1. Phát triển nguồn nhân lực trong lĩnh vực giáo dục - đào tạo ở Việt Nam –
Thực trạng và giải pháp
Mã số đề tài : LA0624
Đề cương bạn đang xem từ http://Tailieu24h.com được trích từ tài liệu đầy đủ. LH: 0979.170.170

2. MỤC LỤC
Trang
Mở đầu..................................................................................................................1
Chương 1: Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về PTNNL lĩnh vực GD-ĐT. .5
1.1. Nguồn nhân lực và vai trò của nguồn nhân lực đối với phát triển kinh
tế- xã hội...............................................................................................................5
1.1.1. Các khái niệm cơ bản..............................................................................5
1.1.2. Các yếu tố cấu thành NNL......................................................................7
1.1.3. Vai trò của NNL đối với phát triển kinh tế - xã hội................................8
1.1.3.1. Nguồn nhân lực - Mục tiêu động lực chính của sự phát triển ........8
1.1.3.2. Vai trò NNL trong sự nghiệp CNH, HĐH đất nước........................9
1.2. PTNNL trong lĩnh vực GD-ĐT...................................................................11
1.2.1. Đặc điểm NNL trong lĩnh vực GD-ĐT.................................................11
1.2.1.1. Là một bộ phận NNL có học vấn cao nhất.....................................11
1.2.1.2. Kết quả hoạt động NNL trong lĩnh vực GD-ĐT không chỉ phụ
thuộc vào bản thân nó mà còn phụ thuộc vào môi trường xã hội...............12
1.2.1.3. Chất lượng NNL GD-ĐT quyết định chất lượng đào tạo NNL nói
chung của quốc gia......................................................................................14
1.2.2. Nội dung PTNNL trong lĩnh vực GD-ĐT.............................................15
1.2.2.1. Về số lượng NNL GD-ĐT..............................................................15
1.2.2.2. Về chất lượng NNL GD-ĐT...........................................................17
1.2.2.3. Về cơ cấu NNL GD-ĐT.................................................................20
1.2.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến PTNNL GD-ĐT........................................23
1.2.3.1. Chính sách phát triển GD-ĐT của quốc gia...................................23
1.2.3.2. Đầu tư cho giáo dục........................................................................24
1.2.3.3. Cơ chế chính sách sử dụng bố trí sắp xếp NNLGD-ĐT.................25
1.3. Kinh nghiệm của một số nước trong việc PTNNL trong lĩnh vực GD-ĐT.....27
1.3.1. Kinh nghiệm của Mỹ.............................................................................27
1.3.2. Kinh nghiệm của Nhật Bản...................................................................28
Đề cương bạn đang xem từ http://Tailieu24h.com được trích từ tài liệu đầy đủ. LH: 0979.170.170

3. 1.3.3. Kinh nghiệm của Trung Quốc...............................................................29
Chương 2: Thực trạng PT NNL trong lĩnh vực GD- ĐT ở Việt Nam .........32
2.1. Tổng quan về GD - Đt ở Việt Nam trong những năm qua........................32
2.1.1. Hệ thống GD - ĐT.................................................................................32
2.1.2. Cơ cấu GD - ĐT....................................................................................35
2.1.3. Quy mô GD - ĐT...................................................................................38
2.1.4. Ngân sách cho GD - ĐT........................................................................40
2.1.5. Chất lượng GD - ĐT..............................................................................43
2.2. Thực trạng PTNNL GD - ĐT trong thời gian qua ở nước ta....................46
2.2.1. Động thái số lượng NNL GD-ĐT..........................................................46
2.2.1.1. Về đội ngũ giáo viên......................................................................46
2.2.1.2. Về đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục...............................................52
2.2.2. Động thái chất lượng NNL GD-ĐT......................................................53
2.2.2.1. Về chất lượng đội ngũ giáo viên....................................................53
2.2.2.2. Về chất lượng đội ngũ cán bộ quản lý............................................57
2.2.3. Về cơ cấu NNL GD- ĐT.......................................................................59
2.2.3.1. Về cơ cấu đội ngũ giáo viên...............................................................59
2.2.3.2. Về cơ cấu đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục........................................64
2.3. Đánh giá chung...........................................................................................67
2.3.1. Những thành tựu và bất cập chủ yếu ....................................................67
2.3.1.1. Về thành tựu...................................................................................67
2.3.1.2. Những tồn tại và bất cập chủ yếu...................................................69
2.3.2. Nguyên nhân..........................................................................................71
2.3.2.1. Ngân sách dành cho NNL GD-ĐT thấp.........................................71
2.3.2.2. Cơ chế, chính sách đối với NNL GD-ĐT còn nhiều bất cập..........73
2.2.2.3. Quản lý NNL GD - ĐT yếu kém....................................................76
Chương 3: Quan điểm và một số giải pháp nhằm PTNNLtrong lĩnh vực
GD-ĐT ở nước ta...............................................................................................79
3.1. Quan điểm PTNNL trong lĩnh vực GD-ĐT................................................79
Đề cương bạn đang xem từ http://Tailieu24h.com được trích từ tài liệu đầy đủ. LH: 0979.170.170

