1. คําแนะนําในการเรียน
บทเรียนนี้เปนบทเรียนโปรแกรม จัดทําขึนเพื่อใหนกเรียนศึกษาดวยตนเอง
้ ั
โปรดอานคําแนะนํากอนศึกษาบทเรียน ดังตอไปนี้
๑. บทเรียนนี้เปนบทเรียนสําเร็จรูปมีทั้งหมด ๑๕ กรอบ ใชเวลาในการเรียน
๑ ชัวโมง
่
๒. ศึกษาจุดประสงคการเรียนรู แลวนักเรียน
จะทราบวา เมือเรียนจบแลวนักเรียนจะไดความรูอะไร
่
๓. ทําแบบทดสอบกอนเรียนตามความเขาใจ
ของนักเรียน ตอบผิดไมเปนอะไร เพราะถาศึกษา
เอกสารตอไปจะตอบไดถูกตองในภายหลัง
๔. บทเรียนนี้ไมใชขอทดสอบ ไมตองกังวลใจ
ทําไปชา ๆ ทีละกรอบ นักเรียนจะไดรับความรู ไดทํา
แบบฝกหัดและไดทํากิจกรรมตาง ๆ ดวยตัวเอง
๕. ขณะศึกษาบทเรียนและปฏิบัติกิจกรรม
ไมดเฉลย เมื่อตอบผิดใหกลับไปศึกษาเนื้อหาในกรอบ
ู
เดิมแลวลองตอบคําถามใหม
๖. เมื่อศึกษาครบทุกกรอบแลวใหทา ํ
แบบทดสอบหลังเรียนเพื่อวัดความเขาใจอีกครั้งหนึ่ง
๗. เมื่อเขาใจดีแลวศึกษาบทเรียนไดเลย

2. ๒
สาระสําคัญ
การนําเทคโนโลยีที่เกี่ยวกับ
การจัดการระบบสารนิเทศมาใช
เพื่อเปนการจัดเก็บ และประมวลผล
ในการสืบคน ทําใหการบริการสารนิเทศทําได
อยางรวดเร็ว และมีประสิทธิภาพ

3. ๓
แบบทดสอบกอนเรียน
เรื่องการสืบคนสารนิเทศจากฐาน
ขอมูลคอมพิวเตอรของหองสมุด
คําชี้แจง ใหนักเรียนใสเครื่องหมาย หนาขอที่เห็นวาถูก
และเครื่องหมาย X หนาขอที่เห็นวาผิด
….. ๑. งานหองสมุดโรงเรียนสุธวิทยาใชโปรแกรม PLS ในการใหบริการ
ี
….. ๒. ขั้นตอนแรกของการสืบคนขอมูลตาง ๆ ใหดับเบิ้ลคลิกที่ โปรแกรม หองสมุด PLS3.LNK
….. ๓. การสืบคนในหองสมุดโรงเรียนสุธีวิทยา ใชโปรแกรม PLS มีขอจํากัด คือ
สืบคนไดเฉพาะหนังสือ
….. ๔. การสืบคนจากชื่อเรื่องคือการสืบคนชื่อหนังสือ
….. ๕. เราตองการทราบวาหนังสือของเนาวรัตน พงศไพบูลย มีจํานวนเทาใดในหองสมุด
เราตองสืบคนจากชื่อผูแตง
….. ๖. เราตองการทราบวา “แกวเกลา” เปนนามแฝงของใคร เราจะสืบคนไดจากหัวขอ
นามปากกา
….. ๗. เด็กชายมานะพยายามสืบคนขอมูลโดยใชหวเรือง เพราะวาเขาไมทราบชื่อผูแตง
ั ่ 
และชื่อหนังสือเลย
….. ๘. เมื่อทราบเลขเรียกหนังสือใหสืบคนโดยเลขหมู / หมวด
….. ๙. เราตองการหนังสือ “สารนิเทศและการศึกษาคนควา” ตองสืบคนโดยชื่อเรือง ่
… ๑๐. เราตองการ “ซีดีเรื่องจดหมายเหตุกรุงศรี” ใหสบคนโดยวัสดุอื่นที่ไมใชหนังสือ
ื

4. ๔
เฉลยแบบทดสอบกอนเรียน
เรื่อง การสืบคนสารนิเทศ
จากฐานขอมูลคอมพิวเตอรของหองสมุด
ขอ คําตอบ
๑
๒ X
๓ X
๔
๕
๖
๗
๘
๙
๑๐ X

