PPG PRESENTATION SENSORI LALUAN MOTOR

1. Sensori dan
Laluan Motor

2. LALUAN SENSORI & LALUAN MOTOR
 Proses p’hantaran maklumat/impuls b’mula apb
rangsangan diterima reseptor, iaitu organ deria.
 Maklumat rangsangan berasal dari 2 sumber, iaitu:
** P’sekitaran luar – m’cetuskan gerak balas yang
disedari.
** P’sekitaran dalam – m’cetuskan gerak balas yang
tidak disedari.
 Impuls yg dicetuskan kemudian m’galir di sepanjang
neuron aferen dlm bentuk gelombang/isyarat
bioelektrik.

3.  Impuls m’galir dr jasad sel menuju ke akson.
 Impuls kemudian dihantar ke sis. saraf pusat.
 Di sistem saraf pusat, otak mengintegrasikan
semua impuls yg diterima secara serentak dr
semua organ deria & m’terjemahkannya atau
menginterpretasikan kpd bentuk yg b’makna.
 Otak seterusnya m’hantar impuls melalui neuron
eferen kpd organ efektor spy gerak balas yg
sewajarnya dpt dilakukan o organ efektor.

4.  Proses penghantaran maklumat diringkaskan seperti
rajah di bawah.
Rangsangan Reseptor
Sis. saraf
pusat
Neuron aferen
Neuron eferen
Gerak balas yg sesuai Efektor

5.  Reseptor rangsangan lazimnya t’diri drp gentian
neuron aferen. Lokasi reseptor b’gantung kpd jenis
rangsangan yg dikesan. Setiap jenis reseptor
biasanya peka t’hadap sejenis rangsangan yg
t’tentu.
 Reseptor dikelas b’dasarkan jenis rangsangan yg
dikesan.
** Fotoreseptor – m’gesan cahaya.
** Termoreseptor – m’gesan perubahan suhu.
** Kemoreseptor – m’gesan bahan kimia.
** Baroreseptor – m’gesan perubahan tekanan.
** Osmoreseptor – m’gesan perubahan tekanan
osmosis.
** Glukoreseptor – m’gesan perubahan kepekatan
glukosa.

7. Sistem Saraf
Autonomik

8.  B’gantung pd sis. saraf pusat, dan ant keduanya
dihubungkan o urat2 saraf aferen dan eferen.
 Memiliki sifat2 seolah-olah sbg sebhgian drp sis. saraf
pusat, yg tlh b’migrasi dr saraf pusat utk sampai ke
kelenjar, pembuluh darah, jantung, paru-paru dan usus.
 Oleh krn sis. saraf autonomik itu t’utama b’kenaan dgn
p’gendalian organ2 dlm secara tdk sedar, maka
kadangkala juga disebut sis. saraf involuntari.
 Hanya b’tanggungjawab t’hadap kawalan otot bebas &
kilang di dlm tubuh.

9.  Pusat tindakan pantulan dr sis. saraf autonomik blh
dibahagi kpd:
** Pusat autonomik tinggi - b’tempat di bbrp bhgian
otak, t’utamanya di hipotalamus.
** Pusat autonomik rendah – didpti di jirim kelabu
dlm saraf tunjang & di pangkal otak.
 M’gikut fungsinya, sis. saraf autonomik dibhgikan
kpd 2 bhgian:
** Sistem simpatetik
** Sistem parasimpatetik

10. P’BEZAAN ANT. SIS. SARAF
AUTONOMIK DGN SIS. SARAF YG
LAIN
 Sis. saraf autonomik m’gandungi saraf2 yg tdk
dikawal o otak, o itu, ia tdk dibekalkan o bhgian
t’kawal sis. saraf.
 Setiap struktur dlm badan dibekalkan o 2 kump.
gentian saraf iaitu menerusi saraf simpatetik &
saraf parasimpatetik.
 Impuls motor yg tiba di organ2 efektor &
otak/saraf tunjang bukan melalui 1 neuron tunggal
ttp melalui 1 rangkaian 2/3 neuron.

11.  Sis. saraf autonomik hanya m’punyai neuron2
motor shj.
 Badan sel neuron pertama dikenali sbg neuron
praganglion dan yg ke2 dikenali sbg neuron
pascaganglion.
 Badan sel neuron pascaganglion dlm sis. simpatetik
t’letak selari dgn ruas tulang belakang b’hampiran
dgn batang saraf tunjang manakala pd sis.
parasimpatetik yg dipanggil ganglion
parasimpatetik adalah t’tanam dlm dinding organ2
efektor yg dihubungi.

