tai lieu co ban forex

www.dautungoaihoi.vn www.cafeforex.net
www.cafeforex.net Mong nhà ñ u tư chi n th ng
Gi i Thi u Sách: Giao D ch Ngo i H i
Kinh doanh t giá h i ñoái là m t lĩnh v c kinh doanh m i phát tri n m nh m trên toàn th gi i trong vòng m t th p k
nay. Không gi ng như kinh doanh ch ng khoán là b n ph i có ñ ti n ñ mua/bán ch ng khoán, b n ph i m tài kho n
t i m t sàn giao d ch c d nh, b n ph i ch kh p l nh, b n ch ñư c giao d ch vào gi làm vi c qui ñ nh (ví d như
Vi t Nam, sàn giao d ch ch ho t ñ ng vào bu i sang t th hai ñ n th sáu mà thôi), n u b n ñang có m t công vi c n
ñ nh thì s khó dàn x p ñ giao d ch. Đ c bi t là b n s không th nào bi t h t ñư c nh ng trò chơi c a các ñ i gia trên
sàn ch ng khoán, nói chung là b n thi u nh ng thông tin ñ xác ñ nh s trung th c c a nh ng bi n ñ ng trên th
trư ng ch ng khoán. Đó cũng chính là nh ng h n ch mà th trư ng ch ng khoán d n d n m t ñi s h p d n c a nó.
Đ i v i nh ng nhà kinh doanh nh y bén, năng ñ ng, h c n tìm m t cu c h p bình ñ ng hơn và trung th c hơn ñ h
có cơ h i th hi n kh năng và ñ t ñư c ư c v ng làm giàu c a mình. Th trư ng ngo i h i (foreign exchange market,
vi t t t là Forex market) ñã cho h cơ h i ñó.
Tài li u này dành cho b t c nhà ñ u tư cá nhân nào (là doanh nhân ho c chưa ph i là doanh nhân) không phân bi t
tu i tác hay trình ñ văn hoá nhưng dám ñ i ñ u v i th thách, b ng tài năng và trí tu c a mình, ñ c s v i các nhà
giao d ch th gi i ñ tim ki m ngo i t v cho ñ t nư c. M t kho n thu nh p c c kì h p d n, vư t xa trí tư ng tư ng
c a b n là ph n thư ng cho nh ng ai dám ư c mơ và quy t tâm th c hi n nh ng gì mình mu n m t cách thông minh
nh t.
Hi v ng r ng sau khi ñ c quy n sách nh này, các b n s c m nh n ñư c m t chân tr i m i ñang m ra cho khát v ng
làm giàu c a mình. V i phương châm h c ñ làm, quy n sách bao g m nh ng ki n th c cơ b n nh t c a quá trình giao
d ch, mong r ng các b n s áp d ng ñư c nó khi ra các quy t ñ nh kinh doanh c a mình.
M c l c:
L i nói ñ u
Chương 1: Nh p môn kinh doanh Forex
Chương 2: Cơ s hình thành và kinh doanh th trư ng ngo i h i
Chương 3: Cơ s ti n hành giao d ch
Chương 4: Các lo i bi u ñ (Charts)
Chương 5: Bi u ñ cây n n trong giao d ch
Chương 6: M c sàn, m c tr n, ñư ng xu hư ng và kênh xu hư ng
Chương 7: Đư ng trung bình ñ ng (Moving Averages)
Chương 8: Fibonacci
Chương 9: M t s công c ch th thông d ng
Chương 10: Công c ch th dao ñ ng và ch th t c ñ thay ñ i
Chương 11: Nh ng m u bi u ñ quan tr ng
Chương 12: Nh ng ñi m xoay (Pivot Points)
Chương 13: Sóng Elliott (Elliott wave)
Chương 14: S d ng nhi u khung th i gian trong giao d ch Forex
Chương 15: Làm th nào ñ c bi u ñ và ph n ng hi u qu
Chương 16: T o ra h th ng giao d ch c a b n
Chương 17: Ch n gi giao d ch trên th trư ng
Chương 18: Qu n lí ti n
Chương 19: L p k ho ch giao d ch và giao d ch theo k ha ch
Chương 20: Chi n lư c giao d ch
Chương 21: C m nang giao d ch trên th trư ng Forex.
GI I THI U THÊM V TH TRƯ NG NGO I H I
Forex là t vi t t t c a c m Foreign Exchange: trao ñ i ngo i t ho c ngo i h i, còn ñư c vi t t t là FX hay spot FX.
Đây là th trư ng tài chính l n nh t th gi i, v i s lư ng ti n giao d ch m i ngày ñã lên d n 1.95 nghìn t USD (2006).
N u b n so sánh v i th trư ng ch ng khoán New York 25 t USD giao d ch m i ngày, b n s có th tư ng tư ng ñư c
th trư ng này kh ng l như th nào.
Th trư ng trao ñ i ngo i t (Forex) là th trư ng ti n t gi a các ngân hàng ñư c thành l p vào năm 1971 khi t l trao
ñ i trôi n i ñư c c th hoá. Th trư ng là m t ph m vi ho t ñ ng trong ñó ti n t c a m i qu c gia ñư c trao ñ i v i
nhau và là nơi ñ th c hi n vi c kinh doanh qu c t .
Forex là m t nhóm g m kho ng 4500 t ch c giao d ch ti n t , các ngân hàng qu c t , các ngân hàng trung tâm c a

chính ph và các công ty thương m i. Vi c chi tr cho xu t nh p kh u cũng như vi c mua bán tài s n ñ u ph i thông
qua th trư ng trao ñ i ngo i t . Đây ñư c g i là th trư ng trao ñ i ngo i t "tiêu th ". Cũng có nh ng ño n ñ u cơ
trong nh ng công ty Forex ñó là s phơi bày v tài chính r ng l n ñ các n n kinh t nư c ngoài tham gia vào Forex
ñ bù ñ p nguy cơ r i ro c a vi c ñ u tư qu c t .
Hàng hóa trên th trư ng Forex
V y “hàng hóa” c a th trư ng FOREX là gì? Câu tr l i là TI N. Giao d ch ngo i h i là ho t ñ ng giao d ch mua m t s
lư ng ti n này và bán m t s lư ng ti n khác di n ra cùng th i ñi m. Ti n ñư c giao d ch thông qua ngư i môi gi i
ho c tr c ti p theo t ng c p; ví d c p EUR/USD hay GBP/JPY.
Ho t ñ ng giao d ch FOREX có th s ph c t p ñ i v i nhi u ngư i vì h không th mua bán t n tay b t kì th gì trong
th trư ng. Đơn gi n b n hãy nghĩ vi c mua 1 ñ ng ti n nào ñó như là mua c ph n c a 1 ñ t nư c. Khi b n mua ñ ng
Yên Nh t, b n ñang tác d ng ñ n t giá ngo i h i c a Nh t và gián ti p lên Kinh t Nh t, do giá tr c a ñ ng ti n là s
ph n chi u ñánh giá c a th trư ng v “s c kh e” trong hi n t i và trong tương lai c a m t qu c gia.
T ng quan, t giá c a m t lo i ti n t so v i m t lo i ti n t khác là s ph n chi u các y u t c a m t nên kinh t khi so
sánh v i m t n n kinh t khác.
Không như các th trư ng tài chính khác, FOREX cũng không có m t trung tâm tài chính hay giao d ch nào c . Th
trư ng ngo i h i là th trư ng “liên ngân hàng”, và d a trên giao d ch ñi n t gi a h th ng n i k t các ngân hàng v i
nhau, và ho t ñ ng su t 24 gi trong ngày,
Đ i tư ng tham gia Forex
Trong th p k trư c, ch có nh ng “gã kh ng l ” m i gia nh p th trư ng này ñư c. Đi u ki n t i thi u n u b n mu n
giao d ch trong th i gian ñó là b n ph i có t 10 ñ n 50 tri u USD ñ b t ñ u. FOREX ra ñ i lúc ñ u nh m m c ñích
ñáp ng nhu c u c a các ngân hàng và các công ty kh ng l trong ngành, không ph i là nh ng “chàng tí hon”. Tuy
nhiên, v i s h tr kì di u c a Internet, h th ng giao d ch tr c tuy n, các công ty giao d ch ñã ra ñ i cho phép m
nh ng tài kho n “l ” cho chúng ta. Ngày nay, nh ng nhà môi gi i trên th trư ng ñư c phép phá v nh ng ñơn v giao
d ch r ng l n và cho phép nh ng giao d ch nh có cơ h i ñ mua và bán b t c s nào trong nh ng giá tr nh hơn này
(lots).
Ngân hàng thương m i có 2 vai trò trong th trư ng Forex
1. Làm cho vi c giao d ch gi a hai bên tr nên d dàng, ví d như nh ng công ty mu n trao ñ i ti n t (ngư i tiêu th ).
2. Đ u cơ b ng cách mua và bán ti n t . Ngân hàng có vai trò trong nh ng ñơn v ti n t nh t ñ nh b i vì ngư i ta tin
r ng trong tương lai chúng s có giá cao hơn (n u mua tr ) và th p hơn (n u bán s m). Ngư i ta th ng kê r ng 70%
l i t c thư ng niên c a nh ng ngân hàng qu c t ñư c sinh ra t vi c ñ u cơ ti n t . Nh ng ñ u cơ khác bao g m
nh ng nhà giao d ch thành công nh t trên th gi i ví d George Soros.
Lo i th 3 c a Forex bao g m nh ng ngân hàng trung ương c a các qu c gia khác gi ng như ngân hàng d tr liên
bang M . H tham gia Forex ñ ñ m b o l i nhu n tài chính c a qu c gia h . Khi ngân hàng trung tâm mua và bán ti n
t ho c ngo i t thì m c ñích là ñ gi v ng giá tr ñ ng ti n c a ñ t nư c h .
Forex r t r ng và có r t nhi u ngư i tham gia ch không ph i m t ngư i, ch có nh ng ngân hàng trung tâm c a chính
ph m i có th ki m soát th trư ng. So sánh v i m c giao d ch trung bình h ng ngày 300 t ñô c a th trư ng Trái
phi u chính ph và kho ng 100 t ñô ñư c giao d ch trên th trư ng ch ng khoán M thì Forex r t l n vì ñã vư t qua
m c 1.9 nghìn t ñô m i ngày (2006).
Phương ti n ñ tham gia th trư ng
T “th trư ng” là s nh m tên nh nhàng trong vi c mô t giao d ch Forex. Không có v trí money_coin.jpgtrung tâm
cho vi c ho t ñ ng giao d ch vì nó ñã có trong nh ng th trư ng ti n t tương lai. Giao d ch ñư c th c hi n qua ñi n
tho i và thông qua nh ng máy vi tính hàng trăm v trí trên kh p th gi i. Ph n l n giao d ch ñư c th c hi n gi a
kho ng 300 ngân hàng qu c t l n nơi s h u nh ng giao d ch cho công ty l n, chính ph và cho chính tài kho n c a
h . Nh ng ngân hàng này ti p t c cung c p giá (“bid” ñ mua và “ask” ñ bán) v i nhau và v i nh ng th trư ng r ng
hơn. Ch s g n ñây nh t t 1 trong nh ng ngân hàng này ñư c xem là giá hi n t i trên th trư ng c a ñ ng ti n ñó.
Nh ng d ch v báo cáo d li u riêng khác nhau cung c p nh ng thông tin v giá c “tr c ti p” thông qua internet.
T t c nh ng gì b n c n khi giao d ch là m t chi c máy vi tính, k t n i Internet, và nh ng thông tin v th trư ng.

Đ ng ti n nào ñư c giao d ch?
7 lo i ti n ñư c giao d ch thư ng xuyên nh t trên th trư ng là : Dollar, Euro, Yen, B ng Anh, Franc. Kí hi u các lo i
ti n g m 3 ch cái, trong ñó 2 ch cái ñ u tiên là vi t t t c a tên qu c gia và ch cái cu i cùng là tên c a lo i ñ ng ti n
giao d ch
Khi nào thì giao d ch x y ra?
Th trư ng FOREX r t ñ c bi t so v i các th trư ng khác trên th gi i. Nó cũng tương t như 1 ñ i siêu th Wal-mart
nơi m i ngư i có th ra vào 24 gi /ngày. Và m t nơi nào ñó trên th gi i, ho t ñ ng giao d ch s di n ra thông qua
vi c mua bán ngo i t v i ngân hàng, t i t t c các múi gi ngày và ñêm, và ch ng ng ho t ñ ng trong m t th i gian
ng n cu i tu n. B n có th giao d ch b t kì gi nào trong ngày tùy b n có thói quen làm vi c ban ñêm hay bu i sáng.
Th trư ng ngo i h i
Th trư ng ngo i h i ñã vư t lên t t c các th trư ng khác ñ tr thành th trư ng tài chính l n nh t và ph bi n nh t
trên th gi i, ñư c giao d ch b i hàng tri u cá nhân và t ch c qu c t . T i ñây, ngu i tham gia s quy t ñ nh ch th
giao d ch, tùy vào ñi u ki n, giá c và uy tín c a ñ i tư ng.
Bi u ñ dư i ñây th hi n ho t ñ ng giao d ch ngo i h i toàn c u. USD là ñ ng ti n ñư c giao d ch ch y u, k ñ n là
EURO và Yên Nh t ñ ng v trí th 3.
T i sao l i giao d ch ngo i h i?
Dư i ñây là nh ng thu n l i và giá tr c a th trư ng Forex, là nh ng lý do t i sao m i ngư i ch n giao d ch trong th
trư ng này:
* Không phí d ch v : Không phí trao ñ i, không phí thanh toán, không phí chính ph , không phí môi gi i. Ngư i môi gi i
s ñư c trích t phí giao d ch thông qua ñi m “bid-ask” (trung bình 3-5 pips)
* Không qua trung gian ñ t l nh: Giao d ch ti n t không c n trung gian và cho phép khách hàng giao d ch tr c ti p v i
th trư ng và ñư c c p nh t thông tin tr c ti p v giá và t giá các c p ti n t .
* Không gi i h n giao d ch: trong các th trư ng khác h p ñ ng giao d ch ñư c gi i h n b i t l nh t ñ nh ( ví d h p
ñ ng quy n ch n tương lai ñ i v i vàng là 5000 ounces). Trong Forex, có th giao d ch v i ch m t tài kho n nh 300$.
* Phí giao d ch th p: Phí giao d ch cho các tài kho n nh ( bid/ask spread) ch kho ng 0.1% v i nh ng ñi u ki n
thư ng. Tài kho n càng l n phí giao d ch càng th p.
* Th trư ng giao d ch 24h: Không ph i ch ñ i gi th trư ng m c a và ñóng c a. Giao d ch t t i CN ñ n trưa th 6
gi EST, có th nói th trư ng FOREX không bao gi ng . Đây là thu n l i l n ñ i v i nh ng ngư i mu n giao d ch
trong th i gian r nh ho c th i gian thích h p nh t trong ngày, b i vì b n có th ch n giao d ch b t kì lúc nào (sáng,
trưa, t i ho c ñêm)
* Không ai có kh năng ñ nh hư ng th trư ng: Th trư ng Forex quá l n và quá nhi u ngư i tham gia nên không ai ,
cho dù c 1 ngân hàng , có th ki m soát giá tr trư ng trong dài h n. S can thi p c a ngân hàng trung ương ch có
tác d ng trong ng n h n và không hi u qu . Ngân hàng trung ương ngày càng có ít tác ñ ng hay can thi p vào th
trư ng toàn c u.
* Access (Truy c p): Forex ñư c m 24h/ngày t kho ng 6g chi u Ch Nh t t i kho ng 3g chi u Th Sáu. Nh ng
ngư i giao d ch riêng l có th ñ i phó v i tin t c khi nó ñư c tung ra còn hơn là ñ i ti ng chuông m c a c a nh ng
th trư ng khác lúc m i ngư i ñ u có nh ng tin t c gi ng nhau. Đi u này cho phép nh ng ngư i giao d ch tham gia
trư c khi tin t c chi ti t ñư c phân tích trên t l giao d ch. Liquidity cao và giao d ch 24 gi cho phép nh ng ngư i
tham gia th trư ng vào và thoát ra b t c lúc nào. Có nhi u nhà Môi gi i phân ph i Forex t ng vùng, t ng trung tâm
th trư ng chính (Tokyo, Hong Kong, Sydney, Paris, London, M , v.v…) s n sàng ti p t c ñưa ra giá mua và bán.
* Đ thanh kho n cao: B i vì th trư ng Forex quá l n, nó cũng r t d thanh kho n. Đi u này giúp b n nhanh chóng
th c hi n giao d ch ch v i 1 cú nh p chu t trong ñi u ki n bình thư ng. B n có th mua bán ngay l p t c tùy ý. B n
không bao gi b “k t” trong th trư ng. B n cũng có th thi t l p ch ñ t ñ ng cho sàn giao d ch k t thúc l nh giao
d ch khi b n ñã ñ t ñư c l i nhu n mong mu n ( ñ nh m c lãi) ho c ñóng khi th trư ng d ch chuy n ngư c chi u mong
mu n ( ch ng l )
* Th trư ng 2 m t: ti n ñư c giao d ch theo c p, ví d : ñô/yên, ho c ñô/ñ ng Th y S . M i v trí liên quan ñ n vi c bán
ñ ng ti n này và mua ñ ng ti n kia. N u ngư i giao d ch tin r ng ñ ng Th y S s cao giá hơn ñô, h có th bán ñô và