5. ๕
ผลการเรียนรูทคาดหวัง
 ี่
นักเรียนสามารถใชโปรแกรม PLS
(โปรแกรมบริการงานในหองสมุด) ในการสืบคนได
จุดประสงคการเรียนรู
๑. นักเรียนมีความรูความเขาใจโปรแกรม PLS
๒. นักเรียนสืบคนขอมูลตาง ๆ ที่ตองการ
โดยใชโปรแกรม PLS ได

6. ๖
การสืบคนสารนิเทศจาก
ฐานขอมูลคอมพิวเตอรของหองสมุด
กรอบที่ ๑
สวัสดีน้ําเรามีเรื่องอยากจะถามสักนิด
คือวาเราจะทําอยางไรจึงจะหาหนังสือ
เรื่อง “การใชหองสมุด” ไดรวดเร็ว

เราก็ไปกันหลาย ๆ คน
ชวยกันหาคนละตูสิจะ

น้ําไมทันสมัยเลย
ปจจุบันหองสมุดนําโปรแกรมอัตโนมัติมาใช
แลวละครับ เราเคยไปใชมาแลวดวย

7. ๗
กรอบที่ ๒
นาสนใจนะ เราจะแนะนําโปรแกรมนี้
ใหเธอรูจักสนใจไหมละ
เยี่ยมมากเลยจุก สนใจสิ เราเคยเห็น
โปรแกรมนี้เหมือนกัน แตไมรูวาคืออะไร
เราก็เลยยังเดินหาเหมือนเดิม
บางครั้งก็หาหนังสือไมพบดวยละ
คราวนี้เธอจะหาหนังสือพบภายในไมกนาที
ี่
และถาไมมหนังสือที่ตองการ
ี
ก็จะทราบวาไมมีในหองสมุด
หรือมีแตคนอื่นขอยืมไปดวยละ

8. ๘
กรอบที่ ๓
กอนอื่นเราขอพูด
ถึงความเปนมากอนนะ
ไดสิจะ เราก็อยากจะรูเหมือนกัน
วาไดมาอยางไร
โปรแกรมอัตโนมัติ ใชชื่อภาษาไทยวา “โปรแกรมบริการ
งานในหองสมุด” เรียกสั้น ๆ วา PLS (Public Library
Services) ทําโดยอาจารยฐติ บุญยศ
ิ
ทานทํางานอยูที่ ศูนยการศึกษานอกโรงเรียน
ภาคกลาง จังหวัดราชบุรี เมืองโองครับ
เราขอ ทานก็ใหมาใชฟรี ๆ ไมเสียคาใชจายเลยละ

โอโฮ ! ทานใจดีจังเลยนะ
นาสรรเสริญมาก เราดีใจที่สงคมไทยยังมีคนดี ๆ
ั
แบบนี้อยูอก เราขอขอบคุณทานไว ณ ทีนี้
ี ่
และตั้งแตวันนี้เราจะเปนคนดี
โดยเริ่มตนจากขยัน และตั้งใจเรียน
เราเริ่มตอนนีเ้ ลยดีกวา

9. ๙
กรอบที่ ๔
เมื่อเรารูถึงความเปนมาแลว
มาเริ่มเรื่องของโปรแกรมกันเลยนะน้ํา
ไดเลยจะจุกคนเกง
แอน แอน นี่คอหนาจอของ
ื
โปรแกรม PLS ครับ
โอโฮ ! เปลี่ยนมาเปนชื่อโรงเรียนเรา
และบอกวันเดือนปทนํามาใชดวยสิ
ี่

10. ๑๐
กรอบที่ ๕
พรอมที่จะหัดใชโปรแกรม
หรือยังละน้าํ
พรอมแลวจะจุกคนเกง
ตามเรามาเลยนะจะนองน้ําคนสวย
วิธีการสืบคนขอมูล ใหดับเบิลคลิกเมาส
้
ที่รูปสุนัขจิ้งจอกครับ
สืบคนขอ มูล หอ งสมุด PLS3.LNK

11. ๑๑
กรอบที่ ๖
โอโฮ ! มีคําวา “สืบคนขอมูล”
ขึ้นบนหนาจอดวย
ถูกตองแลวครับ
ตามผมตอไปเลยนะครับ

12. ๑๒
กรอบที่ ๗
เราเริ่มมาหาหนังสือกันนะ
โดยคลิกคําวา“สืบคนหนังสือ”
ทําไดไหมเอย
สืบคนหนังสือ
ทําไดจะ เริ่มสนุกแลวละ
ไปตอกันเลยดีกวาจะจุก