12. SISTEM SIMPATETIK
 T’letak di depan turus vertebra dan b’hubungan
serta b’sambung dgn sumsum tulang belakang
melalui fiber saraf.
 T’diri drp serangkaian urat kembar yg m’gandungi
ganglion2.
 Urat2 itu b’gerak dari dasar tengkorak ygg terletak
di depan turus vertebra, lantas berakhir dlm pelvis
di depan koksiks, sbg ganglion impar.

13.  Ganglion2 itu t’susun b’pasangan & disebarkan dr
kws2 berikut:
** Leher : 3 pasang ganglion servikal
** Dada : 11 pasang ganglion toraks
** Pinggang : 4 pasang ganglion lumbar
** Pelvis : 4 pasang ganglion sakral
** Di depan koksiks : ganglion impar
 Ganglion2 ini b’sambung erat dgn sis. saraf pusat
melalui sumsum tulang belakang, dgn m’gunakan
cabang2 p’hubung, yg b’gerak keluar dr sumsum
tulang belakang menuju ke ganglia, dan dr ganglia
masuk menuju ke sumsum tulang belakang.

14.  Ganglion simpatetik lainnya b’hubungan dgn 2
rangkaian besar ganglia ini, dan b’sama fibernya
m’bentuk pleksus simpatetik.
** Pleksus jantung t’letak dekat dasar jantung
serta m’garahkan cabang2nya ke situ dan ke
paru2.
** Pleksus seliak t’letak sebelah belakang perut &
m’bekalkan organ2 dlm rongga abdomen.
** Pleksus mesenterik t’letak di depan sakrum dan
m’bekalkan organ2 dlm pelvis.

15.  Saraf simpatetik mensarafi otot jantung, otot2
involuntary semua pembuluh darah, serta visera
seperti perut, pankreas dan usus.
 Ia m’bekalkan fiber motor kumuhan pd kelenjar
peluh, fiber motor pd otot involuntari dlm kulit, iaitu
arrectores pilorum serta m’gekalkan tonus semua
otot, termasuk tonus otot voluntari.

16. SISTEM PARASIMPATETIK
 T’bhgi kpd 2 bhgian yg t’diri drp saraf autonomik kranium
dan saraf autonomik sakral.
 Saraf kranial autonomik adalah saraf kranium ke3, ke7,
ke9 dan ke10.
 Saraf2 ini merupakan p’hubung, melalui mana fiber
parasimpatetik lalu dlm p’jlnannya keluar dr otak menuju
ke organ2 yg sebhgiannya dikawal olehnya.
 Fiber yg sampai ke fiber otot bulat pd iris, dan dgn
demikian merangsang gerakan2 yg menentukan ukuran
anak mata, m’gunakan saraf kranial ketiga, iaitu saraf
okulo-motor.

17.  Fiber otot motor kumuhan sampai ke kelenjar air liur
melalui saraf ketujuh, fasial, serta saraf ke9,
glossofaringeal.
 Saraf vagus atau saraf kranium ke10 adalah fiber saraf
autonomik yg t’besar.
 Kws p’gagihannya luas, serta fibernya disebarkan kpd
sejumlah besar kelenjar dan organ.
 P’gagihan ini b’gabung dgn p’yebaran fiber simpatetik.
 Saraf parasimpatetik sakral keluar dr sumsum tulang
belakang melalui daerah sakral.
 Saraf2 ini m’bentuk saraf pd visera pelvis & b’sama saraf
simpatetik m’bentuk pleksus yg m’bekalkan usus besar,
rectum & pundi kencing.

19. Fungsi
Sensori

20. DERIA UMUM
 Organ deria digunakan utk m’gesan rangsangan
luar dan gerak balas kerana m’punyai saraf2
reseptor.
 Manusia mempunyai 5 organ deria yang utama
iaitu:
** kulit
** hidung
** lidah
** telinga
** mata

21. DERIA SENTUH (KULIT)
 Organ deria sentuhan.
 Meliputi seluruh badan dan merupakan organ deria
yg t’besar di dlm badan kita.
 M’punyai reseptor2 yg peka t’hadap rangsangan
sejuk, panas, sakit, sentuhan, dan tekanan. Reseptor
adalah hujung saraf yang peka t’hadap rangsangan.
 Apb kulit menerima rangsangan, reseptor akan
m’hasilkan impuls. Impuls dihantar ke otak melalui
saraf tunjang dan kemudian ditafsirkan.