mua ñ ng Th y S (bán s m). N u ngư i khác tin ngư c l i thì h s mua ñô và bán ñ ng Th y S (mua và tr ). Kh
năng l i nhu n t n t i vì t giá trao ñ i (giá c ) luôn luôn dao ñ ng. .Giao d ch Forex cho phép thu l i t 2 phía c tăng
và gi m giá tr ti n t liên quan t i ñô. Trong m i giao d ch ti n t , m i bên ñ u có ñư c và m t.
* Excution Quality: B i vì Forex r t hay thay ñ i, h u h t nh ng giao d ch có th ñư c th c hi n v i giá c a th trư ng
hi n t i. Trong t t c nh ng th trư ng di chuy n nhanh, không th tránh ñư c r i ro trong t t c các giao d ch (ch ng
khoán, b t ñ ng s n, v.v…) nhưng có th ñư c tránh b ng 1 vài chương trình ph n m m c a nhà môi gi i ti n t , các
chương trình này s thông báo cho b n bi t giá nh p vào chính xác trư c khi th c hi n l nh. B n ñư c phép ch n
tránh ho c ch p nh n r i ro. Kh năng thanh kho n c a th trư ng Forex r ng l n ñ ra nh ng kh năng kh p l nh có
ch t lư ng cao.
Giao d ch ñư c xác nh n ngay l p t c và ngư i giao d ch qua Internet ch vi c in 1 b n sao c a màn hình máy vi tính
ñ ghi chép l i t t c ho t ñ ng giao d ch. Nhi u ngư i cho r ng ñ c ñi m c a vi c giao d ch b ng Internet an toàn hơn
so v i vi c s d ng ñi n tho i ñ giao d ch. Nh ng hãng n i ti ng như Charles Schwab, Quick $ Reilly và T.D.
Warehouse ñ ngh giao d ch qua Internet.
H s không m o hi m danh ti ng c a h n u d ch v Internet không ñáng tin c y và an toàn. Trong tình hu ng xu t
hi n v n ñ v k thu t, máy vi tính t m th i ng ng ho t ñ ng, nhưng v i h th ng ñ t l nh (ordering) c a nhà môi gi i
(broker), ngư i giao d ch có th ngay l p t c g i ñi n tho i cho broker ñ vào ho c thoát ra kh i giao d ch.
H th ng vi tính c a nhà môi gi i (broker Internet) ñư c b o v b i nh ng b c tư ng l a ñ gi cho thông tin v tài
kho n không b dòm ngó. M i quan tâm l n nh t c a broker là s an toàn c a tài kho n. H ph i th c hi n nhi u bư c
ñ l ai tr b t kỳ hi m h a nào ñi theo vi c giao d ch trên Internet.
Ngư i giao d ch Forex trên Internet không ph i g i ñi n tho i cho broker. S lo i tr ngư i trung gian (broker salesman)
làm gi m chi phí, làm cho ti n trình ñ t l nh nhanh hơn và h n ch kh năng hi u l m.
* Tính t p trung (Focus): Thay vì c g ng ch n 1 ch ng khoán, 1 kh ư c, qu h tương ho c b t ñ ng s n t hàng
ch c ngàn th có s n trên th trư ng, nh ng ngư i giao d ch Forex ch t p trung vào 1 t i 4 ñ ng ti n. Nh ng ñ ng d
thay ñ i và thông d ng là: Yên Nh t, b ng Anh, ñ ng Th y S và Euro. Nh ng ngư i giao d ch thành công cao là
nh ng ngư i t p trung vào s lư ng ñ u tư có gi i h n. Nh ng ngư i m i b t ñ u Forex thư ng t p trung vào 1 ñ ng
ti n và sau ñó k t h p t 1 ñ n 3 ñ ng trong ho t ñ ng giao d ch.
* Tính xu hư ng (Trendiness): Trong 1 kho ng th i gian l ch s , ti n t ñã kh ng ñ nh xu hư ng là quan tr ng. M i
ñ ng ti n có “tính cách” riêng c a nó và ñưa ra ch 1 xu hư ng, b t k nh ng cơ h i giao d ch ña d ng trong th trư ng
ñ c ñi m Forex.
T t c các l nh ph i ñư c ñ t thông qua sàn giao d ch. Đ giao d ch ti n t b n ph i c n 1 sàn giao d ch ti n t Forex.
H u h t nh ng công ty giao d ch có nh ng yêu c u v tài kho n ký qu khác nhau. B n c n ph i h i h nh ng yêu c u
v tài kho n ký qu n u mu n tham gia giao d ch ti n t thông qua sàn giao d ch c a h .
Tài kho n
Giao d ch trên Forex c n 1 tài kho n ký qu . Khi là ngư i giao d ch ñ u cơ, b n s không chuy n như ng s n ph m mà
b n ñang giao d ch. Khi là ngư i giao d ch trong ngày, b n ch gi v trí giao d ch t vài phút ñ n vài gi , sau ñó b n
ph i ñóng l nh và k t thúc giao d ch.
Tài kho n ký qu không khác gì 1 kh ư c v thành tích. T t c giao d ch ñ u c n tài kh an ký qu . Khi có lãi, h ñ lãi
vào tài kho n ký qu c a b n ngay trong ngày. Khi thua, h c n 1 tài kho n ñ l y ra s ti n l mà b n ph i ch u. Tài
kho n ñư c thi t l p hàng ngày.
Kho n kí quĩ trong giao d ch ngo i h i, m t kho n ti n kí quĩ nh có th giúp b n giao d ch trên m t kho n ti n l n hơn
nhi u. S c b t cho phép ngư i giao d ch có th thu ñư c l i nhu n kh ng l trên kho n ti n ñ u tư nhưng r i ro có gi i
h n. M t ví d , ngư i môi gi i ñ ngh b n 1 s c b t 200:1, có nghĩa là v i 500$ ti n kí quĩ b n có th giao d ch trên s
ti n 100.000$. Nhưng s c b t là con dao 2 lư i, vì n u không qu n lý r i ro t t, s c b t càng cao thì r i ro càng l n và
b n có th m t kho n ti n kĩ quí trư c khi b t ñ u thu ñư c l i nhu n.
M t ph n r t quan tr ng c a vi c giao d ch là l y ra ph n th ng hay ti n lãi c a b n. Khi ñ n lúc l y ra ph n c a b n
trong tài kho n ký qu , t t c nh ng ñi u b n c n ph i làm là liên l c v i broker c a b n và yêu c u h g i cho b n s
ti n b n yêu c u, h s g i chi phi u cho b n. H cũng có th chuy n ti n cho b n.
* Tài kho n “ o”, tin t c, bi u ñ và phân tích: h u h t các sàn giao d ch và môi gi i ñ u h tr b n giao d ch b ng tài
kho n o ñ th c t p trư c khi chơi th t, và cung c p cho b n nh ng tin nóng cũng như nh ng công c h tr . Đó là
nh ng ngu n tài nguyên h u ích giúp b n tích lũy kinh nghi m v i ti n “ o” trư c khi b t ñ u chơi th t s .

* Tài kho n “mini”: B n có th nghĩ r ng m i b t ñ u chơi mà ñ u tư nhiêu ti n s d n ñ n thua l . Th t s là không
như v y. Các nhà môi gi i s h tr b n chơi v i các tài kho n “mini” v i s v n ban ñ u ch 3000-5000$. Đi u này
giúp cho FOREX ngày càng kh thi hơn v i nh ng cá nhân không mu n ñ u tư chi phí kh i s ban ñ u quá cao.
V y b n ñ u tư như th nào?
Tài kho n mini ban ñ u có th là m t l a ch n t t cho b n. Đ ng cư i, vi c này cũng gi ng như vi c giúp b n “b t
l nh” trư c khi xu ng h bơi ! Trong Forex, b n s t quy t ñ nh bao nhiêu ti n trong m t l n giao d ch. Tuy nhiên,
chúng tôi khuyên b n nên chơi v i m t t l nh trong kho n ti n ñ u tư mà b n có.
Chương I : Các ki u bi u ñ
1.1 Line Charts (Bi u ñ ñư ng k ñơn)
M t bi u ñ ñư ng k ñơn n i t m t ñi m giá ñóng (closing price) t i m t ñi m giá ñóng k ti p. Khi k t h p thành m t
ñư ng k ñơn, chúng ta có th nhìn th y quá trình bi n ñ i giá t ng quát theo th i gian c a m t c p ti n t . VD bi u ñ
ñư ng k c a E/U :
1.2 Bar Charts (Bi u ñ thanh)
M t bi u ñ thanh cũng hi n th các giá ñóng, trong khi ñó ñ ng th i hi n th các giá m (opening price) cũng như giá
cao (high price) và giá th p (low price). G c c a thanh ñ ng ch giá trao ñ i th p nh t t i th i ñi m ñó, trong khi ng n
c a thanh ch giá cao nh t ñư c tr . Vì v y, thanh ñ ng ch kho ng giá trao ñ i c a c p ti n. Nhánh ngang bên trái
thanh ñ ng là giá m , và nhánh ngang bên ph i là giá ñóng.
Bi u ñ thanh cũng ñư c g i là bi u ñ “OHLC” (Open, High, Low, Close) b i vì nó ch ra giá m , giá cao, giá th p và
giá ñóng.
Open: The little horizontal line on the left is the opening price. Giá m là ñư ng ngang nh bên trái
High: The top of the vertical line defines the highest price of the time period. Giá cao là ñ nh c a ñư ng ñ ng xác ñ nh
giá cao nh t trong kho ng th i gian.
Low: The bottom of the vertical line defines the lowest price of the time period. Giá th p là ñáy c a ñư ng ñ ng xác
ñ nh giá th p nh t trong kho ng th i gian.
Close: The little horizontal line on the right is the closing price.Giá ñóng là ñư ng ngang nh bên ph i
Ghi chú: m t thanh là m t kho ng th i gian có th là 1 ngày, 1 tu n ho c 1 gi .
1.3 Candlestick Charts (Bi u ñ giá ñ )
Bi u ñ giá ñ hi n th cùng thông tin như m t bi u ñ thanh, nhưng theo m t ñ nh d ng ñ h a ñ p hơn. Các thanh
giá ñ v n ch kho ng giá cao ñ n giá th p b ng m t ñư ng ñ ng.
Tuy nhiên, trong bi u ñ giá ñ , m t hình ch nh t gi a ch kho ng gi a giá m và giá ñóng. Theo thông t c, n u
hình ch nh t ñư c làm ñ y ho c có màu thì giá ñóng th p hơn giá m .
Trong ví d bên dư i, màu ñen là ñư c làm ñ y. Đ i v i hình ch nh t ñen, ñ nh c a ch nh t là giá m và ñáy là giá
ñóng. If giá ñóng cao hơn giá m thì ch nh t s tr ng ho c không màu.
Chúng ta không mu n s d ng các giá ñ tr ng và ñen. Chúng ta c m th y d nhìn hơn v i ñ th màu.
Chúng ta thay th màu xanh cho tr ng và màu ñ cho ñen. Có nghĩa là n u giá ñóng cao hơn giá m thì màu xanh.
N u giá ñóng th p hơn giá m thì màu ñ . Trong các ph n sau b n s th y cách s d ng giá ñ xanh và ñ s cho
phép b n nhìn bi u ñ nhanh hơn, như nhìn th u xu hư ng lên ho c xu ng và các ñi m có kh năng ñ o hư ng.
M c ñích c a ñ thì giá ñ hoàn toàn là ph c v cho vi c quan sát, b i vì các thông tin hi n th gi ng như bi u ñ thanh
OHLC. Ưu ñi m c a bi u ñ giá ñ là :

• Các giá ñ d hi u và thu n ti n ñ i v i ngư i m i b t ñ u ñ tính toán phân tích ñ th
• Các giá ñ d s d ng. M t c a b n s thích ng nhanh chóng v i các thông tin trong ký hi u thanh
• Các giá ñ và các m u giá ñ có tên d nh ch ng h n như sao băng (shooting star)
• Các giá ñ thì thu n ti n cho vi c xác ñ nh các ñi m ñi u ch nh c a th trư ng – các ñ o hư ng t m t xu
hư ng tăng thành m t xu hư ng gi m ho c ngư c l i.
Bây gi b n ñã bi t t i sao các giá ñ r t hay và chúng ta s s d ng bi u ñ giá ñ cho h u h t các ví d v sau.
Tóm t t :
• Có 03 lo i bi u ñ :
o Bi u ñ ñư ng ñơn
o Bi u ñ thanh
o Bi u ñ giá ñ
T bây gi chúng ta s s d ng bi u ñ giá ñ
Chương II : Giao d ch v i bi u ñ giá ñ
Chúng ta ñã ñ c p v n t t v bi u ñ giá ñ trong bài trư c, bây gi chúng ta s ñi sâu hơn và bàn lu n thêm v
bi u ñ giá ñ . Trư c h t hãy ôn l i.
2.1 Giá ñ là gì?
Cách ñây hơn 200 năm, ngư i Nh t ñã s d ng ki u phân tích k thu t c a h trong th trư ng g o. Ki u phân tích
này ñã phát tri n thành k thu t giá ñ hi n ñư c s d ng trên th gi i. Bi u ñ giá ñ là m t công c ñ c l p h u
ích. Bi u ñ giá ñ có th ñư c k t h p v i các công c k thu t khác ñ t o ra m t k thu t khác. S ph i h p các
giá ñ có th ñưa ra m t chu kỳ th ng nh t. Ngoài ra, các giá ñ có th ch ra m t bi n ñ ng gía.
Các giá ñ ñư c hình thành b ng cách s d ng giá m , giá cao, giá th p và giá ñóng.
N u giá ñóng trên giá m có m t giá ñ tr ng. N u giá ñóng dư i giá m ta có m t giá ñ ñen. Ph n ch nh t tr ng
ho c ñen c a giá ñ ñư c g i là thân.
Các ñư ng bên trên và bên dư i thân ñ i di n cho kho ng giá cao/giá th p và ñư c g i là bóng.
Giá cao ñư c ñánh d u b i ñ nh c a bóng trên và giá th p là ñáy bóng dư i
Đi u này cung c p cho b n thông tin quan tr ng v ñ ng thái c a giá và t o thành b n ch t c a giá ñ .
2.1.1 Thân dài ñ i l p v i thân ng n
Thân dài hơn ch áp l c mua ho c bán m nh hơn. Ngư c l i các giá ñ ng n hơn ch s bi n ñ ng giá ít hơn và mô t
m t s do d gi a tăng giá (ñ u cơ, bulls) và gi m giá (bán tháo, bears). Bull là ngư i mua, bear là ngư i bán.
Các giá ñ tr ng dài hi n th áp l c mua m nh. Giá ñ tr ng dài hơn, hơn n a giá ñóng bên trên giá m . Đi u này
ch ra r ng giá tăng ñáng k t giá m ñ n giá ñóng và ngư i mua nhi u hơn. Nói các khác, ngư i mua ñang ch ng
l i ngư i bán.
Giá ñ ñen dài ch áp l c bán m nh. Giá ñ ñen dài hơn, hơn n a giá ñóng bên dư i giá m . Đi u này ch r ng giá
gi m nhi u t giá m và ngư i bán nhi u hơn. Nói cách khác, ngư i bán ñang giành gi t ngư i mua.
2.1.2 Bóng dài ñ i l p v i bóng ng n
Bóng trên và bóng dư i c a giá ñ có th cung c p thông tin giá tr v phiên giao d ch. Bóng trên mô t phiên giao
d ch cao và bóng dư i là phiên giao d ch th p.
Giá ñ v i bóng ng n ch r ng ph n l n ho t ñ ng giao d ch ñư c gi i h n g n giá m và giá ñóng.