13. ๑๓
กรอบที่ ๘
ไดเลยน้ํา การสืบคนหนังสือ
มี ๖ หัวขอนะ
๑
๒
๓
๔
๕
๖
สืบคนไดตั้ง ๖ หัวขอ
เชียวหรือจะจุก
ใชแลวครับ ๖ หัวขอ
๑. สืบคนหนังสือโดยชื่อเรื่อง มีดังนี้
๒. สืบคนหนังสือโดยผูแตง
๓. สืบคนหนังสือโดยนามปากกา / นามแฝง
๔. สืบคนหนังสือโดยหัวเรื่อง
๕. สืบคนหนังสือโดยเลขหมู / หมวด
๖. สืบคนเลขทะเบียนหนังสือ

14. ๑๔
กรอบที่ ๙
น้ําดูทละเรื่องเลยนะ เรื่องแรกคือ การสืบคนโดย
ี
ใชชื่อหนังสือ เธอคลิกคําวา ”สืบคนหนังสือ
โดยชื่อเรื่อง” หนาจอจะขึนดังนี้
้
๑. สืบคนหนังสือโดยชื่อเรือง
่
๒. พิมพชื่อหนังสือที่ตองการ
เชน การศึกษาคนควา
๓. ตกลง
๔. รายชื่อหนังสือที่มีคาวา “การศึกษา
ํ
คนควา"”จะขึ้นมาทังหมด
้
เราคิดวายากเสียอีก แต
ไมยากเลยนะจุก เราทําได
ไมยากจริงหรือ ถาอยางนัน้
น้ําบอกขันตอนการสืบคน
้
ไดจะจุก
โดยชื่อเรื่องใหเราฟงนะครับ

15. ๑๕
เฉลยกรอบที่ ๙
ขั้นตอนการสืบคนโดยชื่อเรืองมีดังนี้จะ
่
๑. คลิกคําวา “สืบคนหนังสือโดยชื่อเรื่อง
๒. พิมพชื่อหนังสือที่ตองการ
๓. ตกลง
๔. รายชื่อหนังสือที่มีคาที่ตองการ
ํ 
จะแสดงขึนมาทังหมด
้ ้
ถูกไหมจะจุก
โอโฮ ! น้ําเกงจริง ๆ เลย ตามเรา
ไปกรอบตอไปเลยนะคนเกง

16. ๑๖
กรอบที่ ๑๐
น้ําไดหนังสือที่ตองการแลวนะ แต
ถาเราไมทราบชื่อหนังสือ ทราบแต
ชื่อผูแตง เราก็สืบคนโดยชื่อผูแตงนะ
โอโฮ! สืบคนชือผูแตง
่ แนนอนอยูแลว และ
ไดดวย ยอดมาก มีขั้นตอนดังนี้
๑. สืบคนโดยชื่อผูแตง
๒. พิมพชื่อผูแตง

๓. คลิกตกลง
๔. ขึ้นรายชื่อผูแตงที่ตองการ
น้ําบอกขันตอนการสืบคน
้
โดยชื่อผูแตงใหเราฟงซิ
วาถูกตองไหม
ไดสิจะ สบายมาก
ลองฟงดูนะจุก

17. ๑๗
เฉลยกรอบที่ ๑๐
ขั้นตอนการสืบคนโดยชือผูแตง่
๑. คลิกคําวา “สืบคนหนังสือโดยชื่อผูแตง”
๒. พิมพชื่อผูแตงที่ตองการ

๓. ตกลง
๔. ชื่อผูแตงทีมีคําที่ตองการจะแสดง
่
ขึ้นมาทั้งหมด
ถูกไหมจะจุกคนเกง
เกงมากครับ ขันตอนถูกตอง
้
ไปกรอบตอไปเลยนะ
มีเรื่องทีนาสนใจอีกมากเลย
่

18. ๑๘
กรอบที่ ๑๑
จุก ถาเราไมรชื่อเรื่องและ
ู
ชื่อผูแตงละ แตเราจะหา
หนังสือเกียวกับการอาน
่
เราจะทําอยางไรจะ
น้ําตองใชหัวเรื่องในการสืบคน
อยากรูก็ตามเราไปเลยนะครับ
๑. สืบคนโดยหัวเรื่อง
๓. คลิกคําวาตกลง
๒. พิมพคําวาการอาน
๔. รายการเกียวกับการอาน
่
จะขึนมาทั้งหมด
้
น้ําลองบอกขันตอนการสืบคน
้
โดยหัวเรื่องใหเราฟงหนอย
ลองดูนะครับวาบอกไดไหมเอย

