1. Quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá nông nghiệp, nông thôn
tỉnh Bắc Ninh từ năm 1986 đến nay: thực trạng, kinh nghiệm và
giải pháp
Mã số đề tài: LA0247
Đề cương bạn đang xem từ http://Tailieu24h.com được trích từ tài liệu đầy đủ. LH:
0979.170.170

2. MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN
MỤC LỤC
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT
DANH MỤC CÁC BẢNG, BIỂU ĐỒ, ĐỒ THỊ, MÔ HÌNH
MỞ ĐẦU 1
Chương 1: MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ CNH, HĐH NÔNG
NGHIỆP, NÔNG THÔN VÀ KINH NGHIỆM TRONG VÀ 6
NGOÀI NƯỚC ……………..
1.1. Một số vấn đề lý luận về CNH, HĐH nông nghiệp, nông thôn 6
………...
1.2. Mô hình và bài học kinh nghiệm trong và ngoài 45
nước………………….
Chương 2: THỰC TRẠNG CNH, HĐH NÔNG NGHIỆP, NÔNG THÔN
TỈNH BẮC NINH TỪ NĂM 1986 ĐẾN NAY 66
…………………………………..
2.1 Điều kiện tự nhiên, kinh tế, xã hội của tỉnh Bắc Ninh tác động
đến quá trình CNH, HĐH nông nghiệp, nông thôn 66
……………………………..
2.2. Chủ trương chính sách của trung ương và của tỉnh Bắc Ninh về CNH,
HĐH nông nghiệp, nông thôn …………………………………………… 70
2.3. Kết quả thực hiện chủ trương chính sách về CNH, HĐH nông
nghiệp, nông thôn ở tỉnh Bắc Ninh 77
……………………………………………..
2.4. Một số kinh nghiệm rút ra từ quá trình CNH, HĐH nông nghiệp, nông
thôn tỉnh Bắc Ninh …………………………………………………….. 126
Chương 3: PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP ĐẨY NHANH CNH, HĐH
NÔNG NGHIỆP, NÔNG THÔN TỈNH BẮC NINH ĐẾN NĂM 132
2015 ………….
3.1 Những thuận lợi, khó khăn và thách thức đối với quá trình CNH,
HĐH nông nghiệp, nông thôn tỉnh Bắc Ninh 132
…………………………………
3.2. Những quan điểm đẩy nhanh quá trình CNH, HĐH nông nghiệp, nông
Đề cương bạn đang xem từ http://Tailieu24h.com được trích từ tài liệu đầy đủ. LH:
0979.170.170

3. thôn tỉnh Bắc Ninh trong giai đoạn tới ………………………………… 136
3.3. Phương hướng đẩy nhanh CNH, HĐH nông nghiệp, nông thôn
Bắc Ninh đến năm 2015 …………………………………………………….. 139
3.4. Những giải pháp chủ yếu nhằm đẩy nhanh quá trình CNH, HĐH
nông nghiệp, nông thôn tỉnh Bắc Ninh đến năm 148
2015 .....................................
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 184
..................................................................................
DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU CỦA TÁC GIẢ 186
. .................
DANH MỤC TÀI LIỆU KHAM KHẢO 187
.................................................................
Đề cương bạn đang xem từ http://Tailieu24h.com được trích từ tài liệu đầy đủ. LH:
0979.170.170

4. DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT
ASEAN Association of Southeast Asian Nations
Hiệp hội các nước Đông Nam Á
EU European Union
Liên minh Châu Âu
FDI Foreign Direct Investment
Đầu tư trực tiếp nước ngoài
GDP Gross Domestic Product
Tổng sản phẩm quốc nội
GNP Gross National Product
Tổng thu nhập quốc dân
ICOR Incremental Capital Output Ratio
Hệ số gia tăng vốn đầu ra
KCN Khu Công nghiệp
NGO Non-Governmental Organizations
Tổ chức phi chính phủ
NICs New Industrial Counties
Các nước mới công nghiệp hoá
ODA Official Development Assistance
Hỗ trợ phát triển chính thức
SMEs Small and Medium Enterprises
Doanh nghiệp vừa và nhỏ
UNIDO United Nations Industrial Development Organization
Tổ chức phát triển công nghiệp của Liên hợp quốc
USD United States dollar
Đô la Mỹ
VAC Vườn ao chuồng
WB World Bank
Ngân hàng thế giới
WTO World Trade Organization
Tổ chức thương mại thế giới
Đề cương bạn đang xem từ http://Tailieu24h.com được trích từ tài liệu đầy đủ. LH:
0979.170.170

5. DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT
ASEAN Association of Southeast Asian Nations
Hiệp hội các nước Đông Nam Á
EU European Union
Liên minh Châu Âu
FDI Foreign Direct Investment
Đầu tư trực tiếp nước ngoài
GDP Gross Domestic Product
Tổng sản phẩm quốc nội
GNP Gross National Product
Tổng thu nhập quốc dân
ICOR Incremental Capital Output Ratio
Hệ số gia tăng vốn đầu ra
KCN Khu Công nghiệp
NGO Non-Governmental Organizations
Tổ chức phi chính phủ
NICs New Industrial Counties
Các nước mới công nghiệp hoá
ODA Official Development Assistance
Hỗ trợ phát triển chính thức
SMEs Small and Medium Enterprises
Doanh nghiệp vừa và nhỏ
UNIDO United Nations Industrial Development Organization
Tổ chức phát triển công nghiệp của Liên hợp quốc
USD United States dollar
Đô la Mỹ
VAC Vườn ao chuồng
WB World Bank
Ngân hàng thế giới
WTO World Trade Organization
Tổ chức thương mại thế giới
DANH MỤC CÁC BẢNG, BIỂU ĐỒ, ĐỒ THỊ VÀ MÔ HÌNH
Bảng 2.1: Hiện trạng đất đai của tỉnh Bắc Ninh 67
Bảng 2.2: Tổng sản phẩm và nhịp độ tăng trưởng khu vực Bắc Ninh với 78
Hà Bắc thời kỳ 1990 – 1997
Đề cương bạn đang xem từ http://Tailieu24h.com được trích từ tài liệu đầy đủ. LH:
0979.170.170

6. Bảng 2.3: Cơ cấu kinh tế khu vực Bắc Ninh so với cả nước 1990-1996 79
Bảng 2.4: So sánh tăng trưởng kinh tế khu vực Bắc Ninh, đồng bằng 83
Bắc Bộ và cả nước (1991 - 1995)
Bảng 2.5: Kết quả thực hiện một số chỉ tiêu kinh tế (1997- 2005) 85
Bảng 2.6: Giá trị sản xuất, cơ cấu và tốc độ phát triển nông nghiệp 86
Bảng 2.7: Hiệu quả sản xuất nông nghiệp năm 2005 88
Bảng 2.8: Một số chỉ tiêu cây trồng chủ yếu giai đoạn 1996 - 2005 88
Bảng 2.9: Số làng nghề và lao động trong các làng nghề 97
Bảng: 2.10: Tổng hợp hoạt động trong các làng nghề (năm 2005) 99
Bảng 2.11: Các loại máy móc chủ yếu, năm 2003 (bình quân 100 hộ) 103
Bảng 2.12: Mức độ cơ giới hóa các khâu sản xuất ở Bắc Ninh 104
Bảng 2.13: Cơ cấu hộ nông thôn Bắc Ninh so sánh với các tỉnh đồng 108
bằng sông Hồng và cả nước
Bảng 2.14: Một số chỉ tiêu của Bắc Ninh so sánh với vùng kinh tế trọng 115
điểm Bắc Bộ và cả nước năm 2005
Bảng 3.1: Dự báo một số chỉ tiêu đến năm 2020 141
Biểu đồ 1: Cơ cấu kinh tế tỉnh Bắc Ninh năm 2000 và năm 2005 84
Biểu đồ 2: Cơ cấu nội bộ ngành nông nghiệp 87
Biểu đồ 3: Cơ cấu lao động qua các giai đoạn 95
Đồ thị 2.1: Chỉ số phát triển tổng sản phẩm giai đoạn 1997-2005 84
Mô hình 1: Tổng quát về các yếu tố tác động đến công nghiệp hoá, hiện 42
đại hoá nông nghiệp, nông thôn.
Đề cương bạn đang xem từ http://Tailieu24h.com được trích từ tài liệu đầy đủ. LH:
0979.170.170

7. MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Công nghiệp hoá nói chung và công nghiệp hoá, hiện đại hoá nông
nghiệp, nông thôn nói riêng là một quá trình tất yếu để chuyển một nền nông
nghiệp lạc hậu thành một nền công nghiệp hiện đại. Ở nhiều quốc gia trên thế
giới quá trình này diễn ra và một số nước thành công. Mấy thập kỷ gần đây,
công nghiệp hoá, hiện đại hoá nông nghiệp, nông thôn ở những nước công
nghiệp mới (NICs) đã tiến hành cũng được luận bàn, khái quát thành kinh
nghiệm và mô hình công nghiệp hoá khác nhau.
Ở Việt Nam, vấn đề công nghiệp hoá, trong đó có việc đưa nông nghiệp
lên sản xuất lớn đã được Đảng và Nhà nước ta đề ra từ những năm 60 của thế kỷ
trước, tuy đã đạt một số thành tựu đáng kể nhất là những năm đổi mới vừa qua,
nhưng đến nay nông nghiệp, nông thôn vẫn là khu vực còn nhiều khó khăn, trở
ngại.
Bước vào thời kỳ đổi mới, công nghiệp hoá, hiện đại hoá nông nghiệp,
nông thôn là một trong những nhiệm vụ hàng đầu, giữ vị trí quan trọng trong
toàn bộ tiến trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, phấn đấu đạt mục tiêu
đến năm 2020 nước ta cơ bản trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại.
Vì vậy, nhiệm vụ đặt ra là cần phải phân tích sâu sắc thực trạng kinh tế nông
nghiệp, nông thôn và từ đó đề ra các giải pháp để đẩy nhanh quá trình này trong
giai đoạn tới.
Bắc Ninh là tỉnh thuộc vùng đồng bằng sông Hồng, liền kề với thủ đô Hà
Nội, là một trong tám tỉnh nằm trong vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ. Những
năm đổi mới vừa qua, cùng với những chính sách của Đảng và Nhà nước về nông
nghiệp và nông thôn, tỉnh Bắc Ninh đã có những chủ trương, chính sách và biện
pháp tác động thúc đẩy công nghiệp hoá, hiện đại hoá nông nghiệp, nông thôn và
mang lại những thành tựu quan trọng về kinh tế, chính trị, xã hội. Tuy nhiên, xét
động thái công nghiệp hoá, hiện đại hoá nông nghiệp và nông thôn tỉnh Bắc Ninh
Đề cương bạn đang xem từ http://Tailieu24h.com được trích từ tài liệu đầy đủ. LH:
0979.170.170