4. 3.1.1. Bối cảnh quốc tế và khu vực đặt ra đối với phát triển GD-ĐT.............79
3.1.2. Mục tiêu chiến lược phát triển GD-ĐT.................................................81
3.1.3. Quan điểm PTNNL trong lĩnh vực GD-ĐT ở nước ta..........................83
3.1.3.1. PTNNL GD-ĐT phải xuất phát từ yêu cầu đào tạo NNL phục vụ sự
nghiệp CNH, HĐH và tiếp cận kinh tế tri thức...........................................83
3.1.3.2. PTNNL GD-ĐT phải đặt trong điều kiện cơ chế thị trường có sự
quản lý của Nhà nước theo định hướng XHCN..........................................84
3.1.3.3. PTNNL GD-ĐT phải đặt trong điều kiện hội nhập kinh tế quốc tế
và khu vực...................................................................................................85
3.1.3.4. PTNNL GD-ĐT phải đảm bảo sự cân đối, đồng bộ về NNL giữa
các bậc học ở các vùng/miền của đất nước.................................................87
3.2. Một số giải pháp cơ bản nhằm PTNNL trong lĩnh vực GD-ĐT................88
3.2.1. Xây dựng kế hoạch, quy hoạch NNL GD-ĐT.......................................88
3.2.2. Xã hội hoá phát triển NNL GD-ĐT.......................................................90
3.2.3. Các chính sách hỗ trợ cho việc PTNNL GD-ĐT..................................92
3.2.4. Phát triển thị trường lao động trong lĩnh vực GD-ĐT...........................95
Kết luận..............................................................................................................98
Tài liệu tham khảo...........................................................................................100
MỞ ĐẦU
1. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI
Đề cương bạn đang xem từ http://Tailieu24h.com được trích từ tài liệu đầy đủ. LH: 0979.170.170

5. Công nghiệp hoá, hiện đại hoá là con đường tất yếu của mọi quốc gia
nhằm phát triển kinh tế - xã hội. Để thực hiện công nghiệp hoá, hiện đại hoá cần
phải huy động mọi nguồn lực cần thiết (trong nước và từ nước ngoài), bao gồm:
nguồn nhân lực, nguồn lực tài chính, nguồn lực công nghệ, nguồn lực tài
nguyên, các ưu thế và lợi thế (về điều kiện địa lý, thể chế chính trị, …). Trong
các nguồn này thì nguồn nhân lực là quan trọng , quyết định các nguồn lực khác.
Hiện nay, ở nước ta sự nghiệp cộng nghiệp hoá, hiện đại hoá đang đặt ra yêu
cầu ngày càng cao đối với việc phát triển nguồn nhân lực (PTNNL), nhất là NNL
GD - ĐT (vì NNL GD - ĐT là cái quyết định chất lượng nguồn nhân lực nói chung
của đất nước), đòi hỏi một đội ngũ lao động trí tuệ có trình độ quản lý, chuyên môn
và kỹ thuật cao, có ý thức kỷ luật, lòng yêu nước, có thể lực, để có thể đảm đương
nhiệm vụ GD - ĐT, cung cấp nguồn nhân lực theo yêu cầu phát triển kinh tế - xã
hội.
Trên thực tế, trong những năm qua và hiện nay mặc dù NNL GD- ĐT đã
tăng cả về số lượng, chất lượng và sự thay đổi về cơ cấu v.v…Tuy nhiên với yêu
cầu cao của phát triển kinh tế và quá trình hội nhập đang đặt ra thì NNL trong
GD - ĐT còn nhiều bất cập: chất lượng NNL GD - ĐT còn chưa cao so với đòi
hỏi của phát triển kinh tế – xã hội, cơ cấu NNL GD - ĐT còn thiếu cân đối giữa
các bậc học giữa các vùng/miền; cơ chế, chính sách sử dụng, sắp xếp, bố trí
NNL (nhất là sử dụng nhân tài trong lĩnh vực này) còn chưa phù hợp, chưa thoả
đáng, việc đầu tư cho NNL GD-ĐT còn thấp, chưa xứng đáng với vai trò và vị
thế của đội ngũ. Chính vì vậy việc PTNNL trong GD - ĐT đang đặt ra là hết sức
quan trọng, và cần thiết. Nghị quyết đại hội Đảng lần thứ IX đã định hướng cho
PTNNL Việt Nam “Người lao động có trí tuệ cao, có tay nghề thành thạo, có
phẩm chất tốt đẹp, được đào tạo bồi dưỡng và phát triển bởi một nền giáo dục
tiên tiến gắn với một nền khoa học- công nghệ và hiện đại’’.
Như vậy, việc PTNNL trong lĩnh vực GD - ĐT phải đặt trong chiến lược
phát triển, kinh tế - xã hội, phải đặt ở vị trí trung tâm, chiến lược của mọi chiến
lược phát triển kinh tế – xã hội. Chiến lược phát triển NNL GD-ĐT của nước ta
Đề cương bạn đang xem từ http://Tailieu24h.com được trích từ tài liệu đầy đủ. LH: 0979.170.170