19. ๑๙
เฉลยกรอบที่ ๑๑
ขั้นตอนการสืบคนโดยหัวเรื่อง
๑. คลิกคําวา “สืบคนหนังสือโดยหัวเรื่อง”
๒. พิมพคําทีตองการ
่
๓. ตกลง
๔. รายการทีมีคําที่ตองการจะแสดงขึ้นมา
่
ทังหมด
้
ถูกไหมเอย
โอโฮ ! เกงมากครับ
ตอบไดถูกตองทุกขันตอนเลย
้
สุดยอดจริง ๆ ไปตอเลยนะ

20. ๒๐
กรอบที่ ๑๒
ทบทวนนะ ในการสืบคน ถาทราบขอมูล
ประเภทใด ก็ใหสืบคนประเภทนั้น
งงไหมเอย เราคิดวาน้าตองทําไดแนนอน
ํ
เราทําไดจะจุก สบายมาก
ถาเปนอยางนัน
้
ตามเราไปดูกรอบตอไปเลยนะ
ยังมีเรื่องทีนาสนใจอีกเยอะเลย
่

21. ๒๑
กรอบที่ ๑๓
คราวนี้เรามาสืบคนดูวาเราเปนสมาชิก
หรือไม มี ๒ หัวขอครับ
๑. สืบคนสมาชิกโดยชื่อหรือสกุล
๒. สืบคนสมาชิกโดยเลขทะเบียน
ปฏิบัติดังนี้นะครับ ๑. สืบคนสมาชิก
๒. สืบคนสมาชิกโดยชื่อหรือสกุล
๓. พิมพชื่อของตนเอง เชน ภัทร
๔. ตกลง
จะขึ้นชื่อทีมีคาวา “ภัทร” ทังหมด
่ ํ ้
เย ขึ้นชื่อ
เพื่อนเราดวย
อยาเพิงดีใจ บอกขั้นตอน
่
การสืบคนชื่อสมาชิก
ใหเราฟงกอนจะ

22. ๒๒
เฉลยกรอบที่ ๑๓
จุกลองฟงนะ วาถูกตองหรือไม
ขั้นตอนการสืบคนชื่อสมาชิก
๑. คลิกคําวา “สืบคนสมาชิกโดยชื่อหรือสกุล”
๒. พิมพชื่อของเราเอง
๓. ตกลง
๔. คําที่ตรงกับชื่อจะแสดงขึ้นมาทั้งหมด
น้ําเกงจังเลย นี่จะรางวัลสําหรับคนเกง
เกงอยางนี้ไปกรอบตอไปไดเลย

23. ๒๓
กรอบที่ ๑๔
กรอบนี้จะพูดถึงการสืบคนวัสดุอื่น
ที่ไมใชหนังสือ เชน CD แถบบันทึกเสียง
สืบคนได ๔ รายการดังนี้ครับ
๑. สืบคนวัสดุอื่นฯ โดยชื่อเรื่อง
๒. สืบคนวัสดุอื่นฯ โดยชื่อผูผลิต (ผูแตง)
๓. สืบคนวัสดุอื่นฯ โดยหัวเรื่อง
๔. สืบคนวัสดุอื่นฯ โดยเลขทะเบียน
ปฏิบัตดังนี้ครับ
ิ
๑. สืบคนวัสดุอื่นที่ไมใชหนังสือ
๒. สืบคนวัสดุอื่นฯโดยชื่อเรื่อง
๓. พิมพชื่อเรืองวัสดุฯที่ตองการ
่
๔. ตกลง
๕. รายชื่อวัสดุท่ตองการจะแสดงใหเห็น
ี
ทําไดไหมเอย ตามไป
กรอบสรุปเลยนะ
ทําไดจะ จุกพูดเองนะ
วาน้ําเปนคนเกง ไปกันเลยจะ