22.  Tindak balas rangsangan pada kulit ialah:
Rangsangan Reseptor
Deria Impuls
Otak
Gerak Balas Impuls Tafsiran

23. Bhgian badan yg b’lainan m’punyai kepekaan
rangsangan yg b’lainan krn kepekaan
b’gantung pd bil. reseptor & ketebalan
epidermis kulit. Kulit yg nipis m’punyai byk
reseptor. Hujung jari lebih peka drp tapak
kaki krn hujung jari m’punyai lebih byk
reseptor dan epidermisnya yg lebih nipis.
M’gawal suhu badan serta mencegah
kemasukan bacteria ke dlm badan.

24. STRUKTUR KULIT
MANUSIA

25. DERIA BAU (HIDUNG)
 Organ deria bau.
 Sel-sel bau atau reseptor bau t’letak di
bahagian atas rongga hidung.
 Sel-sel bau yg dirangsang akan m’geluarkan
impuls ke otak utk ditafsirkan.

26.  Tindak balas rangsangan pada hidung ialah:
Bau Larut dlm
Mukus Reseptor Bau
Impuls
Otak
Gerak Balas Impuls Tafsiran

27.  Kepekaan deria bau b’gantung pd kuantiti mukus
yg t’dapat di dlm rongga hidung. Kecekapan
menurun apb m’hidu t’lalu lama, rongga hidung
m’jadi t’lalu kering, m’hidap selesema, atau m’hidu
bau yg kuat spt. asid, ammonia, dan hidrogen
sulfida disedut.

28. DERIA RASA (LIDAH)
 Organ deria rasa.
 Reseptor2 rasa t’letak pd tunas rasa di p’mukaan
lidah.
 Lidah m’punyai reseptor2 yg dpt m’gesan rasa
manis, masin, masam, dan pahit.
 Makanan yg larut dlm air liur akan merangsangkan
tunas rasa dan m’hantar impuls ke otak utk
ditafsirkan.

29.  Tindak balas rangsangan pada lidah ialah:
Makanan Larut dlm air
liur
Reseptor
Rasa
Impuls
Otak
Gerak Balas Impuls Tafsiran

31. DERIA P’DENGARAN
(TELINGA)
 Organ deria p’dengaran yg peka kpd bunyi.
 T’diri drp 3 bhg: telinga luar, telinga tengah, dan
telinga dalam.

32.  fungsi bhg2 telinga adalah spt. di dlm jadual berikut:
Bahagian telinga Fungsi
Cuping telinga M’gumpulkan gelombang bunyi.
Salur auditori M’yampaikan gelombang bunyi ke gegendang
telinga.
Gegendang telinga B’getar m’gikut frekuensi bunyi & m’yampaikan
gelombang bunyi ke tulang osikel.
Tulang osikel M’guatkan getaran bunyi & m’hantar getaran
bunyi dr gegendang ke jendela bujur.
Tiub Eustachio M’gimbangkan tekanan udara di sebelah dalam
dan luar gegendang telinga.
Jendela bujur M’hantar getaran bunyi dr tulang osikel, ke dlm
koklea.
Koklea Menerima dan menukarkan getaran bunyi kpd
impuls.

33. Saraf auditori M’hantar impuls dr koklea dan salur separuh
bulat ke otak utk ditafsirkan.
Saraf separuh bulat Mengimbangkan badan.
 Apb gegendang telinga menerima gelombang
bunyi, getarannya akan dihantar ke tulang2
oksikel, tingkap bujur dan akhirnya ke koklea yg
m’gandungi sel-sel deria. Impuls yg t’hasil akan
dihantar ke otak utk ditafsirkan.

