2. I. Điều kiện phát sinh, phát triển bệnh
1. Các loại mầm bệnh
H: Mầm bệnh là gì?
TR: Mầm bệnh là tác nhân gây bệnh có trong
thức ăn nước uống và môi trường sống của
vật nuôi.
3. - Trong môi trường luôn tồn tại nhiều loại mầm
bệnh, nếu gặp điều kiện thuận lợi chúng sẽ
xâm nhập vào cơ thể, phát triển và gây thành
bệnh
4. Vi khuẩn
(ví dụ: vi khuẩn lợn đóng
dấu, tụ huyết trùng…)
Nấm:
Môt số nấm gây bệnh
(ví dụ: nấm phổi)
CÁC LOẠI MẦM BỆNH
Vi rút
(ví dụ: vi rút dịch tả,
lở mồm long móng…)
Kí sinh trùng:
Nội kí sinh trùng
(các loại giun, sán)
- ngoại kí sinh trùng
(ve, ghẻ,mạt…,
các sinh vật kí sinh trên
da vật nuôi)
Hình 35.1. sơ đồ về các loại mầm bệnh gây bệnh cho vật nuôi
5. Các loại mầm bệnh muốn gây được bệnh phải có
đủ sức gây bệnh, số lượng đủ lớn và đường
xâm nhập thích hợp
6. H: Các bệnh truyền nhiễm nếu không được ngăn
chặn kịp thời có thể gây ra hậu quả gì?
TL: Các bệnh truyền nhiễm nếu không được ngăn
chặn kịp thời có thể
•
•
•
•
Lây lan thành dịch lớn.
Gây tổn thất về kinh tế cho ngành chăn nuôi.
Ảnh hưởng đến sức khoẻ con người.
Tổn thất về nhiều mặt cho toàn xã hội.
7. 2. Yếu tố môi trường và điều kiện sống
H: Tại sao môi trường là nhân tố điều kiện phát
sinh, phát triển bệnh ở vật nuôi?
TL:
• Môi trừơng có quan hệ mật thiết với vật nuôi
• Môi trừơng gồm những yếu tố sinh vật trong
đó có các mầm bệnh tồn tại luôn có thể xâm
nhập, gây hại cho vật nuôi
8. Không thích hợp
với vật nuôi
Nhiệt độ, độ ẩm,
ánh sáng
Yếu tố
tự nhiên
Môi trường và
điều kiện sống
Chế độ
dinh dưỡng
Thuận lới cho
sự phát triển của
mầm bệnh
Thiếu oxi hoặc có nhiều kim loại năng,
các khí độc, chất độc có trong môi trường
Thiếu dinh dưỡng, thành phần không cân đối
Thức ăn có chất độc hoặc đã bị hỏng
Bị các con vật có nọc độc cắn
Quản lí,
chăm sóc
Bị chấn thương do ngã, cắn, húc nhau,
bị đánh
Hình 35.2. Các yếu tố môi trường và điều kiện sống ảnh hưởng
đến sự phát sinh, phát triển bệnh
9. Quan sát sơ đồ và cho biết, cần phải tác động vào những yếu tố
môi trường và điều kiện sống của vật nuôi như thế nào để hạn
chế bệnh phát sinh, phát triển và lây lan?
TR:
• Chuồng trại phải được thiết kế hợp lí: nhiệt độ và độ ẩm
thích hợp.
• Ánh sáng đầy đủ
• Dọn vệ sinh sạch sẽ để hạn chế mầm bệnh
• Cho ăn đúng khẩu phần, thức ăn đảm bảo chất lượng và vệ
sinh.
• Công tác quản lí cặt chẽ: phát hiện bệnh kịp thời, hạn chế
đánh nhau.
10. 3. Bản thân con vật
o Tất cả vật nuôi sinh ra đều có khả năng đề
kháng tự nhiên (khả năng miễn dịch tự nhiên),
khả năng này phụ thuộc vào tình trạng sức
khỏe của con vật.
o Sức kháng tự nhiên không mạnh, không có tính
đặc hiệu => không chống lại 1 loại bệnh nhất
định nào.
11. o Miễn dịch tiếp thu là loại miễn dịch đặc hiệu
được vật nuôi tạo ra để chống lại môt bệnh
truyền nhiễm cụ thể.
o Miễn dịch tiếp thu được hình thành sau khi vật
nuôi tiếp xúc với mầm bệnh
12. H: Theo bạn, cần phải làm gì nâng cao khả
năng kháng bệnh cho vật nuôi?
TL:
• Chăm sóc, nuôi dưỡng tốt vật nuôi khoẻ mạnh
sẽ nâng cao khả năng miễn dịch tự nhiên.
• Tiêm vắc xin giúp vật nuôi hình thành khả
năng miễn dịch tiếp thu.
13. II. Sự liên quan giữa các điều kiện phát sinh,
phát triển bệnh
Hình 35.3. mối liên quan giữa các điều kiện phát sinh, phát triển bệnh ở vật nuôi
14. H: Bệnh ở vật nuôi sẽ phát sinh, phát triển
thành dịch lớn nếu có đủ 3 điều kiện
TL:
• Có các mầm bệnh
• Môi trường thuận lợi cho sự phát triển của
mầm bệnh.
• Vật nuôi không được chăm sóc, nuôi dưỡng
đầy đủ, không được tiêm phòng dịch, khả năng
miễn dịch yếu.
15. Câu hỏi
1. Kể các loại mầm bệnh thường gây bệnh cho vật nuôi.
Cho ví dụ.
TL:
- Vi khuẩn
Ví dụ: vi khuẩn lợn đóng dấu, tụ huyết trùng…
- Nấm: Môt số nấm gây bệnh
Ví dụ: nấm phổi
- Vi rút
Ví dụ: vi rút dịch tả, lở mồm long móng…
- Kí sinh trùng:
+Nội kí sinh trùng (các loại giun, sán)
+ngoại kí sinh trùng (ve, ghẻ,mạt…, các sinh vật kí
sinh trên da vật nuôi)
16. 2. Môi trừơng có ảnh hưởng như thế nào đến
sự phát sinh, phát triển bệnh?
TL:
• Ảnh hưởng đến sức khoẻ.
• Ảnh hưởng đến sự phát triển của các loại mầm
bệnh.
17. 3. Làm thế nào để nâng cao khả năng kháng
bệnh cho vật nuôi?
TL:
• Chăm sóc, nuôi dưỡng tốt vật nuôi khoẻ mạnh
sẽ nâng cao khả năng miễn dịch tự nhiên.
• Tiêm vắc xin giúp vật nuôi hình thành khả
năng miễn dịch tiếp thu.
18. 4. a)Trường hợp nào bệnh phát triển thành dịch
lớn?
TR:
• Có các mầm bệnh
• Môi trường thuận lợi cho sự phát triển của mầm
bệnh.
• Vật nuôi không được chăm sóc, nuôi dưỡng đầy đủ,
không được tiêm phòng dịch, khả năng miễn dịch
yếu.
19. b) Làm thế nào phòng ngừa và ngăn chặn dịch bệnh
cho vật nuôi?
TR:
- Phát hiện sớm, báo cáo kịp thời cho cán bộ thú y và
chính quyền.
- Không đưa gia cầmvà sản phẩm gia cầm ra, vào vùng
có dịch.
- Tiêu huỷ gia cầm chết, mắc bệnh và tất cả gia cầm
còn khoẻ trong phạm vi thôn, ấp, bản có dịch.
- Tiêm phòng bao vây xung quanh vùng có ổ dịch
trong phạm vi 5km.