6. phải đặt trên cơ sở phân tích thế mạnh và những yếu điểm của nó, để từ đó có
chính sách khuyến khích, phát huy thế mạnh ấy, đồng thời cần có những giải
pháp tích cực, hạn chế những mặt yếu kém trong việc PTNNLtrong GD - ĐT.
Có như vậy chúng ta mới có được nguồn nhân lực có chất lượng đáp ứng yêu
cầu đòi hỏi ngày càng cao của sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá.
Trên cơ sở đó, việc làm rõ vấn đề: “Phát triển nguồn nhân lực trong lĩnh
vực giáo dục - đào tạo ở Việt Nam – Thực trạng và giải pháp’’. Tác giả luận
văn nhằm luận giải những vấn đề lý luận và thực tiễn về nguồn nhân lực trong
lĩnh vực GD-ĐT đang đặt ra trong giai đoạn hiện nay và những năm tới .
2. TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU
Trong những năm gần đây, vấn đề PTNNL đã thu hút không ít sự quan
tâm các nhà quản lý, các nhà khoa học ,đặc biệt các nhà nghiên cứu, các viện
các trường đại học… Đã có rất nhiều công trình khoa học được công bố trên các
sách báo, tạp chí, yêu cầu về phương hướng , giải pháp PTNNL và sử dụng
nguồn nhân lực có hiệu quả phù hợp với chiến lược phát triển kinh tế – xã hội .
Chẳng hạn :
- GS.TS Phạm Minh Hạc phân tích vấn đề con người trong “sự nghiệp công
nghiệp hoá - hiện đại hoá ở Việt Nam’’, NXB Chính trị quốc gia ,Hà Nội 1996.
- TS. Nguyễn Hữu Dũng : “Sử dụng hiệu quả nguồn nhân lực con người ở
Việt Nam, NXB Lao động – xã hội , Hà Nội 2003”.
- Tác giả Mai Quốc Chánh : “Các giải pháp nâng cao chất lượng nguồn
nhân lực theo hướng công nghiệp hoá - hiện đại hoá’’, NXB Chính trị quốc gia,
Hà Nội 1999.
- Tác giả Lê Thị Ái Lâm: “PTNNL thông qua GD-ĐT và kinh nghiệm
Đông Á, NXB khoa học – xã hội, Hà Nội 2003”.
- TS. Nguyễn Thanh: “PTNNL phục vụ công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước,
NXB giáo dục, Hà Nội 2002”.
Ngoài ra, có các bài đăng trên các báo, tạp chí như bài của Phạm Thành
Nghị: "Giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý nguồn nhân lực Giáo dục - đào tạo”,
Đề cương bạn đang xem từ http://Tailieu24h.com được trích từ tài liệu đầy đủ. LH: 0979.170.170

