ، ‫دارآ‬ ،َ‫ى‬‫َم‬‫ل‬‫زا‬ ‫بؤ‬
  • 11. ‫طةرميان‬ ‫زانكؤي‬ ‫طؤظاري‬Journal of Garmian University‫كرميان‬ ‫جامعة‬ ‫جملة‬ 42 | acadj@garmian.edu.krd Vol.4, No.4 (December, 2017) ‫بؤ‬ ‫يا‬...‫وةحةى‬(‫زوحاك‬) ‫ماك‬ ‫ء‬ ‫ءضار‬ ‫هيتلةر‬ ‫بؤ‬‫بةخاك‬ ‫بوو‬ ‫كؤشكآ‬ ‫شان‬ ‫بة‬ ‫لةضةكوش‬ ‫ِآ‬‫ر‬‫ئاو‬ ‫قارةمان‬ ‫لةكاوةى‬......‫ل‬ ،‫ديالن‬32 ‫وشةى‬ ‫لة‬ ‫خؤى‬ ‫كة‬ ‫كات‬(‫شةو‬ ،‫رؤذ‬)‫و‬ ‫هيواكان‬ ‫و‬ ‫كات‬ ‫َطةى‬‫ي‬‫ث‬ ‫دةرخستنى‬ ‫َناو‬‫ي‬‫لةث‬ ‫دذى‬ ‫َضةوانةو‬‫ي‬‫ث‬ ‫دوانةيةكى‬ ،‫َتةوة‬‫ي‬‫دةبين‬ ‫دا‬ ‫رون‬ ‫هيواو‬ ‫نيشانةى‬ ‫رؤذ‬ ‫بؤية‬ ،‫َناوةتةوة‬‫ي‬‫ه‬ ‫ديكتاتؤرى‬ ‫و‬ ‫ئازادى‬ ‫ناساندنى‬‫و‬ ‫تاريكى‬ ‫نيشانةى‬ ‫شةويش‬ ‫ئاسؤيةو‬ ‫و‬ ‫اكى‬ ‫َكوضكةى‬‫ي‬‫س‬ ،‫رؤذة‬ ‫ئةم‬ ‫ئاطرء‬ ‫كاوةء‬ ‫روانطةوة‬ ‫لةم‬ ،‫َت‬‫ي‬‫دةب‬ ‫بةرجةستة‬ ‫ماناكة‬ ،‫دذةوة‬ ‫دوو‬ ‫ئةم‬ ‫ضواراليي‬ ‫لة‬ ‫ضةوسانةوةيةو‬ ، ‫دةبةخشن‬ ‫مةدلوالوى‬ ‫كراوةى‬ ‫واتايةكى‬ ‫َيانة‬‫ي‬‫س‬ ‫لةم‬ ‫هةريةكة‬ ‫دةقةدا‬ ‫لةم‬ ‫بؤية‬ ،‫دةقةكةن‬ ‫سيميؤلؤذى‬ ‫واتاى‬ ‫تةواوكةرى‬ ‫لةر‬‫بةرفراوانكردوة‬ ‫دةقةكةيان‬ ،‫سةرةكيةوة‬ ‫كةرةستة‬ ‫سآ‬ ‫ئةو‬ ‫َطةى‬‫ي‬. 2.‫وةشتى‬ ‫نورى‬:‫شيعرى‬(‫رابردوو‬ ‫يادى‬(10/3/1955‫تةواوبووةء‬ ‫كات‬ ‫بةسةرضونةوة‬ ‫ِووى‬‫ر‬‫لة‬ ‫لةرابردووةء‬ ‫باس‬ ‫ئةطةرضى‬ ‫بةخشانةى‬ ‫ئازار‬ ‫ساتة‬ ‫ئةو‬ ‫بةآلم‬ ،‫رابردوو‬ ‫كاتى‬ ‫بووةتة‬ ‫نةماوةء‬ ‫كات‬ ‫لةسةر‬ ‫كاريطةريةكى‬ ‫هيض‬ ‫ئيدى‬‫بةردةوام‬ ‫هةن‬ ‫كةلةدةقدا‬ ‫َيةى‬‫ي‬‫بةوث‬ ،‫دةقة‬ ‫واتاى‬ ‫َنانى‬‫ي‬‫َكه‬‫ي‬‫ث‬ ‫طرنطى‬ ‫َكى‬‫ي‬‫بةش‬ ‫لةدةقدا‬ ‫كات‬ ‫بةوواتايةى‬ ،‫بةردةوامة‬ ‫كاريطةريان‬ ‫َزةوة‬‫ي‬‫ه‬ ‫ِووى‬‫ر‬‫لة‬ ‫زةمةنةكاندا‬ ‫لةطةأل‬ ‫رابردوو‬ ‫بايةخى‬ ‫جوانىء‬ ‫بةهةمان‬ ،‫َداية‬‫ي‬‫ت‬ ‫ياديان‬ ‫نرخء‬ ‫كةجوانء‬ ‫رازانةى‬ ‫ئةو‬ ،‫رابردوو‬ ‫ساتةكانى‬ ‫لةط‬ ،‫َت‬‫ي‬‫َز‬‫ي‬‫دةثار‬‫بةستنةوةى‬ ‫َكدانةوةء‬‫ي‬‫ل‬ ‫كةبنيادى‬ ،‫َت‬‫ي‬َ‫ل‬َ‫ي‬‫َدةه‬‫ي‬‫بةج‬ ‫َكدانةوةكانى‬‫ي‬‫ل‬ ‫َنةرء‬‫ي‬‫خو‬ ‫الى‬ ‫َكةوتة‬‫ي‬‫ج‬ ‫ئةو‬ ‫ئةمةشدا‬ ‫ةأل‬ ‫منونة‬ ‫بؤ‬ ،‫َت‬‫ي‬‫بونيادةن‬ ‫لةسةر‬ ‫دةقةكةى‬: ‫دةربةدةرى‬ ‫َىء‬‫ل‬َ‫ي‬‫بةو‬ ‫بةرى‬ ‫بآ‬ ‫ذيان‬ ‫لةتامى‬ ‫نيوةشةو‬ ‫َةى‬‫ل‬‫نا‬ ‫ئازار‬ ‫َشء‬‫ي‬‫ئ‬ ‫خةو‬ ‫لةضاو‬ ‫ضوو‬ ‫كةم‬ ‫قوتى‬ ‫بةرووتىء‬ ‫ئةودآ‬ ‫بؤ‬ ‫دآ‬ ‫لةم‬‫شار‬ ‫ئةو‬ ‫بؤ‬ ‫شار‬ ‫لةم‬ ‫هار‬ ‫ِندةى‬‫ر‬‫د‬ ‫زؤر‬ ‫بوون‬ ‫بةرةنطارم‬......‫ل‬12 ‫دةاللةتةمان‬ ‫ئةو‬ ‫نيوةشةو‬ ‫َنانى‬‫ي‬‫ه‬ ‫َم‬‫ال‬‫بة‬ ،‫دةكات‬ ‫رابردوودا‬ ‫ناخؤشى‬ ‫َكى‬‫ي‬‫سات‬ ‫لةضةند‬ ‫باس‬ ‫ئةطةرضى‬ ‫دةقةدا‬ ‫لةم‬ ‫د‬ ‫و‬ ‫تاريك‬ ‫ساتة‬ ‫ئةو‬ ‫ماناى‬ ‫نيوةشةو‬ ‫بؤية‬ ،‫زؤرن‬ ‫مةينةتييةكان‬ ‫ضةوسانةوةو‬ ‫و‬ ‫ترس‬ ‫كة‬ ،‫َت‬‫ي‬‫َدةبةخش‬‫ي‬‫ث‬‫كة‬ ،َ‫ي‬‫دةدات‬ ‫رةنطانةمان‬ ‫ساتانة‬ ‫ئةم‬ ‫بةآلم‬ ،‫َزيية‬‫ي‬‫خؤثار‬ ‫و‬ ‫َهاتن‬‫ل‬‫هة‬ ‫دةرفةتى‬ ‫تاكة‬ ،‫شةون‬ ‫تاريكى‬ ‫زؤر‬ ‫و‬ ‫خةوتن‬ ‫ساتى‬ ‫ضونكة‬ ، ‫دةبات‬ ‫بؤ‬ ‫هاناى‬ ‫مرؤظ‬ ‫ئازارو‬ ‫لة‬ ‫بريتيية‬ ‫رابردو‬ ‫تر‬ ‫بةمانايةكى‬ ،‫بةخشيوة‬ ‫بةدةق‬ ‫طرنطيان‬ ‫َكى‬‫ي‬‫بايةخ‬ ‫يادء‬ ‫جوانى‬ ‫َكى‬‫ي‬‫شت‬ ‫بوونةتة‬ ‫لةدةقدا‬ ‫دةر‬ ‫ضةوسانةوةو‬‫بةردةوامى‬ ‫مانةوةو‬ ‫َزى‬‫ي‬‫ه‬ ‫لةبةرامبةريشدا‬ ،‫ديكتاتؤر‬ ‫َكى‬‫ي‬‫َت‬‫ال‬‫دةسة‬ ‫شوناسى‬ ‫خستنةرووى‬ ‫لة‬ ‫بريتني‬ ،‫بةدةرى‬
  • 12. ‫طةرميان‬ ‫زانكؤي‬ ‫طؤظاري‬Journal of Garmian University‫كرميان‬ ‫جامعة‬ ‫جملة‬ 43 | acadj@garmian.edu.krd Vol.4, No.4 (December, 2017) ‫ئةوا‬ ،‫َنن‬‫ي‬‫َبه‬‫ي‬‫ث‬ ‫شكستى‬ ‫َت‬‫ي‬‫نةيانتوانيب‬ ‫كؤسثانة‬ ‫ئةم‬ ‫ئةطةر‬ ‫بؤية‬ ،‫َت‬‫ي‬ِ‫رب‬‫ب‬ ‫كؤسثانة‬ ‫ئةم‬ ‫هةموو‬ ‫توانيويةتى‬ ‫كة‬ ،‫دةخاتةروو‬ ‫َت‬‫ي‬َ‫ل‬‫دة‬ ‫وةك‬ ،‫َبدةن‬‫ي‬‫ث‬ ‫ضؤكى‬ ‫ناتوانن‬ ‫يار‬ ‫طرفتةكانى‬: ‫ئاطر‬ ‫َسةى‬‫ي‬َ‫ل‬‫ب‬ ‫كةوا‬ ‫لةكاتى‬ ِ‫ر‬‫لةث‬ ‫دةرئةضوو‬ ‫دةروون‬ ‫لةناخى‬ ‫َتةوة‬‫ي‬‫ناكوذ‬ ‫كات‬ ‫هيض‬ ‫ئاطرى‬ ‫َتةوة‬‫ي‬‫دانةمر‬ ‫رووناكى‬ ‫ِء‬‫ر‬‫ط‬ ‫راثةري‬ ‫طيانيش‬ ‫كاتةدا‬ ‫لةم‬ ‫ئا‬ ‫هاتةبةرى‬ ‫تؤ‬ ‫ضؤى‬ ‫هاتء‬ ‫َطاى‬‫ي‬‫ر‬ ‫رابردوو‬ ‫رؤذى‬ ‫وةك‬ ‫تا‬ ‫َم‬‫ي‬َ‫ل‬‫ئة‬ ‫دواقسة‬ ‫بةآلم‬ ‫َم‬‫ي‬‫ك‬ ‫كةمن‬ ‫بثرسة‬ ‫باش‬ ‫بآ‬ ‫شكا‬ ‫َت‬‫ل‬‫د‬ ‫ئةطةرضى‬ ‫لةمن‬ ‫رووت‬‫بآ‬ ‫ِا‬‫ر‬َ‫ي‬‫وةرط‬ َ‫ي‬‫ِاب‬‫ر‬‫ثض‬ ‫ثةيوةندميان‬........