Giá ñ v i bóng dài ch r ng ho t ñ ng giao d ch ñư c m r ng so v i giá m và giá ñóng.
Giá ñ v i bóng trên dài và bóng dư i ng n ch r ng ngư i mua chi m ưu th trong kỳ giao d ch và giá ñ t mua cao
hơn. Tuy nhiên, ngư i bán sau ñ y giá xu ng kh i m c cao và giá ñóng y u t o ra bóng trên dài.
Trong trư ng h p khác, giá ñ v i bóng dư i dài và bóng trên ng n ch r ng ngư i bán chi m ưu th trong phiên
giao d ch và khi n cho giá th p hơn. Tuy nhiên, ngư i mua sau ñ t l i giá mua cao hơn vào cu i kỳ giao d ch và giá
ñóng cao (m nh) t o ra bóng th p dài.
2.2 Các m u cơ b n
2.2.1 Marubozu
Marubozu nghĩa là không có bóng trên thân. Giá th p và giá cao ñư c mô t b i giá m và giá ñóng
M t Marubozu tr ng là m t thân tr ng dài không có bóng ch xu hư ng ñ u cơ (tăng giá). Nó hình thành khi giá m
b ng giáth p và giá ñóng b ng giá cao. Đi u này ch ra r ng ngư i mua ñi u khi n ho t ñ ng giá t giao d ch ñ u
tiên ñ n giao d ch cu i cùng. Nó thư ng tr thanh ph n ñ u tiên c a m t th i kỳ tăng giá kéo dài ho c m t m u
chuy n sang hư ng tăng giá.
M t Marubozu ñen là m t thân ñen dài không bóng. Nó hình thành khi giá m b ng giá cao và giá ñóng b ng giá
th p. Đi u này ch r ng ngư i bán ñi u khi n ho t ñ ng giá t phiên giao d ch ñ u ñ n cu i. Nó thư ng ñưa ñ n th i
kỳ gi m giá kéo dài ho c ñ i sang hư ng gi m giá.
2.2.2 Spinning Tops
Giá ñ v i m t bóng trên dài, bóng dư i dài và thân nh ñư c g i là ñ nh xoay. Màu c a thân không quan tr ng l m.
M u này ch s gi ng co gi a xu hư ng tăng giá và gi m giá.
M t thân nh ch s bi n ñ ng nh gi a giá m và giá ñóng, và bóng ch r ng c ngư i mua và ngư i bán tích c c
ho t ñ ng trong su t phiên giao d ch. M c dù phiên giao d ch m và ñóng v i m t chút ít bi n ñ ng, giá bi n ñ i
ñáng k cao hơn và th p hơn trong kỳ giao d ch. C ngư i bán cũng như ngư i mua không th giành ñư c quy n
ki m soát cao hơn và k t qu là t m ngưng (gi i lao, standoff).
Sau m t giá ñ tr ng dài ho c m t giai ño n tăng giá dài (tăng trư ng), m t spinning top ch s y u ñi gi a ngư i
mua và m t thay ñ i ti m năng ho c s gián ño n trong xu hư ng.
Sau m t giá ñ ñen dài ho c m t giai ño n suy gi m dài, m t ñ nh xoay ch s y u ñi gi a ngư i bán và m t thay
ñ i ti m năng ho c s gián ño n trong xu hư ng.
2.2.3 Doji
Đư ng Doji là m u v i cùng giá m và giá ñóng.
Theo lý tư ng, giá m và giá ñóng nên b ng nhau. M t doji v i giá m và giá ñóng b ng nhau s ñư c ưu tiên, ñi u
này quan tr ng ñ n m ñư c b n ch t c a giá ñ .
Doji truy n ñ t m t kh năng c a s giành co ho c cu c tranh ñua gi a ngư i bán và ngư i mua. Giá bi n ñ i trên
và dư i giá m trong su t kỳ giao d ch, nhưng ñóng t i ho c g n giá m . K t qu là s t m ng ng. C ngư i bán và
mua ñ u không th giành quy n ki m soát và ñi m chuy n ñ i có th phát sinh.
Vi c xác ñ nh t m quan tr ng c a Doji s ph thu c vào giá, bi n ñ i g n ñó, và các giá ñ trư c ñó. Liên quan ñ n
giá ñ trư c ñó, doji có m t thân r t ng n xu t hi n như m t ñư ng m ng. M t doji hình thành gi a các giá ñ khác
v i thân nh (như ñ nh xoay) s không ñư c coi là quan tr ng. Tuy nhiên, m t doji hình thành gi a các giá ñ v i
thân dài s ñư c cho r ng có ý nghĩa.
Có 04 ki u doji ñ c bi t. Chi u dài c a bóng trên và dư i có th bi n ñ i và giá ñ trông như thánh giá, thánh giá
ñ o ngư c ho c d u tr . T “doji” ám ch c d ng s ít ho c s nhi u.
2.2.4 Doji và xu hư ng

S liên quan c a m t doji d a trên xu hư ng trư c ñó ho c các giá ñ trư c ñó. Sau m t ñ t tăng giá, ho c m t giá
ñ tr ng dài, m t doji báo hi u r ng áp l c mua b t ñ u y u.
Sau m t ñ t gi m giá ho c m t giá ñ ñen dài, m t doji báo hi u r ng áp l c bán b t ñ u h b t. Doji ch r ng cán
cân cung và c u ñang tr nên cân b ng và m t bi n ñ i xu hư ng s p di n ra. Ch riêng Doji thì không ñ ñ ch ng
t m t s ñ o chi u và c n ph i có thêm các thông tin khác.
Sau m t ñ t tăng giá, ho c m t giá ñ tr ng dài, m t m t doji báo hi u r ng áp l c mua b t ñ u y u và xu hư ng
lên có th s p s a k t thúc. Giá gi m thư ng là t m t v trí không có ngư i mua, s duy trì áp l c mua c n thi t ñ
gi v ng xu hư ng lên. Do ñó, m t doji có th có ý nghĩa hơn sau m t xu hư ng lên ho c m t giá ñ tr ng dài. K
c sau khi m t doji hình thành, hư ng xu ng ti p sau ñó c n thi t cho vi c xác nh n gi m giá.
Sau m t ñ t gi m giá ho c m t giá ñ ñen dài, m t doji ch r ng áp l c bán có th gi m b t và xu hư ng xu ng có
th s p ch m d t. M c dù ngư i mua ñang b t ñ u m t quy n ki m soát giá gi m, c n có thêm mua m nh ñ xác
ñ nh m t ñ o hư ng.
Trư c khi chuy n qua các m u giá ñ ñ o hư ng, có m t vài nguyên t c chung c n tìm hi u.
2.3 Các m u ñ o hư ng
2.3.1 Xu hư ng trư c ñó
Đ i v i m t m u ñ ñi u ki n coi như m t m u ñ o hư ng, c n có m t xu hư ng trư c ñó ñ ñ o hư ng. Đ o hư ng
tăng giá c n m t hư ng xu ng trư c ñó và ñ o hư ng gi m giá c n m t hư ng lên trư c ñó.
2.3.2 Đ o hư ng bóng dài (Long Shadow)
Có hai c p m u ñ o hư ng giá ñ ñơn hình thành b i m t thân nh , m t bóng dài và m t bóng ng n ho c không có.
Bóng dài c n dài ít nh t b ng hai l n thân, thân có th là tr ng ho c ñen. V trí c a bóng dài và ñ ng thái giá trư c
ñó quy t ñ nh s phân lo i.
C p ñ u tiên, cái búa (hammer) và ngư i b treo (hanging man), v i m t thân nh và bóng dài bên dư i. C p th
hai, sao băng (shooting star) và búa ngư c (inverted hammer), v i m t thân nh và bóng trên dài. Đ ng thái giá
trư c ñó và thông tin thêm n a quy t ñ nh b n ch t tăng giá ho c gi m giá c a giá ñ . Cái búa và búa ngư c hình
thành sau m t gi m giá và là m u ñ o hư ng tăng giá, trong khi m t sao băng và ngư i b treo hình thành sau m t
tăng giá và là m u ñ o hư ng gi m giá.
2.3.3 Hammer and Hanging Man (Cái búa và ngư i b treo)
Chi c búa và ngư i b treo hoàn toàn gi ng nhau, nhưng có khác nhau d a vào ñ ng thái giá trư c ñó. C hai có
thân nh (ñen ho c tr ng), bóng dư i dài và bóng trên ng n ho c không có. Như v i h u h t vi c hình thành giá ñ
ñơn ho c ñôi, chi c búa và ngư i b treo c n xác ñ nh ñ ng thái trư c ñó
Chi c búa là m t m u ñ o chi u tăng giá mà nó hình thành trong m t xu hư ng ñi xu ng. Nó ñư c g i như v y vì th
trư ng ñang b ép xu ng ñáy. Sau m t ñ t gi m giá, chi c búa báo hi u m t s h i ph c tăng giá. M c th p c a
bóng dư i dài hàm ý r ng ngư i bán ñã ñi u khi n giá th p hơn trong phiên giao d ch. Tuy nhiên, ph n cu i m nh
ch r ng ngư i mua giành l i v trí c a h t i cu i phiên giao d ch. Trong khi ñi u này dư ng như ñ tác ñ ng, chi c
búa c n thêm s xác ñ nh tăng giá. M c th p c a chi c búa ch r ng hi n còn nhi u ngư i bán. Có thêm áp l c mua
thì c n thi t trư c khi hành ñ ng. S xác ñ nh ñi u này là m t giá ñ tr ng dài.
Tiêu chu n nh n bi t :
• Bóng dài kho ng hai ho c 3 l n thân.
• Bóng trên nh ho c không có.
• Thân v trí trên c a cu i m t kỳ giao d ch
• Màu c a thân không quan tr ng.
Ngư i b treo là m t m u ñ o hư ng gi m giá mà cũng có th ñánh d u m t ñ nh ho c m c kháng c . T o thành sau
m t ñ t tăng giá, m t ngư i b treo báo hi u r ng áp l c bán b t ñ u tăng. M c th p c a bóng dư i dài xác nh n
r ng ngư i bán ñ y giá xu ng trong phiên giao d ch. M c dù ngư i mua ñã giành l i v trí (s cân b ng) và ñi u

khi n giá cao hơn vào lúc cu i, s xu t hi n áp l c bán là c n thi t cho vi c ñ o h ơng. Như v i chi u búa, m t
ngư i b treo c n s xác nh n gi m giá trư c khi hành ñ ng. S xác ñ nh chính là m t giá ñ ñen dài
Tiêu chu n nh n bi t :
• M t bóng dư i dài kho ng 2 ho c 3 l n thân.
• Bóng trên nh ho c không có
• Thân t i v trí trên c a cu i kỳ giao d ch
• Màu c a thân không quan tr ng, dù v y m t thân ñen thì giá gi m hơn m t thân tr ng.
2.3.4 Inverted Hammer and Shooting Star (Búa ngư c và sao băng)
M t búa ngư c và sao băng gi ng như nhau, nhưng có khác nhau d a vào b n ñang trong xu hư ng xu ng hay xu
hư ng lên. Giá ñ có thân nh (tr ng ho c ñen), bóng trên dài và bóng dư i không có ho c ng n. Các giá ñ này
ch ng t ti m năng ñ o hư ng, nhưng c n s xác ñ nh trư c khi giao d ch.
Sao băng là m t ñ o chi u gi m giá, Nó x y ra trong m t xu hư ng lên, nó ch r ng giá m t i m c th p c a nó,
c ng c l i và ñ y lùi xu ng ñáy. M t sao băng có th ch ng t m t ti m năng ñ o hư ng ho c m c kháng c . K t
qu giá ñ có m t bóng trên dài và thân ñen ho c tr ng nh . Sau m t ñ t tăng giá l n (bóng trên), kh năng c a
ngư i bán ñ ñ y giá xu ng xu t hi n. Đ bi u th m t ñ o hư ng ñáng k , bóng tên c n dài và ít nh t b ng 2 l n
thân. S xác ñ nh gi m giá c n thi t sau m t sao băng và có th xác ñ nh nh s hình thành m t giá ñ ñen dài.
M t búa ngư c hoàn toàn gi ng m t sao băng, nhưng x y ra sau m t xu hư ng xu ng. Búa ngư c ch kh năng c a
ñ o hư ng c a hư ng xu ng. Sau m t ñ t gi m giá, bóng trên dài ch áp l c mua và giá ñóng t i m c cao t o ra
bóng trên dài. B i vì s th t b i này, s xác ñ nh tăng giá c n thi t trư c khi giao d ch. M t búa ngư c theo sau là
m t giá ñ tr ng dài có th th c hi n vai trò s xác ñ nh tăng giá.
CÁC M U CANDLESTICK
Abandoned Baby:
M t m u ñ o chi u có ñ c ñi m là m t kho ng tr ng ti p theo sau là m t
Doji, vào theo sau n a là m t kho ng tr ng v i chi u ngư c l i. Bóng c a
Doji ph i hoàn toàn bên dư i kho ng tr ng ho c bên trên bóng c a candle
th nh t và th ba.
Dark Cloud Cover:
M t m u ñ o chi u gi m giá sau m t xu hư ng lên v i m t thân tr ng dài.
Giá m c a candle k ti p g n b ng giá cao c a candle này và sau ñó
ñóng bên dư i ñi m gi a c a thân candle ñ u.
Doji:
Doji t o thành khi giá m và giá ñóng h u như b ng nhau. Đ dài c a
bóng trên và bóng dư i có th khác nhau, và k t qu candle gi ng như
thánh giá, thánh giá ngư c ho c d u tr . Doji mang ý nghĩa s do d
ho c s d n co m nh gi a ngư i mua và ngư i bán. Giá thay ñ i trên và
dư i giá m trong su t phiên giao d ch nhưng ñóng t i giá m (ho c g n
giá m ).
Downside Tasuki Gap:
M t m u ti p t c xu hư ng v i m t thân ñen dài theo sau là m t thân ñen
v i m t kho ng tr ng bên dư i candle ñ u. Candle th ba là candle tr ng
và giá m n m trong kho ng thân c a candle th hai, sau ñó ñóng trong
vùng kho ng tr ng gi a candle ñ u và candle th hai, nhưng không h t
kho ng tr ng.
Dragonfly Doji:
M t Doji có giá m và giá ñóng ngay t i giá cao. Gi ng như các Doji khác,
Doji này thư ng xu t hi n t i các ñi m th trư ng ñ o chi u.