7. tạp chí GD số 11 năm 2004; bài của PGS.TS Mạc Văn Trang:"Quản lí nguồn
nhân lực trong GD-ĐT những vấn đề cần nghiên cứu-trong quản lí nguồn nhân
lực ở Việt Nam một số vấn đề lí luận và thực tiễn, NXB Khoa học Giáo dục, Hà
Nội 2004". Tuy nhiên những kết quả được nghiên cứu về nguồn nhân lực mới
chỉ đề cập tới những vấn đề chung của nguồn nhân lực, và mới chỉ từng bước
giải quyết tháo gỡ những khó khăn trước mắt của những vấn đề cơ bản này. Còn
vấn đề phát triển nguồn nhân lực trong lĩnh vực GD - ĐT chưa được đề cập đến.
Kế thừa có chọn lọc những thành tựu của các tác giả đi trước, luận văn tập trung
phân tích luận giải những vấn đề có tính lý luận và thực tiễn đang đặt ra trong
quá trình PTNNL trong lĩnh vực GD - ĐT ở Việt Nam.
3. MỤC ĐÍCH VÀ NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU
- Mục đích của đề tài: Phân tích thực trạng NNL trong lĩnh vực GD-ĐT,
chỉ ra những thành công, hạn chế chủ yếu trong lĩnh vực này, từ đó đưa ra
những quan điểm và một số giải pháp cơ bản nhằm PTNNL trong lĩnh vực GD-
ĐT ở Việt Nam.
- Để hoàn thành mục đích đặt ra, đề tài tập trung giải quyết một số nhiệm
vụ cơ bản sau:
+ Hệ thống hoá một số vấn đề lý luận và thực tiễn về PTNNL trong lĩnh
vực GD - ĐT.
+ Phân tích thực trạng của việc PTNNL trong lĩnh vực GD-ĐT hiện nay ở
nước ta; chỉ ra những thành công, hạn chế chủ yếu và các nguyên nhân của nó.
+ Đưa ra những quan điểm và một số giải pháp cơ bản nhằm PTNNL
trong lĩnh vực GD-ĐT ở nước ta trong giai đoạn hiện nay .
4. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU
Đối tượng nghiên cứu của luận văn là sự phát triển NNL trong lĩnh vực
GD-ĐT với tư cách là nhân tố quan trọng nhất để phát triển nguồn nhân lực..
Phạm vi nghiên cứu của luận văn là lĩnh vực GD-ĐT trong những năm gần đây
Đề cương bạn đang xem từ http://Tailieu24h.com được trích từ tài liệu đầy đủ. LH: 0979.170.170

8. ở nước ta. (Bao gồm: đội ngũ những người làm công tác giảng dạy, cán bộ quản
lý GD. Không chỉ về mặt số lượng mà cả về mặt chất lượng).
5. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
Để làm rõ những nội dung cơ bản đặt ra của luận văn, trong quá trình
nghiên cứu tác giả sử dụng phương pháp luận duy vật biện chứng và duy vật lịch
sử. Ngoài ra còn sử dụng một số phương pháp: Phương pháp hệ thống, phương
pháp thống kê, so sánh, phân tích tổng hợp ... trong quá trình nghiên cứu.
6. NHỮNG ĐÓNG GÓP CỦA LUẬN VĂN
- Một là, hệ thống hoá những vấn đề lý luận và thực tiễn về PTNNL trong
lĩnh vực GD- ĐT và đúc rút những kinh nghiệm của một số nước trên thế giới
trong việc PTNNL trong lĩnh vực này.
- Hai là, đánh giá thực trạng PTNNL trong lĩnh vực GD-ĐT ở Việt Nam
trong những năm qua, đưa ra những đánh giá , nhận xét về ưu điểm và tồn tại
trong việc PTNNL.
- Ba là, đề xuất một số giải pháp cơ bản nhằm PTNNL trong lĩnh vực
GD-ĐT ở Việt Nam .
7. KẾT CẤU CỦA LUẬN VĂN
Ngoài phần mở đầu, kết luận , mục lục, danh mục tài liệu tham khảo, luận
văn gồm ba chương:
- Chương I: Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về phát triển nguồn nhân
lực trong lĩnh vực GD - ĐT.
- Chương II: Thực trạng phát triển nguồn nhân lực trong lĩnh vực GD-
ĐT ở Việt Nam.
- Chương III: Quan điểm và một số giải pháp nhằm phát triển nguồn nhân
lực trong lĩnh vực GD-ĐT ở Việt Nam trong giai đoạn tới .
Đề cương bạn đang xem từ http://Tailieu24h.com được trích từ tài liệu đầy đủ. LH: 0979.170.170