8. vẫn bộc lộ không ít những hạn chế và bất cập về cơ chế chính sách và những giải
pháp hữu hiệu cần phải được quan tâm giải quyết.
Để góp phần làm sáng tỏ cơ sở lý luận và thực tiễn cho việc đề ra chủ
trương, chính sách và những giải pháp cho quá trình đẩy nhanh công nghiệp hoá,
hiện đại hoá nông nghiệp, nông thôn, nghiên cứu sinh chọn đề tài luận án tiến sĩ:
“Quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá nông nghiệp, nông thôn tỉnh Bắc
Ninh từ năm 1986 đến nay: thực trạng, kinh nghiệm và giải pháp” làm nội
dung nghiên cứu của luận án.
2. Tổng quan tình hình nghiên cứu
Những năm qua vấn đề nông nghiệp, nông thôn đã được nhiều nhà khoa
học, tập thể quan tâm nghiên cứu. Đã có khá nhiều công trình thuộc nhiều
chuyên ngành, nhiều lĩnh vực khác nhau đề xuất phương hướng và đưa ra những
giải pháp tích cực nhằm đẩy nhanh quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông
nghiệp, nông thôn như:
- Nghị quyết Hội nghị lần thứ năm Ban chấp hành Trung ương khoá IX
tháng 3 năm 2002 về: “Đẩy nhanh công nghiệp hoá, hiện đại hoá nông nghiệp,
nông thôn, thời kỳ 2001 - 2010”.
- Ban Tư tưởng Văn hoá Trung ương, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông
thôn: “Con đường công nghiệp hoá, hiện đại hoá nông nghiệp, nông thôn Việt
Nam”. Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia, Hà Nội năm 2002.
- Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam: “Một số vấn đề về công
nghiệp hoá, hiện đại hoá trong phát triển nông nghiệp và kinh tế nông thôn thời kỳ
2001 – 2020”. Nhà xuất bản Nông nghiệp, Hà Nội năm 2001.
- GS.TS Đỗ Hoài Nam: “Một số vấn đề công nghiệp hoá, hiện đại hoá ở
Việt Nam”. Nhà xuất bản Khoa học xã hội, Hà Nội năm 2004.
- GS.TS Nguyễn Kế Tuấn: “Công nghiệp hoá, hiện đại hoá nông nghiệp,
nông thôn ở Việt Nam, con đường và bước đi”. Nhà xuất bản Chính trị Quốc
gia, Hà Nội năm 2006.
- TS Mai Thị Thanh Xuân: “Công nghiệp hoá, hiện đại hoá nông nghiệp,
Đề cương bạn đang xem từ http://Tailieu24h.com được trích từ tài liệu đầy đủ. LH:
0979.170.170

9. nông thôn ở Bắc Trung Bộ”. Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia, Hà Hội năm 2004.
- GS.TS Nguyễn Đình Phan: “Những biện pháp chủ yếu thúc đẩy công
nghiệp hoá, hiện đại hoá nông nghiệp, nông thôn vùng đồng bằng sông Hồng”.
Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia, Hà Nội năm 2002
- TS Đặng Kim Sơn: “Công nghiệp hoá từ nông nghiệp, lý luận thực tiễn và
triển vọng áp dụng ở Việt Nam”. Nhà xuất bản Nông nghiệp, Hà Nội năm 2001.
Nhìn chung, các công trình nghiên cứu đều tập trung vào phân tích các
khía cạnh từ những vấn đề về lý luận cơ bản, vai trò, yếu tố tác động, sự cần
thiết và nội dung của công nghiệp hoá nói chung và công nghiệp hoá nông
nghiệp, nông thôn nói riêng. Một số công trình đề cập định hướng chiến
lược phát triển công nghiệp nông thôn; có công trình khoa học đi sâu nghiên
cứu cơ sở khoa học để xây dựng tiêu chí bước đi, cơ chế chính sách của
công nghiệp hoá nông nghiệp, nông thôn. Có công trình nghiêu cứu và đặt
vấn đề khá cụ thể về phương hướng, nội dung và giải pháp thực hiện chuyển
đổi cơ cấu nông nghiệp và kinh tế nông thôn hoặc vấn đề phát triển công
nghiệp phục vụ nông nghiệp, nông thôn. Các công trình đã nghiên cứu và
được công bố chủ yếu là phân tích, đánh giá tình hình hiện nay trên phạm vi
cả nước hoặc một vùng kinh tế của đất nước và đề xuất các giải pháp cho
những năm tới. Song có lẽ cho tới nay chưa có một luận án, công trình nào
nghiên cứu, đánh giá về công nghiệp hoá, hiện đại hoá nông nghiệp, nông
thôn ở tỉnh Bắc Ninh theo một quá trình lịch sử từ năm 1986 đến nay một
cách tương đối đầy đủ và có hệ thống. Trong quá trình nghiên cứu và qua
thực tiễn công tác của mình, tác giả luận án mong muốn được góp phần làm
sáng tỏ một số vấn đề về lý luận, đề xuất các quan điểm, phương hướng và
giải pháp để thúc đẩy nhanh công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp,
nông thôn trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh đến năm 2015.
3. Mục đích nghiên cứu
Mục đích nghiên cứu của luận án là trên cơ sở hệ thống hoá và làm sáng tỏ
những vấn đề lý luận về công nghiệp hoá, hiện đại hoá nông nghiệp, nông thôn.
Đề cương bạn đang xem từ http://Tailieu24h.com được trích từ tài liệu đầy đủ. LH:
0979.170.170