24. ๒๔
กรอบที่ ๑๕
เปนอยางไรบางน้ํา เหนื่อยไหม
เรามาถึงกรอบสรุปกันแลวละ
ลองตอบคําถามหนอยนะ คําถามมีอยูวา 
๑. โปรแกรมที่ใชบริการงานหองสมุดชื่อโปรแกรมอะไร
๒. ผูเขียนโปรแกรมนี้คือใคร
๓. ผูเขียนโปรแกรมทํางานอยูที่ใด
๔. หนาจอของการสืบคนจะเปนรูปอะไร
๕. การสืบคนหาขอมูลตาง ๆ มี ๓ รายการใหญ ๆ อะไรบาง
๖. การสืบคนหนังสือใหขอมูลอะไรบาง
๗. การสืบคนชื่อเรื่องหรือการสืบคนอะไร
๘. การสืบคนสมาชิกใหขอมูลอะไรบาง
๙. การสืบคนวัสดุอื่นที่ไมใชหนังสือใหขอมูลอะไรบาง
๑๐.ยกตัวอยางวัสดุอื่นที่ไมใชหนังสือ ๒ ชือ
่
เมื่อตอบคําถามแลว
ลองพลิกไปดูเฉลยในหนาถัดไปนะตอบถูกไหมเอย
เอ ! จะตอบวาอะไรดีละ
อยากรูวาเราจะตอบอะไร

ตามเราไปเพื่อฟงคําตอบสิ

25. ๒๕
เฉลยกรอบที่ ๑๕
๑. PLS
๒. อาจารยฐติ บุญยศ
ิ
๓. การศึกษานอกโรงเรียน จังหวัดราชบุรี
๔. สุนัขจิงจอก
้
๕. สืบคนหนังสือ สืบคนสมาชิก สืบคนวัสดุอื่นที่ไมใชหนังสือ
๖. ชื่อเรื่อง ชือผูแตง นามปากกา/นามแฝง หัวเรื่อง เลขหมู /หมวด
่
เลขทะเบียนหนังสือ
๗. หนังสือ
๘. ชื่อสกุล เลขทะเบียน
๙. ชื่อเรื่อง ผูผลิต (ผูแตง) หัวเรื่อง เลขทะเบียน

๑๐.CD แถบบันทึกเสียง
เกงมาก แสดงวาเธอเขาใจ
ตอไปก็สืบคนหาหนังสือเองไดแลว
นี่จะรางวัลสําหรับคนเกง

26. ๒๖
แบบทดสอบหลังเรียน
เรื่องการสืบคนสารนิเทศจากฐาน
ขอมูลคอมพิวเตอรของหองสมุด
คําชี้แจง ใหนักเรียนใสเครื่องหมาย หนาขอที่เห็นวาถูก
และเครื่องหมาย X หนาขอที่เห็นวาผิด
….. ๑. ขันตอนแรกของการสืบคนขอมูลตาง ๆ ใหดับเบิ้ลคลิกที่ โปรแกรม หองสมุด PLS3.LNK
้
….. ๒. การสืบคนในหองสมุดโรงเรียนสุธีวิทยา ใชโปรแกรม PLS มีขอจํากัด คือ
สืบคนไดเฉพาะหนังสือ
….. ๓. เราตองการทราบวาหนังสือของเนาวรัตน พงศไพบูลย มีจํานวนเทาใดในหองสมุด
เราตองสืบคนจากชื่อผูแตง
….. ๔. เด็กชายมานะพยายามสืบคนขอมูลโดยใชหวเรือง เพราะวาเขาไมทราบชื่อผูแตง
ั ่ 
และชื่อหนังสือเลย
….. ๕. เมื่อทราบเลขเรียกหนังสือใหสืบคนโดยเลขหมู / หมวด
….. ๖. เราตองการหนังสือ “สารนิเทศและการศึกษาคนควา” ตองสืบคนโดยชื่อเรือง ่
….. ๗. เราตองการ “ซีดีเรื่องจดหมายเหตุกรุงศรี” ใหสบคนโดยวัสดุอื่นที่ไมใชหนังสือ
ื
….. ๘. งานหองสมุดโรงเรียนสุธวิทยาใชโปรแกรม PLS ในการใหบริการ
ี
….. ๙. เราตองการทราบวา “แกวเกลา” เปนนามแฝงของใคร เราจะสืบคนไดจาก
หัวขอ นามปากกา
….๑๐. การสืบคนจากชื่อเรื่องคือการสืบคนชื่อหนังสือ

27. ๒๗
เฉลยแบบทดสอบหลังเรียน
เรื่องการสืบคนสารนิเทศจากฐาน
ขอมูลคอมพิวเตอรของหองสมุด
ขอ คําตอบ
๑ X
๒ X
๓
๔
๕
๖
๗ X
๘
๙
๑๐

28. ๒๘
บรรณานุกรม
ฐิติ บุญยศ. โปรแกรมระบบบริการงานหองสมุด PLS. ราชบุร:ี ศูนยการศึกษา
นอกโรงเรียนภาคกลาง, ม.ป.ป.

29. ๒๙