34.  Tindak balas rangsangan pada telinga ialah:
Bunyi Gegendang Tulang Osikel
Tingkap
Koklia Bujur
Impuls
Gerak Balas
Tafsiran
Reseptor
Bunyi
Impuls
Otak

35. DERIA P’LIHATAN (MATA)
 Struktur bhgian2 di dlm mata ialah:

36.  fungsi bhg2 mata adalah spt. di dlm jadual berikut:
Struktur Fungsi
Lapisan sklera Lapisan luar b’warna putih utk melindungi dan
m’gekalkan bentuk mata.
Lapisan koroid Lapisan tengah b’warna gelap utk m’bekalkan
makanan dan oksigen.
Lapisan retina Lapisan dlm yg b’fungsi utk m’gesan rangsangan
cahaya.
a. Bintik kuning Peka cahaya, m’fokuskan cahaya dan m’bentuk
imej.
b. Bintik buta Kws saraf optik yg tdk peka cahaya.
Kornea Lapisan lutsinar di hadapan mata utk m’benarkan
cahaya masuk & m’bantu m’fokuskan cahaya ke
atas retina.
Konjunktiva Lapisan epitelium nipis di hadapan mata utk
melindungi kornea.

37. Iris Lapisan koroid di hadapan mata utk m’gawal saiz
bukaan anak mata & m’yerap cahaya utk
m’gurangkan pantulan cahaya.
Kanta mata Kanta dwicembung lutsinar utk m’fokuskan dan
m’biaskan sinar cahaya ke atas retina.
Anak mata Bukaan di hadapan mata utk m’gawal jumlah
cahaya y masuk ke dlm mata.
Otot silia M’gawal ketebalan kanta mata.
Gelemair dan
gelemaca
Cecair lutsinar yg m’gekalkan bentuk mata &
m’bantu m’biaskan cahaya dan imej di retina.
Saraf optik M’hantarkan impuls ke otak.
Ligamen
penggantung
Memegang kanta mata.

38.  Sinaran cahaya yg masuk melalui anak mata akan
difokus o kanta mata dan m’jatuhkan imej di atas
retina. Imej pd retina akan merangsangkan
reseptor cahaya dan impuls akan dihantarkan ke
otak utk ditafsirkan.

39.  Tindak balas rangsangan pada mata ialah:
Cahaya Kanta mata
m’fokus
Imej pd
Retina
Reseptor
Impuls Cahaya
Otak
Tafsiran Impuls
Gerak balas

40. PENDENGARAN
 Suara ditimbulkan o getaran atmosfera yg dikenali sbg
gelombang suara, dgn kadar & isipadu b’beza-beza.
 Gelombang suara b’gerak melalui rongga telinga luar yg
m’yebabkan membran timpanik b’gerak.
 Getaran2 t’sebut selanjutnya dihantar menuju ke inkus
dan stapes, melalui malleus yg b’tembung pd membran
itu.
 Oleh krn gerakan2 yg timbul pd setiap tulang ini sendiri,
maka tulang2 itu m’perbesar getaran, yg kemudian
disalurkan melalui fenestra vestibular menuju perilimfa.

41.  Getaran perilimfa dihantar melalui membran menuju
endolimfa dlm saluran koklea, dan rangsangan sampai ke
hujung akhir saraf dlm organ Corti, untuk kemudian
dihantar menuju ke otak & saraf auditori.
 Deria pendengaran ditafsirkan o otak sbg suara yg
merdu/tdk, hingar-bingar/muzik.
 Gelombang suara yg tdk teratur m’hasilkan bunyi bising.
 Gelombang suara beritma teratur m’hasilkan bunyi
muzik yg merdu.
 Suara bergerak dgn kadar 343 meter per saat dlm udara
tenang, pd suhu 60°F (15°C - 16°C).

42. KESEIMBANGAN
 Saraf vestibular diagihkan hingga saluran
semibulatan, m’hantar impuls2 menuju ke otak.
 Impuls2 itu dibangkitkan dlm saluran tadi, krn
adanya perubahan kedudukan cecair dlm saluran2
itu yg m’punyai hubungan dgn kesedaran kedudukan
kepala t’hadap badan.
 Apb seseorg tiba2 ditolak ke arah satu sisi, maka
kepala orang itu cenderung utk serong ke arah lain
b’lawanan dgn arah badan yg ditolak utk m’gekalkan
keseimbangan, berat badan disesuaikan, posisi b’diri
dikekalkan & jatuhnya badan dpt dihindarkan.

43.  Perubahan kedudukan cecair dlm saluran
semibulatan inilah yg merangsang impuls, yg
segera dijawab o badan yg berupa gerakan refleks,
utk memindahkan berat badan serta m’gekalkan
keseimbangan.

44. Sekian,
terima kasih….