Engulfing Pattern:
M t m u ñ o chi u, có th là gi m giá ho c tăng giá, tùy thu c vào nó
xu t hi n t i cu i xu hư ng lên (ñ o chi u gi m giá) ho c xu hư ng xu ng
(ñ o chi u tăng giá). Candle ñ u có ñ c ñi m là thân nh , theo sau ñó là
m t candle có thân hoàn toàn bao tr n thân c a candle ñ u.
Evening Doji Star:
M t m u ñ o chi u gi m giá g m 03 candle tương t m u Evening Star.
Xu hư ng lên ti p t c v i m t thên tr ng dài. Candle k ti p m cao hơn,
giao d ch trong m t ph m vi nh và sau ñó ñóng t i giá m (Doji). Candle
th ba ñóng bên dư i ñi m gi a c a thân candle ñ u tiên.
Evening Star:
M t m u ñ o chi u gi m giá ti p theo c a m t xu hư ng lên v i m t thân
tr ng dài theo sau ñó là m t kho ng tr ng và m t candle có thân nh ,
candle th ba ñóng bên dư i ñi m gi a c a thân candle ñ u tiên.
Falling Three Methods:
M t m u ti p t c xu hư ng gi m giá. M t thân ñen dài theo sau ñó là 03
candle có thân nh và các candle này hoàn toàn n m trong vùng c a giá
cao và giá th p c a candle ñ u. Candle th năm ñóng t i m t giá th p
m i.
Gravestone Doji:
M t Doji có giá m và giá ñóng ngay t i giá th p. Gi ng như các Doji
khác, Doji này thư ng xu t hi n t i các ñi m th trư ng ñ o chi u.
Hammer:
Các m u hammer t o thành khi giá thay ñ i xu ng th p hơn ñáng k sau
khi m , nhưng sau ñó ñóng cách xa giá th p. K qu là m u candle gi ng
như cây k o vuông v i cây que dài. N u m u candle này hình thành trong
ñ t giá tăng thì nó ñư c g i là Hanging Man.
Hanging Man:
Các m u hammer t o thành khi giá thay ñ i xu ng th p hơn ñáng k sau
khi m , nhưng sau ñó ñóng cách xa giá th p. K qu là m u candle gi ng
như cây k o vuông v i cây que dài. N u m u candle này hình thành trong
ñ t giá gi m thì nó ñư c g i là Hammer.
Harami:
M t m u 02 candle có m t thân nh hoàn toàn n m trong vùng c a thân
candle ñ u tiên và khác màu. Đây là m t m u ñ o chi u.
Harami Cross:
M t m u 02 candle tương t m u Harami. Khác bi t là candle th 2 là m t
Doji.
Inverted Hammer:
M t m u ñ o chi u tăng giá. Trong m t xu hư ng xu ng, giá m th p hơn
và sau ñó giá giao d ch cao hơn nhưng ñóng g n b ng giá m do ñó trông
gi ng như m t cây k o ñ ngư c.
Long Candle:
M t candle có thân dài th hi n giá bi n ñ ng nhi u.

Long-Legged Doji:
M u candle này có bóng trên và dư i dài v i Doji n m gi a, m u này th
hi n rõ s do d c a trader.
Long Shadows:
m u candle v i bóng trên dài và bóng dư i ng n cho bi t r ng ngư i mua
ch ng su t phiên giao d ch và ñưa ra giá cao hơn. Ngư c l i, m u candle
v i bóng dư i dài và bóng trên ng n cho bi t r ng ngư i bán ñã ch ng
su t phiên giao d ch và ñi u khi n giá th p hơn.
Marubozo:
M t m u candle không có bóng.
Morning Doji Star:
M t m u ñ o chi u tăng giá 03 candle tương t như m u Morning Star.
Candle ñ u tiên n m trong m t xu hư ng xu ng có thân ñen dài. Candle
k ti p m th p hơn v i m t Doji có vùng giao d ch nh . Candle cu i ñóng
bên trên ñi m gi a c a candle ñ u.
Morning Star:
M t m u ñ o chi u tăng giá 03 candle bao g m m t candle ñen dài trong
xu hư ng xu ng, candle th hai ng n n m bên dư i m t kho ng tr ng, và
m t candle th ba có thân tr ng dài ñóng bên trên ñi m gi a c a thân
candle ñ u.
Piercing Line:
M t m u ñ o chi u tăng giá 02 candle. Candle ñ u trong m t xu hư ng
gi m giá có thân ñen dài. Candle k ti p m t i m t giá th p m i và sau
ñó ñóng bên trên ñi m gi a c a thân candle ñ u.
Rising Three Methods:
M t m u ti p t c tăng giá v i m t thân tr ng dài theo sau là 03 candle có
thân nh và ñ u n m trong vùng giá cao và giá th p c a candle ñ u.
Candle th năm ñóng t i giá cao m i.
Shooting Star:
M u 01 candle có th xu t hi n trong m t xu hư ng lên. Giá m cao hơn,
giá giao d ch cao hơn nhi u và sau ñó ñóng g n b ng giá m . Nó có v
g n gi ng m u Inverted Hammer ch khác ñây là m u ñ o chi u gi m giá.
Short Candle:
M t candle có thân ng n th hi n giá bi n ñ ng ít
Spinning Top:
M u candle có thân nh v i bóng trên và bóng dư i dài hơn thân. Spinning
tops báo hi u s do d .
Stick Sandwich:
M t m u ñ o chi u tăng giá v i 02 thân ñen bao quanh m t thân tr ng.
Giá ñóng c a 02 thân ñen ph i b ng nhau. M t m c h tr rõ ràng và ñây
là m t cơ h i giá ñ o chi u khá t t.

Three Black Crows:
M t m u ñ o chi u gi m giá g m 03 thân ñen liên ti p và m i candle
ñóng dư i giá th p c a candle trư c ñó và m trong kho ng thân c a
candle trư c ñó.
Three White Soldiers:
M t m u ñ o chi u tăng giá g m 03 thân tr ng liên ti p có giá ñóng cao
hơn. M i canlde m trong vùng thân c a candle trư c ñó và ñóng g n giá
cao c a chính nó.
Upside Gap Two Crows:
M t m u gi m giá 03 candle và ch x y ra trong m t xu hư ng lên. Candle
ñ u là m t thân tr ng dài theo sau ñó là m t kho ng tr ng ñư c t o b i
m t candle có thân ñen nh bên trên candle ñ u tiên. Candle th 3 cũng
là m t candle ñen có thân l n hơn candle th 2 và bao ph candle th hai.
Giá ñóng c a candle cu i v n bên trên candle ñ u.
Upside Tasuki Gap:
M t m u ti p t c xu hư ng v i m t thân tr ng dài theo sau là m t candle
có thân tr ng và t o kho ng tr ng bên trên candle ñ u. Candle th ba ñen
và m trong vùng thân c a candle th hai sau ñó ñóng trong vùng tr ng
gi a candle ñ u và candle th hai, nhưng không h t vùng tr ng.
Chương III : H tr và kháng c , các ñư ng xu hư ng, các kênh
3.1 H tr và kháng c (Support and Resistance)
H tr và kháng c là m t trong ph n l n các khái ni m ñư c s d ng r ng rãi trong kinh doanh. M i ngư i có ý nghĩ
d a vào ñâu ñ ño lư ng s h tr và kháng c .
Hãy nhìn qua hình cơ b n ñ u tiên
Nhìn vào lưu ñ trên, b n có th th y, m u ch chi này ñang ñi lên (th trư ng tăng giá). Khi th trư ng ñi lên và sau
ñó kéo tr l i, nó ñ t ñ n ñ nh cao nh t trư c khi b kéo xu ng và ta có s kháng c .
Khi th trư ng ti p t c lên l n n a, nó ñ t ñ n ñi m th p nh t trư c khi b t ñ u tr l i khi này ta có s h tr . B ng
cách này s kháng c và h tr ñư c hình thành liên t c như khi th trư ng dao ñ ng theo th i gian. Trái v i trư ng
h p này ta có xu hư ng xu ng.
Có 02 ñi m quan tr ng c n ghi nh :
1. Khi th trư ng trãi qua s kháng c , s kháng c tr thành h tr .
2. Vùng kháng c ho c h tr là vùng mà giá thư ng có m c kháng c ho c h tr nhưng không phá v nó.
3.2 Đư ng xu hư ng
Đư ng bi u di n xu hư ng h u như là d ng ph bi n nh t c a phân tích k thu t ñư c s d ng hi n nay. Chúng h u
như cũng là m t d ng không ñư c s d ng ñúng m c nh t.
N u ñư c v ñúng, chúng có th chính xác như b t kỳ phương pháp nào khác. Nhưng ñáng ti c, ph n l n nh ng
ngư i kinh doanh không v ñúng ho c h có làm cho ñư ng h p v i th trư ng thay cho m t hư ng khác.
Trong d ng cơ b n nh t, m t ñư ng lên ñư c v t ñáy c a vùng h tr (khe) có th nh n bi t d dàng. Trong m t
hư ng xu ng, ñư ng xu hư ng ñư c v t ñ nh c a vùng kháng c (ñ nh).
3.3 Kênh (Channels)
N u chúng ta bư c thêm m t bư c v lý thuy t ñư ng xu hư ng và v m t ñư ng song song có cùng góc c a ñư ng
lên ho c xu ng, chúng ta s t o ra m t kênh.

Đ t o m t kênh lên, ñơn gi n v m t ñư ng song song có cùng góc v i ñư ng hư ng lên và sau ñó d i ñư ng ñó
ñ n v trí ch m ñ nh g n ñó. Đi u này nên ñư c th c hi n cùng lúc v i t o ñư ng xu hư ng.
Đ t o m t kênh xu ng, v m t ñư ng song song có cùng góc v i ñư ng xu ng và sau ñó d i ñư ng ñó t i v trí
ch m ñáy g n ñó nh t. Đi u này nên ñư c th c hi n cùng lúc v i t o ñư ng xu hư ng.
Khi giá ch m ñư ng xu hư ng dư i có th ñư c s d ng như vùng mua. Khi giá ch m ñư ng xu hư ng trên có th s
d ng như m t vùng bán.
Chương IV : Fibonacci
Chúng ta s s d ng t s Fibonacci nhi u trong kinh doanh vì v y chúng ta hãy h c và quan tâm ñ n nó.
Fibonacci là m t ch ñ l n và có nhi u ñ tài nghiên c u khác nhau v Fibonacci v i các tên g i khác thư ng nhưng
chúng ta s ch khái quát vài ñi m ñ c trưng.
Nhưng ai là Fibonacci và làm sao có th giúp b n kinh doanh?
Leonardo Fibonacci là m t nhà toán h c vĩ ñ i ngư i Ý, ông ñã s ng th k 13, ngư i ñ u tiên chú ý các t s c a
m t dãy s ñư c xem như mô t các t l tương quan t nhiên gi a các s v t trong vũ tr , bao g m d li u giá c .
T l xu t hi n t m t dãy s sau : 1, 2, 3, 8, 13, 21, 34, 55, 89, 144… (s sau b ng t ng 02 s li n trư c).
Sau m t vài s ñ u theo trình t , n u b n ño t s c a b t kỳ m t s v i s k ti p cao hơn b n ñư c 0.618, ví d
34 chia 55 b ng 0.618. N u b n ño t s gi a các s xen k b n ñư c 0.382, ví d 34 : 89 = 0.382 và ñi u ñó g n
như ñã gi i thích chúng s ti p t c như th nào. N u b n chia m t s Fibonacci b t kỳ v i s trư c, sau 2 s luôn
luôn là 1.6 và sau 144 s luôn luôn là 1.618
Các t s này ñư c coi là “ý nghĩa vàng”. Các t s thêm vào ñã ñư c tìm th y t o các b t s như sau :
Price Retracement Levels (Các m c thoái lui)
0.236, 0.382, 0.500, 0.618, 0.764
Price Extension Levels (Các m c m r ng)
0, 0.382, 0.618, 1.000, 1.382, 1.618
B n s không th t s c n bi t làm th nào ñ tính t t c các s này. Ph n m m ñ th c a b n s làm ñi u này cho
b n. Nhưng s t t n u bi t rõ lý thuy t cơ b n ñ ng sau công c vì b n s có ki n th c ñ kh c ghi.
B t s ñ u tiên ñư c s d ng như các m c thoái lui giá và ñư c dùng trong kinh doanh như các m c h tr và
kháng c . Nh ng ngư i kinh doanh trên toàn th gi i xem các m c này và ñ t các l nh mua và bán t i các m c mà
nó tr thành m t s mong ñ i t hoàn thành.
B t s th hai ñư c s d ng như các m c m r ng giá và ñư c s d ng như các m c thu l i. M t l n n a, nh ng
ngư i kinh doanh trên toàn th gi i xem các m c này và ñ t các l nh mua và bán ñ thu l i t i các m c mà nó tr
thành s mong ñ i t hoàn thành (thi hành).
Ph n l n các ph n m m ñ th có c các m c Fibonacci Retracement và Price Extension. Đ áp d ng các m c
Fibonacci cho các bi u ñ giá, c n thi t xác ñ nh Swing Highs và Swing Lows.
M t Swing High là m t thanh cao ng n h n v i ít nh t hai m c cao trên c trái và ph i c a thanh cao ñ u th p hơn
nó.
M t Swing Low là m t thanh th p ng n h n v i ít nh t 02 m c th p trên c trái và ph i c a thanh th p ñ u cao hơn
nó.
4.1 Fibonacci Retracement Levels (Các m c thoái lui Fibonacci)
Trong m t xu hư ng lên, quan ni m chung là ñi theo th trư ng d a vào vi c thoái lui ñ n m t m c h tr Fibonacci.
Đ tìm m c thoái lui, b n s nh p vào m t Swing Low ñáng k (quan tr ng) và lôi con tr t i m t Swing High m i