10. Luận án phân tích thực trạng và đề ra phương hướng, mục tiêu và những giải pháp
chủ yếu để đẩy nhanh quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá nông nghiệp, nông
thôn Bắc Ninh trong giai đoạn tới: Phấn đấu đến năm 2010 Bắc Ninh là một tỉnh
phát triển khá trong cả nước, đến năm 2015 cơ bản trở thành tỉnh công nghiệp theo
hướng hiện đại.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
- Luận án lấy quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá nông nghiệp, nông
thôn tỉnh Bắc Ninh làm đối tượng nghiên cứu.
- Công nghiệp hoá, hiện đại hoá nông nghiệp, nông thôn là vấn đề rất rộng
lớn và phức tạp, phạm vi nghiên cứu của luận án tập trung vào những nội dung
cơ bản về chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp và nông thôn; phát triển các
làng nghề truyền thống, làng nghề mới, phát triển các khu, cụm công nghiệp
làng nghề; xây dựng kết cấu hạ tầng nông nghiệp, nông thôn; phát triển nguồn
nhân lực…thời gian từ năm 1986, mà chủ yếu từ năm 1997 đến nay (sau khi tỉnh
Bắc Ninh được tái lập).
5. Phương pháp nghiên cứu
Luận án sử dụng các phương pháp luận duy vật biện chứng và duy vật
lịch sử; phương pháp lịch sử và lôgíc; phương pháp phân tích, tổng hợp; phương
pháp thống kê, mô hình hoá và tiếp cận hệ thống; phương pháp khảo sát, điều tra
thực tế.
6. Những đóng góp khoa học của luận án
- Hệ thống hoá một số vấn đề lý luận cơ bản về công nghiệp hoá, hiện đại
hoá nông nghiệp, nông thôn và kinh nghiệm một số nước, một số tỉnh .
- Phân tích, đánh giá thực trạng công nghiệp hoá, hiện đại hoá nông
nghiệp, nông thôn và tác động của nó đến quá trình phát triển kinh tế - xã hội ở
tỉnh Bắc Ninh từ năm 1986, mà chủ yếu từ khi tái lập tỉnh (1997) đến nay, trên
cơ sở đó rút ra những bài học kinh nghiệm từ thực tiễn địa phương.
- Xây dựng được quan điểm phát triển nông nghiệp, nông thôn tỉnh Bắc
Đề cương bạn đang xem từ http://Tailieu24h.com được trích từ tài liệu đầy đủ. LH:
0979.170.170

11. Ninh, đồng thời đưa ra phương hướng, mục tiêu, đề xuất các giải pháp mang
tính khoa học phù hợp với tình hình, đặc điểm của địa phương và sự phát triển
chung của cả nước nhằm đẩy nhanh quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá
nông nghiệp, nông thôn của tỉnh đến năm 2015.
- Những kết quả nghiên cứu của luận án có thể được sử dụng làm tài liệu
tham khảo trong quá trình hoạch định và thực hiện chính sách phát triển nông
nghiệp, nông thôn ở tỉnh Bắc Ninh
7. Kết cấu của luận án
Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, luận án kết
cấu gồm 3 chương:
Chương 1: Một số vấn đề lý luận về công nghiệp hoá, hiện đại hoá nông
nghiệp, nông thôn và kinh nghiệm trong và ngoài nước.
Chương 2: Thực trạng công nghiệp hoá, hiện đại hoá nông nghiệp, nông
thôn tỉnh Bắc Ninh từ năm 1986 đến nay.
Chương 3: Phương hướng và giải pháp đẩy nhanh công nghiệp hoá, hiện
đại hoá nông nghiệp, nông thôn tỉnh Bắc Ninh đến năm 2015.
Đề cương bạn đang xem từ http://Tailieu24h.com được trích từ tài liệu đầy đủ. LH:
0979.170.170