‫ل‬14-16 ‫ِان‬‫ر‬‫داب‬ ‫ضونكة‬ ،‫ياد‬ ‫بوونةتة‬ ‫هةبوونء‬ ‫كةلةرابردوودا‬ ‫جوانانةى‬ ‫ئةوساتة‬ ،‫ئةوةية‬ ‫بةخشيوة‬ ‫دةقة‬ ‫بةو‬ ‫نةمريةى‬ ‫ئةم‬ ‫ئةوةى‬ ‫بو‬ ‫ضونكة‬ ،‫بةردةوامن‬ ‫لةدةقدا‬ ‫جوانيانة‬ ‫ئةم‬ ‫بةردةوامةء‬ ‫ثةيوةندية‬ ‫ئةم‬ ‫شاعري‬ ‫الى‬ ‫بةآلم‬ ،‫روويداوة‬‫و‬ ‫ِاو‬‫ر‬‫دانةب‬ ‫َكى‬‫ي‬‫بةش‬ ‫ونةتة‬ ‫َستاييةوة‬‫ي‬‫ئ‬ ‫َزى‬‫ي‬‫ه‬ ‫بةم‬ ‫بؤية‬ ،‫رابردوو‬ ‫نةبوونةتة‬ ‫شاعري‬ ‫الى‬ ‫َستايةو‬‫ي‬‫ئ‬ ‫َشتا‬‫ي‬‫ه‬ ‫رابردوو‬ ‫كاتى‬ ‫واتة‬ ،‫شاعري‬ ‫ذيانى‬ ‫بةردةوامى‬ ‫َت‬‫ي‬َ‫ل‬‫دة‬ ‫وةك‬ ،‫َت‬‫ي‬‫ِوان‬‫ر‬‫دة‬ ‫َيان‬‫ي‬‫ل‬: ‫خؤشةويستى‬ ‫تؤ‬ ‫بةدووتةوةم‬ ‫من‬ ‫ثةستى‬ ‫تؤ‬ ‫طةرضى‬ ‫ثاكة‬ ‫َم‬‫ل‬‫د‬ ‫من‬ ‫دابووت‬ ‫كة‬ ‫َة‬‫ل‬‫د‬ ‫بةو‬ ‫َندم‬‫ي‬‫سو‬‫بةمن‬ ‫من‬ ‫ِيبووتة‬‫ر‬‫ب‬ ‫جوانةى‬ ‫ضاوة‬ ‫بةو‬ ‫رابوردوو‬ ‫رؤذى‬ ‫جاران‬ ‫بةيادى‬ ‫بةسةرضوو‬ ‫ساردى‬ ‫طةرمء‬ ‫بةكاتى‬ ‫ئةكةم‬ ‫تؤ‬ ‫يادى‬ ‫هةروةها‬ ‫َستاش‬‫ي‬‫ئ‬ ‫ئةبةم‬ ‫ِنؤش‬‫ر‬‫ك‬ ‫بؤت‬ ‫بتبينم‬ ‫لةكوآ‬......‫ل‬16 ‫ن‬ ‫شاعري‬ ،‫َت‬‫ي‬‫روويداب‬ ‫ِانيش‬‫ر‬‫داب‬ ‫طةر‬ ‫بؤية‬ ،‫جوانى‬ ‫هيواو‬ ‫و‬ ‫ذيان‬ ‫لة‬ ‫بريتيية‬ ‫شاعري‬ ‫بؤ‬ ‫رابردوو‬ ‫كاتى‬‫َيان‬‫ي‬‫ل‬ ‫َت‬‫ي‬‫اتوان‬ ‫َتةوة‬‫ي‬‫َن‬‫ي‬‫مب‬ ‫لةال‬ ‫بةزيندويي‬ ‫رابردوى‬ ‫شاعري‬ ‫وادةكات‬ ،‫دروستيكردون‬ ‫شاعريدا‬ ‫َى‬‫ل‬‫د‬ ‫لة‬ ‫كة‬ ‫جوانييةى‬ ‫ئةو‬ ‫بةهؤى‬ ‫َتةوةو‬‫ي‬‫دووربكةو‬.
  • 13. ‫طةرميان‬ ‫زانكؤي‬ ‫طؤظاري‬Journal of Garmian University‫كرميان‬ ‫جامعة‬ ‫جملة‬ 44 | acadj@garmian.edu.krd Vol.4, No.4 (December, 2017) 3.‫موكرى‬ ‫كامةران‬:‫لةشيعرى‬(‫بةهار‬ ‫ى‬ ‫جوانى‬1957 ))‫كة‬ ‫دا‬‫دياريكراوى‬ ‫َكى‬‫ي‬‫وةرز‬ ‫كاتء‬ ‫كة‬ ،‫بكات‬ ‫لةبةهار‬ ‫باس‬ ‫َت‬‫ي‬‫دةيةو‬ ‫سيفةت‬ ‫خاوةن‬‫كة‬ ‫كاتة‬ ‫خودى‬ ‫لةسةر‬ ‫قسة‬ ‫َرةدا‬‫ي‬‫ل‬ ‫كةواتة‬ ،‫َت‬‫ي‬‫بةهارب‬ ‫جوانةكة‬ ‫نةك‬ ،‫كةجوانة‬ ‫بةهارة‬ ‫ئةوة‬ ‫واتة‬ ،‫جوانيية‬ ‫ى‬ ‫دميةنة‬ ‫خودى‬ ‫جوانييةكةى‬ ‫واتة‬ ،‫هةن‬ ‫وةرزةدا‬ ‫ئةم‬ ‫كةلةناو‬ ‫جياوازانةداية‬ ‫دميةنة‬ ‫لةو‬ ‫بةهاريش‬ ‫جوانى‬ ،‫بةهارة‬ ‫وةرزى‬ ‫دياريكراوا‬ ‫كاتة‬ ‫يان‬ ،‫كةلةوساتة‬ ،‫كاتةكةية‬ ‫جياوازةكانى‬‫دميةنة‬ ‫ئةم‬ ‫َطةى‬‫ي‬ِ‫ر‬‫لة‬ ‫َت‬‫ي‬‫دةيةو‬ ‫شاعرييش‬ ،‫روودةدةن‬ ‫نةدا‬ ‫َت‬َ‫ي‬َ‫ل‬‫دة‬ ‫وةك‬ ،‫ِوو‬‫ر‬‫خباتة‬ ‫مرؤظ‬ ‫لةسةر‬ ‫كاريطةريان‬ ‫جوانييةكانء‬ ‫َوةى‬‫ي‬‫لةضوارض‬ ‫بةهار‬ ‫بايةخى‬ ‫طرنطىء‬ ،‫جياوازانةوة‬: ‫ِازاوة‬‫ر‬ ‫جوانى‬ ‫بةهارى‬ ‫بووكى‬ ‫َداوة‬‫ل‬‫هة‬ ‫خةميةى‬ ‫لةكوردستانا‬ ‫نيطا‬ ‫ورشةى‬ ‫وةك‬ ،‫طوأل‬ ‫ِةى‬‫ر‬‫ثة‬ ‫ورشةى‬ ‫بلبلى‬‫شةيدا‬ ‫ئةبآ‬ ‫بؤى‬ ‫عاشق‬ ‫مةى‬ ‫بؤتة‬ ‫شةومن‬ ،‫بادة‬ ‫كاسةى‬ ‫طوأل‬ ‫ئؤخةى‬ ِ‫ر‬‫ث‬ ‫دةمى‬ ‫سةرخؤش‬ ‫مةستء‬ ‫مةل‬ ‫َوةريو‬‫ل‬‫هة‬ ‫َى‬‫ل‬‫طو‬ ‫فريشتة‬ ‫وةكو‬ ‫زيو‬ ‫وةكو‬ ‫جؤطةى‬ ،‫ئاو‬ ‫لةسةرسنطى‬...................‫ل‬76 ‫و‬ ‫مةست‬ ‫َةكان‬‫ل‬‫د‬ ‫و‬ ‫َت‬‫ي‬‫ب‬ ‫َةكان‬‫ل‬‫طو‬ ‫عاشقى‬ ‫بولبول‬ ‫دةكات‬ ‫وا‬ ‫كاتةكةية‬ ‫َزى‬‫ي‬‫ه‬ ‫ئةوة‬ ‫كةواتة‬‫ئةو‬ ‫تر‬ ‫بةمانايةكى‬ ،‫بن‬ ‫سةرخؤش‬ ‫كؤبكاتةوةو‬ ‫هةمووان‬ ‫َت‬‫ي‬‫دةتوان‬ ‫كة‬ ‫ساتانةن‬ ‫و‬ ‫كات‬ ‫ئةو‬ ،‫خاوةنيان‬ ‫َتة‬‫ي‬‫دةب‬ ‫دياريكراودا‬ ‫َكى‬‫ي‬‫كات‬ ‫لة‬ ‫بةهار‬ ‫كة‬ ‫تايبةمتةنديانةى‬ ‫مانابةخشى‬ ‫َطرو‬‫ل‬‫هة‬ ‫َتة‬‫ي‬‫دةب‬ ‫كاتةكان‬ ‫لة‬ ‫َك‬‫ي‬‫كات‬ ‫و‬ ‫دياريكراون‬ ‫جوانيةكان‬ ‫بؤية‬ ،‫سروشت‬ ‫طشتى‬ ‫كؤى‬ ‫َتة‬‫ي‬‫ببةخش‬ ‫خؤشى‬ ‫و‬ ‫جوانى‬ ‫شيعرةكة‬ ‫ماناى‬ ‫دةاللةتى‬ ‫كردوةتة‬ ‫بةهارى‬ ‫كاتةى‬ ‫ئةو‬ ‫شاعرييش‬ ‫بؤية‬ ،‫جوانييانة‬ ‫ئةم‬. ‫دووةم‬ ‫قؤناغى‬1958-1962: 1.‫ديالن‬:‫لةشيعرى‬(14‫تةموز‬)‫تةموزى‬ ‫ِشى‬‫ر‬‫لةشؤ‬ ‫كةباس‬ ‫دا‬1958‫كودةتاى‬ ‫يان‬1958‫عةبدوسالم‬ ‫ئةوةى‬ ‫ثاش‬ ،‫دةكات‬ ‫ليواى‬ ‫َطةى‬‫ي‬‫لةر‬ ‫عارف‬(20)‫ب‬ ،‫دابوو‬ ‫فةرمانى‬ ‫َر‬‫ي‬‫كةلةذ‬ ‫ةوة‬‫بةسةر‬ ‫،دةستى‬ ‫ئازادخيوازةكان‬ ‫نيشتمانىء‬ ‫ئةفسةرة‬ ‫ةهاوكارى‬ ‫كؤمارى‬ ‫سيستمى‬ ‫َنراو‬‫ي‬‫روخ‬ ‫دووةم‬ ‫َى‬‫ل‬‫فةيسة‬ ‫ثاشايةتى‬ ‫سيستمى‬ ، ‫طرت‬ ‫تةلةفوندا‬ ‫تةلةفزيونء‬ ‫راديؤو‬ ‫ء‬ ‫طشتى‬ ‫سوثاى‬ ‫بةست‬ ،‫ئاوارةوة‬ ‫بولبوىل‬ ‫َطةى‬‫ي‬ِ‫ر‬‫لة‬ ‫َت‬‫ي‬‫دةيةو‬ ‫دةقةدا‬ ‫لةم‬ ‫شاعرييش‬ ،‫راطةيةنرا‬ ‫عارف‬ ‫عةبدوسالم‬ ‫بةسةرؤكايةتى‬‫َةكان‬‫ل‬‫د‬ ‫ةى‬ ‫ئابوريش‬ ‫بووةء‬ ‫بةريتانى‬ ‫ثاشكؤيى‬ ‫َكى‬‫ي‬‫سيستم‬ ،‫ثاشايةتى‬ ‫سيستمى‬ ‫ضونكة‬ ،‫روويانداوة‬ ‫ِشةوة‬‫ر‬‫شؤ‬ ‫ئةم‬ ‫كةبةهؤى‬ ،‫ِوو‬‫ر‬‫خباتة‬ ‫لةبةرئةمةش‬ ،‫بيطاتة‬ ‫لةدةستى‬ ‫بوو‬ ‫عرياق‬ ‫ئازادكردنى‬ ‫عرياق‬ ‫بؤ‬ ‫ِشة‬‫ر‬‫شؤ‬ ‫ئةم‬ ‫بؤية‬ ،‫نةوت‬ ‫بةتايبةتى‬ ،‫دابووة‬ ‫بيانى‬ ‫لةخزمةتى‬ ‫َوةيةك‬‫ي‬‫بةش‬ ‫َةكان‬‫ل‬‫د‬ ‫بةستةى‬‫واتة‬ ،‫ِوو‬‫ر‬‫خباتة‬ ‫تةموزدا‬ ‫لةضواردةى‬ ‫َكى‬‫ل‬‫خة‬ ‫هةستى‬ ‫َت‬‫ي‬‫دةيةو‬ ‫شاعري‬ ،‫ِوو‬‫ر‬‫دةخاتة‬ ‫طةشاوة‬ ‫ى‬ ‫َذوةش‬‫ي‬‫م‬ ‫ئةم‬ ،‫كؤمارى‬ ‫سيستمى‬ ‫بؤ‬ ‫َردةستى‬‫ي‬‫ذ‬ ‫لة‬ ‫عرياقة‬ ‫طةىل‬ ‫رزطاربوونى‬ ‫َدى‬‫ي‬‫ئوم‬ ‫َزو‬‫ي‬‫ه‬ ‫و‬ ‫َذوويي‬‫ي‬‫م‬ ‫َكى‬‫ي‬‫سات‬ ‫تةموز‬ ‫ضواردةى‬ ‫و‬ ‫خؤيةتى‬ ‫تايبةمتةندى‬ ‫جياوازو‬ ‫دةاللةتى‬ ‫ماناو‬ ‫َطرى‬‫ل‬‫هة‬ ‫بةردةوام‬‫َت‬‫ي‬َ‫ل‬‫دة‬ ‫ةك‬:
  • 14. ‫طةرميان‬ ‫زانكؤي‬ ‫طؤظاري‬Journal of Garmian University‫كرميان‬ ‫جامعة‬ ‫جملة‬ 45 | acadj@garmian.edu.krd Vol.4, No.4 (December, 2017) ‫ئاوارة‬ ‫بولبوىل‬ ‫ئةى‬ ‫َنة‬‫ي‬‫خبو‬ ‫بؤم‬‫طةشكةدار‬ ‫مةستء‬ ‫لةسةر‬ ، ‫َى‬‫ل‬‫د‬ ‫بةستةى‬ ‫هةستة‬ ‫لةتريقةء‬ ِ‫ر‬‫ث‬ ،‫َى‬‫ل‬‫د‬ ‫بةستةى‬‫بةهارة‬ ‫دا‬ ‫لةهاوين‬ ‫كاتآ‬ ‫مةستى‬ ‫بةشؤية‬ ِ‫ر‬‫بةفة‬ ‫ضيمةن‬ ‫كاتآ‬ ‫بةستةى‬‫نزارة‬ ‫َنةكةى‬‫ي‬‫ئاو‬ ‫بووكء‬ ‫ئامسان‬ ‫بةستةى‬‫كاتآ‬...‫ِازاوة‬‫ر‬ ‫َىء‬‫ل‬‫ئا‬ ‫شادى‬‫ئازارة‬ ‫لووشينى‬ َ‫ل‬‫هة‬ ‫ِكراوةى‬‫ر‬‫طؤ‬...‫ديالن،ل‬98 ‫ِشى‬‫ر‬‫شؤ‬ ‫هةلومةرجى‬ ‫رةخساندنى‬ ‫زةمينة‬ ‫مةستى‬ ،‫كات‬ ‫مةستى‬14‫هاويندا‬ ‫لة‬ ‫و‬ ‫َدةكات‬‫ي‬‫دةستث‬ ‫بةهارةوة‬ ‫لة‬ ‫كة‬ ،‫تةموزة‬ ‫َزاري‬‫ي‬‫ب‬ ‫طةرماو‬ ‫وةرزى‬ َ‫ل‬‫لةطة‬ ‫هاوين‬ ‫َش‬‫ي‬‫ث‬ ‫تر‬ ‫بةمانايةكى‬ ،‫َت‬‫ي‬‫سةردةكةو‬‫َيةو‬‫ي‬‫نو‬ ‫َكى‬‫ي‬‫بةهار‬ ‫سةرةتاى‬ ‫ِشة‬‫ر‬‫شؤ‬ ‫ئةم‬ ‫بؤ‬ ‫َم‬‫ال‬‫بة‬ ،‫ية‬ ‫ِوانن‬‫ر‬‫دة‬ ‫َرت‬‫ي‬‫نو‬ ‫َكى‬‫ي‬‫ذيان‬ ‫لة‬ ‫بةهيواوة‬ ‫َنةوةو‬‫ي‬‫دةطةش‬ ‫َدةكان‬‫ي‬‫ئوم‬ ‫هيواو‬ ‫َيدا‬‫ي‬‫ت‬. ‫َت‬‫ي‬َ‫ل‬‫دة‬ ‫يان‬: ‫قةنارة‬ ‫دارى‬ ‫ثةتء‬ ‫َى‬‫ي‬‫ج‬ ‫لة‬ َ‫ى‬َ‫ل‬‫ب‬‫هةنارة‬ ‫دار‬ ‫ضنارو‬ ‫واناشتنى‬ ‫زارى‬ ‫بآ‬ ‫ضةرمةسةرىء‬ ‫َى‬‫ي‬‫ج‬ ‫لة‬ َ‫ى‬َ‫ل‬‫ب‬‫بةبارة‬ ‫كامةرانى‬ ‫شادمانىء‬ ‫رابطرآ‬ ‫َز‬‫ي‬‫ثةر‬ ‫دوورة‬ ‫َنآ‬‫ي‬‫سةنط‬ َ‫ل‬‫هة‬ ‫َكة‬‫ل‬‫خة‬ ‫ئةم‬ ‫بآ‬ ‫َك‬‫ي‬‫بةستةي‬...‫كارة‬ ‫بآ‬ ‫بةختيارة‬ ‫ئازادء‬ ‫ئةوا‬ ‫طةليش‬ ‫سةربةستى‬ ‫هانآ‬ َ‫ى‬َ‫ل‬‫ب‬ ‫بآ‬ ‫َك‬‫ي‬‫بةستةي‬...‫ل‬ ،‫ديالن‬99 ‫ئةطةرض‬ ،‫َدةكانة‬‫ي‬‫ئوم‬ ‫هيواو‬ ‫َدانى‬‫ل‬‫سةرهة‬ ‫كاتى‬ ‫كات‬ ‫كةواتة‬‫ئازاد‬ ‫رؤذى‬ ‫تةموز‬ ‫َرةدا‬‫ي‬‫ل‬ ‫َم‬‫ال‬‫بة‬ ،‫هاوينة‬ ‫لوتكةى‬ ‫طةرماو‬ ‫كاتى‬ ‫ى‬ ‫ئاسؤكان‬ ‫بةرةو‬ ‫هةنطاونان‬ ‫و‬ ‫سيستم‬ ‫لة‬ ‫َية‬‫ي‬‫نو‬ ‫َكى‬‫ي‬‫وةرضةرخان‬ ‫َى‬‫ل‬‫خا‬ ‫َيدا‬‫ي‬‫ت‬ ‫َكة‬‫ي‬‫رؤذ‬ ،‫ضةرمةسةريةكان‬ ‫َدارةو‬‫ي‬‫س‬ ‫و‬ ‫ثةت‬ ‫لة‬ ‫بوونة‬ ‫َراق‬‫ي‬‫ع‬ ‫طةالنى‬ ‫لةالى‬ ‫بةبايةخة‬ ‫و‬ ‫طرنط‬ ‫َذويةكى‬‫ي‬‫م‬ ‫بؤية‬ ،‫َكرد‬‫ي‬‫دةستيث‬. 2.‫ذير‬ ‫كامل‬:‫لةشيعرى‬(‫كورد‬ ‫نةورؤزى‬(1959َ‫ي‬‫كةدةب‬ ‫ِوو‬‫ر‬‫دةخاتة‬ ‫ئةوة‬ ،‫دةزانآ‬ ‫ئازادى‬ ‫شادىء‬ ‫بةرؤذى‬ ‫َوة‬‫ي‬‫ش‬ ‫بةهةمان‬ ‫لة‬ ‫مةبةستى‬ ‫سروشتيش‬(21/3)‫سةربةخؤ‬ ‫كورد‬ ‫ئةبآ‬ ‫َن‬‫ي‬َ‫ل‬‫دة‬ ،‫َت‬‫ي‬‫رادةطةيةن‬ ‫سةربةخؤيى‬ ‫ئازادىء‬ ‫دةكاتةوةء‬ ‫نوآ‬ ‫كةخؤى‬ ‫نةورؤز‬ ‫ضونكة‬ ،‫َت‬‫ي‬‫سةربةخؤب‬ ‫ئازادء‬ ‫واتة‬ ،‫َبكات‬‫ل‬‫هة‬ ‫ئاآلكةى‬‫و‬ ‫سةركةوتن‬ ‫َذووي‬‫ي‬‫م‬ ‫سةربةخؤبوونةو‬ ‫و‬ ‫ئازادبوون‬ ‫رؤذى‬ ‫كورد‬ ‫الى‬ ‫َذووةدا‬‫ي‬‫م‬ ‫ئةم‬ ‫سايةى‬ ‫َر‬‫ي‬‫ذ‬ ‫لة‬ ‫َت‬‫ي‬َ‫ل‬‫ب‬ ‫َت‬‫ي‬‫دةيةو‬ ‫شاعري‬ ‫بؤية‬ ،‫سةملاندوة‬ ‫ئةوةى‬ ‫رؤذةدا‬ ‫لةم‬ ‫رزطاربوون‬(3/21)‫كورد‬ ‫َك‬‫ي‬‫ضةند‬ ، ‫َستى‬‫ي‬‫َو‬‫ل‬‫هة‬ ‫هةمان‬ ‫و‬ ‫دةردةخةن‬ ‫خؤيان‬ ‫سةربةخؤ‬ ‫يةكطرتوو‬ ‫َكى‬‫ي‬‫ميللةت‬ ‫وةك‬ ،‫َت‬‫ي‬‫ب‬ ‫َردةستةش‬‫ي‬‫ذ‬،‫نيشاندةدةن‬ ‫يةكطرتوو‬ ‫َكى‬‫ي‬‫طةل‬ ‫َت‬‫ي‬َ‫ل‬‫دة‬ ‫وةك‬: ‫ئاهةنطة‬ ‫ء‬ ‫شايى‬ ‫لةسؤزى‬ ِ‫ر‬‫سةرث‬ ‫هةراية‬ ‫جةذنة‬ ،‫نةورؤزة‬ ‫ِؤ‬‫ر‬‫ئةم‬ ‫بةنانة‬ ‫خةنة‬ ‫من‬ ‫لةالى‬ ‫ِؤ‬‫ر‬‫ئةم‬‫َكراوة‬‫ل‬‫الهة‬ ‫رةنطم‬ ‫ضوار‬ ‫ئاآلى‬ ‫ئاآلكةى‬ ‫َكا‬‫ل‬‫هة‬ ‫سةربةخؤ‬ ‫ئةبآ‬ ‫قارةمان‬ ‫كوردى‬ َ‫ى‬َ‫ل‬‫ئة‬ ‫سروشتيش‬ ‫َتةوة‬‫ي‬‫بطر‬ ‫يةك‬‫تاكةى؟