nh t. Đi u này s bi u di n m i m t m c thoái lui hi n th c t s và m c giá tương ng. Hãy nhìn qua m t vài ví
d v th trư ng hư ng lên.
Cách v các m c thoái lui Fibonacci trên ñ th :
Dư i ñây là m t ñ th theo gi c a USD/JPY. ñây chúng ta ñã v các m c thoái lui b ng cách nh p vào Swing Low
t i 110.78 vào ngày 12/07/05 và lôi con tr t i Swing High t i 112.27 vào ngày 13/07/05. B n có th nhìn th y các
m c ñư c v b i ph n m m. Các m c thoái lui là 111.92 (0.236), 111.70 (0.382), 111.52 (0.500) và 111.35
(0.618). Bây gi s mong ñ i là n u U/J thoái lui t m c cao này, nó s tìm th y s h tr t i m t trong các m c
Fibonacci b i vì nh ng ngư i kinh doanh s ñ t l nh mua t i các m c này khi th trư ng kéo tr l i.
Bây gi hãy nhìn xem di n bi n th c s sau khi Swing High x y ra. Th trư ng ñã kéo tr l i qua ñúng m c 0.236 và
ti p t c ch c th ng m c 0.382 vào ngày k ti p nhưng không bao gi ñóng th c s bên dư i nó. Cu i ngày ñó, th
trư ng h i ph c l i hư ng lên c a nó. Rõ ràng vi c mua t i m c 0.382 s có m t giao d ch ng n h n thành công.
Bây gi hãy xem làm th nào chúng ta s s d ng các m c thoái lui Fibonacci trong m t xu hư ng xu ng. Đây là
m t bi u ñ theo gi cho EUR/USD. Như b n có th th y, chúng ta phát hi n Swing High t i 1.3278 vào ngày
28/02/05 và Swing Low t i 1.3169 hai gi sau ñó. Các m c thoái lui là 1.3236 (0.618), 1.3224 (0.500), 1.3211
(0.382) và 1.3195 (0.236). S mong ñ i ñ i v i xu hư ng xu ng là nó thoái lui t m c cao này, nó s ch m trán s
kháng c t i m t trong các m c Fibonacci b i vì nh ng ngư i kinh doanh s ñ t l nh bán t i các m c này khi th
trư ng c g ng phá m c ph c h i.
Hãy ki m tracái gì x y ra ti p. Bây gi không còn t t ñ p. Th trư ng ñã c g ng c ng c l i (h i ph c) nhưng nó ch
v a ñ vư t qua m c 0.382 ñâm t i m c cao 1.3227 và nó ñã th c s ñóng dư i nó. Sau thanh ñó, b n có th th y
r ng s h i ph c ñ o chi u và hư ng xu ng ti p t c. B n nên th c hi n bán t i m c 0.382
Đây là m t ví d khác. Đây là m t ñ th theo gi cho GBP/USD. Chúng ta có m t Swing High 1.7438 vào ngày
26/07/05 và m t Swing Low 1.7336 vào ngày k ti p. Như v y các m c thoái lui c a chúng ta là : 1.7399 (0.618),
1.7387 (0.500), 1.7375 (0.382) và 1.7360 (0.236). Nhìn vào ñ th , th trư ng trông như nó c g ng phá v m c
0.500 trong vài th i ñi m nhưng th t b i. Vì v y ñ t l nh bán t i m c 0.500 là m t giao d ch thành công.
N u b n ñã th c hi n, b n s m t vài mi ng c c kỳ béo b ! Hãy nhìn xem cái gì ñã x y ra. Swing Low mong ñ i là
ñáy c a xu hư ng xu ng, th trư ng h i ph c bên trên ñi m Swing High.
B n có th th y t ví d này th trư ng thư ng tìm th y ít nh t s h tr (trong xu hư ng lên) ho c s kháng c t m
th i (trong xu hư ng xu ng) t i các m c thoái lui Fibonacci. Rõ ràng là có m t vài v n ñ ñ quan tâm ñây. Không
có cách nào ñ bi t m c s cung c p s h tr . M c 0.236 dư ng như ñưa ra s h tr ho c kháng c y u nh t,
trong khí ñó các m c khác ñưa ra s h tr / kháng c g n như cùng t n su t. Cho dù là các ñ th trên bi u di n th
trư ng thư ng ch thoái lui t i m c 0.382, nó không có nghĩa m i l n giá s ch m m c ñó và ñ o hư ng. Đôi khi nó
s ch m m c 0.500 và ñ o hư ng, nh ng l n khác nó s ch m m c 0.618 và ñ o hư ng, và nh ng l n khác n a giá
s b qua t t c các m c Fibonacci và bay qua t t c các m c này. Hãy nh r ng, th trư ng s không luôn luôn h i
ph c l i xu hư ng lên c a nó sau khi ñ t ñ n m c h tr t m th i, nhưng thay vào ñó ti p t c suy gi m dư i m c
Swing Low cu i cùng. Tương t v i xu hư ng gi m. Th trư ng có th thay vì ti p t c trên m c Swing High cu i
cùng.
Vi c thay ñ i các ñi m d ng là m t s thách ñ . Có th t t nh t là ñ t ñi m d ng dư i Swing Low sau cùng (trên xu
hư ng tăng) ho c trên Swing High (trên xu hư ng gi m), nhưng ñi u này c n ch u m c m o hi m cao tương ng v i
ti m năng l i nhu n trong kinh doanh.
M t v n ñ khác là xác ñ nh các ñi m Swing Low và Swing High ñ b t ñ u t ñó t o các m c thoái lui Fibonacci. M i
ngư i nhìn vào ñ th khác nhau và vì v y s có các ñi m Swing Low và Swing High c a riêng mình.
4.2 Fibonacci Price Extension Levels (Các m c m r ng Fibonacci)
Trong m t xu hư ng lên, quan ñi m chung là thu l i nhu n trên các giao d ch mua t i các m c m r ng giá
Fibonacci. B n xác ñ nh các m c m r ng b ng cách s d ng 03 click chu t. Trư c tiên, nh p vào m t Swing Low
ñáng k , sau ñó rê con tr và click trên Swing High m i nh t. Cu i cùng, rê con tr xu ng tr l i và nh p trên Swing
Low thoái lui. Đi u này s hi n th các m c m r ng giá ch ra c t s và các m c giá tương ng.
Cách v các m c m r ng Fibonacci trên ñ th :

Trên bi u ñ USD/CHF 1-gi , chúng ta ñã v các m c m r ng b ng cách nh p trên Swing Low t i 1.2447 ngày
14/08/05 và rê tr ñ n Swing High t i 1.2593 ngày 15/08/15 và sau ñó kéo xu ng t i m c thoái lui Swing Low
1.2541 ngày 15/08/05. Các m c m r ng Fibonacci ñư c t o ra là 1.2597 (0.382), 1.2631 (0.618), 1.2687 (1.000),
1.2743 (1.382), 1.2760 (1.500), và 1.2777 (1.1618).
Bây gi hãy nhìn xem ñi u gì th c s ñã x y ra sau khi m c thoái lui Swing Low x y ra.
• Th trư ng h i ph c ñ n m c 0.500
• gi m xu ng tr l i m c thoái lui Swing Low
• sau ñó h i ph c tr lên m c 0.500
• gi m nh tr l i
• h i ph c ñ n m c 0.618
• xu ng tr l i m c 0.382 là m c h tr
• sau ñó h i ph c lên ñ n m c 1.382
• c ng c m t chút
• sau ñó h i ph c t i m c 1.500
B n có th nhìn th y t các ví d này là th trư ng thư ng tìm th y s kháng c t m th i t i các m c m r ng
Fibonacci, không ph i là luôn luôn nhưng thư ng x y ra. Như trong các ví d v các m c thoái lui, nên nói rõ r ng có
m t vài v n ñ c n bàn ñây. Tr ơc tiên, không có cách ñ bi t m c s cung c p s kháng c . M c 0.500 là m t
m c t t ñ thu v các giao d ch long (mua) b t kỳ trong ví d trên vì th trư ng ñã thoái lui tr l i m c ban ñ u c a
nó, nhưng n u b n ñóng giao d ch, b n s b m t nhi u l i nhu n.
M t v n ñ khác là vi c các ñ nh Swing Low ñ b t ñ u t ñó t i các m c Fibonacci. M t cách là t Swing Low cu i
cùng như chúng ta ñã làm trong ví d ; m t cách khác là t Swing Low th p nh p c a 30 thanh (bar) trư c ñó. M t
l n n a, không ch có 1 cách ñ xác ñ nh ñi m này, và vì v y nó tr thành m t trò suy ñoán.
Đư c r i, hãy nhìn xem các m c m r ng Fibonacci có th ñư c s d ng trong m t xu hư ng xu ng. Trong m t xu
hư ng xu ng, ý nghĩ chung là thu l i trên m t giao d ch bán t i m t m c m r ng giá Fibonacci vì th trư ng thư ng
tìm th y s h tr t m th i t i các m c này.
Trên bi u ñ EUR/USD này, chúng ta v các m c m r ng Fibonacci b ng cách nh p trên Swing High t i 1.2137
ngày 15/07/2005 và rê con tr t i Swing Low t i 1.2021 ngày 15/08/05 và sau ñó kéo xu ng m c thoái lui cao
1.2085. Các m c m r ng ñư c t o là 1.2041 (0.382), 1.2027 (0.500), 1.2013 (0.618), 1.1969 (1.000), 1.1925
(1.382), 1.1911 (1.500) và 1.1897 (1.618).
Bây gi hãy nhìn xem ñi u gì th c s ñã x y ra sau khi m c thoái lui Swing Low x y ra.
• Th trư ng gi m xu ng h u như t i m c 0.382 và ñ t ñ n m c h tr
• Th trư ng sau ñó giao d ch cân b ng gi a m c thoái lui Swing High và m c 0.382
• Cu i cùng, th trư ng phá v qua m c 0.382 và ng ng l i trên m c 0.500
• Sau ñó nó phá v m c 0.500 và xu ng ñ n m c 1.000
M t mình các m c Fibonacci s không làm cho b n giàu. Tuy nhiên, các m c Fibonacci ch c ch n h u d ng như là
m t ph n c a phương th c giao d ch hi u qu mà nó bao g m các k thu t và phân tích khác. B n th y ñó, chìa
khóa t i m t h th ng giao d ch hi u qu là k t h p m t s công c phân tích ñư c áp d ng.
T t c nh ng ngư i kinh doanh bi t cách s d ng và ph i h p các công c phân tích (bao g m c Fibonacci) ñ t o
ra s khác nhau. Bài h c này v các m c Fibonacci có th là m t công c h u ích, nhưng không bao gi giao d ch
ch d a vào m t mình các m c Fibonacci.
Tóm t t :
• Các m c thoái lui Fibonacci là 0.236, 0.382, 0.500, 0.618, 0.764
• Các m c thoái lui Fibonacci ñư c s d ng như các m c h tr và kháng c
• Các m c m r ng Fibonacci là 0, 0.382, 0.618, 1.000, 1.382, 1.618
• Các m c m r ng Fibonacci ñư c s d ng như các m c thu l i
Ph n l n m i ngư i b l cơ h i b i vì nó ph i ñư c xem xét trên toàn di n.

Chương V : Đư ng trung bình (Moving Averages)
M t ñư ng trung bình là cách làm ph ng ho t ñ ng bi n ñ ng giá theo th i gian. Nghĩa là b n l y giá tr trung bình
c a giá ñóng trong m t kho ng th i gian “x”.
Gi ng như m i công c , nó ñư c s d ng ñ h tr chúng ta tiên ñoán giá trong tương lai. Nhìn vào ñ d c c a
ñư ng trung bình b n có th ñoán giá s bi n ñ i như th nào.
Như tôi ñã nói, ñư ng trung bình làm ph ng ho t ñ ng c a giá. Có nhi u ki u ñư ng trung bình khác nhau, và m i
ki u có các m c làm ph ng riêng. Nói chung, ñư ng trung bình ph ng hơn thì ph n ánh s bi n ñ ng giá ch m hơn.
Đư ng trung bình nh p nhô hơn thì ph n ánh s bi n ñ ng giá nhanh hơn.
Tôi s gi i thích ưu và khuy t c a m i ki u sau, bây gi hãy nhìn xem các ki u ñư ng trung bình khác nhau và
chúng ñư c tính b ng cách nào.
5.1 Đư ng trung bình ñơn gi n (Simple Moving Average - SMA)
M t ñư ng trung bình ñơn gi n là ki u ñư ng trung bình ñơn gi n nh t. M t cách cơ b n, m t ñư ng trung bình ñơn
gi n ñư c tính b ng cách tính t ng các giá ñóng trong s kho ng th i gian “x” và chia cho “x”. Có l m l n không?
Cho phép tôi gi i thích. N u b n v m t ñư ng trung bình ñơn gi n cho s kho ng th i gian là 5 trên m t bi u ñ 1
gi , b n s c ng giá ñóng c a 5 gi và chia cho 5 và như v y b n có m t ñư ng trung bình ñơn gi n.
N u b n v ñư ng trung bình ñơn gi n cho kho ng th i gian là 5 trên m t bi u ñ 10 phút, b n s c ng giá ñóng c a
50 phút và sau ñó chia cho 5.
H u h t các công c v ñ th s th c hi n t t c vi c tính toán cho b n. Chúng ta ph i bi t cách tính toán m t
ñư ng trung bình ñơn gi n b i vì ñi u này quan tr ng ñ b n hi u các m t ñư ng trung bình ñư c tính toán. N u b n
hi u cách m i ñư ng trung bình ñư c tính toán, b n có th ñưa ra quy t ñ nh c a riêng b n nên ch n ki u nào thì t t
hơn.
Gi ng như b t kỳ công c khác, các ñư ng trung bình ho t ñ ng như m t b delay (làm tr ). B i vì b n ñang l y giá
tr trung bình c a giá, b n th c s ch ñang xem d báo giá tương lai và không ph i là m t cái nhìn ch c ch n c a
tương lai.
Đây là m t ví d v cách các ñư ng trung bình làm ph ng ho t ñ ng giá c . Trên ñ th trên, b n có th th y 03
ñư ng SMA khác nhau. Như b n nhìn th y, ñư ng SMA cho kho ng th i gian dài hơn là ñư ng ch m tr hơn so v i
giá. Chú ý r ng ñư ng 62SMA cách xa hơn giá hi n th i so v i các ñư ng 30 và 5 SMA. B i vì v i ñư ng 62 SMA b n
tính t ng giá ñóng c a 62 kho ng th i gian và chia cho 62. Vi c b n s d ng s kho ng th i gian cao hơn làm vi c
ph n ánh s bi n ñ ng giá ch m hơn.
Đư ng SMA trong ñ th này hi n th cho b n c m nh n chung v th trư ng theo th i gian. Thay vì ch nhìn vào giá
hi n t i c a th trư ng, ñư ng trung bình cho chúng ta m t các nhìn r ng hơn và chúng ta có th ñưa ra d ñoán giá
tương lai.
5.2 Đư ng trung bình lũy th a (Exponential Moving Average - EMA)
M c dù ñư ng SMA là m t công c tuy t v i nhưng có m t ñi m khuy t l n. Đ ơng SMA r t d b vô hi u hóa. Hãy
ñ tôi ñưa m t ví d v ñi u này :
Chúng ta v m t ñư ng SMA v i th i gian là 5 trên ñ th ngày c a EUR/USD và các giá ñóng c a 5 ngày v a qua
như sau :
Day 1: 1.2345
Day 2: 1.2350
Day 3: 1.2360
Day 4: 1.2365
Day 5: 1.2370
Đư ng SMA s ñư c tính như sau :
(1.2345+1.2350+1.2360+1.2365+1.2370)/5= 1.2358