‬ ‫ئيرت‬ ‫دةستى‬ ‫َر‬‫ي‬‫ذ‬ ‫ء‬ ‫ديلى‬ ‫جوان‬ ‫كوردستانى‬ ‫وردة‬ ‫تازةيةو‬ ،‫هةية‬ ‫ِى‬‫ر‬‫باوة‬ ‫ئةمساأل‬ ‫نةورؤزى‬ ‫ئةداتآ‬ ‫مذدةم‬. ‫كوردة‬ ‫نةتةوةى‬ ‫َبازى‬‫ي‬‫ر‬ ‫تاكة‬ ‫ساماأل‬ ‫ء‬ ‫رؤشن‬ ‫بةرزء‬ ‫ثريؤزء‬....‫زيرةك،ل‬ ‫َبةستةكانى‬‫ل‬‫هة‬25
  • 15. ‫طةرميان‬ ‫زانكؤي‬ ‫طؤظاري‬Journal of Garmian University‫كرميان‬ ‫جامعة‬ ‫جملة‬ 46 | acadj@garmian.edu.krd Vol.4, No.4 (December, 2017) ‫وةرطرتن‬ ‫كؤبوونةوةو‬ ‫كاتى‬ ،‫نةورؤز‬ ‫لة‬ ‫بريتيية‬ ‫كات‬ ‫لةاليةك‬،‫ئازاديية‬ ‫راطةياندنى‬ ‫كوردو‬ ‫كؤكردنةوةى‬ ‫َزى‬‫ي‬‫ه‬ ،‫مافةكانة‬ ‫ى‬ ‫ئةوة‬ ‫كةواتة‬21/3‫ئايندةى‬ ‫كة‬ ‫بةطشتى‬ ‫كوردستان‬ ‫خةباتى‬ ‫و‬ ‫كوردستان‬ ‫َكى‬‫ل‬‫خة‬ ‫هةم‬ ‫شاعريو‬ ‫هةم‬ ‫َتة‬‫ي‬‫دةبةخش‬ ‫َزة‬‫ي‬‫ه‬ ‫ئةو‬ ‫ية‬ ‫َن‬‫ي‬‫شو‬ ‫جياوازى‬ َ‫ي‬‫بةب‬ ،‫هةية‬ ‫كورد‬ ‫تاكى‬ ‫نةستى‬ ‫سايكؤلؤذياو‬ ‫لةسةر‬ ‫زؤرى‬ ‫كاريطةرى‬ ‫نةورؤز‬ ‫واتة‬ ،‫نزيكة‬‫و‬ ‫سياسى‬ ‫بارى‬ ‫و‬....‫تاد‬. 3.‫موكرى‬ ‫كامةران‬:‫لةشيعرى‬((‫نةورؤز‬ ‫دياريى‬)(1958)‫ديارى‬ ‫ئةطةرضى‬ ،‫َيدةطات‬‫ي‬‫ث‬ ‫ويست‬ ‫ضى‬ ‫َك‬‫ي‬‫طةل‬ ‫َت‬‫ي‬َ‫ل‬‫ب‬ ‫َت‬‫ي‬‫دةيةو‬ ،‫كوردة‬ ‫نةتةوةيى‬ ‫جةذنى‬ ‫هاتنى‬ ‫نيشانةى‬ ‫ناسنامةو‬ ‫ء‬ ‫سيمبوأل‬ ‫َرطز‬‫ي‬‫ن‬ ‫لةاليةك‬ ‫بةآلم‬ ،‫َرطز‬‫ي‬‫ن‬ ‫َك‬‫ي‬‫ضةثك‬ ‫لة‬ ‫بريتيية‬ ‫نةورؤزةكة‬ ‫تريشةو‬ ‫لةاليةكى‬،‫بةخشيوة‬ ‫طيانيان‬ ‫طةلةدا‬ ‫ئةم‬ ‫َناو‬‫ي‬‫لةث‬ ‫كة‬ ،‫ئةوانةى‬ ‫بةطيانى‬ ‫و‬ ‫َك‬‫ي‬‫ضين‬ ‫بةضةند‬ ‫َشكةشة‬‫ي‬‫ث‬ ،‫َرطز‬‫ي‬‫ن‬ ‫خودى‬ ‫ة‬ ‫ئةم‬ ‫َشكةشكردنى‬‫ي‬‫ث‬ ‫بؤ‬ ‫َبذاردوة‬‫ل‬‫هة‬ ‫رؤذةى‬ ‫ئةم‬ ‫بؤية‬ ،‫خةباتة‬ ‫وزةى‬ ‫َزء‬‫ي‬‫ه‬ ‫نةورؤز‬ ،‫شةهيدانة‬ ‫يادى‬ ‫شاعري‬ ‫الى‬ ‫نةورؤز‬ ‫كةواية‬ ‫كةواتة‬ ،‫بةهارة‬ ‫هاتنى‬ ‫ء‬ ‫ميوانى‬ ‫َى‬‫ل‬‫كةسيمبو‬ ‫َةى‬‫ل‬‫طو‬21/3‫بؤمنوونة‬ ،‫جياوازة‬ ‫مةدلوىل‬ ‫ماناو‬ ‫ضةندين‬ ‫َطرى‬‫ل‬‫هة‬ ‫كورد‬ ‫بؤ‬: ‫ضةثك‬ ‫سآ‬ ‫نةورؤز‬ ‫رؤذى‬ ‫بؤ‬‫نةسك‬ ‫َى‬‫ل‬‫طو‬ ‫َرطسء‬‫ي‬‫لةن‬ ‫جوان‬ ‫يةكى‬ ‫بةديارى‬ ‫ئةكةم‬‫قةرةمان‬ ‫كوردى‬ ‫طةىل‬ ‫بؤ‬ ‫بةوةى‬ ‫َشكةش‬‫ي‬‫ث‬ ‫من‬ ‫َةى‬‫ل‬‫طو‬ ‫ضةثكة‬ ‫ئةم‬(ِ‫ر‬‫ط‬)‫باوةش‬ ‫َتة‬‫ي‬‫ئةطر‬ ‫وةتةن‬ ‫بؤ‬ ‫كة‬ ‫الدانةى‬ ‫بةو‬‫نادةن‬ ‫ثشوو‬ ‫لةخةبات‬ ‫ذيان‬ ‫َرطسةى‬‫ي‬‫ن‬ ‫ضةثكة‬ ‫ئةم‬‫طيان‬ ‫داية‬ ‫بآ‬ ‫بةتؤ‬ ‫َشكةش‬‫ي‬‫ث‬ ‫دوذمن‬ ‫ذنانةى‬ ‫بةو‬ ،‫ء‬ ‫بةتؤ‬‫كوشنت‬ ‫طةجنةكانى‬ ‫ِة‬‫ر‬‫كو‬ ‫تا‬ ‫ال‬ ‫ذيانى‬ ‫بةوةى‬ ‫َة‬‫ل‬‫ثا‬ ‫َى‬‫ي‬ِ‫ر‬‫بةهاو‬ ،‫بآ‬ ‫َشكةش‬‫ي‬‫ث‬‫َة‬‫ل‬ ‫ِى‬‫ر‬‫سةرة‬ ‫كةسانى‬ ‫بةبآ‬ ‫دآ‬ ‫شارء‬ ‫بةهةذارانى‬...‫موكرى،ل‬ ‫كامةران‬109 ،‫كورددا‬ ‫دةرونى‬ ‫باطراوندى‬ ‫لة‬ ‫رؤذةية‬ ‫ئةم‬ ‫كاريطةرى‬ ‫َزى‬‫ي‬‫ه‬ ‫نيشانةى‬ ،‫نةورؤزدا‬ ‫رؤذى‬ ‫لة‬ َ‫ل‬‫طو‬ ‫َرطزو‬‫ي‬‫ن‬ ‫َشكةشكردنةى‬‫ي‬‫ث‬ ‫ئةم‬ ‫كةواتة‬ ‫بةبةر‬ ‫دةكاتةوة‬ َ‫ي‬‫نو‬ ‫ئريادةى‬ ‫َزو‬‫ي‬‫ه‬ ‫َذووة‬‫ي‬‫م‬ ‫ئةم‬ ‫ياخود‬‫بة‬ ‫ثةيوةندى‬ ‫كة‬ ‫َتانةى‬‫ال‬‫خة‬ ‫ئةو‬ ‫ساتى‬ ‫باشرتين‬ ‫و‬ ‫كورددا‬ ‫تاكى‬ ‫طيانى‬ ‫نةورؤزة‬ ‫رؤذى‬ ،‫هةية‬ ‫نةتةوةوة‬. 3.‫طؤران‬:‫لةسةر‬ ‫شيعر‬ ‫لةدوو‬(‫نةورؤز‬-)1960)‫ئازارةكان‬ ‫َشتنى‬‫ي‬‫نةه‬ ‫ِووبوونةوةء‬‫ر‬‫رووبة‬ ‫َزى‬‫ي‬‫بةه‬ ‫نةورؤز‬ ‫بةئاشكرا‬ ‫زؤر‬ ‫طؤران‬ ‫دا‬ ‫َبوونةو‬‫ي‬‫نو‬ ‫َماى‬‫ي‬‫ه‬ ‫كورد‬ ‫الى‬ ‫نةورؤز‬ ‫بؤية‬ ،‫دةزانآ‬‫و‬ ‫بةسيستم‬ ‫َنانة‬‫ي‬‫ه‬ ‫كؤتايى‬ ‫نةورؤز‬ ،‫سةركةوتنة‬ ‫ئازادىء‬ ‫َنانى‬‫ي‬‫بةدةسته‬ ‫ةء‬ ‫َـت‬‫ي‬َ‫ل‬‫دة‬ ‫وةك‬ ،‫رزطارى‬ ‫بةرةنطارىء‬ ‫رةمزى‬ ‫كردويانةتة‬ ‫وزةيةء‬ ‫َردةستةكان‬‫ي‬‫ذ‬ ‫نةتةوة‬ ‫هةموو‬ ‫بؤ‬ ‫َةش‬‫ل‬‫هةو‬ ‫ئةم‬ ،‫ناخؤشيةكان‬: ِ‫ر‬‫ب‬ ‫قةف‬ ‫قةف‬ ‫زجنري‬ ‫كاوةى‬ ‫نةتةوةى‬ ‫ئةى‬ ِ‫ر‬‫د‬ ، ‫زستان‬ ‫بةهةورى‬ ‫داى‬ ‫نةورؤز‬ ‫رؤذى‬ ‫تازجنري‬‫لةطةردن‬ ‫ئةذدةهاكى‬ ‫ى‬ ‫ئاسن‬ ‫ثيكى‬ ‫َى‬‫ل‬‫داما‬ ‫نةتةوةيةك‬ ‫بةشادى‬ ‫،خةم‬ ‫بةرؤذ‬ ‫بوو‬ ‫ديلى‬ ‫شةوى‬ ‫ئازادى‬ ‫بةهارى‬ ‫بة‬ ‫ِا‬‫ر‬‫طة‬ ‫زستان‬.