Đ chính xác không? vi c gì n u giá ngày th 2 là 1.2300? K t qu c a ñư ng SMA s th p hơn m t ít và ñi u này
mang ñ n cho b n ý nghĩ giá ñang ñi xu ng, trong khi ñó th c t ngày 2 có th ch là m t s ki n t i m t th i gian.
V i ñi u này, tôi ñang c g ng nói r ng ñôi khi ñư ng SMA có th quá ñơn gi n. N u có m t cách khác ñ b n có th
lo i b xung nh n ñ b n s không sai l m. Có m t cách, nó ñư c g i là ñư ng trung bình lũy th a (EMA)
Đư ng EMA ch u nh hư ng nhi u hơn ñ i v i các kho ng th i gian m i nh t. Trong ví d trên, ñư ng EMA s ñ t
n ng vào ngày 3 ñ n ngày 5, nghĩa là xung nh n c a ngày 2 s ít giá tr hơn và s không nh hư ng ñư ng trung
bình nhi u. Đư ng EMA chú tr ng hơn vào hành ñ ng hi n gi c a nh ng ngư i giao d ch.
Khi giao d ch, nhìn xem nh ng ngư i giao d ch ñang làm gì quan tr ng hơn là xem h ñã làm gì trong tu n qua ho c
tháng qua.
5.3 Cái nào t t hơn : SMA hay EMA?
Trư c tiên hãy b t ñ u v i m t ñư ng EMA. Khi b n mu n m t ñư ng trung bình ph n ánh ho t ñ ng giá nhanh hơn
thì m t ñư ng EMA v i s kho ng th i gian ng n là cách t t nh t. Đi u này có th giúp b n n m b t xu hư ng giá
r t s m và k t qu là l i nhu n cao hơn.
Th c v y, b n n m b t m t xu hư ng s m hơn, b n có th giao d ch trên xu hư ng ñó dài hơn và thu vào nhi u l i
nhu n! M t trái ñ i v i m t ñư ng trung bình bi n ñ ng nh p nhô là b n có th b ñánh l a, b i vì ñư ng trung bình
ph n ánh quá nhanh ñ i v i giá c và b n có th nghĩ r ng m t xu hư ng m i ñang hình thành nhưng th c t nó có
th ch là m t xung nh n.
V i m t ñư ng SMA, khi b n mu n m t ñư ng trung bình ph ng hơn và ph n ánh ch m hơn ho t ñ ng giá c , thì
m t SMA v i s kho ng th i gian dài hơn là cách t t nh t. M c dù nó ch m ph n ánh ho t ñ ng giá, nó s giúp b n
không b sai l m. M t trái là nó có th làm b n quá ch m và b n có th l m t m t cơ h i giao d ch t t.
SMA EMA
Ưu: Hi n th m t ñ th lo i tr các d u
hi u gi
Bi n ñ ng nhanh, t t ñ hi n th
các ñ o giá v a x y ra
Khuy t: Bi n ñ i ch m, ñi u này có th
mang ñ n các báo hi u mua ho c
bán tr
D ñưa ra các d u hi u gi hơn và
ñưa ra các báo hi u sai l m.
V y thì cái nào t t hơn? Th t khó ñ b n quy t ñ nh. Nhi u ngư i giao d ch v nhi u ñư ng trung bình khác nhau ñ
có m t cái nhìn t ng quát. H có th s d ng ñư ng SMA v i s kho ng th i gian dài ñ tìm xu hư ng bao quát và
sau ñó s d ng ñư ng EMA v i s kho ng th i gian ng n ñ xác ñ nh th i ñi m t t ñ giao d ch.
Th c t , nhi u h th ng giao d ch ñư c xây d ng d a trên “Các giao chéo ñ ơng trung bình”. Sau ph n này, chúng
ta s xem m t ví d v cách s d ng các ñư ng trung bình như là m t ph n c a h th ng giao d ch.
Tóm t t:
• M t ñ ơng trung bình là cách làm ph ng ho t ñ ng giá c
• Có nhi u ki u ñư ng trung bình. Hai ki u thông d ng nh t là SMA và EMA
• SMA là d ng ñư ng trung bình ñơn gi n nh t, nhưng d b nh hư ng (t n thương) ñ i v i các xung nh n.
• Đ ơng EMA ñ t n ng ñ i v i giá m i x y ra và do ñó ch cho chúng ta th y nh ng ngư i giao d ch hi n ñang
làm gì.
• Bi t ñư c nh ng ngư i giao d ch hi n ñang làm gì quan tr ng hơn là bi t h ñã làm gì tu n qua ho c tháng
qua.
• Các ñư ng SMA ph ng hơn so v i các ñư ng EMA
• Các ñư ng trung bình v i s kho ng th i gian dài hơn thì ph ng hơn so v i s kho ng th i gian ng n
• Các ñư ng trung bình nh p nhô thì ph n ánh ho t ñ ng giá nhanh hơn và có th n m b t các xu hư ng s m.
Tuy nhiên, b i vì chúng ph n ánh nhanh nên chúng có th d b nh hư ng ñ i v i các xung và có th ñánh l a b n.
• Các ñư ng trung bình ph ng ph n ánh ho t ñ ng giá ch m hơn nhưng s giúp b n tránh các xung và không
sai l m. Tuy nhiên, b i vì chúng ph n ánh ch m nên có th làm b n giao d ch ch m và b l các cơ h i t t.
• Cách t t nh t ñ s d ng các ñư ng trung bình là v nhi u ki u khác nhau trên m t ñ th ñ b n có th
th y c bi n ñ i theo kho ng th i gian dài và bi n ñ i theo kho ng th i gian ng n.
Chương VI : Các công c d báo bi u ñ thông d ng (Chart Indicators)

Cái gì là h p công c c a nh ng ngư i giao d ch? Đơn gi n thôi, h p công c c a b n là cái b n s s d ng ñ xây
d ng tài kho n giao d ch c a b n.
Đ i v i bài này, b n h c các công c d báo (indicator, sau ñây ch g i ñơn gi n là các công c ). B n có th không
c n thi t s d ng t t c các công c này, nhưng nó v n t t ñ b n có cái l a ch n. Hãy b t ñ u.
6.1 Bollinger Bands
D i băng Bollinger ñư c s d ng ñ ño s b t n ñ nh c a th trư ng. Công c này cho b n bi t th trư ng yên l ng
hay sôi ñ ng! Khi th trư ng yên l ng, d i băng co h p l i; và khi th trư ng sôi ñ ng d i băng r ng ra. Chú ý trên ñ
th bên dư i khi giá ñ ng yên d i băng g n như sát l i v i nhau, nhưng khi giá tăng d i băng trãi r ng ra.
Đó là t t c nh ng gì chúng ta có. Vâng, tôi có th ti p t c và qu y r y b n v i l ch s c a d i băng Bollinger, cách
tính nó, các công th c toán ñ ng sau nó và ti p n a, nhưng tôi th c s không mu n ñưa ra thêm.
Tôi nghĩ r ng ñi u quan tr ng là ph i ch cho b n cách ng d ng các d i băng Bollinger vào giao d ch c a b n.
Ghi chú : n u b n th c s mu n h c v cách tính toán d i băng Bollinger b n có th vào trang
www.bollingerbands.com
6.1.1 The Bollinger Bounce
Đi u ñ u tiên b n nên bi t v các d i băng Bollinger là giá có khuynh hư ng quay tr l i gi a d i băng. Đây là toàn
b ý nghĩa c a Bollinger bounce. Đ i v i trư ng h p này, nhìn vào ñ th trên b n có th cho bi t giá s p t i như th
nào?
N u b n tr l i là xu ng thì b n ñúng! Như b n th y, giá xu ng tr l i vùng gi a d i băng.
Đó là t t c nh ng gì chúng ta có. Cái b n v a th y là m t ñư ng Bollinger bounce kinh ñi n. Các d i băng Bollinger
ho t ñ ng như các m c h tr và kháng c nh . Đ i v i khung th i gian dài, các d i băng s m nh hơn. Nhi u ngư i
giao d ch ñã phát tri n h th ng d a trên các bounce ñ phát ñ t. Chi n thu t này ñư c s d ng t t nh t khi th
trư ng ñang lên xu ng gi a 02 m c và không có xu hư ng rõ ràng.
Bây gi hãy xem cách s d ng d i băng Bollinger khi th trư ng hình thành xu hư ng.
6.1.2 Bollinger Squeeze
Tên Bollinger squeeze (ép l i) t nó cũng gi i thích khá rõ. Khi các d i băng ép l i v i nhau, nó thư ng có nghĩa là
m t cú phá v s p x y ra. N u giá ñ b t ñ u vư t kh i d i băng trên thì hư ng bi n ñ i s thư ng là tăng. N u giá
ñ b t ñ u vư t kh i d i băng dư i thì hư ng bi n ñ i s thư ng là ti p t c ñi xu ng. Nhìn trên ñ th trên, b n có
th nhìn th y các d i băng ép sát l i nhau. Giá b t ñ u vư t kh i d i băng bên trên. D a vào thông tin này b n nghĩ
giá s có bi n ñ i như th nào?
N u b n tr l i tăng thì b n ñúng. Đây là cách m t Bollinger Squeeze tiêu bi u làm vi c. Chi n thu t này ñư c thi t
k ñ b n có kh n m b t ñư c m t bi n ñ i s m. D ng này không x y ra h ng ngày, nhưng b n có th phát hi n ra
chúng vài l n m t tu n n u b n xem ñ th 15 phút.
Bây gi b n bi t các D i băng Bollinger là gì, và b n bi t cách s d ng chúng. Có nhi u ñi u khác b n có th th c
hi n v i Bollinger Bands, nhưng có 02 chi n thu t ph bi n nh t. Và bây gi b n có thêm m t công c , chúng ta có
th chuy n sang m t công c khác.
6.2 MACD
MACD là m t vi t t t c a Moving Average Convergence Divergence (Trung bình bi n ñ i phân kỳ h i t ). Công c
này ñư c s d ng ñ xác ñ nh các trung bình bi n ñ i ñ cho bi t m t xu hư ng m i, tăng giá hay gi m giá. Sau t t
c , ưu tiên s m t c a chúng ta trong giao d ch là có th tìm ra xu hư ng b i vì vi c này làm ra ti n.
V i ñ th MACD, b n s thư ng th y có 03 thông s ñư c s d ng ñ cài ñ t nó. Đ u tiên là s kho ng th i gian
dùng ñ tính trung bình bi n ñ i nhanh, th hai là s kho ng th i gian ñư c dùng trong trung bình bi n ñ i ch m, và
th ba là s thanh ñư c s d ng ñ tính trung bình bi n ñ i c a sai bi t gi a các ñ ơng trung bình bi n ñ i nhanh và
ñư ng trung bình bi n ñ i ch m.

Ví d n u b n có các thông s MACD là “12, 26, 9” (thư ng là giá tr ng m ñ nh cho ñ th ), chúng ta hi u như sau :
1. S 12 ñ i di n cho 12 thanh trư c ñó c a ñư ng trung bình bi n ñ i nhanh
2. S 26 ñ i di n cho 26 thanh trư c ñó c a ñư ng trung bình bi n ñ i ch m
3. S 9 ñ i di n cho 9 thanh trư c ñó c a sai bi t gi a 02 ñư ng trung bình bi n ñ i. Đi u này ñư c v b i các
ñư ng v ch ñ ng g i là m t histogram (các ñư ng xanh trong bi u ñ trên)
Có m t quan ni m sai l m chung ñ i v i các ñư ng c a ñ th MACD. Hai ñư ng k ñư c v không là ñư ng trung
bình bi n ñ i c a giá. Thay vào ñó, chúng là các ñư ng trung bình bi n ñ i c a SAI BI T gi a hai ñư ng trung bình
bi n ñ i.
Trong ví d trên, ñư ng trung bình bi n ñ i nhanh hơn là ñư ng trung bình bi n ñ i c a sai bi t gi a ñư ng trung
bình bi n ñ i 12 và 26. Đư ng trung bình bi n ñ i ch m hơn v giá tr trung bình c a ñư ng MACD trư c. M t l n
n a, ñ i v i ví d trên, là ñư ng trung bình bi n ñ i v i s kho ng th i gian là 9. Nghĩa là chúng ta ñang nói t i giá
tr trung bình c a 9 th i ño n trư c ñó c a ñư ng MACD nhanh và v nó thành ñư ng trung bình bi n ñ i ch m
hơn. Đi u này làm ph ng ñư ng ban ñ u hơn và cho chúng ta m t ñư ng chính xác hơn.
Histogram v s sai bi t gi a ñư ng trung bình nhanh và ñư ng trung bình ch m. N u b n nhìn bi u ñ g c ban
ñ u, b n có th th y r ng 02 ñư ng trung bình tách bi t, histogram l n hơn. Đi u này ñư c g i là s phân kỳ
(divergence) b i vì ñư ng trung bình bi n ñ i nhanh thì phân kỳ ho c di chuy n tách xa ñư ng trung bình bi n ñ i
ch m. Khi các ñư ng trung bình bi n ñ i ti n l i g n nhau thì histogram nh hơn. Đi u này g i là h i t
(convergence) b i vì ñư ng trung bình bi n ñ i nhanh ti n g n l i ñư ng trung bình bi n ñ i ch m. Và như v y
chúng ta có tên g i MACD.
6.2.1 MACD giao nhau
B i vì có 02 ñư ng trung bình bi n ñ i v i t c ñ khác nhau, ñư ng nhanh hơn hi n nhiên s ph n ánh bi n ñ i giá
nhanh hơn v i ñư ng ch m. Khi m t xu hư ng m i x y ra, ñư ng nhanh hơn s ph n ánh trư c tiên và cu i cùng là
c t qua ñư ng ch m. Khi 02 ñ ơng chéo nhau và ñư ng nhanh b t ñ u tách xa ñ ơng ch m m t xu hư ng m i ñã
hình thành.
T ñ th trên, b n có th th y r ng ñư ng nhanh c t ngang bên dư i ñư ng ch m và ch m t hư ng xu ng m i. Chú
ý r ng khi các ñư ng giao nhau histogram t m th i bi n m t. Đi u này x y ra vì s sai bi t gi a các ñư ng lúc này
là 0. Khi hư ng xu ng hình thành và ñư ng nhanh tách xa ñư ng ch m, histogram l n hơn, ñi u này cho bi t m t xu
hư ng m nh.
Có m t h n ch ñ i v i ñư ng MACD. Các ñư ng trung bình bi n ñ i có khuynh hư ng ch m so v i giá. Tuy nhiên,
nó v n là m t công c ñư c ưa thích nh t.
6.3 Parabolic SAR
T trên t i gi , chúng ta ñã xem các công c ch y u nh m b t ñư c th i ñi m b t ñ u m t xu hư ng m i. Vi c xác
ñi m m t xu hư ng m i là quan tr ng, và quan tr ng không kém là có th xác ñ nh ñi m k t thúc c a m t xu
hư ng.
M t công c có th giúp chúng ta xác ñ nh ñi m k t thúc m t xu hư ng là Parabolic SAR( Stop And Reversal, ng ng
và ñ o hư ng). M t Parabolic SAR v các ch m trên ñ th ñ ch kh năng ñ o hư ng c a giá. T ñ th trên, b n có
th th y r ng các ñi m chuy n t bên dư i các giá ñ trong xu hư ng lên, lên bên trên các giá ñ khi xu hư ng
chuy n sang hư ng xu ng.
6.3.1 S d ng Parabolic SAR
Đi u t t ñ p v ñư ng Parabolic SAR là s d ng r t ñơn gi n. Khi các ñi m bên dư i các giá ñ nó là tín hi u mua;
và khi các ñi m bên trên các giá ñ nó là tín hi u bán. Đây có l là công c d hi u nh t b i vì nó cho bi t c giá
ñang tăng hay gi m. Công c này này ñư c s d ng t t nh t trong các th trư ng có xu hư ng h i ph c ho c gi m
dài. B n ñ ng s d ng công c này trong th trư ng lên xu ng liên t c, nơi mà giá bi n ñ ng ngang.
6.4 Stochastics
Stochastic là m t công c khác h tr chúng ta xác ñ nh ñi m mà m t xu hư ng có th k t thúc. Stochastic là m t
oscillator (công c t o dao ñ ng) ñ ño các tr ng thái mua vư t (overbought) và bán vư t (oversold) trong th
trư ng. Hai ñư ng tương t các ñư ng MACD v ý nghĩa m t ñư ng nhanh hơn ñư ng còn l i.

6.4.1 Cách áp d ng ñư ng Stochastic
Như tôi ñã nói, ñư ng Stochastic ch cho chúng ta th i ñi m th trư ng bán vư t ho c mua vư t. Các ñư ng
Stochastic ñư c chia t 0 ñ n 100. Khi các ñư ng stochastic bên trên 70 (ñư ng ch m ñ trong ñ th trên) thì có
nghĩa là th trư ng mua vư t. Khi các ñư ng stochastic bên dư i 30 (ñư ng ch m xanh) thì có nghĩa là th trư ng
bán vư t. Như qui lu t, chúng ta mua khi th trư ng bán vư t và bán khi th trư ng mua vư t
Nhìn vào ñ th trên, b n có th nhìn th y r ng các ñư ng stochastic ñã hi n th các tr ng thái mua vư t khá nhi u
l n. D a vào thông tin này, b n có th ñoán giá s di n bi n ti p ra sao?
N u b n nói r ng giá s xu ng thì b n hoàn toàn ñúng. B i vì th trư ng ñã bán vư t trong m t kho ng th i gian dài,
m t gi i h n ñ o chi u x y ra.
Đó là d ng cơ b n c a Stochastics. Nhi u ngư i giao d ch s d ng các ñư ng stochastic b ng các cách khác nhau,
nhưng m c ñích chính c a công c này là ch cho chúng ta v trí th trư ng mua vư t ho c bán vư t.
6.5 Relative Strength Index -RSI (ch s s c m nh tương ñ i)
Ch s s c m nh tương ñ i (RSI) tương t như ñư ng Stochastic, nó nh n bi t các tr ng thái mua vư t và bán vư t
trong th trư ng. Nó cũng ñư c chia t 0 ñ n 100. Đ i v i ñ th này, dư i 20 ch bán vư t trong khi trên 80 ch mua
vư t.
6.5.1 S d ng RSI
RSI có th ñư c s d ng gi ng như Stochastic. T ñ th trên b n có th th y là khi RSI xu ng dư i 20 nó nh n bi t
m t th trư ng bán vư t. Sau khi gi m, giá nhanh chóng tăng tr l i.
RSI là m t công c r t thông d ng b i vì nó cũng có th ñư c s d ng ñ xác ñ nh s hình thành m t xu hư ng. N u
b n nghĩ r ng m t xu hư ng ñang ñư c hình thành, hãy lư t qua RSI và xem nó trên hay dư i 50. N u b n ñang
mong ñ i m t xu hư ng tăng giá thì hãy ñ m b o RSI trên 50. N u b n ñang mong ñ i m t xu hư ng gi m giá thì
hãy ch c ch n là RSI dư i 50.
Trong ñ th trên, b n có th th y m t xu hư ng tăng giá ti m năng ñang t o thành. Đ tránh b ñánh l a, b n có
th ñ i cho RSI vư t qua trên 50 ñ xác ñ nh xu hư ng c a b n. Khi RSI vư t qua trên 50, ñó là m t xác nh n t t là
m t hư ng lên ñã th c s hình thành.
6.6 K t h p các indicator v i nhau :
Trong m t th gi i hoàn h o, chúng ta có th ch l y m t trong các công c trên và giao d ch hoàn toàn d a vào các
công c . V n ñ là chúng ta không s ng trong m t th gi i hoàn h o và m i m t công c không ñ t m c hoàn h o.
Đó là t i sao nhi u ng ơi giao d ch k t h p các công c khác nhau ñ chúng có th ki m tra l n nhau. H có th có
03 công c khác nhau và h s không giao d ch n u c 03 công c không cho cùng k t qu .
Khi b n ti n hành giao d ch, b n s tìm ra các công c t t nh t cho b n. Tôi có th b o v i b n là tôi thích s d ng
MACD, Stochastics và RSI, nhưng b n có th có s thích khác. M i ngư i giao d ch c g ng tìm s k t h p hoàn h o
các công c ñ s luôn luôn cho h các tín hi u ñúng, nhưng s th t là không có ñi u ñó.
B n hãy h c các công c cho ñ n khi b n hi u chính xác cách nó ph n ánh bi n ñ ng giá và ti n t i t o s k t h p
c a riêng b n sao cho phù h p v i cách th c giao d ch c a b n. Sau bài này, tôi s ch b n m t h th ng k t h p các
công c khác nhau ñ mang ñ n cho b n m t khái ni m v cách có th k t h p các công c v i nhau.
Tóm t t :
• Nh ng gì b n h c s cung c p thêm công c cho b n. Các công c c a b n s giúp b n xây d ng tài kho n
giao d ch c a mình d dàng hơn.
• Bollinger Bands (D i băng Bollinger) :
o Đư c s d ng ñ ño ñ b t n ñ nh c a th trư ng
o Chúng ho t ñ ng gi ng như các m c h tr và kháng c nh

o Bollinger Bounce
M t chi n thu t d a trên quan ñi m là giá có khuynh hư ng luôn luôn tr l i gi a hai d i
băng Bollinger
B n mua khi giá ch m d i băng bên dư i
B n bán khi giá ch m d i băng bên trên
S d ng t t nh t trong các th trư ng ngang
o Bollinger Squeeze
M t chi n thu t ñư c s d ng ñ n m b t s m các cú phá v c a th trư ng
Khi các ñư ng Bollinger ép giá l i có nghĩa là th trư ng r t yên l ng và m t cú phá v thì
quá t t. Khi m t cú phá v x y ra, chúng ta th c hi n giao d ch d a hư ng phá v c a th trư ng.
• MACD
o Đư c s d ng ñ n m s m các xu hư ng và cũng h tr chúng ta các ñi m ñ o hư ng.
o MACD bao g m 02 ñư ng trung bình bi n ñ i (1 nhanh, 1 ch m) và các ñư ng ñ ng g i là histogram
hi n th sai bi t gi a 02 ñư ng trung bình bi n ñ i.
o Ngư c v i suy nghĩ c a nhi u ngư i, các ñư ng trung bình bi n ñ i không ph i là các ñư ng trung
bình bi n ñ i c a giá. Chúng là các ñư ng trung bình bi n ñ i c a các ñư ng trung bình bi n ñ i khác.
o M t cách ñ s d ng MACD là ñ i cho ñư ng nhanh c t chéo ñư ng ch m và ti n hành giao d ch theo
b i vì nó báo hi u m t xu hư ng m i.
• Parabolic SAR
o Công c này dùng ñ v các ñi m ñ o hư ng; vì v y có tên Parabolic SAR (Stop And Reversal, d ng
và ñ o hư ng)
o Đây là công c d hi u nh t b i vì nó ch ñưa ra tín hi u tăng và gi m giá.
o Khi các ñi m trên các giá ñ , ñó là tín hi u bán
o Khi các ñi m bên dư i giá ñ , ñó là tín hi u mua
o Công c này ñư c s d ng t t nh t trong các th trư ng có xu hư ng lên và xu ng nhi u.
• Stochastics
o Đư c s d ng ñ nh n bi t các tr ng thái mua vư t ho c bán vư t
o Khi các ñư ng trung bình trên 70 nghĩa là th trư ng ñang mua vư t và b n nên bán.
o Khi các ñư ng trung bình dư i 30 nghĩa là th trư ng ñang bán vư t và b n nên mua.
• Relative Strength Index (RSI)
o Tương t như stochastics, RSI cũng nh n bi t các tr ng thái mua vư t và bán vư t
o Khi RSI trên 80 nghĩa là th trư ng mua vư t và b n nên bán
o Khi RSI dư i 20 nghĩa là th trư ng bán vư t và b n nên mua
o RSI cũng ñư c s d ng ñ xác ñ nh s hình thành xu hư ng. N u b n nghĩ m t xu hư ng ñang hình
thành, hãy ñ i cho RSI vư t qua 50 ho c gi m xu ng dư i 50 (tùy thu c vào b n ñang ch xu hư ng lên hay xu ng)
trư c khi th c hi n giao d ch.
• M i công c có khi m khuy t c a nó. Vì v y nh ng ngư i giao d ch ph i k t h p nhi u công c khác nhau ñ
ki m ch ng l n nhau. Khi b n ti n thêm n a thông qua vi c giao d ch, b n s h c các công c mà b n thích nh t và
có th k t h p chúng theo cách riêng phù h p v i cách giao d ch c a b n.
Tôi bi t bài h c này quá dài và tôi khuyên b n hãy ñ c tr l i nh ng gì b n chưa hi u ñ y ñ . Đôi khi ch m t m t ít
th i gian ñ ñ c trư c khi b n th c s th u hi u m t ñi u gì ñó. Khi b n ñã hi u các khái ni m v các công c này,
hãy xem m t ñ th và b t ñ u th c hành v i nó. Hãy h c cách m i m t công c ph n ánh ñ ng thái c a giá.
Khi b n ñã am hi u thông su t m t công c , nó s tr thành m t công c h u ích cho vi c giao d ch c a b n. Bây
gi hãy ngh gi i lao.

Chương VII : Oscillators và Momentum Indicators
Chúng ta ñã lư t qua nhi u công c giúp b n phân tích ñ th và nh n bi t các xu hư ng. Trong th c t , bây gi có
l b n có quá nhi u thông tin ñ s d ng m t cách hi u qu .
Trong bài này, chúng ta s ti p t c xem b n s d ng các công c ñ th này. Chúng tôi mu n b n am hi u thông
su t các m t m nh và y u c a m i công c nh ñó b n có th quy t ñ nh ch n công c nào ñ s d ng và s d ng
như th nào.
7.1 Các công c báo s m (Leading Indicator) và báo tr (Lagging Indicator)
Hãy th o lu n m t s khái ni m trư c tiên. Có 02 lo i công c : báo h u s m (leading) và báo hi u tr (lagging).
M t công c báo hi u s m ñưa ra tín hi u mua trư c khi m t xu hư ng m i ho c m t ñ o hư ng x y ra.
M t công c báo hi u tr ñưa ra tín hi u sau khi xu hư ng ñã b t ñ u và thông báo v i b n “này, chú ý, xu hư ng ñã
b t ñ u, b n ñang l m t chuy n ñò”.
B n có th ñang nghĩ r ng “ , tôi s giàu có nh vào các công c báo hi u s m” b i vì b n có th thu l i t m t xu
hư ng ñúng khi nó v a b t ñ u. B n nói ñúng, b n s ch p ñư c t t các các xu hư ng ñúng lúc N U công c báo
hi u s m ñúng. Nhưng không ph i v y. Khi b n s d ng các công c báo hi u s m, b n s n m mùi b l a ñ o. Các
công c báo hi u s m khét ti ng v vi c ñưa ra các tín hi u gi và nó s ch d n sai cho b n.
M t l a ch n khác là s d ng các công c báo hi u tr , nh ng công c ít khi ñưa ra các tín hi u gi . Các công c báo
hi u tr ch ñưa ra tín hi u sau khi bi n ñ ng giá ñang t o m t xu hư ng rõ ràng. V m t này b n s ch m m t m t
ít ñ th c hi n giao d ch. Thư ng l i nhu n thu ñư c nhi u nh t c a m t xu hư ng x y ra trong vài thanh ñ u tiên vì
v y vi c s d ng các công c báo hi u tr có th b l m t nhi u l i nhu n.
7.2 Oscillators and Trend Following Indicators (Công c ño dao ñ ng và các công c theo sau hư ng)
M c ñích c a bài này, hãy phân lo i khái quát t t c các công c k thu t thành m t trong hai lo i sau :
1. Oscillators (Công c ño dao ñ ng)
2. Trend following or momentum indicators (Công c theo sau xu hư ng)
Các Oscillator là các công c báo hi u s m.
Các Momentum indicator là các công c báo hi u tr
7.2.1 Oscillators/Leading Indicators (Oscillator/Công c báo hi u s m)
M t oscillator là m t ñ i tư ng ho c d li u bi n ñ ng t i lui gi a hai ñi m. Nói cách khác, nó là m t kho ng luôn
luôn n m gi a hai ñi m A và B.
M t oscillator thư ng báo hi u “bán” ho c “mua” ngo i tr các trư ng h p khi oscillator không rõ ñi m k t thúc c a
chu kỳ mua/bán.
Stochastics, Parabolic SAR và RSI là các oscillators. M i công c này ñư c thi t k ñ báo hi u m t kh năng ñ o
hư ng, v trí mà xu hư ng trư c ñó k t thúc và giá b t ñ u chuy n hư ng.
Hãy xem qua m t vài ví d .
Trên ñ th 1 gi c a c p U/E bên dư i, chúng ta thêm vào m t Parabolic SAR cũng như m t RSI và m t Stochastic.
Như b n ñã h c, khi m t stochastic và RSI b t ñ u thoát kh i vùng bán vư t, ñó là m t tín hi u mua. ñây chúng
ta có tín hi u bán gi a kho ng th i gian t 3h00 AM ñ n 7h00 AM ngày 24/08/2005. T t c 03 tín hi u mua ñã x y
ra trong 1 ho c 2 gi và ñây là m t giao d ch t t.
Chúng ta cũng nh n ñư c tín hi u bán t c 03 công c trong kho ng th i gian t 2h00 ñ n 5h00 ngày 25/08/2005.
Như b n th y, Stochastic ñã duy trì mua vư t trong th i gian khá lâu, kho ng 20 gi . Thư ng khi m t oscillator duy

trì các m c mua vư t ho c bán vư t trong m t kho ng th i gian dài nghĩa là có m t xu hư ng m nh s p x y ra.
Trong ví d này, khi stochastic trong vùng mua vư t b n nhìn th y ñã x y ra m t xu hư ng tăng m nh.
Bây gi hãy nhìn ñ th bên dư i, b n có th nhanh chóng th y r ng có nhi u tín hi u mua sai b t ng xu t hi n.
B n s hi u như th nào khi m t công c b o mua trong khi công c khác v n b o bán.
Trong kho ng 1h00 ngày 16/08/2005, c RSI và Stochastic ñ u ñưa ra tín hi u mua, trong khi ñó SAR v n hi n th
tín hi u bán. Vâng, SAR ñưa ra tín hi u mua sau ñó 03 gi vào lúc 3h00, nhưng sau ñó SAR tr l i tín hi u bán ngay
thanh sau ñó. N u b n nhìn vào thanh v i SAR bên dư i, ñ ý nó là m t thanh ñ m nh v i các bóng ng n. Cũng
v y, hãy chú ý các thanh ñóng bên dư i nó. Đây không ph i là m t giao d ch dài t t
Trên 02 tín hi u bán vư t (mua) ñư c ñưa ra b i Stochastic, nhưng SAR l i ñưa ra tín hi u bán. Đi u gì x y ra
ñây? M i công c ñưa ra các tín hi u khác nhau!
Câu tr l i n m trong phương pháp tính toán ñ i v i m i công c . Stochastic ñư c d a trên ph m vi giá cao t i giá
th p c a kho ng th i gian (trong trư ng h p này là hàng gi ), chưa tính ñ n các thay ñ i t m t gi ñ n gi k ti p.
RSI s d ng thay ñ i t m t giá ñóng t i giá ñóng k ti p. Và SAR có các phép tính riêng c a nó, ñi u này có th t o
thêm s mâu thu n.
Chúng ta quan tâm ñ n t i sao m t công c báo hi u s m có th sai, nhưng không có cách nào ñ tránh ñi u này.
N u b n nh n ñư c các tín hi u l n l n, t t hơn h t là b n ñ ng làm gì. N u m t ñ th không th a t t c các tiêu
chu n c a b n, ñ ng ti n hành giao d ch! Chuy n sang th i ñi m k ti p th a tiêu chu n c a b n.
7.2.2 Momentum/Lagging Indicators (Các công c báo hi u tr )
V y thì chúng ta phát hi n ra m t xu hư ng như th nào? Các công c có th th c hi n ñi u này như MACD và các
ñư ng trung bình bi n ñ i. Các công c này s phát hi n ra các xu hư ng ñ ng th i chúng ta ph i tr giá b ng vi c
th c hi n giao d ch s b tr .
Trên ñ th E/U m t gi , có m t xu hư ng tăng giá giao nhau trên MACD lúc 3h00 am ngày 03/08/05 và ñư ng EMA
10 ñã c t qua ñư ng EMA 20 lúc 5h00 am. Có 02 tín hi u chính xác, nhưng n u b n ñ i ñ n khi c 02 công c ñưa
cho b n tín hi u mua thì b n ñã l m t m t bi n ñ ng l n. N u b n tính t ñi m b t ñ u xu hư ng tăng giá lúc
10h00 pm ngày 02/08/2005 t i ñi m ñóng c a giá ñ lúc 5h00 am ngày 03/08/05, b n s th y m t l i nhu n 159
pips b b m t.
Hãy nhìn cùng ñ th b n có th th y các tín hi u c t ngang ñôi khi ñưa ra các tín hi u sai như th nào. Tôi thích g i
chúng là l a ñ o. Hãy nhìn có 02 MACD gi m giá giao nhau sau xu hư ng lên mà chúng ta ñã th o lu n. Mư i gi
sau ñó, ñư ng EMA 20 c t bên dư i ñư ng EMA 10 ñưa ra m t tín hi u bán. Như b n th y, giá không gi m mà gi
khá n ñ nh, sau ñó ti p t c xu hư ng tăng c a nó. N u theo báo hi u c a công c b n s th c hi n m t giao d ch
bán (short) t i v trí ñáy và b n l .
7.3 Câu h i ñáng giá tri u ñô la
Làm th nào b n tính toán ñư c vi c nên s d ng oscillator hay trend following indicator hay c hai? Sau cùng,
chúng ta bi t chúng không luôn luôn ho t ñ ng cùng nhau.
Đi u này g n như là v n ñ th thách l n nh t v phân tích k thu t. Và t i sau tôi g i nó là câu h i ñáng giá tri u
ñô la.
Chúng tôi s cung c p câu tr l i ñáng giá tri u ñô la trong bài h c t i.
Bây gi , ch bi t r ng khi b n có th nh n d ng ki u th trư ng b n ñang giao d ch,thì b n s bi t công c nào s
ñưa ra các tín hi u chính xác, và các công c nào tr nên vô d ng lúc ñó.
Tóm t t :
• Có 02 ki u công c : báo hi u s m (leading) và báo hi u tr (lagging).
• M t công c báo hi u s m ñưa ra m t tín hi u mua trư c khi m t xu hư ng m i ho c m t ñ o hư ng x y ra.
• M t công c báo hi u tr ñưa ra m t tín hi u sau khi xu hư ng ñã b t ñ u
• Các công c k thu t chia thành 02 lo i : các oscillator và các momentum indicator hay trend folowing
indicator
• Các oscillator là các công c báo hi u s m

• Các momentum indicator là các công c báo hi u tr
• N u b n có th nh n d ng ki u th trư ng b n ñang giao d ch,thì b n s bi t công c nào s ñưa ra các tín
hi u chính xác, và các công c nào tr nên vô d ng lúc ñó.
Chương VIII : Các m u ñ th quan tr ng
Bây gi b n ñã có m t kho vũ khí ñ s d ng khi b n chi n ñ u trên th trư ng. Trong bài h c này b n s thêm vào
các vũ khí khác : CÁC M U Đ TH !
Sau khi h c, b n s có th phát hi n ra các “v n ” trên ñ th trư c khi nó x y ra, ñi u này s giúp b n hái ra ti n.
Trong bài h c này, tôi s ch b n các m u ñ th cơ b n và các d ng. Khi ñư c nh n d ng ñúng, nó thư ng ñưa ñ n
m t cú phá v th trư ng l n hay m t “v n ”. Hãy nh r ng m c ñích c a chúng ta là nh n ra các bi n ñ ng l n
trư c khi x y ra ñ chúng ta có th nh p cu c và gom ti n. Các d ng ñ th s giúp chúng ta r t nhi u ñ nh n ra
các tr ng thái c a th trư ng s p b phá v .
Đây là danh sách các m u mà chúng ta s lư t qua :
• Symmetrical Triangles(Tam giác cân)
• Ascending Triangles (Tam giác tăng)
• Descending Triangles (Tam giác gi m)
• Double Top (Đ nh ñôi)
• Double Bottom (Đáy ñôi)
• Head and Shoulders (Đ u và vai)
• Reverse Head and Shoulders (Đ u và vai ñ o ngư c)
8.1 Tam giác cân (Symmetrical Triangles)
Tam giác cân là d ng ñ th có ñư ng d c c a các giá cao và ñư ng d c c a các giá th p h i t t i m t ñi m gi ng
như m t tam giác. Đi u gì x y ra trong d ng này, th trư ng ñưa ra các giá cao th p hơn và các giá th p cao hơn.
Đi u này có nghĩa là c ngư i mua l n ngư i bán ñ u không ñ s c ñ y giá ñ t o m t xu hư ng rõ ràng. N u ñây là
m t cu c chi n gi a ngư i mua và ngư i bán, thì k t qu là m t tr n ñ u hòa. Ki u ho t ñ ng này ñư c g i là s h i
t .
Trong bi u ñ trên, chúng ta có th th y r ng c ngư i bán và ngư i mua ñ u không th ñ y giá theo hư ng c a
mình. Khi ñi u này x y ra chúng ta có giá cao th p d n và giá th p cao d n. Khi 02 ñư ng d c ti n ñ n g n nhau,
ñi u này có nghĩa là m t cú phá v ñang g n k . Chúng ta không bi t ñư c cú phá v th trư ng s theo hư ng nào,
nhưng chúng ta bi t r ng th trư ng s phá v . V y thì chúng ta có l i gì trong tr ơng h p này? Đơn gi n thôi, chúng
ta có th ñ t l nh bên trên ñư ng d c c a các giá cao th p d n và bên dư i ñư ng d c c a các giá th p cao d n. Do
chúng ta ñã bi t giá chu n b phá v , chúng ta có th nh p cu c trên b t kỳ hư ng bi n ñ ng nào c a th trư ng.
Trong ví d này, n u chúng ta ñ t m t l nh bên trên ñư ng d c c a các giá cao th p d n, chúng ta s b t ñư c m t
giao d ch mua t t. N u b n ñ t m t l nh bên dư i ñư ng d c c a các giá th p cao d n v y thì b n s h y b nó.
8.2 Tam giác tăng (Ascending Triangles)
D ng này x y ra khi có m t m c kháng c và m t ñư ng d c c a các giá th p cao d n. Đi u gì x y ra trong trư ng
h p này? Có m t m c v ng ch c mà ngư i mua không th vư t kh i. Tuy nhiên, ngư i mua d n d n ñ y giá lên như
các giá th p cao d n hi n th .
Trong ñ th trên, b n có th th y là ngư i mua ñang b t ñ u m nh lên b i vì h ñang t o nên các giá th p cao d n.
H t o áp l c trên m c kháng c và k t qu là m t cú phá v x y ra. Bây gi câu h i là : giá s bi n ñ i theo hư ng
nào? ngư i mua s phát v m c kháng c hay m c kháng c quá m nh?
Nhi u sách v ñ th s b o r ng trong h u h t các trư ng h p, ngư i mua s th ng trong cu c chi n này và giá s
vư t qua m c kháng c . Tuy nhiên, theo kinh nghi m c a tôi ñi u này không ph i là luôn luôn. Đôi khi các m c h
tr quá m nh và s c mua không ñ m nh ñ vư t qua nó.

Th c t , ph n l n th i gian giá ñi lên. Chúng ta không chú ý ñ n vi c giá bi n ñ ng theo hư ng nào, nhưng chúng ta
mu n s n sàng cho c 02 hư ng bi n ñ ng. Trong trư ng h p này, chúng ta s ñ t m t l nh bên trên m c h tr và
m t l nh bên dư i ñ ơng d c c a các giá th p cao d n.
Trong hình trên, ngư i mua ñã th ng trong cu c chi n và giá nh y v t lên cao.
8.3 Tam giác gi m (Descending Triangle)
Như b n có th ñoán, tam giác gi m hoàn toàn trái ngư c v i tam giác tăng. Trong tam giác gi m, có m t chu i các
giá cao gi m d n t o thành ñư ng bên trên. Đư ng bên dư i là m t m c h tr , ñây là m c mà giá dư ng như
không th phá v .
Trong ñ th trên, b n có th nhìn th y là giá d n d n t o ra các giá cao th p d n, ñi u này cho chúng ta bi t r ng
ngư i bán ñang b t ñ u giành v trí ch ng l i ngư i mua. Ph n l n trư ng h p này, cu i cùng giá s phá v m c h
tr và ti p t c xu ng. Tuy nhiên, trong vài trư ng h p, m c h tr quá m nh và giá s v t kh i nó và t o m t hư ng
lên m nh.
Thông tin t t nh t mà chúng ta không chú ý là giá s bi n ñ ng như th nào. Chúng ta ch bi t r ng nó s bi n
ñ ng. Trong trư ng h p này chúng ta s ñ t l nh trên ñư ng bên trên và dư i ñư ng h tr .
Trong trư ng h p trên, giá ñã phá v m c h tr và xu ng khá nhanh. (Chú ý : th trư ng có xu hư ng gi m nhanh
hơn so v i tăng, nghĩa là b n thư ng ki m ti n nhanh hơn khi b n th c hi n giao d ch mua (short).
8.4 Đ nh ñôi (Double Top)
Đ nh ñôi là m t m u ñ o hư ng ñư c t o thành sau khi có m t ñ t tăng giá l n. Các ñ nh ñư c t o thành khi giá
ch m ñ n m t m c v ng ch c không th phá v . Sau khi ch m m c này, giá s gi m nh nhưng sau ñó quay tr lên
ñ th phá v m c này m t l n n a. N u giá l i b ñ y xu ng t m c này m t l n n a và chúng ta có Đ NH ĐÔI.
Trong ñ th trên b n có th th y 02 ñ nh ñư c t o thành sau m t ñ t tăng giá m nh. Đ nh th 2 ñã không th phá
v m c cao c a ñ nh th nh t. Đây là m t tín hi u m nh báo hi u m t ñ o hư ng s p x y ra b i vì áp l c mua v a
k t thúc.
V i ñ nh ñôi, chúng ta s ñ t l nh bên dư i ñư ng biên (neckline) b i vì chúng ta ñón trư c m t ñ o hư ng c a
hư ng lên (t o thành hư ng xu ng).
Wow! Tôi ph i làm th y bói hay gì ñó b i vì tôi dư ng như luôn luôn ñúng! Hãy nhìn ñ th xem, b n có th th y là
giá phá v ñư ng neckline và t o thành m t ñ t gi m giá. Nh r ng m t ñ nh ñôi là m t d ng ñ o xu hư ng. B n s
ch ñ i ñi u này sau m t ñ t tăng giá m nh.
8.5 Đáy ñôi (Double Bottom)
Đáy ñôi cũng là d ng ñ o hư ng, nhưng lúc này chúng ta ñang ch ñ mua (long) thay vì bán (short). D ng này x y
ra sau m t ñ t gi m giá m nh khi 02 ñáy ñư c t o thành.
B n có th th y t ñ th trên, sau xu hư ng xu ng, giá ñã t o 02 ñáy b i vì nó ñã không th vư t xu ng dư i m t
m c v ng ch c. Đáy th 2 ñã không th phá v ñáy th nh t. Đi u này báo hi u áp l c bán k t thúc và m t ñ o
hư ng s p x y ra. Trong trư ng h p này, chúng ta s ñ t l nh bên trên ñư ng neckline.
Như b n th y ñó! Giá phá v ñư ng neckline và t o ra m t ñ t tăng giá. Hãy nh là gi ng như ñ nh ñôi, ñáy ñôi cũng
là m t d ng ñ o hư ng. B n s ch ñi u này sau m t ñ t gi m giá m nh.
8.6 Đ u và vai (Head and Shoulders)
M u ñ u và vai cũng là m t d ng ñ o hư ng. Nó ñư c t o thành b i m t ñ nh (vai), ti p theo sau là m t ñ nh cao
hơn (ñ u) và sau ñó là m t ñ nh khác th p hơn (vai). M t neckline ñư c v b ng cách n i 02 ñi m th p nh t c a 02
vùng lõm. Đ d c c a ñư ng này có th lên ho c xu ng. Theo kinh nghi m c a tôi khi d c xu ng nó s cho m t tín
hi u ñáng tin hơn.
Trong ví d trên chúng ta có thê nhìn th y m u ñ u và vai. Đ u là ñ nh th 2 và là ñi m cao nh t trong m u. Hai vai
cũng t o thành ñ nh nhưng không cao b ng ñ u.

V i d ng này, chúng ta ñ t l nh bên dư i ñư ng neckline. Chúng ta cũng tính m t m c tiêu l i nhu n b ng cách ño
kho ng t ñi m cao c a ñ u ñ n ñư ng neckline. Kho ng cách này x p x b ng kho ng giá s xu ng sau khi phá v
ñư ng neckline.
B n có th th y là khi giá xu ng bên dư i ñư ng neckline nó t o thành m t ñ t gi m giá v i kho ng b ng kho ng t
ñ u ñ n neckline.
8.7 Đ u và vai ñ o ngư c (Reverse Head and Shoulders)
V cơ b n ñây là m t d ng ñ u và vai, ngo i tr lúc này nó ñ o ngư c. M t ñáy ñư c t o thành (vai), sau ñó là m t
ñáy th p hơn (ñ u) và ti p theo n a là m t ñáy cao hơn (vai). D ng này x y ra sau m t ñ t gi m giá m nh.
ñây b n có th nhìn th y là nó gi ng như m t m u ñ u và vai, nhưng nó b l t ngư c xu ng. V i d ng này, chúng
ta s ñ t l nh mua bên trên ñư ng neckline. M c tiêu l i nhu n c a chúng ta ñư c tính gi ng như trư ng h p ñ u và
vai. Đo kho ng cách t ñ u ñ n ñư ng neckline và kho ng cách này g n b ng kho ng giá s bi n ñ ng sau khi phá
v neckline.
B n có th th y là giá ñã tăng sau khi phá v ñư ng neckline. Tôi bi t r ng b n ñang t nghĩ “giá v n gi nguyên
hư ng bi n ñ ng k c sau khi ñ t ñ n m c tiêu l i nhu n. Và câu tr l i c a tôi là “Đ NG THAM!”. N u m c tiêu thu
l i c a b n ñ t ñư c thì hãy vui v v i l i nhu n ñó. Tuy nhiên, có nh ng chi n thu t giúp b n có th ch t l i nhu n
l i và v n ti p t c gi giao d ch m ñ ti p t c thu l i khi giá v n tăng. B n s h c ñi u này trong bài sau.
Tóm t t :
Các d ng ñ th gi ng như các kh u bazooka b i vì chúng thư ng t o ra các v n l n trên ñ th .
Symmetrical triangles
• Bao g m các giá cao th p d n và các giá th p cao d n
• Đ t l nh bên trên ñư ng d c c a các giá cao th p d n và ñư ng d c c a các giá th p cao d n
Ascending triangles
• Bao g m các giá th p cao d n và m t ñư ng kháng c
• Giá thư ng phá v ñư ng kháng c và tăng cao nhưng b n nên ñ t l nh c 02 hư ng ñ phòng trư ng h p
ñư ng kháng c quá m nh.
• Đ t l nh bên trên ñư ng kháng c và bên dư i các giá th p cao d n.
Descending triangles
• Bao g m các giá cao th p d n và m t ñư ng h tr
• Giá thư ng s phá v ñư ng h tr và gi m xu ng nhưng b n nên ñ t l nh c 2 hư ng ñ phòng trư ng h p
ñư ng h tr quá m nh.
• Đ t l nh bên trên các giá cao th p d n và bên dư i ñư ng h tr .
Các d ng ñ o hư ng :
Double Top
• X y ra sau m t hư ng lên m nh
• T o thành b i 02 ñ nh không th phá v m t m c ch c ch n. M c này tr thành m t m c kháng c .
• Đ t l nh bán (short) dư i ñi m th p c a ñáy gi a 02 ñ nh.
Double Bottom
• X y ra sau m t hư ng xu ng m nh
• T o thành b i 02 ñáy không th phá v m t m c ch c ch n. M c này tr thanh m t m c h tr .
• Đ t l nh mua (long) bên trên ñi m cao c a ñ nh gi a 02 ñáy.

tai lieu co ban forex

Recommended

Recommended

More Related Content

Viewers also liked

Viewers also liked (9)

Similar to tai lieu co ban forex

Similar to tai lieu co ban forex (20)

More from legiangrealtop

More from legiangrealtop (7)

Recently uploaded

Recently uploaded (14)

tai lieu co ban forex